Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

walk-over

  • 1 concedo

    con-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. (a strengthened cedo, and corresp. with it in most of its signiff.); lit., to go, walk; hence,
    I.
    Neutr., with reference to the terminus a quo, to go or walk away from a place, to depart, retire, withdraw, remove from (in lit. signif. rare but class.).
    A.
    In gen.:

    concedite atque abscedite omnes, de viā decedite,

    Plaut. Am. 3, 4, 1; so absol., Ter. Eun. 1, 2, 102; id. Hec. 4, 2, 21; cf.:

    ipsae concedite silvae,

    farewell, Verg. E. 10, 63.—With prep.:

    a foribus,

    Plaut. Most. 2, 1, 82:

    abs te,

    id. Pers. 1, 1, 51:

    ab oculis alicujus,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    superis ab oris,

    Verg. A. 2, 91:

    ex aedibus,

    Ter. Hec. 4, 4, 57.—With abl. only:

    oculis,

    Plaut. Ep. 5, 2, 16:

    caelo,

    Verg. A. 10, 215:

    solio,

    Sil. 3, 628.—With adv.:

    hinc,

    Plaut. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126; id. Heaut. 3, 3, 11.—
    B.
    Esp.
    1.
    Pregn. ( = cedo, II. A. 2.), to pass away, disappear, vanish, in Tac. (with and without vitā), to depart from life, die:

    tumor et irae Concessere deūm,

    Verg. A. 8, 41:

    vitā,

    to die, Tac. A. 1, 3; 3, 30; 6, 39; 12, 39; 14, 51; and absol.: quandoque concessero, id. ib. 4, 38; 13, 30;

    the same: concessit superis ab oris,

    Verg. A. 2, 91; cf.:

    vitā per auras concessit ad Manes,

    id. ib. 10, 820. —
    2.
    With dat. or absol., prop. qs. to go out of the way for one (on account of his wishes, or his superior power or excellence), i. e. to yield to, submit, give way to, adapt one's self to.
    a.
    To yield or submit to power or compulsion:

    ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet,

    Cic. Tusc. 4, 29, 63:

    certum est, concedere homini nato nemini,

    Plaut. Cas. 2, 4, 15:

    neque nox quoquam concedit die (i. e. diei),

    id. Am. 1, 1, 120 (cf. id. ib. 1, 3, 48): cedant arma togae, concedat laurea linguae, Cic. Poët. Off. 1, 22, 77 (cf. id. Pis. 30, 74, and Quint. 11, 1, 24):

    bellum ac tumultum paci atque otio concessurum,

    id. Pis. 30, 73:

    voluptatem concessuram dignitati,

    id. Fin. 3, 1, 1:

    injuriae,

    Sall. J. 14, 24:

    obsidioni,

    i. e. permit, Tac. A. 13, 40:

    operi meo concedite,

    Ov. M. 8, 393; id. F. 1, 222:

    naturae,

    i. e. to die, Sall. J. 14, 15; so,

    fato,

    Plin. Pan. 11, 3:

    fatis magnis,

    Val. Fl. 1, 554:

    apparebat aut hostibus aut civibus de victoriā concedendum esse,

    Liv. 4, 6, 6; cf. so impers.:

    postquam concessum propemodum de victoriā credebant,

    id. 3, 60, 4.—
    b.
    To give place to in excellence, dignity, rank, etc., to yield to, to give precedence:

    me amantissimum tui, nemini concedentem,

    Cic. Fam. 10, 3, 2; so id. ib. 4, 3, 1;

    4, 3, 4: etsi de cupiditate nemini concedam,

    id. Att. 12, 47, 2:

    sese unis Suebis concedere,

    Caes. B. G. 4, 7:

    majestati ejus viri concedere,

    Liv. 6, 6, 7:

    aetati,

    Sall. J. 11, 4; id. H. Fragm. 1, 17; cf. so impers.:

    Sulla, cujus facundiae, non aetati a Manlio concessum,

    id. J. 102, 4:

    vigenti Silio,

    Tac. A. 3, 43:

    seniori Sentio,

    id. ib. 2, 74:

    ut vix Apronio illi de familiaritate concedere videatur,

    Cic. Verr. 2, 2, 44, § 108:

    Antario Varoque de gloriā,

    Tac. H. 3, 64:

    nemini in illa causā studio et cupiditate concedere,

    Cic. Deiot. 10, 28:

    nec amore in hanc patriam nobis concedunt,

    Tac. A. 11, 24:

    nec, si muneribus certes, concedat Iollas,

    Verg. E. 2, 57.—With acc. of quantity (cf. 3. infra):

    magistro tantulum de arte,

    Cic. Rosc. Am. 40, 118:

    alicui quicquam in desperatione,

    id. Att. 14, 18, 3. —
    c.
    To yield, submit to one's will, comply with one's wishes:

    ut tibi concedam, neque tuae libidini advorsabor,

    Ter. Hec. 2, 2, 3:

    matri meae,

    id. ib. 3, 5, 28:

    concessit senatus postulationi tuae,

    Cic. Mur. 23, 47:

    jurisconsultis concedi,

    id. Caecin. 24, 67.— Impers.:

    Caesar... concedendum non putabat,

    Caes. B. G. 1, 7.—
    d.
    Like sunchôrein tini, to assent to, concede to:

    nunquamne hodie concedes mihi Neque intelleges, etc.,

    Ter. Phorm. 5, 3, 22 (credes, consenties, Ruhnk.):

    stultum me fateor, liceat concedere veris,

    Hor. S. 2, 3, 305 (cf. in Gr. sunchôrein têi alêtheiai).—
    e.
    To assent to, grant, pardon, allow, etc.:

    quos (judices) alienis peccatis concessuros putes, quo facilius ipsis peccare liceat,

    Cic. Verr. 2, 3, 96, § 223:

    poëtae non ignoscit, nobis concedit,

    id. de Or. 3, 51, 198:

    dicto concedi,

    id. Rosc. Am. 1, 3:

    cui (vitio) si concedere nolis,

    Hor. S. 1, 4, 140; cf. id. ib. 1, 3, 85.—Hence (cf. cedo, II. A. 3. fin.),
    3.
    Act., with acc. (and dat.) aliquid alicui.
    a.
    To grant, concede, allow; to consign something over to, to resign, yield, vouchsafe, confirm to, etc. (very freq. in all perr. and species of composition):

    illum mihi aequius est quam me illi quae volo concedere,

    Plaut. Cas. 2, 3, 47:

    si nunc de tuo jure concessisses paululum,

    Ter. Ad. 2, 2, 9:

    partem octavam pretii,

    Plin. Ep. 8, 2, 3:

    date hoc et concedite pudori meo, ut, etc.,

    Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32; cf. Ter. Hec. 2, 2, 16:

    alicui primas in dicendo partis,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 49:

    amicis quicquid velint,

    id. Lael. 11, 38:

    neque quicquam illius audaciae,

    id. Caecin. 35, 103:

    doctrinam alicui,

    Quint. 11, 1, 89; cf.:

    artes tibi,

    Cic. Quint. 30, 93:

    intellegentiam, prudentiam,

    Quint. 12, 1, 3:

    principatum imperii maritimi Atheniensibus,

    Nep. Timoth. 2, 2; cf. id. Dion, 6, 3; Suet. Aug. 66; id. Tib. 4; Prop. 2 (3), 15, 37; cf.:

    tempus quieti, aut luxuriae,

    Sall. J. 61, 3:

    tempestivum pueris ludum,

    Hor. Ep. 2, 2, 142:

    libertatem his,

    Caes. B. G. 4, 15 fin.:

    vitam alicui,

    Suet. Caes. 68; id. Aug. 13; 16: crimen gratiae, i. e. to accuse or inform against for the sake of favor, Cic. Rosc. Com. 6, 19:

    peccata alicui,

    to pardon him, id. Verr. 2, 1, 49, § 128:

    delicta,

    Suet. Ner. 29.— Pass.: Siciliam nimis celeri desperatione rerum concessam, [p. 397] had been ceded, given up, Liv. 21, 1, 5:

    Scaevolae concessa est facundiae virtus,

    Quint. 12, 3, 9; 10, 1, 100 et saep.:

    acrius... Ulcisci, quam nunc concessum est legibus aequis,

    Lucr. 5, 1148; cf. Nep. Them. 10 fin.; Suet. Tib. 18.— Poet., with in and acc.:

    concessit in iras Ipse... genitor Calydona Dianae,

    gave over to be punished, Verg. A. 7, 305.—
    (β).
    With dat. and inf.:

    nec nostrā dicere linguā Concedit nobis patrii sermonis egestas,

    Lucr. 1, 831; so,

    ducere neptem,

    Cat. 64, 29:

    esse poëtis,

    Hor. A. P. 373; Suet. Aug. 44 et saep.— Impers. pass.:

    de re publicā nisi per concilium loqui non conceditur,

    Caes. B. G. 6, 20 fin.:

    quo mihi fortunam, si non conceditur uti,

    Hor. Ep. 1, 5, 12; Quint. 12, 1, 37; 12, 1, 42; 8, 6, 76; Suet. Ner. 12:

    servis quoque pueros hujus aetatis verberare concedimus,

    Curt. 8, 8, 3:

    concedunt plangere matri,

    Stat. Th. 6, 134:

    cum accusare etiam palam concessum sit,

    Quint. 6, 3, 28; 2, 17, 27; 11, 3, 150: 8, 3, 30; 12, 3, 8 al.— Poet.:

    fatis numquam concessa moveri Camarina,

    not allowed. forbidden to be removed, Verg. A. 3, 700; cf.

    also personally: haec ubi conceduntur esse facta, for conceditur haec esse facta,

    Cic. Caecin. 15, 44.—
    (γ).
    With acc. and inf.:

    non omnia corpora vocem Mittere concedis,

    you grant, Lucr. 2, 835:

    oculos falli,

    id. 4, 380; Quint. 2, 5, 25:

    culpam inesse concedam,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76:

    poëtas legendos oratori futuro,

    Quint. 1, 10, 29.— Pass. impers.:

    concedatur profecto verum esse, ut, etc.,

    Cic. Lael. 14, 50. —
    (δ).
    With ut or ne:

    nec vero histrionibus oratoribusque concedendum est, ut iis haec apta sint, nobis dissoluta,

    Cic. Off. 1, 35, 129:

    verum concedo tibi ut ea praetereas, quae, etc.,

    id. Rosc. Am. 19, 54:

    concedant ut viri boni fuerint,

    id. Lael. 5, 18; id. de Or. 1, 13, 57; Lucr. 2, 658:

    non concedo, ut sola sint,

    Quint. 6, 2, 11 al.: cui concedi potest, ut? etc., Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 21:

    ut concedatur ne in conspectum veniat,

    Hirt. B. G. 8, 48.—
    (ε).
    With a simple subj.:

    concedo sit dives,

    Cat. 114, 5; Ov. A. A. 1, 523. —
    (ζ).
    Absol.:

    beatos esse deos sumpsisti: concedimus,

    Cic. N. D. 1, 31, 89; id. Verr. 2, 2, 32, § 78; cf. Quint. 1, 1, 2:

    consules neque concedebant neque valde repugnabant,

    Cic. Fam. 1, 2, 2; Caes. B. G. 1, 44.—
    b.
    = condono, to grant or yield something to one as a favor or from regard, to desist from, forbear, give up; forgive, pardon:

    inimicitias rei publicae,

    to give up for the sake of the State, Cic. Prov. Cons. 18, 44:

    petitionem alicui,

    from regard to, id. Phil. 2, 2, 4:

    peccata liberum parentum misericordiae,

    id. Clu. 69, 195:

    cum Marcellum senatui reique publicae concessisti,

    id. Marcell. 1, 3:

    ut concessisti illum (sc. Marcellum) senatui, sic da hunc (sc. Ligarium) populo,

    as you have pardoned him in deference to the Senate, id. Lig. 12, 37; cf. Nep. Att. 7 fin.; Tac. A. 2, 55; 4, 31:

