-
1 οικτος
ὅ1) скорбный вопль, сетование, жалоба(οἰκτρὸν οἶκτον ἀΐων Aesch.; οἶκτοι καὴ ὀλοφυρμοί Plut.)
2) сочувствие, сострадание(οἶ. δ΄ ἕλε λαὸν ἅπαντα Hom.)
οἶ. τις ἴσχει κατακτείνειν Her. — какое-то чувство жалости удержало (его) от убийства -
2 οίκτος
ο1) жалость; сочувствие; сожаление; 2) отвращение; презрение;προκαλώ οίκτον — вызывать отвращение
-
3 οίκτος
[иктос] ουσ α сожаление, сочувствие, сострадание. -
4 οικτιστος
-
5 αιρεω
(impf. ᾕρεον и ᾕρουν - ион. αἵρεον, fut. αἱρήσω, aor. 2 εἷλον, pf. ᾕρηκα - ион. ἀραίρηκα; med.: fut. αἱρήσομαι, aor. 1 ᾑρησάμην и εἱλάμην, aor. 2 εἱλόμην, inf. aor. ἑλεῖν, pf. ᾕρημαι; pass.: fut. αἱρεθήσομαι и ᾑρήσομαι, aor. ᾑρεθην, pf. ᾕρημαι) тж. med.1) брать, хватать(τι χερσίν, ἐν и μετὰ χερσίν, χειρὸς ἑλεῖν τινα Hom.)
κατακτεῖναί τινα ἑλών Soph. — схватить и убить кого-л.;ἑλέσθαι ἔγχος Hom. — взять свое копье;ὕπνον τε καὴ σῖτν αἱρεῖσθαι Thuc. — спать и (= или) есть;ἄριστον αἱρεῖσθαι Her. — завтракать2) ловить(λέοντα ἐν βρόχοις Eur.; τοὺς φεύγοντας Lys.; μέγαν ἰχθύν Theocr.)
3) завладевать, захватывать(πόλιν Hom., Aesch., Her., Thuc.; χώραν Soph.)
αἱ. τὰς πόλιας χώμασι Her. — брать города с помощью осадных работ;σκότος μιν εἷλεν Hom. — тьма охватила его;κακά νιν ἕλοιτο μοῖρα Soph. — да постигнет его злая судьба;δελεάσμασί τινα ἑλεῖν Arph. — поймать кого-л. на приманку;ἐπ΄ αὐτοφώρῳ ἑλεῖν τινα Eur. — поймать кого-л. на месте преступления;ἐμὲ δέος ᾕρει Hom. — страх объял меня;μῶν σ΄ οἶκτος εἷλε ; Eur. — разве тебя охватило сострадание?4) понимать, постигатьἱκανῶς αἱρήσειν τι Plat. — получить достаточное представление о чем-л.
5) приобретать, выигрывать (на состязании)(στεφάνους Pind.)
κῦδος ἑλεῖν Hom. — стяжать славу6) выигрыватьαἱ. δίκην или γραφήν Dem., Plut.— выигрывать судебный процесс;
οἱ δίκῃ καὴ ψήφῳ ἑλόντες Dem. — выигравшие процесс по приговору суда;ἀγὼν ᾑρέθη Soph. — борьба окончилась победой7) поражать, убивать(τινα χαλκῷ или ἔγχεσιν, Ἕκτωρ ἕλε Σχεδίον Hom.)
τοῦτ΄ ἔστιν ὃ ἐμὲ αἱρήσει, ἐάν περ αἱρῇ Plat. — если меня что-л. погубит, то именно это8) одерживать верх, побеждать(τινα Hom.)
αἱ. κακά Eur. — превозмогать несчастья9) привлекать на свою сторону(τὰ πονηρὰ ἀνθρώπια Xen.; ὑπὸ χρημάτων αἱρεθῆναι Plut.)
10) побуждать, убеждать, внушатьὅ τί μιν ὅ λόγος αἱρέει Her. — столько, сколько ему заблагорассудится;
αἱροῦντος λόγου Plat. — по велению здравого смысла;ὅ τι ἂν αὐτὸς ὅ λογισμὸς αἱρῇ Aeschin. — как показал бы (простой) расчет;χαλεπώτερον ἑλεῖν, ὡς …— трудновато доказать, что …11) med. принимать, одобрятьτέν γνώμην τινὸς αἱρέεσθαι Her. — присоединяться к чьему-л. мнению;
Ἀθηναίους или τὰ Ἀθηναίων ἑλέσθαι Thuc. — стать на сторону афинян;τὰ Ἀριστοτέλους ᾑρῆσθαι Luc. — примкнуть к школе Аристотеля;σὺ οὖν πότερον αἱρεῖ ; Plat. — так к которому же (мнению) ты склоняешься?;οὐ μέν εἱλόμην ῥαθυμεῖν Isocr. — однако я не сложил рук12) отнимать, снимать(ἀχλὺν ἀπ΄ ὀφθαλμῶν Hom.)
