Перевод: со всех языков на все языки

со всех языков на все языки

verbera

  • 101 hoce

    hīc, haec, hoc ( gen. hujus, monosyl., Plaut. Am. prol. 51; 96; 1, 1, 115; dat. huic, Sidon. Carm. 7, 145; Avien. Descr. Orb. 22; dat. sing. fem. hae rei, Cato, R. R. 14, 3; acc. HONC for hunc, C. I. L. 1, 32; nom. plur. hic, Enn. ap. Philarg. ad Verg. G. 4, 230 = Ann. v. 414 Vahl.; Varr. L. L. 6, § 73 Mull.; fem. haec, v. infra, B. init.; dat. and abl. hibus, Plaut. Curc. 4, 2, 20; cf. Varr. L. L. 8, § 78 Mull.; v. Neue, Formenl. 2, p. 203 sqq.), pron. demonstr. [from the pronom. root i (whence also comes is), with the demonstr. suffix ce ] points to something near or present, or which is conceived of as present, this.
    (α).
    With subst.:

    hic homo sanus non est,

    Plaut. Am. 1, 1, 246:

    rapidus fluvius est hic, non hac temere transiri potest... apud hunc fluvium, etc.,

    id. Bacch. 1, 1, 53:

    quid praeclarum putet in rebus humanis, qui haec deorum regna perspexerit? etc.,

    Cic. Rep. 1, 17:

    genus hoc,

    id. ib. 1, 25:

    hoc avunculo, atque in hac tam clara re publica natus,

    id. ib. 1, 19; cf.:

    quorum singuli saluti huic civitati fuerunt, et qui sunt procul ab aetatis hujus memoria,

    id. ib. 1, 1:

    his libris,

    id. ib. 1, 7:

    hae feriae,

    id. ib. 1, 9; 1, 20; cf.:

    hoc otio,

    id. ib. 9 fin.:

    haec caelestia vel studiosissime solet quaerere,

    id. ib. 1, 10:

    ad haec cituma,

    id. ib. 1, 21:

    hic vir,

    Liv. 7, 39, 12.—
    (β).
    Absol. (cf. Krebs, Antibarb. p. 520):

    hic insidiantes vigilant, Enn. l. l.: hi domum me ad se auferent,

    Plaut. Men. 5, 2, 94: non mihi videtur, quod hi venerunt, alius nobis sermo esse quaerendus, sed agendum accuratius, et dicendum dignum aliquid horum auribus, Cic. Rep. 1, 13:

    feceris (ut etiam pro his dicam) nobis gratum omnibus,

    id. ib. 1, 21 fin.:

    hoc ubi Amphitruo erus conspicatus est, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 87:

    docere hoc poterat ille homines paene agrestes, et apud imperitos audebat haec dicere,

    Cic. Rep. 1, 15:

    dixerat hoc ille, cum, etc.,

    id. ib. 1, 12:

    haec Scipio cum dixisset,

    id. ib. 1, 11:

    haec plurimis a me verbis dicta sunt, etc.,

    id. ib. 1, 7.—
    B.
    More emphatic, in the original full form, hīce, haece, hōce (not, as formerly written, hicce, haecce, hocce; in gen. sing. HVIVSQVE; in nom. plur. hisce, like ieis = ei, and ques = qui, see below; and apocopated in nom. plur. fem. haec for haece, and in gen. plur. horunc, harunc, for horunce, harunce);

    and, with the interrogative particle, hicine, haecine, hocine (mostly ante - class.): hoce haud dubium est quin, etc.,

    Ter. And. 2, 3, 17:

    eum hinc profugiens vendidit in Alide Patri hujusce,

    Plaut. Capt. prol. 10; so,

    hujusce,

    id. Poen. prol. 120; 5, 4, 76; 87; cf.:

    atque hujusce rei judicium jam continuo video futurum,

    Cic. Div. in Caecil. 14, 47:

    hisce homines ubi habitent,

    Plaut. Trin. 4, 2, 36; v. Ritschl ad h. l.; so,

    hisce,

    id. Ps. 1, 5, 125; id. Capt. prol. 35 Fleck.; id. Rud. 2, 1, 5 ib., and perh. also id. Mil. 4, 8, 24 (Ritschl, hice): hice, Att. ap. Non. 15, 29 (Trag. Rel. v. 122 Rib.); Ter. Eun. 2, 2, 38:

    haec aedes,

    Plaut. Most. 2, 1, 53; 3, 1, 117; so,

    haec sunt atque aliae multae in magnis dotibus Incommoditates,

    id. Aul. 3, 5, 58:

    haec (puellae),

    Ter. Eun. 3, 5, 34:

    haec sententiae,

    Cic. Tusc. 1, 11, 22; 3, 34, 84; Lucr. 3, 601; Verg. G. 3, 305; cf. Bentl. Ter. Hec. 5, 2, 24:

    aliut posticum harunce aedium,

    Plaut. Stich. 3, 1, 41; cf.:

    harunc aedium,

    id. Most. 2, 1, 57:

    sine opera tua nihil di horunc facere possunt,

    id. Cist. 1, 1, 53:

    horunc,

    id. Poen. 3, 1, 48; Ter. Hec. 1, 2, 97; id. Phorm. 3, 2, 33:

    cedo signum, si harunc Baccharum es,

    Plaut. Mil. 4, 2, 25:

    harunc aedium,

    id. Merc. 5, 1, 3:

    hisce ego Placidum ted hodie reddam,

    id. Curc. 5, 3, 48; cf.:

    quid dicam hisce, incertus sum,

    Ter. Hec. 3, 4, 36:

    tu ab hisce rebus animum avoca,

    Sulp. in Cic. Fam. 4, 5, 5; so,

    hisce,

    Plaut. Cas. 2, 7, 13; id. Most. 1, 3, 81; 1, 4, 23; 2, 2, 71; 4, 2, 35 et saep.: Thr. Tu hosce instrue. Gn Illuc est sapere! ut hosce instruxit, Ter. Eun. 4, 7, 11; so,

    hosce,

    id. ib. 1, 2, 71; id. Heaut. 3, 2, 3; 4, 5, 4; id. Ad. 5, 7, 5; id. Phorm. 4, 3, 4:

    apud hasce aedes,

    Plaut. Am. 1, 1, 194; so,

    hasce,

    id. As. 2, 3, 1; id. Aul. 2, 4, 2; 2, 8, 15; id. Capt. 4, 2, 51; id. Bacch. 4, 6, 17 et saep.—

    With the interrog. particle: hicin' Achilles est?

    Plaut. Mil. 1, 1, 61; so,

    hicinest?

    id. Pers. 5, 2, 49; cf.:

    hicine vir patriae natus usquam nisi in patria morietur?

    Cic. Mil. 38, 104 et saep.:

    haecine,

    Plaut. Am. 1, 1, 206; id. Ep. 4, 2, 5; 5, 1, 15; id. Pers. 4, 3, 75; Ter. Hec. 5, 2, 5; id. Phorm. 5, 8, 24:

    huncine hominem,

    Plaut. Ps. 1, 2, 68; cf.:

    huncine hominem! hancine impudentiam! judices, hanc audaciam!

    Cic. Verr. 2, 5, 25, § 62:

    hocine hic pacto potest Inhibere imperium magister?

    Plaut. Bacch. 3, 3, 43:

    o Juppiter, hoscine mores!

    Ter. Ad. 4, 7, 40:

    hacine victoria sola aut hac praeda contenti estis futuri,

    Liv. 10, 17, 5; Ter. Hec. 3, 1, 3;

    so in the shorter form, hicne,

    Cic. Rosc. Am. 48, 141:

    ex hocne equo,

    id. Fat. 3, 5:

    cum hocne,

    id. Att. 9, 7, 3:

    ex hacne natura,

    id. Tusc. 1, 25, 62: haece locutus, Enn. ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 239 Vahl.) al.—So, Fortuna hujusce diei, as a particular deity, Cic. Leg. 2, 11, 28; Plin. 34, 8, 19, § 54;

    in inscrr. also written HVIVSQVE DIEI,

    Inscr. Orell. 5; cf.:

    HVIVSQ. LOCI,

    id. ib. 1580; 2300;

    and HOIVSQVE AEDIS ERGO,

    id. ib. 2488.—
    C.
    With other pronouns:

    hos eosdem motus perturbationes dixerimus,

    Cic. Tusc. 3, 4, 7; cf.:

    cum idem hoc visum diceretur,

    id. Rep. 1, 14:

    hoc idem fit in reliquis civitatibus,

    Caes. B. G. 7, 15, 2; id. B. C. 1, 74, 5; Quint. 8, 4, 17:

    haec eadem centurionibus tribunisque militum mandabant,

    Caes. B. G. 7, 17 fin.:

    haec eadem genera,

    Quint. 6, 3, 54:

    hoc ipsum civile jus,

    Cic. Rep. 1, 2:

    sed hoc ipsum ex superiore pendet quaestione,

    Quint. 2, 1, 8; 8, 3, 45:

    ad hunc eum ipsum,

    Cic. Ac. 1, 1, 2 Goer. N. cr.; cf.:

    idem hoc ipsum,

    id. Tusc. 5, 9, 26:

    huic illi legato,

    id. Fl. 22, 52:

    hunc illum fatis Portendi generum,

    Verg. A. 7, 255; cf.:

    hic est enim ille vultus semper idem, quem, etc.,

    Cic. Tusc. 3, 15, 31:

    hic est ille status quantitatis,

    Quint. 7, 4, 15: haec est illa, quae deinôsis vocatur, id. 6, 2, 24:

    hujus istius facti stultitia,

    Cic. Rab. Post. 9, 24:

    ista haec epigrammata,

    Sid. Ep. 2, 10: hunc talem virum, Cic. fil. ap. Cic. Fam. 16, 21, 3:

    callidum quendam hunc,

    Cic. de Or. 1, 50, 218.—
    D.
    Opp. to ille, iste, less freq. to hic, alter, alius, etc., this, the latter, to indicate the nearer object (which is to be determined not so much by the phraseology as by the thought; so that hic may refer to that noun whose position in the sentence is the more remote, but which is the most closely connected with the speaker, and of the most importance to him, in which case it is to be rendered by that, the former, etc.):

    ejusdem esse, qui in illa re peccarit, hoc quoque admisisse,

    Cic. Inv. 2, 16, 50:

    in his undis et tempestatibus ad summam senectutem maluit jactari, quam in illa tranquillitate atque otio jucundissime vivere,

    id. Rep. 1, 1:

    si deerunt haec remedia, ad illa declinandum est,

    Quint. 7, 2, 30:

    cum hic testamento, ille proximitate nitatur,

    id. 3, 6, 95:

    in his judicem sibi, in illis alii credere,

    id. 5, 7, 33:

    haec pars perorationis accusatori patronoque ex aequo communis est. Affectibus quoque iisdem fere utuntur: sed varius hic, ille saepius ac magis,

    id. 6, 1, 8; cf. id. 6, 2, 12; 17:

    cum tu ista caelestia de Scipione quaesieris, ego autem haec, quae videntur ante oculos, esse magis putem quaerenda,

    Cic. Rep. 1, 19; id. Fam. 2, 11, 1:

    iisdem enim hic sapiens, de quo loquor, oculis, quibus iste vester, caelum, terram, mare intuebitur,

    id. Ac. 2, 33, 105:

    si hoc loco scripsisset, isto verbo usus non esset, non isto loco verbum istud collocasset,

    id. Inv. 2, 41, 121:

    has igitur tot sententias ut omittamus, haec nunc videamus, quae diu multumque defensa sunt,

    id. Ac. 2, 42, 130:

    Caesar facile diceret: Hic versus Plauti non est, hic est,

    this... that, id. Fam. 9, 16, 4:

    ego hoc dico. adversarius hoc,

    Quint. 4, 4, 8:

    vendidit hic auro patriam... Hic thalamum invasit natae,

    Verg. A. 6, 621 sq.:

    hi molium objectus, hi proximas scaphas scandere,

    Tac. A. 14, 8:

    quid responsuri sint adversarii his et his... cum sciret haec et haec,

    Quint. 6, 1, 3 sq.:

    interim quaeritur: hoc an hoc? furtum an sacrilegium?

    id. 7, 3, 9:

    alter (Roscius) plurimarum palmarum vetus ac nobilis gladiator habetur, hic autem nuper se ad eum lanistam contulit,

    Cic. Rosc. Am. 6, 17:

    occupat hic collem, cymba sedet alter adunca,

    Ov. M. 1, 293.—
    2.
    Referring to that which in the speaker's mind is the nearer object, although by the position of the words it is the more remote: quam ob rem cave Catoni anteponas ne istum quidem ipsum, quem Apollo sapientissimum judicavit (i. e. Socratem): Hujus enim (i. e. Catonis, of the former) facta, illius (i. e. Socratis) dicta laudantur, Cic. Lael. 2, 10; id. Rosc. Com. 2, 7:

    hanc posteriorem (artem) et Stoici et Peripatetici, priorem autem illi (i. e. Peripatetici) egregie tradiderunt, hi (i. e. Stoici) ne attigerunt quidem,

    id. Fin. 4, 4, 10:

    hoc Cicero atque Asinius certatim sunt usi: pro Scauro hic, ille pro filio,

    Quint. 6, 1, 21; 3, 10, 1:

    melior tutiorque est certa pax quam sperata victoria: haec in tua, illa in deorum manu est,

    the former... the latter, Liv. 30, 30, 19:

    quocumque aspicio, nihil est, nisi pontus et aer: Fluctibus hic tumidus, nubibus ille minax,

    Ov. Tr. 1, 2, 24; id. M. 1, 697.—
    E.
    In the neutr. sing. subst., with gen.:

    quid hoc hominist?

    Plaut. Am. 2, 1, 26; cf. Ter. Eun. 3, 4, 8:

    quid hoc morbi est?

    id. ib. 2, 1, 19:

    quid hoc est negoti?

    id. Ad. 4, 5, 71; cf. id. Eun. 3, 4, 6:

    hoc fructi pro labore ab his fero,

    id. Ad. 5, 4, 16:

    edormiscam hoc villi,

    id. ib. 5, 2, 11:

    hoc commodi est, quod, etc.,

    Cic. Rosc. Am. 32, 91:

    hoc copiarum in Hispanias portatum est,

    Liv. 42, 18, 7:

    hoc servitutis injunxisse, ut, etc.,

    id. 5, 2, 8:

    hoc intervalli datum res tranquillas in urbe fecit,

    id. 3, 25, 4:

    hoc consilii,

    id. 5, 39, 6:

    hoc solacii,

    id. 30, 13, 13:

    hoc noctis,

    Plaut. Am. 1, 1, 2; 11; 136.—
    F.
    Hoc with verbs impers., pleonast. as a subject (ante-class.):

    eamus, Amphitruo: lucescit hoc jam,

    there is daybreak, Plaut. Am. 1, 3, 45: luciscit hoc jam, [p. 853] Ter. Heaut. 3, 1, 1:

    lucet hoc,

    Plaut. Mil. 2, 2, 63; cf. id. Curc. 1, 3, 26.—
    G.
    Pregn. (qs. pointing to something with the finger), this, this... here (ante-class. and poet.); most freq. of the speaker himself, like the Gr. hode, for ego:

    hic homost omnium hominum praecipuos,

    Plaut. Trin. 5, 1, 1:

    hic si quid nobis forte adversi evenerit, tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 115; so,

    huic homini, i. q. mihi,

    Plaut. Ep. 1, 2, 38:

    hic homo, i. q. ego,

    id. Curc. 2, 1, 33:

    hunc hominem, i. q. me,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 1; Hor. S. 1, 9, 47; cf.:

    vin' tu huic seni auscultare?

    Ter. Ad. 5, 7, 8; id. And. 2, 1, 10; Tib. 2, 6, 7:

    haec res,

    my property, Plaut. Trin. 2, 4, 106:

    hunc in collum,

    my neck, id. Pers. 4, 6, 9 Brix (Ritschl, huc): ni haec praesensisset canes, this dog, = ego, id. Trin. 1, 2, 135 Brix ad loc.—In neutr. absol.: tu quod te posterius purges hanc injuriam mihi nolle Factam esse, hujus non faciam, not so much, i. e. not the least, Ter. Ad. 2, 1, 9.—
    H.
    With reference to time, of this time, now present, actual, this:

    cena hac annona est sine sacris hereditas,

    in the present scarcity, Plaut. Trin. 2, 4, 83:

    sed nondum haec, quae nunc tenet saeculum, neglegentia deum venerat,

    Liv. 3, 20:

    his temporibus,

    Cic. Fam. 13, 77, 1:

    M. Cato, hujus nostri Catonis pater,

    id. Off. 3, 16, 66; cf.:

    si potius ad antiquorum diligentiam, quam ad horum luxuriam dirigas aedificationem,

    Varr. R. R. 1, 13, 6 sq.:

    etenim qui haec vituperare volunt, Chrysogonum tantum posse queruntur,

    the present times, Cic. Rosc. Am. 48, 138:

    ne horum quidem magnificentia operum,

    Liv. 1, 55 fin.;

    very rarely of time just ended: ante hos annos quadraginta,

    Plin. 14, 22, 28, § 143:

    ante hos sex menses,

    Phaedr. 1, 1, 10:

    ante hoc triduum,

    Front. Ep. ad M. Caes. 2, 5 init.; Aug. Serm. 270, 3.
    II.
    Very freq. referring to a thought that follows, and which may be expressed by a relative sentence, or by a sentence denoting the object, cause, or effect; with qui, quae, quod, an acc. and inf., quod, ut, ne, etc. (more clearly indicative than the determinative, is, ea, id; though freq. confounded with it in MSS. and editt.).
    (α).
    With relat. clause:

    Qui hodie fuerim liber, eum nunc potivit pater Servitutis: hic, qui verna natust, conqueritur,

    Plaut. Am. 1, 1, 24; cf.:

    eos, qui, etc.... his, qui, etc.... longe duco esse anteponendos,

    Cic. Rep. 1, 2:

    neque his contentus sum, quae de ista consultatione scripta nobis summi ex Graecia homines reliquerunt, neque ea, quae mihi videntur, anteferre illis audeo,

    id. ib. 1, 22:

    non est tibi his solis utendum existimationibus ac judiciis, qui nunc sunt, hominum, sed iis etiam, qui futuri sunt,

    id. Q. Fr. 1, 1, 15, § 43:

    quis hic est homo, quem ante aedis video hoc noctis?

