-
1 सूर्यकमल
sū́rya-kamalan. the sunflower, heliotrope MW.
-
2 गण्डः _gaṇḍḥ
गण्डः 1 The cheek, the whole side of the face in- cluding the temples; गण्डाभोगे पुलकपटलम् Māl.2.5; तदीष- दार्द्रारुणगण्डलेखम् Ku.7.82; Me.26,93; Amaru.83; Ṛs.4.6;6.1; Ś.6.18; Śi.12.54.-2 An ele- phant's temple; गण्डोड्डीनालिमाला˚ Māl.1.1.-3 A bubble.-4 A boil, tumour, swelling, pimple; अयमपरो गण्डस्योपरि विस्फोटः Mu.5; तदा गण्डस्योपरि पिटिका संवृत्ता Ś.2.-5 Goitre and other excrescences of the neck.-6 A joint, knot.-7 A mark, spot; गण्डोज्ज्वलामुज्ज्वलनाभिचक्रया Śi.12.8.-8 A rhinoceros.-9 The bladder.-1 A hero, warrior.-11 Part of a horse's trappings, a stud or button fixed as an ornament upon the harness.-12 An unexpected combination of words consisting in putting one speech immediately after another, so as to be syntactically connected; see वीथि; e. g. राक्षसः- अपि नाम दुरात्मा चाणक्यबटुः । दौवारिकः -- जयतु । -रा˚ -अति- संधातुं शक्यः स्यात् । --दौ˚ -अमात्यः । Mu.4; so किमस्या न प्रेयो यदि पुनरसह्यस्तु विरहः. --दौ˚ -देव उपस्थितः U.1.-13 The tenth yoga or one of the twenty-seven portions of a circle on the plane of the ecliptic.-14 An astronomi- cal period.-Comp. -अङ्गः a rhinoceros.-उपधानम् a pillow; मृदुगण्डोपधानानि शयनानि सुखानि च Suśr.-कुसुमम् the juice that exudes from the elephant's temples during rut, ichor.-कूपः 1 a well on the peak or summit of a mountain.-2 Upper region or table-land of a mountain.-ग्रामः any large or considerable village.-देशः, -प्रदेशः, -स्थलम्, -पाली, -पिण्डः 1 the cheek, the temples of an elephant.-2 temple-region (in general); कण्डूलद्विपगण्डपिण्डकषणम् U.2.9; Māl.9.31.-फलकम् a broad cheek; धृतमुग्धगण्डफलकैर्विबभुर्विकसद्भिरास्यकमलैः प्रमदाः Śi.9.47.-भित्तिः f.1 the opening in the temples of an elephant from which ichor exudes during rut.-2 'a wall-like cheek', an excellent i. e. broad and expan- sive cheek; निर्धौतदानामलगण्डभित्तिः (गजः) R.5.43 (where Malli. says प्रशस्तौ गण्डौ गण्डभित्ति, see et seq.); 12.12.-भेदः a thief; गण़्डभेददास्याः शीलं जानन्नापि आत्मनो भोजनविस्रम्भेण छलितो$स्मि Avimāraka 2.-मालः, -माला inflammation of the glands of the neck.-मूर्ख a. exceedingly foolish, very stupid.-शिला any large rock; दृष्टो$ङ्गुष्ठशिरोमात्रः क्षणाद्गण्डशिलासमः Bhāg.3.13.22.-शैलः 1 a huge rock thrown down by an earthquake or storm; Ki.7.37; cf. also गण्डशैलैः कारवेल्लैर्लोहकण्टकवेष्टितैः । (अचलः परिपूर्णो$यम्...) Parṇāl 4.75.-2 the forehead; गण्डशैलः कपोले च द्रोणपाषा- णभेदयोः । Nm.; किं पुत्रि गण्डशैलभ्रमेण नवनीरदेषु निद्रासि । Āryā Saptaśatī.-साह्वया N. of a river, also called गण्डकी.-स्थलम्, -स्थली 1 the cheek; गण्डस्थलेषु मदवारिषु Pt.1.123; Ś. Til.7; गण्डस्थलीः प्रोषितपत्रलेखाः R.6.72; Amaru.82.-2 temples of an elephant. -
