-
1 शवर _śavara _शवल _śavala
शवर शवल See शबर, शबल. -
2 शवर
-
3 शवरूप
ṡava-rūpan. « corpse-like», a kind of animal ṠāṇkhGṛ.
-
4 शवर्ग
-
5 आकाशवर्त्मन्
-
6 केशवर्धन
kéṡa-várdhanamf (ī)n. causing the hair to grow AV. VI, 21, 3 and 137, 1 ;
(ī) f. Sida rhomboides L.
-
7 वंशवर्ण
vaṉṡá-varṇam. the chick pea, Cicer Arietinum L.
-
8 वंशवर्तिन्
vaṉṡá-vartinm. a partic. class of gods in the third Manv-antara VP.
-
9 वंशवर्धन
vaṉṡá-vardhanamf (ī)n. increasing orﾠ prospering a family Vikr. ;
n. the act of causing prosperity to a family R. ;
m. a son Daṡ.
-
10 वंशवर्धिन्
vaṉṡá-vardhinmfn. = prec. MBh.
-
11 स्पर्शवर्ग
-
12 वंश
vaṉṡám. (derivation doubtful) the bamboo cane orﾠ any cane (accord. toﾠ L. alsoﾠ « sugarcane» andﾠ « Shorea Robusta») RV. etc. etc.;
the upper timbers orﾠ beams of a house, the rafters orﾠ laths fastened to the beams (of a roof;
cf. prācīna-v-) AV. etc. etc.;
a cross-beam, joist, joint VarBṛS. ;
a reed-pipe, flute, fife Kāv. Rājat. ;
the back-bone, spine VarBṛS. BhP. ;
a hollow orﾠ tubular bone BhP. ( B.) Sch. ;
the upper nasal bone L. ;
the central projecting part of a scimitar orﾠ sabre VarBṛS. ;
the line of a pedigree orﾠ genealogy (from its resemblance to the succession of joints in a bamboo), lineage race, family, stock ṠBr. etc. etc. (esp. a noble race, a dynasty of kings, a list of teachers etc.;
cf. Pāṇ. 2-1, 19 Sch.);
offspring, a son BhP. ;
(ifc.) a succession orﾠ collection of similar things, assemblage multitude, host (as of chariots, stars etc.) MBh. Kāv. etc.;
a partic. measure of length (= 10 Hastas) Līl. ;
a partic. musical note Ṡiṡ. ;
pride, arrogance Vās. ;
bamboo-manna L. ;
N. of Vishṇu L. (ā) f. N. of an Apsaras (daughter of Prādhā) MBh. ;
(ī) f. seeﾠ s.v.
- वंशऋषि
- वंशकठिन
- वंशकफ
- वंशकर
- वंशकर्पूररोचना
- वंशकर्मन्
- वंशकीर्ति
- वंशकृत्
- वंशकृत्य
- वंशक्रमागत
- वंशक्रमाहितगौरव
- वंशक्षय
- वंशक्षीरी
- वंशग
- वंशगुल्म
- वंशगोप्तृ
- वंशघटिका
- वंशचरित
- वंशचर्मकृत्
- वंशचिन्तक
- वंशच्छेत्तृ
- वंशज
- वंशतण्डुल
- वंशदला
- वंशधर
- वंशधान्य
- वंशधारा
- वंशधारिन्
- वंशनर्तिन्
- वंशनाडिका
- वंशनाडी
- वंशनाथ
- वंशनालिका
- वंशनिश्रेणी
- वंशनेत्र
- वंशपत्त्र
- वंशपत्त्रक
- वंशपरम्परा
- वंशपात्र
- वंशपीत
- वंशपुष्पा
- वंशपूरक
- वंशपोत
- वंशप्रतिष्ठानकार
- वंशबाह्य
- वंशब्राह्मण
- वंशभव
- वंशभार
- वंशभृत्
- वंशभोज्य
- वंशमय
- वंशमूल
- वंशमूलक
- वंशमृन्मय
- वंशयव
- वंशराज
- वंशराज्यधर
- वंशरोचना
- वंशलोचना
- वंशलक्ष्मी
- वंशलून
- वंशवर्ण
- वंशवर्तिन्
- वंशवर्धन
- वंशवर्धिन्
- वंशवितति
- वंशविदारिणी
- वंशविशुद्ध
- वंशविस्तर
- वंशवृद्धि
- वंशशर्करा
- वंशशलाका
- वंशसमाचार
- वंशस्तनित
- वंशस्तूप
- वंशस्थ
- वंशस्थविल
- वंशस्थिति
- वंशहीन
-
13 काल्य _kālya
