-
81 χρηματίζω
A- ίσω Ep.Rom.7.3
, [dialect] Att. [suff] χρημᾰτ-ιῶ Lycurg.37: [tense] pf.κεχρημάτικα Din.1.103
, OGI106.7 (Egypt, ii B. C.): ([etym.] χρῆμα):—Prose Verb, negotiate, have dealings, esp. in money matters (in this sense mostly [voice] Med. (v. infr.11)), Th.1.87, 5.61, Plb.5.81.5;χ. τι Th.6.62
, Isoc.4.157, Plu. Them.18.2 of public assemblies, deliberate, , cf. Arist.Pol. 1298b29, Rh. 1359b3, Lexap.D.21.8;τὰ λοιπὰ τῶν δημοσίων Plu.Tim.38
;περὶ ὧν ἂν ἅπαξ γνῷ τὸ δικαστήριον, πάλινχρηματίσαι D.24.55
; of presiding officers, conduct business, Decr. ap. D.18.75, cf. Aeschin.1.23; of the βουλή, D.18.169;ὅσα δεῖ χρηματίσαι τὴν βουλήν Arist.Ath.43.3
.b c. dat., transact business with, τῇ βουλῇ, τῷ δήμῳ, X.Ath.3.1; negotiate with,πόλεσι περὶ φιλίας Th.5.5
: abs., ib.61; ἰδίᾳ χ., of intriguing persons, D.19.278;χ. ὑπὲρ δημοσίων καὶ κοινῶν πραγμάτων Ael.VH3.4
:—[voice] Med.,X.Ath. 3.3.4 of an oracle, give a response to those who consult it, LXX Je.33(26).2, al., D.S.15.10, JAJ11.8.4, Plu.2.435c, Porph. Abst.2.48;δι' ὕδατος Iamb.Myst.3.11
; of gods, give ear to,χ. τοῖς εὐχομένοις Luc.Pseudol.8
:—[voice] Pass., receive an answer, warning, in NT of divine warnings or revelations, Ev.Matt.2.12, etc.;ὑπ' ἀγγέλου Act.Ap.10.22
; ἦν αὐτῷ κεχρηματισμένον a warning had been given him, Ev.Luc.2.26;χ. ὑπὸ δαιμονίων καὶ φαντασίας εἰδώλων Vett.Val.67.5
.5 issue ordinances, etc.,χ. ἀπορρήσεις Ph.2.438
; administer justice, ἐν τῷ Προσωπίτῃ OGI l.c.;ταῖς πόλεσι App.Hisp.98
.b issue orders for payment, pay,ἀπὸ τῆς.. τραπέζης PGrenf.2.23.4
(ii B. C.); τινι Ostr.Bodl. i248 (ii B. C.); λόγον χ. ἐς τὰ δαμόσια γράμματα furnish an account.., Arch. f. Religionswiss. 10.211 (Cos, ii B. C.):—[voice] Pass., ἐχρηματίσθη πολλὰ διάφορα he was furnished with large sums, Aristeas 9.6 take cognizance of, decide upon petitions, [ἐντευξιν] χ. PEnteux.75.9
(iii B. C.), PFay. 12.28 (ii B. C.);ἔντευξις κεχρηματισμένη PPetr.2p.3
(iii B. C.).7 generally, have dealings with, stand in any relation to a person, οὐδὲν αὐτῷ (sic legendum videtur)πρὸς γένος ἐχρημάτιζεν Ctes.Fr. 29.2
: hence even μόλις ταῖς ἀναγκαίαις [ὀρέξεσι] χ. to be influenced, affected by them, Plu.2.125b.8 Astrol., operate, of influences, Vett.Val.5.7.II [voice] Med., χρηματίζομαι: [tense] fut. [dialect] Att.- ιοῦμαι Lys.29.14
, etc.: [tense] pf.κεχρημάτισμαι Din.1.15
:— negotiate or transact business for oneself or to one's own profit, make money, ; l.c.;οἱ χρηματισάμενοι Pl.R. 330c
;ἄλλῳ χ. καὶ οὐχ αὑτῷ Id.Grg. 452e
; esp. by base arts,ἐξ αὐτῆς τῆς πόλεως Din.
l. c., cf. Is.9.25; χ. ἀπό τινος to make money of or from a thing, Pl. Sph. 225e;ἀπὸ τῶν κοινῶν Arist.Pol. 1286b14
;ἀπὸ γεωμετρίας Iamb. Comm.Math.25
;ἔκ τινος Lys.25.3
;ἐ, φιλοσοφίας Isoc.11.1
; also c. acc. cogn.,χ. τὸν ἐκ γῆς χρηματισμόν Id.Lg.949e
, cf. Grg.467d;χρήματα X.Cyr.3.3.5
.2 generally, transact business, have dealings with.., τινι Hdt.3.118, 7.163.3 c. acc. rei, χ. τὸ νόμισμα traffic in money, like a money-lender or banker, Arist.Pol. 1257b34; but c. acc. pers., χ. τινας make money out of any one, i. e. get it from them by extortion, Plb.32.5.13; soχ. παρὰ τῶν νεωτέρων Isoc.10.6
.1 to take and bear a title or name, to be called or styled so and so,χρηματίζειν βασιλεύς Plb.5.57.2
, 30.2.4, cf. Aristeas 298;Πτολεμαῖος.. νέος Διόνυσος χ. D.S.1.44
; ἐχρημάτιζε Χαλκηδόνιος, Κρητικός, Str.13.1.55, App.Sic.6;νέα Ἶσις ἐχρημάτιζε Plu.Ant.54
; μὴ πατρόθεν, ἀλλ' ἀπὸ μητέρων χ. to call themselves not after their fathers, but after their mothers, Id.2.248d;χ. ἀπὸ τοῦ δήμου Harp.