3 सूर्य
sūryasū́ryam. the sun orﾠ its deity (in the Veda the name Sūrya is generally distinguished from Savitṛi <q.v.>, andﾠ denotes the most concrete of the solar gods, whose connection with the luminary is always present to the poet's mind;
in Nir. VII, 5 he is regarded as one of the original Vedic triad, his place being in the sky, while that of Agni is on the earth, andﾠ that of Indra is in the atmosphere;
ten hymns in the RV. are entirely in praise of Sūrya,
e.g.. I, 50, I, 115 etc.., alsoﾠ AV. XIII, 2 ;
he moves through the sky in a chariot drawn by seven ruddy horses orﾠ mares < seeﾠ saptâ̱ṡva, harit, harid-aṡva>;
in the later mythology Sūrya is identified with Savitṛi as one of the 12 Ādityas orﾠ emblems of the Sun in the 12 months of the year, andﾠ his seven-horsed chariot is said to be driven by Aruṇa orﾠ the Dawn as its charioteer, who is represented without legs;
the Sun, whether named Sūrya orﾠ Vivasvat, has several wives seeﾠ sūryā below) RV. etc. etc. (cf. IW. 11; 16 etc.. RTL. 341);
a symbolical expression for the number « twelve» (in allusion to the sun in the 12 signs of the zodiac) Jyot. Hcat. ;
the swallow-wort (either Calotropis orﾠ Asclepias Gigantea, = arka) L. ;
N. of the son of Bali L. ;
of a Dānava VahniP. ;
of an astronomer (= sūrya-dāsa) Cat. ;
epithet of Ṡiva MBh. ;
(ā́) f. the wife of Sūrya orﾠ the Sun ( alsoﾠ called Saṃjñā, q.v.);
the daughter of Sūrya orﾠ the Sun ( seeﾠ RV. I, 116, 17 ;
alsoﾠ described as daughter of Prajāpati orﾠ of Savitṛi andﾠ wife of the Aṡvins, andﾠ in other places as married to Soma;
in RV. I, 119, 2 she is called Ūrjānī, andﾠ in VI, 55, 4, VI, 58, 4 the sister of Pūshan <q.v.>, who is described as loving her, andﾠ receiving her as a gift from the gods;
accord. toﾠ some she represents a weak manifestation of the Sun;
Sūryā Sāvitrī is regarded as the authoress of the Sūryā-sûkta RV. X, 85) RV. AV. AitBr. Kauṡ. ;
= vāc Naigh. I, 11 ;
= sūryā-sû̱ktā (q.v.) ṠāṇkhGṛ. ;
a new bride;
a drug L. ;
the colocynth orﾠ bitter gourd L. ;
