Перевод: с русского на турецкий

с турецкого на русский

iktidar

  • 1 власть

    iktidar; egemenlik
    * * *
    ж

    сове́тская власть — Sovyet iktidarı

    госуда́рственная власть — devlet iktidarı

    о́рганы госуда́рственной власти — yasama organları

    прийти́ к власти — iktidara / işbaşına gelmek, iktidar olmak

    2) (вла́сти) мн. makamlar, otoriteler

    ме́стные власти — yerli makamlar

    порто́вые власти — liman otoriteleri

    роди́тельская власть — ana baba hükmü / otoritesi

    власть монопо́лий — tekellerin egemenliği

    власть челове́ка над приро́дой — insanın doğa üzerindeki egemenliği

    ••

    Русско-турецкий словарь > власть

  • 2 двоевластие

    с

    в стране́ возни́кло / создало́сь двоевла́стие — ülkede ikili iktidar durumu meydana geldi / doğdu

    Русско-турецкий словарь > двоевластие

  • 3 бороться

    savaşmak,
    mücadele etmek,
    boğuşmak
    * * *
    1) врз savaşmak; mücadele etmek; savaşım / mücadele / kavga vermek; boğuşmak

    боро́ться за мир — barış savaşımı / mücadelesi vermek, barış için savaşmak

    боро́ться за интере́сы рабо́чего кла́сса — işçi sınıfının çıkarlarını savunmak

    боро́ться с контрреволю́цией — karşıdevrimle savaşmak

    боро́ться про́тив раси́зма — ırkçılığa karşı savaşmak

    боро́ться за власть — iktidar mücadelesi / kavgası yapmak

    боро́ться за высо́кий урожа́й — ürünün bol olması için çaba(lar) göstermek

    боро́ться с тру́дностями — zorlukları yenmeye çalışmak, zorluklarla boğuşmak

    на симпо́зиуме боро́лись две иде́и — sempozyumda iki düşünce çakışmıştı

    боро́ться со сме́ртью — ölümle güreşmek / pençeleşmek

    боро́ться с во́лнами — dalgalarla boğuşmak

    боро́ться с эпидеми́ческими боле́знями — salgın hastalıklarla mücadele etmek

    боро́ться за ли́дерство — спорт. liderlik için çekişmek

    боро́ться за очки́ — спорт. puan mücadelesi yapmak

    в э́том де́ле ему́ с тобо́й не боро́ться — bu işte seninle yarışamaz / boy ölçüşemez o!

    2) спорт. güreşmek, güreş tutmak

    в мо́лодости и я боро́лся — ben de gençliğimde güreş tuttum

    ••

    боро́ться с (сами́м) собо́й — nefis mücadelesi yapmak

    боро́ться со сном — uykuyla boğuşmak

    Русско-турецкий словарь > бороться

  • 4 верхушка

    tepe,
    doruk; baştakiler
    * * *
    ж
    1) tepe, doruk (-ğu)

    верху́шка де́рева — ağacın tepesi / doruğu

    верху́шка лёгкого — анат. akciğerin tepesi

    2) перен., разг. baştakiler

    пра́вящая верху́шка — iktidar başındakiler

    Русско-турецкий словарь > верхушка

  • 5 имущий

    zengin; varlıklı
    ••

    власть иму́щие — iktidar başındakiler

    Русско-турецкий словарь > имущий

  • 6 кормило

    с, в соч.

    стоя́ть у корми́ла вла́сти — dümen / iktidar başında bulunmak

    Русско-турецкий словарь > кормило

  • 7 о

    I
    об, обо - предлог
    1) ( относительно) hakkında; için; üzerine

    ле́кция о ко́смосе — uzay hakkında / üzerine / konulu bir konferans

    о тебе́ он ничего́ не сказа́л — senin hakkında / için bir şey demedi

    зако́н о земле́ — toprak kanunu

    вопро́с о вла́сти — iktidar sorunu

    об э́том не говори́ли / не говори́лось — bundan söz edilmedi

    2) (указывает на соприкосновение и т. п.)...(y)a

    уда́риться о сте́ну — duvara çarpmak

    II межд.
    o, oh, hey!