s.v. δημοτευόμενος; χ. τοὺς μαθητὰς Χριστιανούς Act.Ap. 11.26; τιμῆς καὶ πίστεως χ. ἄξιοι to be deemed.., App.BC2.111.2 generally, to be called,μοιχαλίς Ep.Rom.7.3
:μήτηρ Ph.1.440
; καὶ ὡς χ. 'and so forth' (omitting some of the writer's names), POxy.100.1 (ii A. D.), etc.; also c. dat., ἀεὶ -ίζων τῷ προκειμένῳ ὀνοματίῳ ib.2131.8 (iii A. D.).Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > χρηματίζω
-
82 ἐπιστάτης
A one who stands near or by: hence, like ἱκέτης, suppliant, οὐ σύ γ' ἂν.. σῷ ἐπιστάτῃ οὐδ' ἅλαδοίης Od.17.455
.2. in battle-order, one's rear-rank man, X.Cyr. 3.3.50, 8.1.10, al.b. also, even numbers in a λόχος, Ascl.Tact.2.3, Arr.Tact.6.6.II. one who stands or is mounted upon, ἁρμάτων ἐ., of a charioteer, S.El. 702, E.Ph. 1147; ἐλεφάντων ἐ., of the driver, Plb.1.40.11.2. one who is set over, chief, commander, A.Th. 816 ( 815); ; ποιμνίων ἐ. S.Aj.27; ἐρετμῶν ἐ. E.Hel. 1267; θύματος ἐ. Id.Hec. 223; but ταύρων πυρπνόων ζεύγλῃσι mastering them with.., Id.Med. 478; ἐνόπτρων καὶ μύρων, of the Trojans, Id.Or. 1112; ἐ. Κολωνοῦ, of a tutelary god, S.OC 889; [καιρὸς] ἀνδράσιν μέγιστος ἔργου παντός ἐστ' ἐ. Id.El.76; also in Prose, ἐ. γενέσθαι τῶν λόγων ἴσους καὶ κοινούς judges, And.4.7; ποίας ἐργασίας ἐ.; Answ. ἐ. τοῦ ποιῆσαι δεινὸν λέγειν (where it = ἐπιστήμων) Pl.Prt. 312d;πραγμάτων Isoc.4.121
; ἐπιστάται ἄθλων stewards of games, Pl.Lg. 949a, cf. X.Lac.8.4; of a pilot, Id.Oec.21.3; supervisor of training, Pl. R. 412a, X.Mem.3.5.18 (pl.);ἐ. τῶν παίδων IG12(1).43
([place name] Rhodes);τῶν ἐφήβων Inscr.Prien.112.73
(i B.C.): voc. ἐπιστάτα, = Rabbi, Ev. Luc.5.5, al.III. president of a board or assembly: at Athens, ἐ. τῶν πρυτάνεων chairman of βουλή and ἐκκλησία in cent. v, Arist. Ath.44.1, later, keeper of Treasury or Archives, IG3.841, etc.; ἐ. τῶν προέδρων chairman of βουλή and ἐκκλησία from cent.iv, Aeschin. 3.39, D.22.9, etc.;ἐ. ὁ ἐκ τῶν προέδρων IG22.204.31
(iv B.C.); in other Greek states, ib.12(1).731 ([place name] Rhodes), 12(7).515.116, 125 ([place name] Amorgos), etc.; ἐ. τῶν νομοθετῶν ib.22.222; τῶν δικα[στῶν] LW 1539 ([place name] Erythrae).2. overseer, superintendent, in charge of any public building or works, τοῦ νεὼ τοῦ ἐν πόλει, i.e. of the temple of Athena Polias, IG12.372; (ii B.C.); ἐ. τῶν ἔργων clerk of the works, D.18.114, LXXEx.1.11 (pl.);τῶν δημοσίων ἔργων Aeschin.3.14
; τοῦ ναυτικοῦ ib.222;τῆς Ἀκαδημείας Hyp.Dem.Fr.7
;τοῦ Μουσείου OGI104.4
(ii B.C.);τῶν κοπρώνων D.25.49
.3. governor, administrator,τῆς πόλεως OGI254.3
(Babylon, ii B.C.), cf. IG12(3).320.7 (Thera, iii B.C.), OGI479.7 (Dorylaeum, ii A.D.); κώμης local magistrate, Arch.Pap.4.38.4. = προστάτης, Lat. patronus, IG14.1317.Greek-English dictionary (Αγγλικά Ελληνικά-λεξικό) > ἐπιστάτης
-
83 βούλομαι
Grammatical information: v.Meaning: `want, wish' (Il.).Dialectal forms: Arc.-Cypr. Eretr. (also Hom., s. Chantr. Gramm. hom. 1, 311) βόλομαι, Lesb. βόλλομαι, Dor. (Cret.) βώλομαι; Thess. βέλλομαι, Boeot. βείλομη, Dor. (Heracl. etc.) δήλομαι, Locr. Delph. δείλομαι. - Other tempora are based on the present: βουλήσομαι, ἐβουλήθην, βεβούλημαι; to βέβουλα (Α 113) below.Derivatives: βουλή `will, decision, council' (Il.); Dor. Arc. βωλά, Lesb. βόλλα. Denomin. βουλεύω ( βωλ-, βολλ-εύω), - ομαι `deliberate' (Il.), with many deriv.: βούλευμα, βουλεία, βουλευτής, βουλευτήριον `council-chamber'.Etymology: The verb is much discussed and there is no agreement on its history. The root must have been *gʷel-\/gʷol-. - There may have been a perfect with present meaning *βέβολα, a trace of which could be προ-βέβουλα (Α 113) with newly introduced ου from βούλομαι. The o-vocalism and the β- may have been spread from the perfect. (There may also have been influence of βουλή, but this may itself have been derived from the present.) But it seems doubtful that the perfect alone is the source of all the o-vowels. - The central problem is the origin of the present. One has assumed an n- or an s-suffix; Ruijgh, Lingua 25 (1970) 315f. thinks only - λν- can explain the compensatory lengthening. S. Slings, Mnemosyne 28 (1975) 1-16. - Recently Peters, FS Risch 1986, 311, suggests a root in -h₃. This may help explain the o-vocalism. A nasal present * gʷl-n-h₃- would have given *βαλνο- [or βλανο-?] which was replaced by *βολν-. Pamphylian βΟλΕμενος would have βολε- \< *βελο- \< * gʷelh₃-. Many problems of detail remain. E.g. there is no evidence for βλω- and no basis for the introduction of the o-vocalism; in this view the e-vocalism is also problematic. - On the relation between βούλομαι, ἐθέλω and λῆν s. Braun Atti R. Ist. Veneto 98, 337ff.; Rödiger Glotta 8, 1ff.; Wifstrand Eranos 40, 16ff.Page in Frisk: 1,258-259Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό) > βούλομαι
-
84 Resolve
v. trans.Solve: P. and V. λύειν.Determine (with infin.): P. and V. βουλεύειν, ἐννοεῖν, νοεῖν, γιγνώσκειν, P. γνώμην ποιεῖσθαι, Ar. and P. διανοεῖσθαι, ἐπινοεῖν.I have resolved (with infin.): P. and V. δοκεῖ μοι, δέδοκταί μοι.The Senate resolved: Ar. and P. ἔδοξε τῇ βουλῇ.——————subs.Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Resolve
-
85 Areopagus
ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου βουλή, or ἡ ἐν Ἀρείῳ πάγῳ βουλή.Woodhouse English-Greek dictionary. A vocabulary of the Attic language > Areopagus
-
86 πονηρός
