Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

vestem+c

  • 1 Muto

    1.
    mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
    I.
    Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):

    neque se luna quoquam mutat,

    does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:

    ne quis invitus civitate mutetur,

    be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:

    hinc dum muter,

    if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of change in the thing spoken of itself.
    1.
    In gen.
    a.
    Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.

    vario): sententiam mutare numquam,

    Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:

    consuetudinem dicendi,

    id. Brut. 91, 314:

    mentes vestras voluntatesque,

    id. Prov. Cons. 10, 25:

    cum testamentum mutare cuperet,

    id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:

    ne haec mutet fidem,

    Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:

    tabulas,

    to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:

    natura nescia mutari,

    incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:

    mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,

    Liv. 8, 28, 1:

    facilem mutatu gentem,

    Tac. A. 14, 23.—With ad:

    gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,

    Quint. 10, 7, 3:

    ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,

    id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:

    mutata suos flumina cursus,

    Verg. E. 8, 4:

    negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,

    Quint. 1, 5, 89.—With cum:

    cum illo fidem,

    Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:

    facies locorum cum ventis simul mutatur,

    Sall. J. 78, 3:

    qui cum fortunā non animum mutāsset,

    Vell. 2, 82, 2:

    quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,

    Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:

    bona facile mutantur in pejus,

    Quint. 1, 1, 5.—With ex:

    nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,

    Quint. 3, 4, 14:

    ex feminis mutari in mares,

    Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:

    de uxore nihil mutat,

    Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:

    quantum mutatus ab illo Hectore,

    Verg. A. 2, 274:

    longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,

    Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):

    ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

    Hor. A. P. 60.—
    b.
    Neutr., = mutari, to alter, change:

    quantum mores mutaverint argumentum,

    Liv. 39, 51, 10:

    postquam mutabat aestus,

    Tac. A. 2, 23; 12, 20:

    annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,

    Liv. 5, 13, 1:

    mox in superbiam mutans,

    Tac. A. 12, 29:

    adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,

    Liv. 9, 12, 3:

    tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,

    id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—
    (β).
    To differ, be different:

    pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,

    Varr. R. R. 2, 2, 12:

    quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,

    Gell. 2, 23, 7.—
    (γ).
    Of style, to vary:

    an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,

    Cic. Or. 31, 109.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change the color of, to color, dye (cf.:

    inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,

    Verg. E. 4, 44:

    nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,

    Quint. 1, 1, 5.—
    b.
    To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:

    non, si queam mutare,

    Ter. Ad. 4, 7, 19.—
    c.
    To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:

    ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,

    Hor. S. 2, 2, 58:

    melle mutatum (sc. balsamum),

    adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—
    B.
    Of change in its relation to other things, etc.
    1.
    In gen., to change one thing, etc., for another:

    mutatis ad celeritatem jumentis,

    Caes. B. C. 3, 11:

    vestimenta mutanti tunica ardere visa est,

    Suet. Tib. 14:

    calceos et vestimenta,

    Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:

    mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,

    Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:

    pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,

    Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:

    non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,

    Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—
    2.
    Esp.
    a.
    Mutata verba, i. e. figurative:

    mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,

    Cic. Or. 27, 92.—
    b.
    Of style, to vary, alter:

    reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,

    Cic. Part. Or. 7, 23:

    genus eloquendi... mutatum,

    id. ib. 5, 16.—
    c.
    Of one's assertion or promise:

    quod dixi semel, hau mutabo,

    will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—
    d.
    Of place, to change, shift, alter:

    locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,

    Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:

    exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,

    i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:

    jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,

    Hor. C. Sec. 39.—
    C.
    Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:

    cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,

    Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:

    ut vestem cum illo mutem,

    Ter. Eun. 3, 5, 24:

    ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

    Liv. 21, 45, 6.—With pro:

    C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,

    Liv. 27, 35, 14:

    non debere eum incerta pro certis mutare,

    Sall. J. 83, 1:

    mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,

    Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:

    quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),

    Hor. C. 2, 16, 19:

    victoriae possessionem incertā pace mutāsse,

    Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:

    victrice patriā victam mutari,

    id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:

    coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,

    Plaut. Capt. prol. 28; cf.:

    homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,

    id. ib. 1, 1, 33;

    1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 29:

    mutandi copia,

    Sall. J. 18, 5.—With abl.:

    uvam Furtivā mutat strigili,

    Hor. S. 2, 7, 109:

    suburbanis lactens porcus aere mutandus est,

    Col. 7, 9, 4:

    caetera reponantur, vel aere mutentur,

    id. 8, 5, 4:

    aere mutandi sunt (sc. apri),

    id. 9, 1, 7:

    quamvis Milesia magno Vellera mutentur,

    Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:

    eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,

    Sall. J. 44, 5.—With inter:

    mutare res inter se instituerant,

    Sall. J. 18, 9.—
    D.
    To forsake, abandon, leave:

    mutare, derelinquere,

    Non. p. 351, 1:

    expertum jam principem anxii mutabant,

    Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:

    quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,

    Juv. 6, 472.
    2.
    mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
    3.
    Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

    Lewis & Short latin dictionary > Muto

  • 2 muto

    1.
    mūto, āvi, ātum (arch. subj. mutassis, Plaut. Aul. 3, 6, 49; inf. pass. mutarier, id. Men. prol. 74), 1, v. a. and n. freq. [moveo].
    I.
    Prop., to move, to move away or from its place, to move to a place (rare):

    neque se luna quoquam mutat,

    does not move, does not budge, Plaut. Am. 1, 1, 117: illa tamen se Non habitu mutatve loco, does not quit her dress or her dwelling, Hor. S. 2, 7, 64:

    ne quis invitus civitate mutetur,

    be forced to leave, be driven from, Cic. Balb. 13, 30:

    hinc dum muter,

    if I can only get away from here, Ov. Tr. 5, 2, 73.—
    II.
    Transf.
    A.
    Of change in the thing spoken of itself.
    1.
    In gen.
    a.
    Act., to alter, change a thing (freq. and class.; cf.

    vario): sententiam mutare numquam,

    Cic. Mur 29, 61: ego rogatus mutavi consilium meum. id. Fam. 4, 4, 4:

    consuetudinem dicendi,

    id. Brut. 91, 314:

    mentes vestras voluntatesque,

    id. Prov. Cons. 10, 25:

    cum testamentum mutare cuperet,

    id. Clu. 11, 31: propositum. Petr. 116:

    ne haec mutet fidem,

    Plaut. Mil. 4, 1, 36: nequeo exorare [p. 1181] ut me maneat et cum illo ut mutet fidem, Ter. Phorm. 3, 2, 28:

    tabulas,

    to alter one's will, Juv. 14, 55.— Absol.:

    natura nescia mutari,

    incapable of change, Juv. 13, 240. —With ob:

    mutatum jus ob unius feneratoris libidinem,

    Liv. 8, 28, 1:

    facilem mutatu gentem,

    Tac. A. 14, 23.—With ad:

    gubernatori ad incursus tempestatum... ratio mutanda est,

    Quint. 10, 7, 3:

    ad singulas paene distinctiones vultus mutandus est,

    id. 11, 3, 47.—With Gr. acc.:

    mutata suos flumina cursus,

    Verg. E. 8, 4:

    negat quicquam ex Latinā ratione mutandum,

    Quint. 1, 5, 89.—With cum:

    cum illo fidem,

    Ter. Phorm. 3, 2, 28 supra; more freq. cum aliquā re, to change with or under the influence of a thing:

    facies locorum cum ventis simul mutatur,

    Sall. J. 78, 3:

    qui cum fortunā non animum mutāsset,

    Vell. 2, 82, 2:

    quarum uvarum vini jucunditas cum regione mutatur,

    Col. 3, 2, 16; Ambros. in Abrah. 2, 10, 68.—With in and acc.:

    bona facile mutantur in pejus,

    Quint. 1, 1, 5.—With ex:

    nisi forte non ex Graeco mutantes, etc.,

    Quint. 3, 4, 14:

    ex feminis mutari in mares,

    Plin. 7, 4, 3, § 36. —With de:

    de uxore nihil mutat,

    Ter. And. 5, 4, 46.—With ab:

    quantum mutatus ab illo Hectore,

    Verg. A. 2, 274:

    longe mutatus ab illo Sampsone, qui, etc.,

    Ambros. Spir. Sanc. 2, prol. § 13.—Non mutat, with rel.-clause, it makes no difference: nec mutat confestim, an interjecto tempore, fidem suam adstrinxerunt, Pap. Dig. 46, 1, 52, § 2. —With abl. instrum. ( poet.):

    ut silvae foliis pronos mutantur in annos,

    Hor. A. P. 60.—
    b.
    Neutr., = mutari, to alter, change:

    quantum mores mutaverint argumentum,

    Liv. 39, 51, 10:

    postquam mutabat aestus,

    Tac. A. 2, 23; 12, 20:

    annona ex ante convectā copiā nihil mutavit,

    Liv. 5, 13, 1:

    mox in superbiam mutans,

    Tac. A. 12, 29:

    adeo animi mutaverant, ut clariorem inter Romanos deditio Postumium... faceret,

    Liv. 9, 12, 3:

    tantum mutāsse fortunam, ut, etc.,

    id. 29, 3, 10; 39, 51, 10.—
    (β).
    To differ, be different:

    pastiones hiberno ac verno tempore hoc mutant,

    Varr. R. R. 2, 2, 12:

    quantum mutare a Menandro Caecilius visus est,

    Gell. 2, 23, 7.—
    (γ).
    Of style, to vary:

    an ego... poetis, et maxime tragicis concederem, ut ne omnibus locis eādem contentione uterentur, crebroque mutarent? etc.,

    Cic. Or. 31, 109.—
    2.
    In partic.
    a.
    To change the color of, to color, dye (cf.:

    inficio, imbuo): aries jam suave rubenti Murice, jam croceo mutabit vellera luto,