काल्य a. [काल-यत्]1 Timely, seasonable.-2 Agree- able, pleasant, auspicious.-3 Of the morning time; प्रभाते काल्यमुत्थाय चक्रे गोदानमुत्तमम् Rām.1.72.21.-ल्या 1 A cow fit for the bull.-2 A woman arrived at puber- ty or maturity) who has reached the time favourable to conception). उपसर्या काल्या प्रजने P.III.1.14.-ल्यम् Day-break; Rām.2.7.26; काल्यं विषादविमुखः प्रतिवेशवर्गः । दोषाश्च मे वदतु कर्मसु कौशलं च ॥ Chārudattam 3.1. काल्याग्नौ द्विजकुलनादमन्त्रवादैरुद्दीप्ते तिमिरतिलाहुतिं विधाय... Rām. Ch.7.61. -
14 वर्तिका _vartikā
वर्तिका [वृतेः तिकन् Uṇ.3.146]1 A paint-brush; तदुपनय चित्रफलकं चित्रवर्तिकाश्च Māl.1; अङ्गुलीक्षरणसन्नवर्तिकः R.19.19.-2 The wick of a lamp, a torch; तिलस्नेहसिक्त- यष्ट्यग्रग्रथितवर्तिका Dk.2.7.-3 Colour, paint.-4 A quail; एकपक्षाक्षिचरणा वर्तिका घोरदर्शना Mb.3.18.42; श्येनावपात- चकिता वनवर्तिकेव Māl.8.8.-5 A stick (यष्टि); पलाशवर्तिका- मेकां वहतः संहतान् पथि (अपश्यत्) Mb.1.31.8. -
15 वर्त्मन् _vartman
वर्त्मन् n. [वृत्-मनिन्]1 A way, road, path, passage, track; वर्त्म भानोस्त्यजाशु Me.41; पारसीकांस्ततो जेतुं प्रतस्थे स्थलवर्त्मना 'by land'; आकाशवर्त्मना 'through the air'.-2 (Fig.) A way, course, an established or prescribed usage, the usual manner or course of conduct; मम वर्त्मानुवर्तन्ते मनुष्याः पार्थ सर्वशः Bg.3.23; रेखामात्रमपि क्षुण्णादा मनोर्वर्त्मनः परम् । न व्यतीयुः प्रजास्तस्य नियन्तुर्नेमिवृत्तयः R.1.17 (where the literal sense is also intended); अहमेत्य पतङ्गवर्त्मना पुनरङ्काश्रयिणी भवामि ते Ku.4.2 'after the manner of a moth'.-4 Room, scope for action; न वर्त्म कस्मैचिदपि प्रदीयताम् Ki.14.14.-5 An eye-lid; अस्मिन् सर्पिर्वोदकं वा सिञ्चन्ति वर्त्मनी एव गच्छति Ch. Up.4.15.1.-6 An edge, a border.-Comp. -आयसः fatigue of the journey; वर्त्मायासविनिर्मुक्तं वसन्तं सुस्थिरासने Brav. P. ब्रह्मखण्ड 1.4.-कर्मन् n. 'roadwork', engineering.-पातः 1 deviation from the road.-2 coming into the way.-पातनम् waylaying.-बन्धः, -बन्धकः an affection of the eye-lids.-रोगः a disease of the eyelids.-शर्करा hard excrescences on the eyelids. -
16 सम _sama
सम a.1 Same, identical.-2 Equal, as in समलोष्ट- काञ्चनः R.8.21; Pt.2.7; सुखदुःखे समे कृत्वा लाभालाभौ जयाजयौ Bg.2.38; समः शत्रौ च मित्रे च तथा मानापमानयोः । शीतोष्णसुख- दुःखेषु समः संगविवर्जितः ॥ 12.18.-3 Like, similar, resem- bling; with instr. or gen. or in comp. गुणयुक्तो दरिद्रो$पि नेश्वरैरगुणैः समः Subhāṣ.; Ku.3.13.-4 Even, level, plain; समवेशवर्तिनस्ते न दुरासदो भविष्यति Ś.1.-5 Even (as number).-6 Impartial, fair; शुनि चैव श्वपाके च पण्डिताः समदर्शिनः Bg.5.18.-7 Just, honest, upright.-8 Good, virtuous.-9 Ordinary, common.-1 Mean, middling.-11 Straight.-12 Suitable, convenient.-13 Indiffer- ent, unmoved, unaffected by passion.-14 All, every one.-15 All, whole, entire, complete.-16 Being a pair.-17 Regular, normal.-18 Middling.-19 Easy, conveni- ent.-मः 1 N. of certain zodiacal signs (वृष, कर्कट, कन्या, वृश्चिक, मकर, and मीन).-2 A mode of measuring time in music.-3 The point of intersection of the horizon and the meridian line.