    Русско-турецкий словарь > о

  • 8 орган

    I `орган
    м, врз

    органы пищеваре́ния — sindirim organları

    печа́тный орган — yayın organı

    органы вла́сти — iktidar organları

    компете́нтные органы догова́ривающихся сторо́н — akit tarafların yetkili makamları

    II орг`ан
    м, муз.

    Русско-турецкий словарь > орган

  • 9 переходить

    несов.; сов. - перейти́
    1) врз geçmek; aşmak

    переходи́ть через мост — köprüyü geçmek

    переходи́ть у́лицу — (caddeyi / sokağı) karşıdan karşıya geçmek

    перейти́ в пя́тый класс — beşinci sınıfa geçmek

    переходи́ть по насле́дству — miras yoluyla geçmek / intikal etmek

    перейти́ к друго́й те́ме — başka konuya geçmek

    перейти́ в ата́ку — hücuma geçmek

    власть перешла́ к трудя́щимся — iktidar emekçilerin eline geçti

    переходи́ть из рук в ру́ки — elden ele geçmek / dolaşmak, el değiştirmek

    им не дало́сь перейти́ го́ру — dağı aşamadılar

    здесь ре́ку вброд не перейдёшь — burada nehir geçit vermiyor

    ого́нь перешёл на сосе́днее строе́ние — ateş bitişik yapıya yayıldı / sirayet etti

    перейти́ на но́вую кварти́ру — yeni daireye geçmek

    перейти́ на сто́рону проти́вника — düşman yanına geçmek, düşmana kaçmak

    2) (во что-л. иное) dönüşmek, dönmek; halini almak

    дождь перешёл в ли́вень — yağmur sağanağa çevirdi

    дру́жба перешла́ в любо́вь — dostluk aşka dönüştü

    доро́га постепе́нно переходи́ла в тропу́ — yol gittikçe daralarak patika halini alıyordu

    Русско-турецкий словарь > переходить

  • 10 полновластие

    с

    полновла́стие люде́й труда́ — emekçi halkın tam iktidarı / egemenliği

    Русско-турецкий словарь > полновластие

  • 11 правящий

    пра́вящие круги́ — egemen çevreler

    пра́вящая па́ртия — iktidardaki parti, iktidar partisi

    Русско-турецкий словарь > правящий

  • 12 становиться

    I несов.; сов. - стать I
    1) durmak; çıkmak; olmak

    станови́ться в о́чередь (за чем-л.) — sıraya girmek; kuyruk olmak

    стань ря́дом со мной — yanıma gelip dur

    мы ста́ли в два ряда́ — iki sıra olduk

    стать за прила́вок — tezgah başına geçmek

    станови́ться на коле́ни — diz çökmek

    стать на́ руки — amuda kalkmak

    стать на цы́почки — ayaklarının burnu üstünde kalkmak

    медве́дь стал на за́дние ла́пы — ayı art ayakları üzerine kalktı

    4) в соч.

    стать ла́герем — kamp kurmak

    стать на прива́л — mola vermek

    ••

    стать на лы́жи — kayağa başlamak

    когда́ он стал на лёд / на коньки́? — patinaja ne zaman başlamıştı?

    стать у вла́сти — iktidar başına geçmek

    стать на путь социалисти́ческого разви́тия — sosyalist gelişim yoluna girmek

    станови́ться на доро́ге кого-л.birinin yolu üzerine dikilmek

    II несов.; сов. - стать II, врз
    olmak; hal almak

    стать материа́льной си́лой — maddi bir güç haline gelmek

    стать учи́телем — öğretmen olmak

    дни станови́лись коро́че — günler kısalıyordu

    лицо́ её ста́ло стро́гим — yüzü sertleşti

    оа́зис станови́лся пусты́ней — vaha çölleşmekteydi

    станови́лось темно́ — ortalık kararıyordu

    круго́м ста́ло темно́ — her yan karanlık kesildi

    э́то ста́ло соверше́нно невозмо́жным — bu, büsbütün olanaksızlaştı

    жизнь её станови́лась невыноси́мой — hayatı çekilmez bir hal alıyordu

    э́то ста́ло на́шей перве́йшей зада́чей — bu, bizim bir numaralı görevimiz halini aldı