    Verg. E. 4, 44:

    nec lanarum colores, quibus simplex ille candor mutatus est, elui possunt,

    Quint. 1, 1, 5.—
    b.
    To change for the better, make better, to improve: placet tibi factum, Micio? Mi.:

    non, si queam mutare,

    Ter. Ad. 4, 7, 19.—
    c.
    To change for the worse; pass., of wine, to spoil, turn, etc.:

    ac, nisi mutatum, parcit defundere vinum,

    Hor. S. 2, 2, 58:

    melle mutatum (sc. balsamum),

    adulterated, Plin. 12, 25, 54, § 122.—
    B.
    Of change in its relation to other things, etc.
    1.
    In gen., to change one thing, etc., for another:

    mutatis ad celeritatem jumentis,

    Caes. B. C. 3, 11:

    vestimenta mutanti tunica ardere visa est,

    Suet. Tib. 14:

    calceos et vestimenta,

    Cic. Mil. 10, 28.—Esp. freq.: mutare vestem, to change one's dress: An. Muta vestem. Ch. Ubi mutem?... An. Eamus ad me. Ibi proximum'st ubi mutes, Ter. Eun. 3, 5, 61 sqq.:

    mutando nunc vestem, nunc tegumenta capitis,

    Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2.—Esp., to put on the garb of mourning, of humility, etc.:

    pro me praesente senatus hominumque praeterea viginti millia vestem mutaverunt,

    Cic. post Red. ad Quir. 3, 8:

    non modo ut vestem mutaret, aut supplex prensaret homines, sed, etc.,

    Liv. 2, 61; 8, 37, 9; Cic. Sest. 11, 26; Hor. C. 1, 35, 23.—
    2.
    Esp.
    a.
    Mutata verba, i. e. figurative:

    mutata (verba), in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet, sumptum ex re aliquā consequenti,

    Cic. Or. 27, 92.—
    b.
    Of style, to vary, alter:

    reliquum est ut dicas de conversā oratione atque mutatā,

    Cic. Part. Or. 7, 23:

    genus eloquendi... mutatum,

    id. ib. 5, 16.—
    c.
    Of one's assertion or promise:

    quod dixi semel, hau mutabo,

    will not break my word, Plaut. Bacch. 5, 2, 90.—
    d.
    Of place, to change, shift, alter:

    locum ex loco mutans (sc. typhon) rapidā vertigine,

    Plin. 2, 48, 49, § 132; cf.: quod nec injussu populi mutari finibus posset, to be removed, Liv. 5, 46, 11:

    exsules sunt, etiam si solum non mutārunt,

    i. e. gone into exile, Cic. Par. 4, 31:

    jussa pars mutare Lares et urbem Sospite cursu,

    Hor. C. Sec. 39.—
    C.
    Of common or reciprocal relations, to interchange, exchange.—With cum:

    cum amplificatione vectigalium nomen Hieronicae legis mutare,

    Cic. Verr. 2, 3, 8, § 19:

    ut vestem cum illo mutem,

    Ter. Eun. 3, 5, 24:

    ne cujus suorum popularium mutatam secum fortunam esse vellent,

    Liv. 21, 45, 6.—With pro:

    C. Hostilio pro Etruriā Tarentum mutaverant (sonatus) provinciam, pro Tarento Capuam mutaverunt,

    Liv. 27, 35, 14:

    non debere eum incerta pro certis mutare,

    Sall. J. 83, 1:

    mutatos pro Macedonibus Romanos dominos,

    Liv. 34, 49, 6.—With abl. of that for which the exchange, etc., is made:

    quid terras alio calentes Sole mutamus (patriā),

    Hor. C. 2, 16, 19:

    victoriae possessionem incertā pace mutāsse,

    Liv. 9, 12, 2; also with abl. of that given in exchange, etc.:

    victrice patriā victam mutari,

    id. 5, 30, 3.—So esp. of trading, etc., to exchange, barter, sell, etc.:

    coepit captivos conmercari Aleos, si quem reperire possit, qui mutet suum,

    Plaut. Capt. prol. 28; cf.:

    homines captivos conmercatur, si queat Aliquem invenire, suum qui mutet filium,

    id. ib. 1, 1, 33;

    1, 2, 68: hic mutat merces surgente a sole, etc.,

    Hor. S. 1, 4, 29:

    mutandi copia,

    Sall. J. 18, 5.—With abl.:

    uvam Furtivā mutat strigili,

    Hor. S. 2, 7, 109:

    suburbanis lactens porcus aere mutandus est,

    Col. 7, 9, 4:

    caetera reponantur, vel aere mutentur,

    id. 8, 5, 4:

    aere mutandi sunt (sc. apri),

    id. 9, 1, 7:

    quamvis Milesia magno Vellera mutentur,

    Verg. G. 3, 307; so with cum and pers. with whom the exchange is made:

    eaque mutare cum mercatoribus vino advecticio,

    Sall. J. 44, 5.—With inter:

    mutare res inter se instituerant,

    Sall. J. 18, 9.—
    D.
    To forsake, abandon, leave:

    mutare, derelinquere,

    Non. p. 351, 1:

    expertum jam principem anxii mutabant,

    Tac. H. 3, 44: mihi non persuadetur... mutem meos, Lucil. ap. Non. 351, 3: mutataque sidera pondus Quaesivere suum, i. e. forsaken or abandoned by the gods, Petr. poët. 124, 264.—Hence, mūtā-tus, a, um, P. a., changed, i. e. different, successive:

    quae (facies) mutatis inducitur atque fovetur Tot medicaminibus,

    Juv. 6, 472.
    2.
    mūto, ōnis, m., = membrum virile (rare and only poet.), Lucil. ap. Porphyr. ad Hor. S. 1, 2, 68; also id. ib. Orell. (K. and H. muttonis).
    3.
    Mūto, a Roman surname, Cic. Fragm. Or. pro Fundan. p. 445 Orell.

    Lewis & Short latin dictionary > muto

  • 3 vestis

        vestis is, f    [2 VAS-], sing collect., a covering for the body, clothes, clothing, attire, vesture: discidit Vestem, T.: sumptā veste virili, H.: dolorem veste significare: pretiosa, L.—In the phrase, mutare vestem, to change one's garments, put on other clothing: muta vestem (for disguise), T.: mutando vestem sese ab insidiis munierat, L.: vestem mutandam omnes putarunt, i. e. that they must put on mourning.—Plur., clothes, garments: aurum vestibus inlitum Mirata, H.: albae, Cu.: meretriciae, Ta.: picturatae auri subtemine vestes, V.: vestibus extentis, Iu.—A carpet, rug, tapestry (in full, stragula vestis): plena domus stragulae vestis: Tyriae vestes, H.
    * * *
    garment, clothing, blanket; clothes; robe

    Latin-English dictionary > vestis

  • 4 vestis

    vestis, is, f. [Sanscr. root vas-, to put on; Gr. hes-, Wes-; cf. hennumi, esthês], the covering for the body, clothes, clothing, attire, vesture (syn. amictus; in class. prose only sing.).
    I.
    Lit.: lavere lacrimis vestem squalam et sordidam, Enn. ap. Non. 172, 20 (Trag. v. 370 Vahl.):

    mulierem cum auro et veste abducere,

    Plaut. Curc. 2, 3, 69:

    satin' haec me vestis deceat,

    these clothes, id. Most. 1, 3, [p. 1982] 10:

    discidit vestem,

    Ter. Ad. 1, 2, 41:

    lugubris,

    id. Heaut. 2, 3, 45; id. Eun. 3, 5, 24:

    ad vestem muliebrem conficiendam,

    Cic. Verr. 2, 4, 46, § 103; id. Phil. 2, 27, 66; id. de Or. 1, 35, 161:

    sumptā veste virili,

    Hor. S. 1, 2, 16; 1, 2, 95; id. Ep. 1, 19, 38 al.—
    2.
    Esp.: mutare vestem.
    (α).
    To put on mourning garments, put on mourning (cf. sordidatus), Cic. Planc. 12, 29; id. Sest. 11, 26; Liv. 6, 20, 2; cf.:

    quid vestis mutatio'st?

    Ter. Eun. 4, 4, 4:

    cum dolorem suum vestis mutatione declarandum censuisset,

    Cic. Pis. 8, 17.—
    (β).
    Also in gen., to change one's clothing, Ter. Eun. 3, 5, 61; Liv. 22, 1, 3; Sen. Ep. 18, 2; Vell. 2, 41, 2.—
    3.
    In sing. collect., = vestes:

    multam pretiosam supellectilem vestemque missam Carthaginem,

    Liv. 21, 15, 2; so id. 26, 21, 8; 31, 17, 6; 39, 6, 7; 44, 26, 9.—
    B.
    Plur., clothes, garments ( poet. and in postAug. prose):

    aurum vestibus illitum Mirata,

    Hor. C. 4, 9, 14:

    picturatae auri subtemine vestes,

    Verg. A. 3, 483:

    vestibus extentis,

    Juv. 12, 68:

    quod in vestes, margarita, gemmas fuerat erogaturus,

    Plin. Ep. 5, 16, 7; Quint. 6, 1, 30; 9, 4, 4; 11, 1, 31; Curt. 3, 13, 7; 5, 1, 10; Sen. Ep. 114, 11; id. Ben. 7, 9, 5; 7, 20, 2; Plin. 19, 1, 2, § 14; Suet. Tib. 36; id. Gram. 23; Tac. A. 2, 24; 3, 53; 12, 68. —
    II.
    Transf., of any sort of covering.
    1.
    A carpet, curtain, tapestry (syn. stragulum):

    in plebeiā veste cubandum est,

    Lucr. 2, 36; Cic. Verr. 2, 5, 56, § 146; Ov. M. 8, 659; Hor. S. 2, 4, 84; 2, 6, 103; 2, 6, 106 al. —
    2.
    Poet.
    (α).
    A veil, Stat. Th. 7, 244.—
    (β).
    The skin of a serpent, Lucr. 4, 61; cf. id. 3, 614.—
    (γ).
    The beard as the covering of the chin, Lucr. 5, 673 (cf. vesticeps and investis).—
    (δ).
    A spider's web, Lucr. 3, 386.

