-
1 रथया
-
2 रथयातक
-
3 रथयात्रा
rátha-yātrāf. « car-procession», the festive procarriage of an idol on a car (esp. the procarriage of the carriage of Jagan-nātha;
alsoﾠ - trāmahôtsava, m.) W. Cat. ;
- prayoga m. N. of wk.
-
4 रथयान
rátha-yā́nan. the going by carriage AV. R.
-
5 रथयावन्
rátha-yā́vanmfn. going by carriage RV.
-
6 रथयु
-
7 रथयुग
rátha-yugam. (!) a chariots yoke BhP.
-
8 रथयुज्
-
9 रथयुद्ध
rátha-yuddhan. a fight (between combatants mounted) on chariots MBh.
-
10 रथयूथ
-
11 रथयोग
rátha-yoga( rátha-) m. a team (of horses etc.) on a chariots ṠBr. MBh. ;
use of a chariots, art of driving it MBh.
-
12 रथयोजक
-
13 रथयोध
rátha-yodham. one who fights from a chariots MBh.
-
14 प्रथय
-
15 प्रथयितृ
-
16 रथ
rátha1) m. (4. ṛi) « goer», a chariot, car, esp. a two-wheeled war-chariot (lighter andﾠ swifter than the anas q.v.), any vehicle orﾠ equipage orﾠ carriage (applied alsoﾠ to the vehicles of the gods), waggon, cart RV. etc. etc. (ifc. f. ā);
a warrior, hero, champion MBh. Kathās. BhP. ;
the body L. ;
a limb, member, part L. ;
Calamus Rotang L. ;
Dalbergia Ougeinensis L. ;
= paurusha L. ;
(ī) f. a small carriage orﾠ waggon, cart Ṡiṡ. ;
ratha
affection, love (cf. next). - 2
- रथकट्या
- रथकड्या
- रथकर
- रथकल्पक
- रथकाम्य
- रथकाय
- रथकार
- रथकारक
- रथकुटुम्ब
- रथकुटुम्बिक
- रथकुटुम्बिन्
- रथकूबर
- रथकृच्छ्र
- रथकृत्
- रथकृत्स्न
- रथकेतु
- रथक्रान्त
- रथक्रीत
- रथक्षय
- रथक्षोभ
- रथगणक
- रथगर्भक
- रथगुप्ति
- रथगृत्स
- रथगोपन
- रथग्रन्थि
- रथघोष
- रथचक्र
- रथचरण
- रथचर्या
- रथचर्षण
- रथचर्षणि
- रथचित्र
- रथजङ्घा
- रथजित्
- रथजूति
- रथज्ञान
- रथज्वर
- रथतुर्
- रथदानविधि
- रथदारु
- रथदुर्ग
- रथद्रु
- रथद्रुम
- रथधुर्
- रथधुर्य
- रथनाभि
- रथनिर्घोष
- रथनिर्ह्राद
- रथनिस्वन
- रथनीड
- रथनेमि
- रथंतर
- रथपथ
- रथपद
- रथपद्धति
- रथपर्याय
- रथपाद
- रथपुंगव
- रथप्रतिष्ठाविधि
- रथप्रष्ठ
- रथप्रा
- रथप्रोत
- रथप्रोष्ठ
- रथप्सा
- रथबन्ध
- रथभङ्ग
- रथभृत्
- रथमण्डल
- रथमध्य
- रथमहोत्सव
- रथमार्ग
- रथमित्र
- रथमुख
- रथयातक
- रथयात्रा
- रथयान
- रथयावन्
- रथयुग
- रथयुज्
- रथयुद्ध
- रथयूथ
- रथयोग
- रथयोजक
- रथयोध
- रथरश्मि
- रथराज
- रथरेणु
- रथरेष
- रथलक्षण
- रथवंश
- रथवत्
- रथवर
- रथवर्त्मन्
- रथवारक
- रथवाह
- रथवाहक
- रथवाहण
- रथवाहन
- रथविज्ञान
- रथविद्या
- रथविमोचन
- रथवीति
- रथवीथी
- रथवृत्
- रथवेग
- रथव्रज
- रथव्रात
- रथशक्ति
- रथशाला
- रथशिक्षा
- रथशिरस्
- रथशीर्ष
- रथश्रेणि
- रथसङ्ग
- रथसत्तम
- रथसप्तमी
- रथसारथि
- रथसूत्र
- रथस्थ
- रथस्पति
- रथस्पष्ट
- रथस्पृश्
- रथस्वन
-
17 उद्ग्रथ् _udgrath
उद्ग्रथ् 1, 9. U.1 To bind up, tie into bundles.-2 To tie up, put or sew together (as garlands &c.); इयमुद्ग्रथते स्रजो विचित्राः Mu.1.4; tie or fasten, inter- twine; लताप्रतानोद्ग्रथितैः स केशैः R.2.8.-3 To unbind, loosen (as a knot &c.). - Caus कर्माशयं ग्रथितमुद्ग्रथयन्ति सन्तः Bhāg.4.22.39; ग्रन्थिमुद्ग्रथयितुं हृदयेशे वाससः स्पृशति मानधनायाः Śi.1.63. -
18 ग्रामः _grāmḥ