    станови́ться тради́цией — gelenek haline gelmek; gelenekleşmek

    в ко́мнате сра́зу ста́ло светло́ — odanın içi birden aydınlanıverdi

    больно́му ста́ло ле́гче — hasta rahatladı

    мне ста́ло ску́чно — canım sıkıldı

    к ве́черу ста́ло прохла́дно — akşama doğru hava serinledi

    в октябре́ ста́ло хо́лодно — Ekim ayında havalar soğudu

    противоре́чия станови́лись бо́лее глубо́кими — çelişkiler daha da derinleşmekteydi

    па́ртия станови́лась всё сильне́е — parti giderek güçlenmekteydi

    Русско-турецкий словарь > становиться

  • 13 стоять

    1) врз durmak; dikilmek

    стоя́ть на нога́х — ayakta durmak

    стоя́ть на рука́х — eller üstünde durmak, amuda kalkmış olmak

    шкаф стои́т на ме́сте — dolap yerinde duruyor

    ча́йник стои́т на столе́ — çaydanlık masadadır / masada duruyor

    ребёнок уже́ стои́т / научи́лся стоя́ть — bebek basıyor / tay duruyor artık

    часть пассажи́ров стоя́ла — yolcuların bir kısmı ayakta idi

    ну что ты стои́шь передо мно́й?! — ne dikilip duruyorsun karşımda?!

    стоя́ть на посту́ / на часа́х — nöbet beklemek

    у них там стои́т часово́й — oraya bir nöbetçi dikmişlerdi

    он стоя́л к нам спино́й — sırtı bize dönüktü

    су́дно стоя́ло на я́коре — gemi demirli bulunuyordu / demirlemişti

    суда́, стоя́щие у прича́ла — rıhtıma yanaşık gemiler

    кора́бль стои́т в порту́ — gemi limanda yatıyor

    стоя́ть на чьем-л. пути́ — перен. birinin yolu üstüne dikilmiş olmak

    он всё ещё стоя́л у двере́й — halâ kapı önünde dikiliyordu

    часы́ стоя́ли — saat durmuştu

    стро́йка стои́т — yapı tatil edilmiş durumdadır

    дела́ стоя́т — işler yerinde sayıyor

    те́хника не стои́т на ме́сте — teknik yerinde saymaz

    3) врз (находиться, существовать) olmak, bulunmak; durmak

    перед до́мом стои́т то́поль — evin önünde bir servi var

    го́род стои́т на Во́лге — şehir Volga üzerindedir

    до тех пор, пока́ стои́т э́тот го́род... — bu şehir durdukça...

    храм стои́т с деся́того ве́ка — tapınak onuncu yüzyıldan beri ayaktadır

    4) (быть, иметь место) olmak; geçmek

    стоя́л тума́н — sis vardı

    стоя́ло ле́то — mevsim yazdı

    ле́то стоя́ло сухо́е — yaz kurak geçiyordu

    стоя́ла хоро́шая пого́да — havalar iyi geçiyordu

    стоя́л по́лдень — vakit öğle idi

    со́лнце стоя́ло у нас над голово́й — güneş tepemize dikildi

    в до́ме стоя́ла тишина́ — ev sessizlik içindeydi

    по вечера́м там стои́т шум, гвалт — akşamları orada bağırma çağırmadır gider

    5) перен. karşı karşıya / yüz yüze olmak; karşısında olmak

    стоя́ть перед диле́ммой — ikilem karşısında olmak

    перед на́ми стои́т тру́дная зада́ча — zorlu bir görevle karşı karşıyayız

    стоя́щие перед на́ми тру́дности — yüz yüze olduğumuz güçlükler

    стоя́щие перед на́ми зада́чи — önümüzdeki görevler, yüz yüze olduğumuz görevler

    6) перен. ( защищать) korumak, savunmak; bir şeyden yana olmak

    стоя́ть за де́ло ми́ра — barış davası için savaşım vermek

    ••

    стоя́ть во главе́ — başında olmak, başını çekmek

    стоя́ть у вла́сти — iktidar başında olmak / bulunmak

    кто стои́т за э́тим преступле́нием? — bu cinayetin ardında / arkasında kimler var?