    Lewis & Short latin dictionary > vestis

  • 5 induō

        induō uī, ūtus, ere    [indu+4 AV-], to put on, assume, dress in: Meam (vestem), T.: vestes Indutae, V.: lugubria, O.: Herculi tunicam: galeas, Cs.: albos crinīs, V.: scalas, shouldered, O.: raptae insignia Bacchi, O.: sibi torquem: unam (vestem) iuveni, V.—To clothe, dress, cover, wrap, deck, array: se in florem, V.: quos Induerat Circe in voltūs ferarum, V.: cum venti se in nubem induerint: toris lacertos, O.: pomis se arbos Induerat, V.: eamst indutus (vestem)? T.: galeam Induitur, V.: Quidlibet indutus, dressed as it happens, H.: Indutus capiti, V.: indutus Troas agebat, wearing (the helmet), V.—To entangle, impale, pierce: se stimulis inopinantes induebant, Cs.: se hastis, L.: An sese mucrone Induat, i. e. pierce, V.—Fig., to put on, assume: personam iudicis: cuius simulationem induerat, L.: tellus Induit hominum figuras, O.—To entangle, involve: se actione: suā confessione induatur necesse est, entangle himself: se in captiones: non se purgavit, sed induit.
    * * *
    induere, indui, indutus V
    put on, clothe, cover; dress oneself in

    Latin-English dictionary > induō

  • 6 reicio

    rē-ĭcĭo (better than rē-jĭcĭo), rejēci, jectum, 3 (reicis, dissyl., Stat. Th. 4, 574;

    and likewise reice,

    Verg. E. 3, 96;

    and perh. also,

    Plaut. As. 2, 1, 6; scanned elsewhere throughout rēĭcio, etc.), v. a. [jacio], to throw, cast, or fling back (freq. and class.; cf.: remitto, retorqueo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Of inanim. objects:

    imago nostros oculos rejecta revisit,

    Lucr. 4, 285; 4, 107; cf. id. 4, 570:

    telum in hostes,

    Caes. B. G. 1, 46: tunicam reicere, i. e. to fling back, fling over the shoulder (whereas abicere is to throw off, Cic. Att. 4, 2, 4), Lucil. ap. Varr. L. L. 6, § 69 Müll.; cf.:

    togam in umerum,

    Quint. 11, 3, 131; 140:

    togam a sinistro,

    id. 11, 3, 144:

    togam ab umero,

    Liv. 23, 8 fin.:

    amictum ex umeris,

    Verg. A. 5, 421:

    ex umeris' vestem,

    Ov. M. 2, 582:

    de corpore vestem,

    id. ib. 9, 32:

    penulam,

    Cic. Mil. 10, 29; Phaedr. 5, 2, 5 Burm.:

    sagulum,

    Cic. Pis. 23, 55; Suet. Aug. 26:

    amictum,

    Prop. 2, 23 (3, 17), 13:

    vestem,

    Cat. 66, 81 al.:

    ab ore colubras,

    Ov. M. 4, 474:

    capillum circum caput neglegenter,

    Ter. Heaut. 2, 3, 50: manibus ad tergum rejectis, thrown back or behind, Asin. Pol. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    manus post terga,

    Plin. 28, 4, 11, § 45: scutum, to throw over one ' s back (in flight), Cic. de Or. 2, 72, 294; Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    parmas,

    Verg. A. 11, 619:

    ut janua in publicum reiceretur,

    might be thrown back, Plin. 36, 15, 24, § 112:

    fatigata membra rejecit,

    i. e. stretched on the ground, Curt. 10, 5, 3:

    voluit... Reicere Alcides a se mea pectora,

    to push back, Ov. M. 9, 51:

    librum e gremio suo,

    to fling away, id. Tr. 1, 1, 66:

    sanguinem ore,

    to cast up, vomit, Plin. 26, 12, 82, § 131; so,

    sanguinem,

    Plin. Ep. 5, 19, 6; 8, 1, 2:

    bilem,

    Plin. 23, 6, 57, § 106:

    vinum,

    Suet. Aug. 77:

    aliquid ab stomacho,

    Scrib. Comp. 191.— Poet.:

    oculos Rutulorum reicit arvis,

    turns away, averts, Verg. A. 10, 473:

    pars (vocum) solidis adlisa locis rejecta sonorem Reddit,

    echoed, Lucr. 4, 570.—
    b.
    Of living objects, to drive back, chase back, force back, repel (so in gen. not found in class. prose authors):

    hominem,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 19:

    aliquem,

    id. Merc. 5, 2, 69:

    in bubilem reicere (boves),

    id. Pers. 2, 5, 18:

    pascentes a flumine capellas,

    Verg. E. 3, 96:

    in postremam aciem,

    to place in the rear, Liv. 8, 8.—
    (β).
    Reicere se, to throw or cast one ' s self back or again; or, in gen., to throw or fling one ' s self anywhere:

    tum illa Rejecit se in eum,

    flung herself into his arms, Ter. And. 1, 1, 109:

    se in gremium tuom,

    Lucr. 1, 34:

    se in grabatum,

    Petr. 92, 3; cf.:

    in cubile rejectus est,

    id. 103, 5; cf.:

    fatigata membra rejecit,

    leaned back, Curt. 10, 5, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Milit. t. t., to force back, beat back, repel, repulse the enemy (cf.:

    repello, reprimo, refuto): eos, qui eruptionem fecerant, in urbem reiciebant,

    Caes. B. C. 2, 2 fin.:

    reliqui in oppidum rejecti sunt,

    id. B. G. 2, 33; 1, 24 fin.:

    Tusci rejecti armis,

    Verg. A. 11, 630:

    ab Antiocheā hostem,

    Cic. Fam. 2, 10, 2; cf.:

    praesidia adversariorum Calydone,

    Caes. B. C. 3, 35 (where, however, as id. ib. 3, 46, the MSS. vacillate between rejecti and dejecti; v. Oud. N. cr.).—
    2.
    Nautical t. t.: reici, to be driven back by a storm (while deferri or deici signifies to be cast away, and eici to be thrown on the shore, stranded; v. Liv. 44, 19, 2 Drak.): naves tempestate rejectas eodem, unde erant profectae, revertisse, Caes. B. G. 5, 5; so,

    naves,

    id. ib. 5, 23:

    a Leucopetrā profectus... rejectus sum austro vehementi ad eandem Leucopetram,

    Cic. Att. 16, 7, 1; cf. id. Phil. 1, 3, 7; id. Caecin. 30, 88:

    sin reflantibus ventis reiciemur,

    id. Tusc. 1, 49, 119; id. Att. 3, 8, 2.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cast off, remove, repel, reject:

    abs te socordiam omnem reice,

    Plaut. As. 2, 1, 6: abs te religionem, Att. ap. Varr. L. L. 7, § 65 Müll. (Trag. Rel. v. 430 Rib.):

    quam ut a nobis ratio verissima longe reiciat,

    Lucr. 6, 81:

    (hanc proscriptionem) nisi hoc judicio a vobis reicitis et aspernamini,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153:

    ab his reicientur plagae balistarum,

    Vitr. 10, 20:

    foedum contactum a casto corpore,

    Plin. Ep. 4, 11, 9; Ter. Phorm. prol. 18:

    ferrum et audaciam,

    Cic. Mur. 37, 79; cf.

    ictus,

    Stat. Th. 6, 770; and:

    minas Hannibalis retrorsum,

    Hor. C. 4, 8, 16:

    (in Verrinis) facilius quod reici quam quod adici possit invenient,

    Quint. 6, 3, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to reject contemptuously; to refuse, scorn, disdain, despise; esp. of a lover, etc.:

    forsitan nos reiciat,

    Ter. Phorm. 4, 5, 5:

    petentem,

    Ov. M. 9, 512:

    Lydiam,

    Hor. C. 3, 9, 20:

    Socratem omnem istam disputationem rejecisse et tantum de vitā et moribus solitum esse quaerere,

    Cic. Rep. 1, 10, 16:

    refutetur ac reiciatur ille clamor,

    id. Tusc. 2, 23, 55:

    qui Ennii Medeam spernat aut reiciat,

    id. Fin. 1, 2, 4;

    of an appeal to the Senate: quae cum rejecta relatio esset,

    Liv. 2, 31, 9:

    recens dolor consolationes reicit ac refugit,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    ad bona deligenda et reicienda contraria,

    Cic. Leg. 1, 23, 60; cf.

    (vulgares reïce taedas, deligere),

    Ov. M. 14, 677:

    rejectā praedā,

    Hor. S. 2, 3, 68:

    condiciones, Auct. B. Alex. 39: rejecit dona nocentium,

    Hor. C. 4, 9, 42.—
    b.
    In jurid. lang.: judices reicere, to set aside, challenge peremptorily, reject the judges appointed by lot:

    cum ex CXXV. judicibus quinque et LXX. reus reiceret,

    Cic. Planc. 17, 41; 15, 36; id. Att. 1, 16, 3; id. Verr. 2, 1, 7, § 18; 2, 3, 11, § 28; 2, 3, 13, § 32; 2, 3, 59, § 146; id. Vatin. 11, 27; Plin. Pan. 36, 4.—
    c.
    In the philosoph. lang. of the Stoics: reicienda and rejecta (as a transl. of the Gr. apoproêgmena), rejectable things, i. e. evils to be rejected, Cic. Fin. 5, 26, 78; 3, 16, 52; id. Ac. 1, 10, 37; cf. rejectaneus.—
    2.
    With a designation of the term. ad quem, to refer to, make over to, remand to:

    ad ipsam te epistulam reicio,

    Cic. Att. 9, 13, 8:

    in hunc gregem vos Sullam reicietis?

    id. Sull. 28, 77 (with transferre).—
    b.
    Publicists' t. t.: reicere aliquid or aliquem ad senatum (consules, populum, pontifices, etc.), to refer a matter, or the one whom it concerns, from one ' s self to some other officer or authorized body (esp. freq. in Liv.; v. the passages in Liv. 2, 22, 5 Drak.):

    totam rem ad Pompeium,

    Caes. B. C. 3, 17:

    senatus a se rem ad populum rejecit,

    Liv. 2, 27, 5; cf.:

    ab tribunis ad senatum res est rejecta,

    id. 40, 29; and:

    rem ad senatum,

    id. 5, 22, 1:

    aliquid ad pontificum collegium,

    id. 41, 16; so, rem ad pontifices, Ver. Flac. ap. Gell. 5, 17, 2:

    rem ad Hannibalem,

    Liv. 21, 31; id. 2, 28:

    tu hoc animo esse debes, ut nihil huc reicias,

    Cic. Fam. 10, 16, 2.—Of personal objects:

    legati ab senatu rejecti ad populum, deos rogaverunt, etc.,

    Liv. 7, 20; so id. 8, 1; 9, 43; 24, 2; 39, 3.— Absol.:

    tribuni appellati ad senatum rejecerunt,

    Liv. 27, 8; 42, 32 fin.
    c.
    With respect to time, to put off to a later period, to defer, postpone (Ciceronian):

    a Kal. Febr. legationes in Idus Febr. reiciebantur,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 1:

    reliqua in mensem Januarium,

    id. ib. 2, 1, 3:

    repente abs te in mensem Quintilem rejecti sumus,

    id. Att. 1, 4, 1.—
    * d.
    Reicere se aliquo, to fling one ' s self on a thing, i. e. apply one ' s self to it (very rare): crede mihi, Caesarem... maximum beneficium te sibi dedisse judicaturum, si huc te reicis, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > reicio