    Plaut. Am. 1, 1, 136:

    unde in laboribus et periculis fortitudo? nempe ab his, qui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2; 1, 17:

    haec quae sunt in hoc genere,

    id. ib. 1, 11:

    mundus hic totus, quod domicilium di nobis dederunt,

    id. ib. 1, 13:

    hoc autem sphaerae genus, in quo, etc.,

    id. ib. 1, 14;

    1, 16: in his libris, quos legistis,

    id. Leg. 1, 9, 27; cf. id. Div. 1, 3, 5:

    quam quisque norit artem, in hac se exerceat,

    id. Tusc. 1, 18, 41 et saep.:

    lepide ipsi hi sunt capti, suis qui filiis fecere insidias,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 90; cf. Cic. Tusc. 2, 1, 3; id. N. D. 1, 40, 113:

    servi, qui, cum culpa carint, tamen malum Metuont, hi solent esse eris utibiles,

    Plaut. Most. 4, 2, 2 sq.; cf. Cic. Rep. 1, 19:

    de Bruti amore etsi mihi nihil novi adfers: tamen hoc audio libentius, quo saepius,

    id. Att. 13, 36 fin.; cf.:

    is porro, quo generosior celsiorque est, hoc majoribus velut organis commovetur,

    Quint. 1, 2, 30:

    hoc primum videamus, quidnam sit, de altero sole quod nuntiatum est in senatu, etc.,

    Cic. Rep. 1, 10; 1, 24:

    mire tractat hoc Cicero pro Milone quae facturus fuerit Clodius, si praeturam invasisset,

    Quint. 9, 2, 41.—
    (β).
    With acc. and inf.:

    erat tunc haec nova et ignota ratio, solem lunae oppositum solere deficere,

    Cic. Rep. 1, 16:

    sed hoc vir excellenti providentia sensit ac vidit, non esse opportunissimos situs maritimos urbibus iis, quae, etc.,

    id. ib. 2, 3:

    hoc tantum admiror, Flavum, etc.,

    Quint. 7, 4, 40; 11, 1, 22:

    unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

    Cic. Rep. 1, 1: hoc simul accipe dictum: Quorum..., Eorundem libertati me parcere certum est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 204 Vahl.); cf.

    with appositive clause: sic hoc proloquar: Principio, ut illo advenimus, Continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

    Plaut. Am. 1, 1, 48:

    ut hoc: Non debes alienam uxorem optare,

    Quint. 7, 1, 25; cf. id. 9, 4, 97; 9, 2, 32.—
    (γ).
    With quod or quia:

    maxime hoc mihi mirum videri solet, quod, qui tranquillo mari gubernare se negent posse, etc.,

    Cic. Rep. 1, 6:

    quaesierat ex me Scipio, quidnam sentirem de hoc, quod duo soles visos esse constaret,

    id. ib. 1, 13; Quint. 9, 1, 1:

    propter hoc ipsum ostendenda non sunt, quod apparent,

    id. 12, 9, 6:

    nostri primo integris viribus fortiter repugnare... sed hoc superari, quod diuturnitate pugnae, etc.,

    in this that, herein that, Caes. B. G. 3, 4, 3; cf. Quint. 8, 3, 30:

    hoc ipso fidem detrahimus illis, quod sint tam gravia,

    id. 9, 2, 53:

    hoc ipso, quod,

    id. 4, 1, 54; 5, 11, 41; 6, 2, 16 et saep.: consilio vestro utar libenter, et hoc libentius, quod, etc., Caes. ap. Cic. Att. 9, 8, C, 1; cf.:

    id hoc facilius eis persuasit, quod undique loci natura Helvetii continentur,

    Caes. B. G. 1, 2, 3:

    hoc esse miseriorem gravioremque fortunam Sequanorum quam reliquorum, quod soli, etc.,

    id. ib. 1, 32, 4; Quint. 5, 7, 22:

    hoc magis, quod (al. quia) illic ut litigatores loquimur frequentius,

    id. 6, 2, 36:

    hoc sese excruciat animi, Quia leno ademit cistulam ei,

    Plaut. Rud. 2, 3, 57:

    quod hoc etiam mirabilius debet videri, quia, etc.,

    Cic. de Or. 1, 3, 12; cf.:

    hoc sunt exempla potentiora, quia, etc.,

    Quint. 10, 1, 15.—
    (δ).
    With ut or ne:

    nunc hoc me orare a vobis jussit Juppiter, ut conquistores, etc.,

    Plaut. Am. prol. 64; cf.:

    hoc quoque etiam mihi in mandatis dedit, Ut conquistores, etc.,

    id. ib. 81:

    atque hoc evenit In labore atque in dolore, ut mors obrepat interim,

    id. Ps. 2, 3, 19:

    nec enim hoc suscepi, ut, etc.... neque hoc polliceor me facturum, ut, etc.,

    Cic. Rep. 1, 24:

    neque enim hac nos patria lege genuit aut educavit, ut... sed ut, etc.,

    id. ib. 1, 4;

    for which: homines sunt hac lege generati, qui tuerentur, etc.,

    id. ib. 6, 15:

    quare hoc animo in nos esse debebis, ut aetas nostra, etc.,

    id. Fam. 2, 1 fin.; id. Off. 3, 5, 22; id. Rep. 1, 12:

    plurimum in hoc laboris exhausimus, ut ostenderemus, etc.,

    Quint. 8 praef. § 6; cf.:

    habenda fides est vel in hoc, ut, etc.,

    id. 11, 2, 51; so,

    in hoc, ut,

    id. 6, 3, 15; 10, 3, 29: hoc erit tibi argumentum semper in promptu situm: Ne quid exspectes amicos, quod tute agere possies, Enn. ap. Gell. 2, 29 fin. (Sat. v. 37 Vahl.); so,

    in hoc scilicet, ne suspectus his foret,

    Vell. 2, 41 fin.
    B.
    Hoc est serves to annex a more particular explanation of what has been said, that is, that is to say, namely:

    in hac causa dicam de eo prius, quod apud vos plurimum debet valere, hoc est, de voluntate eorum, quibus injuriae factae sunt,

    Cic. Div. in Caecil. 4, 11:

    quadriennium, hoc est, ex quo tempore fundus veniit,

    id. Caecin. 7, 19; 34, 100:

    cum honos agebatur amplissimus familiae vestrae, hoc est, consulatus parentis tui,

    id. Sull. 17, 49; id. Fam. 5, 12, 8:

    primum quaero, qua ratione Naevius susceptum negotium non transegerit, hoc est, cur bona non vendiderit,

    id. Quint. 24, 76 et saep.—Sarcastically:

    ut haberet (Clodius) ad praeturam gerendam, hoc est, ad evertendam rem publicam plenum annum,

    Cic. Mil. 9, 24:

    at quam crebro usurpat Et consul et Antonius! Hoc est dicere: Et consul et homo impudicissimus, Et consul et homo nequissimus,

    id. Phil. 2, 28, 70.—
    C.
    Hoc est or ĕrat, quod, with the accessory idea of indignation or reproach, is or was it for this that, etc.:

    hoc erat, alma parens, quod me per tela, per ignis Eripis, ut mediis hostem in penetralibus... cernam?

    Verg. A. 2, 664; Petr. 93.—Hence,
    III.
    Advv.
    1.
    hāc, in this place, on this side, this way, here (class.): nunc Juppiter hac stat, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565: Ar. Hac quidem non venit. Le. Angiporto Illac per hortum circuit clam, Plaut. As. 3, 3, 151:

    nunc hac An illac eam, incerta sum consili,

    id. Rud. 1, 3, 30:

    plenus rimarum sum: hac atque illac perfluo,

    Ter. Eun. 1, 2, 25; cf.:

    hac illac circumcursa,

    id. Heaut. 3, 2, 1; and: mox hac atque illa rapti, Tac. Agr. 28:

    sequere hac, reducam te ubi fuisti,

    this way, hither, Plaut. Capt. 3, 5, 106; id. As. 4, 2, 1; id. Men. 4, 1, 4; id. Poen. 1, 2, 116; id. Rud. 1, 2, 94; cf.:

    sequere hac me intus ad Glycerium nunc,

    Ter. And. 5, 6, 14:

    sequere me ergo hac intro,

    id. Ad. 4, 3, 18:

    i hac mecum intro,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 56; 62; Ter. Ad. 4, 2, 35 sq.:

    quin igitur ad illa spatia nostra pergimus?... Nos vero: et hac quidem adire si placet, per ripam et umbram,

    Cic. Leg. 1, 4, 14:

    ab oppido declivis locus tenui fastigio vergebat. Hac nostris erat receptus,

    Caes. B. C. 1, 45, 5; 2, 2, 3.—Hac-hac, for hac-illac ( poet.):

    namque videbat, uti bellantes Pergama circum Hac fugerent Grai, Hac Phryges,

    Verg. A. 1, 467 sq.; Prop. 1, 3, 13; rarely in full form with the interrog. particle ne:

    utrum hacin feriam an ab laeva latus?

    Plaut. Cist. 3, 10 (cf. Ladewig, Anal. Scaen. p. 22). —
    2.
    hīc (old form heic; and with the interrog. part. ne, hicine), adv. loci, in this place, here.
    I.
    In space.
    A.
    Lit.:

    hos quos videtis stare hic captivos duos, etc.... Senex qui hic habitat, etc.,

    Plaut. Capt. prol. 1 sq.:

    ego jam dudum hic adsum,

    Ter. Eun. 4, 6, 5:

    quem praestolare hic ante ostium?

    id. ib. 5, 6, 5:

    hic propter hunc adsiste,

    id. Ad. 2, 1, 15:

    hic tui omnes valent,

    Cic. Fam. 6, 20, 3:

    non modo hic, ubi, etc... sed, ubicumque, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 55, § 143:

    mons ibi arduus Nomine Parnasus... hic ubi Deucalion... parva rate vectus adhaesit,

    Ov. M. 1, 319:

    hic (sc. Carthagine) illius (Junonis) arma, Hic currus fuit,

    Verg. A. 1, 16 et saep.: Pa. Philocomasium hicine etiam nunc est? Pe Quom exibam, hic erat, Plaut. Mil. 2, 2, 25; cf.: Ch. Ubi ego sum? hicine an apud mortuos? Eut. Neque apud mortuos neque hic es, id. Merc. 3, 4, 17:

    hicine,

    id. Cist. 1, 1, 21; 4, 2, 80; Ter. Ad. 2, 1, 29 al.: Da. Cedo fenus, redde fenus, fenus reddite, etc.... Tr. Fenus illic, fenus hic, Plaut. Most. 3, 1, 76:

    facile hic plus mali est, quam illic boni,

    Ter. And. 4, 3, 5; cf. id. Hec. 2, 1, 20:

    hic segetes, illic veniunt felicius uvae,

    Verg. G. 1, 54:

    hic, illic, ubi mors deprenderat, exhalantes,

    Ov. M. 7, 581 (cf. Krebs, Antibarb. p. 519).—With gen.:

    hic proxume viciniae,

    in this neighborhood, Plaut. Mil. 2, 3, 2:

    modo vidi virginem hic viciniae miseram,

    Ter. Phorm. 1, 2, 45.—With ne: hicine libertatem aiunt aequam esse omnibus? is it here that, etc., Ter. Ad. 2, 1, 29 (cf. hic, I. B. fin.).—
    B.
    Transf., in this affair, on this occasion, in this particular, herein, here:

    hic, quantum in bello fortuna possit, cognosci potuit,

    Caes. B. G. 6, 35, 2; Cic. Verr. 1, 16, 49:

    hic tu tabulas desideras Heracliensium publicas,

    id. Arch. 4, 8; cf.:

    hic vos dubitabitis, judices,

    id. Verr. 2, 2, 44, § 109:

    hic miramur, hunc hominem tantum excellere ceteris? etc.,

    id. de Imp. Pomp. 13, 39:

    hic jam plura non dicam,

    id. ib. 9, 24; id. Planc. 41, 99; id. Verr. 2, 1, 26, § 66 (cf. II. fin. infra):

    hic, ubi opus est, non verentur: illic, ubi nihil opus est, ibi verentur,

    Ter. And. 4, 1, 14:

    ut cum hic tibi satisfecerimus, istic quoque nostram in te benevolentiam navare possimus,

    Cic. Fam. 3, 10, 3.—Referring to the noun whose position in the sentence is the most remote (cf. I. D. 2.):

    alterius ducis causa melior videbatur, alterius erat firmior: hic omnia speciosa, illic valentia,

    Vell. 2, 49, 3.—
    II.
    Of time, i. q. nunc or tum, now, here; then, hereupon, at this time, at this juncture:

    hic reddes omnia,

    Ter. And. 2, 3, 15:

    hic ego quid praedicem?

    Cic. Sest. 5, 12; id. Cat. 1, 10, 26:

    hic cum uterque me intueretur,

    id. Fin. 2, 1, 1; so,

    hic cum,

    id. Tusc. 5, 20, 60; Nep. Milt. 3, 3:

    hic tum Fabricius frequentes eos ad me domum adduxit,

    Cic. Clu. 17, 49; so, hic tum, id. ib 20, 56; 27, 73; id. Verr. 2, 1, 26 §

    66 al.: hic regina gravem poposcit pateram,

    Verg. A. 1, 728.—So very freq. to introduce the beginning of a speech: hic Laelius (inquit); hic Philus;

    hic Scipio, etc.,

    Cic. Rep. 1, 13, 23; 24 sq.; id. Fam. 1, 9, 10; 3, 8, 3; 5, 15, 4; id. Ac. 2, 4, 10; id. de Or. 2, 50, 202; Verg. A. 9, 246 et saep.—
    3.
    huc (access. form hoc), v. huc.

    Lewis & Short latin dictionary > hoce

  • 102 homo

    hŏmo, ĭnis (archaic form hemonem hominem dicebant, Paul. ex Fest. p. 100 Müll.; cf. humanus init., and nēmo, from nĕ-hĕmo: homōnem, Enn. ap. Prisc. p. 683 P. = [p. 860] Ann. v. 141 Vahl.:

    hŏmōnes,

    Naev. 1, 1), comm. [root in humus, Gr. chamai; cf. Germ. -gam in Bräutigam; O. H. Germ. gomo; Goth. guma; Old Engl. goom; Engl. groom; cf. also Gr. epichthonioi; Hebr. Adam], a human being, man.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    animal hoc providum, sagax, multiplex, acutum, memor, plenum rationis et consilii quem vocamus hominem, praeclara quadam condicione generatum esse a summo deo, etc.,

    Cic. Leg. 1, 7, 22; cf.

    , on the natural history of man,

    Plin. 7 praef. sq.; § 5 sq.: decem hominibus vitam eripis, indictā causā, Cato ap. Gell. 13, 25 (24), 12: dum quidem unus homo Romanus toga superescit, Enn. ap. Fest. p. 302 Müll. (Ann. v. 486 Vahl.); cf.: unus homo nobis cunctando restituit rem, id. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 313 ib.): navus repertus homo Graio patre Graius homo rex, id. ap. Fest. p. 169 Müll. (Ann. v. 183 ib.):

    homo jam grandior,

    Ter. Phorm. 2, 3, 15:

    homo amicus nobis... homo antiqua virtute ac fide,

    id. Ad. 3, 3, 86 sq.; cf.:

    bonus homo et nobis amicus,

    Cic. Fam. 16, 18 fin.: quid est, quod homo masculus lubentius videre debeat bella uxore? Varr. ap. Non. 248, 16:

    infelix,

    Plaut. Am. 1, 1, 169:

    homo omni doctrina eruditus,

    Cic. Fin. 1, 5, 13; cf.:

    homo summā prudentiā, multā etiam doctrinā,

    id. Fam. 3, 7, 5:

    de hujus hominis (i. e. Pompei) felicitate, etc.,

    id. de Imp. Pomp. 16, 47:

    iners atque inutilis,

    id. Off. 3, 6, 31; cf.:

    contemptus et abjectus,

    id. Agr. 2, 34, 93:

    insulsus,

    id. Tusc. 1, 8, 15; cf.

    also: hominum homo stultissime,

    Ter. Ad. 2, 2, 10:

    quid hoc homine faciatis?

