सूर्यचक्षुस्

divyá-cakshus

mfn. having a divine eye Ragh. III, 45 ;
fair-eyed L. ;
having (only) the divine eye, (in other respects) blind L. ;
m. a monkey L. ;
a kind of perfume L.

dvitī́ya-cakravarti-lakshaṇa

sū́rya-cakshus

hiraṇya-cakra

dvitī́ya

decl. I, 1, 36 Vārtt. 3 Pat. cf. VII, 3, 115) second RV. etc. etc.;
(am) ind. for the second time KaṭhUp. MBh. etc.;
m. companion, fellow (friend orﾠ foe) ṠBr. MBh. etc.;
ifc. doubled orﾠ accompanied by, furnished with (cf. a-, chāyā-, dhanur- etc.);
the 2nd in a family (i.e. a son L. ;
cf. AitBr. VII, 29);
the 2nd letter of a Varga i.e. the surd aspirate Prāt. Pāṇ. etc.;
(ā) f. female companion orﾠ friend Kāṭh. XCVIII, 33 ;
wife (a second self) L. ;
(sc. vibhakti) the 2nd case, the accusative orﾠ its terminations Pāṇ. 2-1, 24 etc.. ;
(sc. tithi) the 2nd day of a half-month Rātn. IV, 2/3 ;
( dvítīya) mfn. (Pāṇ. 5-3, 49) forming the 2nd part orﾠ half of anything, with bhāga m. half of (gen.) Mn. IV, 1 etc.. ;
n. the half (at the beginning orﾠ end of a comp.) Pāṇ. ib. II, 2, 3 Kāṡ. ;
- द्वितीयकुलधारक
- द्वितीयचक्रवर्तिलक्षण
- द्वितीयदीधितितीका
- द्वितीयतन्त्र
- द्वितीयता
- द्वितीयताल
- द्वितीयत्रिफला
- द्वितीयत्व
- द्वितीयप्रगल्भलक्षण
- द्वितीयमिश्रलक्षण
- द्वितीयवत्
- द्वितीयवयस्
- द्वितीयस्वर
- द्वितीयस्वलक्षण