  • 7 dē-trahō

        dē-trahō trāxī, trāctus, ere,    to draw off, take down, pull down, take away, remove, withdraw, drag, bring: soccos detrahunt (servi), T.: detractis insignibus imperatoris, Cs.: vestem: pellem, H.: alquem in iudicium: ducem ad certamen, L.: de digito anulum, T.: de his (mulis) stramenta, Cs.: Hannibalem ex Italiā, L.: vestem tibi, T.: anulos liberis suis: illi coronam, H.: me mihi, O.: tegumenta scutis, Cs.: frenos equis, L.: altā ilice virgam, O.—To remove, withdraw, take away, deprive, strip, rob: detractis cohortibus duabus, Cs.: eidem Armeniam: illi Haerentem capiti coronam, H.: animis errorem, O.: ex tertiā acie singulas cohortīs, Cs.: ut (remigum) pars ab nostris detraheretur, i. e. from the ships, Cs.: aliquid ab homine. —Fig., to pull down, drag down, lower: conlegam de caelo: regum maiestatem ab summo fastigio ad medium, L.—To withhold, divert: tantum tempus ex re militari.—To lower in estimation, disparage, detract: detrahendae dignitatis gratiā: de se: de absentibus detrahendi causā dicitur: de ipso, qui scripsit, detrahi nihil volo: quod tibi ille detrahit: multum ei detraxit, quod, etc., N.

    Latin-English dictionary > dē-trahō

  • 8 detraho

    dē-trăho, xi, ctum, 3 ( inf. perf. sync. detraxe, Plaut. Trin. 3, 3, 15), v. a., to draw or take off, draw away, draw or take down; to pull down; to take away, remove, withdraw (class. and very freq.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc. and de or ex with abl.:

    crumenam sibi de collo,

    Plaut. Truc. 3, 1, 7:

    anulum de digito,

    Ter. Heaut. 4, 1, 38:

    aliquem de curru,

    Cic. Cael. 14 fin. et saep.:

    aliquem ex cruce,

    Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6; so,

    stramenta e mulis,

    Caes. B. G. 7, 45, 2:

    homines ex provinciis,

    Cic. Prov. Cons. 1; cf.:

    inimicum ex Gallia,

    id. ib. 8, 19:

    Hannibalem ex Italia,

    Liv. 29, 20;

    aliquem pedibus e tribunali,

    Suet. Rhet. 6 et saep.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    nudo vestimenta detrahere me jubes,

    Plaut. As. 1, 1, 79:

    alicui anulum,

    Ter. Hec. 5, 3, 31:

    vestem alicui,

    id. Eun. 4, 4, 40:

    amiculum alicui,

    Cic. N. D. 3, 34, 83:

    torquem alicui,

    id. Fin. 1, 7, 23:

    loricam alicui,

    Verg. A. 5, 260 et saep.: tegumenta scutis, Caes. B. G. 2, 21, 5:

    frenos equis,

    Liv. 4, 33 et saep.:

    virum equo,

    Liv. 22, 47; cf.:

    aliquem in transvehendo,

    Suet. Aug. 38.
    (γ).
    With acc. alone: vestimenta, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    veste detracta,

    Cic. Brut. 75, 262:

    soccos detrahunt (servi),

    Ter. Heaut. 1, 1, 72:

    detractis insignibus imperatoris,

    Caes. B. C. 3, 96, 3:

    vestem,

    Cic. Brut. 75, 262;

    statuas,

    Just. 38, 8, 12.—
    (δ).
    With ad, in, or trans:

    castella trans Euphraten,

    Tac. A. 15, 17 et saep.:

    aliquem in judicium,

    Cic. Mil. 8, 38; cf.:

    aliquem ad accusationem,

    id. Clu. 68, 179:

    aliquem ad aequum certamen,

    Liv. 22, 13:

    tauros ad terram cornibus,

    Suet. Claud. 21; cf.: naves ad terram, Auct. B. Alex. 10 fin.:

    dominationem in carcerem et catenas,

    Flor. 1, 24, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    In medic. lang., to purge, Cels. 2, 10 fin.; Plin. 27, 7, 28, § 48 et saep.—
    2.
    With the accessory idea of depriving or diminishing, to remove, withdraw, take away a thing from any one; to draw off, remove, take away from any thing.
    (α).
    With acc. and de or ex with abl.:

    multa de suis commodis,

    Cic. Lael. 16, 57:

    aliquid de summa,

    Lucr. 3, 513; cf. Cic. Verr. 2, 3, 78, § 181:

    aliquid ex ea summa,

    id. Att. 10, 5; and:

    nihil de vivo,

    id. Fl. 37:

    ex tertia acie singulas cohortes,

    Caes. B. C. 3, 89, 3; cf.:

    detractis cohortibus duabus,

    id. B. G. 3, 2, 3.—
    (β).
    With acc. and dat.:

    cum ei eidem detraxisset Armeniam,

    Cic. Div. 2, 37 fin.:

    scuto militi detracto,

    Caes. B. G. 2, 25:

    coronam capiti,

    Liv. 38, 47; cf. Hor. S. 1, 10, 48:

    auxilia illi,

    Caes. B. G. 6, 5, 5:

    fasces indigno (opp. deferre),

    Hor. Ep. 1, 16, 34 et saep.:

    pellem hostiae,

    to flay, Vulg. Levit. 1, 6.—
    (γ).
    With acc. and ab with abl.:

    aliquid ab homine,

    Cic. Off. 3, 6, 30.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to pull down, to lower (very rarely):

    regum majestatem ab summo fastigio ad medium,

    Liv. 37, 45, 18:

    superbiam,

    Vulg. Isa. 23, 9.—Far more freq.,
    B.
    In partic. (acc. to no. I. B. 2.), to withdraw, take away, take; to lower in estimation, disparage, detract from.
    (α).
    With de or ex:

    detractis de homine sensibus,

    Cic. Fin. 1, 9, 30; cf.:

    quicquam de nostra benevolentia,

    id. Fam. 5, 2 fin.:

    tantum sibi de facultate,

    id. Brut. 70 fin.; cf.:

    studiose de absentibus detrahendi causa, severe dicitur,

    id. Off. 1, 37, 134:

    de ipso, qui scripsit, detrahi nihil volo,

    Cic. Pis. 29, 71: aliquid de aliquo, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7:

    de hoc senatu detrahere,

    Cic. Rab. Perd. 7, 20; so,

    de aliquo,

    id. Att. 11, 11 fin.; Nep. Chabr. 3, 3:

    de se,

    Cic. Ac. 2, 5, 15; cf.:

    de rebus gestis alicujus,

    Nep. Timol. 5, 3:

    quantum detraxit ex studio, tantum amisit ex gloria,

    Cic. Brut. 67, 236; cf. id. Div. ap. Caecil. 15, 49; id. Fam. 1, 5, a.—
    (β).
    With dat.:

    nihil tibi detraxit senatus nisi, etc. (opp. dare),

    id. ib. 1, 5, b; cf.

    opp. concedere,

    id. de Or. 2, 71; Quint. 11, 1, 71:

    honorem debitum ordini,

    Cic. Verr. 2, 4, 11:

    illam opinionem maerenti,

    id. Tusc. 3, 31, 76:

    auctoritatem Cottae,

    Quint. 6, 5, 10:

    fidem sibi,

    id. 2, 17, 15; 5, 7, 4 al.:

    errorem animis,

    Ov. M. 2, 39:

    multum alicui,

    Nep. Eum. 1, 2:

    regi,

    Vulg. Eccles. 10, 20.—
    (γ).
    Absol.:

    aliquid dicere detrahendae spoliandaeque dignitatis alicujus gratia,

    Cic. Cael. 2 et saep.:

    laudis simulatione detrahitur,

    Quint. 8, 6, 55; id. 12, 9, 7.—
    C.
    To withhold:

    ususfructus in mancipanda proprietate detrahi potest,

    Gai. Inst. 2, 33.