    Cic. Verr. 2, 1, 16, § 42:

    consulere generi hominum,

    the human race, mankind, id. Rep. 3, 12:

    genus hominum,

    id. ib. 2, 26; id. de Or. 1, 9, 36; Hor. Ep. 2, 1, 7 et saep. (more freq., genus humanum; v. humanus and genus); cf.:

    natura hominem conciliat homini... hominum coetus et celebrationes,

    Cic. Off. 1, 4, 12:

    placet Stoicis, quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari, homines autem hominum causa esse generatos,

    id. ib. 1, 7, 22:

    homines plurimum hominibus et prosunt et obsunt,

    id. ib. 2, 5, 17: is dictus popularibus olim, Qui tum vivebant homines, Enn. ap. Cic. Brut. 15, 58 (Ann. v. 308 Vahl.):

    homines Romani,

    Cic. de Imp. Pomp. 14, 41:

    lege conciliati homines cum dis putandi sunt,

    id. Leg. 1, 7, 23:

    pro deum atque hominum fidem!

    Plaut. Curc. 5, 3, 16 et saep.: divumque hominumque pater, Enn. ap. Varr. L. L. 5, § 65 Müll. (Ann. v. 566 Vahl.); so, id. ap. Cic. N. D. 2, 2, 4 (Ann. v. 567) and ap. Gell. 12, 4 (Ann. v. 254); but homo, sing., is used of the human race, mankind (= homines, genus humanum), when it has no predicate joined with it:

    qua haud scio an quidquam melius sit homini datum,

    Cic. Lael. 6, 20; 3, 11:

    taces, Monstrum hominis?

    Ter. Eun. 4, 4, 29; cf.:

    odium illud hominis impuri,

    Cic. Fam. 12, 1, 1:

    quid hoc sit hominis?

    Plaut. Am. 2, 1, 26; cf.:

    quid illuc hominus est?

    Ter. Eun. 5, 1, 17;

    in addresses: nisi caves tu homo, etc.,

    id. Heaut. 5, 3, 1:

    tu homo adigis me ad insaniam,

    id. Ad. 1, 2, 31.—In apposition:

    mares homines,

    Plaut. Poen. 5, 5, 32:

    amanti homini adulescenti,

    id. Trin. 1, 2, 94; cf.:

    filius homo adulescens,

    Ter. Phorm. 5, 8, 52;

    v. adulescens: verberare hominem senem,

    id. Ad. 4, 2, 23:

    servom hominem,

    id. Phorm. 2, 1, 62:

    oculi hominis histrionis,

    Cic. de Or. 2, 46, 193:

    nemo homo,

    Plaut. Pers. 2, 2, 29; cf.:

    ut homo nemo velit nisi hominis similis esse,

    Cic. N. D. 1, 28, 78;

    v. nemo. —Of females: mater, cujus ea stultitia est, ut eam nemo hominem appellare possit,

    Cic. Clu. 70, 199:

    quae (Io) bos ex homine est,

    Ov. F. 5, 620; Juv. 6, 284:

    dulcissimum ab hominis camelinum lac,

    Plin. 28, 9, 33, § 123: homines feminae (opp. mares homines), Aug. Civ. Dei, 3, 3.—
    2.
    Prov.
    a.
    Quot homines, tot sententiae, many men, many minds, i. e. every one has his own opinion, Ter. Phorm. 2, 4, 14; Cic. Fin. 1, 5, 15.—
    b.
    Ut homo est, ita morem geras, Ter. Ad. 3, 3, 77 (but in Plaut. Most. 3, 2, 36 spurious, v. Ritschl ad h. l.).—
    c.
    Homines, dum docent, discunt, Sen. Ep. 7, 8 fin.
    d.
    Aiunt homines plus in alieno negotio videre quam in suo, the lookers-on see farther in the game than the players, id. ib. 109, 16. —
    e.
    Homo nulli coloris, neither fish nor flesh, Plaut. Ps. 4, 7, 99.—
    f.
    Homo sum; humani nihil a me alienum puto, Ter. Heaut. 1, 1, 25; cf.:

    homo ego sum, homo tu es,

    Plaut. Trin. 2, 4, 46.—
    g.
    Lupus homo homini, non homo, quom qualis sit non novit, Plaut. As. 2, 4, 88.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., in a good or a bad sense.
    a.
    In a good sense (cf. vir), a man, as a reasonable or moral being:

    homo es, qui me emunxisti mucidum,

    Plaut. Ep. 3, 4, 57:

    si homo esset, eum potius legeret,

    Cic. Att. 2, 2, 2:

    nox te expolivit hominemque reddidit,

    id. de Or. 2, 10, 40:

    si vis homo esse,

    id. Att. 4, 15, 2:

    homines visi sumus,

    id. ib. 13, 52, 2:

    nos quod simus, quod habeamus, quod homines existimemur, id omne abs te habere,

    id. Fam. 7, 29, 1:

    si tu sis homo,

    Ter. Ad. 5, 8, 11:

    et tu illum tuom, si esses homo, sineres, etc.,

    if you had a man's sense, id. ib. 1, 2, 27:

    exuens hominem ex homine,

    Cic. Fin. 5, 12, 35: cum Socrates Alcibiadi persuasisset, eum nihil hominis esse, that he was nothing of a man (i. e. in no respect such as a man should be), id. Tusc. 3, 32, 77:

    (Nero) dicebat se quasi hominem tandem habitare coepisse,

    like a human being, Suet. Ner. 31:

    me hominem inter homines voluit esse,

    Petr. 39. —
    b.
    In a bad sense, a man, as a weak, mortal being, subject to error, of low condition (rare):

    fateor me saepe peccasse, nam et homo sum et adhuc juvenis,

    Petr. 130: cf.

    homines sumus, non dei,

    id. 75:

    (Demosthenes, Homerus) summi sunt, homines tamen,

    Quint. 10, 1, 25.—In fem.: quae si hoc tempore non diem suum obiisset, paucis post annis tamen ei moriendum fuit, quoniam homo nata fuerat, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 4.—Also of servants (as distinguished from a free Roman): homo P. Quinti, Quintus's man, i. e. his slave, servant, Cic. Quint. 19, 61:

    vinum familiae... Saturnalibus et Compitalibus in singulos homines congios,

    Cato, R. R. 57, 2; Cat. 10, 16.—
    2.
    In opp. to a woman, a man (anteand post-class., and very rare):

    mi homo et mea mulier, vos saluto,

    Plaut. Cist. 4, 2, 57; Lact. 2, 12; Dig. 48, 19, 38.—
    * 3.
    In milit. lang., homines, opp. to cavalry, foot-soldiers, infantry:

    capti homines equitesque producebantur,

    Caes. B. C. 2, 39, 5; cf. vir. —
    4.
    Homo novus, v. novus.—
    5.
    Bodies, corpses:

    jam pigritia singulos sepeliendi promisce acervatos cumulos hominum urebant,

    Liv. 5, 48, 3.—
    6.
    Particular phrases.
    a.
    Paucorum hominum esse, to have but few intimates, be choice in one's company: (Maecenas) paucorum hominum et mentis bene sanae. Hor. S. 1, 9, 44:

    homo est Perpaucorum hominum,

    Ter. Eun. 3, 1, 19.— Hence, comically, of the favorite but rare fish, acipenser: Scipio vide, quid agas: acipenser iste paucorum hominum est, Cic. Fragm. ap. Macr. S. 2, 12 (see the anecdote in connection).—
    b.
    Inter homines esse (agere).
    (α).
    To be among the living, to be alive, to live (very rare):

    Hercules numquam abiisset ad deos, nisi cum inter homines esset, eam sibi viam munivisset,

    Cic. Tusc. 1, 14, 32:

    inter homines esse desinere,

    i. e. to die, Dig. 31, 1, 59; so,

    agere inter homines desinere,

    Tac. A. 15, 74 fin.:

    ab hominibus ereptus est,

    Dig. 31, 1, 58.—
    (β).
    To see the world, be among men:

    iste homo qui numquam inter homines fuerit,

    Cic. Rosc. Am. 28, 76.—
    II.
    Transf., esp. in familiar lang., the man, the fellow, instead of the pron. he, his, him:

    haben argentum ab homine?

    Plaut. Ps. 4, 7, 65:

    ibi homo coepit me obsecrare, ut, etc.,

    Ter. Eun. 2, 2, 30:

    itast homo,

    id. Ad. 1, 2, 63:

    dixit, se senatui roganti de Marcello ne hominis quidem causa negaturum,

    Cic. Fam. 4, 4, 3:

    ei medico imperasti, ut venas hominis incideret,

    id. Pis. 34, 83:

    tantum esse in homine sceleris,

    id. Sest. 9, 22 Halm.; 41, 89; id. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    persuasit homini,

    Nep. Dat. 10, 3:

    aut insanit homo aut versus facit,

    Hor. S. 2, 7, 117:

    agnoscit hominem Caesar,

    Phaedr. 2, 5, 19 Burm. ad loc.; al.—
    B.
    Hic homo, this man, = I, myself (ante-class. and poet.):

    hunc hominem velles si tradere,

    Hor. S. 1, 9, 47:

    solus hic homo est, qui sciat, etc.,

    Plaut. Curc. 2, 1, 33:

    tibi verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 2, 114 (cf. hic, G.).

    Lewis & Short latin dictionary > homo

  • 103 ingero

    in-gĕro, gessi, gestum, 3, v. a. ( imper. inger for ingere, Cat. 27, 2), to carry, pour, throw, or put into, in, or upon a place.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    aquam ingere,

    Plaut. Ps. 1, 2, 24:

    ligna foco,

    Tib. 2, 1, 22:

    quicquid vini oleique erat, oribus ingerebatur,

    Curt. 7, 5, 7:

    e puteis aquam in salinas,

    Plin. 31, 7, 39, § 81.—
    B.
    Esp.
    1.
    Ingerere se, to betake one ' s self or rush to any place:

    ubi confertissimos hostes pugnare conspexisset, eo se semper ingerebat,

    Just. 11, 14, 5:

    se morti obviam,

    Sen. Herc. Fur. 1032; cf.: se oculis, to offer one ' s self to, Just. 18, 7, 9:

    sese periclis,

    Sil. 10, 5.—
    2.
    To inflict upon, execute, apply:

    supplicia,

    Sen. Med. 461:

    pugnos alicui in ventrem,

    to deal blows, Ter. Phorm. 5, 8, 95: verbera, Curt. 6, 11, 8:

    manus capiti,

    Sen. Ep. 99 med.
    3.
    Of weapons, to press upon, thrust into:

    ensem viris,

    Val. Fl. 6, 230:

    hastas in tergum fugientibus,

    Verg. A. 9, 763:

    saxa in subeuntes,

    Liv. 2, 65, 4:

    sagittas et jacula,

    id. 36, 18, 5:

    missilia in propugnantes,

    Curt. 4, 3, 15; 4, 4, 13.—
    4.
    To bring, give, or present to one:

    saginandis anseribus polentae duas partes, et furfuris quatuor ingerunt,

    Pall. 1, 30:

    mihi nova pocula,

    Nemes. Cyneg. 5.— Absol.:

    aqua frigida ingesta sistitur sanguis,

    administered internally, Plin. 31, 3, 23, § 40.—
    5.
    To bring, throw, heap, or put upon a person or thing:

    ut Cassandreus, saucius ingestā contumuleris humo,

    Ov. Ib. 460:

    vasta giganteis ingesta est insula membris,

    id. M. 5, 346:

    adeps pastillis ingestus,

    Plin. 30, 13, 38, § 112:

    stercus vitibus,

    Col. 2, 16, 8:

    summis ingestum montibus Aepy,

    Stat. Th. 4, 180:

    facies ingesta sopori,

    Claud. Rapt. Pros. 3, 81:

    ingesta vincula unguibus,

    id. B. Gild. 365:

    supplicia,

    Sen. Med. 461. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., of language.
    1.
    To pour forth, to pour out against:

    convicia alicui,

    Hor. S. 1, 5, 12:

    contumelias,

    Tac. A. 1, 39:

    vocis verborumque quantum voletis,

    Liv. 3, 68, 4. —
    2.
    To mention, repeat, keep saying:

    auctorem suum ingerit et inculcat,

    Sen. Ben. 1, 12:

    ingerebat lentissima voce, Carpe, Carpe,

    Petr. 36; Sen. Ben. 7, 22, 2:

    omnia mala ingerebat,

    Plaut. Men. 5, 1, 17:

    voces quae plerumque verae et graves coram ingerebantur,

    Tac. A. 4, 42:

    a tribunis eadem ingerebantur,

    id. H. 4, 78.—
    B.
    In partic.
    1.
    To obtrude, press, or force upon one:

    ne recusanti quidem amicitiam suam ingerere destitit,

    Suet. Vit. Hor. p. 297 Roth:

    nomina liberis,

    Tac. Or. 7; cf. id. A. 1, 72:

    filium filiamque orbis senibus,

    Petr. 140:

    omnia imperia recusanti,

    Just. 6, 8:

    ingerebat iste Artemidorum,

    Cic. Verr. 2, 3, 28, § 69:

    his se ingerit (Fortuna),

    presses her favors, Juv. 6, 609:

    veritatis tanta vis est ut nemo... qui non videat ingerentem se oculis divinam claritatem,

    Lact. 1, 5, 2:

    nomen patris patriae a populo saepius ingestum repudiavit,

    pressed upon him, Tac. A. 1, 72.—
    2.
    To heap up:

    scelus sceleri,

    Sen. Thyest. 731.

    Lewis & Short latin dictionary > ingero

  • 104 insono

    in-sŏno, ŭi, 1, v. n., to make a noise in or on, to sound, sound loudly, resound (mostly poet.):

    Boreae cum spiritus alto Insonat Aegaeo,

    roars on the Ægean Sea, Verg. A. 12, 366:

    insonuere cavernae,

    id. ib. 2, 53:

    caeli delapsa per auras Insonuit,

    resounded flying through the air, id. ib. 11, 596; cf.

    pennis,

    Ov. M. 13, 608:

    calamis,

    to play upon, id. ib. 11, 161:

    insonuitque flagello,

    cracked his whip, Verg. A. 5, 579; cf. poet. with acc.:

    verbera insonuit,

    id. ib. 7, 451: quasi faucibus aliquid obstiterit, insonare, to clear one ' s throat, to hawk, Quint. 11, 3, 121.

    Lewis & Short latin dictionary > insono

  • 105 intento

    intento, āvi, ātum, 1, v. a. [id.], to stretch out or extend towards any thing.
    I.
    Lit.:

    haec sica intentata nobis est,

    Cic. Mil. 14:

    manus,

    Tac. A. 1, 27:

    alicui manus, Auct. B. Hisp. 22: cum voces cum manus intentarent,

    raise, Tac. A. 3, 36:

    strictos gladios,

    Suet. Caes. 14:

    manus ad sidera,

    Petr. 112. —
    II.
    Transf.
    A.
    To direct or turn towards:

    oculos in proeliantes,

    Petr. 70.—
    B.
    To stretch out threateningly towards, to threaten or attack with any thing:

    dolor ardentes faces intentat,

    Cic. Tusc. 5, 27, 76:

    arma Latinis Hernicis,

    Liv. 6, 27:

    Romanum imperium intentantes,

    id. 42, 12:

    praesentemque viris intentant omnia mortem,

    Verg. A. 1, 91:

    Verginius intentans in Appium manus,

    Liv. 3, 47, 7:

    ictus,

    Tac. H. 3, 31:

    probra ac verbera,

    id. A. 12, 47:

    terror omnibus intentabatur,

    all were struck with terror, id. ib. 3, 28:

    invicem crimen,

    Quint. 3, 10, 4:

    mortem,

    Amm. 15, 5, 37:

    pugnam,

    id. 16, 2, 12. —
    C.
    To attack, accuse one:

    quasi intentantis loco,

    Cic. Inv. 2, 43, 125.