    Montanus patri concessus est,

    id. ib. 16, 33 fin.
    II.
    Neutr., in respect to the terminus ad quem, to go, walk, betake one's self somewhere, to retire, withdraw to, etc.; with ad, in, or adv.:

    tantisper hic ego ad januam concessero,

    Plaut. Aul. 4, 5, 6 Wagn.; cf.:

    ad Manes,

    i. e. to die, Verg. A. 10, 820:

    ad victorem,

    Tac. H. 2, 51:

    ad dexteram,

    Ter. And. 4, 4, 12:

    caeli distributio docet unde fulmen venerit, quo concesserit,

    Cic. Div. 2, 20, 45; so Lucr. 1, 380:

    huc,

    Plaut. Capt. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 2, 28; id. Trin. 2, 4, 116; Ter. Heaut. 1, 1, 122; Caecil. ap. Non. p. 270, 8:

    istuc,

    Plaut. As. 3, 3, 56; Ter. Eun. 4, 4, 39:

    vis animae in altum,

    Lucr. 4, 919:

    in delubrum,

    Liv. 30, 20, 6:

    in hiberna,

    id. 26, 20, 6; cf.:

    Carthaginem Novam in hiberna,

    id. 21, 15, 3:

    Argos habitatum,

    Nep. Them. 8, 1:

    Cythnum,

    Tac. A. 3, 69:

    Neapolin,

    id. ib. 14, 10:

    Patavium,

    id. H. 3, 11:

    in insulam,

    id. ib. 5, 19:

    in turbam,

    Hor. S. 1, 4, 143:

    trans Rhenum,

    Tac. H. 5, 23:

    concede huc a foribus,

    Plaut. Men. 1, 2, 48:

    hinc intro,

    id. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126:

    hinc aliquo ab ore eorum,

    id. Heaut. 3, 3, 11; cf.:

    aliquo ab eorum oculis,

    Cic. Cat. 1, 7, 17:

    hinc rus,

    Ter. Hec. 4, 4, 7.—
    B.
    Trop.: in aliquid, of entering into an alliance, yielding to, etc., to agree or consent to, to assent, to submit, yield, or resign one's self, to acquiesce in, to go or pass over to any thing (freq. in the histt.):

    mulier, conjuncta viro, concessit in unum Conubium,

    Lucr. 5, 1010; cf.:

    in matrimonium,

    Just. 24, 2, 10: victi omnes in gentem nomenque imperantium concessere, were merged in, passed over into, Sall. J. 18, 12; so,

    in paucorum potentium jus atque dicionem,

    id. C. 20, 7; cf.:

    in dicionem,

    Liv. 38, 16, 9:

    in dominationem,

    Sall. H. Fragm. 3, 22 Gerl.:

    in deditionem,

    Liv. 28, 7, 9; 39, 2, 4; 42, 53, 7:

    in Tyrias leges,

    Sil. 15, 6:

    in condiciones,

    Liv. 2, 33, 1:

    in sententiam,

    id. 32, 23, 12; 32, 36, 8; Tac. A. 1, 79 fin.; cf.: in illos, assent to, yield to them, Cic. Fragm. ap. Aug. contr. Avid. 3, 7:

    in partes,

    Tac. H. 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > concedo

  • 2 ambulo

    ambŭlo, āvi, ātum, 1, v. n. [regarded by Doed. as a sort of dim. of ambio, but better regarded as comp. of am- and the root of bainô, beto, -bito, baculum = bakpron, vado, venio; Sanscr. gā = go; Germ. gehen; Engl. go. Curtius].
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., to go about, to walk:

    cum illā neque cubat neque ambulat,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 56:

    si non ubi sedeas locus est, est ubi ambules,

    id. Capt. prol. 12:

    quem ad modum quis ambulet, sedeat,

    Cic. Fin. 5, 17, 47:

    sedetur, ambulatur,

    Varr. L. L. 6, 1, p. 72 Müll.:

    ambulatum est,

    Cic. Leg. 2, 1, 1; Sen. Ep. 113, 15:

    cum sedeatur, ambuletur, discumbatur,

    Gell. 2, 2:

    standi ambulandi vices,

    Quint. 11, 3, 44:

    ambulans aut jacens,

    Plin. Ep. 9, 36; Gell. 2, 9:

    cum ambulantis Tiberii genua advolveretur,

    Tac. A. 1, 13: aves aliquae ambulant, ut cornices;

    aliae saliunt, ut passeres,

    walk, Plin. 10, 38, 54, § 111:

    Aegyptii mures bipedes ambulant,

    id. 10, 64, 85, § 186:

    claudi ambulant,

    Vulg. Matt. 11, 5; ib. Joan. 1, 36; ib. Apoc. 2, 1; 9, 20.—Hence,
    B.
    Esp., to walk for recreation, to take a walk:

    abiit ambulatum,

    Plaut. Mil. 2, 2, 96:

    visus sum mihi cum Galbā ambulare,

    Cic. Ac. 2, 16, 51:

    cum in sole ambulem, etiamsi aliam ob causam ambulem, etc.,

    id. de Or. 2, 14, 60:

    pedibus ambulare,

    Suet. Dom. 19.—
    C.
    To go, to travel, to journey (class.), Plaut. Capt. prol. 12:

    quo ambulas tu?

    id. Am. 1, 1, 185; Ter. Hec. 5, 3, 17:

    biduo aut triduo septingenta milia passuum ambulare,

    Cic. Quint. 25; id. Att. 9, 4 fin.:

    eo modo Caesar ambulat, ut, etc.,

    id. ib. 8, 14 et saep.—Hence, in the comic poets, bene ambula, farewell, a good journey to you, a form oft. used at the departure of any one:

    bene ambula et redambula,

    farewell and farewell back, Plaut. Capt. 4, 2, 120: Ty. Bene ambulato. Ph. Bene vale, id. ib. 2, 3, 92; and absol.:

    ambula,

    go, Ter. Heaut. 2, 3, 139: ambulare in jus, to go into court, go to law:

    ambula in jus,

    Plaut. Curc. 5, 2, 23; Ter. Phorm. 5, 8, 43.—
    D.
    To walk about with a certain gravity or importance: licet superbus ambules pecuniā. Hor. Epod. 4, 5; id. S. 1, 2, 25; 1, 4, 66.—
    E.
    Of inanimate things:

    amnis, quā naves ambulant,

    Cato, R. R. 1, 3:

    Nilus immenso longitudinis spatio ambulans,

    Plin. 5, 9, 10, § 51:

    velut intus ambulantem (lucem),

    id. 37, 9, 47, § 131.— Trop. (only post-Aug.):

    quod deinde caput translatum per omnes leges ambulavit,

    was afterwards added to all laws, Plin. 10, 50, 71, § 139; Dig. 4, 4, 15:

    ambulat cum domino bonorum possessio,

    ib. 37, 11, 2.—
    F.
    Act., esp. with cognate objects, as iter, via, etc., to navigate, sail, pass over, etc.:

    cum Xerxes tantis classibus tantisque copiis maria ambulavisset terramque navigāsset,

    Cic. Fin. 2, 34:

    perpetuas ambulat illa vias,

    Ov. F. 1, 122 (cf.: ire iter, viam, etc., Burm. ad Prop. 2, 19, 50).— Pass.:

    si bina stadia ambulentur,

    Plin. 23, 1, 16, § 26.—
    G.
    In milit. lang. t. t., to march:

    ut ter in mense tam equites quam pedites educantur ambulatum,

    Veg. Mil. 1, 27.—
    H.
    In the jurists in opp. to ire:

    iter est jus eundi ambulandi hominis,

    of one going and coming, Dig. 3, 8, 1.—
    II.
    Trop. very freq. in eccl. Lat. (like Heb. and N. T. Gr. peripateô), to walk, in the sense of to live, with an adjunct of manner or circumstances:

    ambulavit Henoch cum Deo,

    Vulg. Gen. 5, 22:

    ut ambules in viis ejus (Dei),

    ib. Deut. 10, 12:

    qui ambulant in lege Domini,

    ib. Psa. 118, 1:

    in circuitu impii ambulant,

    ib. ib. 11, 9: fraudulenter ambulare, ib. Prov. 11, 13.—So also very freq. in N. T., but only once in this sense in the Gospels:

    quare discipuli tui non ambulant juxta traditionem seniorum?

    Vulg. Marc. 7, 5:

    qui non secundum carnem ambulant,

    ib. Rom. 8, 1:

    in carne ambulantes,

    ib. 2 Cor. 10, 3:

    honeste ambulare,

    ib. Rom. 13, 13:

    ut ambuletis digne Deo,

    ib. Col. 1, 10:

    quod non recte ambularent,

    ib. Gal. 2, 14 et persaepe.

    Lewis & Short latin dictionary > ambulo

  • 3 incedo

    in-cēdo, cessi, cessum ( sync. perf. incesti, Plaut. Cas. 3, 6, 11), 3, v. n. and a., to go, step, or march along at a measured pace (class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Neutr.:

    tenero et molli ingressu suspendimus gradum: non ambulamus, sed incedimus,

    Sen. Q. N. 7, 31:

    per vias,

    Plaut. Merc. 2, 3, 71; cf.:

    socios per ipsos,

    Verg. A. 5, 188:

    viā,

    Plaut. Curc. 1, 1, 32:

    tota in urbe,

    Ov. F. 6, 653:

    quacumque incederet,

    Cic. Div. 1, 24, 49:

    quam taeter incedebat, quam truculentus,

    id. Sest. 8, 19:

    incessit deinde, qua duxit praedae spes, victor exercitus,

    Liv. 8, 36, 9:

    etiam si pedes incedat, memorabilem fore,

    id. 28, 9, 15: servi pedibus, liberi non nisi equis incedunt. i. e. walk... ride, Just. 41, 3, 4; cf.:

    incedunt pueri, pariterque ante ora parentum Frenatis lucent in equis,

    Verg. A. 5, 553:

    a foro domum,

    Plaut. Most. 4, 3, 6:

    sessum impransum,

    id. Poen. prol. 10:

    qui huc incedit,

    id. Most. 1, 3, 152:

    ad me,

    id. Am. 1, 1, 179:

    huc ad nos,

    id. Trin. 5, 2, 27; cf.:

    undique nuntii incedunt, qui afferrent, etc.,

    Tac. A. 11, 32:

    ut ovans praeda onustus incederem,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 146:

    vix incedo inanis, ne ire posse cum onere existumes,

    Plaut. Am. 1, 1, 174:

    quem modo decoratum ovantemque victoria incedentem vidistis,

    Liv. 1, 16, 10; 2, 6, 7:

    claro honore,

    Lucr. 3, 76:

    omnibus laetitiis,

    Cic. Fam. 2, 9, 2:

    incedunt per ora vestra magnifici,

    Sall. J. 31, 10:

    ego quae divum incedo regina,

    who walk majestic as, who am, Verg. A. 1, 46; cf. Prop. 2, 2, 6:

    matrona incedit census induta nepotum,

    id. 3, 13, 11 (4, 12):

    ut mea Luxuria Nemesis fluat ut que per urbem Incedat donis conspicienda meis,

    Tib. 2, 3, 52.—
    (β).
    With acc.:

    incedunt maestos locos,

    Tac. A. 1, 61:

    scaenam,

    id. ib. 14, 15:

    fontem aquae nando,

    id. ib. 14, 22.—
    B.
    In partic., in milit. lang., to move forwards, advance, march:

    barbari in perculsos Romanos acrius incedere,

    Sall. J. 101, 7:

    in erumpentes,

    Liv. 9, 21:

    cohortes paulatim incedere jubet,

    Sall. C. 60, 1:

    munito agmine,

    id. J. 46, 6:

    agmen reliquum incedere coepit,

    Liv. 21, 33, 1:

    segnius Hispanorum signa incedebant,

    id. 28, 14, 18:

    Sabini usque ad portas urbis populantes incessere,

    id. 2, 63, 7:

    propius incedentes,

    Tac. A. 4, 47:

    quod gnarum duci incessitque itineri et proelio paratus,

    id. ib. 1, 51 (Ritter, but Halm omits paratus).—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen. (rare):

    malitiae lenonis contra incedam,

    will encounter, Plaut. Rud. 3, 3, 31:

    facilius ad inventionem animus incedet si, etc.,

    will proceed to, Cic. Inv. 2, 14, 45 Orell. N. cr.
    B.
    In partic.
    1.
    To triumph over, exult over; with dat.:

    meo nunc superbus incedis malo,

    Hor. Epod. 15, 18:

    ille superbus incedet victis rivalibus,

    Juv. 12, 126.—
    2.
    Of inanim. and abstr. subjects, to come to, happen to, befall, attack, seize one; to approach, arrive, appear, occur (perh. not in Cic.); constr. with dat., acc., in and acc., or absol.
    (α).
    With dat. (so most freq.):

    exercitui omni tantus incessit ex incommodo dolor, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 74, 1:

    magnus omnium incessit timor animis,

    id. ib. 2, 29, 1:

    mulieres, quibus belli timor insolitus incesserat, etc.,

    Sall. C. 31, 3 Kritz N. cr.; id. H. 2, 60:

    gravior cura patribus incessit,

    Liv. 4, 57, 10:

    incedebat enim deterrimo cuique licentia,

    Tac. A. 3, 36:

    cupido incessit animo,

    Curt. 7, 11, 4; 3, 1, 16:

    si sterilitas annorum incessit hominibus,

    Col. 2, 10, 1; Val. Max. 1, 8, 5.—
    (β).
    With acc.:

    ipsum ingens cupido incesserat Tarenti potiundi,

    Liv. 24, 13, 5:

    timor patres incessit, ne, etc.,

    id. 1, 17, 4; 2, 7, 1; 2, 32, 1;

    7, 39, 4 et saep.: indignatio hostes incessit,

    id. 3, 60:

    adversa valetudo aliquem,

    Tac. A. 3, 71:

    ingens animos desperatio incessit,

    Curt. 4, 2, 16; 3, 8, 25:

    stupor omnes et admiratio incessit,

    Just. 22, 6, 11: cupido incessit aliquem (with acc. and inf.), Sulp. Sev. Chron. 1, 38, 6; 2, 16, 3.—
    (γ).
    With in and acc.:

    vis morbi, pestilentia incedit in castra, in Poenos Romanosque,

    Liv. 29, 10, 3: pestilentia incesserat pari clade in Romanos [p. 918] Poenosque, id. 28, 46, 15.—
    (δ).
    Absol.:

    nova nunc religio unde istaec incessit?