πονηρός, ά, όν (s. πονέω, πόνος; Hes., Thu.+) comp. πονηρότερος Mt 12:45; Lk 11:26; superl. πονηρότατος (Diod S 14, 4, 2; PRyl III, 493, 89) Hm 3:5.—Freq. in Gk. lit. the opp. of ἀγαθός/καλός or χρηστός.① pert. to being morally or socially worthless, wicked, evil, bad, base, worthless, vicious, degenerateⓐ as adj.α. of humans or transcendent beings (since Trag. and Ps.-X., Rep. Ath. 1, 1; Is 9:16; Sir 25:16, 25; TestJob 43:5; ApcMos 21 γύναι; Philo, Joseph., Just.) ὁ πον. ἄνθρωπος (Plut., Alcib. 196 [13, 4]; cp. GrBar 13:1, 3; Philo, Exsecr. 149; Jos., Ant. 7, 291; Just., A II, 12, 3) Mt 12:35a; Lk 6:45a (where ἄνθρωπος is to be supplied); cp. 2 Th 3:2; 2 Ti 3:13. δοῦλος πον. (Comp. 120; Jos., Ant. 2, 55; 16, 296) Mt 18:32; 25:26; Lk 19:22 (cp. PFouad 25 verso I, 2 [II A.D.] address to an incompetent helper); γενεὰ πον. Mt 12:39, 45b; 16:4; Lk 11:29.—Mt 12:34. ἄνδρες πον. rowdies, ruffians Ac 17:5. People are called πονηροί in contrast to God Mt 7:11 (here the component of class distinction finds dramatic expression); Lk 11:13 (Iambl., Vi. Pyth. 18, 82 ἀληθέστατον … πονηροὶ οἱ ἄνθρωποι).—Of hostile spirits τὸ πνεῦμα τὸ πονηρόν (Cat. Cod. Astr. X 180, 16; 186, 4; cp. EGoodspeed, The Harrison Papyri, no. 1, 7: ClPh 5, 1910, 321) Ac 19:15f. Pl. (Cyranides p. 51, 14; Just., D. 30, 2 al.) Lk 7:21; 8:2; Ac 19:12f. Of the evil spirit that contends w. the Holy Spirit for a place in the human soul (cp. 1 Km 16:14–23) Hm 5, 1, 2 and 3. ἄγγελος πον. B 9:4 (Just., A II, 9, 4, D. 105, 3; cp. Paus. Attic. τ, 18 and Just., A I, 66, 4 πονηροὶ δαίμονες; Julian p. 371, 5; 11 Hertlein δαίμονες πονηροί; PLips 34 recto, 8 [375 A.D.] π. δαίμων. Did., Gen. 45, 4 αἱ π. δυνάμεις). ὁ πονηρὸς ἄρχων 4:13 (ἄρχων 1c).β. of things βουλή (Menand., Mon. 134 [568 Mei.]) B 6:7 (Is 3:9); 19:3; D 2:6; Hv 1, 2, 4b (βουλή 1). διαλογισμοί Mt 15:19; Js 2:4 (διαλογισμός 2). διδαχή Hm 6, 2, 7 (παντὶ ἔργῳ is dat. of disadvantage [Schwyzer II 150f]). δόλος (SIG 693, 6 [129 B.C.]) IEph 7:1. ἐπιθυμία (-αι: Dio Chrys. 4, 89) 2 Cl 16:2; Hv 1, 1, 8b; 1, 2, 4c; Hs 6, 2, 1 and oft. ἔργον 2 Ti 4:18; Hv 1, 2, 4b. (TestAbr A 6 p. 83, 28 [Stone p. 14] w. opp. ἀγαθόν.) ἔργα J 3:19; 7:7; Col 1:21; 1J 3:12b; 2J 11; Hv 3, 7, 6; 3, 8, 4 al. θησαυρός Mt 12:35b; Lk 6:45b (here θης. is to be supplied fr. the context). καρδία (ApcMos 13; cp. Menand., Fgm. 540, 8 [=538 Kö.], ψυχή) 1 Cl 3:4; καρδία πονηρὰ ἀπιστίας (gen. of quality; s. Schwyzer under πονηρία; B-D-F §165; definition Mlt. 74) Hb 3:12. καταλαλιά Hm 2:3. Arrogant καύχησις Js 4:16; λόγοι π. malicious words (Menand., Mon. 822 [542 Mei.]) 3J 10. Of the ὁδὸς τοῦ θανάτου D 5:1; cp. B 4:10 (PsSol 10:1). ὀφθαλμὸς π. (ὀφθαλμός 1 and s. 3 below) Mt 20:15; Mk 7:22. πρᾶγμα (Menand., Epitr. 1107 S. [749 Kö.]; Fgm. 530 Kö.; TestAbr A 4 p. 81, 5 [Stone p. 10]; Tat. 17, 3) Hv 1, 1, 8a; ῥᾳδιούργημα π. Ac 18:14. ῥῆμα π. slanderous, evil word (SIG 1175, 16; Jdth 8:8, 9) Mt 5:11 v.l. (the ῥ. is ‘bad’ because of the content consisting, as the context indicates, of false charges); Hs 5, 3, 6; συνείδησις π. evil, guilty conscience Hb 10:22 (the conscience is not itself intrinsically bad, but evil deeds load it with a bad content; B 19:12; D 4:14; Hm 3:4; ὑπόνοιαι π. 1 Ti 6:4. Cp. Ac 25:18 v.l. τὸ πονηρότατον ψεῦσμα the most wicked sin of lying Hm 3:5. Of a Christian’s name ἐκβάλλειν τὸ ὄνομα ὡς πονηρόν spurn the name as vile (i.e as held only by worthless persons) Lk 6:22 (cp. Ath. 2, 2).—In the judgment of Christians a close connection w. sin is the chief characteristic of this age: ἐκ τοῦ αἰῶνος τοῦ ἐνεστῶτος πονηροῦ Gal 1:4. Cp. αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσιν Eph 5:16.—B 2:1. Sg. Eph 6:13.ⓑ as subst.α. wicked or evil-intentioned person, evildoer (Dt 21:21; Esth 7:6; Just., A I, 27, 1; Ath. 2, 3; Theoph. Ant. 2, 37 [p. 198, 22]) ὁ πονηρός (the art. is generic) Mt 5:39; 1 Cor 5:13 (Dt 17:7, cp. 19:19 al.; PZaas, JBL 103, ’84, 259–61); B 19:11 v.l. (but τὸ πον. in text).—Pl. πονηροὶ καὶ ἀγαθοί (cp. Philo, Praem. 3; Jos., Ant. 6, 307; 8, 314 God ἀγαπᾷ τ. ἀγαθούς, μισεῖ δὲ τ. πονηρούς; Iren. 1, 24, 2 [Harv. I 198, 4]) Mt 5:45; 22:10. Opp. οἱ δίκαιοι 13:49 (cp. T. Kellis 22, 48f). W. οἱ ἀχάριστοι (s. ἀχάριστος; also Lucian, Timon 48, perh. fr. comedy [III p. 654 Kock]) Lk 6:35. W. ἁμαρτωλοί B 4:2.β. ὁ πονηρός the evil one=the devil (who is not defined as a sinner but as one who is morally destructive) Mt 13:19; J 17:15; Eph 6:16; 1J 2:13f; 5:18, 19 (κεῖμαι 3d); B 2:10; B 21:3; MPol 17:1; AcPlCor 2:2, 15) ἐκ τοῦ πονηροῦ εἶναι be a child of the evil one (ἐκ 3a, end) 1J 3:12a; cp. οἱ υἱοὶ τοῦ πονηροῦ Mt 13:38, in case πον. is masc. here.—The gen. τοῦ πονηροῦ Mt 5:37; 6:13 can also be taken as masc. (it is so taken by Ps.-Clem., Hom. 3, 55 p. 51, 19; 21; Tertullian, Cyprian, Origen, Chrysostom; KFritzsche, JWeiss; s. also Schniewind on Mt 6:13; Weymouth, Goodsp.;—it is taken as a neut. [s. γ] by Augustine: WMangold, De Ev. sec. Mt 6:13, 1886; BWeiss, Zahn, Wlh.; Harnack, SBBerlAk 1907, 944; PFiebig, D. Vaterunser 1927, 92; Betz, SM 380f; 405–13; Mft., NRSV marg.); Lk 11:4 v.l.; 2 Th 3:3; D 8:2. These passages may also belong underγ. τὸ πονηρόν (that which is) evil Lk 6:45c; Ro 12:9; 1 Th 5:22 (sim. Plut., Mor. 82c; s. also εἶδος 2); B 19:11. πᾶν πον. every kind of evil Mt 5:11; ποιεῖν τὸ πονηρὸν ἔμπροσθεν τοῦ κυρίου (cp. Dt 17:2; 4 Km 21:2, 20) Hm 4, 2, 2; cp. Ac 5:4 v.l.; 1 Cl 18:4 (Ps 50:6). τὸ πονηρὸν τοῦτο this shameful deed GJs 13:1. ἀγρυπνεῖν εἰς τὸ π. D 5:2 and ἐπὶ τὸ π. B 20:2 s. ἀγρυπνέω 2. ἐλάλησέν τι περὶ σοῦ πονηρόν Ac 28:21 (cp. JosAs 6:6).—Pl. wicked thoughts, evil deeds (Gen 6:5; 8:21) Mt 9:4; 12:35c; Mk 7:23; Lk 3:19; J 3:20 v.l.; Ac 25:18; 2 Cl 8:2. δύο καὶ πονηρά two evil things B 11:2 (Jer 2:13 v.l.).—πονηρόν ἐστίν τινι it is bad for someone Hm 5, 1, 4.—ῥύσασθαι ἀπὸ παντὸς πονηροῦ D 10, 5.② pert. to being so deficient in quality in a physical sense as to be worthless, of poor quality, worthless (X., Pla. et al.) καρποί (Ael. Aristid. 23, 57K.=42 p. 787 D.) Mt 7:17f (the same idea 13:48; cp. Jer 24:8 τὰ σῦκα τὰ πονηρά).③ pert. to being in an unhealthy condition physicallyⓐ in ref. to a part of the body sick (Pla., Prot. 313a σῶμα; πονηρῶς ἔχειν ‘be badly off’, ‘be ill’ since Thu. 7, 83, 3) of the eye (cp. Pla., Hipp. Min. 374d πονηρία ὀφθαλμῶν) Mt 6:23; Lk 11:34 (Weizsäcker, BWeiss, HHoltzmann, Fitzmyer, Goodsp., NRSV. But see s.v. ἁπλοῦς, λύχνος b, ὀφθαλμός 1, also 1aβ above and the four articles ET 53, ’42, 181f; 354f; 54, ’42, 26; 26f).ⓑ in ref. to the status of some ailment painful, virulent, serious (since Theognis 274) ἕλκος sore, ulcer (Dt 28:35; Job 2:7) Rv 16:2.—See Lofthouse s.v. κακός, end; WBrandt, ZNW 14, 1913, 189ff.—DELG s.v. πένομαι. M-M. TW. -
87 bule
būlē, ēs, Akk. ēn, Abl. ē, f. (βουλή), die (griechische) Ratsversammlung, der Rat, Plin. ep. 10, 81 (85), 1 u.a.
