-
1 ἑστία
Grammatical information: f.Meaning: `hearth, fireplace, altar', metaph.. `house, family etc.' (Od.), also with beginning of a personification as goddess of the hearth (h. Hom., Hes. Th. 454 etc.); later identified with Lat. Vesta (Str.).Compounds: As 1. member e. g. in ἑστι-οῦχος `containing the hearth' = `domestic', `protecting the hearth' (trag. etc.); as 2. member in ἐφ-έστιος, Ion. ἐπ-ίστιος `on the hearth, belonging to...' (Β 125), ἀν-έστιος `without hearth' (Ι 63), συν-, ὁμ-έστιος etc.; on Att. - έστιος in Homer Wackernagel Unt. 9ff., Chantraine Gramm. hom. 1, 15; diff. Solmsen Wortforsch. 214.Derivatives: Ίστιήϊα n. pl. `monetary means of a `I.-temple' (Miletos Va); ἑστιῶτις `belonging to hearth (house)' (S. Tr. 954 [lyr.]; cf. Fraenkel Nom. ag. 2, 208 n. 2); Έστ-ιασταί m. pl. name of the der H.-adorers (Rhod.; cf. Άπολλων-ιασταί a. o.); ἕστιος `belonging to the hearth' (Hld., after ὁμέστιος a. o.). As translation of Lat. Vesta, Vestālēs Έστιαῖον `Vesta-temple' (D. C.), Έστιάδες pl. `Vestales' (D. H., Plu.). Normal denomin. ἑστιάω, ἱστιάω (augm. εἱσ- in εἱστίων [Lys.] etc.), also with prefix, e. g. συν-, `receive at the hearth, feed, receive as guest' (Ion.-Att. Dor.) with several derivv.: ἑστί-ασις, -ᾱμα, - ασμός `entertain', ἑστιάτωρ ( ἱστ-) `host', with ἑστιατόριον ( ἱστια-, ἱστιη-), also ἑστιατήριον (after the nouns in - ήριον) `dining-room' (cf. Benveniste Noms d'agent 34 and 48); ἑστιατορία ( ἱστ-) `feast'. - Also ἑστιόομαι (E. Ion 1464 [lyr.] δῶμα) `get a hearth, be settled'.Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]Etymology: As collective- or abstractformation in - ία (cf. esp. οἰκ-ία, κλισ-ία) ἑστία, from where secondarily ἱστία, - ίη through sound-reduction or assimilation (Schwyzer 256 and 531, Lejeune Traité de phon. 208; diff. Buck IF 25, 259 [after ἵστημι] and Solmsen l. c. [unaccented ἱ-]), presupposes a noun ἑστο-, -ᾱ v. t.. - For the etymology the question of the anlaut is decisive. Against the evidence for anlaut. Ϝ-, Ϝιστιαυ (PN, Mantineia IVa), γιστία ἐσχάρη (cod. - τη) H., which are doubted, there are dialect forms, where expected F fails; s. Solmsen Unt. 213ff. Therefore the old, still defended equation with Lat. Vesta is uncertain. Another explanation has not been found: to ἐσχάρα (Solmsen l.c.), Lat. sīdus (Ehrlich KZ 41, 289ff.), ἕζομαι (Bq; with ἱστία after ἵζω?), Slav. jestěja `hearth' (Machek Lingua posnan. 5, 59ff.). - See Bq and W.-Hofmann s. Vesta; also Schwyzer 58 and 227 w. n. 1, Scheller Oxytonierung 60, Fraenkel Gnomon 22, 237, Benveniste BSL 44, 53. On Έστία in gen. Nilsson Gr. Rel. 1, 337f., v. Wilamowitz Glaube 1, 156ff. - As the wau is improbable, the old etymology is prob. incorrect; also ε \> ι is unusual, unexpected, whereas ε\/ι in Pre-Greek is frequent; so there are two serious problems. The conclusion must be that the word is of Pre-Greek origin. Cf. Furnée, 358 A 2.Page in Frisk: 1,576-577Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > ἑστία
-
2 Διονυσιασταί
Δῐονῡσ-ιασταί, οἱ, guild ofGreek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > Διονυσιασταί
-
3 σωτηριασταί
σωτηρ-ιασταί, οἱ,Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > σωτηριασταί
-
4 Ἰσιασταί
Ἰσ-ιασταί, οἱ,Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > Ἰσιασταί
-
5 σῶς
