-
1 гартны
гартныкалёный -
2 гартны
перех.1) вить, свить; сучить;нырагез гартны — сучить дратву ( из пеньки)гез гартны — вить верёвку;
2) свернуть; крутить, скрутить что-л;ус гартны — усы крутить; чигарка гартны — свернуть цигаркубумага гартны трубкаӧн — свернуть бумагу в трубку;
3) обвить, обмотать, обернуть; обвязать что-л. чем-л или вокруг чего-л;гартны гезйӧн — обвязать верёвкой; кӧса гартны юр гӧгӧр — уложить косу вокруг головы; сьылі чышъянӧн гартны — обмотать шею платком; юр гартны ки чышкӧдӧн — обмотать голову полотенцембумага пиӧ гартны — обернуть бумагой;
5) крутить, закрутить что-л;тӧв ныр кутіс гартны туй выв бус — вихрь закрутил пыль на дорогетӧв гартӧ лым — ветер крутит снег;
гартны висьтӧ вӧвлытӧмторъяс — припутать небылицы в рассказ; гартны кодӧскӧ лёк делӧӧ — припутать кого-либо к неприятному делувидзчысь, мед оз гартны тэнӧ тайӧ делӧас — будь осторожен, чтобы не впутали тебя в это дело;
7) замотать; закрутить;додь нырӧ вӧжжи гартны — замотать вожжи на передок; сутуга гартны — закрутить проволокубинтӧн чунь гартны — замотать палец бинтом;
8) диал. неперех. уплетать, естьлыаысь гез гартны — делать бесполезную работу (букв. из песка вить верёвку); гартны сёрни — завести речь о чём-л◊ Ас дзугйӧн гартны — привлечь на свою сторону;
-
3 гартны
то же, что гардны -
4 гартны-сёйны
много есть, уплетать -
5 трапкач
трапкач, -а м.Полотенце с бахромой.Сегенецкая сама ўзялася рыхтаваць вячэру, бразнула вобземлю чапялу, шмарганула з усяе сілы трапкачом сабаку па спіне. Чорны. У мыцельніку, пад чысценькім, надвое зложаным трапкачом, ляжаў касцёр блінцоў. Гартны. Не ўключаючы святла, Пракоп адчыніў акно, павыганяў трапкачом мух і, буркнуўшы на іх «чэрці», пайшоў на чыстую палавіну. Ракітны.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > трапкач
-
6 цвінтар
цвінтар, -а м.1. Огороженное место около церкви, церковный двор.Да Антося даходзілі вясёлыя галасы дзяцей, якія гулялі на цвінтары, бегаючы вакол царквы з агеньчыкамі. Гартны. Увесь цвінтар застанаўляўся фурманкамі, на свята ўвабраныя людзі вёрст за дваццаць ехалі на фэст. Мурашка.2. Церковное кладбище.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > цвінтар
-
7 завінуцца
завінуцца зак., разм.Энергично взяться за какую-либо работу, спешно заняться чем-либо.Дзеці палезлі за стол, а Юстына завінулася каля печы. Гартны. Незабавам узбіўся ён (мужык) на добры лом, папляваў на рукі і з прыемнасцю, але паціху, асцярожна завінуўся над паваленай бярэзінай. Гарэцкі. Хутка яны з Міронам Іванавічам, які неўзабаве з'явіўся ў хаце, так завінуліся ля стала, што спакусілі і камісара, якому і сапраўды надакучыў малочны правіянт... Лынькоў.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > завінуцца
-
8 пыцель
пыцель (пыталь), -тля м.1. Вальцовая мельница.Выстарайся яму, Зэня, малатарню, сячкарню, вальцы пад пшанічны пыталь, цэнтрыфугу... Чорны. Асыпаны на корх пылам ды кастрыцаю, стаяў між вялізных драўляных кол яшчэ не бязгодны рухавік; на сваіх месцах у чынным парадку тырчэлі пытлі, грамаздзіўся непарушны пастаў з двух камянёў. Гартны.2. Пеклеванная мука.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > пыцель
-
9 пыталь