-
88 consilium
cōnsilium, ī, n. (consulo), der Rat, I) aktiv: A) der Rat = die Beratung, Beratschlagung, Beschlußnahme, 1) eig.: consilium u. consilia principum, Liv.: consilia arcana, consilia nocturna, Sall. – adhibere alqm consilio u. alqm od. (bildl.) alqd in consilium, zu Rate, zur Beratung ziehen, Caes. u. Cic.: ire in consilium, sich beraten, Cic.: mittere in consilium, sich beraten lassen, Cic.: habere consilia principum domi, Liv.: consilium habere od. habere coepisse, utrum... an etc., Curt. u. Sen.: alqm od. alqd habere in consilio, jmd. od. etw. zu R. ziehen, seinen Entschluß abhängig machen von jmd. od. etw., Liv., Curt. u.a. (s. Mützell Curt. 3, 5 [13], 12): vestris od. arcanis consiliis interesse, Cic. u. Liv.: non interesse consiliis, Liv. – consilium est de alqa re Carthagini, man hält über etw. B. zu K., Liv.: est res sane magni consilii, Cic.: nihil mihi adhuc accidit, quod maioris consilii esset, Cic.: quasi vero consilii sit res, als ob die Sache eine B. erlaubte, Caes.: ergo haec consilii fuerunt, war Gegenstand der Beratung (= hätte man beraten, wohl überlegen müssen), Cic.: quod in eo genere efficere possis tui consilii est, Cic.: id arbitrium negavit sui consilii esse, Nep.: vestrum iam consilium est, non solum meum, quid sit vobis faciendum, Cic. – Insbes., die Beratung, Sitzung einer Behörde, a) des Senates, gew. consilium publicum (Staatsrat) gen., zB. ad c. publicum convenire, Liv.: c. publicum habere, Cic.: consilii publici participem fieri, Cic. – b) eines Richterkollegiums, viros primarios civitatis multos in consilium advocare, zu einer B. berufen, Cic.: venire in consilium publicae quaestionis, Cic.: adesse in consilio, Cic.: mittere iudices in consilium, die R. zur B. schreiten lassen, Cael. in Cic. ep.: ire in consilium, zur B. schreiten, Cic.: consurgitur in consilium, Cic. – c) eines Magistrates u. seiner Beistände, eines Feldherrn u. seiner Unterbefehlshaber (»der Kriegsrat«), consilium habere, Cic., Caes. u.a.: consilium habere de Histrico bello, Liv.: consilium habere, omnibusne... an, etc., Liv.: esse, adesse alci in consilio, Cic.: dare alqm alci in consilium, zur B. = als Berater, Nep.
2) meton., der Rat = die Versammlung der beratenden Personen, c. bonorum atque sapientium, Quint.: advocari in consilia amicorum, Quint.: consilium amicorum habere, Nep.: consilium propinquorum (Familienrat) adhibere, Liv.: amicos in consilium rogare, Sen. – bei Dichtern auch v. einer Pers., der Berater, Ratgeber, ille ferox hortator pugnae consiliumque fuit, Ov. trist. 4, 2, 32: v. weibl. Pers., Clymene Aethraque, quae mihi sunt comites consiliumque duae, Ov. her. 17, 268; u. so auch Ov. fast. 3, 276. – Insbes.: a) eine beratende Behörde, ein beratendes Kollegium, ein beratender Ausschuß. So v. Senate = das Ratskollegium, die Ratsversammlung (griech. βουλή), gew. c. publicum, Staatsrat, Cic., od. summum c. orbis terrae, u. erklärend, senatus, id est, orbis terrae c., Reichsrat, Cic.: orbis terrae sanctissimum gravissimumque consilium, Cic.: unum liberae civitatis c., senatus, Cic. – c. sanctius, ein engerer Ausschuß des Senates zu Karthago, Liv., u. (= ἀπόκλητοι) der engere Rat der Ätolier, Liv. – consilia sortiri semestria, engere Ausschüsse des Senates, Kommissionen, Suet. – v. Richterkollegium, c. publicum, Staatsrat, Cic.: c. sanctissimum, v. Areopag, Val. Max.: ex senatu in hoc consilium delecti estis, Cic.: quaesitore consilioque delecto, Cic.: de uno reo consilium cogitur, Quint.: alterna consilia reicere, Cic.: consilium dimittere, Cic. – v. einem engern Rat, Ausschuß der Zentumvirn (da das Richterkollegium der Zentumvirn in vier solcher Ausschüsse zerfiel, die entweder einzeln verschiedene Prozesse od. in Plenarsitzung einen wichtigen Prozeß entschieden), sedebant centum et octoginta iudices; tot enim quattuor consiliis colliguntur, Plin. ep. 6, 33, 3: omnibus non solum consiliis sed etiam sententiis superior discessit, Val. Max. 7, 7, 1. – b) die beratenden Beistände, der Beirat, Rat, des römischen Königs (als Richter), des Prätors (als Einzelrichter), des röm. Feldherrn, des Statthalters, ausländischer Feldherren u. Fürsten, bes. oft Kriegsrat, Kriegsgericht, c. militare, Liv.: c. castrense (Ggstz. patres, der Senat), Liv.: consilii bellici auctores, die Stimmführer im Kriegsrat, Cic. – cum Tatio in regium consilium delegit principes (v. Romulus), Liv.: cognitiones capitalium rerum sine consiliis per se solus exercebat (v. Könige Tarquinius), Liv.: cum consilio causam Mamertinorum cognoscere (v. Prätor), Cic. – consilium convocare, Caes., od. advocare, Liv.: eorum consilium habere, Sall.: consilium dimittere, dimittere atque ablegare, Cic.: rem ad consilium deferre, Caes., od. referre, Nep.: ex consilii sententia in custodiam coniectus, Nep.
B) der Rat = das Vermögen, eine Sache zu überlegen, die Überlegung, besonnene Klugheit, Einsicht (bes. oft die staatsmännische), u. in Tätigkeit = die besonnene, kluge Berechnung, die Absicht (vgl. Ruhnken Ter. Andr. 3, 5, 2), magnitudo cum animi tum etiam ingenii atque consilii, Cic.: vir magni, maximi consilii, Caes. u. Nep.: homo minimi consilii, Cic.: mulier imbecilli consilii, Cic.: consilii plenus, Plaut. u. Nep.: tam iners, tam nulli consili sum, Ter. Andr. 608 (vgl. Cic. Rosc. com. 48): animal hoc plenum rationis et consilii (vom Menschen), Cic.: barbaris consilium non defuit, Caes.: simul consilium cum re amisisti? hast mit dem Gelde auch den Kopf verloren? Ter.: consilio valere, Cic.: aetate et consilio ceteros anteire, Sall. fr.: acta illa res est animo virili, consilio puerili, Cic.: ratio bono consilio a dis immortalibus data, mit reiflicher Überlegung, aus gutem Grunde, Cic.: u. so id fecisse bono consilio, Cic. – in bezug auf lebl. Subjj., vis consilii expers, Hor.: quae res in se neque consilium neque modum habet ullum, Ter.