    Ter. And. 4, 3, 15:

    tantus eo facto timor incessit,

    Caes. B. C. 3, 101;

    Auct. B. Alex. 7: postquam tenebrae incedebant,

    Tac. A. 15, 37; cf.:

    ubi crepusculum incesserit,

    Col. 11, 1, 18:

    ubi tempestas incessit,

    id. 12, 2, 5:

    frigora,

    id. 12, 52, 12:

    siccitates,

    id. 5, 9, 11:

    lascivia atque superbia incessere,

    Sall. J. 41, 3:

    ubi Romam legati venere, tanta commutatio incessit, uti, etc.,

    id. ib. 13, 7:

    religio deinde incessit, vitio eos creatos,

    Liv. 8, 17, 4:

    ubi pro modestia ac pudore ambitio et vis incedebat,

    Tac. A. 3, 26:

    haud invito imperatore ea fieri occultus rumor incedebat,

    went abroad, spread about, id. ib. 2, 55 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > incedo

  • 4 metior

    mētĭor, mensus (post-class. metītus, Dig. 32, 1, 52), 4, v. dep. [Sanscr. ma, to measure; cf. Gr. me-tron, Lat. modus], to measure, mete (lands, corn); also, to measure or mete out, to deal out, distribute by measure (class.).
    I.
    Lit.:

    metiri agrum,

    Cic. Fam. 9, 17, 2:

    frumentum,

    id. Verr. 2, 3, 83, § 192:

    sol, quem metiri non possunt,

    id. Ac. 2, 41, 128:

    magnitudinem mundi,

    id. Off. 1, 43, 154: nummos, to measure one's money, i. e. to have a great abundance of it, Hor. S. 1, 1, 95:

    nummos modio,

    Petr. S. 37:

    se ad candelabrum,

    id. ib. 75:

    pedes syllabis,

    to measure by syllables, Cic. Or. 57, 194:

    frumentum militibus metiri,

    Caes. B. G. 1, 16:

    cum exercitu frumentum metiri oporteret,

    id. ib. 1, 23;

    7, 71: Caecubum,

    Hor. Epod. 9, 36:

    quis mensus est pugillo aquas?

    Vulg. Isa. 40, 12:

    tantus acervus fuit, ut metientibus dimidium super tres modios explesse, sint quidam auctores,

    Liv. 23, 12.—
    B.
    Poet. transf., to measure a distance, i. e. to pass, walk, or sail through or over, to traverse:

    Sacram metiente te viam (of the measured pace of a proud person),

    Hor. Epod. 4, 7:

    aequor curru,

    to sail through, Verg. G. 4, 389:

    aquas carinā,

    Ov. M. 9, 446:

    tu, cursu, dea menstruo metiens iter annuom,

    to go through complete, Cat. 34, 17:

    instabili gressu metitur litora cornix,

    Luc. 5, 556.—Also absol.:

    quin hic metimur gradibus militariis,

    to walk, Plaut. Ps. 4, 4, 11.—
    II.
    Trop., to measure, estimate, judge one thing by another; also simply to measure, estimate, judge of, set a value on a thing.
    (α).
    With abl. of the standard of comparison, or the means of judgment:

    sonantia metiri auribus,

    Cic. Or. 68, 227:

    oculo latus,

    Hor. S. 1, 2, 103:

    omnia quaestu,

    by profit, Cic. Phil. 2, 43, 111:

    qui nihil alterius causa faciet et metietur suis commodis omnia,

    id. Leg. 1, 14, 41:

    vides igitur, si amicitiam sua caritate metiare, nihil esse praestantius,

    id. Fin. 2, 26, 85:

    vim eloquentiae sua facultate non rei natura,

    id. Opt. Gen. Or. 4, 10:

    omnia voluptate,

    id. Fam. 7, 12, 2:

    studia utilitate,

    Quint. 12, 11, 29:

    magnos homines virtute, non fortuna,

    Nep. Eum. 1:

    usum pecuniae non magnitudine, sed ratione,

    Cic. Att. 14:

    officia utilitate,

    Lact. 6, 11, 12:

    odium in se aliorum suo in eos metiens odio,

    Liv. 3, 54:

    pericula suo metu,

    Sall. C. 31, 2:

    peccata vitiis,

    Cic. Par. 3, 1, 20:

    aetatem nostram non spatio senectutis, sed tempore adulescentiae,

    Quint. 12, 11, 13.—
    (β).
    With ex (very rare):

    fidelitas, quam ego ex mea conscientiā metior,

    Cic. Fam. 10, 4, 2: ex eo, quantum cuique satis est, metiuntur homines divitiarum modum, id. Par. 6, 1, 14.—
    (γ).
    With ad:

    nec se metitur ad illum quem dedit haec (paupertas) posuitque modum,

    i. e. accommodates herself, Juv. 6, 358.—
    (δ).
    Absol. (post-Aug.):

    metiri ac diligenter aestimare vires suas,

    Quint. 6, 1, 45:

    pondera sua,

    Mart. 12, 100, 8:

    sua regna,

    Luc. 8, 527. —
    (ε).
    With quod:

    quanto metiris pretio, quod, etc.,

    Juv. 9, 72.—
    B.
    To traverse. go over, pass through:

    late Aequora prospectu metior alta meo,

    Ov. H. 10, 28:

    tot casus, tot avia,

    Val. Fl. 5, 476:

    jamque duas lucis partes Hyperione menso,

    Ov. M. 8, 564.—
    C.
    To measure out, deal to any one, treat one well or ill:

    mensurā quā mensi fueritis, remetietur vobis,

    Vulg. Luc. 6, 38; cf. id. Matt. 7, 2.
    In pass.
    signif., to be measured:

    agri glebatim metiebantur,

    Lact. Mort. Persec. 23, 2:

    an sol pedis unius latitudine metiatur,

    Arn. 2, 86.— Part. perf.: mensus, a, um, measured off:

    mensa spatia conficere,

    Cic. N. D. 2, 27, 69.—As subst.:

    bene mensum dabo,

    good measure, Sen. Q. N. 4, 4, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > metior

  • 5 supergredior

    sŭper-grĕdĭor ( sŭpergrădĭor, Plin. 27, 12, 68, § 110), gressus, 3, v. dep. a. and n. [gradior], to step, walk, or go over (post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    limen,

    Col. 7, 9, 13; Plin. 32, 10, 46, § 133:

    capram alteram decubuisse atque ita alteram proculcatae supergressam,

    Plin. 8, 50, 76, § 201.—
    II.
    Trop., to pass over, get over, surmount; to surpass, exceed, excel:

    aetatis suae feminas pulchritudine,

    Tac. A. 13, 45:

    omnem laudem supergressa,

    Quint. 6, prooem. §

    8: claritatem parentum animi magnitudine,

    Just. 42, 2, 3:

    alicujus res gestas,

    id. 44, 5:

    crudele praeceptum, supergressum omnia diritatis exempla,

    Amm. 28, 1, 25. —
    B.
    To live through, survive a period of time:

    sexagin ta annos,

    Sen. Suas. 6, 6.—
    C.
    To be superior to, elevated above:

    necessitates,

    Sen. Ep. 32, 5.
    ► * a.
    Act. collat. form sŭpergrĕ-dĭo, dĕre, to go over, pass:

    duodecimum aetatis annum supergresserat,

    App. M. 10, p. 238, 34 (dub.).—
    * b.
    sŭpergressus, a, um, in pass. signif., Pall. Nov. 4, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > supergredior

  • 6 decurro

    dē-curro, cŭcurri or curri (cf.:

    decucurrit,

    Caes. B. G. 2, 21; Tac. A. 2, 7; Suet. Ner. 11:

    decucurrerunt,

    Caes. B. G. 2, 19, 7; Petr. 64, 3:

    decucurrerat,

    Liv. 1, 12:

    decucurrisse,

    id. 25, 17; also,

    decurrerunt,

    id. 26, 51; 38, 8:

    decurrēre,

    Verg. A. 4, 153; 11, 189:

    decurrisset,

    Liv. 33, 26), cursum, 3, v. n. and (with homogeneous objects, viam, spatium, trop. aetatem, etc.) a., to run down from a higher point; to flow, move, sail, swim down; to run over, run through, traverse (class. and very freq.). —
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    Neutr.:

    de tribunali decurrit,

    Liv. 4, 50: Laocoon ardens [p. 524] summa decurrit ab arcs, Verg. A. 2, 41; cf.:

    ab agro Lanuvino,

    Hor. Od. 3, 27, 3; for which merely with the abl.:

    altā decurrens arce,

    Verg. A. 11, 490; cf.:

    jugis,

    id. ib. 4, 153:

    Caesar ad cohortandos milites decucurrit,

    Caes. B. G. 2, 21; Suet. Ner. 11:

    ad naves decurrunt,

    Caes. B. C. 1, 28, 3; cf.:

    ad mare,

    Liv. 41, 2:

    ego puto te bellissime cum quaestore Mescinio decursurum (viz., on board ship),

    Cic. Fam. 16, 4, 3; cf.:

    tuto mari,

    to sail, Ov. M. 9, 591:

    celeri cymbā,

    id. F. 6, 77:

    pedibus siccis super summa aequora,

    id. M. 14, 50:

    piscis ad hamum,

    Hor. Ep. 1, 7, 74:

    monte decurrens velut amnis,

    id. Od. 4, 2, 5; Liv. 38, 13; Ov. M. 3, 569:

    uti naves decurrerent,

    should sail, Tac. A. 15, 43:

    in insulam quamdam decurrentes,

    sailing to, Vulg. Act. 27, 16:

    amnis Iomanes in Gangen per Palibothros decurrit,

    Plin. 6, 19, 22, § 69:

    in mare,

    Liv. 21, 26.— Pass. impers.:

    nunc video calcem, ad quam cum sit decursum, etc.,

    Cic. Tusc. 1, 8, 15:

    quo decursum prope jam siet,

    Lucr. 2, 962.—
    (β).
    Act.:

    septingenta milia passuum vis esse decursa biduo?

    run through, Cic. Quint. 21, 81:

    decurso spatio ad carceres,

    id. Sen. 23, 83; cf.