    Lewis & Short latin dictionary > intento

  • 106 lentus

    lentus, a, um, adj. [cf. lenis], pliant, flexible, tough, tenacious, sticky, viscous (syn.: flexilis, tardus, serus).
    I.
    Lit.:

    viburna,

    Verg. E. 1, 26:

    vitis,

    id. ib. 3, 38:

    genistae,

    id. G. 2, 12:

    rami,

    id. ib. 4, 558:

    flagellum,

    Phaedr. 3, 6, 6:

    verbera,

    i. e. produced with the limber whip, Verg. G. 3, 208:

    argentum,

    id. A. 7, 634; Cat. 61, 106; Tib. 4, 1, 171:

    lentior salicis virgis,

    Ov. M. 13, 800:

    gluten visco et pice lentius,

    tougher, more tenacious, Verg. G. 4, 41:

    ita istaec nimis lenta vincla sunt escaria,

    adhesive, tenacious, Plaut. Men. 1, 1, 18; cf.:

    lentis adhaerens brachiis,

    Her. Epod. 15, 6:

    quoniam mas (aron) esset in coquendo lentior,

    Plin. 24, 16, 92, § 143.—
    B.
    Transf., slow, sluggish, immovable:

    tellus lenta gelu,

    Prop. 4 (5), 3, 39:

    amnis,

    Plin. 36, 26, 65, § 190:

    in lento luctantur marmore tonsae,

    sluggish, motionless, Verg. A. 7, 28:

    lento pilo,

    Tib. 4, 1, 90:

    asinus,

    Phaedr. 1, 15, 7:

    uteri pondera lenta,

    immovable, heavy, Prop. 4 (5), 1, 96 (100):

    herba durior et in coquendo lentior,

    slower, longer, Plin. 24, 16, 92, § 143:

    venenum,

    Tac. A. 6, 32:

    remedia,

    Curt. 3, 5, 13; Suet. Tib. 73:

    miserum populum Romanum, qui sub tam lentis maxillis erit,

    id. ib. 21:

    lentaque fori pugnamus harena,

    Juv. 7, 47:

    funus matris,

    slow in coming, id. 6, 565.—
    II.
    Trop.
    A.
    Lasting or continuing long:

    militiae,

    Tib. 1, 3, 82:

    amor,

    id. 1, 4, 81:

    spes,

    Ov. H. 2, 9:

    tranquillitatis lentissimae taedium,

    Sen. Ep. 70:

    lentus abesto,

    remain long away, Ov. R. Am. 243:

    vivacitas adeo lenta,

    persistent, Plin. 8, 27, 41, § 100.—
    B.
    Slow, lingering, lazy:

    lentus in dicendo,

    drawling, Cic. Brut. 48:

    mortis genus,

    Suet. Caes. 87:

    si lentus pigrā muniret castra dolabra,

    Juv. 8, 248:

    ira deorum,

    id. 13, 100.—
    (β).
    With gen.:

    lentus coepti,

    Sil. 3, 176.—
    (γ).
    With inf.:

    nec Idalia lenta incaluisse sagitta,

    Sil. 5, 19.—
    2.
    Of bad payers, slow, backward:

    infitiatores,

    Cic. Cat. 2, 10:

    negotium,

    tedious, id. Att. 1, 12; 1, 13 fin.
    C.
    Of character, easy, calm, indifferent, unconcerned, phlegmatic, sluggish, obstinate:

    ut multa verba feci, ut lenta materies fuit,

    Plaut. Mil. 4, 5, 4:

    genus ridiculi patientis ac lenti,

    Cic. de Or. 2, 69:

    nimium patiens et lentus existimor,

    id. ib. 2, 75:

    Hannibalem lenti spectamus,

    Liv. 22, 14:

    lentus in suo dolore,

    Tac. A. 3, 70:

    tu, Tityre, lentus in umbra,

    at ease, Verg. E. 1, 4: lentissima pectora, insensible, cold (to love), Ov. H. 15, 169.—
    * D.
    (Pliant, hence) Ready, willing, Lucil. ap. Non. 22, 32, and 338, 13.—Hence, adv.: lentē, slowly, without haste, leisurely.
    1.
    Lit.:

    lente ac paulatim proceditur,

    Caes. B. C. 1, 80:

    currere,

    Ov. Am. 1, 13, 40:

    corpora lente augescunt, cito exstinguuntur,

    Tac. Agr. 3:

    Nilus evagari incipit, lente primo, deinde vehementius,

    Plin. 18, 18, 47, § 167. — Comp.:

    ipse cum reliquis copiis lentius subsequitur,

    Caes. B. C. 2, 40.— Sup.:

    asinus lentissime mandit,

    Col. 2, 15.—
    * b.
    Transf., pliantly, readily:

    arida ligna lentius serrae cedunt,

    Plin. 16, 43, 83, § 227. —
    2.
    Trop.
    a.
    Calmly, dispassionately, indifferently:

    aliquid lente ferre,

    Cic. de Or. 2, 45, 190; cf. id. Fragm. ap. Non. 338, 9:

    agere,

    Liv. 1, 10: respondere, to answer [p. 1051] cooly, phlegmatically, Cic. de Or. 2, 71, 287. — Comp.:

    sed haec videri possunt odiosiora, cum lentius disputantur,

    Cic. Par. 1, 2, 10:

    quid lentius, celerius dicendum,

    Quint. 1, 8, 1.—
    b.
    In a good sense, calmly, considerately, attentively:

    nisi eum (librum) lente ac fastidiose probavissem,

    Cic. Att. 2, 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > lentus

  • 107 mola

    mŏla, ae, f. [cf. mulê, mulos, mill, millstone; mulai, grinders, molar-teeth; cf. molaris], a millstone; and usu. plur. molae, a mill (driven by slaves, animals, or water):

    verbera, compedes, molae,

    Plaut. Men. 5, 6, 9: molarum strepitum audire, Enn. ap. Non. 506, 4 (Com. 7 Vahl. p. 153):

    molae oleariae duro et aspero lapide,

    Varr. R. R. 1, 55:

    trusatiles,

    Gell. 3, 3, 14:

    pumiceae,

    Ov. F. 6, 318:

    aquariae,

    water-mills, Pall. 1, 42:

    digni molam versare Nepotis,

    Juv. 8, 67:

    versatiles,

    Plin. 36, 18, 29, § 135:

    mola asinaria,

    i. e. millstone, too heavy for a man to drive, Vulg. Matt. 18, 6; id. Marc. 9, 41:

    molae olivariae,

    Paul. Sent. 3, 6, 36.—
    II.
    Transf.
    A.
    Grits or grains of spelt coarsely ground and mixed with salt (hence called mola salsa), which it was customary to strew on the victims at sacrifices: mola etiam vocatur far tostum, et sale sparsum, quod eo molito hostiae aspergantur, Paul. ex Fest. p. 141 Müll.:

    sparge molam,

    Verg. E. 8, 82:

    molam et vinum inspergere,

    Cic. Div. 2, 16, 37:

    aut molā salsā aut ture comprecari,

    Plaut. Am. 2, 2, 109:

    molā salsā supplicare,

    Plin. 18, 2, 2, § 7: litare, id. praef. med.:

    consumpsi salsasque molas et turis acervos,

    Mart. 7, 5, 4.—
    B.
    A false conception, moon-calf, mole, Plin. 7, 15, 13, § 63; 10, 64, 84, § 184.—
    C.
    A jawbone, or the teeth:

    molas leonum confringet,

    Vulg. Psa. 57, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > mola

  • 108 paro

    1.
    păro, āvi, ātum, 1, v. a. [cf. Sanscr. par, piparmi, to lead, to further; Gr. poros; Lat. porta, peritus; also -per in pauper], to make or get ready, to prepare, furnish, provide; to order, contrive, design, etc. (freq. and class.; syn.: apparo, comparo, acquiro); with personal, non-personal, and abstract objects; constr. usually with acc. or inf., rarely with ut, ne, or absol.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    With acc.:

    omne paratum est, Ut jussisti... prandium,

    Plaut. Men. 2, 3, 14; cf. Cic. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    turres, falces, testudinesque,

    Caes. B. G. 5, 42 fin.:

    incendia,

    Sall. C. 27, [p. 1305] 2:

    ad integrum bellum cuncta parat,

    id. J. 73, 1; Ter. And. 4, 4, 2:

    quod parato opus est, para,

    id. ib. 3, 2, 43:

    quam hic fugam aut furtum parat?

    id. Phorm. 1, 4, 14; so with acc. of the act purposed:

    fugam,

    i. e. to prepare one's self for flight, Verg. A. 1, 360; Cic. Att. 7, 26, 1:

    filio luctum,

    Ter. Hec. 2, 1, 13:

    cupiditates in animo,

    id. Phorm. 5, 4, 2:

    bellum,

    Caes. B. G. 3, 9:

    insidias alicui,

    Sall. C. 43, 2:

    defensionem,

    id. ib. 35, 2:

    leges,

    to introduce, id. ib. 51, 40:

    verba a vetustate repetita gratiam novitati similem parant,

    furnish, Quint. 1, 6, 39.—More rarely with reflex. pron. and final clause, or ad and acc., or (mostly post-Aug.) with dat.:

    hisce ego non paro me, ut rideant,

    Ter. Eun. 2, 2, 18; cf.:

    quin ita paret se, ut, etc.,

    id. Hec. 1, 1, 11:

    se ad discendum,

    Cic. Or. 35, 122:

    ad iter parare,

    Liv. 42, 53, 2; cf.:

    huc te pares, haec cogites,

    Cic. Fam. 1, 7, 9:

    alterutri se fortunae parans,

    Vell. 2, 43, 2:

    se ad similem casum,

    Caes. B. G. 7, 41; Prop. 2, 24, 48 (3, 19, 32):

    multitudo, quam ad capiunda arma paraverat,

    Sall. C. 27, 4:

    parantibus utrisque se ad proelium,

    Liv. 9, 14, 1; 21, 31, 1:

    ad proelium vos parate,

    Curt. 4, 13, 10: foro se parant, Sen. Contr. praef. § 4.— Pass.:

    si ita naturā paratum esset, ut, etc.,

    so ordered, ordained, Cic. Div. 2, 59, 122:

    ut simul in omnia paremur,

    may habituate ourselves, Quint. 11, 3, 25.—
    (β).
    With inf., to prepare, intend, resolve, purpose, delermine, be on the point of, be about to do any thing: signa sonitum dare voce parabant, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 46 Müll. (Ann. v. 447 Vahl.):

    maledictis deterrere (poëtam), ne scribat, parat,

    Ter. Phorm. prol. 3:

    munitiones institutas parat perficere,

    Caes. B. C. 1, 83:

    omni Numidiae imperare parat,

    Sall. J. 13, 2:

    proficisci parabat,

    id. C. 46, 3 Kritz:

    in nemus ire parant,

    Verg. A. 4, 118:

    multa parantem Dicere,

    id. ib. 4, 390.—
    (γ).
    With ut or ne (very rare):

    aequom fuit deos paravisse, uno exemplo ne omnes vitam viverent,

    have so ordered it, Plaut. Mil. 3, 1, 130; cf. Cic. Div. 2, 59, 122 supra:

    age jam, uxorem ut arcessat, paret,

    Ter. Heaut. 5, 1, 75:

    animo virili praesentique ut sis, para,

    id. Phorm. 5, 7, 64.—
    (δ).
    With rel.-clause:

    quom accepisti, haud multo post aliquid quod poscas paras,

    Plaut. As. 1, 3, 16:

    priusquam unum dederis, centum quae poscat parat,

    id. Truc. 1, 1, 31.— Absol., to make preparations, to prepare one's self (very rare):

    at Romani domi militiaeque intenti festinare, parare, alius alium hortari, etc.,

    Sall. C. 6, 5:

    contra haec oppidani festinare, parare,

    id. J. 76, 4; 60, 1:

    jussis (militibus) ad iter parare,

    Liv. 42, 53.—
    B.
    In partic., of fate, to prepare, destine any thing ( poet.): cui fata parent, quem poscat Apollo, for whom the Fates prepare (death), Verg. A. 2, 121:

    quid fata parent,

    Luc. 1, 631; 6, 783:

    motus fata parabant,

    id. 2, 68; cf.:

    sed quibus paratum est a Patre meo,

    Vulg. Matt. 20, 23. —
    II.
    Transf., to procure, acquire, get, obtain (freq. and class.).
    A.
    In gen.:

    jam ego parabo Aliquam dolosam fidicinam,

    Plaut. Ep. 3, 2, 37:

    at dabit, parabit,

    id. Ps. 1, 3, 49:

    ille bonus vir nobis psaltriam Paravit,

    Ter. Ad. 3, 4, 31; id. Eun. 4, 6, 32:

    eum mihi precatorem paro,

    id. Heaut. 5, 2, 49:

    cetera parare, quae parantur pecuniā... amicos non parare,

    Cic. Lael. 15, 55:

    sibi regnum,

    Sall. C. 5, 6:

    exercitum,

    id. ib. 29, 3:

    commeatus,

    id. J. 28, 7:

    locum et sedes,

    Caes. B. G. 1, 31; 6, 22:

    quin ei velut opes sint quaedam parandae,

    Quint. 10, 1, 15:

    de lodice parandā,

    Juv. 7, 66.—
    B.
    In partic., to procure with money, to buy, purchase:

    in Piraeum ire volo, parare piscatum mihi,

    Plaut. Most. 1, 1, 64:

    trans Tiberim hortos,

    Cic. Att. 12, 19, 1; id. Fl. 29, 71 fin.:

    jumenta,

    Caes. B. G. 4, 2:

    servi aere parati,

    Sall. J. 31, 11:

    argento parata mancipia,

    Liv. 41, 6 fin. —Hence, părātus, a, um, P. a., prepared.
    A.
    In gen., ready (class.):

    ex paratā re imparatam omnem facis,

    Plaut. Capt. 3, 4, 6; so (opp. imparata) id. Cas. 4, 4, 8:

    tibi erunt parata verba, huic homini verbera,

    Ter. Heaut. 2, 3, 114:

    quos locos multā commentatione atque meditatione paratos atque expeditos habere debetis,

    Cic. de Or. 2, 27, 118:

    propositum ac paratum auxilium,

    Q. Cic. Petit. Cons. 6, 22:

    omnia ad bellum apta ac parata,

    Caes. B. C. 1, 30; Plin. Pan. 88:

    obvius et paratus umor,

    id. Ep. 2, 17, 25: parata victoria, an easy victory, Liv. 5, 6.—
    (β).
    With inf.:

    id quod parati sunt facere,

    Cic. Quint. 2, 8:

    audire,

    id. Inv. 1, 16, 23:

    paratos esse et obsides dare et imperata facere,

    Caes. B. G. 2, 3:

    omnia perpeti parati,

    id. ib. 3, 9:

    se paratum esse decertare,

    id. ib. 1, 44.—
    (γ).
    With dat. (not in Cic. or Cæs.):

    vel bello vel paci paratus,

    Liv. 1, 1, 8:

    nec praedae magis quam pugnae paratos esse,

    id. 7, 16, 4:

    imperio,

    id. 9, 36, 8:

    ferri acies... parata neci,

    Verg. A. 2, 334:

    veniae,

    Ov. P. 2, 2, 117:

    animus sceleribus,

    Tac. A. 12, 47:

    provincia peccantibus,

    id. Agr. 6:

    athleta certamini paratior,

    Quint. 8, 3, 10:

    castris ponendis,

    Liv. 33, 6:

    omnibus audendis paratissimus,

    Vell. 2, 56, 4.—
    B.
    In partic.
    1.
    Prepared, provided, furnished, fitted, equipped with any thing:

    intellegit me ita paratum atque instructum ad judicium venire, ut, etc.,

    Cic. Verr. 1, 3, 7; cf.:

    ad permovendos animos instructi et parati,

    id. Or. 5, 20:

    scutis telisque parati ornatique,

    id. Caecin. 21, 60; id. Tusc. 4, 23, 52; id. Fam. 2, 4, 2:

    quo paratior ad usum forensem promptiorque esse possim,

    id. Div. in Caecil. 13, 41:

    paratus ad navigandum,

    id. Att. 9, 6, 2:

    ad omnem eventum paratus sum,

    id. Fam. 6, 21, 1; cf.:

    in omnīs causas paratus,

    Quint. 10, 5, 12; Sen. Contr. 3, 18, 3; Suet. Galb. 19:

    ad mentiendum paratus,

    Cic. Lael. 26, 98:

    animo simus ad dimicandum parati,

    Caes. B. C. 3, 85 fin.:

    paratiores ad omnia pericula subeunda,

    id. B. G. 1, 5:

    ad dicendum parati,

    Cic. de Or. 1, 9, 38.—
    (β).
    With ab: ab omni re sumus paratiores, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 6: si paratior ab exercitu esses, Cael. ib. 8, 10.—
    (γ).
    With in and abl., well versed, skilled, experienced in any thing:

    Q. Scaevola in jure paratissimus,

    Cic. Brut. 39, 145:

    prompta et parata in agendo celeritas,

    id. ib. 42, 154:

    in rebus maritimis,

    id. Imp. Pomp. 18, 55.—
    (δ).
    With contra:

    te contra fortunam paratum armatumque cognovi,

    Cic. Fam. 5, 13, 1.—
    2.
    Of mental preparation, prepared, ready, in a good or bad sense:

    ut ad partes paratus veniat,

    Varr. R. R. 2, 5, 1:

    fabulam compositam Volsci belli, Hernicos ad partes paratos,

    Liv. 3, 10, 10:

    ad quam (causarum operam) ego numquam, nisi paratus et meditatus accedo,

    Cic. Leg. 1, 4, 12:

    homo ad omne facinus paratissimus,

    id. Mil. 9, 25; id. Verr. 2, 2, 6, § 17; 2, 2, 15, § 37; id. Quint. 11, 39:

    itane huc paratus advenis?