II) passiv, der Rat, der gefaßt wird u. der jmdm. gegeben wird, a) der Rat, der gefaßt wird, der Ratschluß, Beschluß, Entschluß (die Entschließung), die Maßnahme, Maßregel, Bestrebung, die vorgefaßte Absicht, der gefaßte Gedanke, der Anschlag, der leitende Grundsatz od. die leitenden Grundsätze, der leitende Geist, das leitende Prinzip, das leitende Interesse, auch die getroffene Vorkehrung, das beabsichtigte Beginnen (Ggstz. conatus, factum, u. im Plur. Ggstz. conatus, conata, eventa, acta, facta), α) übh.: consilii auctor, consilii socius, Liv.: administer consiliorum tuorum, Cic. – certus consilii (fest im E.), Sen. de brev. vit. 3, 3. Tac. hist. 2, 46; Ggstz. incertus consilii, Ter. Phorm. 578. Curt. 8, 10 (37), 27, od. dubius consilii, Iustin. 2, 13, 1. – c. amentissimum alcis, Cic.: audax, Liv.: calidum, calidius, Liv. (s. Fabri Liv. 22, 24, 2): u. so consilia calida (Ggstz. quieta et cogitata), Cic.: c. callidum, Ter.: consilia certa (Ggstz. incerta), Ter.: clandestinum (Intrige), Caes.: c. crudele, Cic.: consilia domestica (Kabinettsbefehle), Liv.: c. fidele, aus Treue (Anhänglichkeit) hervorgegangen, Liv.: c. infelix (unseliger Gedanke), Liv.: c. immaturum, Liv.: consilia mala, Sen.: consilia mediocria, gewöhnliche, nicht sonderlich gefährliche, Cic.: c. periculosum, Val. Max.: consilia perniciosa rei publicae, Cic.: c. plenum sceleris et audaciae, Cic.: consilia prava, krumme Wege (Ggstz. recta), Liv.: c. stultum, Cic.: consilia subita et repentina, Caes.: c. temerarium, Vell.: c. urbanum, der Beschluß innerer Politik, Cic. – c. aedificationis od. aedificandi, Bauplan, Cic.: regni consilia, Absichten auf Alleinherrschaft, Liv.: belli pacisque consilia, äußere u. innere Politik, Liv.: consilia caedis (Mordanschläge) adversum (gegen) imperatorem, Tac. ann. 6, 8: consilia eorum de tyrannicidio, Plin. 34, 72. – abicere consilium profectionis, Cic., od. aedificandi, Cic., od. mittendi Hannibalis, Liv.: afferre (erteilen) consilium, Liv. u. Curt. – capere consilium, Cic., u. consilium ex tempore od. ex re et ex tempore, Cic.: capere sibi consilium, Caes., u. sibi separatim a reliquis, Caes.: u. bes. capere consilium m. folg. Genet. Gerundii od. Gerundivi, zB. migrandi, Liv.: belli renovandi legionisque opprimendae, Caes.; od. m. folg. Infin., zB. non adesse, Cic.: ex oppido profugere, Caes.; od. m. folg. ut u. Konj., zB. subito consilium cepi, ut antequam luceret exirem, Cic.: temerarium capit consilium, ut nocte Indebili obviam iret, Liv. (s. Weißenb. Liv. 25, 34, 7). – consilium consistit (steht fest), Cic.: coquere secreto ab aliis consilia, Liv.: concoquere clandestina consilia (Ränke schmieden), Liv.: credere alci consilia omnia, Ter. – denudare alci consilium suum, Liv.: detegere consilium, Liv.: deponere adeundae Syriae consilium, Caes.: desistere consilio, Caes.: deterreri ab eo consilio iniquitate loci, Liv.: in quinquagesimum et sexagesimum annum differre sana consilia, Sen. – enuntiare sociorum consilia adversariis, Cic. – est consilium, non est consilium m. folg. Infin. (s. Fabri Sall. Cat. 4, 1 u. Liv. 21, 63, 2), zB. ibi Pomptinium exspectare, Cic.: consilium erat hiemando continuare bellum, Liv.: quos silentio praeterire non fuit consilium, Sall.: m. folg. ut u. Konj., ut filius cum illa habitet apud te, hoc vostrum consilium fuit, Ter. Phorm. 934: ea uti acceptā mercede deseram, non est consilium, Sall. Iug. 85, 8: consilium esse rati, ut se militibus committerent, Liv. 24, 30, 12. – quid sui consilii sit (was sein Plan sei) proponit od. ostendit, Caes. (s. die Auslgg. zu Caes. b. G. 1, 21, 2): quibus id consilii fuisse, ut etc., Caes. – haesitare inter revertendi fugiendique consilium, Curt.: ipse Romam venirem, si satis consilium quadam de re haberem, hinlänglich mit mir im reinen wäre, Cic. – impedire aedificationis consilium, Cic.: inire consilium multae calliditatis, Ov.: inire consilia occulta, Liv.: inire consilium de morte ac de bonis alcis, Cic.: inire consilia clam de bello, Caes.: inire consilium contra alqm od. contra alcis vitam, Cic.: inire consilium ad eius interfectionem, Lampr. Commod. 4, 1: inire consilium m. folg. Genet. Gerundii od. Gerundivi, zB. occidendi te consilium inivimus, Curt.: inire c. senatus interficiendi, Cic.: inire cum alqo consilia interficiendi Caesaris, Vell.: selten m. folg. Infin., iniit consilia reges Lacedaemoniorum tollere, Nep. Lys. 3, 1: od. m. folg. indir. Fragesatz, consilia inibat, quemadmodum etc., Caes. b. G. 7, 43, 5. – scito labare meum consilium, Cic. – minuere consilium suum, von seinem Pl. abgehen, seinen Pl. ändern, Ter.: mutare consilium, Cic. – omnibus alcis consiliis occurrere atque obsistere, Cic.: perimere alcis consilium, gänzlich vereiteln (v. Umständen), Cic.: patefacere consilia, Caes.: patēre consilia tua sentis? Cic.: perficere consilium, Suet. Cal. 56, 1: non paenitet consilii nostri, Cic. – regere omnem rem publicam consilio quodam (nach gewissen Grundsätzen, nach einem gewissen Prinzip), Cic. – omnia utriusque consilia ad concordiam spectaverunt, Cic.: vel suscipere vel ponere vitae necisque consilium, Plin. ep. – his consiliis uti iisdem, von denselben Grundsätzen sich leiten lassen, Cic. – u. sive casu sive consilio (nach dem Ratschluß) deorum immortalium, Caes. – u. so oft Abl. consilio = mit Absicht, absichtlich, si consilio id fecisset, Cic.: bes. m. Ggstz. casu (zufällig), zB. qui casu peccat... qui consilio est nocens, Phaedr.: qui me in consulatu non casu potius existimaret quam consilio fortem fuisse, Cic.; od. m. Ggstz. forte (von ungefähr), zB. pars forte, pars consilio oblati, Liv. (vgl. Fabri Liv. 22, 49, 14); od. mit Ggstz. suā sponte (aus freien Stücken, von selbst), zB. secutum suā sponte est, velut consilio petitum esset, ut vilior ob ea regi Hannibal esset, Liv. – ebenso oft privato consilio, privatis consiliis = im Privatinteresse, aus Sonderinteressen, durch selbstgetroffene Maßregeln, auf eigene Hand (Ggstz. publico consilio, publicis consiliis), zB navis privato consilio aministrabatur, Caes.: privato consilio exercitus comparaverunt, Cic.: id suo privato, non publico fecit consilio, Nep.: non publicis magis consiliis quam privatis munire opes, Liv. – nullo publico consilio, durch keinen Beschluß einer gesetzlichen Staatsgewalt, Cic. – β) als milit. t. t., der listige Kriegsplan, die Kriegslist (vollst. consilium imperatorium, Cic., od. consilium imperatoriae artis, Val. Max., griech. στρατήγημα), c. fallax, Liv.: tali consilio proditores perculit, Nep.: singulari nostrorum militum virtuti consilia cuiusque modi Gallorum occurrebant, Caes.