    стоя́ть на своём — ayak diremek

    он до сих пор стои́т у меня́ перед глаза́ми — halâ gözümün önünden gitmiyor

    стоя́ть у поро́га — eşikte beklemek

    на докуме́нте стои́т и твоя́ по́дпись — belgede senin de imzan var

    на пове́стке стоя́т два вопро́са — gündemde iki sorun var

    у неё в глаза́х стоя́ли слезы — gözleri dolu dolu idi

    Русско-турецкий словарь > стоять

  • 14 стремиться

    1) atılmak; hızlı yürümek / gitmek

    стреми́ться вперёд — ileriye doğru atılmak

    2) hevesi / hevesinde olmak; emeli / emelinde olmak; aramak; gözü olmak; peşinde olmak

    стреми́ться к сла́ве — şöhret peşinde olmak

    лю́ди, стремя́щиеся к вла́сти — iktidar heveslisi insanlar

    он стреми́тся к поко́ю — rahatını arıyor

    в директора́ он не стреми́лся — müdürlükte gözü yoktu

    капитали́ст стреми́тся извле́чь бо́льшую при́быль — kapitalist daha fazla kâr elde etmeye can atar

    Русско-турецкий словарь > стремиться

  • 15 сфера

    ж
    1) alan, saha

    запреще́ние я́дерных испыта́ний в трёх сфе́рах — atmosfer, uzay ve sualtı nükleer denemelerinin yasaklanması

    сфе́ра материа́льного произво́дства — maddi üretim alanı

    сфе́ра влия́ния — nüfuz alanı

    рабо́тники, за́нятые в сфе́ре обслу́живания — hizmet kesiminde çalışanlar

    в свое́й сфе́ре — (kendi) çevresinde

    вы́сшие сфе́ры — iktidar çevreleri

    3) мат. küre

    Русско-турецкий словарь > сфера

См. также в других словарях:

  • iktidar — is., Ar. iḳtidār 1) Bir işi yapabilme gücü, erk, kudret Bu iş benim iktidarım haricinde, demez mi? S. F. Abasıyanık 2) Bir işi başarabilme yetki ve yeteneği 3) Devlet yönetimini elinde bulundurma ve devlet gücünü kullanma yetkisi Almanya daki… …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • iktidâr — (A.) [ راﺪﺘﻗا ] 1. güçlülük, kudret. 2. görev başındaki yönetim …   Osmanli Türkçesİ sözlüğü

  • İKTİDAR — Güç, takat. Kudret. Güç yetmek. Yapabilmek …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • İKTİDAR-I KÂMİN — Gizli güç …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • ADEM-İ İKTİDAR — İktidarsızlık. Güçsüzlük. Kuvvetsizlikten gelen hastalık …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • KAVİYY-ÜL İKTİDAR — İktidarı kuvvetli …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • LİYAKAT — İktidar. Ehliyet. Hüner. Lâyık olmak. Fazilet. Kıymetlilik …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • RIZK — Yiyip içecek şey. Maddi mânevi ihtiyaca lâzım nimet. Allah ın herkese lütuf ve kısmet ettiği ve bekaya sebeb olan nimet.(Rızk ı helâl, iktidar ile alınmadığına, belki iftikara binaen verildiğine delil i kat i; iktidarsız yavruların hüsn ü maişeti …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • Cinema of Turkey — Dry Summer won the Golden Bear at the 14th Berlin International Film Festival Turkish cinema is an important part of Turkish culture, and has flourished over the years, delivering entertainment to audiences in Turkey, expatriates across Europe,… …   Wikipedia

  • Communist Party of Turkey (current) — This article is about the Communist Party of Turkey (TKP) formed in 2001. For other parties with similar names, see Communist Party of Turkey. Communist Party of Turkey Türkiye Komünist Partisi Leader Erka …   Wikipedia

  • Türkiye Komünist Partisi (2001) — Türkiye Komünist Partisi Vorsitzender Erkan Baş Gründungsjahr 11. Oktober 2001 Gründer P …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»