mfn. solar (perhaps w.r. for saurya) Jyot. <For cognate words seeﾠ under 2. svár.>
- सूर्यकमल
- सूर्यकर
- सूर्यकल्प
- सूर्यकवच
- सूर्यकवि
- सूर्यकान्त
- सूर्यकान्ति
- सूर्यकाल
- सूर्यकेतु
- सूर्यक्रान्त
- सूर्यक्षय
- सूर्यगङ्गातीर्थ
- सूर्यगर्भ
- सूर्यगुप्त
- सूर्यग्रह
- सूर्यग्रहण
- सूर्यचक्षुस्
- सूर्यचन्द्र
- सूर्यचन्द्रमस्
- सूर्यचन्द्रमस
- सूर्यज
- सूर्यज्योतिस्
- सूर्यतनय
- सूर्यतपस्
- सूर्यतापिनी
- सूर्यतीर्थ
- सूर्यतेजस्
- सूर्यत्वच्
- सूर्यत्वच
- सूर्यत्वचस्
- सूर्यदत्त
- सूर्यदशाफल
- सूर्यदास
- सूर्यदृश्
- सूर्यदेव
- सूर्यदेवत्य
- सूर्यद्वादशार्या
- सूर्यधर
- सूर्यध्यान
- सूर्यध्वज
- सूर्यनक्षत्र
- सूर्यनगर
- सूर्यनन्दन
- सूर्यनमस्कार
- सूर्यनाडी
- सूर्यनाभ
- सूर्यनारायण
- सूर्यनेत्र
- सूर्यपक्षकरण
- सूर्यपक्षशरण
- सूर्यपञ्चाङ्ग
- सूर्यपञ्चाङ्गस्तोत्र
- सूर्यपण्डित
- सूर्यपति
- सूर्यपत्त्र
- सूर्यपत्नी
- सूर्यपर्णी
- सूर्यपर्वन्
- सूर्यपाद
- सूर्यपुत्र
- सूर्यपुर
- सूर्यपुराण
- सूर्यपूजा
- सूर्यपूजाविधि
- सूर्यप्रकाश
- सूर्यप्रज्ञप्ति
- सूर्यप्रतिष्ठा
- सूर्यप्रदीप
- सूर्यप्रभ
- सूर्यप्रभव
- सूर्यप्रभीय
- सूर्यप्रशिष्य
- सूर्यफणिचक्र
- सूर्यबलि
- सूर्यबिम्ब
- सूर्यभक्त
- सूर्यभक्तक
- सूर्यभट्ट
- सूर्यभट्टीय
- सूर्यभा
- सूर्यभागा
- सूर्यभानु
- सूर्यभास्
- सूर्यभ्राज्
- सूर्यभ्रातृ
- सूर्यमणि
- सूर्यमण्डल
- सूर्यमती
- सूर्यमन्त्र
- सूर्यमरुत्
- सूर्यमरुत
- सूर्यमल्ल
- सूर्यमाल
- सूर्यमास
- सूर्यमुखी
- सूर्यम्पश्य
- सूर्ययन्त्र
- सूर्ययम
- सूर्यरथ
- सूर्यरश्मि
- सूर्यरहस्य
- सूर्यराज्य
- सूर्यराम
- सूर्यरुच्
- सूर्यर्क्ष
- सूर्यर्च्
- सूर्यलता
- सूर्यलोक
- सूर्यलोचना
- सूर्यवंश
- सूर्यवंश्य
- सूर्यवक्त्र
- सूर्यवज्रपञ्जर
- सूर्यवत्
- सूर्यवन
- सूर्यवर
- सूर्यवरुण
- सूर्यवर्ग
- सूर्यवर्चस्
- सूर्यवर्ण
- सूर्यवर्मन्
- सूर्यवल्ली
- सूर्यवार
- सूर्यविकासिन्
- सूर्यविघ्न
- सूर्यविलोकन
- सूर्यवेश्मन्
- सूर्यवैश्वानर
- सूर्यव्रत
- सूर्यशतक
- सूर्यशान्ति
- सूर्यशिष्य
- सूर्यशोभा
- सूर्यश्रित्
- सूर्यश्री
- सूर्यश्वित्
- सूर्यषट्पदी
- सूर्यषडक्षरी
- सूर्यसंक्रम
- सूर्यसंक्रान्ति
- सूर्यसंज्ञ
- सूर्यसदृश
- सूर्यसप्तति
- सूर्यसप्तार्या
- सूर्यसम
- सूर्यसहस्रनामन्
- सूर्यसहस्रनामावली
- सूर्यसामन्
- सूर्यसारथि
- सूर्यसावर्णि
- सूर्यसावित्र
- सूर्यसिंह
- सूर्यसिद्धान्त
- सूर्यसुत
- सूर्यसूक्त
- सूर्यसूत
- सूर्यसूरि
- सूर्यसेन
- सूर्यस्तवकपालमोचन
- सूर्यस्तवन
- सूर्यस्तुत्
- सूर्यस्तुति
- सूर्यस्तोत्र
- सूर्यहृदय
См. также в других словарях:
sū́rya-kamala — सूर्यकमल … Indonesian dictionary