    , with the accessory idea of completion: nec vero velim quasi decurso spatio ad carceres a calce revocari,

    id. de Sen. 23, 83; and:

    decursa novissima meta,

    Ov. M. 10, 597: vada salsa puppi, Catull. 64, 6.—
    2.
    Transf., of the stars ( poet.), to accomplish their course: stellaeque per vacuum solitae noctis decurrere tempus, Lucan. 1, 531; cf.

    lampas,

    id. 10, 501. —
    B.
    Esp., milit. t. t., to go through military exercises or manœuvres, to advance rapidly, to charge, skirmish, etc.:

    pedites decurrendo signa sequi et servare ordines docuit,

    while performing evolutions, Liv. 24, 48; cf. id. 23, 35; 26, 51; 40, 6 al.:

    ex montibus in vallem,

    Caes. B. G. 3, 2, 4; cf.:

    ex omnibus partibus,

    id. ib. 3, 4:

    ex superiore loco,

    Liv. 6, 33:

    ex Capitolio in hostem,

    id. 9, 4:

    ab arce,

    id. 1, 12:

    inde (sc. a Janiculo),

    id. 2, 10 et saep.:

    incredibili celeritate ad flumen,

    Caes. B. G. 2, 19, 7.— Pass. impers.:

    quinto (die) iterum in armis de cursum est,

    Liv. 26, 51.—
    2.
    Transf., to walk or run in armor, in celebrating some festival (usually in funeral games):

    (in funere Gracchi tradunt) armatum exercitum decucurrisse cum tripudiis Hispanorum,

    Liv. 25, 17:

    ter circum rogos, cincti fulgentibus armis, decurrēre,

    Verg. A. 11, 189; Tac. A. 2, 7; Suet. Claud. 1 (v. decursio). —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.
    (α).
    Neutr.:

    quin proclivius hic iras decurrat ad acreis,

    Lucr. 3, 312; 4, 706; 5, 1262: quibus generibus per totas quaestiones decurrimus, go over or through, Quint. 9, 2, 48; cf. id. 10, 3, 17; Plin. 7, 16, 15, § 72:

    omnium eo sententiae decurrerunt, ut, pax, etc.,

    come to, Liv. 38, 8:

    ides se non illuc decurrere, quod,

    Tac. A. 4, 40:

    ad Philotam,

    Curt. 7, 1, 28:

    ad consulendum te,

    Plin. Ep. 10, 96.— Pass. impers.:

    decurritur ad leniorem sententiam,

    they come to, Liv. 6, 19; Quint. 6, 1, 2:

    sermo extra calcem decurrens,

    Amm. 21, 1, 14:

    postremo eo decursum est, ut, etc.,

    Liv. 26, 18; so id. 22, 31; 31, 20; Tac. A. 3, 59.—
    (β).
    Act., to run or pass through:

    decurso aetatis spatio,

    Plaut. Stich. 1, 2, 14;

    and so of one's course of life,

    id. Merc. 3, 2, 4; Ter. Ad. 5, 4, 6; Ov. Tr. 3, 4, 33; cf.:

    lumen vitae,

    Lucr. 3, 1042: noctis iter, Pac. ap. Varr. L. L. 6, p. 6 Müll. (v. 347 Ribb.):

    vitam,

    Prop. 2, 15, 41; Phaedr. 4, 1, 2;

    aetatem (with agere),

    Cic. Quint. 31 fin.: tuque ades inceptumque unā decurre laborem (the fig. is that of sailing in a vessel; cf.

    soon after: pelagoque volans da vela patenti),

    Verg. G. 2, 39 Heyne:

    ista, quae abs te breviter de arte decursa sunt,

    treated, discussed, Cic. de Or. 1, 32, 148; cf.:

    equos pugnasque virum decurrere versu,

    to sing, Stat. Silv. 5, 3, 149: prius... quam mea tot laudes decurrere carmina possint, Auct. Paneg. in Pis. 198.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn.: ad aliquid, to betake one's self to, have recourse to:

    ad haec extrema et inimicissima jura tam cupide decurrebas, ut, etc.,

    Cic. Quint. 15; so,

    ad istam hortationem,

    id. Caecin. 33, 65:

    ad medicamenta,

    Cels. 6, 18, 3:

    ad oraculum,

    Just. 16, 3:

    ad miseras preces,

    Hor. Od. 3, 29, 59:

    Haemonias ad artes,

    Ov. A. A. 2, 99; cf.:

    assuetas ad artes (Circe),

    id. Rem. Am. 287. Rarely to persons:

    ad Alexandri exercitum,

    Just. 14, 2.— Pass. impers.:

    decurritur ad illud extremum atque ultimum S. C.... DENT OPERAM CONSVLES, etc.,

    Caes. B. C. 1, 5, 3.—
    2.
    Of the heavenly bodies, to set, move downwards:

    qua sol decurrit meridies nuncupatur,

    Mel. 1, 1, 1; Manil. 1, 505.—With acc., to traverse, Tibull. 4, 1, 160.—
    3.
    In the rhetor. lang. of Quint., said of speech, to run on, Quint. 9, 4, 55 sq.; 11, 1, 6; 12, 9, 2 al.—
    4.
    Proverb., to run through, i. e. to leave off:

    quadrigae meae decucurrerunt (sc. ex quo podagricus factus sum),

    i. e. my former cheerfulness is at an end, is gone, Petr. 64, 3.—So, haec (vitia) aetate sunt decursa, laid aside, Coel. in Cic. Fam. 8, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > decurro

  • 7 cōn-ferō

        cōn-ferō contulī, conlātus    (coll-), cōnferre.    I. To bring together, collect, gather, unite, join: ligna circa casam, N.: undique conlatis membris, H.: signis in unum locum conlatis, Cs.: dentes in corpore, join, O.: capita, lay heads together: gradum, to walk together, V.—To pay in, contribute: aes, O.: alqd in tuam statuam: aurum in publicum, L.: munera ei, N.: tributa quotannis: (pecuniam) ad statuam: ad honorem tuum pecunias: sextantes in capita, L.—To bring together, match, set in opposition, oppose, set together: cum Fonteio ferrum ac manus contulerunt: conlatis signis exercitūs superare: arma cum aliquo, N.: castra cum hoste, L.: castris Scipionis castra conlata habere, Cs.: pedem cum pede, to fight foot to foot, L.: pede conlato, L.: non possum magis pedem conferre (in court): gradum, L.: pectora luctantia nexu pectoribus, O.: manum Aeneae, V.: inter sese certamina belli, V.: conlato Marte, O.: mecum confer, ait, fight with me, O.: lites, to quarrel, H.—Fig., to bring together in thought, compare, contrast: conferte Verrem: si conferendum exemplumst, cited, T.: faciem moresque duarum, O.: nec quisquam iuventutis conferri potuit, L.: omnia summā diligentiā conlata sunt: hanc pacem cum illo bello: cum Dracone nostras leges: cum illo te dominandi cupiditate: vitam inter se utriusque, pārva magnis: nil iucundo amico, H.—To consult, confer, consider, deliberate, talk over: alqd coram: cum aliquo sermones, unite in: consilia ad adulescentīs, advise with, T.: iniurias, t<*> counsel on, Ta.: inter nos, quid finis: quid ammorum Hispanis esset, L.—To compress, abridge, condense, sum up, make brief: Academiam in quattuor (libros): ut in pauca conferam: sua verba in duos versūs, O.—To join in moving, propose unitedly: cur enim non confertis, ne sit, etc., L.—    II. To bear, carry, convey, direct, take, bring: copias in provinciam: quos eodem audita clades contulerat, L.—With se, to betake oneself, turn, have recourse: quo me miser conferam?: se suaque omnia in oppidum, Cs.: quo se fusa acies, L.: se in fugam<*> me in gregem sicariorum, join.—Fig., to change, transform, turn, metamorphose: aliquem in saxum, O.: corpus in albam volucrem, O. — To bring, turn, direct: verba si ad rem conferentur, be changed for deeds, T.: suspitionem in Capitonem.—With se, to devote oneself, apply, engage: me ad pontificem: se ad studium scribendi: se in salutem rei p.—To devote, apply, employ, direct, confer, bestow upon, give, lend, grant, transfer: cum maxima munera ei ab regibus conferrentur, N.: fructum alio, T.: tempus ad oblivionem belli: orationem ad misericordiam: curas in rem p.: pecuniam in rei p. tempus, for some service: fructum ingeni in proximum quemque: Quid damnatio confert? avail, Iu.—To refer, ascribe, attribute, impute, assign, throw blame, lay to the charge of: species istas hominum in deos: mortis illius invidiam in L. Flaccum: culpam in me, T.: in alterum causam, throw the blame, L.—To transfer, assign, refer, put off, defer, postpone: expugnationem in hunc annum, L.: omnia in mensem Martium: alqd in longiorem diem, Cs.: eo omnem belli rationem conferre, to transfer, Cs.

    Latin-English dictionary > cōn-ferō

  • 8 mētior

        mētior mēnsus, īrī, dep.    [1 MA-], to measure, mete: magnitudinem mundi: nummos, i. e. have in great abundance, H.: pedes syllabis, measure by syllables: annum, i. e. divide, O.: Hesperiam metire iacens, i. e. with your dead body, V.— To measure out, deal out, distribute: frumentum militibus, Cs.: exercitui si metiendum esset: Caecubum, H.— To measure, pass over, traverse: Sacram viam, pace off, H.: aequor curru, sail through, V.: carinā aquas, O.—Fig., to measure, estimate, judge, value: suo metu pericula, S.: sonantia metiri auribus: oculo latus, H.: omnia quaestu, by profit: homines virtute, non fortunā, N.: se suo modulo ac pede, H.: nec se metitur ad illum modum, i. e. accommodates herself, Iu.: quanto Metiris pretio, quod, etc., Iu.
    * * *
    metiri, mensus sum V DEP
    measure, estimate; distribute, mete; traverse, sail/walk through

    Latin-English dictionary > mētior

  • 9 pōns

        pōns ontis, m    [1 PAT-], a bridge: pars oppidi ponte adiungitur: pontem in Arare faciendum curat, has a bridge built over, Cs.: velut ponte iniecto transitum dedit, L.: Campanus, a bridge on the Appian Way leading into Campania, H.: amnem ponte iunxit, Cu.: ratis religata pontis in modum, L.: interscindere pontem, break down: recidere, Cu.: vellere, V.: partem pontis rescindere, Cs.: nusquam pons? (bridges being the resort of beggars), Iu.— Plur: dies efficiendis pontibus absumpti, a draw-bridge, Ta.: pontīsque et propugnacula iungunt, V.— A bridge, walk, connecting passage, scaffolding, gallery: operae Clodianae pontīs occuparant, i. e. the narrow gallery admitting voters to the saepta at the Comitia: socios de puppibus Pontibus exponit, planks, V.: Turris erat pontibus altis, galleries, i. e. stories, V.: naves pontibus stratae, decks, Ta.
    * * *

    Latin-English dictionary > pōns

  • 10 tegō

        tegō tēxī, tēctus, ere    [TEG-], to cover, cover over: corpus eius suo pallio: bestiae coriis tectae: Mars tunicā tectus adamantinā, H.: (casae) stramentis tectae, Cs.: tectis instructisque scaphis, decked, Cs.: tegeret cum lumina somno, V.: ossa tegebat humus, O.: tegere Damae latus, i. e. walk beside, H.: omnis eum tegebat Turba, i. e. attended, V.— To cover, hide, conceal: fugientem silvae texerunt, Cs.: (tabellas) in sinu, O.: latibulis se: nebula texerat inceptum, L.— To shelter, protect, defend: tempestas nostros texit, Cs.: latere tecto abscedere, i. e. with a whole skin, T.: tegi magis Romanus quam pugnare, L.: portus ab Africo tegebatur, Cs.—Fig., to cloak, hide, veil, conceal, keep secret, dissemble: triumphi nomine cupiditatem suam: eius flagitia parietibus tegebantur: honestā praescriptione rem turpissimam, Cs.: turpia facta oratione, S.: Commissum, H.: dira Supplicia, V.: Pectoribus dabas multa tegenda meis, O.— To defend, protect, guard: consensio inproborum excusatione amicitiae tegenda non est: pericula facile innocentiā tecti repellemus: a patrum suppliciis tegere liberos, L.: patriam parentīsque armis, S.
    * * *
    tegere, texi, tectus V
    cover, protect; defend; hide