sūrya


in Nir. VII, 5 he is regarded as one of the original Vedic triad, his place being in the sky, while that of Agni is on the earth, andﾠ that of Indra is in the atmosphere;
ten hymns in the RV. are entirely in praise of Sūrya,
e.g.. I, 50, I, 115 etc.., alsoﾠ AV. XIII, 2 ;
he moves through the sky in a chariot drawn by seven ruddy horses orﾠ mares < seeﾠ saptâ̱ṡva, harit, harid-aṡva>;
in the later mythology Sūrya is identified with Savitṛi as one of the 12 Ādityas orﾠ emblems of the Sun in the 12 months of the year, andﾠ his seven-horsed chariot is said to be driven by Aruṇa orﾠ the Dawn as its charioteer, who is represented without legs;
the Sun, whether named Sūrya orﾠ Vivasvat, has several wives seeﾠ sūryā below) RV. etc. etc. (cf. IW. 11; 16 etc.. RTL. 341);
a symbolical expression for the number « twelve» (in allusion to the sun in the 12 signs of the zodiac) Jyot. Hcat. ;
the swallow-wort (either Calotropis orﾠ Asclepias Gigantea, = arka) L. ;
N. of the son of Bali L. ;
of a Dānava VahniP. ;
of an astronomer (= sūrya-dāsa) Cat. ;
epithet of Ṡiva MBh. ;
(ā́) f. the wife of Sūrya orﾠ the Sun ( alsoﾠ called Saṃjñā, q.v.);
the daughter of Sūrya orﾠ the Sun ( seeﾠ RV. I, 116, 17 ;
alsoﾠ described as daughter of Prajāpati orﾠ of Savitṛi andﾠ wife of the Aṡvins, andﾠ in other places as married to Soma;
in RV. I, 119, 2 she is called Ūrjānī, andﾠ in VI, 55, 4, VI, 58, 4 the sister of Pūshan <q.v.>, who is described as loving her, andﾠ receiving her as a gift from the gods;
accord. toﾠ some she represents a weak manifestation of the Sun;
Sūryā Sāvitrī is regarded as the authoress of the Sūryā-sûkta RV. X, 85) RV. AV. AitBr. Kauṡ. ;
= vāc Naigh. I, 11 ;
= sūryā-sû̱ktā (q.v.) ṠāṇkhGṛ. ;
a new bride;
a drug L. ;
the colocynth orﾠ bitter gourd L. ;
mfn. solar (perhaps w.r. for saurya) Jyot. <For cognate words seeﾠ under 2. svár.>
- सूर्यकमल
- सूर्यकर
- सूर्यकल्प
- सूर्यकवच
- सूर्यकवि
- सूर्यकान्त
- सूर्यकान्ति
- सूर्यकाल
- सूर्यकेतु
- सूर्यक्रान्त
- सूर्यक्षय
- सूर्यगङ्गातीर्थ
- सूर्यगर्भ
- सूर्यगुप्त
- सूर्यग्रह
- सूर्यग्रहण
- सूर्यचक्षुस्
- सूर्यचन्द्र
- सूर्यचन्द्रमस्
- सूर्यचन्द्रमस
- सूर्यज
- सूर्यज्योतिस्
- सूर्यतनय
- सूर्यतपस्
- सूर्यतापिनी
- सूर्यतीर्थ
- सूर्यतेजस्
- सूर्यत्वच्
- सूर्यत्वच
- सूर्यत्वचस्
- सूर्यदत्त
- सूर्यदशाफल
- सूर्यदास
- सूर्यदृश्
- सूर्यदेव
- सूर्यदेवत्य
- सूर्यद्वादशार्या
- सूर्यधर
- सूर्यध्यान
- सूर्यध्वज
- सूर्यनक्षत्र
- सूर्यनगर
- सूर्यनन्दन
- सूर्यनमस्कार
- सूर्यनाडी
- सूर्यनाभ
- सूर्यनारायण
- सूर्यनेत्र
- सूर्यपक्षकरण
- सूर्यपक्षशरण
- सूर्यपञ्चाङ्ग
- सूर्यपञ्चाङ्गस्तोत्र
- सूर्यपण्डित
- सूर्यपति
- सूर्यपत्त्र
- सूर्यपत्नी
- सूर्यपर्णी
- सूर्यपर्वन्
- सूर्यपाद
- सूर्यपुत्र
- सूर्यपुर
- सूर्यपुराण
- सूर्यपूजा
- सूर्यपूजाविधि
- सूर्यप्रकाश
- सूर्यप्रज्ञप्ति
- सूर्यप्रतिष्ठा
- सूर्यप्रदीप
- सूर्यप्रभ
- सूर्यप्रभव
- सूर्यप्रभीय
- सूर्यप्रशिष्य
- सूर्यफणिचक्र
- सूर्यबलि
- सूर्यबिम्ब
- सूर्यभक्त
- सूर्यभक्तक
- सूर्यभट्ट
- सूर्यभट्टीय
- सूर्यभा
- सूर्यभागा
- सूर्यभानु
- सूर्यभास्
- सूर्यभ्राज्
- सूर्यभ्रातृ
- सूर्यमणि
- सूर्यमण्डल
- सूर्यमती
- सूर्यमन्त्र
- सूर्यमरुत्
- सूर्यमरुत
- सूर्यमल्ल
- सूर्यमाल
- सूर्यमास
- सूर्यमुखी
- सूर्यम्पश्य
- सूर्ययन्त्र
- सूर्ययम
- सूर्यरथ
- सूर्यरश्मि
- सूर्यरहस्य
- सूर्यराज्य
- सूर्यराम
- सूर्यरुच्
- सूर्यर्क्ष
- सूर्यर्च्
- सूर्यलता
- सूर्यलोक
- सूर्यलोचना
- सूर्यवंश
- सूर्यवंश्य
- सूर्यवक्त्र
- सूर्यवज्रपञ्जर
- सूर्यवत्
- सूर्यवन
- सूर्यवर
- सूर्यवरुण
- सूर्यवर्ग
- सूर्यवर्चस्
- सूर्यवर्ण
- सूर्यवर्मन्
- सूर्यवल्ली
- सूर्यवार
- सूर्यविकासिन्
- सूर्यविघ्न
- सूर्यविलोकन
- सूर्यवेश्मन्
- सूर्यवैश्वानर
- सूर्यव्रत
- सूर्यशतक
- सूर्यशान्ति
- सूर्यशिष्य
- सूर्यशोभा
- सूर्यश्रित्
- सूर्यश्री
- सूर्यश्वित्
- सूर्यषट्पदी
- सूर्यषडक्षरी
- सूर्यसंक्रम
- सूर्यसंक्रान्ति
- सूर्यसंज्ञ
- सूर्यसदृश
- सूर्यसप्तति
- सूर्यसप्तार्या
- सूर्यसम
- सूर्यसहस्रनामन्
- सूर्यसहस्रनामावली
- सूर्यसामन्
- सूर्यसारथि
- सूर्यसावर्णि
- सूर्यसावित्र
- सूर्यसिंह
- सूर्यसिद्धान्त
- सूर्यसुत
- सूर्यसूक्त
- सूर्यसूत
- सूर्यसूरि
- सूर्यसेन
- सूर्यस्तवकपालमोचन
- सूर्यस्तवन
- सूर्यस्तुत्
- सूर्यस्तुति
- सूर्यस्तोत्र
- सूर्यहृदय