Grammatical information: adj.Meaning: `safe, healthy, intact' (Att.; also Hom., Hdt.).Other forms: σάος (ep. poet. Il. [ σαώτερος], also Cypr., Arc., Lac. etc.), σῶος (Hdt., Hp., X., hell.), σόος (ep., also Hdt.); comp. σαώτερος (A 32, X., Theoc., AP).Compounds: As 1. member a.o. in ΣαϜο-κλέϜης (Cypr.), σαό-φρων (ep. poet.), σώ-φρων (Att.), Σαυ-κράτης (Boeot.), Σά-δαμος (Arc.); as 2. member in νηο-, τεκνο-σσόος (poet.; cf. on σεύομαι).Derivatives: Ep. aor. σαῶ-σαι, pass. σαωθῆναι, to which fut. σαώσω, pres. σαόω; with contraction IA. σῶσαι, σωθῆναι, σώσω (inscr. σωῶ), σῴζω (ε 490, Hes. Op. 376; from *σω-ΐζω); to this perf. midd. σέσωσμαι (trag.), σέσωμαι (Pl. a.o.), act. σέσωκα (hell.), often w. prefix, e.g. ἀνα-, ἀπο-, δια-, ἐκ-, `to keep alive, to save', midd. pass. intr. `to stay alive, to save oneself'. As 1. member a. o. in σωσί-πολις `saving the city' (Ar., Str. a.o.). From the verb: 1. σωτήρ, - ῆρος m. `saviour' (h. Hom., Pi., IA.) with σωτηρ-ία, - ίη f. `rescue', - ιος `bringing rescue, saving' (IA.), - ιώδης `wholesome' (Gal. a.o.), - ιασταί m. pl. `worshippers' of the θεοὶ σωτῆρες resp. of Ἄρτεμις Σώτειρα (Rhod., Att.; Fraenkel Nom. ag. 1, 178). Archaising byforms: σαωτήρ (Call. a.o.), σαώτωρ (Maiist. IIIa), Σαώτης surn. of Dionysos (AP, Paus.); hypocorist. enlargement Σωτήριχος PN (Plu., Luc. a.o.). 2. f. σώτειρα. (Pi., IA.). 3. σῶστρα n. pl. (- σ- as in σέσω-σ-μαι a.o.) `reward for saving, thank-offering for saving lives' (Hdt., X. etc.) with σαοστρεῖ 3. sg. (prob. = σαω-; Cephallenia). 4. σωστικός ( δια-) `saving, preserving' (Arist. etc.). 5. δια-σώστης m. `policeman' (Just.). 6. ἀνα-σωσμός (Aq.), - σωσμα (Tz.) `rescue' -- On the frequent PN in Σω(ι-), Σωσ(ι)-, Σωτ(ο)- a.o. s. Bechtel Hist. Personennamen 413 ff.Origin: IE [Indo-European] [1080] *teu̯h₂- `be strong' (meaning incorrect in Pok.)Etymology: The above forms can all go back on PGr. σάϜος (Cypr. ΣαϜο-κλέϜης); positing alternative basic forms like *σῶϜος or *σω[υ]ς is unnecessary. From σά(Ϝ)ος arose by contraction σῶς, from where through thematisation (via n. pl. σῶα, sg. σῶον?) σῶος; ep. σόος for σάος after σῶς or through metr. lengthening. Extensive treatment by Leumann Μνήμης χάριν 2, 8 ff. (Kl. Schr. 266 ff.) w. further details and rich lit. -- PGr. σάϜος can stand for IE *tu̯h₂-eu̯o-s; or rather it is a thematization of *σαυς \< *tu̯eh₂-us. Ablaut with *tu̯ō-ro-s, *tu̯ō-mn̥ (in σωρός?, σῶμα??) is quite uncertain; the basic meaning would then be approx. `be strong' (Prellwitz a.o.; s. Bq), which fits badly for a corpse; *tu̯oh₂-mn̥ is simple, but o-grade is improbable. Cf. σωρός and ταΰς, also on σαίνω.Page in Frisk: 2,844Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > σῶς
См. также в других словарях:
Σαμοθρακιασταί — οἱ, Α (στη Σαμοθράκη) οι τελεστές τών μυστηρίων. [ΕΤΥΜΟΛ. < Σαμοθρᾴκη + κατάλ. ιασταί, μέσω ενός ρ. *σαμοθρᾳκιάζω (πρβλ. Ποσειδων ιασταί)] … Dictionary of Greek
πανιασταί — οι, Α ιερός σύλλογος στη Ρόδο και την Πέργαμο, τον οποίο αποτελούσαν λάτρεις τού θεού Πανός. [ΕΤΥΜΟΛ. < Πάν + κατάλ. ιαστής (πρβλ. Απολλων ιασταί, Ασκλαπ ιασταί)] … Dictionary of Greek
σαραπιασταί — oἱ, Α θίασος, σύλλογος λάτρεων τού Σαράπιδος. [ΕΤΥΜΟΛ. < Σάραπις + κατάλ. ιασταί μέσω ενός αμάρτυρου ρ. *σαραπιάζω (πρβλ. Ποσειδων ιασταί)] … Dictionary of Greek
συνανουβιασταί — Θίασος θρησκευτικών των αρχαίων Ελλήνων, που λάτρευαν τον αιγυπτιακό θεό Άνουβι. Οι λάτρεις του θεού αυτού ζούσαν στις παράλιες ελληνικές μικρασιατικές πόλεις και σε μερικά νησιά του Αιγαίου. * * * οἱ, Α οι λάτρεις τού Αιγύπτιου θεού Ανούβιδος.… … Dictionary of Greek
σωτηριασταί — οἱ, Α προσκυνητές τής Αρτέμιδος Σωτείρας στη Ρόδο. [ΕΤΥΜΟΛ. < σωτήρ, σώτειρα + κατάλ. ιασταί μέσω ενός αμάρτυρου ρ. *σωτηριάζω (πρβλ. ποσειδων ιασται)] … Dictionary of Greek
Σαβαζιαστές — οι / Σαβαζιασταί, ΝΑ μυθ. οι λάτρες τού θεού Σαβαζίου. [ΕΤΥΜΟΛ. < Σαβάζιος + κατάλ. ιαστής, πιθ. μέσω αμάρτυρου ρ. *σαβαζιάζω (πρβλ. Ποσειδων ιασταί)] … Dictionary of Greek