b) der Rat, der erteilt, die Ansicht, die mitgeteilt wird, die Maßregel, die angeraten wird, der Ratschlag, die Eingebung, inops consilii, Liv.: orba consilio auxilioque (rat- u. hilflos) res Gabina, Liv. – c. bonum, utile, Sen.: fidele, Curt.: minus fidele, Cic.: vetus ac familiare consilium (ein alter R., ein Familienvermächtnis), Liv. – alci consilium dare, Cic.: bonum consilium dare, Sen.: dare alci minus fidele consilium, Cic.: dare alci consilia recta, Ter., Ggstz. prava, Phaedr.: qui dedit mihi consilium ut facerem, Ter. eun. 1045: non deesse alci consilio, Cic.: egere consilii od. consilio (Ggstz. abundare consilio), Cic.: impertire alci aliquid sui consilii, Cic.: iuvare alqm consilio, Cic.: iuvare alqm operā et consilio, operā consilioque, aut opera aut consilio bono, aut consilio aut re, mit Rat u. Tat, Plaut. u. Ter. (s. Brix Plaut. mil. 137); vgl. consilio atque opibus alcis adiuvatur res publica, Cic.: neglegere alcis salutare consilium, Val. Max.: parēre alcis fidelissimis atque amantissimis consiliis, Cic.: petere ab alqo consilium, Cic.: alcis consilia sequi (befolgen), Liv.: spernere alcis consilium, Curt.: alcis consilio uti, Cic.: arbitrio consilioque auris uti, sein Ohr befragen, Gell.: suo consilio uti, seinem Sinne, Kopfe folgen, Caes.
-
89 consultum
cōnsultum, ī, n. (consultus v. consulo), das Veratene, das Beschlossene, der Ratschluß, Beschluß, die Maßregel, der Plan, a) übh. (s. Drak. Liv. 25, 16, 4), selten noch m. Partiz.-Kraft, bene c., Plaut.: civitas... perinde ut evenisset res, ita communicatos honores pro bene aut secus consulto habitura, Liv.: Plur. male consulta, bene consulta, Vell. – rein subst., consulto collegae, virtute militum victoria parta est, Liv.: ex consulto (absichtlich) factum (vgl. consulto Adv.), Cornif. rhet.: gew. Plur. (Ggstz. facta), zB. facta et consulta fortium et sapientium, Cic.: facta consultaque Alexandri, Sall. fr.: mollia consulta (Maßregeln), Tac.: mala consulta, Tac.: oportere quinquennii consulta omnia et decreta rescindi, Sall.: approbare consulta, Liv.: magnis consultis annuere (v. der Gottheit), Tac. – b) einer beratenden Behörde, α) in Rom des Senates, senatus (archaist. senati) consultum ( abgekürzt SC.), ein Senatsbeschluß als Beschlossenes, bes. ein vollgültiger, ohne Formfehler zustande gekommener, namentl. durch Beitritt der Volkstribunen sanktionierter (dagegen senatus auctoritas, ein Senatsbeschluß als Willensmeinung; dah. im engern Sinne = ein der vollen Gültigkeit ermangelnder, aber dennoch niedergeschriebener), vetus SC. de rhetoribus, Suet.: novissimum illud SC., Suet.: c. senatus, Tac. u. Flor., od. consulta senatus, Sil. (s. Drak. Liv. 3, 62, 2): senatus consultum perficere, Liv.: senatus consultum facere, Cic. (mit näheren Bestimmungen, SC. facere de ambitu in Afranii sententiam, Cic.: SC. f. in alqm, Liv.: SC. facere contra rem publicam, Cic., contra illum pro religione, Cic.: SC. facere, ut neve... neve etc., Cic.: SC. facere, ne etc., Tac.): SC. habere in alqm vehemens et grave, Cic.: SC. scribere, perscribere (niederschreiben, abfassen), Cic.: alicui senatus consulto scribendo adesse, Cic.: SC. in aedem Cereris ad aediles plebis deferre, Liv.: senatus consulto cavere, ut etc., od. interdicere, ne etc., Suet.: per senatus consultum sancire, ut etc., Suet.: simulacrum Felicitatis ex senatus consulto publicatum, Suet.: L. Volumnio ex senatus consulto et scito plebis prorogatum in annum imperium est, Liv.: senatus c. intercedit (steht entgegen), Cic. – Selten vetus c. patrum, Plin.: consulta patrum, Hor.: omnia illius ordinis (verst. senatus) consulta, Cic.: sententiae nostrae consultaque, Cic.: inde agitant consulta patres, Sil. – β) in Sizilien der Bule (βουλή), Cic. Verr. 4, 146. – c) eines Orakels, der Orakelschluß, dum consulta petis, Verg. Aen. 6, 151. – / arch. consoltum, wov. Abl. consolto, Corp. inscr. Lat. 5, 2492.
-
90 Sibylla
Sibylla, ae, f. (Σίβυλλα, aus Σιος [= Διος] βουλή, eig. Gottesraterin), die Weissagerin und Priesterin des Apollo, die Sibylle, deren zehn bekannt sind, s. 1. Varrob. Lact. 1, 6, 7 sqq.: Sibyllarum carmina, Lact. 2, 8, 48. – In der röm. Sage vorzüglich die zu Kumä, zur Zeit des Äneas, Verg. Aen. 6, 10. Ov. met. 14, 104 u.a. – eine andere kumäische, der die sogen. sibyllinischen Bücher (libri Sibyllini, alte Weissagungen) zugeschrieben werden, die dem Tarquinius von einer unbekannten Alten zum Kaufe angeboten, dann auf dem Kapitol verwahrt und in Bedrängnissen des Staates von einem besonderen Kollegium (anfangs duoviri, dann decemviri und quindecimviri, s. d.) nachgeschlagen wurden (s. Gell. 1, 19; etwas anders erzählt bei Plin. 13, 88), Cic. de nat. deor. 3, 5. Liv. 38, 45, 3. – / Auch Sibulla geschr., Val. Max. 1, 5 ext. 1. ed. Halm. Tac. ann. 6, 12 cod. M u. ed. Nipp. Vgl. Sibyllinus. – Dav. Sibyllīnus, a, um, sibyllinisch (Sibylla), sacerdos, Cic.: vaticinatio, Cic.: carmina, Lact.: libri, Cic. u.a.: libros Sibyllinos adire, Liv., inspicere, Frontin.: diess. auch fata, Cic.: absol., in Sibyllinis (verst. libris), Cic. de div. 2, 112. – / Auch Sibullini libri geschr., Fast. Praen. Apr. 4 im Corp. inscr. Lat. 12. p. 235. Corp. inscr. Lat. 10, 797.
-
91 πρός-ειμι
πρός-ειμι (s. εἶμι), hinzugehen, herankommen, Hom. u. Folgde; absolut, πρόςιϑ' ἀτρέμας, Eur. Or. 149; εἰς εὐνήν, Soph. El. 429; τινί, hingehen zu Einem, πρόςεισί σοι, Ar. Ach. 813 u. öfter; auch c. acc., πρόςειμι δῶμα καὶ βρέτας τὸ σόν, Aesch. Eum. 233; ὅτε Βακχίῳ Ἀλϑαίας δόμους προςῇτε, Eur. Cycl. 40; u. in Prosa: ὅταν αὐτῷ προςίῃ τὸ ἐναντίον, Plat. Phaed. 102 e; προςιέναι πρὸς τὴν Λάχεσιν, Rep. X, 620 d, wie Prot. 316 b; π ροςιτέον ἐγγυτέρω, Theaet. 179 c; προςῇμεν τῇ βουλῇ, Dem. 19, 17; τοῖς ἐφόροις, Pol. 4, 34, 5; πρὸς τὸ δέλεαρ, 25, 21, 7. Auch γυναικί, Xen. Conv. 4, 38, mit einem Weibe Gemeinschaft pflegen, u. Sp.; – τὰ προςιόντα χρήματα, Ar. Eccl. 712, u. τὰ προςιόντα allein, die Einkünfte, Vesp. 664; φόρος προςῄει, Andoc. 3, 9; προςιόντων ἑξακοσίων ταλάντων φόρου, Thuc. 2, 13.