    Lewis & Short latin dictionary > detraho

  • 9 gero

    1.
    gĕro, gessi, gestum ( Part. gen. plur. sync. gerentum, Plaut. Truc. 2, 1, 13; imper. ger, like dic, duc, fac, fer, Cat. 27, 2), 3, v. a. [root gas-, to come, go; Zend, jah, jahaiti, come; gero (for geso), in caus. sense, to cause to come; cf. Gr. bastazô, from bastos = gestus], to bear about with one, to bear, carry, to wear, have (in the lit. signif. mostly poet., not in Cic., Cæs., Sall., or Quint.; but instead of it ferre, portare, vehere, sustinere, etc.; but in the trop. signif. freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    (vestem ferinam) qui gessit primus,

    Lucr. 5, 1420; so,

    vestem,

    Ov. M. 11, 276 (with induere vestes), Nep. Dat. 3; cf.:

    coronam Olympiacam capite,

    Suet. Ner. 25:

    ornamenta,

    id. Caes. 84:

    angues immixtos crinibus,

    Ov. M. 4, 792:

    clipeum (laeva),

    id. ib. 4, 782; cf.:

    galeam venatoriam in capite, clavam dextra manu, copulam sinistra,

    Nep. Dat. 3:

    ramum, jaculum,

    Ov. M. 12, 442:

    spicea serta,

    id. ib. 2, 28:

    vincla,

    id. ib. 4, 681:

    venabula corpore fixa,

    id. ib. 9, 206; cf.:

    tela (in pectore fixus),

    id. ib. 6, 228:

    Vulcanum (i. e. ignem) in cornu conclusum,

    Plaut. Am. 1, 1, 185:

    spolia ducis hostium caesi suspensa fabricato ad id apte ferculo gerens,

    Liv. 1, 10, 5; cf.:

    Horatius trigemina spolia prae se gerens,

    id. 1, 26, 2:

    onera,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.: uterum or partum gerere, to be pregnant, be with young; so, gerere partum, Plin. 8, 47, 72, § 187:

    uterum,

    id. 8, 40, 62, § 151:

    centum fronte oculos centum cervice gerebat Argus,

    Ov. Am. 3, 4, 19:

    lumen unum media fronte,

    id. M. 13, 773:

    cornua fronte,

    id. ib. 15, 596:

    virginis os habitumque gerens et virginis arma,

    Verg. A. 1, 315:

    virginis ora,

    Ov. M. 5, 553; cf.:

    quae modo bracchia gessit, Crura gerit,

    id. ib. 5, 455 sq.:

    Coae cornua matres Gesserunt tum,

    i. e. were turned into cows, id. ib. 7, 364:

    principio (morbi) caput incensum fervore gerebant,

    Lucr. 6, 1145:

    qui umbrata gerunt civili tempora quercu,

    Verg. A. 6, 772:

    tempora tecta pelle lupi,

    Ov. M. 12, 380:

    (Hector) squalentem barbam et concretos sanguine crines Vulneraque illa gerens, quae, etc.,

    Verg. A. 2, 278:

    capella gerat distentius uber,

    Hor. S. 1, 1, 110.—
    b.
    Of inanimate things:

    semina rerum permixta gerit tellus discretaque tradit,

    Lucr. 6, 790; cf.:

    (terram) multosque lacus multasque lacunas In gremio gerere et rupes deruptaque saxa,

    id. ib. 6, 539; Enn. ap. Non. 66, 26 (Sat. 23, p. 157 Vahl.); and:

    quos Oceano propior gerit India lucos,

    Verg. G. 2, 122:

    speciem ac formam similem gerit ejus imago,

    Lucr. 4, 52.—
    B.
    In partic. (very rare).
    1.
    With respect to the term. ad quem, to bear, carry, bring to a place:

    (feminae puerique) saxa in muros munientibus gerunt,

    Liv. 28, 19, 13:

    neque eam voraginem conjectu terrae, cum pro se quisque gereret, expleri potuisse,

    id. 7, 6, 2; cf. id. 37, 5, 1. — Absol.:

    si non habebis unde irriges, gerito inditoque leniter,

    Cato, R. R. 151, 4; Liv. 7, 6, 2 Drak.—Prov.:

    non pluris refert, quam si imbrem in cribrum geras,

    Plaut. Ps. 1, 1, 100.—
    2.
    With the accessory idea of production, to bear, bring forth, produce:

    quae (terra) quod gerit fruges, Ceres (appellata est),

    Varr. L. L. 5, § 64 Müll.; cf. Tib. 2, 4, 56:

    violam nullo terra serente gerit,

    Ov. Tr. 3, 12, 6:

    arbores (Oete),

    id. M. 9, 230:

    malos (platani),

    Verg. G. 2, 70: frondes (silva), Ov. M. 11, 615:

    terra viros urbesque gerit silvasque ferasque Fluminaque et Nymphas et cetera numina ruris,

    Ov. M. 2, 16.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, have, entertain, cherish: vos etenim juvenes animum geritis muliebrem, illa virago viri, Poët. ap. Cic. Off. 1, 18, 61; cf.:

    fortem animum gerere,

    Sall. J. 107, 1:

    parem animum,

    id. ib. 54, 1 Kritz.:

    animum invictum advorsum divitias,

    id. ib. 43, 5:

    animum super fortunam,

    id. ib. 64, 2:

    mixtum gaudio ac metu animum,

    Liv. 32, 11, 5; cf. also Verg. A. 9, 311; and v. infra B. 3.: aeque inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v. 8 Vahl.):

    personam,

    to support a character, play a part, Cic. Off. 1, 32, 115; cf.:

    est igitur proprium munus magistratus, intelligere, se gerere personam civitatis debereque ejus dignitatem et decus sustinere,

    id. ib. 1, 34, 132; Aug. Doctr. Christ. 4, 29 init.;

    id. Civ. Dei, 1, 21 al.: mores, quos ante gerebant, Nunc quoque habent,

    Ov. M. 7, 655:

    et nos aliquod nomenque decusque Gessimus,

    Verg. A. 2, 89:

    seu tu querelas sive geris jocos Seu rixam et insanos amores Seu facilem, pia testa (i. e. amphora), somnum,

    Hor. C. 3, 21, 2:

    in dextris vestris jam libertatem, opem... geritis,

    Curt. 4, 14 fin.:

    plumbeas iras,

    Plaut. Poen. 3, 6, 18:

    iras,

    Ter. Hec. 3, 1, 30: M. Catonem illum Sapientem cum multis graves inimicitias gessisse accepimus propter Hispanorum injurias, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66:

    veteres inimicitias cum Caesare,

    Caes. B. C. 1, 3, 4:

    muliebres inimicitias cum aliqua,

    Cic. Cael. 14, 32:

    inimicitias hominum more,

    id. Deiot. 11, 30: simultatem cum aliquo pro re publica, Anton. ap. Cic. Att. 14, 13, A, 3; cf. Suet. Vesp. 6; and Verg. A. 12, 48:

    de amicitia gerenda praeclarissime scripti libri,

    Cic. Fam. 3, 8, 5:

    amicitiam,

    Nep. Dat. 10 fin.:

    praecipuum in Romanos gerebant odium,

    Liv. 28, 22, 2:

    cum fortuna mutabilem gerentes fidem,

    id. 8, 24, 6:

    utrique imperii cupiditatem insatiabilem gerebant,

    Just. 17, 1 fin. —Absol.:

    ad ea rex, aliter atque animo gerebat, placide respondit,

    Sall. J. 72, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    Gerere se aliquo modo, to bear, deport, behave, or conduct one's self, to act in any manner:

    in maximis rebus quonam modo gererem me adversus Caesarem, usus tuo consilio sum,

    Cic. Fam. 11, 27, 5; cf. id. Off. 1, 28, 98:

    ut, quanto superiores sumus, tanto nos geramus summissius,

    id. ib. 1, 26, 90; so,

    se liberius (servi),

    id. Rep. 1, 43:

    se inconsultius,

    Liv. 41, 10, 5:

    se valde honeste,

    Cic. Att. 6, 1, 13:

    se perdite,

    id. ib. 9, 2, A, 2:

    se turpissime (illa pars animi),

    id. Tusc. 2, 21, 48:

    se turpiter in legatione,

    Plin. Ep. 2, 12, 4:

    sic in provincia nos gerimus, quod ad abstinentiam attinet, ut, etc.,

    Cic. Att. 5, 17, 2:

    sic me in hoc magistratu geram, ut, etc.,

    id. Agr. 1, 8, 26; cf.:

    nunc ita nos gerimus, ut, etc.,

    id. ib. 2, 22, 3:

    uti sese victus gereret, exploratum misit,

    Sall. J. 54, 2:

    se medium gerere,

    to remain neutral, Liv. 2, 27, 3.—
    b.
    In a like sense also post-class.: gerere aliquem, to behave or conduct one's self as any one (like agere aliquem):

    nec heredem regni sed regem gerebat,

    Just. 32, 3, 1; Plin. Pan. 44, 2:

    tu civem patremque geras,

    Claud. IV. Cons. Hon. 293:

    aedilem,

    App. M. 1, p. 113:

    captivum,

    Sen. Troad. 714.—
    c.
    Gerere se et aliquem, to treat one's self and another in any manner:

    interim Romae gaudium ingens ortum cognitis Metelli rebus, ut seque et exercitum more majorum gereret,

    Sall. J. 55, 1:

    meque vosque in omnibus rebus juxta geram,

    id. ib. 85, 47.—
    d.
    Pro aliquo se gerere, to assume to be:

    querentes, quosdam non sui generis pro colonis se gerere,

    Liv. 32, 2, 6:

    eum, qui sit census, ita se jam tum gessisse pro cive,

    Cic. Arch. 5, 11 dub.—
    2.
    Gerere prae se aliquid (for the usual prae se ferre), to show, exhibit, manifest:

    affectionis ratio perspicuam solet prae se gerere conjecturam, ut amor, iracundia, molestia, etc.,

    Cic. Inv. 2, 9, 30; cf.:

    prae se quandam gerere utilitatem,

    id. ib. 2, 52, 157: animum altum et erectum prae se gerebat, Auct. B. Afr. 10 fin.; Aug. de Lib. Arbit. 3, 21, 61 al.;

    so gerere alone: ita tum mos erat, in adversis voltum secundae fortunae gerere, moderari animo in secundis,

    to assume, Liv. 42, 63, 11.—
    3.
    With the accessory idea of activity or exertion, to sustain the charge of any undertaking or business, to administer, manage, regulate, rule, govern, conduct, carry on, wage, transact, accomplish, perform (cf.: facio, ago).—In pass. also in gen., to happen, take place, be done (hence, res gesta, a deed, and res gestae, events, occurrences, acts, exploits; v. the foll.): tertium gradum agendi esse dicunt, ubi quid faciant;

    in eo propter similitudinem agendi et faciundi et gerundi quidam error his, qui putant esse unum. Potest enim aliquid facere et non agere, ut poëta facit fabulam et non agit: contra actor agit et non facit.... Contra imperator quod dicitur res gerere, in eo neque facit neque agit, sed gerit, id est sustinet, translatum ab his qui onera gerunt, quod hi sustinent,

    Varr. L. L. 6, § 77 Müll.:

    omnia nostra, quoad eris Romae, ita gerito, regito, gubernato, ut nihil a me exspectes,

    Cic. Att. 16, 2, 2:

    gerere et administrare rem publicam,

    id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Rep. 2, 1 and 12:

    rem publicam,

    id. ib. 1, 7; 1, 8; id. Fam. 2, 7, 3 et saep.:

    magistratum,

    id. Sest. 37, 79; cf.