пыцель (пыталь), -тля м.1. Вальцовая мельница.Выстарайся яму, Зэня, малатарню, сячкарню, вальцы пад пшанічны пыталь, цэнтрыфугу... Чорны. Асыпаны на корх пылам ды кастрыцаю, стаяў між вялізных драўляных кол яшчэ не бязгодны рухавік; на сваіх месцах у чынным парадку тырчэлі пытлі, грамаздзіўся непарушны пастаў з двух камянёў. Гартны.2. Пеклеванная мука.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > пыталь
-
10 падпаветка
падпаветка, -і ж.Дровяной сарай.Пятрусь зайшоў да сябе, а ў гэты час Сёмка збегаў у гумно па пракламацыі, пералажыў іх на дзве часткі, для сябе і для Петруся, і захапіў на ўсякі выпадак рэвальвер, які пра запас ляжаў захаваным у страсе падпаветкі. Гартны.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > падпаветка
-
11 дрэнчыць
дрэнчыць незак. абл.Не давать покоя.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > дрэнчыць
-
12 корх
корх, -а м., уст. Мера длины в ширину ладони.Прайшоўшы прасторную зборню, чыста падмеценую, але ўсё ж брудную, бо на падлозе было не менш, як на корх, засохшай гразі, нанесенай сюды з усіх канцоў воласці, Лабановіч адчыніў дзверы ў канцылярыю. Колас. А чалавек, як муха, гудзеў сваё, не адстаючы ні на крок, ні на корх. Гартны. Вокны ў вагонах тады парабіліся, як мядзведзі, на корх, калі не лепей, панамярзала лёду на іх. Калюга. -
13 падвоканне
падвоканне, -я н.Место снаружи дома под окнами.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > падвоканне
-
14 дранкуля
дранкуля, -і ж.Крупная охотничья дробь.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > дранкуля
-
15 фатэль
фатэль, -я м.Мягкое кресло.З абурэннем дзед гаварыў, як увосень 1917 года руйнавалі панскі маёнтак, як вакольныя сяляне разбівалі шыбы ў вокнах, хто нагамі бразгаў па фартэп'яна, хто абрываў плюш з пакояў Кацярыны II... хто аблупліваў скуру фатэляў, і як падпальвалі будынкі на дварэ. Бядуля. Рыгор сеў на падстаўленым таўстухаю паношаным, калісьці раскошным фатэлі... Гартны.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > фатэль
-
16 лёх
лёх (лёха) лёх, -у м. лёха, -і ж.Ход, прорытый под землёй.З яго (лесу) гушчэчы, пацямнеўшай ад змроку, як з агромністай закуранай дымам і сажаю лёхі, роўным шэрагам, стройна, як птушкі на адлёце ў вырай, зашнуравала рознакалёрная, рознарослая гавяда. Гартны....Выраўнялася і тужэй нацягнулася над высокім берагам канавы ўсыпаная дробнымі каменьчыкамі сцежка, раптам правальваючыся ў глыбокія, вытачаныя снегавою вадою лёхі. Адамчык. Тут, кажуць, ёсць пад зямлёю знарок пракапаныя лёхі. У адну такую лёху наш Сівіца быў траха не праваліўся. Калюга. -
17 лёха
лёх (лёха) лёх, -у м. лёха, -і ж.Ход, прорытый под землёй.З яго (лесу) гушчэчы, пацямнеўшай ад змроку, як з агромністай закуранай дымам і сажаю лёхі, роўным шэрагам, стройна, як птушкі на адлёце ў вырай, зашнуравала рознакалёрная, рознарослая гавяда. Гартны....Выраўнялася і тужэй нацягнулася над высокім берагам канавы ўсыпаная дробнымі каменьчыкамі сцежка, раптам правальваючыся ў глыбокія, вытачаныя снегавою вадою лёхі. Адамчык. Тут, кажуць, ёсць пад зямлёю знарок пракапаныя лёхі. У адну такую лёху наш Сівіца быў траха не праваліўся. Калюга. -
18 галас