-
92 προς-ανα-φέρω
προς-ανα-φέρω (s. φέρω), hinzu-, hinaustragen, zur Berathung od. Bestätigung vortragen, τῇ συγκλήτῳ περὶ τῶν προςπιπτόντων, Pol. 17, 9, 10; τ ῇ βουλῇ, D. Hal. 6, 56; τοῖς μάντεσι, D. Sic.
-
93 περι-σχοινίζω
περι-σχοινίζω, mit einem Stricke, Seile, σχοῖνος, umgeben, umbinden, z. B. nach Poll. 8, 124 τὸ δικαστήριον, ὁπότε περὶ μυστικῶν δικάζοιεν, ἵνα μὴ προςίῃ μηδείς, ἀνεπόπτευτος ὤν, vgl. Dem. 25, 23, ἡ ἐξ Ἀρείου πάγου βουλὴ ὅταν ἐν. τῇ βασιλείῳ στοᾷ καϑεζομένη περισχοινίσηται. übh. scheinen die Richter vom Volke durch ein Seil getrennt worden zu sein.
-
94 περι-εῖδον
περι-εῖδον, aor. zu περιοράω, w. m. s. – Das perf. περίοιδα, plusqpf. περιῄδειν u. περιῄδη, mit der Präsensbdtg, besser wissen od. verstehen, im Wissen übertreffen, od. übh. einen hohen Grad des Wissens ausdrückend, περίοιδε νοῆσαι, Il. 10, 247; cum. acc., ἐπεὶ περίοιδε δίκας ἠδὲ φρόνιν ἄλλων, Od. 3, 244; auch c. dat., καὶ ἴχνεσι γὰρ περιῄδη, 17, 317, er verstand sich sehr gut auf die Fährten; c. int., βουλῇ ἐϑέλεις περιΐδμεναι ἄλλων, Il. 13, 728, mehr als Andere wissen.
-
95 περι-ΐστημι
περι-ΐστημι (s. ἵστημι), 1) act., herumstellen, herumsetzen, um Etwas, λαβὼν αὐτὸ περιέστησε τῷ πλασϑέντι ζῴῳ, Plat. Tim. 78 c; στρατὸν περὶ πόλιν, Xen. Cyr. 7, 5, 1; μεγίστους κινδύνους περιέστησε Καρχηδονίοις, Pol. 12, 15, 7; περιστήσας αὐτοῖς τὰ ϑηρία, 1, 85, 7; πόλεμον πανταχόϑεν, 2, 45, 4; auch zum Schutz, Plut.; so auch aor. I. med., ξυστοφόρους, Xen. Cyr. 7, 5, 41; – umsetzen, verändern, ἐκ τούτων εἰς τοῠτο τὰ πράγματα περιιστάναι, Isocr. 15, 120; τὰς αὑτῶν συμφορὰς εἰς ἐμέ, Dem. 40, 20; εἰς μοναρχίαν περιστῆσαι τὸ πολίτευμα, Pol. 3, 8, 2; τοῠ κεραυνοῠ τὴν ἀσϑένειαν εἰς πρηστῆρα περιΐστησιν, Plut. plac. phil. 3, 3; περιέστησεν ἡ μνήμη τὸν λόγον εἰς ζήτησιν αἰτίας, Sympos. 5, 1 u. ä.; dazu perf. περιέστακα, Plut. Ax. 370 d. – 2) med. u. intr. tempp., sich rings herum stellen, herumtreten, -stehen; περίστησαν γὰρ ἑταῖροι, Il. 4, 532; μήπως με περιστήωσ' ἕνα πολλοί, 17, 95, damit so Viele sich nicht um imich Einen herumstellen, mich umzingeln; vgl. εἴπερ πεντήκοντα λόχοι νῶϊ περισταῖεν, Od. 20, 50; umgeben, rings umstehen, πολλὸς δ' ἱμερόεντα χορὸν περιΐσταϑ' ὅμιλος, Il. 18, 603, wie βοῦν δὲ περιστήσαντο, sie stellten sich um das Rind, 2, 410; u. aor. pass., κῠμα περιστάϑη, Od. 11, 243, eine Woge wurde herumgestellt; ὑμεῖς δὲ βωμὸν – περίστητε, Aesch. frg. 434; περιστᾶσαι κύκλῳ, Eur. Bacch. 1104; u. so in Prosa: περιστᾶσαι αὐτὸ κύκλῳ, Her. 1, 43; ὡς κύκλῳ περιστὰς βίᾳ αἱρήσων τὴν πόλιν, Thuc. 5, 7; ὑπὸ τοῦ περιεστῶτος ἔξωϑεν πνεύματος, Plat. Tim. 76 b; πολὺς ὑμᾶς ὄχλος περιειστήκει, Euthyd. 271 a; καὶ οἱ ἄλλοι περιέστησαν ἡμᾶς, 206 e; περιίστασϑαι τὸν λόφον, umzingeln, Xen. Cyr. 3, 1, 5; dah. von Zuständen, bes. unglücklichen, die Einen bedrohen, oder in die er gerathen ist, so daß sie ihn rings umgeben, φόβος περιέστη τὴν Σπάρτην, Thuc. 3, 55; τὸ περιεστὸς ἡμᾶς δεινόν, 4, 10, u. sonst; auch τοὐναντίον περιέστη αὐτῷ, 6, 24. So Pol., μεγάλην αὐτοῖς συνέβη ἀπορίαν περιστῆναι, 1, 77, 7, διὰ τὸν ἀπὸ Καρχηδονίων φόβον περιεστῶτα Ῥωμαίοις, 3, 16, 2, vgl. 3, 75, 8; οἱ περιεστῶτες καιροί, 3, 86, 7; auch ὁ περιεστὼς καιρὸς τὴν Αἰτωλίαν, 20, 9, 1; τὰ περιεστηκότα πράγματα, Lys. 2, 32. – 3) in eine andere, gew. schlechtere Lage hineingerathen, sich zum Schlechten ändern, um schlagen, ἐς τοῠτο περιέστη ἡ τύχη, Thuc. 4, 12; μηκυνόμενος ὁ πόλεμος φιλεῖ ἐς τύχας τὰ πολλὰ περιίστασϑαι, 1, 78; περιέστηκεν ἡ πρότερον σωφροσύνη, unsere frühere Besonnenheit hat sich geändert, 1, 32, worauf folgt νῠν ἀβουλία φαινομένη, und scheint nun Unklugheit zu sein; was D. Hal. 6, 43 nachahmt: περιέστηκεν ἡ δοκοῠσα ἡμῶν τοῠ κοινοῠ πρόνοια ἰδίᾳ πρὸς ἑκάτερον μέρος ἀπέχϑειαν φερομένη; und Plut. Graech. 14: καὶ περιέστηκεν ἡ Ῥωμαίων βουλὴ ϑρηνοῠσα καὶ συνεκκομίζουσα. Daher ἐνϑάδε τὸ ἐναντίον περιέστηκεν, Plat. Men. 70 c; auch ὥςτε περιστῆναι αὐτῷ μηδαμόϑεν ἄλλοϑεν τὴν σωτηρίαν γενέσϑαι, Menex. 244 d, so daß es mit ihm dahin kam, daß; περιέστηκεν ἐς τοῦτο, ὥςτε, Lycurg. 3, es hat sich dahin zum Schlechtern geändert; vgl. Isocr. Phil. 55 Pac. 59 Areopag. 81; φοβοῦμαι, μὴ τὸ πρᾶγμα εἰς τοὐναντίον περιστῇ, Dem. 25, 12, vgl. 3, 9; περιειστήκει τοῖς βοηϑείας δεήσεσϑαι δοκοῠσιν, αὐτοὺς βοηϑεῖν ἑτέροις, 18, 218; Pol. 1, 62, 5; τὸ τέλος τῆς δίκης ἐς τοῠτο περιέστη, Luc. Eun. 5; περιστήσεσϑαι τὰ ἡμέτερα ἐς τόδε ἀμηχανίας προςεδόκων, Iov. trag. 19. – Auch 4) auf die Seite treten, aus dem Wege treten, vermeiden, ἐκτραπήσομαι καὶ περιστήσομαι ὥςπερ τοὺς λυττῶντας τῶν κυνῶν, Luc. Hermot. 86, vgl. Soloec. 5; Sp. auch geradezu = fürchten, mit μή construirt, Ios. – Nahe bevorstehen, Jacobs Ach. Tat. p. 529, Lob. Phryn. 377.