    potestatem,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    consulatum,

    id. Agr. 1, 8, 25; id. Sest. 16, 37:

    duumviratum,

    id. ib. 8, 19:

    tutelam alicujus,

    Dig. 23, 2, 68; 27, 1, 22 al.: multi suam rem bene gessere et publicam patria procul, Enn. ap. Cic. Fam. 7, 6, 1 (Trag. v. 295 Vahl.); so,

    rem, of private affairs,

    Plaut. Pers. 4, 3, 34; Cic. de Sen. 7, 22 al.:

    aliquid per aes et libram gerere,

    to transact by coin and balance, Gai. Inst. 3, 173; cf. Weissenb. ad Liv. 6, 14.—Of war: etsi res bene gesta est, Enn. ap. Cic. de Or. 3, 42, 168 (Ann. v. 512 Vahl.): vi geritur res, id. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 272 ib.); cf.:

    gladiis geri res coepta est,

    Liv. 28, 2, 6:

    ubi res ferro geratur,

    id. 10, 39, 12: qui rem cum Achivis gesserunt statim, Enn. ap. Non. 393, 14 (Trag. v. 39 Vahl.); cf. Plaut. Am. 1, 1, 84:

    Alexander... passurus gestis aequanda pericula rebus,

    exploits, Juv. 14, 314:

    miranda quidem, sed nuper gesta referemus,

    id. 15, 28.—Of public affairs, affairs of government:

    magnae res temporibus illis a fortissimis viris summo imperio praeditis, dictatoribus atque consulibus, belli domique gerebantur,

    Cic. Rep. 2, 32 fin.; 2, 24:

    a rebus gerendis senectus abstrahit,

    id. de Sen. 6, 15; cf. § 17: quid quod homines infima fortuna, nulla spe rerum gerendarum ( public business), opifices denique, delectantur historia? maximeque eos videre possumus res gestas ( public events or occurrences) audire et legere velle, qui a spe gerendi absunt, confecti senectute, id. Fin. 5, 19, 52:

    sin per se populus interfecit aut ejecit tyrannum, est moderatior, quoad sentit et sapit et sua re gesta laetatur,

    their deed, id. Rep. 1, 42:

    ut pleraque senatus auctoritate gererentur,

    id. ib. 2, 32; cf. id. ib. 1, 27:

    haec dum Romae geruntur,

    id. Quint. 6, 28:

    ut iis, qui audiunt, tum geri illa fierique videantur,

    id. de Or. 2, 59, 241:

    susceptum negotium,

    id. Fam. 13, 5, 1; cf.:

    si ipse negotium meum gererem, nihil gererem, nisi consilio tuo,

    id. Att. 13, 3, 1:

    negotium bene, male, etc.,

    id. Rosc. Com. 11, 32; id. Cat. 2, 10, 21; Caes. B. G. 3, 18, 5 et saep.; cf.:

    quid negotii geritur?

    Cic. Quint. 13, 42: annos multos bellum gerentes summum summā industriā, Enn. ap. Non. 402, 3 (Trag. v. 104 Vahl.); cf.:

    bello illo maximo, quod Athenienses et Lacedaemonii summa inter se contentione gesserunt,

    Cic. Rep. 1, 16; so,

    bella,

    id. ib. 5, 2: pacem an bellum gerens, v. Andrews and Stoddard's Gram. § 323, 1 (2); Sall. J. 46 fin.:

    bella multa felicissime,

    Cic. Rep. 2, 9:

    bellum cum aliquo,

    id. Sest. 2, 4; id. Div. 1, 46, 103; Caes. B. G. 1, 1, 4 et saep.:

    bello gesto,

    Liv. 5, 43, 1: mea mater de ea re gessit morem morigerae mihi, performed my will, i. e. complied with my wishes, gratified, humored me, Plaut. Cist. 1, 1, 87; cf.:

    geram tibi morem et ea quae vis, ut potero, explicabo,

    Cic. Tusc. 1, 9, 17: morem alicui (in aliqua re), Enn. ap. Non. 342, 24 (Trag. v. 241 Vahl.):

    sine me in hac re gerere mihi morem,

    Ter. Heaut. 5, 1, 74; Plaut. Capt. 2, 3, 44; id. Men. 5, 2, 37; id. Mil. 2, 1, 58; Cic. Rep. 3, 5; id. N. D. 2, 1, 3; Ov. Am. 2, 2, 13 et saep.; also without dat., Plaut. Most. 3, 2, 36; Ter. Ad. 3, 3, 77.— Pass.:

    ut utrique a me mos gestus esse videatur,

    Cic. Att. 2, 16, 3; Plaut. Most. 1, 3, 69; Ter. Eun. 1, 2, 108; id. Ad. 2, 2, 6; Nep. Them. 7, 3 al.—With a play upon this meaning and that in II. A.: magna, inquit, [p. 813] bella gessi:

    magnis imperiis et provinciis praefui. Gere igitur animum laude dignum,

    Cic. Par. 5, 2, 37.— Absol.:

    cum superiores alii fuissent in disputationibus perpoliti, quorum res gestae nullae invenirentur, alii in gerendo probabiles, in disserendo rudes,

    Cic. Rep. 1, 8; cf.

    the passage,

    id. Fin. 5, 19, 52 supra:

    Armeniam deinde ingressus prima parte introitus prospere gessit,

    Vell. 2, 102, 2 (where others unnecessarily insert rem), Liv. 25, 22, 1; cf.

    also: sive caesi ab Romanis forent Bastarnae... sive prospere gessissent,

    id. 40, 58 fin.:

    cum Persis et Philippus qui cogitavit, et Alexander, qui gessit, hanc bellandi causam inferebat, etc.,

    Cic. Rep. 3, 9.—
    4.
    Of time, to pass, spend (mostly post-Aug.; not in Cic.): ut (Tullia) cum aliquo adolescente primario conjuncta aetatem gereret, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; cf.:

    pubertatis ac primae adolescentiae tempus,

    Suet. Dom. 1:

    vitam,

    Petr. 63; Val. Fl. 6, 695:

    annum gerens aetatis sexagesimum et nonum,

    Suet. Vesp. 24.—Hence, gĕrens, entis, P. a. (acc. to II. B. 3.), managing, conducting, etc.; with gen.:

    rei male gerentes,

    Plaut. Truc. 1, 2, 43:

    sui negotii bene gerens,

    Cic. Quint. 19, 62.
    2.
    gĕro, ōnis, m. [1. gero], a carrier; connected per hyphen with foras:

    ite, ite hac, simul eri damnigeruli, foras gerones, Bonorum hamaxagogae,

    that carry off, ravishers, Plaut. Truc. 2, 7, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > gero

  • 10 scindo

    scindo, scĭdi, scissum, 3 (old perf. redupl. scicidi, Enn., Naev., Att, and Afran. ap. Prisc. p. 890 P.; or Enn. p. 133 Vanl.; Com. Rel. pp. 19 and 164 Rib.; cf. also, sciciderat. [p. 1643] Gell 6, 9, 16), v. a. [akin to Gr. schizô, to split; cf. Germ. scheiden, and Lat. scio], to cut, tear, rend, or break asunder; to split, cleave, divide, or separate by force, etc. (freq. and class.; but in tempp.perf. ante-class.and postAug.; syn.: findo, rumpo).
    I.
    Lit.: quom saxum scisciderit, Enn. ap. Prisc. l. l.: non ergo aquila scisciderat pectus, Att. ib. and ap. Gell. l. l.: satis fortiter vestras sciscidistis colus, Afran. ap. Prisc. l. l.: scindens dolore identidem intonsam comam, Att. ap. Cic. Tusc. 3, 26, 62:

    crines,

    Verg. A. 12, 870; Ov. M. 11, 683:

    capillos,

    id. H. 3, 79; Tib. 1, 10, 55; cf.

    , in a Greek construction: scissaeque capillos matres,

    Ov. M. 8, 526:

    vela,

    Plaut. Trin. 4, 1, 18:

    epistulam,

    Cic. Fam. 5, 20, 9:

    vestem,

    to tear open, Liv. 3, 58; Quint. 2, 15, 7; Prop. 2, 15 (3, 7), 18; Ov. M. 9, 166; Hor. C. 1, 17, 27; cf.:

    vestem tibi de corpore,

    Prop. 2, 5, 21:

    pecora scindunt herbarum radices,

    Col. 2, 18, 2:

    asini me mordicibus scindant,

    tear, lacerate, Plaut. Aul. 2, 2, 57:

    sinus,

    Ov. M. 10, 386:

    latus flagello,

    id. Ib. 185:

    lacerum corpus ictibus innumeris,

    Sil. 1, 172:

    vitiato fistula plumbo Scinditur,

    bursts open, Ov. M. 4, 123; cf.:

    et faceret scissas languida ruga genas,

    wrinkled, Prop. 3, 10, 6:

    vallum,

    to break through, tear up, Caes. B. G. 3, 5; 5, 51; Liv. 7, 37; Tac. H. 4, 28:

    limen portae,

    to break in pieces, Plaut. Bacch. 4, 9, 31:

    pontem,

    to break down, id. ib. 5, 26:

    cuneis lignum,

    to split, cleave, Verg. G. 1, 144:

    quercum cuneis,

    id. A. 7, 510:

    cuneis fissile robur,

    id. ib. 6, 182; cf.:

    ferro aequor (i. e. humum),

    id. G. 1, 50; cf.

    solum,

    id. ib. 2, 399:

    vomere terram,

    Ov. A. A. 2, 671:

    freta ictu (remorum),

    id. M. 11, 463:

    puppis aquas,

    id. Tr. 1, 10, 48:

    fluvios natatu,

    Claud. Cons. Hon. 4, 347:

    tellurem mare scindit,

    Luc. 3, 61:

    agmen,

    Tac. A. 1, 65 et saep.:

    labra,

    to open wide, Quint. 11, 3, 81:

    obsonium,

    to cut up, carve, Sen. Vit. Beat. 17; cf.