    Ter. And. 5, 4, 6; cf.:

    philosophi habent paratum quid de quāque re dicant,

    Cic. de Or. 2, 36, 152.—Hence, adv.: părātē.
    1.
    Preparedly, with preparation:

    ad dicendum parate venire,

    Cic. Brut. 68, 241:

    paratius atque accuratius dicere,

    id. de Or. 1, 33, 150.—
    2.
    Transf.
    a.
    Carefully, vigilantly:

    id parate curavi ut caverem,

    Plaut. Rud. 1, 3, 9.—
    b.
    Readily, promptly:

    paratius venire,

    Cic. Rosc. Am. 26, 72:

    paratissime respondere,

    Plin. Ep. 3, 9, 16.
    2.
    păro, āre, v. a. [par], to make equal, esteem equal. *
    I.
    In gen.:

    eodem hercle vos pono et paro: parissumi estis iibus,

    Plaut. Curc. 4, 2, 20.—
    II.
    In partic., to bring to an agreement, arrange with any one:

    se paraturum cum collegā,

    Cic. Fam. 1, 9, 25; cf. Fest. p. 234 Müll.
    3.
    păro, ōnis, m., = parôn, a small, light ship, Cic. poët. ap. Isid. Orig. 19, 1, 20 (ed. Orell. IV. 2, p. 572); Gell. 10, 25, 5; cf.:

    parones navium genus, ad cujus similitudinem myoparo vocatur,

    Fest. p. 222 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > paro

  • 109 patruus

    1.
    pā̆trŭus, i, m. [pater, like the Sanscr. pitrivya, patruus, from pitri], a father's brother, paternal uncle (opp. avunculus, a mother's brother, maternal uncle); cf. Dig. 38, 10, 10.
    I.
    Lit.:

    L. Cicero patruus,

    Cic. de Or. 2, 1, 2:

    tutor et patruus,

    id. Verr. 2, 1, 53, § 139; Hor. S. 1, 6, 131:

    patruus magnus = frater avi,

    Dig. 38, 10, 10:

    patruus major = frater proavi,

    Tac. A. 12, 22; Dig. 38, 10, 10: major patruus = avi et aviae patruus, Paul. ex Fest. p. 136 Müll.:

    patruus maximus = frater abavi,

    id. ib. Fragm. 17; plur., Juv. 1, 158; 6, 567.—
    II.
    Transf., a severe reprover (as uncles are apt to co towards their nephews):

    pertristis quidam patruus, censor, magister,

    Cic. Cael. 11, 25:

    ne sis patruus mihi,

    Hor. S. 2, 3, 88:

    cum sapimus patruos,

    Pers. 1, 11; Manil. 5, 449.
    2.
    pătrŭus, a, um, adj. [1. patruus], of or belonging to a father's brother, of an uncle ( poet.): patruae verbera linguae, an uncle's, Hor C. 3, 12, 2:

    ense cadit patruo,

    Ov. F. 4, 55 (al. patrui).—Comically in sup.:

    patrue mi patruissime,

    my uncle, my best of uncles! Plaut. Poen. 5, 4, 24; 26.

    Lewis & Short latin dictionary > patruus

  • 110 pervinco

    pervinco, vīci, victum, 3, v. n. and a.
    I.
    Lit.
    A.
    Neutr., to conquer completely, gain a complete victory:

    pervicit Bardanes,

    Tac. A. 11, 10.—
    B.
    Act., to conquer or defeat completely, gain a complete victory over:

    ne nos subdolā perfidiā pervincamur,

    Plaut. Mil. 3, 3, 67:

    pervince, Theseu, quidquid alto in pectore Remanet pavoris,

    Sen. Herc. Fur. 654:

    dominae pervincere mores,

    Prop. 1, 17, 15.—
    II.
    Transf.
    A.
    To carry a point, maintain one's opinion: restitit ac pervicit Cato, Cic. Att. 2, 1, 8.—
    B.
    To surpass, outdo, exceed:

    sonum,

    Hor. Ep. 2, 1, 200.—
    C.
    To induce or prevail upon with great effort, to effect with much labor, to bring about, achieve, etc.:

    multis rationibus pervicerat Rhodios, ut, etc.,

    Liv. 42, 45:

    at illam non verbera, non ignes pervicere, quin, etc.,

    Tac. A. 15, 57:

    pervicerunt quidem remis, ut tenerent terram,

    they brought it about, Liv. 37, 16:

    neque pervincere potuit, ut referrent consules,

    id. 4, 12:

    hoc est tibi pervincendum,

    Cat. 76, 15; Tac. A. 14, 14.—
    D.
    To outbid in buying:

    si amas, eme: facito ut pretio pervincas tuo,

    Plaut. Curc. 1, 3, 57.—
    E.
    To prove, demonstrate:

    aliquid dictis,

    Lucr. 5, 99.

    Lewis & Short latin dictionary > pervinco

  • 111 ponderosus

    pondĕrōsus, a, um, adj. [id.], of great weight, weighty, heavy, ponderous.
    I.
    Lit.:

    compedes,

    Plaut. Capt. 3, 5, 64:

    frumentum,

    Varr. R. R. 1, 52 fin.:

    verbera,

    Val. Max. 1, 8 fin.—Comp.:

    lana ponderosior,

    Varr. R. R. 2, 11; Plin. 21, 17, 67, § 107.— Sup.:

    ponderosissimi lapides,

    Plin. 36, 19, 30, § 138.—
    II.
    Trop.:

    ponderosa epistola,

    weighty, significant, Cic. Att. 2, 11, 1:

    vox,

    weighty, imposing, Val. Max. 6, 4, 1 ext.

    Lewis & Short latin dictionary > ponderosus

  • 112 pretium

    prĕtĭum, ii, n. [Sanscr. root par-, pana (for parna), wager, loan; Gr. pi-praskô, to sell; priamai, to buy; cf. pornos], that for or by which any thing is bought or sold (class.).
    I.
    Lit., money spent for any thing:

    nil pretio parsit, filio dum parceret,

    Plaut. Capt. prol. 32:

    femina... urbem Exiguam pretio posuit,

    for money has founded a small city, Verg. A. 4, 211:

    vectigalia parvo pretio redempta habere,

    for little money, cheaply, Caes. B. G. 1, 18:

    pretio mercari ordinem senatorium,

    to purchase, to gain with money, Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122:

    permutare pretio noluit, aliāve merce,

    Plin. 9, 55, 81, § 171.—
    B.
    In gen., money, wealth, etc. ( poet.), Ov. P. 2, 8, 6:

    in pretio pretium nunc est,

    id. F. 1, 217:

    converso in pretium deo,

    i. e. into a shower of gold, Hor. C. 3, 16, 8.—
    II.
    Transf., worth, value, price.
    A.
    In gen.: nec mi aurum posco nec mi pretium dederitis, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. v. 200 Vahl.):

    pretium statuere merci,

    to set, fix, Plaut. Mil. 3, 1, 133:

    pretium certum constituere,

    Cic. Att. 12, 33, 1:

    enumerare,

    id. Rosc. Am. 46, 133:

    pacisci pro re aliquā,

    to agree upon, settle, id. Off. 3, 29, 107:

    exsolvere,

    Plaut. Men. 5, 6, 26:

    quibus hic pretiis porci veneunt?

    at what prices are they sold here? id. ib. 2, 2, 15:

    vendere aliquid pretio suo,

    id. Pers. 4, 4, 30; id. Ps. 1, 2, 36:

    parare sibi pretio aliquid,

    id. Merc. 2, 3, 7:

    multi extulerunt eorum pretia,

    Varr. R. R. 3, 6, 6:

    jacent pretia praediorum,

    are low, down, fallen, Cic. Rosc. Com. 12, 33.—
    B.
    Esp.
    1.
    In phrases: magni, parvi pretii esse, to be high or low in price, of much or little worth, of great or of small value:

    nullus est tam parvi pretii, quin,

    Plaut. Aul. 4, 10, 60:

    ne tu habes servum graphicum, et quantivis pretii!

    id. Ep. 3, 3, 29:

    agrum majoris pretii nemo habet,

    Ter. Heaut. 1, 1, 12:

    noli spectare, quanti homo sit: parvi enim pretii est, qui jam nihil est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 4:

    de illis potissimum jactura fit, quia pretii minimi sunt,

    Sall. Or. ad Caes. 2, 9: pretium habere, to have a value, to be worth something:

    vendat oleum, si pretium habeat,

    Cato, R. R. 2, 7:

    annona porro pretium nisi in calamitate fructuum non habet,

    Cic. Verr. 2, 3, 98, § 227; but also: pretium habere, to have a price, be for sale:

    quis ignorat quin id longe sit liberalibus disciplinis dignissimum, non vendere operam: cum pleraque hoc ipso possint videri vilia, quod pretium habent,

    Quint. 12, 7, 8; hence: pretium non habere, to have no price, be above price (late Lat.):

    nihil esse pretiosius, immo eum pretium non habere testatur,

    Aug. Serm. 36, 8: in pretio esse, to be of worth, value, or estimation, to be in repute:

    tum coquus in pretio esse (coeptus),

    Liv. 39, 6, 9:

    nec in pretio fertilis hortus erat,

    Ov. F. 5, 316; Plin. 33, 1, 6, § 22: in pretio habere, to regard as of value:

    in magno pretio habere,

    Sen. Ep. 75, 11:

    aurum et argentum in pretio habent,

    Tac. G. 5;

    for which cf.: pudebat libertatis majus esse apud feminas quam apud viros pretium,

    Curt. 8, 2, 28: pretium facere, to fix or set a price or value; of a seller: indica, fac pretium. Do. Tua merx est;

    tua indicatio est,

    Plaut. Pers. 4, 4, 37;

    of a purchaser: quis faceret pretium, nisi qui sua perdere vellet Omnia?

    Mart. 1, 86, 7; Dig. 10, 3, 19.—
    2.
    Wages, reward (mostly poet.):

    pro pretio facio ut opera appareat,

    Plaut. Ps. 3, 2, 59:

    operam Epidici nunc me emere pretio pretioso velim,

    id. Ep. 1, 2, 17:

    reddere alicui pro benefactis,

    id. Capt. 5, 1, 20:

    palmae pretium victoribus,

    Verg. A. 5, 111.—
    III.
    Trop., worth, value:

    quales ex hac die experiundo cognovit, perinde operae eorum pretium faceret,

    would estimate their services, Liv. 27, 17:

    sive aliquod morum Est pretium,

    Ov. Tr. 1, 9, 43: corticis etiam ad medicamenta pretium est, Plin, 12, 25, 54, § 118; 12, 19, 43, § 95.—
    B.
    Transf., pay, hire, wages, reward, price (cf.: stipendium, merces).
    1.
    In a good sense: majores seorsum atque diversum pretium paravere bonis atque strenuis, decurionatus... aliosque honores, Cato ap. Fest. s. v. optionatus, p. 201 Müll.; so,

    = praemium (opp. poena), ita et pretium recte facti triumphum haberet L. Paulus pro egregie bello gesto,

    Liv. 45, 37, 5:

    ut pretium honoremque debito beneficio addat,

    id. 45, 14, 1:

    cum pro cujusque merito consul pretia poenasque exsolvisset,

    id. 26, 40, 15 Weissenb. ad loc.:

    satis ampla pretia,

    prizes, id. 21, 43, 6:

    virtutum pretium,

    Sen. Clem. 1, 1, 1.— Plur.: tam longā valetudine conflictabatur, ut haec tanta pretia vivendi mortis rationibus vincerentur, rewards of living, i. e. motives for living, Plin. Ep. 1, 12, 4.—Esp. in phrase pretium curae, and more freq. pretium operae, a reward for trouble:

    mihi visum est pretium curae, ipsum, senatus consultum quaerere,

    seemed to me worth the trouble, worth while, Plin. Ep. 8, 6, 2:

    est pretium curae cognoscere, etc.,

    Juv. 6, 474: facturusne operae pretium sim, etc.,... nec satis scio, what will pay for the trouble, Liv. praef.:

    operae pretium habent libertatem, civitatemque,

    id. 25, 6; 21, 43: audire est operae pretium, etc., Enn. ap. Acron. ad Hor. S. 1, 2, 37 (Ann. v. 454 Vahl.); so Liv. 3, 26, 7: reddere opis pretium pro factis, Enn. ap. Sen. Ep. 108 (Epigr. v. 6 Vahl.):

    quo in genere est operae pretium diligentiam majorum recordari,

    it is worth while, Cic. Agr. 2, 27, 73:

    captā urbe, operae pretium fore,

    Sall. J. 81, 2;

    so without operae (post-Aug.): Germanico pretium fuit convertere agmen,

    thought it of importance, Tac. A. 1, 57:

    ni pretium foret Pisonis sententias noscere,

    were it not worth while, were it not of importance, id. ib. 2, 35:

    posse eum, si operae pretium faciat, principem popularium esse,

    if he does any thing worth while, any thing of importance, Liv. 25, 30: duos servos ad hostes transfugisse et operae pretium fecisse, have done valuable service, Quadrig. ap. Sen. Ben. 3, 23:

    scriptor minime utilis, cujus libro adtingere nullum pretium operae sit,

    Gell. 12, 2, 1; so,

    operis pretium est,

    Sil. 16, 45.—
    2.
    In a bad sense (i. q. poena), reward, punishment, like the Gr. timê, misthos ( poet.): si malos imitabor, tum pretium pro noxā dabis, Liv. And. ap. Non. 365, 27:

    verbera, compedes, molae... haec pretia sunt ignaviae,

    Plaut. Men. 5, 6, 10:

    ego pretium ob stultitiam fero,

    Ter. And. 3, 5, 4:

    et peccare nefas, aut pretium est mori,

    Hor. C. 3, 24, 24:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105.—Of bribery:

    adduci pretio ad hominem condemnandum,

    Cic. Caecil. 10, 29:

    pretio judicem corrumpere,

    id. ib. 25, 72:

    nec prece, nec pretio a rectā viā deduci,

    Auct. Her. 3, 3, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > pretium

  • 113 pronus

    prōnus, a, um (archaic form of fem. pronis, Varr. ap. Non. 494 fin.), adj. [like Gr. pranês = prênês, from root pra-, pro; cf. prae).
    I.
    Lit., turned forward, bent or inclined, leaning or hanging forward, stooping, bending down (class.; opp. supinus; cf. cernuus).
    1.
    Of living beings:

    puerum imponere equo pronum in ventrem,

    Varr. R. R. 2, 7, 13:

    pronus pendens in verbera,

    leaning forward to strike, Verg. A. 10, 586:

    ipsum Pronum sterne solo,

    id. ib. 11, 485:

    pronus magister Volvitur in caput,

    id. ib. 1, 115:

    pecora, quae natura prona finxit,

    Sall. C. 1, 1; Ov. M. 8, 379.— Poet., of those running swiftly, Ov. M. 10, 652:

    leporem pronum catulo sectare sagaci,

    flying swiftly, id. R. Am. 201.—
    2.
    Of things, bending forward or downward, going or inclined downward:

    ilex paulum modo prona, dein flexa,

    Sall. J. 93, 4:

    prona ac fastigiata tigna,

    Caes. B. G. 4, 17:

    pronae atque vergentes ampullae,

    Plin. Ep. 4, 30, 6:

    demissus inde pronusque pulvinus,

    id. ib. 5, 6, 16:

    (urbs) prona in paludes,

    sinking down, Liv. 4, 59:

    crateres,

    overturned, Stat. Th. 5, 255:

    motus corporis,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    cubitus,

    Plin. 28, 4, 14, § 54:

    prona via,

    steep, Ov. M. 2, 67:

    amnis,

    Verg. G. 1, 203:

    rivi,

    Hor. C. 1, 29, 11:

    currus,

    Ov. M. 5, 424. — Absol.:

    nihil habent proni et supera semper petunt,

    Cic. Tusc. 1, 18, 42:

    per pronum ire,

    downwards, Sen. Ep. 123, 14:

    per prona voluti,

    Sil. 15, 235.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of the heavenly bodies, of time, etc., setting, sinking, declining ( poet.):

    pronus Orion,

    Hor. C. 3, 27, 18:

    sidera,

    Prop. 1, 16, 23:

    Titan,

    Ov. M. 11, 257:

    dies,

    Stat. Th. 2, 41:

    menses (=celeriter praetereuntes),

    Hor. C. 4, 6, 39:

    anni,

    id. A. P. 60.—
    2.
    Of localities, turned, looking, or lying towards (postAug.).
    (α).
    With dat.:

    loca Aquiloni prona,

    Col. 3, 2, 6:

    aedificii solum pronius orienti,

    situated more to the east, id. 1, 5, 8.—
    (β).
    With ad:

    campo patente et ad solem prono,

    Col. 2, 9, 3.—
    II.
    Trop., inclined, disposed, prone to any thing (class.); usu. constr. with ad, in aliquid, or dat.; poet. also with gen.
    A.
    In gen.
    (α).
    With ad:

    rei publicae genus inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    Cic. Rep. 2, 26, 47:

    anxitudo prona ad luctum,

    id. ib. 2, 41, 68 (from Non. 72, 31):

    boves ad domandum proni,

    Varr. R. R. 1, 2:

    pronus ad omne nefas,

    Luc. 6, 147:

    pronus ad cujusque necem,

    Suet. Vit. 14:

    ad poëticam,

    id. Ner. 50:

    ad simultates,

    Plin. Pan. 84.— Sup.: ad indulgentias pronissimus, Capit. Anton. 10, 8.—
    (β).
    With in and acc.:

    in obsequium plus aequo pronus,

    Hor. Ep. 1, 18, 10:

    in libidines,

    Suet. Caes. 50:

    saeculum in omnia mala,

    Flor. 4, 12.—Prov.:

    prona est timori semper in pejus fides,

    Sen. Herc. Fur. 316. —
    (γ).
    With dat.:

    pronus deterioribus,

    Tac. Agr. 41 fin.—Comp.:

    aures offensioni proniores,

    Tac. A. 4, 29 fin.
    (δ).
    With gen. ( poet.):

    ruendi In ferrum mens prona viris,

    Luc. 1, 461.— Comp.:

    unus audendi pronior,

    Claud. Ruf. 2, 400.—
    B.
    In partic.
    1.
    Inclined to favor, favorable to any thing (post-Aug.).
    (α).
    With dat.:

    si modo prona bonis invicti Caesaris assint Numina,

    Stat. S. 4, 8, 61.— Comp.:

    cohors Cn. Dolabellae pronior,

    Suet. Galb. 12.—
    (β).
    With in and acc.:

    prona in eum aula Neronis,

    Tac. H. 1, 13.— Comp.:

    ut quis misericordiā in Germanicum pronior,

    Tac. A. 2, 73:

    in verum nepotem,

    Suet. Cat. 19.—
    (γ).
    Absol.:

    prona sententia,

    Val. Fl. 8, 340:

    pronis auribus accipere aliquid,

    Tac. H. 1, 1; Luc. 5, 501.— Comp.:

    quos pronior fortuna comitatur,

    Vell. 2, 69, 6.—
    2.
    Easy, without difficulty (mostly post - Aug.):

    omnia virtuti suae prona esse,

    Sall. J. 114, 2:

    omnia prona victoribus,

    Tac. Agr. 33:

    pronum ad honores iter,

    Plin. Ep. 8, 10, 3:

    via ad regnum,

    Just. 1, 5, 9: pronum est, it is easy:

    agere memoratu digna pronum erat,

    Tac. Agr. 1:

    invitos praebere deos,

    Luc. 6, 606:

    facile et pronum est agere,

    Juv. 9, 43.— Comp.:

    id pronius ad fidem est,

    is easier to believe, Liv. 21, 28.—Hence, adv.: prōnē, downwards, pronely (post-class.).
    A.
    Lit., Paul. Petr. Vit. S. Mart. 4, 546.—
    B.
    Trop., readily, willingly; comp. pronius, Amm. 30, 8, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > pronus