τὸν δ΄ ἄτη φρένας εἷλε Hom. — ум у него помутился (досл. помрачение отняло у него разум)13) изобличать, уличать(τινά τινος Arph., τινά τι Isocr.)
αἱ. τινα κλέπτοντα Arph., Plat.— уличать кого-л. в воровстве14) преимущ. med. выбирать, избиратьὨρίων΄ ἕλετο Ἠώς Hom. — Эос избрала себе Ориона (в мужья);
αἰρεῖσθαί τινά τινα Her., Thuc., Xen.— выбирать кого-л. кем-л. (в качестве кого-л.);15) med. предпочитать(τι πρό τινος Her., Xen., τι ἀντί τινος Xen., Arst., Dem. и τί τινος Soph.)
μᾶλλον αἱροῦμαι ὧδε τεθνάναι ἢ ἐκείνως ζῆν Plat. — я предпочитаю так умереть, чем этак жить -
6 ανοικτος
I.3[adj. verb. к ἀνοίγω]1) открытый Babr.2) могущий быть открытым, открывающийся(ἀ. καὴ πάλιν κλειστός Luc.)
II.2безжалостный Eur., Arph. -
7 εισβαινω
ион. и староатт. ἐσβαίνω1) входить, вступать(πρὸς νυμφεῖον Soph.; δόμους τινός Eur.)
ἐμοὴ οἶκτος εἰσέβη Soph. — жалость охватила меня2) (тж. εἰ. σκάφος и ἐς νῆα Her.) погружаться, садиться на корабль(εἴσβαινον καὴ ἐπὴ κληῖσι κάθιζον Hom.; εἰσέβησαν τῶν ἱππέων πολλοί Xen.)
3) погружать на корабль(ἑκατόμβην θεῷ Hom. - in tmesi)
4) вводить, приводить(τινά Eur.)
5) перен. попадатьἄτης πέλαγος ἐσβέβηκα Aesch. — я ввергнут в пучину бедствий;
τοιαῦτα εἰσέβην κακά Soph. — вот какие бедствия постигли меня -
8 εμπιπτω
(fut. ἐμπεσοῦμαι, aor. 2 ἐνέπεσον, pf. ἐμπέπτωκα)1) (на или во что-л.) падать(πῦρ ἔμπεσε νηυσίν, но ἐν ὕλῃ Hom.; εἰς τάφρους Xen.; εἰς τὰ κάτω τῆς γῆς Arst.)
2) попасть, очутиться(εἰς ἀνάγκης ζεύγματα Eur.; ἐν χωρίῳ τινί Xen.)
εἰς ἀπορίαν и ἐν ἀπορίᾳ ἐμπεπτωκέναι Plat. — оказаться в затруднительном положении;ἐπὴ συμφορέν ἐμπεσεῖν Her. — стать жертвой несчастного случая;ἐμπεσεῖν εἰς ἔριν Eur. — поссориться;πρὸς ἔρωτά τινος ἐμπεσεῖν Luc. — полюбить кого(что)-л.;εἰς δικαστήριον ἐμπεσεῖν Plat. — оказаться под судом;ἐπ΄ ἀρρωστίαν ἐ. Arst. — впасть в угнетенное состояние:εἰς τὸ ἀρχεῖον ἐ. Arst. — прийти к власти;ἐμπεσεῖν πρός τι (sc. εἰς τὸ δεσμωτήριον) Dem. — попасть за что-л. в тюрьму;εἰς ἐλπίδας κενὰς ἐμπεσεῖν Plut. — поддаться ложным надеждам;εἰς ὑποψίαν ἐμπεσεῖν Plut. — подпасть под подозрение;ἃ εἰς τέν αἴσθησιν ἐμπίπτει Plat. — то, что воспринимается чувствами;λόγος ὃς ἐμπέπτωκεν ἀρτίως ἐμοί Soph. — весть, которая только что дошла до меня;τοῖς Ἀθηναίοις ἐνέπεσέ τι γέλωτος Thuc. — афинянам стало немного смешно3) врываться, вторгаться(στέγῃ Soph., εἰς τέν θύραν Arph.; τάχιστα ἐμπεσεῖν Aesch.)