-4 A kind of straight line placed over a numerical figure to mark the process of extracting the square root.-मम् 1 A level plain, flat country; संनिपत्य शनकैरिव निम्नादन्धकारमुदवाप समानि Ki.9. 11.-2 (In rhet.) N. of a figure of speech.-3 (In geometry) A mean proportional segment.-4 Equa- nimity.-5 Similarity.-6 Settlement; compensation; कर्मणापि समं कुर्याद्धनिकायाधमर्णिकः Ms.8.177.-7 Good circumstances; Mk.-सम् ind.1 With, together with, in company with, accompanied by; (with instr.); आहां निवत्स्यति समं हरिणाङ्गनाभिः Ś.1.26; R.2.25;8.63; 16.72.-2 Equally; समं सर्वेषु भूतेषु Bg.13.27.28; यथा सर्वाणि भूतानि धरा धारयते समम् Ms.9.311.-3 Like, simi- larly, in the same manner; यत्र स्वामी निर्विशेषं समं मृत्येषु वर्तते Pt.1.78.-4 Entirely.-5 Simultaneously, all at once, at the same time, together; नवं पयो यत्र धनैर्मया च त्वद्विप्रयोगाश्रु समं विसृष्टम् R.13.26;4.4;1.59;14.1.-6 Honestly, fairly.-Comp. -अंशः an equal share. ˚हारिन् m. a co-heir.-अङ्घ्रिक a. standing evenly on feet.-अन्तः a borderer, neighbour.-अन्तर a. parallel.-अर्थिन् a.1 desiring equality.-2 Seeking peace with.-आकार a. similar, like.-आचारः 1 equal or similar conduct.-2 Proper practice.-आत्मक a. possessing equanimity.-उदकम् a mixture of half butter-milk and half water.-उपमा a kind of Upamā or simile.-कक्ष a. having equal weight. (-क्षा) equilibrium.-कन्या a fit or suitable girl (fit to be married).-कर्णः an equi-diagonal tetragon.-कालः the same time or moment. (-लम्) ind. at the same time, simultaneously.-कालीन a. contemporary, coeval.-कोलः a serpent, snake.-कोटिक a. of regular size (said of diamonds); Kau. A.2.11.-क्षेत्रम् (in astr.) an epithet of a par- ticular arrangement of the Nakṣatras.-खातः an equal excavation, a parallelopipedon.-गतिः wind; मृत्युश्चापरिहारवान् समगतिः कालेन विच्छेदिना Mb.12.298.45.-गन्धकः incense.-गन्धिकम् the fragrant root of the Uśīra.-चक्रवालम् a circle.-चतुरस्र a. square. (-स्रम्) an equilateral tetragon.-चतुर्भुजः, -जम् a rhom- bus.-चित्त a.1 even-minded, equable, equani- mous.-2 indifferent.-छेद, -छेदन a. having the same denominator.-जाति a. homogeneous.-ज्ञा fame; तिर्य- ञ्चमप्यञ्च मृषानभिज्ञरसज्ञतोपज्ञसमज्ञमज्ञम् N.3.64.-त्रिभुजः, -जम् an equilateral triangle.-दर्शन, -दर्शिन् a. viewing equally, impartial; विद्याविनयसंपन्ने ब्राह्मणे गवि हस्तनि । शुनि चैव श्वपाके च पण्डिताः समदर्शिनः ॥ Bg.5.18.-दुःख a. feeling for another's woe, sympathising (with another); a fel- low-sufferer; Ku.4.4. ˚सुख a. a companion or part- ner in joy and sorrow; पृष्टा जनेन समदुःखसुखेन बाला Ś.3.1.-दृश्, -दृष्टि a. impartial.-द्वादशास्रः, -स्रम् an equila- teral dodecagon.-द्विभुजः a rhomboid.-धर्म a. of equal nature, resembling.-धृत a. equal to.-पदम् 1 an attitude in shooting.-2 a particular posture in sexual union.-प्रभ a. having equal splendour; तदण्डमभवद्धैमं सह- स्रांशुसमप्रभम् Ms.1.9.