-
1 коренной
yerli* * *1) yerliкоренно́й москви́ч — doğma büyüme Moskova'lı
коренное населе́ние — yerli ahali / halk
2) temel; köklüкоренны́е интере́сы трудя́щихся — emekçilerin temel çıkarları
коренны́е отли́чия — köklü farklılıklar
коренны́е переме́ны — köklü / kökten değişiklikler
••коренно́й зуб — azı dişi
измени́ться коренны́м о́бразом — köklü biçimde / kökünden değişmek
-
2 абориген
-
3 туземец
-
4 туземка
-
5 туземный
тузе́мное населе́ние — yerliler, yerli halk
-
6 местные власти
yerli makamlar, yerel yönetim, yerli otoritelerТурецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > местные власти
-
7 местная промышленность
Турецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > местная промышленность
-
8 местные товары
Турецко-русский словарь и русско-турецкий словарь по строительству и архитектуре > местные товары
-
9 местный
yerel* * *yerli; yerel; yöresel; mahalliме́стные вла́сти — yerli makamlar
ме́стный жи́тель — yerli
ме́стное населе́ние — yerli halk; bura halkı
ме́стная печа́ть — yerel basın
ме́стные и региона́льные усло́вия — yöresel ve bölgesel koşullar
••ме́стное вре́мя — mahalli saat
ме́стный паде́ж — грам....de hali
-
10 отечественный
vatan °; yerliтова́ры оте́чественного произво́дства — yerli mallar
(автомаши́ны) оте́чественного произво́дства — yerli yapı arabalar
••оте́чественная война́ — anayurt savaşı
-
11 место
yer* * *с1) врз yerме́сто и вре́мя — zaman ve mekan
ме́сто происше́ствия — olay yeri
ме́сто рожде́ния — doğum yeri; doğduğu yer ( графа анкеты)
отвести́ ме́сто для строи́тельства — inşaat için yer ayırmak
в гости́нице мест не́ было — otelde boş yer yoktu
кого́ назна́чили на э́то ме́сто? — bu yere kim atandı?
зал на ты́сячу мест — bin kişilik salon
я́сли на сто мест — yüz kapasiteli kreş
получи́ть де́сять мест в парла́менте — parlamentoda on üyelik / temsilcilik kazanmak; on milletvekili çıkarmak
ме́ста́ здесь все равни́нные — buralar hep düzlük
истори́ческие ме́ста́ — tarihsel yerler
в на́ших ме́ста́х — bizim memlekette
2) (отрывок книги и т. п.) parça; yer; pasaj3) (места́) мн. ( периферия) taşra örgütleriделега́ты с мест — taşra delegeleri
4) (занимаемое кем-л. положение) yer; mevki; sıra; dereceзаня́ть пе́рвое ме́сто — спорт. birinci gelmek / olmak; birinciliği almak / kazanmak
они́ раздели́ли пе́рвые два ме́ста — спорт. ilk iki sırayı / dereceyi paylaştılar
5) ( отдельный предмет багажа) parçaско́лько у вас мест? — eşyanız kaç parça?
••де́тское ме́сто — анат. etene
твоё ме́сто в теа́тре — senin yerin tiyatro
здесь не ме́сто для игры́ — burası oynamanın yeri değil
нашёл ме́сто игра́ть! — tam da bulmuşsun oynayacak yeri!
к ме́сту сказа́ть — yerinde söylemek
расста́вь кни́ги по ме́ста́м — kitapları yerli yerine koy
(все) по ме́ста́м! — herkes (yerli) yerine!
стой, ни с ме́ста! — dur, davranma!
дела́ ни с ме́ста — işler yerinde sayıp duruyor
знать своё ме́сто — haddini bilmek
поста́вить кого-л. на (своё) ме́сто — birine haddini bildirmek
будь я на ва́шем ме́сте... — ben sizin yerinizde olsam / olsaydım...
не находи́ть себе́ ме́ста — dokuz doğurmak
э́тому не должно́ быть ме́ста — buna yer verilemez
еди́нство вре́мени и ме́ста — zaman mekan birliği
-
12 низовой
-
13 власть
iktidar; egemenlik* * *ж1) iktidarсове́тская власть — Sovyet iktidarı
госуда́рственная власть — devlet iktidarı
о́рганы госуда́рственной власти — yasama organları
прийти́ к власти — iktidara / işbaşına gelmek, iktidar olmak
2) (вла́сти) мн. makamlar, otoritelerме́стные власти — yerli makamlar
порто́вые власти — liman otoriteleri
3) egemenlikроди́тельская власть — ana baba hükmü / otoritesi
власть монопо́лий — tekellerin egemenliği
власть челове́ка над приро́дой — insanın doğa üzerindeki egemenliği
•• -
14 водворять
yerleştirmek; iade etmek* * *несов.; сов. - водвори́ть1) yerleştirmekводворя́ть что-л. на своё / пре́жнее ме́сто — (yerli) yerine koymak
2) ( устанавливать) iade etmek -
15 назад
geriye* * *1) geri; geriyeназа́д! — geri!