    Latin-English dictionary > tegō

  • 11 circumambulo

    circumambulare, circumambulavi, circumambulatus V TRANS
    walk around/over

    Latin-English dictionary > circumambulo

  • 12 cedo

    1.
    cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. [perh. for cecado, redupl. from cado], to go, i. e. to be in motion, move, walk, go along.
    I.
    In gen.
    A.
    Lit. (rare, and only poet.: for which, in the common lang., incedo);

    candidatus cedit hic mastigia,

    Plaut. Cas. 2, 8, 10:

    non prorsus, verum transvorsus cedit, quasi cancer,

    id. Ps. 4, 1, 45; cf. id. ib. 1, 3, 74; Hor. S. 2, 1, 65.—More freq.,
    B.
    Trop.
    1.
    Like ire, to have some result, to eventuate, happen, result, turn out, to work; and, acc. to its connection, to turn out well or ill, to succeed or fail:

    gesta quae prospere ei cesserunt,

    Nep. Timoth. 4, 6; Sall. C. 26, 5; Tac. A. 1, 28:

    cetera secundum eventum proelii cessura,

    id. H. 3, 70; Suet. Aug. 91; Gell. 4, 5, 4:

    bene,

    Hor. S. 2, 1, 31; Ov. M. 8, 862; Plin. Pan. 44 fin.:

    optime,

    Quint. 10, 7, 14:

    male,

    Hor. S. 2, 1, 31; and:

    male alicui,

    Ov. M. 10, 80; Suet. Claud. 26; cf. Verg. A. 12, 148; Quint. 10, 2, 16:

    utcumque cesserit,

    Curt. 7, 4, 16; cf. Suet. Calig. 53; Tac. Agr. 18:

    parum,

    Suet. Claud. 34:

    opinione tardius,

    id. Ner. 33:

    pro bono,

    id. Tit. 7:

    in vanum (labor),

    Sen. Hippol. 183. —
    2.
    Cedere pro aliquā re, to be equivalent to, to go for something, to be the price of:

    oves, quae non peperint, binae pro singulis in fructu cedent,

    Cato, R. R. 150, 2; Col. 12, 14; Tac. G. 14; Pall. Sept. 1, 4.—
    II.
    In partic.
    A.
    In respect to the terminus a quo.
    1.
    To go from somewhere, to remove, withdraw, go away from, depart, retire (freq. and class.):

    cedunt de caelo corpora avium,

    Enn. Ann. 96 Vahl.:

    quia postremus cedis,

    Plaut. Men. 5, 7, 29:

    ego cedam atque abibo,

    Cic. Mil. 34, 93:

    cedens carinā,

    Cat. 64, 249; cf. id. 64, 53:

    quoquam,

    Lucr. 5, 843:

    aliquo sucus de corpore cessit,

    id. 3, 223:

    coma de vertice,

    Cat. 66, 39:

    e toto corpore anima,

    Lucr. 3, 210:

    ex ingratā civitate,

    Cic. Mil. 30, 81:

    e patriā,

    id. Phil. 10, 4, 8:

    patriā,

    id. Mil. 25, 68:

    Italiā,

    id. Phil. 10, 4, 8; Nep. Att. 9, 2; Tac. A. 2, 85 fin.
    b.
    Milit. t. t.:

    de oppidis,

    to abandon, go away from, Cic. Att. 7, 22, 2:

    loco,

    to yield, give up his post, Nep. Chabr. 1, 2; Liv. 2, 47, 3; Tac. G. 6; Suet. Aug. 24 et saep.:

    ex loco,

    Liv. 3, 63, 1:

    ex acie,

    id. 2, 47, 2.—
    c.
    In commercial lang. t. t.: foro, to withdraw from the market, i. e. to give up business, be insolvent, stop payment, Dig. 16, 3, 7, § 2; Sen. Ben. 4, 39, 2; Juv. 11, 50.—So also,
    d.
    Bonis or possessionibus (alicui), to give up or cede one ' s property or interest (in favor of a person):

    alicui hortorum possessione,

    Cic. Mil. 27, 75; so id. Off. 2, 23, 82; cf. Suet. Tib. 10; id. Caes. 72; id. Ner. 35; id. Gram. 11.— Hence of debtors, to make over their property instead of payment; cf. Dig. 42, 3, tit. de cessione bonorum.—
    2.
    Pregn. (cf. abeo, II.), to pass away, disappear; and specif.,
    a.
    Of men, to die:

    vitā,

    Cic. Tusc. 1, 15, 35; Hor. S. 1, 1, 119:

    e vita,

    Cic. Brut. 1, 4; Plin. Pan. 43, 4; cf.

    senatu,

    to withdraw from, Tac. A. 2, 48; 11, 25.—
    b.
    Of time, to pass away, vanish:

    horae quidem cedunt et dies et menses et anni,

    Cic. Sen. 19, 69. —
    c.
    Of other things: pudor ex pectore cessit, Lucil. ap. Non. p. 250, 26:

    memoriā,

    Liv. 2, 33, 9 (for which:

    excedere memoriā,

    Liv. 7, 32, 15; and:

    excedere e memoriā,

    id. 26, 13, 5):

    non Turno fiducia cessit,

    Verg. A. 9, 126:

    cedant curaeque metusque,

    Stat. S. 1, 2, 26 et saep.; cf. cesso.—
    3.
    Trop.: cedere alicui or absol., to yield to one (to his superiority), to give the preference or precedence, give place to, submit to (class.; esp. freq. in the histt., of the weaker party, withdrawing, fleeing from).
    a.
    To yield to, give place to:

    quācumque movemur, (aër) videtur quasi locum dare et cedere,

    Cic. N. D. 2, 33, 83:

    cedebat victa potestas,

    Lucr. 5, 1271:

    ubi vinci necesse est, expedit cedere,

    Quint. 6, 4, 16; 11, 1, 17; 12, 10, 47; cf. Sall. J. 51, 1:

    Viriatho exercitus nostri imperatoresque cesserunt,

    Cic. Off. 2, 11, 40; Nep. Ham. 1, 2; Sall. J. 51, 4; Liv. 2, 10, 7; Tac. A. 1, 56; 4, 51; Suet. Tib. 16 et saep.:

    Pelides cedere nescius,

    Hor. C. 1, 6, 6:

    di, quibus ensis et ignis Cesserunt,

    i. e. who remained unhurt in the destruction of Troy, Ov. M. 15, 862:

    eidem tempori, ejusdem furori, eisdem consulibus, eisdem minis, insidiis, periculis,

    Cic. Sest. 29, 63; so,

    fortunae,

    Sall. C. 34, 2:

    invidiae ingratorum civium,

    Nep. Cim. 3, 2:

    majorum natu auctoritati,

    id. Timoth. 3, 4:

    nocti,

    Liv. 3, 17, 9, and 3, 60, 7; 4, 55, 5; cf. Quint. 5, 11, 9:

    loco iniquo, non hosti cessum,

    Liv. 8, 38, 9:

    oneri,

    Quint. 10, 1, 24:

    vincentibus vitiis,

    id. 8, 3, 45:

    malis,

    Verg. A. 6, 95 et saep.—
    b.
    To yield to in rank, distinction, etc., i. e. to be inferior to:

    cum tibi aetas nostra jam cederet, fascesque summitteret,

    Cic. Brut. 6, 22:

    nullā aliā re nisi immortalitate cedens caelestibus,

    id. N. D. 2, 61, 153:

    neque multum cedebant virtute nostris,

    Caes. B. G. 2, 6; Quint. 1, 6, 36: Picenis cedunt pomis Tiburtia suco;

    Nam facie praestant,

    Hor. S. 2, 4, 70; so,

    anseribus (candore),

    Ov. M. 2, 539:

    laudibus lanificae artis,

    id. ib. 6, 6;

    5, 529: cum in re nullā Agesilao cederet,

    Nep. Chabr. 2, 3; Quint. 10, 1, 108:

    alicui de aliquā re,

    Plin. 35, 10, 36, § 80:

    alicui re per aliquid,

    id. 33, 3, 19, § 59.— Impers.:

    ut non multum Graecis cederetur,

    Cic. Tusc. 1, 3, 5; Liv. 24, 6, 8. —
    c.
    To comply with the wishes, to yield to one:

    cessit auctoritati amplissimi viri vel potius paruit,

    Cic. Lig. 7, 21; cf. Tac. A. 12, 5:

    precibus,

    Cic. Planc. 4, 9:

    cessit tibi blandienti Cerberus,

    Hor. C. 3, 11, 15;

    cf,

    id. Ep. 1, 18, 43 sq.; Verg. A. 2, 704; 3, 188; Ov. M. 6, 32; 6, 151; 9, 13;

    9, 16: omnes in unum cedebant,

    Tac. A. 6, 43; 3, 16; cf. id. ib. 12, 10 and 41.—Hence,
    4.
    Act.: cedere (alicui) aliquid = concedere, to grant, concede, allow, give up, yield, permit something to some one:

    permitto aliquid iracundiae tuae, do adulescentiae, cedo amicitiae, tribuo parenti,

    Cic. Sull. 16, 46:

    multa multis de jure suo,

    id. Off. 2, 18, 64:

    currum ei,

    Liv. 45, 39, 2:

    victoriam hosti,

    Just. 32, 4, 7:

    alicui pellicem et regnum,

    id. 10, 2, 3:

    imperium,

    id. 22, 7, 4:

    possessionem,

    Dig. 41, 2, 1:

    in dando et cedendo loco,

    Cic. Brut. 84, 290.—Also with a clause as object, Stat. Th. 1, 704 (but in Hor. Ep. 2, 1, 67, read credit).—And with ut and subj.:

    hac victoriā contenta plebes cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, etc.,

    Liv. 6, 42, 3; Tac. A. 12, 41: non cedere with quominus, Quint. 5, 7, 2.—
    B.
    In respect to the terminus ad quem, to arrive, attain to, come somewhere:

    cedunt, petunt,

    Plaut. Aul. 3, 5, 43:

    ibi ad postremum cedit miles, aes petit,

    id. ib. 3, 5, 52.—
    2.
    Trop.:

    hoc cedere ad factum volo,

    come to its execution, Plaut. Capt. 2, 2, 102.—
    C.
    Cedere alicui or in aliquem, to come to, fall ( as a possession) to one, to fall to his lot or share, [p. 308] accrue:

    ut is quaestus huic cederet,

    Cic. Verr. 2, 2, 70, § 170:

    captiva corpora Romanis cessere,

    Liv. 31, 46, 16:

    nolle ominari quae captae urbi cessura forent,

    id. 23, 43, 14; Verg. A. 3, 297; 3, 333; 12, 17; 12, 183; Hor. C. 3, 20, 7; Ov. M. 5, 368; 4, 533:

    undae cesserunt piscibus habitandae,

    id. ib. 1, 74 al.:

    alicui in usum,

    Hor. S. 2, 2, 134:

    Lepidi atque Antonii arma in Augustum cessere,

    Tac. A. 1, 1; so id. H. 3, 83; id. Agr. 5; id. A. 2, 23:

    aurum ex hostibus captum in paucorum praedam cessisse,

    Liv. 6, 14, 12; Curt. 7, 6, 16; Tac. A. 15, 45; for which: cedere praedae (dat.) alicujus, Liv. 43, 19, 12; and:

    praeda cedit alicui,

    Hor. C. 3, 20, 7:

    ab Tullo res omnis Albana in Romanum cesserit imperium,

    Liv. 1, 52, 2; Hor. Ep. 2, 2, 174:

    in dicionem M. Antonii provinciae cesserant,

    Tac. H. 5, 9.—
    D.
    Cedere in aliquid, like abire in aliquid (v. abeo, II.), to be changed or to pass into something, to be equivalent to or become something:

    poena in vicem fidei cesserat,

    Liv. 6, 34, 2; cf.:

    temeritas in gloriam cesserat,

    Curt. 3, 6, 18; Plin. 35, 10, 36, § 91; Tac. H. 2, 59 fin.; id. G. 36; Plin. Pan. 83, 4:

    in proverbium,

    Plin. 23, 1, 23, § 42:

    in exemplorum locum,

    Quint. 5, 11, 36.—Hence, * cēdenter, adv. of the part. pres. cedens (not used as P. a.), by yielding, Cael. Aur. Acut. 3, 16, 129.
    2.
    cĕdo, old imperat. form, whose contr. plur. is cette (cf. Prob. II. p. 1486 P.; Non. p. 84, 31 sq.) [compounded of the particle -ce and the root da-; v. 1. do], hither with it! here! give! tell, say (implying great haste, familiarity, authority, and so differing from praebe, dic, etc.); cf. Key, § 731.
    I.
    In gen., hither with it, give or bring here.
    (α).
    With acc.:

    cette manus vestras measque accipite,

    Enn. Trag. 320 Vahl.:

    cedo aquam manibus,

    give water! Plaut. Most. 1, 3, 150:

    puerum, Phidippe, mihi cedo: ego alam,

    Ter. Hec. 4, 4, 86:

    tuam mi dexteram,

    Plaut. Curc. 2, 3, 28; so Ter. Heaut. 3, 1, 84; and:

    cette dextras,

    Plaut. Merc. 5, 4, 4:

    senem,

    bring hither the old man, Ter. Phorm. 2, 2, 7:

    convivas,

    Plaut. Ps. 3, 2, 101:

    quemvis arbitrum,

    Ter. Ad. 1, 2, 43: eum aliquis cette in conspectum, Att. ap. Non. p. 85, 1:

    cedo illum,

    Phaedr. 5, 2, 6.—
    (β).
    Absol.: Al. En pateram tibi: eccam. Am. Cedo mi, Plaut. Am. 2, 2, 146. —
    II.
    Esp.
    A.
    Let us hear, tell, out with it:

    age, age, cedo istuc tuom consilium: quid id est?