-बुद्धि a.1 impartial.-2 indiffe- rent, stoical.-भाव a. having the same nature or pro- perty. (-वः) sameness, equability.-मण्डलम् (in astr.) the prime vertical line.-मय a. of like origin.-मात्र a. of the same size or measure.-मितिः mean measure.-रञ्जित a. tinged.-रतः, -रभः a particular mode of sexual enjoyment.-रेख a. straight; प्रकृत्या यद्वक्रं तदपि समरेखं नयनयोः Ś.1.9.-लम्बः, -म्बम् a trapezoid.-लेपनी a bricklayer's instrument for levelling a plane (Mar. करणी).-वर्ण a. being of equal caste; समवर्णे द्विजातीनां द्वादशैव व्यतिक्रम Ms.8.269.-वर्णः community of caste.-वर्तिन् a.1 equal-minded, impartial.-2 being equidis- tant. (-m.) Yāma, the god of death; शासितारं च पापानां पितॄणां समवर्तिनम् Mb.12.27.35.-विभक्त a. divided equ- ally; symmetrical.-विषमम् (pl.) level and uneven- ground.-वृत्तम् 1 an even metre, i. e. a stanza the lines of which have all the same number of feet.-2 see सममण्डल.-वृत्ति a. equable, fair. (-त्तिः) equanimity.-वेधः mean depth.-वैषम्यतः ind. owing to partial similarity and partial dissimilarity; अर्थे समवैषम्यतो द्रव्य- कर्मणाम् MS.4.1.21.-शोधनम् equal subtraction, i. e. subtraction of the same quantity on both sides of an equation.-श्रुति a. (in music) having equal intervals.-श्रेणिः a straight line.-संधिः peace on equal terms.-सुप्तिः f. universal sleep (as at the end of a Kalpa).-सूत्र, -सूत्रस्य a. situated on the same diameter.-स्थ a.1 equal, uniform.-2 level.-3 like.-4 being in flourishing circumstances; गतिः पतिः समस्थाया विषमे च पिता गतिः Mb.5.176.8.-स्थलम् an even ground.-स्थली the level plain, the Doab or country between the Ganges and Yamunā (अन्तर्वेदि).-स्थानम् a parti- cular posture in Yoga (In which the legs are closely contracted). -
17 आकाश
ā-kāṡá
the ether, sky orﾠ atmosphere Naigh. ṠBr. Mn. etc.;
(am) n. (in philos.) the subtle andﾠ ethereal fluid (supposed to fill andﾠ pervade the universe andﾠ to be the peculiar vehicle of life andﾠ of sound) Vedāntas. etc.. ;
Brahma (as identical with ether) L. ;
= ākāṡa-bhāshita below Comm. on Ṡak. ;
(e) loc. ind. in the air (a stage direction implying something said by orﾠ to a person out of sight) Mṛicch. Ṡak. etc.
- आकाशकक्षा
- आकाशग
- आकाशगङ्गा
- आकाशगत
- आकाशगति
- आकाशगमन
- आकाशगर्भि
- आकाशचमस
- आकाशचारिन्
- आकाशज
- आकाशजननी
- आकाशदीप
- आकाशदेश
- आकाशपथ
- आकाशपथिक
- आकाशपोलि
- आकाशप्रतिष्ठित
- आकाशप्रदीप
- आकाशबद्धलक्ष
- आकाशभाषित
- आकाशमय
- आकाशमांसी
- आकाशमुखिन्
- आकाशमुष्टिहननाय
- आकाशमूली
- आकाशयान
- आकाशयोगिनी
- आकाशरक्षिन्
- आकाशवत्
- आकाशवर्त्मन्
- आकाशवल्ली
- आकाशवाणी
- आकाशशयन
- आकाशसलिल
- आकाशस्थ
- आकाशस्फटिक
- आकाशात्मन्
- आकाशानन्त्यायतन
- आकाशास्तिकाय
- आकाशेश
- आकाशोदक
-
18 केश
kéṡa1) m. ( kliṡ Uṇ. ;
ifc. ā orﾠ ī Pāṇ. 4-1, 54)
the hair of the head AV. VS. ṠBr. etc.. ;