  • 114 quatio

    quătĭo, no perf., quassum, 3, v. a. [Sanscr. root, cyu-, to move, set in motion; cf. Gr. skeuos, instrument; skeuazô, to prepare], to shake (class.; syn.: concutio, convello).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Fest. p. 261 Müll.:

    cum equus magnā vi caput quateret,

    Liv. 8, 7:

    alas,

    Verg. A. 3, 226:

    pennas,

    Ov. M. 4, 676; Hor. C. 3, 29, 53:

    aquas,

    to agitate, disturb, Ov. H. 18, 48:

    cymbala,

    Verg. G. 4, 64:

    catenas,

    Plin. Ep. 7, 27, 5: caput. Ov. F. 6, 400:

    comas,

    id. H. 14, 40:

    quercum huc illuc,

    id. M. 12, 329.—

    Of earthquakes: quatitur terrae motibus Ide,

    Ov. M. 12, 521:

    quid quateret terras,

    id. ib. 15, 71:

    quatiens terram fragor,

    Sil. 1, 536.—

    Of the ground, by treading, marching, etc.: campum,

    Verg. A. 11, 875:

    campos,

    id. ib. 11, 513; Sil. 1, 297:

    quatitur tellus pondere,

    id. 4, 199:

    sonitu quatit ungula campum,

    Verg. A. 8, 596:

    pede ter humum,

    Hor. C. 4, 1, 28:

    pede terram,

    id. ib. 1, 4, 7:

    quatitur certamine circus,

    Sil. 16, 323. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of arms, weapons, reins, etc., to wield, brandish, ply, hold:

    securim,

    Verg. A. 11, 656:

    ensem,

    Sil. 1, 429:

    aegida,

    id. 12, 336:

    scuta,

    Tac. H. 2, 22:

    hastam,

    Petr. 124:

    lora,

    Sil. 16, 415; 16, 440:

    largas habenas,

    id. 17, 542:

    verbera (i. e. flagella),

    Verg. Cul. 218.—
    2.
    Of the body, breast, limbs, etc., to agitate, shake, cause to tremble, etc.:

    horror Membra quatit,

    Verg. A. 3, 29:

    anhelitus artus et ora quatit,

    id. ib. 5, 199:

    tussis pulmonem quatit,

    Sil. 14, 601:

    terror praecordia,

    id. 2, 254:

    pectora quatit gemitu,

    Val. Fl. 5, 310.—
    3.
    To beat, strike, drive:

    homo quatietur certe cum dono foras,

    to beat out of doors, Ter. Eun. 2, 3, 67:

    Arctophylax prae se quatit Arctum, Cic. poët. N. I). 2, 42, 109: cursu quatere equum,

    Verg. G. 3, 132; Sil. 12, 254.—Of things:

    quatiunt fenestras juvenes,

    Hor. C. 1, 25, 1:

    scutum hastà,

    Liv. 7, 26, 1. —
    4.
    To shake, beat, or break in pieces, to batter, shatter:

    urbis moenia ariete quatere,

    Liv. 21, 10:

    muros,

    Verg. A. 2, 610:

    muros arietibus,

    Liv. 38, 10:

    turres tremendā cuspide,

    Hor. C. 4, 6, 7:

    tecta quatiuntur,

    Plin. Pan. 51, 1:

    externas arces,

    Sil. 2, 300:

    Pergama,

    id. 13, 36; cf.:

    tonitru quatiuntur caerula caeli,

    Lucr. 6, 96. —
    II.
    Trop., to agitate, more, touch, affect, excite:

    est in animis tenerum quiddam quod aegritudine quasi tempestate quatiatur,

    Cic. Tusc. 3, 6, 12: mentem, Hor. C. 1, 16, 5:

    nec vultus tyranni Mente quatit solidā (justum virum),

    id. ib. 3, 3, 4:

    non ego te Invitum quatiam,

    id. ib. 1, 18, 12:

    quatiunt oracula Colchos,

    Val. Fl. 1, 743:

    famā oppida,

    id. 2, 122:

    quatit castra clamor,

    Sil. 3, 231:

    tumultus pectora quatit,

    Sen. Thyest. 260:

    ingenium,

    Tac. H. 1, 23:

    animum,

    Gell. 9, 13, 5:

    cum altissima quaterentur, hic inconcussus stetit,

    Plin. Pan. 94, 3. —
    B.
    In partic., to plague, vex, harass:

    quatere oppida bello,

    Verg. A. 9, 608:

    extrema Galliarum,

    Tac. H. 4, 28. — Hence, quassus, a, um, P. a.
    A.
    Lit., shaken, beaten, or broken in pieces, battered, shattered:

    aula quassa,

    a broken pot, Plaut. Curc. 3, 26:

    muri,

    Liv. 26, 51:

    naves,

    id. 25, 3:

    faces,

    i. e. pieces of pine-wood split up for torches, Ov. M. 3, 508:

    rates,

    shattered, leaky, Hor. C. 4, 8, 32; 1, 1, 18:

    murra,

    Ov. M. 15, 399:

    lectus,

    id. H. 11, 78:

    harundo,

    Petr. 69:

    turres,

    Sen. Thyest. 568; cf.:

    multo tempora quassa mero,

    Ov. R. Am. 146; cf. quasso, I. B. —
    B.
    Trop.:

    quassā voce,

    in a broken voice, Curt. 7, 7, 20:

    littera,

    Quint. 12, 10, 29:

    anima quassa malis,

    broken down, exhausted, worn out, Sen. Herc. Fur. 1308:

    quasso imperio,

    Sil. 15, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > quatio

  • 115 relinquo

    rĕ-linquo, līqui, lictum, 3, v. a.
    I.
    (With the idea of the re predominating.) To leave behind (cf. desero, omitto).
    A.
    In gen., to leave behind by removing one's self; to leave, move away from; to leave, abandon (a person or thing).
    1.
    Lit.:

    puerum apud matrem domi,

    Plaut. Men. prol. 28:

    ipse abiit foras, me reliquit pro atriensi in sedibus,

    id. Poen. 5, 5, 4:

    me filiis Relinquont quasi magistrum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 22:

    dicerent non me plane de provinciā decessisse, quoniam alterum me reliquissem,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    C. Fabium legatum cum legionibus II. castris praesidio relinquit,

    Caes. B. G. 7, 40:

    cum me servum in servitute pro te hic reliqueris,

    Plaut. Capt. 2, 3, 75; cf. id. ib. 5, 1, 18:

    fratrem, sc. in provinciā,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    post tergum hostem relinquere,

    Caes. B. G. 4, 22; cf. id. ib. 7, 11:

    ille omnibus precibus petere contendit, ut in Galliā relinqueretur,

    might be left behind, id. ib. 5, 6:

    greges pecorum... sub opacā valle reliquit,

    Ov. M. 11, 277 et saep.:

    ea causa miles hic reliquit symbolum,

    Plaut. Ps. 1, 1, 53:

    hic exemplum reliquit ejus,

    id. ib. 2, 2, 56:

    (Hecuba) Hectoris in tumulo canum de vertice crinem... relinquit,

    leaves behind, Ov. M. 13, 428:

    (cacumina silvae) limum tenent in fronde relictum,

    left behind, remaining, id. ib. 1, 347.— To leave behind one's self by moving away:

    longius delatus aestu, sub sinistrā Britanniam relictam conspexit,

    Caes. B. G. 5, 8:

    jamque hos, jamque illos, populo mirante, relinquit,

    Sil. 16, 503; cf. in pass., to remain or be left behind, Lucr. 5, 626.—
    2.
    Trop.: hanc eram ipsam excusationem relicturus ad Caesarem, was about to leave behind me just this excuse (for my departure), Cic. Att. 9, 6, 1:

    aculeos in animis,

    id. Brut. 9, 38:

    quod coeptum est dici, relinquitur in cogitatione audientium,

    Auct. Her. 4, 30, 41:

    aetate relictā,

    Ov. M. 7, 170:

    repetat relicta,

    Hor. Ep. 1, 7, 97.—

    Of rank or merit: (Homerus) omnes sine dubio et in omni genere eloquentiae procul a se reliquit,

    Quint. 10, 1, 51.—
    B.
    In partic.
    1. a.
    Lit.:

    ea mortua est: reliquit filiam adulescentulam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 41:

    cum pauper cum duobus fratribus relictus essem,

    Varr. R. R. 3, 16, 2; cf.:

    pauper jam a majoribus relictus,

    Nep. Epam. 2, 1:

    agri reliquit ei non magnum modum,

    Plaut. Aul. prol. 13:

    heredem testamento reliquit hunc P. Quintium,

    Cic. Quint. 4, 15:

    cum ei testamento sestertiūm milies relinquatur,

    id. Off. 3, 24, 93:

    non, si qui argentum omne legavit, videri potest signatam quoque pecuniam reliquisse,

    Quint. 5, 11, 33:

    qui mihi reliquit haec quae habeo omnia,

    Ter. Eun. 1, 2, 40:

    cedo, quid reliquit Phania,

    id. Hec. 3, 5, 8 and 13:

    fundos decem et tres reliquit,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquantum aeris alieni,

    id. Quint. 4, 15:

    servus aut donatus aut testamento relictus,

    Quint. 5, 10, 67:

    alicui arva, greges, armenta,

    Ov. M. 3, 585:

    se testamento liberum relictum,

    Dig. 21, 1, 17, § 16.—
    b.
    Trop., to leave, leave behind one:

    consiliorum ac virtutum nostrarum effigiem,

    Cic. Arch. 12, 30:

    qui sic sunt, haud multum heredem juvant, Sibi vero hanc laudem relinquont: vixit, dum vixit, bene,

    Ter. Hec. 3, 5, 11:

    rem publicam nobis,

    Cic. Rep. 1, 46, 70; cf.:

    statum civitatis,

    id. ib. 1, 21, 34; id. Par. 1, 2, 10:

    opus alicui,

    id. Rep. 1, 22, 35: memoriam [p. 1558] aut brevem aut nullam, id. Off. 2, 16, 55:

    monumentum audaciae suae aeternum,

    id. Verr. 2, 1, 49, § 129:

    quae scripta nobis summi ex Graeciā sapientissimique homines reliquerunt,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    scriptum in Originibus,

    id. Brut. 19, 75:

    scripta posteris,

    Quint. 1, praef. 1:

    in scriptis relictum,

    Cic. de Or. 2, 46, 194:

    orationes reliquit et annales,

    id. Brut. 27, 106:

    duo tantum volumina,

    Suet. Gram. 7:

    librum de suis rebus imperfectum,

    id. ib. 12; cf.:

    si non omnia vates Ficta reliquerunt,

    Ov. M. 13, 734:

    pater, o relictum Filiae nomen,

    Hor. C. 3, 27, 34.—
    2.
    To leave a thing behind; to leave remaining; to allow or permit to remain, to let remain, leave; pass., to be left, to remain.
    a.
    Lit.:

    nihil relinquo in aedibus, Nec vas, nec vestimentum,

    Ter. Heaut. 1, 1, 88:

    multis autem non modo granum nullum, sed ne paleae quidem ex omni fructu atque ex annuo labore relinquerentur,

    Cic. Verr. 2, 3, 48, § 114:

    nihil de tanto patrimonio,

    id. Rosc. Am. 3, 10:

    equitatus partem illi adtribuit, partem sibi reliquit,

    Caes. B. G. 7, 34:

    angustioribus portis relictis,

    id. ib. 7, 70;

    41: unam (filiam) minimamque relinque,

    leave to me, Ov. M. 6, 299:

    jam pauca aratro jugera regiae Moles relinquent,

    Hor. C. 2, 15, 2:

    dapis meliora relinquens,

    id. S. 2, 6, 89:

    magis apta tibi tua dona relinquam,

    id. Ep. 1, 7, 43:

    haec porcis hodie comedenda relinquis,

    id. ib. 1, 7, 19; cf.:

    habitanda fana Apris reliquit,

    id. Epod. 16, 20:

    relinquebatur una per Sequanos via,

    remained, Caes. B. G. 1, 9; cf.:

    unā ex parte leniter acclivis aditus relinquebatur,

    id. ib. 2, 29:

    se cum paucis relictum videt,

    Sall. C. 60, 7:

    nec aliud dicionis Atheniensium praeter ipsam urbem reliquit,

    Just. 5, 7, 3.—
    b.
    Trop.:

    quasi corpori reliqueris Tuo potestatem coloris ulli capiendi mala,

    Plaut. Truc. 2, 2, 37:

    quam igitur relinquis populari rei publicae laudem?

    Cic. Rep. 3, 35, 48:

    ut vobis non modo dignitatis retinendae, sed ne libertatis quidem recuperandae spes relinquatur,

    id. Agr. 1, 6, 17:

    ceterorum sententiis semotis, relinquitur non mihi cum Torquato, sed virtuti cum voluptate certatio,

    id. Fin. 2, 14, 44; cf.:

    ne qua spes in fugā relinqueretur,

    Caes. B. G. 1, 51:

    nullā provocatione ad populum contra necem et verbera relicta,

    Cic. Rep. 2, 37, 62; Hor. S. 1, 10, 51:

    quis igitur relictus est objurgandi locus?

    Ter. And. 1, 1, 127; cf.:

    nihil est preci loci relictum,

    id. ib. 3, 4, 22; id. Phorm. 3, 3, 14;

    and, in another sense: plane nec precibus nostris nec admonitionibus relinquit locum,

    i. e. he leaves no occasion for them, renders them superfluous, Cic. Fam. 1, 1, 2:

    ne cui iniquo relinqueremus vituperandi locum,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    Aedui nullum sibi ad cognoscendum spatium relinquunt,

    Caes. B. G. 7, 42:

    spatium deliberandi,

    Nep. Eun, 12, 3:

    vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit,

    Cic. Quint. 15, 49; Plaut. Cas. 2, 3, 33; cf. Cic. Brut. 72, 253 (v. Bernhardy ad loc.):

    vita relicta est tantum modo,

    Ov. P. 4, 16, 49:

    quod munitioni castrorum tempus relinqui volebat,

    Caes. B. G. 5, 9 fin.:

    mihi consilium et virtutis vestrae regimen relinquite,

    Tac. H. 1, 84:

    suspicionem alicui relinquere,

    Suet. Caes. 86:

    aliquem veniae vel saevitiae alicujus,

    Tac. H. 1, 68 fin.:

    aliquem poenae,

    Plin. Ep. 2, 11, 20:

    aliquem poenae,

    Ov. M. 7, 41: leto, poenaeque, id. id. 14, 217; cf.:

    urbem direptioni et incendiis,

    to give up, surrender, abandon, Cic. Fam. 4, 1, 2:

    neu relinquas hominem innocentem ad alicujus tui dissimilis quaestum,

    do not leave, id. ib. 13, 64:

    aliquid in alicujus spe,

    id. Div. in Caecil. 8, 26; cf. id. ib. 4, 16. — Poet., with obj.-clause:

    (metus) Omnia suffundens mortis nigrore, neque ullam Esse voluptatem liquidam puramque relinquit,

    Lucr. 3, 40; 1, 703; Ov. M. 14, 100:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; Sil. 3, 708: nihil relinquitur nisi fuga, there is nothing left, nothing remains, but, etc., Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 6:

    relinquitur illud, quod vociferari non destitit, non debuisse, etc.,

    Cic. Fl. 34, 85; cf.:

    mihi nihil relicti quicquam aliud jam esse intellego,

    Plaut. Merc. 3, 4, 81.— Impers. relinquitur, with ut (Zumpt, Gram. §

    621): relinquitur, ut, si vincimur in Hispaniā, quiescamus,

    it remains, that, Cic. Att. 10, 8, 2; cf.: relinquebatur, ut neque longius ab agmine legionum discedi Caesar pateretur, Caes. B. G. 5, 19 fin. — In a logical conclusion: relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum, hence it follows that, etc., Cic. Inv. 1, 9, 12; id. Div. 2, 5, 14.—
    3.
    With double predicate, to leave a thing behind in a certain state; to leave, let remain, suffer to be, etc.:

    eum Plautus locum Reliquit integrum,

    has left untouched, Ter. Ad. prol. 10:

    praesertim cum integram rem et causam reliquerim,

    have left unaltered, Cic. Att. 5, 21, 13; cf.:

    Scaptius me rogat, ut rem sic relinquam,

    id. ib. 5, 21, 13, §

    12: Morini, quos Caesar in Britanniam proficiscens pacatos reliquerat,

    Caes. B. G. 4, 37; cf.:

    amici, quos incorruptos Jugurtha reliquerat,

    Sall. J. 103, 2:

    reliquit (eam) Incertam et tristi turbatam volnere mentis,

    Verg. A. 12, 160:

    (naves) in litore deligatas ad ancoram relinquebat,

    Caes. B. G. 5, 9:

    erat aeger in praesidio relictus,

    id. ib. 6, 38:

    in mediis lacerā nave relinquor aquis,

    Ov. P. 2, 3, 28:

    quod insepultos reliquissent eos, quos, etc.,

    Cic. Rep. 4, 8, 26; 2, 11, 21:

    aliquid incohatum,

    id. ib. 1, 35, 55; cf.:

    inceptam oppugnationem,

    to give up, abandon, quit, Caes. B. G. 7, 17:

    incoepta fila,

    Ov. M. 6, 34:

    infecta sacra,

    id. ib. 6, 202:

    opus incoeptum,

    id. A. A. 2, 78:

    verba imperfecta,

    id. H. 13, 13:

    pro effectis relinquunt, vixdum incohata,

    Quint. 5, 13, 34:

    aliquid injudicatum,

    id. 10, 1, 67:

    aliquid neglectum,

    id. 1, 1, 29:

    incertum,

    id. 2, 10, 14:

    tantas copias sine imperio,

    Caes. B. G. 7, 20 init.; cf.:

    sine ture aras,

    Ov. M. 8, 277:

    verbum in ambiguo,

    Lucr. 4, 1137:

    mulierem nullam nominabo: tantum in medio relinquam,

    Cic. Cael. 20, 48; cf.:

    correptio in dubio relicta,

    Quint. 7, 9, 13.
    II.
    (With the idea of the verb predominant.) To leave behind one, to leave, go away from; to forsake, abandon, desert a person or thing.
    A.
    In gen.
    1.
    Lit.:

    ubi illaec obsecrost quae me hic reliquit,

    Plaut. Truc. 2, 6, 32: relinquamus nebulonem hunc, Scip. Afr. ap. Gell. 4, 18, 3; cf.:

    non ego te hic lubens relinquo neque abeo abs te,

    Plaut. Am. 1, 3, 33:

    domum propinquosque reliquisse,

    Caes. B. G. 1, 44; cf. id. ib. 1, 30:

    relictis locis superioribus,

    Hirt. B. G. 8, 36:

    loci relinquendi facultas,

    Caes. B. G. 3, 4 fin.:

    Ilio relicto,

    Hor. C. 1, 10, 14:

    urbes,

    id. ib. 2, 20, 5:

    moenia,

    id. Epod. 17, 13:

    litus relictum Respicit,

    Ov. M. 2, 873:

    Roma relinquenda est,

    id. Tr. 1, 3, 62:

    colles clamore relinqui (sc.: a bubus),

    were left behind, Verg. A. 8, 216 Wagn.:

    limen,

    id. ib. 5, 316:

    mensas,

    id. ib. 3, 213:

    dominos,

    Cat. 61, 51:

    volucres Ova relinquebant,

    Lucr. 5, 802 et saep.—
    2.
    Trop.: me somnu' reliquit, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 52 Vahl.); cf.:

    quem vita reliquit,

    Lucr. 5, 63: reliquit aliquem vita, for to die, Ov. M. 11, 327:

    ubi vita tuos reliquerit artus,

    id. Ib. 339;

    for which, also, reversely: animam relinquam potius, quam illas deseram,

    Ter. Ad. 3, 4, 52; so,

    vitam,

    Verg. G. 3, 547; cf. Tac. A. 4, 34:

    lucem,

    Verg. A. 4, 452:

    lumen vitale,

    Ov. M. 14, 175:

    consitus sum senectute, vires Reliquere,

    Plaut. Men. 5, 2, 6:

    aliquem animus,

    id. Mil. 4, 8, 37; Caes. B. G. 6, 38:

    animus reliquit euntem,

    Ov. M. 10, 459:

    aliquem anima,

    Nep. Eum. 4, 2:

    ab omni honestate relictus,

    abandoned, destitute of, Cic. Rab. Perd. 8, 23:

    ab alterā (quartanā) relictum esse,

    id. Att. 8, 6, 3; cf. Hor. S. 2, 3, 290.—
    B.
    In partic., pregn., to leave in the lurch; to forsake, abandon, desert, etc. (v. desero, destituo, prodo).
    1.
    Lit.:

    qui... Reliquit deseruitque me,

    has forsaken me, has given me the slip, Plaut. Most. 1, 3, 45; cf.:

    reliquit me homo atque abiit,

    Ter. And. 4, 4, 5:

    succurrere relictae,

    Verg. A. 9, 290.—

    Of the forsaking of a lover by his mistress,

    Plaut. Truc. 2, 4, 64; Tib. 3, 6, 40; Prop. 1, 6, 8; Ov. H. 10, 80; id. M. 8, 108:

    paucos, qui ex fugā evaserant, reliquerunt,

    i. e. let them escape, Caes. B. G. 3, 19. — Of things, to leave, give up, abandon, etc.:

    argentum si relinquo ac non peto, etc.,

    Plaut. Aul. 1, 2, 31:

    auctores signa relinquendi et deserendi castra,

    Liv. 5, 6; cf.:

    relictā non bene parmulā,

    Hor. C. 2, 7, 10.—
    2.
    Trop., to leave, let alone, give up, resign, neglect, forsake, abandon, relinquish:

    rem et causam et utilitatem communem non relinquere solum, sed etiam prodere,

    Cic. Caecin. 18, 50 (for which:

    derelinquo jam communem causam,

    id. ib. 35, 103):

    jus suum dissolute,

    id. ib. 36, 103:

    affectum, cum ad summum perduxerimus,

    Quint. 6, 1, 29:

    (puella) Quod cupide petiit, mature plena reliquit,

    Hor. Ep. 2, 1, 100: eum rogato, ut relinquat alias res et huc veniat, to leave or lay aside every thing else, Plaut. Rud. 4, 6, 8; cf.:

    omnibus relictis rebus,

    id. Cist. 1, 1, 6; so,

    relictis rebus (omnibus),

    id. Ep. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 1, 25; Ter. And. 2, 5, 1; id. Eun. 1, 2, 86; id. Heaut. 4, 7, 12; Lucr. 3, 1071; Cic. de Or. 3, 14, 51; Caes. B. C. 3, 102; cf.

    also: res omnes relictas habeo prae quod tu velis,

    Plaut. Stich. 2, 2, 38:

    omnia relinques, si me amabis, cum, etc.,

    Cic. Fam. 2, 14:

    et agrorum et armorum cultum,

    to give up, abandon, neglect, id. Rep. 2, 4, 7:

    si tu ea relinquis et deseris,

    id. Verr. 2, 4, 36, § 80:

    studium exquirendi,

    id. Ac. 1, 3, 7:

    agrum alternis annis,

    to suffer to lie fallow, Varr. R. R. 1, 44, 3:

    loca relicta,

    uncultivated, wild lands, Front. Limit. p. 42 Goes.; so,

    relictae possessiones,

    Cic. Agr. 1, 1, 3:

    milites bellum illud, quod erat in manibus, reliquisse,

    abandoned, relinquished, id. Rep. 2, 37, 63; cf. possessionem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    obsidionem,

    to raise the siege, Liv. 5, 48:

    caedes relinquo, libidines praetereo,

    leave unmentioned, Cic. Prov. Cons. 3, 6:

    consulto relinquere (locum), opp. praetermittere,

    id. Off. 3, 2, 9; cf.:

    hoc certe neque praetermittendum neque relinquendum est,

    id. Cat. 3, 8, 18; and:

    audistis haec, judices, quae nunc ego omnia praetereo et relinquo,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 106;

    in this sense also,

    id. Brut. 45, 165; cf. id. ib. 19, 76; Hor. A. P. 150:

    cur injurias tuas conjunctas cum publicis reliquisti?

    left unnoticed, uncensured, Cic. Verr. 2, 1, 33, § 84; cf.:

    vim et causam efficiendi reliquerunt,

    id. Fin. 1, 6, 18:

    vos legatum omni supplicio interfectum relinquetis?

    id. Imp. Pomp. 5, 11:

    quis est, qui vim hominibus armatis factam relinqui putet oportere,

    id. Caecin. 3, 9.— Poet., with obj.clause:

    quod si plane contueare, mirari multa relinquas,

    leave off, cease, Lucr. 6, 654.

    Lewis & Short latin dictionary > relinquo

  • 116 repraesento

    rĕ-praesento, āvi, ātum, 1, v. a.
    I.
    To bring before one, to bring back; to show, exhibit, display, manifest, represent (class.):

    per quas (visiones) imagines rerum absentium ita repraesentantur animo, ut eas cernere oculis ac praesentes habere videamur,

    Quint. 6, 2, 29:

    memoriae vis repraesentat aliquid,

    id. 11, 2, 1; cf. Plin. Ep. 9, 28, 3:

    quod templum repraesentabat memoriam consulatūs mei,

    Cic. Sest. 11, 26: si quis vultu torvo ferus simulet Catonem, Virtutemne repraesentet moresque Catonis? * Hor. Ep. 1, 19, 14:

    imbecillitatem ingenii mei,

    Val. Max. 2, 7, 6:

    movendi ratio aut in repraesentandis est aut imitandis adfectibus,

    Quint. 11, 3, 156:

    urbis species repraesentabatur animis,

    Curt. 3, 10, 7; cf.:

    affectum patris amissi,

    Plin. Ep. 4, 19, 1:

    nam et vera esse et apte ad repraesentandam iram deūm ficta possunt,

    Liv. 8, 6, 3 Weissenb. ad loc.:

    volumina,

    to recite, repeat, Plin. 7, 24, 24, § 89:

    viridem saporem olivarum etiam post annum,

    Col. 12, 47, 8:

    faciem veri maris,

    id. 8, 17, 6:

    colorem constantius,

    to show, exhibit, Plin. 37, 8, 33, § 112:

    vicem olei,

    i. e. to supply the place of, id. 28, 10, 45, § 160; cf. id. 18, 14, 36, § 134.—
    B.
    Of painters, sculptors, etc., to represent, portray, etc. (post-Aug. for adumbro):

    Niceratus repraesentavit Alcibiadem,

    Plin. 34, 8, 19, § 88.—With se, to present one ' s self, be present, Col. 1, 8, 11; 11, 1, 26; Dig. 48, 5, 15, § 3.—
    II.
    In partic., mercant. t. t., to pay immediately or on the spot; to pay in ready money: reliquae pecuniae vel usuram [p. 1572] Silio pendemus, dum a Faberio vel ab aliquo qui Faberio debet, repraesentabimus, shall be enabled to pay immediately, Cic. Att. 12, 25, 1; 12, 29, 2:

    summam,

    Suet. Aug. 101:

    legata,

    id. Calig. 16:

    mercedem,

    id. Claud. 18; id. Oth. 5; Front. Strat. 1, 11, 2 Oud. N. cr.:

    dies promissorum adest: quem etiam repraesentabo, si adveneris,

    shall even anticipate, Cic. Fam. 16, 14, 2; cf. fideicommissum, to discharge immediately or in advance, Dig. 35, 1, 36.—
    B.
    Transf., in gen., to do, perform, or execute any act immediately, without delay, forthwith; hence, not to defer or put off; to hasten (good prose): se, quod in longiorem diem collaturus esset, repraesentaturum et proximā nocte castra moturum, * Caes. B. G. 1, 40:

    festinasse se repraesentare consilium,

    Curt. 6, 11, 33:

    petis a me, ut id quod in diem suum dixeram debere differri, repraesentem,

    Sen. Ep. 95, 1; and Front. Aquaed. 119 fin.:

    neque exspectare temporis medicinam, quam repraesentare ratione possimus,

    to apply it immediately, Cic. Fam. 5, 16, 6; so,

    improbitatem suam,

    to hurry on, id. Att. 16, 2, 3:

    spectaculum,

    Suet. Calig. 58:

    tormenta poenasque,

    id. Claud. 34:

    poenam,

    Phaedr. 3, 10, 32; Val. Max. 6, 5, ext. 4:

    verbera et plagas,

    Suet. Vit. 10:

    vocem,

    to sing immediately, id. Ner. 21 et saep.:

    si repraesentari morte meā libertas civitatis potest,

    can be immediately recovered, Cic. Phil. 2, 46, 118:

    minas irasque caelestes,

    to fulfil immediately, Liv. 2, 36, 6 Weissenb. ad loc.; cf. Suet. Claud. 38:

    judicia repraesentata,

    held on the spot, without preparation, Quint. 10, 7, 2.—
    C.
    To represent, stand in the place of (late Lat.): nostra per eum repraesentetur auctoritas, Greg. M. Ep. 1, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > repraesento

  • 117 robor

    rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:

    quercus, ilex),

    Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,
    I.
    Lit.
    1.
    In gen., a very hard kind of tree or wood:

    morsus roboris,

    i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);

    so of the same,

    id. G. 2, 305; cf.:

    solido de robore myrtus,

    id. ib. 2, 64:

    annoso validam robore quercum,

    i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,

    annoso robore quercus,

    Ov. M. 8, 743:

    antiquo robore quercus,

    with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:

    Massyla, i. e. citri,

    Stat. S. 3, 3, 94; also,

    Maurorum,

    id. ib. 4, 2, 39.—
    2.
    Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:

    fixa est pariter cum robore cervix,

    i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:

    agitata robora pulsant (delphines),

    id. ib. 1, 303.—
    3.
    Oak-wood, oak:

    naves totae factae ex robore,

    Caes. B. G. 3, 13; cf.:

    (sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,

    Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    o saxis nimirum et robore nati!

    Stat. Th. 4, 340. —
    II.
    Transf.
    A.
    Of things made of oak or of any other hard wood.
    1.
    In gen.:

    Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,

    i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:

    sacrum,

    Verg. A. 2, 230; of a lance:

    ferro praefixum,

    id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:

    aratri,

    i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—
    2.
    In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):

    Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,

    Liv. 38, 59 fin.:

    robur et saxum minitari,

    Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:

    verbera, carnifices, robur,

    Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—
    B.
    Hardness, strength, firmness, vigor, power (cf. vires; v. Fabri ad Liv. 21, 1, 2).
    1.
    Lit.:

    duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    ferri,

    Verg. A. 7, 609:

    saxi,

    Lucr. 1, 882:

    navium,

    Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:

    qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    paululum jam roboris accessit aetati,

    id. Cael. 30, 73:

    solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:

    si quod est robur,

    Flor. 2, 1, 1.—
    2.
    Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):

    alter virtutis robore firmior quam aetatis,

    Cic. Phil. 10, 8, 16:

    in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,

    id. Off. 1, 5, 14; so,

    animi (with magnitudo),

    id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:

    robur incredibile animi,

    id. Mil. 37, 101:

    quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,

    id. Fam. 6, 1, 3:

    multo plus firmamenti ac roboris,

    id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:

    hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?

    id. Planc. 8, 21:

    pectus robore fultum,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    te mea robora fallunt,

    id. H. 16, 367:

    velocitate pari, robore animi virumque praestanti,

    Liv. 24, 26, 11:

    verba quanti roboris plena,

    Sen. Ep 10, 3:

    qui robur aliquod in stilo fecerint,

    Quint. 10, 3, 10; cf.:

    robur oratorium adicere sententiis,

    id. 10, 5, 4; 8, prooem. §

    3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    O saxis nimirum et robore nati,

    Stat. Th. 4, 340. —
    b.
    Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—
    c.
    Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):

    versaris in optimorum civium vel flore vel robore,

    Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:

    quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,

    Caes. B. C. 3, 87:

    quod roboris ea provincia habuerat,

    Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:

    senatūs robur,

    Liv. 5, 39. — Plur.:

    tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,

    Cic. Clu. 56, 163:

    haec sunt nostra robora,

    id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:

    robora pubis,

    Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:

    ingentia robora virorum,

    Plin. Pan. 34, 3:

    conferta robora virorum,

    Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:

    quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,

    Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:

    quoniam et pondere et nitore praestat,

    Col. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > robor

  • 118 robur

    rōbur ( rōbor, v. Lucr. p. 140 Lachm.; also an older form rōbus, Cato, R. R. 17, 1; Col. 2, 6, 1; cf. Paul. ex Fest. p. 264 Müll.), ŏris, n. [cf. Sanscr. radh-as, abundance; Gr. rhônnumi for rhôthnumi, to strengthen, rhômê], a very hard kind of oak (cf.:

    quercus, ilex),

    Plin. 16, 6, 8, § 19; 16, 7, 10, § 28; 16, 38, 73, § 186; 16, 40, 76, § 204; 16, 40, 77, § 218.— Hence,
    I.
    Lit.
    1.
    In gen., a very hard kind of tree or wood:

    morsus roboris,

    i. e. of the wild olive, Verg. A. 12, 783 (a little before: foliis oleaster amaris Hic steterat);

    so of the same,

    id. G. 2, 305; cf.:

    solido de robore myrtus,

    id. ib. 2, 64:

    annoso validam robore quercum,

    i. e. of an old and sturdy trunk, id. A. 4, 441; so,

    annoso robore quercus,

    Ov. M. 8, 743:

    antiquo robore quercus,

    with ancient trunk, Verg. G. 3, 332:

    Massyla, i. e. citri,

    Stat. S. 3, 3, 94; also,

    Maurorum,

    id. ib. 4, 2, 39.—
    2.
    Absol., usu., an oak-tree, an oak in gen.:

    fixa est pariter cum robore cervix,

    i. e. was pinned fast to the oak, Ov. M. 3, 92:

    agitata robora pulsant (delphines),

    id. ib. 1, 303.—
    3.
    Oak-wood, oak:

    naves totae factae ex robore,

    Caes. B. G. 3, 13; cf.:

    (sapiens) non est e saxo sculptus aut e robore dolatus,

    Cic. Ac. 2, 31, 101; and with this cf. id. Div. 2, 41, 85. — Poet.:

    illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    o saxis nimirum et robore nati!