    Ter. Heaut. 2, 3, 91:

    unum cedo auctorem tui facti, unius profer exemplum,

    Cic. Verr 2, 5, 26, § 67:

    cedo mihi unum, qui, etc.,

    id. ib. 2, 3, 12, § 29: cedo, si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cato ap. Quint. 9, 2, 21: cedo, cujum puerum hic apposuisti? dic mihi. Ter. And. 4, 4, 24; cf. Naev. ap. Cic. Sen. 6, 20; Ter. Eun. 1, 2, 82; Pac. ap. Non. p. 85, 6; Cic. Part. Or. 1, 3:

    cedo igitur, quid faciam,

    Ter. And. 2, 3, 9; cf. Cic. Div. 2, 71, 146; id. Verr. 2, 2, 43, § 106: cedo, si conata peregit, tell how, if, etc., Juv. 13, 210; so id. 6, 504.—With dum:

    cedo dum, en unquam audisti, etc.?

    Ter. Phorm. 2, 2, 15.—
    B.
    In respect to action, cedo = fac, ut, grant that, let me:

    cedo ut bibam,

    Plaut. Most. 2, 1, 26:

    cedo ut inspiciam,

    id. Curc. 5, 2, 54:

    ego, statim, cedo, inquam si quid ab Attico,

    Cic. Att. 16, 13, a, 1.—
    C.
    For calling attention, lo! behold! well! cedo mihi leges Atinias, Furias, Cic. Verr. 2, 1, 42, § 109:

    cedo mihi ipsius Verris testimonium,

    id. ib. 2, 1, 33, § 84; id. N. D. 1, 27, 75; cf. id. Brut. 86, 295; id. Sest. 50, 108:

    haec cedo ut admoveam templis, et farre litabo,

    Pers. 2, 75:

    cedo experiamur,

    App. Mag. p. 298, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > cedo

  • 13 eo

    1.
    ĕo, īvi or ii (īt, Verg. A. 9, 418 al.; cf.

    Lachm. ad Lucr. vol. 2, p. 206 sq.: isse, issem, etc., for ivisse, etc.,

    Ter. Hec. 2, 1, 25; Cic. Rosc. Am. 23, 64; id. Phil. 14, 1, 1; Ov. M. 7, 350 et saep.: isti, Turp. ap. Non. 4, 242:

    istis,

    Luc. 7, 834, etc., v. Neue Formenl. 2, 515), īre ( inf. pass. irier, Plaut. Rud. 4, 7, 16), ĭtum, v. n. [root i-, Sanscr. ēmi, go; Gr. eimi; causat. hiêmi = jacio, Curt. Gr. Etym. p. 403], to go (of every kind of motion of animate or inanimate things), to walk, ride, sail, fly, move, pass, etc. (very freq. in all periods and sorts of writing).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    eo ad forum,

    Plaut. As. 1, 1, 95:

    i domum,

    id. ib. 5, 2, 71 sq.:

    nos priores ibimus,

    id. Poen. 3, 2, 34:

    i in crucem,

    go and be hanged! id. As. 5, 2, 91; cf.:

    i in malam crucem,

    id. Cas. 3, 5, 17; id. Ps. 3, 2, 57; 4, 7, 86:

    i in malam rem hinc,

    Ter. Ph. 5, 7, 37:

    iens in Pompeianum,

    Cic. Att. 4, 9 fin.:

    subsidio suis ierunt,

    Caes. B. G. 7, 62, 8:

    quom it dormitum,

    Plaut. Aul. 2, 4, 23; id Most. 3, 2, 4; 16; Hor. S. 1, 6, 119 et saep, cf.:

    dormitum, lusum,

    id. ib. 1, 5, 48:

    cubitum,

    Plaut. Cas. 4, 4, 27; 5, 4, 8; id. Ps. 3, 2, 57; Cic. Rosc. Am. 23; id. Div. 2, 59, 122 et saep.— Poet. with the acc. of the terminus:

    ibis Cecropios portus,

    Ov. H. 10, 125 Loers.:

    Sardoos recessus,

    Sil. 12, 368; cf.:

    hinc Afros,

    Verg. E. 1, 65.—With a cognate acc.:

    ire vias,

    Prop. 1, 1, 17:

    exsequias,

    Ter. Ph. 5, 8, 37:

    pompam funeris,

    Ov. F. 6, 663 et saep.:

    non explorantur eundae vitandaeque viae,

    Claud. in Eutrop. 2, 419:

    animae ad lumen iturae,

    Verg. A. 6, 680:

    ego ire in Piraeum volo,

    Plaut. Most. 1, 1, 63; cf.:

    visere ad aliquam,

    Ter. Hec. 1, 2, 114; id. Phorm. 1, 2, 52:

    videre,

    Prop. 1, 1, 12:

    ire pedibus,

    on foot, Liv. 28, 17:

    equis,

    id. 1, 15:

    curru,

    id. 28, 9; Ov. H. 1, 46; cf.:

    in equis,

    id. A. A. 1, 214:

    in raeda,

    Mart. 3, 47:

    super equos,

    Just. 41, 3;

    and with equis to be supplied,

    Verg. A. 5, 554:

    puppibus,

    Ov. H. 19, 180; cf.:

    cum classe Pisas,

    Liv. 41, 17 et saep.:

    concedere quo poterunt undae, cum pisces ire nequibunt?

    Lucr. 1, 380.—
    b.
    Of things:

    alvus non it,

    Cato R. R. 157, 7; so,

    sanguis naribus,

    Lucr. 6, 1203:

    Euphrates jam mollior undis,

    Verg. A. 8, 726:

    sudor per artus,

    id. ib. 2, 174:

    fucus in artus,

    Lucr. 2, 683:

    telum (with volare),

    id. 1, 971:

    trabes,

    i. e. to give way, sink, id. 6, 564 et saep.:

    in semen ire (asparagum),

    to go to seed, Cato, R. R. 161, 3; so Plin. 18, 17, 45, § 159; cf.:

    in corpus (juvenes),

    Quint. 2, 10, 5:

    sanguis it in sucos,

    turns into, Ov. M. 10, 493.—
    B.
    In partic.
    1.
    To go or proceed against with hostile intent, to march against:

    quos fugere credebant, infestis signis ad se ire viderunt,

    Caes. B. G. 6, 8, 6:

    ad hostem,

    Liv. 42, 49:

    contra hostem,

    Caes. B. G. 7, 67, 2; cf. id. B. C. 3, 31 fin.:

    adversus hostem,

    Liv. 42, 49:

    in hostem,

    id. 2, 6; Verg. A. 9, 424 et saep.; cf.:

    in Capitolium,

    to go against, to attack, Liv. 3, 17.—
    2.
    Pregn., to pass away, disappear (very rare):

    saepe hominem paulatim cernimus ire,

    Lucr. 3, 526; cf. ib. 530; 594.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to go, pass, proceed, move, advance:

    ire in opus alienum,

    Plaut. Mil. 3, 3, 6:

    in dubiam imperii servitiique aleam,

    Liv. 1, 23 fin.:

    in alteram causam praeceps ierat,

    id. 2, 27:

    in rixam,

    Quint. 6, 4, 13:

    in lacrimas,

    Verg. A. 4, 413; Stat. Th. 11, 193:

    in poenas,

    Ov. M. 5, 668 et saep.:

    ire per singula,

    Quint. 6, 1, 12; cf. id. 4, 2, 32; 7, 1, 64; 10, 5, 21:

    ad quem (modum) non per gradus itur,

    id. 8, 4, 7 et saep.:

    dicite qua sit eundum,

    Ov. Tr. 3, 1, 19:

    ire infitias, v. infitiae: Latina debent cito pariter ire,

    Quint. 1, 1, 14:

    aliae contradictiones eunt interim longius,

    id. 5, 13, 54: in eosdem semper pedes ire (compositio), [p. 649] id. 9, 4, 142:

    cum per omnes et personas et affectus eat (comoedia),

    id. 1, 8, 7; cf. id. 1, 2, 13; Juv. 1, 142:

    Phrygiae per oppida facti Rumor it,

    Ov. M. 6, 146:

    it clamor caelo,

    Verg. A. 5, 451:

    factoque in secula ituro, Laetantur tribuisse locum,

    to go down to posterity, Sil. 12, 312; cf.

    with a subject-sentence: ibit in saecula, fuisse principem, cui, etc.,

    Plin. Pan. 55.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pub. law t. t.
    a.
    Pedibus ire, or simply ire in aliquam sententiam, in voting, to go over or accede to any opinion (opp. discedere, v. h. v. II. B. 2. b.):

    cum omnes in sententiam ejus pedibus irent,

    Liv. 9, 8, 13:

    pars major eorum qui aderant in eandem sententiam ibat,

    id. 1, 32 fin.; 34, 43; 42, 3 fin.—Pass. impers.:

    in quam sententiam cum pedibus iretur,

    Liv. 5, 9, 2:

    ibatur in eam sententiam,

    Cic. Q. Fr. 2, 1 fin.:

    itum in sententiam,

    Tac. A. 3, 23; 12, 48.—And opp. to the above,
    b.
    Ire in alia omnia, to vote against a bill, v. alius, II.—
    2.
    Mercant. t. t. for vēneo, to go for, be sold at a certain price, Plin. 18, 23, 53, § 194:

    tot Pontus eat, tot Lydia nummis,

    Claud. Eutr. 1, 203.—
    3.
    Pregn., of time, to pass by, pass away:

    it dies,

    Plaut. Ps. 1, 3, 12; Hor. C. 2, 14, 5; 4, 5, 7:

    anni,

    id. Ep. 2, 2, 55; cf.:

    anni more fluentis aquae,

    Ov. A. A. 3, 62.—
    4.
    With the accessory notion of result, to go, proceed, turn out, happen:

    incipit res melius ire quam putaram,

    Cic. Att. 14, 15; cf. Tac. A. 12, 68:

    prorsus ibat res,

    Cic. Att. 14, 20 fin.; Curt. 8, 5:

    postquam omnia fatis Caesaris ire videt,

    Luc. 4, 144.—Hence the wish: sic eat, so may he fare:

    sic eat quaecunque Romana lugebit hostem,

    Liv. 1, 26; Luc. 5, 297 Cort.; 2, 304; Claud. in Eutr. 2, 155. —
    5.
    Constr. with a supine, like the Gr. mellein, to go or set about, to prepare, to wish, to be about to do any thing:

    si opulentus it petitum pauperioris gratiam, etc.,

    Plaut. Aul. 2, 2, 69; id. Bacch. 3, 6, 36: quod uti prohibitum irem, quod in me esset, meo labori non parsi, Cato ap. Fest. s. v. PARSI, p. 242 Müll.; so,

    perditum gentem universam,

    Liv. 32, 22:

    ultum injurias, scelera,

    id. 2, 6; Quint. 11, 1, 42:

    servitum Grais matribus,

    Verg. A. 2, 786 et saep.:

    bonorum praemia ereptum eunt,

    Sall. J. 85, 42.—Hence the construction of the inf. pass. iri with the supine, in place of an inf. fut. pass.:

    mihi omne argentum redditum iri,

    Plaut. Curc. 4, 2, 5:

    mihi istaec videtur praeda praedatum irier,

    id. Rud. 4, 7, 16 et saep.— Poet. also with inf.:

    seu pontum carpere remis Ibis,

    Prop. 1, 6, 34:

    attollere facta regum,

    Stat. S. 5, 3, 11:

    fateri,

    id. Th. 3, 61 al. —
    6.
    Imp. i, eas, eat, etc., since the Aug. period more freq. a mocking or indignant expression, go then, go now:

    i nunc et cupidi nomen amantis habe,

    Ov. H. 3, 26; so,

    i nunc,

    id. ib. 4, 127; 9, 105; 17, 57; id. Am. 1, 7, 35; Prop. 2, 29, 22 (3, 27, 22 M.); Verg. A. 7, 425; Juv. 6, 306 al.:

    i, sequere Italiam ventis,

    Verg. A. 4, 381; so,

    i,

    id. ib. 9, 634:

    fremunt omnibus locis: Irent, crearent consules ex plebe,

    Liv. 7, 6 fin.
    2.
    ĕō, adv. [old dat. and abl. form of pron. stem i; cf. is].
    I.
    In locat. and abl. uses,
    A.
    Of place=in eo loco, there, in that place (rare):

    quid (facturus est) cum tu eo quinque legiones haberes?