the mane (of a horse orﾠ lion) MBh. I, 8008 Ṡak. Sch. ;
a kind of perfume ( hrīvera) L. ;
N. of a mineral VarBṛS. LXXVII, 23 ;
N. of Varuṇa L. ;
of Vishṇu L. ;
of a Daitya L. ;
of a locality Romakas. ;
(pl.) the tail (of the Bos grunniens) Pāṇ. 2-3, 36 Kāṡ. (v.l. vāla);
(ī) f. a lock of hair on the crown of the head L. ;
the Indigo plant L. ;
Carpopogon pruriens L. ;
another plant ( bhūta-keṡī) L. ;
N. of Durgā L. ;
kêṡa
- केशकर्मन्
- केशकर्षण
- केशकलाप
- केशकार
- केशकारिन्
- केशकीट
- केशगर्भ
- केशगर्भक
- केशगृहीत
- केशग्रन्थि
- केशग्रह
- केशग्रहण
- केशग्राहम्
- केशघ्न
- केशचण
- केशचूड
- केशचैत्य
- केशच्छिद्
- केशजाह
- केशदमनी
- केशदृंहण
- केशधर
- केशधारण
- केशधारिणी
- केशधृत्
- केशपक्ष
- केशपङ्क्ति
- केशपर्णी
- केशपाश
- केशपिङ्गल
- केशप्रधर्षण
- केशप्रसार
- केशबन्ध
- केशभू
- केशभूमि
- केशमण्डल
- केशमथनी
- केशमर्दन
- केशमार्जक
- केशमार्जन
- केशमिश्र
- केशमुष्टि
- केशमुष्टिक
- केशयन्त्री
- केशरचना
- केशरञ्जन
- केशराज
- केशरुहा
- केशरूपा
- केशरोमा
- केशलुञ्चक
- केशलुञ्चन
- केशवत्
- केशवपन
- केशवपनीय
- केशवर्धन
- केशवेष
- केशवेष्ट
- केशव्यपरोपण
- केशव्युदाहरण
- केशशूल
- केशश्मश्रु
- केशस्तुक
- केशहन्तृफला
- केशहन्त्री
- केशहस्त
- केशहृत्फला
- केशाकेशि
- केशाग्र
- केशाद
- केशान्त
- केशान्तिक
- केशापहा
- केशाम्बु
- केशारि
- केशारुहा
- केशार्हा
- केशालि
- केशावमर्षण
- केशोच्चय
- केशोण्डुक
- कोशोण्ड्रक
-
19 श
ṡa1) the first of the three sibilants (it belongs to the palatal class, but in sound as well as euphonic treatment often corresponds to sh, though in some words pronounced more like s)
2) (ifc.) = ṡaya ( seeﾠ giri-, vāri-, vṛiksha-ṡa)
3) m. = ṡastra L. ;
= ṡiva L. ;
n. seeﾠ 2. ṡam
- शकार
- शभेद
- शवर्ग
-
20 शव
ṡavam. n. (ifc. f. ā;
prob. fr. 1. ṡū, orﾠ ṡvi andﾠ orig. = « swollen») a corpse, dead body ṠBr. etc. etc.;
n. water L. ;
- शवकर्मन्
- शवकाम्य
- शवकृत्
- शवगन्धिन्
- शवदह्या
- शवदाह
- शवदाहक
- शवदाहिन्
- शवधर
- शवधान
- शवनभ्य
- शवपन्नग
- शवभस्मन्
- शवभूत
- शवमन्दिर
- शवयान
- शवरथ
- शवरूप
- शवलोकधातु
- शववाह
- शववाहक
- शवविष
- शवशतमय
- शवशयन
- शवशिबिका
- शवशिरस्
- शवशीर्षक
- शवसाधन
- शवस्पर्श
- शवस्पृश्
См. также в других словарях:
ṡa-varga — शवर्ग … Indonesian dictionary
ṡava-rūpa — शवरूप … Indonesian dictionary
ṡavara — शवर … Indonesian dictionary
Doti — Farwestern region of Nepal is also known as Doti (Devnagari; डोटी ) or Doti region. The name Dotigarh ( डोटीगढ़ ) has been used in the Jagar (folk tales; जागर ). This region is situated between River Kali boarding to the Uttarakhand in the west… … Wikipedia
ā-kāṡá-vartman — आकाशवर्त्मन् … Indonesian dictionary
kéṡa-várdhana — केशवर्धन … Indonesian dictionary
sparṡá-varga — स्पर्शवर्ग … Indonesian dictionary
vaṉṡá-vardhana — वंशवर्धन … Indonesian dictionary
vaṉṡá-vardhin — वंशवर्धिन् … Indonesian dictionary
vaṉṡá-varṇa — वंशवर्ण … Indonesian dictionary
vaṉṡá-vartin — वंशवर्तिन् … Indonesian dictionary