    nihil (edulium),

    Mart. 3, 12, 2:

    aves in frusta,

    Sen. Brev. Vit. 12.—
    b.
    Prov.: penulam alicui, to tear off one's travelling cloak, i.e. to urge, press, solicit one to stay, Cic. Att. 13, 33, 4.—
    B.
    Transf., to part, separate, divide; of places:

    dirimit scinditque Sueviam continuum montium jugum,

    Tac. G. 43:

    frons Italia in duo se cornua scindit,

    Mel. 2, 4, 7.—

    Mid.: omnis Italia scinditur in duo promuntoria,

    Sall. H. 4, 18 Dietsch.—In gen.:

    se (lutamenta),

    Cato, R. R. 128:

    se (nubes),

    Verg. A. 1, 587.—Mid.:

    omnis fumus, vapor, etc.... scinduntur per iter flexum,

    Lucr. 4, 91:

    scinditur in geminas partes circumfluus amnis,

    Ov. M. 15, 739; Luc. 1, 551.— Absol.:

    sentes quod tetigere, ilico rapiunt: si eas ereptum, ilico scindunt,

    Plaut. Cas. 3, 6, 2.—
    2.
    To destroy:

    scindunt proceres Pergamum,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 130.—
    II.
    Trop., to tear in pieces, to distract, agitate, disturb, etc.:

    aliquem quāvis scindunt cuppedine curae,

    Lucr. 3, 994:

    quantae tum scindunt hominem cuppedinis acres Sollicitum curae,

    id. 5, 46: nolo commemorare, quibus rebus sim spoliatus, ne scindam ipse dolorem meum, tear open, i. e. renew my grief, Cic. Att. 3, 15, 2:

    non sine piaculo sanctissimas necessitudines scindi,

    to be sundered, separated, Plin. Pan. 37 fin.:

    ut (actio) noctis interventu scinderetur,

    was interrupted, id. Ep. 2, 11, 16:

    verba fletu,

    Ov. P. 3, 1, 157:

    vox scinditur,

    is broken, cracked, Quint. 11, 3, 20:

    sic genus amborum scindit se sanguine ab uno,

    divides, branches off, Verg. A. 8, 142; cf.: scidit deinde se studium atque inertiā factum est, ut artes esse plures viderentur, was separated, divided, Quint. prooem. § 13; cf.:

    naturalis pars philosophiae in duo scinditur corporalia et incorporalia,

    Sen. Ep. 89, 16:

    scinditur incertum studia in contraria vulgus,

    Verg. A. 2, 39; cf. Tac. H. 1, 13:

    scindebatur in multiplices curas,

    Amm. 16, 3, 3.—Hence, scissus, a, um, P. a., split, cleft, divided.
    A.
    Lit.:

    folia pluribus divisuris,

    Plin. 25, 5, 21, § 48:

    vitis folio,

    id. 14, 2, 4, § 23:

    scissae (aures) cervis ac velut divisae,

    id. 11, 37, 50, § 136:

    alumen,

    Col. 6, 13, 1 (for which:

    scissile alumen,

    Cels. 5, 2; 6, 11):

    vestibus,

    Vulg. Job, 2, 12.—
    B.
    Trop.:

    genus vocum,

    harsh, grating, Cic. de Or. 3, 57, 216.—No comp., sup., or adv.

    Lewis & Short latin dictionary > scindo

  • 11 stragula

    strāgŭlus, a, um, adj. [sterno, I.; v. the passages from Varr. L. L. 5, § 167 Müll. under II.], that serves for spreading or covering over any thing (viz., over a bed).
    I.
    Adj.: vestis, a covering, bedspread, coverlet, blanket, rug, carpet, etc., Cic. Rosc. Am. 46, 133; 2, 4, 26; 2, 1, 10; 2, 2, 7; 2, 2, 72; Liv. 39, 6; 34, 7; Hor. S. 2, 3, 118 al.; Plin. 7, 51, 52, § 171; cf.: in strato omne vestimentum contineri, quod iniciatur, Labeo ait; neque enim dubium est, quin stragula vestis sit omne pallium, quod Graeci peristrôma vocant. In victu ergo vestem accipiemus, non stragula, in stratu omnem stragulam vestem, Dig. 50, 16, 45.—
    II.
    As subst. freq.
    1.
    strāgŭla, ae, f.
    a.
    A pall, a covering for a corpse, Petr. 78, 1.—
    b.
    A horse-cloth, Dig. 34, 2, 25, § 3.—
    2.
    strāgŭlum, i, n., a spread, covering, rug, carpet, mattress, etc. (cf.:

    tapes, tapetum): hac (culcita) quicquid insternebant, a sternendo stragulum appellabant,

    Varr. L. L. 5, § 167 Müll.; cf. Sen. Ep. 87, 2.—Of a bed-covering, bedspread, Cic. Tusc. 5, 21, 61; Plin. 8, 58, 83, § 226; Tib. 1, 2, 79; Mart. 14, 147 al.—Of a covering for a corpse, Petr. 42, 6; Suet. Ner. 50. —Of a horse-cloth, blanket, housing:

    veredi,

    Mart. 14, 86, 1.—Of any thing soft put under brooding fowls, Plin. 10, 33, 51, § 100; Sol. 7, § 29.

    Lewis & Short latin dictionary > stragula

  • 12 stragulus

    strāgŭlus, a, um, adj. [sterno, I.; v. the passages from Varr. L. L. 5, § 167 Müll. under II.], that serves for spreading or covering over any thing (viz., over a bed).
    I.
    Adj.: vestis, a covering, bedspread, coverlet, blanket, rug, carpet, etc., Cic. Rosc. Am. 46, 133; 2, 4, 26; 2, 1, 10; 2, 2, 7; 2, 2, 72; Liv. 39, 6; 34, 7; Hor. S. 2, 3, 118 al.; Plin. 7, 51, 52, § 171; cf.: in strato omne vestimentum contineri, quod iniciatur, Labeo ait; neque enim dubium est, quin stragula vestis sit omne pallium, quod Graeci peristrôma vocant. In victu ergo vestem accipiemus, non stragula, in stratu omnem stragulam vestem, Dig. 50, 16, 45.—
    II.
    As subst. freq.
    1.
    strāgŭla, ae, f.
    a.
    A pall, a covering for a corpse, Petr. 78, 1.—
    b.
    A horse-cloth, Dig. 34, 2, 25, § 3.—
    2.
    strāgŭlum, i, n., a spread, covering, rug, carpet, mattress, etc. (cf.:

    tapes, tapetum): hac (culcita) quicquid insternebant, a sternendo stragulum appellabant,

    Varr. L. L. 5, § 167 Müll.; cf. Sen. Ep. 87, 2.—Of a bed-covering, bedspread, Cic. Tusc. 5, 21, 61; Plin. 8, 58, 83, § 226; Tib. 1, 2, 79; Mart. 14, 147 al.—Of a covering for a corpse, Petr. 42, 6; Suet. Ner. 50. —Of a horse-cloth, blanket, housing:

    veredi,

    Mart. 14, 86, 1.—Of any thing soft put under brooding fowls, Plin. 10, 33, 51, § 100; Sol. 7, § 29.

    Lewis & Short latin dictionary > stragulus

  • 13 ab-dō

        ab-dō idī, itus, ere    [2. do], to put away, remove, set aside: impedimenta in silvas, Cs.; often with se, to go away, betake oneself: se in contrariam partem terrarum: se in Menapios, to depart, Cs.: se domum. — Praegn., to hide, conceal, put out of sight, keep secret: amici tabellas: pugnare cupiebant, sed abdenda cupiditas erat, L.: sese in silvas, Cs.: se in tenebris: ferrum in armo, O.: alqm intra tegimenta, Cs.: abdito intra vestem ferro, L.: ferrum curvo tenus hamo, up to the barb, O.: argentum Abditum terris, H.: caput casside, to cover with, O.: voltūs frondibus, O.: hunc (equum) abde domo, let him rest, V.: se litteris: lateri ensem, buried, V.: sensūs suos penitus, Ta.

    Latin-English dictionary > ab-dō

  • 14 ab-scindō

        ab-scindō scidī, scissus, ere,    to tear off, break away, break off: tunicam a pectore, tore down: umeris abscindere vestem, V.: abscissa comas, tearing her hair, V.—Esp., to divide, part, separate (poet.): pontus Hesperium Siculo latus abscidit, V.: Oceano dissociabili terras, H.: inane soldo, H.—Fig., to cut off, hinder: reditūs dulcīs, H.

    Latin-English dictionary > ab-scindō

  • 15 cōnficiō

        cōnficiō fēcī, fectus, ere    [com- + facio], to make ready, make, prepare, bring about, complete, accomplish, execute, consummate, fulfil: soccos suā manu: vestem: tabulae litteris Graecis confectae, written, Cs.: libri Graeco sermone confecti, composed, N.: librum Graece, N.: tabulas, to keep accounts: nuptias, T.: bello confecto, ended, S.: duella, H.: facinus: caedem, N.: mandata brevi, S.: spes conficiendi negotii, Cs.: quibus rebus confectis, S.—To settle, close, finish: cum Apellā de columnis: de negotio.—To pass over, accomplish, traverse, go over, make: magno itinere confecto, Cs.: iter anno, N.: ubi confecti cursūs, V.: inmensum spatiis aequor, V.: tecta facturi, ut mille passuum conficiatur, covered.—To diminish, lessen, weaken, sweep away, destroy, kill, subdue, wear out, consume: Atheniensīs, N.: provincias: exercitūs, L.: me (sica) paene confecit, killed: dentes escas conficiunt, grind: cibum, L.: cibos, to digest: fame confici: patrimonium: suam rem. —P. perf., impaired, weakened, overcome, reduced, exhausted: equus senio, Enn. ap. C.: aetate, S.: aevo, V.: malis res p.: volneribus, Cs.: curā, T.: confectus et saucius: (captivos) ignominiis, worn out, L.—To prepare, provide, procure, bring together: tribum necessariis suis, the votes of: armata milia centum, Cs.: pauxillulum nummorum, T.: pecuniam ex illā re: conficiendae pecuniae rationes.—Fig., to produce, cause, make, bring about, effect: aliquid gnato mali, T.: motūs animorum: animum mitem, render: causae conficiunt, are efficient.—Of time, to complete, finish, end, spend, pass: sexaginta annos: noctis partem ibi: hieme confectā, Cs.: vitae cursum.—To show, deduce: ex alquā re alqd: ex quo conficitur, ut, etc.: id quod conficiatur ex ratiocinatione; see also confio.
    * * *
    conficere, confeci, confectus V TRANS
    make, construct; prepare, complete, accomplish; cause; perform; do thoroughly; compose; amass, collect; raise (troops); traverse; eat up, consume; expend; finish off; kill, dispatch; defeat finally, subdue/reduce/pacify; chop/cut up