-
96 πιφαύσκω
πιφαύσκω (reduplleirte Form von ΦΑΩ, vrwdt mit φάσκω, φημί), nur praes. u. imperf., erscheinen lassen, zeigen, ein Zeichen geben, τινί, Il. 10, 502; bes. durch Worte anzeigen, verkündigen; τί, H. h. Merc. 540, τινί τι, Il. 10, 578 Od. 11, 442. 12, 165; erklären, versichern, Il. 18, 200, ἔπεα ἀλλήλοισιν, ἔπ ος πάντεσσι, Worte, u einander zu Allen sprechen, 10. 22 O, d. 22, 181. 247; λαμπτὴρ φάος πιφαύσκων, Aesch. Ag. 23, Pers. 652 Ch. 277; auch = befehlen, βουλῇ πιφαύσκω δ' ὔμμ' ἐπισπέσϑαι πατρός, Eum. 590. – Eben so im med.: πιφαυσκόμενος τὰ ἃ κῆλα, zeigend, Il. 12, 280; πιφαύσκεο δὲ φλόγα πολλήν, d. i. leuchten lassen, 21, 333; h. Apoll. 444; bes. durch Worte bezeichnen, kenntlich machen, nachweisen, ἀλλά τοι ἄλλον φῶτα πιφαύσκομαι, Od. 15, 518; auch melden, erzählen, ankündigen, οἷα Ζεὺς κακὰ ἔργα πιφαύσκεται, Il. 15, 97, vgl. Od. 2, 32. 44; τινί τι, wie ἠέ τι Μυρμιδόνεσσι πιφαύσκεαι ἢ ἐμ οὶ αὐτῷ, Il. 16, 12. 21, 99 Od. 2, 162. 13, 37. 21, 305. 23. 202. – Bei, sp. D. auch = sich sagen lassen, dah. erfahren, vernehmen. – [ Hom. braucht das ι in der ersten Hälfte des Hexameters vor der Penthemimeres immer lang, wie Il. 10, 478 (hier in Thesi). 502. 18, 500, h. Merc. 540, an welchen Stellen das act. steht; in der zweiten Hälfte des Hexameters nach der Penthemimeres, wo gew. das med. gebraucht ist, immer kurz; so auch bei Aesch. u. sp. D.]
-
97 πορφύρω
πορφύρω, sich purpurn färben, purpurroth aussehen; οἴνῳ πορφύροις, von der rothen Farbe des Weines, Theocr. 5, 125; πορφύροντα καὶ ἄνϑεσι μαρμαίροντα, Opp. Cyn. 3, 347. 2, 597 (vgl. πορ-φυρέω); – bes., wie πορφύρεος (w. m. s.), von der dunkelrothen, bräunlichen Farbe des bewegten, unruhigen Meeres, das im Mittelmeere die Farbe hat, ὡς ὅτε πορφύρῃ πέλαγος μέγα κύματι κωφῷ, Il. 14, 16, wie wenn sich das Meer mit dumpfem Gewoge purpurn erhebt; u. übtr., πολλὰ δέ οἱ κραδίη πόρφυρε μένοντι, Il. 21, 551, vgl. Od. 4, 427. 572. 10, 309, unruhig bewegte sich ihm sehr das Herz (vgl. καλχαίνω), wo nur der unruhige Gemüthszustand, die tiefe Aufregung damit beschrieben wird, und der Begriff der Farbe ganz zurücktritt; Andere erkl. das Herz bewegte, wälzte vielerlei Gedanken hin u. her; bei Ap. Rh. übh. nachdenken, denken, οὔτε τιν' ἄλλον ὀΐσσατο πορφύρουσα ἔμμεναι ἀνέρα τοῖον, 3, 456, πορφύρουσα, οἷον ἑῇ κακὸν ἔργον ἐπεξυνώσατο βουλῇ, 3, 1162. – Bei Nonn. auch = mit Purpur färben.
-
98 συν-νομο-θετέω
συν-νομο-θετέω, mit, zugleich Gesetze geben, ἡ βουλή Dem. 24, 27.
-
99 συν-θέω
συν-θέω (s. ϑέω), mit Einem laufen, zugleich, zusammen laufen, Luc. Tim. 45 u. a. Sp.; – glücklich ablaufen, gut von Statten gehen, οὐχ ἡμῖν συνϑεύσεται ἥδε γε βουλή, Od. 20, 245; – von mehreren Seiten in einem Punkte zusammenlaufen, sich vereinigen, Xen. de re equ. 10, 11.
-
100 σύγ-κλητος
σύγ-κλητος zusammengerufen; γερόντων λέσχη, Soph. Ant. 159; στράτευμα, Eur. I. A. 301; ἐκκλησία, Dem. 18, 73, s. ἐκκλησία; – ἡ σύγκλητος, sc. βουλή, die Rathsversammlung, Arist. pol. 3. 1, der Senat, Pol. oft.
См. также в других словарях:
βουλή — will fem nom/voc sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
βουλή — η (AM βουλή, Α και δωρ. τ. βωλά και αιολ. τ. βόλλα) 1. απόφαση («δίνω, παίρνω, βάνω, βγάζω βουλή», «Διὸς δ΄ ἐτελείετο βουλή» και γινόταν το θέλημα του Δία) 2. γνώμη, συμβουλή («ήδωκε γνωστική βουλή σ εκείνο που κατέχει», «βουλὴν προτιθέναι» το να … Dictionary of Greek
βουλή — η 1. θέληση, πρόθεση: Δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει τις πραγματικές βουλές του άλλου. 2. το σώμα των αιρετών αντιπροσώπων του λαού, το κοινοβούλιο: Η βουλή ψηφίζει τους νόμους του κράτους. 3. το κτίριο, όπου συνεδριάζουν οι βουλευτές, το… … Νέο ερμηνευτικό λεξικό της νεοελληνικής γλώσσας (Новый толковании словарь современного греческого)
βουλῇ — βουλῆι , βουλεύς masc dat sg (epic ionic) βουλή will fem dat sg (attic epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Βουλῆ — Βουλεύς masc nom/voc/acc dual Βουλεύς masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
βουλῆ — βουλεύς masc nom/voc/acc dual βουλεύς masc acc sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Βουλῇ — Βουλῆι , Βουλεύς masc dat sg (epic ionic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Βούλῃ — Βούληι , Βούλις fem dat sg (epic) … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
βούλῃ — βούλομαι will pres subj mp 2nd sg βούλομαι will pres ind mp 2nd sg … Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)
Ἡ δὲ κακὴ βουλὴ τῷ βουλεύσαντι κακίστη. — ἡ δὲ κακὴ βουλὴ τῷ βουλεύσαντι κακίστη. См. Не рой другому ямы, сам попадешь … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Ἐν νυκτὶ βουλὴ. — ἐν νυκτὶ βουλὴ. См. Утро вечера мудренее … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)