-
1 οἴγνυμι
Grammatical information: v.Meaning: `to open'.Other forms: and οἴγω, Aeol. inf. ὀείγην (SGDI 214, 43), later also ἀν-οιγνύω (Demetr. Eloc.), ipf. ὠΐγνυντο (Β 809, Θ 58), ἀνα-οίγεσκον (Ω 455), -ῳ̃γον, - έῳγον, aor. οἶξαι ( ᾦξε, ὤϊξε Hom., ἀν-έῳξε Hom., Att.), pass. οἰχθῆναι (Pi., Att.), fut. οἴξω, perf. ἀν-έῳγα (intr. Hp. and late), with - έῳχα, *έῳγμαι (Att.), ὤϊκται (Herod.), ἀν-ῳ̃κται (Theoc.),Compounds: Mostly w. prefix esp. ἀν-, from which a.o. ὑπ-, παρ-ανοίγνυμι, ὑπ-, συν-ανοίγω with ἤνοιγον, ἤνοιξα, ἠνοίχθην, ἠνοίγην, ἠνέῳξα etc. (X., LXX).Derivatives: Few derivv. ἄνοιξις f. `opening' (Th., Thphr.), ἄνοιγ-μα n. `opening' (LXX), - εύς m. `opener' (Dam. Pr.), ἐπανοίκ-τωρ (Man.), - της (Arg. Man.) m. `springer'. As 2. member in πιθ-οίγ-ια n. pl. `opening of a barrel', opening feast of the Anthesterien in Athens (Plu.). The judgment of these forms is partly uncertain and disputable. Starting from the inscriptional attested ὀείγην, i.e. ὀ-(Ϝ)είγην, with zero grade ὠ-(Ϝ)ίγ-νυντο (cf. ἴγνυντο ἠνοίγοντο H.; very uncertain), Fick and Bechtel (s. Lex. s. v.) want to replace the suspected ep. ἀναοίγεσκον as well as ep. ἀνέῳγε, ἀνέῳξε by *ἀν-ο-(Ϝ)είγεσκον, *ἀν-ό-(Ϝ)ειγε, *ἀν-ό-(Ϝ)ειξε, where ὀ- would be either prothetic or prefixal (cf. ὀ-κέλλω and 2. ὀ-).Origin: IE [Indo-European] [1130] *h₃u̯eig- `make give way'Etymology: The judgment of these forms is partly uncertain and disputable. Starting from the inscriptional attested ὀείγην, i.e. ὀ-(Ϝ)είγην, with zero grade ὠ-(Ϝ)ίγ-νυντο (cf. ἴγνυντο ἠνοίγοντο H.; very uncertain), Fick and Bechtel (s. Lex. s. v.) want to replace the suspected ep. ἀναοίγεσκον as well as ep. ἀνέῳγε, ἀνέῳξε by *ἀν-ο-(Ϝ)είγεσκον, *ἀν-ό-(Ϝ)ειγε, *ἀν-ό-(Ϝ)ειξε, where ὀ- would be either prothetic or prefixal (cf. ὀ-κέλλω and 2. ὀ-). Not certainly explained. With Ϝιγ-, Ϝειγ- agree formally Skt. (midd.) vij-áte, vej-ate `give ground, flee', to which a.o. Skt. véga- = Av. vaēγa- m. (IE *u̯óigo-s) `violent movement, pressure, clash, blow' (further s. εἴκω); so ὀ-(Ϝ)εί-γω, ὀ-(Ϝε)ίγ-νυμι prop. `make give way, push, open (a door)'? (Bechtel Lex. s.v. after Wackernagel). -- Diff., hardly to be preferred, Brugmann IF 29, 238 ff.: from *Ϝο-(ε)ιγ- to ἐπ-είγω with the same prefix as in Ϝο-φληκόσι, s. ὀφείλω. -- On the individual forms cf. Schwyzer 653 n. 10 w. lit. (also 412, 434 w. n. 3, 772), Chantraine Gramm. hom. 1. 152, 303 a. 480. S. also ἐπῳχατο. The analysis leads to *h₃u̯(e)ig-.Page in Frisk: 2,356-357Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > οἴγνυμι
См. также в других словарях:
ανοίγω — (AM ἀνοίγω, Α και ἀνοιγνύω και ἀνοίγνυμι) 1. αποφράσσω κάτι, του αφαιρώ το κάλυμμα 2. (για δικαστικές πράξεις) αποσφραγίζω και κοινοποιώ 3. απομακρύνω από τη στεριά, φέρνω στο ανοιχτό πέλαγος 4. εγχειρίζω, τέμνω, κόβω το δέρμα 5. δημιουργώ, ιδρύω … Dictionary of Greek
παρανοίγνυμι — και παρανοίγω ΜΑ ανοίγω πλαγίως κάτι ή ανοίγω κάτι ελαφρώς, λίγο, μισοανοίγω αρχ. μτφ. δηλώνω, φανερώνω («παρανοίγειν τὸ πρᾱγμα», Διον. Αλ.). [ΕΤΥΜΟΛ. < παρ(α) * + ἀνοίγνυμι «ανοίγω»] … Dictionary of Greek