перевести́ часы́ наза́д — saati geriye almak
2) arkaya, geriyeотки́нуть го́лову наза́д — başını arkaya atmak
3) geri; geriyeвзять свои́ слова́ наза́д — sözünü geri almak
положи́ть что-л. наза́д — (yerli) yerine koymak
он потре́бовал кни́гу наза́д — kitabı geriye istedi
4) önceгод (тому́) наза́д — bir yıl önce
-
16 нездешний
разг.buralı / yerli olmayanя незде́шний — ben buralı değilim
-
17 некстати
-
18 оказываться
несов.; сов. - оказа́ться1) olmakсвобо́дных мест не оказа́лось — boş yer yokmuş
кни́га оказа́лась на ме́сте — kitap yerli yerindeymiş
что оказа́лось в чемода́не? — bavuldan neler çıktı?
у него́ оказа́лось сро́чное де́ло — acele bir işi çıktı
у нас места́ оказа́лись ря́дом — yerlerimiz yanyana düşmüştü
2) kendini bulmak; düşmekоказа́ться пе́ред диле́ммой — bir ikilemle karşı karşıya kalmak
оказа́ться в опа́сности — tehlikeye düşmek
оказа́ться на гра́ни гражда́нской войны́ — iç savaşın eşiğine gelmek
оказа́ться не в состоя́нии управля́ть страно́й — ülkeyi yönetemez hale gelmek
оказа́ться в смешно́м положе́нии — gülünç duruma düşmek
3) çıkmakарбу́з оказа́лся незре́лым — karpuz ham çıktı
я оказа́лся прав — benim haklı olduğum ortaya çıktı
за́втра мо́жет оказа́ться сли́шком по́здно — yarın çok geç olabilir
его́ уси́лия оказа́лись тще́тными — çabaları boşa gitti
4) безл. ( выясняться) anlaşılmakкак оказа́лось — anlaşıldığı gibi
5) тк. несов., в соч.ока́зывается — → вводн. сл. meğer
ока́зывается, портфе́ль пуст — meğer çanta boşmuş
-
19 относить
1) götürmekотноси́ть что-л. на ме́сто — (götürüp) yerli yerine koymak
2) götürmekло́дку относи́ло тече́нием — akıntı kayığı sürükleyip götürüyordu
3) ...dan saymakэ́ту карти́ну относи́ли к пятна́дцатому ве́ку — bu tablonun on beşinci yüzyıla ait olduğu sanılırdı
••отнести́ что-л. за счёт чего-л. — bir şeyi bir şeye hamletmek, vermek, yormak
-
20 размещать
несов.; сов. - размести́ть, врзyerleştirmek; koymakразмеща́й всё по поря́дку — herşeyi yerli yerine koy
- 1
- 2
См. также в других словарях:
yerli — sif. 1. Başqa yerdən gəlmə deyil, həmin yerdən olan, bu yerin əhalisindən olan. Yerli əhali. Yerli camaat. Bizim yerli deyil. // İs. mənasında. Yerlilər və gəlmələr. Yerlilərə məxsus adət və ənənələr. Buranın yerliləri əkinçidir. – <Südabənin… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
yerli — sf. 1) Taşınamayan, başka yere götürülemeyen Yerli dolap. Yerli sedir. 2) Belli bir bölgede yetişen Yerli muz. Yerli meyve. 3) Yurt içinde yapılan veya bir yurdun kendine özgü niteliklerini taşıyan Yerli halıları gördüm, koyu sıcak kırmızılarla… … Çağatay Osmanlı Sözlük
Yerli-Neferats — Yerli Neferats, bei den Türken Provinzialmilizen, welche man in einem bedrohten Lande aushebt … Pierer's Universal-Lexikon
yerli-dibli — z. 1. Bütünlükdə, tamamilə, kökündən. <Səkinə xanım:> Mənim haqqım yerli dibli batsa da, mən Ağa Həsənə gedən deyiləm! M. F. A.. Deyəcəkdim ki, Qaryagin mahalının qazısının işləri ya möcüzədir və ya yerli dibli yalandır. C. M.. 2. Qətiyyən … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
yerli-yataqlı — z. 1. Geniş, ətraflı, hərtərəfli, təfsilatı ilə. Ballının yerli yataqlı danışığı, köhnə kənd evlərini təsvir etməsi Budağı uzun müddət dərin fikirlərə qərq edirdi. Ə. Vəl.. 2. Çox böyük, yekə, qocaman. <Qaçaqlar> yerli yataqlı, şax budaqlı… … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
Yerli-Dzharly — Infobox Settlement official name =Yerli Dzharly native name = pushpin pushpin mapsize =300 subdivision type = Country subdivision name = flag|Azerbaijan subdivision type1 = Rayon subdivision name1 =Qabala leader title = leader name = established… … Wikipedia
yerli-köklü — z. Dibindən, kökündən, tamamilə, büsbütün, yerli dibli. <Surxay:> Allah onların yerli köklü tifaqlarını dağıtsın. S. Rəh … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
yerli-yersiz — z. Münasib, məqamında, yerində olub olmadığını nəzərə almadan, düz olub olmadığını bilmədən. Yerli yersiz irad tutmaq. Yerli yersiz danışmaq. Yerliyersiz tərifləmək … Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti
yerli yerinde — zf. 1) Eskiden olduğu yerde ... birçok yalılar ve köşklerse ... şimdi sazları ve sözleri susmuş olmakla beraber yine yerli yerindeydi. A. Ş. Hisar 2) Uygun yerde … Çağatay Osmanlı Sözlük
yerli yerine — zf. Kendine ait olan yere Eşyalarını yerli yerine yerleştirdi. S. F. Abasıyanık … Çağatay Osmanlı Sözlük
yerli dolap — is., bı, mim. Gömme dolap … Çağatay Osmanlı Sözlük