ग्रामः [ग्रस्-मन् आदन्तादेशः]1 A village, hamlet; पत्तने विद्यमाने$पि ग्रामे रत्नपरीक्षा M.1; त्यजेदेकं कुलस्यार्थे ग्रामस्यार्थे कुलं त्यजेत् । ग्रामं जनपदस्यार्थे स्वात्मार्थे पृथिवीं त्यजेत् ॥ H.1.129; R.1.44; Me.3.-2 A race, community; कथा ग्रामं न पृच्छसि Rv.1.146.1.-3 A multitude, collection (of any- thing); e. g. गुणग्राम, इन्द्रियग्राम; Bg.8.19;9.8. शस्त्रास्त्र- ग्रामकोविदः Bm.1.611,613.-4 A gamut, scale in music; स्फुटीभवद्ग्रामविशेषमूर्च्छनाम् Śi.1.1.-Comp. -अक्षपटलिकः a village archioist; Hch.7.23.-अधिकृतः, -अधिपः, -अधिपतिः, -अध्यक्षः, -ईशः, -ईश्वरः superintendent, head, chief of a village; ग्रामाधिपस्य तरुणीमहं भार्यां सदा भजे Ks.64.115; Ms.7.115.-अन्तः the border of a village, space near a village; Ms.4.116;11.78.-अन्तरम् an- other village.-अन्तिकम् the neighbourhood of a village.-अन्तीय a. situated in the neighbourhood of a village; Ms.8.24.-यम् space near a village.-आचारः a village custom.-आधानम् hunting.-उपाध्यायः the village priest.-कण्टकः 1 'the village-pest', one who is a source of trouble to the village.-2 a tale-bearer.-काम a.1 one wishing to take possession of a village.-2 fond of living in villages.-कायस्थ a village scribe.-कुक्कुटः a domestic cock; Ms.5.12,19.-कुमारः 1 one beautiful in a village.-2 a village-boy.-कूटः 1 the noblest man in a village.-2 a Śūdra.-गृह्य a. being outside a village.-गृह्यकः a village-carpenter.-गोदुहः the herdsman of a village.-घातः plundering a village; Ms.9.274.-घोषिन् a. sounding among men or armies (as a drum); प्रवेदकृद् बहुधा ग्रामघोषी Av. 5.2.9. -m. an epithet of Indra.-चर्या sexual inter- course; (स्त्रीसंभोग).-चैत्यः a sacred fig-tree of a village; नीडारम्भैर्गृहबलिभुजामाकुलग्रामचैत्याः Me.23.-ज, -जात a.1 village-born, rustic.-2 grown in cultivated ground; Ms.6.16.-जालम् a number of villages, a district.-णीः 1 the leader or chief of a village or community; तयोर्युद्धं समभवद्रक्षोग्रामणिमुख्ययोः Mb.7.19.3.-2 a leader or chief in general.-3 a barber.-4 an epithet of Viṣṇu.-5 a libidinous man.-6 a yakṣa; उन्नह्यन्ति रथं नागा ग्रामण्यो रथयोजकाः Mb.12.11.48. (-f.)1 a whore, harlot.-2 the indigo plant. ˚पुत्रः a bastard, the son of a harlot.-तक्षः a village-carpenter; P.V.4.95.-देवता the tutelary deity of a village.-द्रुमः a sacred tree in a village.-धर्मः 1 the observances or customs of a village.-2 sexual intercourse.-धान्यम् a cultivat- ed grain (like rice); ग्रामधान्यं यथा शून्यं यथा कूपश्च निर्जलः Mb.12.36.48. See ग्राम्यधान्यम्.-पालः 1 the guardian of a village.-2 army for the protection of a village.-पुरुषः the chief of a village.-प्रेष्यः the messenger or servant of a community or village.-मद्गुरिका 1 a riot, fray, village tumult.-2 N. of a fish (or a plant)-मुखम् a market.-मृगः a dog.-याजकः, -याजिन् m.1 'the village priest,' a priest who conducts the religious ceremonies for all classes and is consequently considered as a degraded Brāhmaṇa; Ms.4.25.-2 the attendant of an idol.-युद्धम् a riot, fray.-लुण्ठनम् plundering a village.-वासः (ग्रामेवासः also)1 a villager.-2 residence in a village.-विशेषः a variety of scales in music; स्फुटीभवद्ग्रामविशेषमूर्च्छना Śi.-वृद्धः an old villager; प्राप्यावन्तीनुदयनकथाकोविदग्रामवृद्धान् Me.3.-षण्डः an impotent man (क्लीब).-संकरः the common sewer or drain of a village.-संघः a village- corporation.-सिंहः a dog; व्यमुञ्चन्विविधा वाचो ग्रामसिंहास्त- तस्ततः Bhāg.3.17.1.-स्थः a.1 a villager.-2 a co- villager.-हासकः a sister's husband. -