    Stat. Th. 4, 340. —
    II.
    Transf.
    A.
    Of things made of oak or of any other hard wood.
    1.
    In gen.:

    Lacedaemonii cottidianis epulis in robore accumbunt,

    i. e. on oaken, hard benches, Cic. Mur. 35, 74.— So of the wooden horse before Troy:

    sacrum,

    Verg. A. 2, 230; of a lance:

    ferro praefixum,

    id. ib. 10, 479; Sil. 2, 244; 267; of a club, Ov. M. 12, 349; Mart. 9, 44, 4 et saep.:

    aratri,

    i. e. the oaken plough, Verg. G. 1, 162; Val. Fl. 7, 555.—
    2.
    In partic., the lower and stronger part of the prison at Rome, built by Servius Tullius, was called Robur (also Tullianum):

    Robus in carcere dicitur is locus, quo praecipitatur maleficorum genus, quod ante arcis robusteis includebatur, Paul. ex Fest. s. v. robum, p. 264 Müll.: in robore et tenebris exspiret,

    Liv. 38, 59 fin.:

    robur et saxum minitari,

    Tac. A. 4, 29; Val. Max. 6, 3, 1:

    verbera, carnifices, robur,

    Lucr. 3, 1017; Hor. C. 2, 13, 19 (v. carcer and Tullianum).—
    B.
    Hardness, strength, firmness, vigor, power (cf. vires; v. Fabri ad Liv. 21, 1, 2).
    1.
    Lit.:

    duri robora ferri,

    Lucr. 2, 449; so,

    ferri,

    Verg. A. 7, 609:

    saxi,

    Lucr. 1, 882:

    navium,

    Liv. 37, 30: omnia pariter crescunt et robora sumunt, gain strength, [p. 1598] Lucr. 5, 820; 895; cf.:

    qui si jam satis aetatis atque roboris haberet, ipse pro Sex. Roscio diceret,

    Cic. Rosc. Am. 51, 149:

    paululum jam roboris accessit aetati,

    id. Cael. 30, 73:

    solidaeque suo stant robore vires,

    Verg. A. 2, 639; Vulg. Judic. 8, 21:

    si quod est robur,

    Flor. 2, 1, 1.—
    2.
    Trop., power, strength, force, vigor (very freq.):

    alter virtutis robore firmior quam aetatis,

    Cic. Phil. 10, 8, 16:

    in animi excelsi atque invicti magnitudine ac robore,

    id. Off. 1, 5, 14; so,

    animi (with magnitudo),

    id. de Or. 2, 84, 343; id. Tusc. 1, 40, 95:

    robur incredibile animi,

    id. Mil. 37, 101:

    quantum in cujusque animo roboris est ac nervorum,

    id. Fam. 6, 1, 3:

    multo plus firmamenti ac roboris,

    id. Imp. Pomp. 4, 10; so (with firmamentum) id. Mur. 28, 58; (with firmitas) id. Fin. 5, 5, 12:

    hi tot equites Romani quid roboris hujus petitioni attulerunt?

    id. Planc. 8, 21:

    pectus robore fultum,

    Ov. Tr. 5, 12, 11:

    te mea robora fallunt,

    id. H. 16, 367:

    velocitate pari, robore animi virumque praestanti,

    Liv. 24, 26, 11:

    verba quanti roboris plena,

    Sen. Ep 10, 3:

    qui robur aliquod in stilo fecerint,

    Quint. 10, 3, 10; cf.:

    robur oratorium adicere sententiis,

    id. 10, 5, 4; 8, prooem. §

    3: illi robur et aes triplex Circa pectus erat,

    Hor. C. 1, 3, 9; cf.:

    O saxis nimirum et robore nati,

    Stat. Th. 4, 340. —
    b.
    Authority: nostrarum constitutionum, Just. Inst. prooem. 6.—
    c.
    Concr., the strongest, most effective, or best part, the pith, kernel, strength of any thing; of soldiers, the flower of the troops, choice troops, etc. (freq. and class.):

    versaris in optimorum civium vel flore vel robore,

    Cic. Or. 10, 34: et robur et suboles militum interiit, Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33; cf.:

    quod fuit roboris, duobus proeliis interiit,

    Caes. B. C. 3, 87:

    quod roboris ea provincia habuerat,

    Liv. 30, 2; Ov. M. 14, 454 al.:

    senatūs robur,

    Liv. 5, 39. — Plur.:

    tunc C. Flavius Pusio, Cn. Titinnius, C. Maecenas, illa robora populi Romani,

    Cic. Clu. 56, 163:

    haec sunt nostra robora,

    id. Att. 6, 5, 3; Liv. 7, 7; 12; 21, 54; 22, 6; 23, 16; 25, 6 init.:

    robora pubis,

    Verg. A. 8, 518; Ov. M. 7, 510:

    ingentia robora virorum,

    Plin. Pan. 34, 3:

    conferta robora virorum,

    Curt. 3, 5, 13: betae, i. e. stalks, Col. poët. 10, 326. — Of a place, a stronghold:

    quod coloniam virium et opum validam robur ac sedem bello legisset,

    Tac. H. 2, 19.— Absol.: robus, the name of an excellent kind of wheat:

    quoniam et pondere et nitore praestat,

    Col. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > robur

  • 119 saetosus

    saetōsus ( sēt-), a, um, adj. [saeta], full of coarse hairs or bristles, bristly, setous (mostly poet.; cf.:

    villosus, pilosus): aper,

    Verg. E. 7, 29; cf.:

    setosa membra (of the sailors of Ulysses, transformed into swine by Circe),

    Hor. Epod. 17, 15:

    aures tauri,

    Plin. 8, 45, 70, § 181:

    frons,

    Hor. S. 1, 5, 61; cf.

    pectus,

    Cels. 2, 8:

    verbera,

    made of goats' hair, Prop. 4, 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > saetosus

  • 120 saevum

    saevus, a, um (collat. form saevis, e; in gen. plur. saevium, Amm. 15, 9; 29, 5), adj. [etym. dub.; perh. akin with scaevus, q. v.], roused to fierceness (while ferus signifies naturally fierce); raging, furious, fell, savage, ferocious, etc. (mostly poet.)
    I.
    Lit., of animals:

    leones,

    Lucr. 3, 306; 4, 1016; cf.:

    saecla leonum,

    id. 5, 862:

    leaena,

    Tib. 3, 4, 90:

    lea,

    Ov. M. 4, 102:

    saevior leaena,

    Verg. G. 3, 246:

    apri,

    Lucr. 5, 1327:

    sues,

    id. 5, 1309:

    lupi,

    Tib. 1, 5, 54:

    canes,

    Prop. 4 (5), 4, 40; Ov. M. 7, 64:

    ferae,

    Tib. 1, 10, 6; Ov. M. 4, 404; 7, 387:

    belua,

    Hor. C. 1, 12, 22.—
    II.
    Transf., of any vehement, passionate excitement, fierce, cruel, violent, harsh, severe, fell, dire, barbarous, etc. (syn.: crudelis, inmitis, trux, durus).
    A.
    Of persons:

    nunc truculento mihi atque saevo usus sene est,

    Plaut. Bacch. 4, 5, 3; so (with truculentus) id. Truc. 3, 2, 5; cf.:

    agrestis, saevus, tristis, parcus, truculentus, etc.,

    Ter. Ad. 5, 4, 12:

    gens, Cic. poët. Tusc. 2, 8, 20: ex amore saevus,

    Plaut. Am. 1, 3, 43:

    uxor,

    cross, Ter. Phorm. 5, 1, 17:

    vir,

    Hor. C. 3, 10, 2:

    custos,

    id. Ep. 1, 16, 77:

    magister,

    id. ib. 1, 18, 13:

    novercae,

    Verg. G. 2, 128:

    Canidia,

    Hor. Epod. 5, 47:

    Tisiphone,

    id. S. 1, 8, 33:

    mater Cupidinum,

    id. C. 1, 19, 1; 4, 1, 5:

    Juno,

    Verg. A. 1, 4; cf.:

    conjux Jovis,

    Ov. M. 9, 199:

    Proserpina,

    Hor. C. 1, 28, 20:

    Necessitas,

    id. ib. 1, 35, 17:

    tyrannus,

    Ov. M. 6, 581; cf.:

    cum tyranno saevissimo et violentissimo in suos,

    Liv. 34, 32:

    saevus metu,

    Suet. Dom. 3:

    aliquanto post civilis belli victoriam saevior,

    id. ib. 10:

    post cujus interitum vel saevissimus exstitit,

    id. Tib. 61:

    saevorum saevissime Centaurorum, Euryte,

    Ov. M. 12, 219 et saep.: saevus in armis Aeneas acuit Martem, terrible, deinos, Verg. A. 12, 107:

    Hector,

    id. ib. 1, 99; Ov. M. 13, 177:

    Achilles,

    id. ib. 12, 582:

    sed manibus qui saevus erit,

    Tib. 1, 10, 67:

    nimium in pellice saevae deae,

    Ov. M. 4, 547:

    videt Atridas Priamumque et saevum ambobus Achillem,

    Verg. A. 1, 458:

    saevus accusandis reis,

    Tac. A. 11, 5:

    duces,

    Hor. C. 3, 16, 16.— Poet., with inf. (cf. saevio, II. A.):

    quaelibet in quemvis opprobria fingere saevus,

    Hor. Ep. 1, 15, 30; cf. in comp.:

    saevior ante alios iras servasse,

    Sil. 11, 7.—
    B.
    Of things: mare, Naev. ap. Fest. s. v. topper, p. 352 Müll.; Sall. J. 17, 5:

    pelagus,

    Ov. M. 14, 559:

    fluctus,

    Plaut. Mil. 2, 5, 4:

    procellae,

    Lucr. 3, 805:

    undae,

    id. 5, [p. 1616] 222: saevi exsistunt turbines, Poët. ap. Cic. de Or. 3, 39, 157:

    ventus,

    Cic. Att. 5, 12; Liv. 28, 18; Ov. M. 12, 8: tempestates, Lucil. ap. Non. 388, 17; Lucr. 6, 458; Liv. 24, 8; cf.

    hiems,

    id. 40, 45; Val. Fl. 7, 52:

    Orion,

    Verg. A. 7, 719:

    scopulus,

    id. ib. 5, 270:

    ignes,

    Prop. 1, 1, 27; Ov. M. 2, 313; Hor. C. 1, 16, 11:

    bipennis,

    Ov. M. 8, 766:

    falx Priapi,

    Tib. 1, 1, 18:

    catenae,

    Hor. C. 3, 11, 45: tympana, sounding harshly or terribly, id. ib. 1, 18, 13 et saep.: saevo ac duro in bello, Lucil. ap. Non. 388, 15; so,

    bellum,

    Lucr. 1, 475: saeva et tristia dicta, Lucil. ap. Non. 388, 23: unde superstitiosa primum saeva evasit vox fera, Poët. ap. Cic. Div. 2, 56, 115:

    minae,

    Prop. 1, 17, 6 sq.:

    verba,

    Hor. Epod. 12, 13:

    jocus,

    id. Ep. 2, 1, 148; id. C. 1, 33, 12:

    naves,

    id. ib. 1, 37, 30:

    militia,

    id. Ep. 1, 18, 54:

    cum ex saevis et perditis rebus ad meliorem statum fortuna revocatur,

    Cic. Rep. Fragm. 6, p. 419 Osann (5, p. 247 B. and K.; ap. Amm. 15, 5, 23): Medea amore saevo saucia, Enn. ap. Auct. Her. 2, 22, 34; and ap. Cic. Cael. 8, 18 (Trag. v. 288 Vahl.); so,

    Amor,

    Verg. E. 8, 47:

    horror,

    id. A. 12, 406:

    verbera,

    id. G. 3, 252:

    ira,

    Prop. 1, 18, 14:

    damna,

    Tac. A. 2, 26:

    adulationes,

    id. ib. 4, 20:

    caedes,

    Ov. M. 1, 161:

    dolores,

    Verg. A. 1, 25:

    ira,

    Ov. M. 1, 453:

    paupertas,

    Hor. C. 1, 12, 43:

    quae sibi belligeranti saeva vel prospera evenissent,

    Tac. A. 2, 5:

    ut saeva et detestanda Quirinio clamitarent,

    id. ib. 3, 23:

    multa saevaque questus,

    id. ib. 1, 6.— Adv., in three forms, saeve, saeviter (anteclass.), and saevum (in post-Aug. poets), fiercely, furiously, ferociously, cruelly, barbarously, etc.
    (α).
    saevē:

    saeve et atrociter factitavit,

    Suet. Tib. 59:

    facere omnia,

    Luc. 8, 492:

    gesturus impia bella,

    id. 7, 171. —
    (β).
    saevĭter: ferro cernunt de victoriā, Enn. ap Non. 511, 8; Att. and Afran. ib. 4, 7; Plaut. Ps. 5, 2, 3; id. Poen. 1, 2, 122; id. Trin. 4, 3, 53.—
    (γ).
    saevum:

    cui arridens,

    Sil. 1, 398; Stat. Th. 3, 589; Claud. Rapt. Pros. 1, 285.—
    b.
    Comp.:

    lumina Gorgoneo saevius igne micant,

    Ov. A. A. 3, 504; Plin. 30, 2, 5, § 15; Hor. C. 2, 10, 9.—
    c.
    Sup.:

    sunt (loca), quae tepent hieme, sed aestate saevissime candent,

    Col. 1, 4, 9; Claud. ap. Suet. Claud. 2:

    saevissime dentiunt,

    Plin. 11, 37, 64, § 170.

    Lewis & Short latin dictionary > saevum

См. также в других словарях:

  • VERBERA — multiplicis generis, ususque. In Scholis verbere monita iuventus, sapere discit: de cuiusmodi Verberibus Scholasticis Ausonius; Gratiani Imp. Praeceptor, Ep. 4. Ausonius; cuius ferulam nunc sceptra verentur. Item Protrept. ad Nepotem, Eidyll. 4.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • A verbis ad verbĕra — (lat., sprüchwörtl.), von Worten zu Schlägen …   Pierer's Universal-Lexikon

  • A verbis ad verbĕra — A verbis ad verbĕra, lat. Sprichwort: »Von Worten zu Schlägen« …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • a verbis ad verbera — a verbis ad verbera, lat., von den Worten zu den Schlägen …   Herders Conversations-Lexikon

  • PLUMBI Verbera — in l. 7. de exactionib. in Cod. Theodos. poenae genus, quod plumbatô, h. e. flagellô, cuius lora plumbeis globulis in extremo instructa erant, infligebatur. Idem cum Plumbatarum verberibus, de quibus in l. 2. de exact. tribut. l. 10. C. alibique… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • a verbis ad verbera — a ver|bis ad ver|be|ra [ vɛr... vɛr...] <lat. > (bes. lat. Rechtsspr.) von Worten zu Schlägen …   Das große Fremdwörterbuch

  • ТЕЛЕСНЫЕ НАКАЗАНИЯ —    • Verbĕra.          Телесное наказание совершалось палкой, fustis (оттуда fustigatio), розгами, virgae, употреблявшимися только ликторами, плетьми или кнутом, flagellum, lora, также habenae, собственно вожжи. Соблазнителей весталок more… …   Реальный словарь классических древностей

  • Wort — 1. A guids Woat pfint a guids Oat. (Steiermark.) – Firmenich, II, 767, 73. 2. A güt Wort bringt a güte Äntver (Antwort). (Warschau. Jüd. deutsch.) Freundliches Entgegenkommen gewinnt die Herzen. 3. Allen Worten ist nicht zu glauben. – Henisch,… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • BOMONICAE — erant adolescentuli, qui in Dianae Orthiae sacrisiciis apud Laconas aris superpositi contendere solebant, quis plura verbera sustineret. Quasi ad aram Victores. De quibus Plut. in Apophthegm. Laconicis, Lacedaemone pueri per integrum diem… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Screamo — Скримо Направление: рок Истоки: эмо хардкор панк Место и время возникновения: 1990 е,  США …   Википедия

  • EQUITATIO — inventum Neptuni, vide infra Hippius an Bellerophontis. Plin. l. 7. c. 56. Equo vehi Bellerophontem. Frenos et strata equerum, Pelethronium. Pugnare ex equo Thessalos etc. invenisse ferunt; qua de re vide Hadrian. Turneb. Advers l. 21. c. 9. Et… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»