    Latin-English dictionary > cōnficiō

  • 16 dē-dūcō

        dē-dūcō dūxī, ductus, ere    (imper. deduc, C.; deduce, T.), to lead away, draw out, turn aside, divert, bring out, remove, drive off, draw down: atomos de viā: eum contionari conantem de rostris, drag down, Cs.: aliquem ex ultimis gentibus: summā vestem ab orā, O.: Cantando rigidas montibus ornos, V.: canendo cornua lunae, i. e. bring to light (from eclipse), O.: dominam Ditis thalamo, V.: tota carbasa malo, i. e. unfurl, O.: febrīs corpore, H.: molliunt clivos, ut elephanti deduci possent, L.: rivos, i. e. to clear out, V.: aqua Albana deducta ad utilitatem agri, conducted off: imbres deducunt Iovem, i. e. Jupiter descends in, etc., H.: crinīs pectine, to comb, O.: vela, O.: deductae est fallacia Lunae, Pr.: hunc ad militem, T.: suas vestīs umero ad pectora, O.: in mare undas, O.: alqm in conspectum (Caesaris), Cs.: ab augure deductus in arcem, L.: aliquem in carcerem, S.: mediā sulcum deducis harenā, i. e. are dragged to execution, Iu.—Of troops, to draw off, lead off, withdraw, lead, conduct, bring: nostros de valle, Cs.: ab opere legiones, Cs.: finibus Attali exercitum, L.: praesidia, Cs.: legionibus in hiberna deductis, Cs.: in aciem, L.: neque more militari vigiliae deducebantur, S.—Of colonists, to lead forth, conduct: coloni lege Iuliā Capuam deducti, Cs.: milites in colonias: triumvir coloniis deducendis, S.: illi qui initio deduxerant, the founders, N.—Of ships, to draw out (from the dock): ex navalibus eorum (navem), Cs.: Deducunt socii navīs, V.—To draw down, launch: celoces viginti, L.: neque multum abesse (navīs) ab eo, quin paucis diebus deduci possent, Cs.: navīs litore, V.: carinas, O.: deducendus in mare, set adrift, Iu. — To bring into port: navīs in portum, Cs.—In weaving, to draw out, spin out: pollice filum, O.: fila, Ct.: stamina colo, Tb.—Poet.: vetus in tela deducitur argumentum, is interwoven, O. — Of personal attendance, in gen., to lead, conduct, escort, accompany: te domum: me de domo: deducendi sui causā populum de foro abducere, L.: quem luna solet deducere, Iu.: deducam, will be his escort, H. — To conduct a young man to a public teacher: a patre deductus ad Scaevolam.—Of a bride, to lead, conduct (to her husband): uni nuptam, ad quem virgo deducta sit, L.: domum in cubiculum, to take home, T.: quo primum virgo quaeque deducta est, Cs.—To lead in procession, conduct, show: deduci superbo triumpho, H.—In law, to eject, exclude, put out of possession (a claimant of land): ut aut ipse Tullium deduceret aut ab eo deduceretur: de fundo deduci.—To expel, exclude: alqm ex possessione, L.—To summon, bring (as a witness): ad hoc iudicium.—To take away, subtract, withdraw, deduct, diminish: cibum, T.: addendo deducendoque videre, quae reliqui summa fiat: de capite, quod usuris pernumeratum est, L.— Fig., to bring down, lead away, divert, withdraw, bring, lead, derive, deduce, reduce: alqm de animi lenitate: alqm de fide: me a verā accusatione: mos unde deductus, derived, H.: nomen ab Anco, O.: alqm ad fletum: rem ad arma, Cs.: ad humum maerore, bows, H.: ad sua flagra Quirites, subdue under, Iu.: in eum casum deduci, Cs.: rem in controversiam, Cs.: rem huc, ut, etc., Cs.: audi, quo rem deducam, what I have in view, H.: Aeolium carmen ad Italos modos, transfer, H.: in patriam deducere musas, V.—To mislead, seduce, entice, induce, bring, instigate: adulescentibus oratione deductis, Cs.: a quibus (inimicis) deductus, Cs.—To spin out, string out, compose (poet.): tenui deducta poëmata filo, H.: mille die versūs, H.: nihil expositum, Iu: carmen in actūs, H. — To remove, expel, cure: corpore febrīs, H.: haec (vitia) deducuntur de corpore, i. e. men try to remove.

    Latin-English dictionary > dē-dūcō

  • 17 dēripiō

        dēripiō ripuī, reptus, ere    [de + rapio], to tear off, tear away, snatch away, remove violently, pull down: cothurnos, V.: de manu Cereris Victoriam: vestem a pectore, O.: velamina ex umeris, O.: ei vitae ornamenta deripi: spolia Latinis, V.: signa derepta postibus, H.: ensem vaginā, O.: dextram ense, V.—Fig.: quantum de meā auctoritate deripuisset.
    * * *
    deripere, deripui, dereptus V TRANS
    seize/grab/snatch/take away; tear/pull off/down; remove (violently)

    Latin-English dictionary > dēripiō

  • 18 dī-dūcō

        dī-dūcō dūxī, ductus, ere,    to draw apart, part, split, separate, sever, sunder, divide, undo, relax: digitos: risu rictum Auditoris, H.: nodos manu, O.: arva et urbīs, V.: fores, Ta.: scopulos (Hannibal), Iu.: vestem, Iu.—To divide, distribute, disperse, scatter: diductis nostris paullatim navibus, Cs.: acies diductam in cornua, L.: choros, V.: suas copias propter exiguitatem non facile diduci, Cs.: diductā manu hostium, S.: ut hostem diducerent, Ta. — Fig., to part, sever: cum diducaris ab alquo: vastius diducuntur verba, are pronounced separately: Diductos (amantīs) cogere, H.—To divide: assem in partīs centum, H.: diducta civitas ut civili bello, divided into parties, Ta.: animus varietate rerum diductus, distracted.

    Latin-English dictionary > dī-dūcō

  • 19 dī-scindō

        dī-scindō cidī, cissus, ere,    to tear asunder, cut apart, cleave, divide, rend, tear: Vestem, T.: tunicam: purpureos amictūs manu, V.: labrum, T.: artūs, V.: novaculā cotem, L.: amicitiae discindendae, rudely broken off.

    Latin-English dictionary > dī-scindō

  • 20 fībula

        fībula ae, f    [FIG-], a fastening, clasp, buckle, pin, latchet, brace, brooch: ubi fibula vestem coërcuerat, O.: aurea, L.: fibula crinem Auro internectat, V.: trabes fibulis distinebantur, braces, Cs.: tegumen fibulā consertum, Ta.
    * * *
    clasp, buckle, brooch

    Latin-English dictionary > fībula

См. также в других словарях:

  • Vestem — Original name in latin Vetem Name in other language State code RO Continent/City Europe/Bucharest longitude 45.71752 latitude 24.23958 altitude 383 Population 1715 Date 2013 04 20 …   Cities with a population over 1000 database

  • CLAVARE Vestem purpura — idem quod oculare est; πορφυρῶσαι in Glossis: h. e. notis, signisque exornare. Variis enim figuris, quâ rotundis, quâ quadratis, Veter. luxuria lusit in vestibus aurô purpurâve illudendis; quarum quae rotundae erant et in circulum flexae, plumas… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • induere sibi vestem — index clothe Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • VESTIS — primi hominis innocentia fuit, cui postquam iniquitas successit, vidit se nudum esse, et consutis foliis fecit sibi subligacula, Genes. c. 3. v. 7. ut sic membris minime honestis honorem circumponeret, prout loquitur Paulus 1. Corinth. c. 12. v.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BOMBYLIUS seu BOMBYX quoque — BOMBYLIUS, seu BOMBYX quoque Graece Βομβυλιὸς, e genere vesparum seu apum, ceram facere dicitur Plinio l. 11. c. 22. qui eam male confundit cum bombyce, quae ex etucarum genere est et bombycinum a se gignit. Bombyx enim, quae ceram facit, telam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • COA bombyx — texebat aliter et minus subtilem texturam dabat, quam Assyria: unde mulieres ex Assyrio bombycino gerebant vestes, viri ex Coo tautum, Plin. l. 11. c. 23. Proin Coa vestis, quâ denudabantur mulieres, non ex eo dicta, si Plinio credimus, quod e… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • MENANDER — I. MENANDER Archon Athenis, Olymp. 99. an. 3. II. MENANDER Atheniensis, fil. Diophyti, discipulus Theophrasti, natus Olymp. 109, novae comoediae Comicus, strabus fuit, mente acutus, amore in mulieres insanus. Scripsit fabulas 80. et epistolam… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PERICLYSIS — Graece Περίκλυσις, ora vel extremitas vestis et veli et cuiuslibet rei, apud Anastasium in Leone IV. Fecit vero in eadem basilica ad splendorem sacri Altaris, vestem holosericam habentem Periclysim de chrysoclavo, h. e. περιῤῥοὴν et… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • PONERE — apud Statium, Theb. l. 2. v. 82. Qualia per Rhodopen rapido convivia coetu Bistones, aut mediae ponunt convallibus Ossae: conviviorum et mensarum verbum est. Hinc mox, v. 88. festasque reponere mensas. Hae enim ablatiles erant Veteribus, nec… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SERICA Vestis — bombycum opus, in omni Anni tempore, usum habet. In astu magno, ob levitatem, accommodatissima rafetata: in minori, ormesina. Hieme conducunt felpa et velutum: quorum utrumque pondere suô et villis calefacit. Vere et Autumnô laudatur rasa, quae… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • SORDIDA Vestis — candidae opponitur, apud Livium Dec. 5. l 5. Legati Rhodiorum, cum primo in veste candida visi essent, quod et gratulantes decebat. Et paulo post, Etsi sordidam vestem habuissent, lugentium Persei casum praebere speciem poterunt. Infra, Extemplo… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»