19 यशस् _yaśas
यशस् a. [अश् स्तुतौ असुन् धातोः ल्युट् च Uṇ.4.19]1 Lovely, agreeable, worthy.-2 Honoured. -n. Fame. reputation, glory, renown; विस्तीर्यते यशो लोके तैलबिन्दु- रिवाम्भसि Ms.7.34; यशस्तु रक्ष्यं परतो यशोधनैः R.3.48; 2.4.-2 An object of glory or respect, a person of distinction.-3 Ved. Beauty, splendour.-4 Favour, partiality.-5 Wealth.-6 Food.-7 Water.-8 An assemblage of rare merits; यावद् हि प्रथते लोके पुरुषस्य यशो भुवि । तावत् तस्याक्षया कीर्तिर्भवतीति विनिश्चिता ॥ Mb.12.54.32 (com. यशः परचित्तचमत्कृतिजनको गुणौघः).-9 An indirect fame (परोक्षकीर्ति); तपति च कीर्त्या यशसा ब्रह्मवर्चसेन Ch. Up.3. 18.3.-Comp. -कर a. (यशस्कर) conferring glory, glori- ous; साम्राज्यकृत् सजात्येषु लोके चैव यशस्करः Ms.8.387.-काम a.(यशस्काम) 1 desirous of getting fame.-2 aspiring; ambitious.-कायम्, -शरीरम् body in the form of fame; यशःशरीरे भव मे दयालुः R.2.24; नास्ति येषां यशःकाये जरामरणजं भयम् Bh.-द a. (-यशोद) conferring fame. (-दः) (येन वायुना शीद्यते शद् अच्) quicksilver; यशदं रङ्गसदृशं रीतिहेतुश्च तन्मतम् Bhāva P. (-दा) N. of the wife of Nanda and foster-mother of Kṛiṣṇa.-धन a. or s. one whose wealth or valued treasure is fame, rich in fame, very renowned; अपि स्वदेहात् किमुतेन्द्रियार्थाद् यशो- धनानां हि यशो गरीयः R.14.35;2.1.-धर a. (यशोधर) keeping up or preserving glory.-धा a. conferring fame; कच्चिद् यशोधा रथयूथपानां गाण्डीवधन्वोपरतारिरास्ते Bhāg. 3.1.38.-पटहः (यशःपटहः) a double drum.-प्रख्यापनम् (यशःप्रख्यापनम्) spreading or proclaiming the glory.-भृत् a. (यशोभृत्) famous, renowned.-शेष a. remaining only in fame; having nothing left behind except glory i. e. dead; cf. कीर्तिशेष. (-षः) death.-हर a. (यशोहर) taking away fame, dishonouring, igno- minious. -
20 श्लाघा _ślāghā
श्लाघा [श्लाघ्-अ]1 Praise, eulogy, commendation; कर्णजयद्रथयोर्वा कात्र श्लाघा Ve.2.-2 Self-praise, boast; हते जरति गाङ्गेये पुरस्कृत्य शिखण्डिनम् । या श्लाघा पाण्डुपुत्राणां सैवास्माकं भविष्यति ॥ Ve.2.4.-3 Flattery.-4 Service.-5 Wish, desire.-6 Pleasure, delight in anything.-Comp. -विपर्ययः absence of boasting; त्यागे श्लाघाविपर्ययः R.1.22.
Страницы
- 1
- 2
См. также в других словарях:
rátha-yātaka — रथयातक … Indonesian dictionary
rátha-yātrā — रथयात्रा … Indonesian dictionary
rátha-yā́na — रथयान … Indonesian dictionary
rátha-yā́van — रथयावन् … Indonesian dictionary
rátha-yodha — रथयोध … Indonesian dictionary
rátha-yoga — रथयोग … Indonesian dictionary
rátha-yojaka — रथयोजक … Indonesian dictionary
rátha-yuddha — रथयुद्ध … Indonesian dictionary
rátha-yuga — रथयुग … Indonesian dictionary
rátha-yúj — रथयुज् … Indonesian dictionary
rátha-yūtha — रथयूथ … Indonesian dictionary