галас, -у м., разм.Нестройный многоголосый говор, крик.Гурт дзяцей, што таўпіліся перад варотамі будынка, падняў зычны галас. Гартны. У хаце за тонкаю, аклеенаю зялёнымі шпалерамі, перагародкаю стаяў галас, там нібыта сабралася бяседа, але яшчэ, мусіць, не пілі, хоць усе ўжо былі вясёлыя... Адамчык. У марозным паветры ўжо выяўна чуюцца чалавечыя крыкі і конскае гігатанне. Галас хутка набліжаецца... Арлоў. -
19 шманаць
шманаць незак., з адмоўем не разм.Не обращать внимания.І хоць мароз крапіць пякучы, да ног даходзіць скрозь анучы і снегам вочы зашывае, - мужык жыве і не шманае. Колас. Паліцэйскія бяруць наперавагу вінтоўкі... Але на іх ніхто не шманае... Гартны. Вераб'і толькі ды галкі, гэтыя спрадвечныя жыхары беларускага горада, не шманаюць, як быццам іх не тычыцца агульнае жыццё - сваім птушыным шумам і голасам праганяюць трохі цішыню. Мурашка.Беларуска-расейскі слоўнік безэквівалентнай лексікі > шманаць
-
20 рэхва
рэхва, -ы ж. абл.Железный обруч, который нагоняют на бочку, деревянную колодку колеса, сваю и т.п.Усё стаяла на сваім месцы, як і пакінуў; толькі ззаду, пад комлем, хтось уткнуў новую скрынку з напільнікамі, малаткамі, разцамі, шаблонамі, рэхвамі і шрубамі. Гартны. Рыпелі гужы на аглоблях, як сухастоіна ў лесе, шоргала рэхва на задняй восі аб калодку, мякка ступаў конь, але Кароль не чуў... Адамчык.
См. также в других словарях:
Гартный Тишка — (псевдоним; настоящее имя и фамилия Дмитрий Федорович Жилунович) [23.10(4.11).1887 11.4.1937], белорусский советский писатель и общественный деятель, академик АН БССР (1928). Член КПСС с 1918. Род. в местечке Копыль, ныне Минской обл. С 1912 в… … Большая советская энциклопедия
Гартный — Тишка (псевдоним; настоящее имя и фамилия Дмитрий Федорович Жилунович) [23.10(4.11).1887 11.4.1937], белорусский советский писатель и общественный деятель, академик АН БССР (1928). Член КПСС с 1918. Род. в местечке Копыль, ныне Минской… … Большая советская энциклопедия
Dmitri Fjodorowitsch Schilunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Dmitri Fjodorowitsch Shilunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Schylunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Smicer Schylunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Smicjer Schylunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Zischka Hartny — Kyrillisch (Weißrussisch) Зьміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Źmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl.: Z micer Žylunovič (Ciška … Deutsch Wikipedia
Замотин, Иван Иванович — современный литературовед. Род. в семье крестьянина Тверской губ. Бежецкого уезда. Окончил Псковскую гимназию и СПб. историко филологический институт. Был приват доцентом сначала Варшавского университета, потом Петербургского; с 1908 профессор… … Большая биографическая энциклопедия
Zmicier Zhylunovich — (Belarusian lacinka: Źmicier Žyłunovič, Belarusian Cyrillic alphabet: Зьміцер Жылуновіч, transliterated from Russian: Dmitri Zhilunovich) (October 13, 1887 April 11, 1937) was Belarusian poet, writer and journalist known under pen name Tsishka… … Wikipedia
Smizer Schylunowitsch — Kyrillisch (Weißrussisch) Зміцер Жылуновіч (Цішка Гартны) Łacinka: Zmicier Žyłunovič (Ciška Hartny) Transl … Deutsch Wikipedia