    Cic. Ep. ad Brut. 1, 2, 1:

    quo loco... ibi... eoque,

    Cels. 8, 9, 1:

    eo loci,

    Tac. A. 15, 74; Plin. 11, 37, 50, § 136; so trop.: eo loci, in that condition:

    res erat eo jam loci, ut, etc.,

    Cic. Sest. 13, 68; Tac. A. 14, 61; Dig. 5, 1, 52, § 3.—
    B.
    Of cause=eā re.
    1.
    Referring to a cause or reason before given, therefore, on that account, for that reason:

    is nunc dicitur venturus peregre: eo nunc commenta est dolum,

    Plaut. Truc. 1, 1, 66; Ter. Hec. 2, 1, 41:

    dederam litteras ad te: eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 20, 1; Sall. C. 21, 3; Liv. 8, 8, 8; Tac. H. 2, 65; Nep. Pelop. 1, 3; id. Milt. 2, 3 et saep.—So with conjunctions, eoque, et eo, eo quoque, in adding any thing as a consequence of what precedes, and for that reason:

    absolute pares, et eo quoque innumerabiles,

    Cic. Ac. 2, 17, 55:

    impeditius eoque hostibus incautum,

    Tac. A. 1, 50:

    per gentes integras et eo feroces,

    Vell. 2, 115, 2; Quint. 4, 1, 42 al. —
    2.
    Referring to a foll. clause, giving
    (α).
    a cause or reason, with quia, quoniam, quod, etc.; so with quia:

    eo fit, quia mihi plurimum credo,

    Plaut. Am. 2, 2, 124; id. Capt. 1, 1, 2:

    nunc eo videtur foedus, quia, etc.,

    Ter. Eun. 4, 4, 17; 3, 1, 25:

    quia scripseras, eo te censebam, etc.,

    Cic. Att. 10, 17, 4; Sall. C. 20, 3; Tac. Agr. 22.—With quoniam:

    haec eo notavi, quoniam, etc.,

    Gell. 7, 13.—With quod:

    quod... non potueritis, eo vobis potestas erepta sit,

    Cic. Verr. 1, 8, 22; Nep. Eum. 11, 5; Liv. 9, 2, 4; Caes. B. G. 1, 23; so,

    neque eo... quod,

    Ter. Heaut. 3, 2, 43; Varr. R. R. 1, 5.—
    (β).
    A purpose, motive or reason, with quo, ut, ne; and after negatives, with quo, quin, and subj. —So with quo:

    eo scripsi, quo plus auctoritatis haberem,

    Cic. Att. 8, 9, 1; Sall. C. 22, 2; so,

    non eo... quo,

    Ter. Eun. 1, 2, 16:

    neque eo... quo,

    Cic. Att. 3, 15, 4; id. Rosc. Am. 18, 51.—With ut:

    haec eo scripsi, ut intellegeres,

    Cic. Fam. 13, 69, 2; id. de Or. 3, 49, 187; Lact. 4, 5, 9.—With ne: Plaut. Aul. 2, 2, 63; Ter. Ph. 5, 1, 17:

    quod ego non eo vereor, ne mihi noceat,

    Cic. Att. 9, 2; id. Rab. Perd. 3, 9.—With quin:

    non eo haec dico, quin quae tu vis ego velim,

    Plaut. Trin. 2, 2, 60; id. As. 5, 1, 16. —
    C.
    Of measure or degree—with words of comparison, so much, by so much —followed by quo (= tanto... quanto):

    quae eo fructuosiores fiunt, quo calidior terra aratur,

    Varr. R. R. 1, 32, 1:

    eo gravior est dolor, quo culpa major,

    Cic. Att. 11, 11, 2; id. Fam. 2, 19, 1; so with quantum:

    quantum juniores patrum plebi se magis insinuabant, eo acrius contra tribuni tendebant, etc.,

    Liv. 3, 15, 2; id. 44, 7, 6:

    quanto longius abscederent, eo, etc.,

    id. 30, 30, 23. —Esp. freq. the formulae, eo magis, eo minus, so much the worse ( the less), followed by quo, quod, quoniam, si, ut, ne:

    eo magis, quo tanta penuria est in omni honoris gradu,

    Cic. Fam. 3, 11, 7:

    eo minus veritus navibus, quod in littore molli, etc.,

    Caes. B. G. 5, 9; Cic. Off. 3, 22, 88; id. Att. 15, 9 fin.:

    eo magis, quoniam, etc., Cels. praef. p. 14, 12 Müll.: nihil admirabilius fieri potest, eoque magis, si ea sunt in adulescente,

    Cic. Off. 2, 14, 48; id. Tusc. 1, 39, 94:

    eo diligentius ut ne parvula quidem titubatione impediremur,

    Auct. Her. 2, 8, 12; Cic. Rab. Perd. 3, 9:

    ego illa extuli et eo quidem magis, ne quid ille superiorum meminisse me putaret,

    id. Att. 9, 13, 3.—

    In this combination eo often expresses also the idea of cause (cf. B. 1. supra): hoc probis pretiumst. Eo mihi magis lubet cum probis potius quam cum improbis vivere,

    Plaut. Trin. 2, 1, 37: solliciti tamen et anxii sunt;

    eoque magis, quod se ipsi continent et coercent,

    Cic. Tusc. 4, 33, 70;

    and some passages may be classed under either head: dederam triduo ante litteras ad te. Eo nunc ero brevior,

    Cic. Fam. 6, 21, 1; id. Inv 1, 4, 5; id. Off. 2, 13, 45; id. Fam. 9, 16, 9; Plaut. Aul. 2, 2, 8.
    II.
    In dat. uses.
    A.
    With the idea of motion, to that place, thither (=in eum locum):

    eo se recipere coeperunt,

    Caes. B. G. 1, 25, 5:

    uti eo cum introeas, circumspicias, uti inde exire possit,

    Cato, R. R. 1, 2:

    eo tela conicere, Auct. B. Afr. 72: eo respicere,

    Sall. J. 35, 10; so,

    followed by quo, ubi, unde: non potuit melius pervenirier eo, quo nos volumus,

    Ter. Phorm. 4, 3, 35:

    venio nunc eo, quo me fides ducit,

    Cic. Rosc. Am. 30, 83:

    ibit eo quo vis, etc.,

    Hor. Ep. 2, 2, 40:

    (venit) eo, ubi non modo res erat, etc.,

    Cic. Quint. 11; Varr. R. R. 3, 16, 21; Vell. 2, 108, 2:

    eo, unde discedere non oportuit, revertamur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Liv. 6, 35, 2; Sall. C. 60, 2;

    so (late Lat.) with loci: perducendum eo loci, ubi actum sit,

    Dig. 10, 4, 11, § 1; ib. 47, 2, 3, § 2.—
    B.
    Transf.
    1.
    With the idea of addition, thereto, in addition to that, besides:

    accessit eo, ut milites ejus, etc.,

    Cic. Fam. 10, 21, 4:

    accedit eo, quod, etc.,

    id. Att. 1, 13, 1.—
    2.
    With the idea of tendency, to that end, with that purpose, to this result:

    hoc autem eo spectabat, ut eam a Philippo corruptam diceret,

    Cic. Div. 2, 57, 118:

    haec eo pertinet oratio, ut ipsa virtus se sustentare posse videretur,

    id. Fam. 6, 1, 12:

    hoc eo valebat, ut, etc.,

    Nep. Them. 4, 4.—
    3.
    With the idea of degree or extent, to that degree or extent, so far, to such a point:

    eo scientiae progredi,

    Quint. 2, 1, 6:

    postquam res publica eo magnificentiae venerit, gliscere singulos,

    Tac. A. 2, 33; id. H. 1, 16; id. Agr. 28:

    eo magnitudinis procedere,

    Sall. J. 1, 5; 5, 2; 14, 3:

    ubi jam eo consuetudinis adducta res est, ut, etc.,

    Liv. 25, 8, 11; 28, 27, 12; 32, 18, 8 al.; Just. 3, 5:

    eo insolentiae processit,

    Plin. Pan. 16:

    eo rerum ventum erat, ut, etc.,

    Curt. 5, 12, 3; 7, 1, 35.— With gen., Val. Max. 3, 7, 1 al.; Flor. 1, 24, 2; 2, 18, 12; Suet. Caes. 77; Plin. Pan. 16, 5; Sen. Q. N. 4 praef. §

    9: eo rem jam adducam, ut nihil divinationis opus sit,

    Cic. Rosc. Am. 34, 96:

    res eo est deducta, ut, etc.,

    id. Att. 2, 18, 2; Hor. C. 2, 1, 226; Cic. Verr. 2, 4, 18.—
    C.
    Of time, up to the time, until, so long, usually with usque, and followed by dum, donec:

    usque eo premere capita, dum illae captum amitterent,

    Cic. N. D. 2, 49, 124; Liv. 23, 19, 14; Tac. A. 4, 18:

    eo usque flagitatus est, donec ad exitium dederetur,

    id. ib. 1, 32; Quint. 11, 3, 53:

    eo usque vivere, donec, etc.,

    Liv. 40, 8; cf. Col. 4, 24, 20; 4, 30, 4.—Rarely by quamdiu:

    eo usque, quamdiu ad fines barbaricos veniretur,

    Lampr. Alex. Sev. 45.

    Lewis & Short latin dictionary > eo

  • 14 superambulo

    sŭpĕr-ambŭlo, āre, v. a., to walk upon or over:

    calcatas undas (Dominus),

    Sedul. Carm. 3, 226.

    Lewis & Short latin dictionary > superambulo

  • 15 tecto

    tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,

    Cic. Div 2, 69, 143:

    capite se totum tegit,

    Plaut. Trin. 4, 2, 9:

    (tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,

    id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:

    bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,

    id. ib. 2, 69, 150:

    corpora veste villosā,

    Tib. 2, 3, 76:

    caput galea,

    Prop. 4 (5), 3, 44:

    Mars tunicā adamantinā tectus,

    Hor. C. 1, 6, 13:

    ensis Vaginā tectus,

    id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:

    primā tectus lanugine malas,

    Ov. M. 12, 291:

    cucullo caput tectus,

    Mart. 5, 14, 6:

    quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,

    Caes. B. G. 5, 43:

    tectas casas testudinum superficie,

    Plin. 6, 24, 28, § 109:

    musculum,

    Caes. B. C. 2, 10:

    domum,

    Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);

    31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,

    Caes. B. C. 3, 100:

    incepto tegeret cum lumina somno,

    Verg. G. 4, 414:

    utne tegam spurco Damae latus?

    i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,

    latus alicui,

    Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:

    omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

    Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —
    B.
    In partic.
    1.
    To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;

    syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,

    Caes. B. G. 7, 45:

    fugientem silvae texerunt,

    id. ib. 6, 30:

    oves (silva),

    Ov. M. 13, 822:

    quas (tabellas) tegat in tepido sinu,

    id. A. A. 3, 622:

    ferae latibulis se tegunt,

    Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:

    nebula matutina texerat inceptum,

    Liv. 41, 2, 4:

    Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,

    Vop. prol. 2. —
    2.
    To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:

    qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,

    Hirt. B. G. 8, 9:

    aliquem conservare et tegere,

    id. ib. 1, 85:

    tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,

    Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:

    triumpho, si licet me latere tecto abscedere,

    i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:

    tegi magis Romani quam pugnare,

    Liv. 4, 37, 11.—
    3.
    To cover over, bury, enclose ( poet.):

    te modo terra tegat,

    Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):

    sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,

    Mart. 9, 29, 11:

    ossa tegebat humus,

    Ov. M. 15, 56:

    ossa tegit tumulus,

    id. Am. 2, 6, 59:

    Sicanio tegitur sepulcro,

    Luc. 2, 548. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cover (very rare):

    tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,

    Plaut. Most. 1, 3, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):

    triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,

    Cic. Pis. 24, 56:

    multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,

    id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,

    id. Sest. 9, 22:

    summam prudentiam simulatione stultitiae,

    id. Brut. 14, 53:

    honestā praescriptione rem turpissimam,

    Caes. B. C. 3, 32; cf.:

    turpia facta oratione,

    Sall. J. 85, 31:

    aliquid mendacio,

    Cic. Quint. 26, 81:

    nomen tyranni humanitate,

    Nep. Dion, 1:

    commissum,

    Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:

    non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,

    Caes. B. C. 2, 31:

    nostram sententiam,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    dira supplicia,

    Verg. A. 6, 498:

    causam doloris,

    Ov. M. 13, 748:

    pectoribus dabas multa tegenda meis,

    id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:

    aliquid excusatione amicitiae,

    Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:

    quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,

    id. Planc. 1, 1:

    nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,

    id. de Or. 1, 59, 253:

    pericula facile innocentiā tecti repellemus,

    id. Imp. Pomp. 24, 70:

    qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,

    Liv. 1, 53, 8:

    aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,

    Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:

    legationisque jure satis tectum se arbitraretur,

    Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.
    A.
    Lit.:

    cuniculi,

    Hirt. B. G. 8, 41. —
    B.
    Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:

    sermo verbis tectus,

    covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.

    verba (opp. apertissima),

    id. ib. 9, 22, 5:

    occultior atque tectior cupiditas,

    id. Rosc. Am. 36, 104:

    amor,

    Ov. R. Am. 619. —

    Of persons: occultus et tectus,

    Cic. Fin. 2, 17, 54:

    tecti esse ad alienos possumus,

    id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:

    tectior,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    te in dicendo mihi videri tectissimum,

    id. de Or. 2, 73, 296:

    silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,

    Verg. A. 2, 126; cf.:

    quis consideratior illo? Quis tectior?

    Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:

    et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:

    tectius,

    Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

    Lewis & Short latin dictionary > tecto

  • 16 tego

    tĕgo, xi, ctum, 3, v. a. [Gr. stegô, to cover; tegos, stegos, roof; Sanscr. sthag-, to hide; Germ. decken; Engl thatch], to cover (syn. operio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    amica corpus ejus (Alcibiadis) texit suo pallio,

    Cic. Div 2, 69, 143:

    capite se totum tegit,

    Plaut. Trin. 4, 2, 9:

    (tegillo) tectus esse soleo, si pluvit,

    id. Rud. 2, 7, 19: fere res omnes aut corio sunt Aut etiam conchis [p. 1846] aut callo aut cortice tectae, covered, clothed, Lucr. 4, 936; cf.:

    bestiae aliae coriis tectae sunt, aliae villis vestitae,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    ut tecti, ut vestiti, ut salvi esse possemus,

    id. ib. 2, 69, 150:

    corpora veste villosā,

    Tib. 2, 3, 76:

    caput galea,

    Prop. 4 (5), 3, 44:

    Mars tunicā adamantinā tectus,

    Hor. C. 1, 6, 13:

    ensis Vaginā tectus,

    id. S. 2, 1, 4. —In Greek constr.:

    primā tectus lanugine malas,

    Ov. M. 12, 291:

    cucullo caput tectus,

    Mart. 5, 14, 6:

    quae (casae) more Gallorum stramentis erant tectae,

    Caes. B. G. 5, 43:

    tectas casas testudinum superficie,

    Plin. 6, 24, 28, § 109:

    musculum,

    Caes. B. C. 2, 10:

    domum,

    Dig. 19, 1, 18: naves tectae, covered with decks, decked ( = constratae), Caes. B. C. 1, 56; Liv. 36, 43, 13 (opp. apertae);

    31, 46, 6: tectae instrataeque scaphae,

    Caes. B. C. 3, 100:

    incepto tegeret cum lumina somno,

    Verg. G. 4, 414:

    utne tegam spurco Damae latus?

    i. e. to go by the side of, walk cheek by jowl with, Hor. S. 2, 5, 18; so,

    latus alicui,

    Suet. Claud. 24; cf. aliquem, to surround, attend, accompany:

    omnis eum stipata tegebat Turba ducum,

    Verg. A. 11, 12; Stat. S. 5, 1, 26: sarta tecta; v. sartus. —
    B.
    In partic.
    1.
    To cover, hide, conceal (rare in lit. sense;

    syn.: abscondo, occulto): Caesar tectis insignibus suorum occultatisque signis militaribus, etc.,

    Caes. B. G. 7, 45:

    fugientem silvae texerunt,

    id. ib. 6, 30:

    oves (silva),

    Ov. M. 13, 822:

    quas (tabellas) tegat in tepido sinu,

    id. A. A. 3, 622:

    ferae latibulis se tegunt,

    Cic. Rab. Post. 15, 42; cf.:

    nebula matutina texerat inceptum,

    Liv. 41, 2, 4:

    Scipionem nebulae possiderent ac tegerent,

    Vop. prol. 2. —
    2.
    To shelter, protect, defend (rare in lit. sense); constr., in analogy with defendere and tueri, aliquid ab aliquo or ab aliquā re:

    qui portus ab Africo tegebatur, ab Austro non erat tutus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    ut alter (ordo propugnatorum) ponte ab incidentibus telis tegeretur,

    Hirt. B. G. 8, 9:

    aliquem conservare et tegere,

    id. ib. 1, 85:

    tempestas et nostros texit et naves Rhodias afflixit,

    Caes. B. C. 3, 27; Hirt. B. G. 8, 5; Sall. J. 101, 4:

    triumpho, si licet me latere tecto abscedere,

    i. e. with a whole skin, safe, unhurt, Ter. Heaut. 4, 2, 5.— Pass. in mid. force:

    tegi magis Romani quam pugnare,

    Liv. 4, 37, 11.—
    3.
    To cover over, bury, enclose ( poet.):

    te modo terra tegat,

    Prop. 2, 26, 44 (3, 22, 24):

    sit tibi terra levis mollique tegaris harenā,

    Mart. 9, 29, 11:

    ossa tegebat humus,

    Ov. M. 15, 56:

    ossa tegit tumulus,

    id. Am. 2, 6, 59:

    Sicanio tegitur sepulcro,

    Luc. 2, 548. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cover (very rare):

    tempestas, mihi quae modestiam omnem, Detexit tectus quā fui,

    Plaut. Most. 1, 3, 7. —
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To cloak, hide, veil, conceal, keep secret (freq. and class.):

    triumphi nomine tegere atque velare cupiditatem suam,

    Cic. Pis. 24, 56:

    multis simulationum involucris tegitur et quasi velis quibusdam obtenditur unius cujusque natura,

    id. Q. Fr. 1, 1, 5, § 15:

    ignaviam suam tenebrarum ac parietum custodiis tegere,

    id. Rab. Perd. 7, 21:

    animus ejus vultu, flagitia parietibus tegebantur,

    id. Sest. 9, 22:

    summam prudentiam simulatione stultitiae,

    id. Brut. 14, 53:

    honestā praescriptione rem turpissimam,

    Caes. B. C. 3, 32; cf.:

    turpia facta oratione,

    Sall. J. 85, 31:

    aliquid mendacio,

    Cic. Quint. 26, 81:

    nomen tyranni humanitate,

    Nep. Dion, 1:

    commissum,

    Hor. Ep. 1, 18, 38; id. A. P. 200:

    non uti corporis vulnera, ita exercitus incommoda sunt tegenda,

    Caes. B. C. 2, 31:

    nostram sententiam,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    dira supplicia,

    Verg. A. 6, 498:

    causam doloris,

    Ov. M. 13, 748:

    pectoribus dabas multa tegenda meis,

    id. Tr. 3, 6, 10: ignobilitatis tegendae causā, Cap. Max. 8. —
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To defend, protect, guard:

    aliquid excusatione amicitiae,

    Cic. Lael. 12, 43; id. Clu. 11:

    quod is meam salutem atque vitam suā benevolentiā, praesidio custodiāque texisset,

    id. Planc. 1, 1:

    nostri clarissimorum hominum auctoritate leges et jura tecta esse voluerunt,

    id. de Or. 1, 59, 253:

    pericula facile innocentiā tecti repellemus,

    id. Imp. Pomp. 24, 70:

    qui a patrum crudelibus suppliciis tegere liberos sciant,

    Liv. 1, 53, 8:

    aliquem tegere ac tueri, Cic Fam. 13, 66, 2: libertatem, patriam, parentisque armis tegere,

    Sall. C. 6, 5: ut legatos cura magistratuum magis quam jus gentium ab irā impetuque hominum tegeret, Liv. 8, 6, 7:

    legationisque jure satis tectum se arbitraretur,

    Nep. Pelop. 5, 1.—Hence, tec-tus, a, um, P. a., covered, i. e. hidden, concealed.
    A.
    Lit.:

    cuniculi,

    Hirt. B. G. 8, 41. —
    B.
    Trop., hidden, not frank, open, or plain; secret, concealed, disguised; close, reserved, cautious:

    sermo verbis tectus,

    covered, enveloped, Cic. Fam. 9, 22, 1; cf.

    verba (opp. apertissima),

    id. ib. 9, 22, 5:

    occultior atque tectior cupiditas,

    id. Rosc. Am. 36, 104:

    amor,

    Ov. R. Am. 619. —

    Of persons: occultus et tectus,

    Cic. Fin. 2, 17, 54:

    tecti esse ad alienos possumus,

    id. Rosc. Am. 40, 116; cf. in comp.:

    tectior,

    id. Phil. 13, 3, 6:

    te in dicendo mihi videri tectissimum,

    id. de Or. 2, 73, 296:

    silet ille, tectusque recusat Prodere quemquam,

    Verg. A. 2, 126; cf.:

    quis consideratior illo? Quis tectior?

    Cic. Deiot. 6, 16. — Hence, adv.: tectō, covertly, privily, cautiously:

    et tamen ab illo aperte, tecte quicquid est datum, libenter accepi,

    Cic. Att. 1, 14, 4. — Comp.:

    tectius,

    Cic. Fam. 9, 22, 2; id. Planc. 10, 8, 5; Ov. A. A. 1, 276.

    Lewis & Short latin dictionary > tego

См. также в других словарях:

  • walk-over — [ wɔ(l)kɔvɶr; walkɔvɶr ] n. m. inv. • 1855; de l angl. to walk over, proprt « marcher facilement » ♦ Anglic. Sport Course à laquelle ne prend part qu un seul cheval, par suite du forfait des autres engagés. Match enlevé par un concurrent dont l… …   Encyclopédie Universelle

  • Walk over — (Abk. w.o.) ist ein dem Englischen entlehnter Ausdruck aus dem Bereich Sport. Er bedeutet einen auf außerordentliche Weise, nämlich unangefochten, errungenen Sieg. Der Begriff stammt ursprünglich aus dem Pferderennsport. Nach Aufgabe aller Gegner …   Deutsch Wikipedia

  • Walk-over — Walk o ver, n. In racing, the going over a course by a horse which has no competitor for the prize. [1913 Webster] 2. Hence: (colloquially) A one sided contest; an uncontested, or an easy, victory. Syn: walk; cake walk. [1913 Webster +PJC] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • walk-over — easy victory, 1838, such as one that happens in the absence of competitors, when the solitary starter can traverse the course at a walk. Transf. sense of anything accomplished with great ease is attested from 1902. To walk (all) over (someone)… …   Etymology dictionary

  • Walk-over — (engl., spr. ūaok ōwer, »über [die Bah] gehen«), Ausdruck der Turfsprache, wird gebraucht, wenn nur ein einziges Pferd für ein Rennen am Ablaufsposten erscheint …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • walk over — verb beat easily The local team walked over their old rivals for the championship • Derivationally related forms: ↑walkover • Hypernyms: ↑beat, ↑beat out, ↑crush, ↑shell, ↑trounce, ↑ …   Useful english dictionary

  • walk over — phrasal verb [transitive] Word forms walk over : present tense I/you/we/they walk over he/she/it walks over present participle walking over past tense walked over past participle walked over walk over someone to treat someone badly and to make… …   English dictionary

  • walk over — PHRASAL VERB If someone walks over you, they treat you very badly. [INFORMAL] [V P n] Do you think you can walk over me? Well, you won t, ever!... [V P n] You let your children walk all over you …   English dictionary

  • walk over — v. (d; intr.) to walk over to (he walked over to her table) …   Combinatory dictionary

  • walk over — verb a) To easily defeat. walk over the bridge b) To dominate, treat (someone) as inferior …   Wiktionary

  • walk-over — (Expresión inglesa.) ► sustantivo masculino 1 DEPORTES Carrera en la que sólo toma parte un caballo. FRASEOLOGÍA ganar por walk over DEPORTES Ganar una competición porque el contrincante ha sido eliminado o se ha retirado …   Enciclopedia Universal

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»