hiraṇya

prob. connected with hari, harit, hiri) gold (orig. uncoined gold orﾠ other precious metal;
in later language « coined gold» orﾠ « money») RV. etc. etc.;
any vessel orﾠ ornament made of gold (as « a golden spoon» Mn. II, 29) RV. AV. VS. Kauṡ. ;
a gold piece orﾠ coin (generally with suvárṇa as opp. to base metal) Br. ;
a cowry L. ;
semen virile L. ;
substance, imperishable matter L. ;
a partic. measure W. ;
the Datura orﾠ thorn apple MW. ;
N. of a Varsha (= hiraṇ-maya) MārkP. ;
m. a kind of bdellium L. ;
N. of a, Daitya MBh. Pañcar. ;
of a son of Agnidhra (= hiraṇ-maya q.v.) MārkP. ;
of a king of Kaṡmīra Rājat. ;
(ā) f. one of the seven tongues of fire L. ;
mfn. golden, made of gold Mn. MBh. ;
- हिरण्यकक्ष
- हिरण्यकक्ष्य
- हिरण्यकण्ठ
- हिरण्यकर्ण
- हिरण्यकर्तृ
- हिरण्यकवच
- हिरण्यकशिपु
- हिरण्यकामधेनु
- हिरण्यकार
- हिरण्यकुक्षि
- हिरण्यकुब्ज
- हिरण्यकुल
- हिरण्यकृत्
- हिरण्यकृतचूड
- हिरण्यकृष्णल
- हिरण्यकेतु
- हिरण्यकेश
- हिरण्यकेशिन्
- हिरण्यकेश्याग्न्याधानपद्धति
- हिरण्यकेश्य
- हिरण्यकोश
- हिरण्यखादि
- हिरण्यगदा
- हिरण्यगर्भ
- हिरण्यगुप्त
- हिरण्यचक्र
- हिरण्यजा
- हिरण्यजित्
- हिरण्यजिह्व
- हिरण्यज्योतिस्
- हिरण्यतुष
- हिरण्यतेजस्
- हिरण्यत्वच्
- हिरण्यत्वच
- हिरण्यत्वचस्
- हिरण्यद
- हिरण्यदंष्ट्र
- हिरण्यदक्षिण
- हिरण्यदत्
- हिरण्यदत्त
- हिरण्यदन्त
- हिरण्यदा
- हिरण्यदान
- हिरण्यदेवीसूक्त
- हिरण्यद्यू
- हिरण्यद्रापि
- हिरण्यधनुस्
- हिरण्यनाभ
- हिरण्यनिकाषम्
- हिरण्यनिधि
- हिरण्यनिर्णिज्
- हिरण्यनेमि
- हिरण्यपक्ष
- हिरण्यपति
- हिरण्यपर्ण
- हिरण्यपर्वत
- हिरण्यपाणि
- हिरण्यपात्र
- हिरण्यपाव
- हिरण्यपिण्ड
- हिरण्यपुर
- हिरण्यपुरुष
- हिरण्यपुष्पि
- हिरण्यपुष्पी
- हिरण्यपेशस्
- हिरण्यप्रौग
- हिरण्यप्रतिपूर्ण
- हिरण्यप्राकारा
- हिरण्यबन्धन
- हिरण्यबाहु
- हिरण्यबिन्दु
- हिरण्यमय
- हिरण्यमालिन्
- हिरण्यमूर्धन्
- हिरण्ययष्टि
- हिरण्ययोनि
- हिरण्यरथ
- हिरण्यरशन
- हिरण्यरूप
- हिरण्यरेतस्
- हिरण्यरेतस
- हिरण्यरोमन्
- हिरण्यलक्ष्मीसूक्त
- हिरण्यलोमन्
- हिरण्यवक्षस्
- हिरण्यवत्
- हिरण्यवन्धुर
- हिरण्यवर्ण
- हिरण्यवर्णीय
- हिरण्यवर्तनि
- हिरण्यवर्मन्
- हिरण्यवर्ष
- हिरण्यवाशी
- हिरण्यवाह
- हिरण्यविद्
- हिरण्यविमित
- हिरण्यवी
- हिरण्यवीर्य
- हिरण्यवृषभ
- हिरण्यशकल
- हिरण्यशक्ल
- हिरण्यशम्य
- हिरण्यशरीर
- हिरण्यशल्क
- हिरण्यशिप्र
- हिरण्यशीर्षन्
- हिरण्यशृङ्ग
- हिरण्यश्मश्रु
- हिरण्यश्राद्ध
- हिरण्यष्ठीव
- हिरण्यष्ठीविन्
- हिरण्यसंकाश
- हिरण्यसंदृश्
- हिरण्यसरस्
- हिरण्यस्तुति
- हिरण्यस्तूप
- हिरण्यस्थाल
- हिरण्यस्रज्
- हिरण्यहस्त
- हिरण्यहेमन्