4) натыкаться, встречатьсяτὰ πλειστάκις ἐμπίπτοντα τῶν προβλημάτων Arst. — наиболее часто встречающиеся вопросы5) нападать, обрушиваться(τοῖς πολεμίοις Xen.; μεγάλῳ κτύπῳ καὴ κλύδωνι Plut.; εἴς τινα Luc.)
ἐμπεσὼν χειμάρρῳ ποταμῷ ἴκελος Her. — стремительный, как бурная река;ἐν δ΄ ἔπεσ΄ ὑσμίνῃ Hom. — он ринулся в бой6) нападать, охватывать, овладевать(χόλος ἔμπεσε θυμῷ Hom.; ταραγμὸς ἐμπέπτωκέ μοι Eur.)
ἐμοὴ οἶκτος ἐμπέπτωκε τοῦδ΄ ἀνδρός Soph. — меня охватила жалость к этому человеку;ὕπνος ἐμπίπτει Plat. — наступает сон;ἀθυμίας δεινῆς πρὸς τὸν οἰωνὸν ἐμπεσούσης Plut. — так как (их) объял страх перед знамением7) поражать, постигать(κακὸν ἔμπεσεν οἴκῳ Hom.; ἐς τέν πόλιν ἐνέπεσε ἥ νόσος Thuc.; νόσημα ἐμπίπτει εἰς τοὺς ἰχθῦς Arst.; λοιμὸς ἐμπίπτει Plut.)
8) ( о речи) заходить, касатьсяἐμπεπτωκότος λόγου περὴ νόμων Plat. — раз речь зашла о законах;
λόγου τινὸς ἐμπεσόντος Plut. — если завяжется какая-л. беседа;ἐμπεσὼν εἰς τὰ πεπραγμένα τοῖς προγόνοις ὑμῶν Dem. — поскольку я завел речь о деяниях ваших предков -
9 κατοικτος
-
10 οδυρμος
ὅ жалоба, сетование(ὀ. καὴ οἶκτος Plat.; ὀδυρμοὴ καὴ γόοι Aesch.)
τῆς τύχης ὀ. Plut. — сетование на судьбу -
11 φιλοικτος
См. также в других словарях:
οικτός — οἰκτός, ή, όν (Α) [οίγω] ανοιχτός … Dictionary of Greek
οἶκτος — pity masc nom sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οίκτος — ο (ΑΜ οἶκτος) αίσθημα λύπης για την κατάσταση κάποιου, ευσπλαγχνία, συμπάθεια («δι οὶκτου χεῑρά θ ἱκεσίαν ἔχω», Ευρ.) νεοελλ. περιφρόνηση, αποτροπιασμός αρχ. 1. θρήνος, οδυρμός («τόνδε κλύουσαν οἶκτον», Αισχύλ.) 2. αντικείμενο οίκτου. [ΕΤΥΜΟΛ. Η… … Dictionary of Greek
οίκτος — ο 1. συμπάθεια, λύπη, ευσπλαχνία για κάποιον: Είναι άξιος για οίκτο. 2. περιφρόνηση: Η αθλιότητά του προκαλεί οίκτο … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
οἶκτοι — οἶκτος pity masc nom/voc pl … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
οἶκτον — οἶκτος pity masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
κάτοικτος — κάτοικτος, ον (Α) άξιος οίκτου. [ΕΤΥΜΟΛ. < κατ(α) * + οικτος (< οἶκτος), πρβλ. δύσ οικτος, έπ οικτος] … Dictionary of Greek
έλεος — το και έλεος, ο (ΑΜ ἔλεος, το Α ἔλεος, ο) Ι. έλεος, ο (Α ἔλεος) η τραγική συγκίνηση, η συμπόνια που νιώθει ο θεατής τής τραγωδίας για τον αναξιοπαθούντα τραγικό ήρωα II. έλεος, το (ΑΜ ἔλεος, το Α ἔλεος, ο) 1. συμπόνια, οίκτος 2. ελεημοσύνη 3. η… … Dictionary of Greek
μεγάοικτος — μεγάοικτος, ον (Μ) πολύ εύσπλαχνος. [ΕΤΥΜΟΛ. < μεγα * + οἶκτος (πρβλ. φίλ οικτος)] … Dictionary of Greek
νέοικτος — νέοικτος, ον (Α) ο πρόσφατος θρήνος. [ΕΤΥΜΟΛ. < νε(ο) * + οἶκτος «θρήνος, οδυρμός» (πρβλ. φίλ οικτος)] … Dictionary of Greek
οικτοσύνη — οἰκτοσύνη, ἡ (Α) [οίκτος] οίκτος … Dictionary of Greek