-
1 con-vertō (-vortō)
con-vertō (-vortō) tī, sus, ere.— Trans, to turn round, cause to turn, turn back, reverse, direct: in infimo orbe luna convertitur: vox Herculem convertit, L.: ter se, O.: vias, V.: caeli conversa per auras, wheeled, V.: conversae acies nituntur, face to face, V.: conversis in eam partem navibus, Cs.: haec (sica) conversa est in me: conversā cuspide montem Impulit, pointed the spear and struck, V.: se in Phrygiam, N.: ad hunc se, Cs.: colla ad freta, O.: legiones ab itinere ad suam potentiam, withdraw... to reinforce, Cs.: tigna contra vim fluminis, Cs.: aspectum quo vellent.—Of an army, to wheel, turn, change the direction of: conversa signa in hostes inferre, change front and charge, Cs.: signa ad hostem converti, to face the enemy, Cs.: sese, to retreat, Cs.: conversis signis redire, L.: itinere converso, by a flank movement, Cs.: acies in fugam conversa, routed, Cs.: convorso equo, S.— Intrans, to return, turn away: ad pedites, S.: in regnum suum, S.: ad uxorem Silviam, Ta. — Fig., trans, to turn, direct, throw back: risum in iudicem: haec ad suos quaestūs: animum ad curam, L.: se ad timorem: subitam convertor in iram, O.: animos: aculeum testimoni sui: omen in ipsum, V.: se ad eos, to their support, N.: omnium ora in me convorsa esse, S.— To attract, fix, rivet, draw: volgi ora, H.: animos, L.—To change, alter, transform, turn, convert, pervert: se ex homine in beluam: tellus Induit conversa figuras, O.: rem p., to bring into disorder: animum avaritiā, S.: civitatis lingua convorsa conubio Numidarum, S.: castra castris, to change continually, Cs.: conversa numina, alienated, V.: casūs conversi, which undergo a change of form: ad salutem convorti hoc malum, T.: ludi ad funus civitatis conversi: id ad salutem, N.: Deum in hominem, T.: in classem nymphas, V.: praemia in pestem, S.: amicitiae se in graves inimicitias. —To translate: aliqua de Graecis: librum in Latinum.— Intrans, to change, turn, be changed, go over, C.: imperium in superbiam, S.: ad aliquem, to the support of: ad sapientiora, Ta. -
2 transverto
trāns-verto, vertī, versum, ere1)transversis principiis Sl — повернув походную колонну (кругом или налево)б) отвращать, отводить (fontes, v. l. sontes Tert)2) обращать, превращать (ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur Ap). — см. тж. transversus и transversum -
3 transverto
trāns-verto (- vorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, hinüberwenden, umwenden, I) eig.: in transversa charta scriptus, auf der umgewendeten Seite (auf der Rückseite) des Papiers geschrieben (griech. ὀπισθόγραφος), Schol. Iuven. 6, 483. – II) übtr.: A) hinüberwenden, umwandeln, eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, Iul. Firm.: defensionem in accusationem, verwandeln, Apul. – B) abwenden, inimica, Arnob.: fontes meos, Tert. – C) übersetzen, eam (historiam) ad verbum in latinitatem transvertere, Dares Phryg. praef.
-
4 transverto
trāns-verto (- vorto), vertī (vortī), versum (vorsum), ere, hinüberwenden, umwenden, I) eig.: in transversa charta scriptus, auf der umgewendeten Seite (auf der Rückseite) des Papiers geschrieben (griech. ὀπισθόγραφος), Schol. Iuven. 6, 483. – II) übtr.: A) hinüberwenden, umwandeln, eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, Iul. Firm.: defensionem in accusationem, verwandeln, Apul. – B) abwenden, inimica, Arnob.: fontes meos, Tert. – C) übersetzen, eam (historiam) ad verbum in latinitatem transvertere, Dares Phryg. praef.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > transverto
-
5 transversum
I.Lit.:II.ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,
should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—Transf., to turn away, avert:A.inimica,
Arn. 7, 219:fortes meos,
Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).Lit.:2.viae,
cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:tramites,
Liv. 2, 39, 3:limites,
id. 22, 12, 2:fossa,
Caes. B. G. 2, 8:fossas viis praeducit,
id. B. C. 1, 27:vallum,
id. ib. 3, 63:tigna,
id. ib. 2, 9:transversosque volare per imbres fulmina cernis,
Lucr. 2, 213; cf.:nubila portabunt venti transversa per auras,
id. 6, 190:Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,
across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,
a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,digitus,
Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,
id. Att. 13, 20, 4:(versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,
Hor. A. P. 447:ut transversus mons sulcetur,
Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;transversa, an obliqua,
Plin. 33, 9, 45, § 129. —Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:B.non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,
obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:e transverso vacefit locus,
Lucr. 6, 1018:paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,
Plin. 4, 12, 26, § 83:in transversum positae (arbores),
id. 16, 42, 81, § 222:aratione per transversum iteratā,
id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):collectus pluvialis aquae transversum secans,
intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:(venti) mutati transversa fremunt,
at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—Trop.:2.transversa incurrit misera fortuna rei publicae,
crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:transversum judicem ferre,
Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:1.ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,
i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,
Auct. Her. 4, 10, 14;for which: quod non exspectes, ex transverso fit,
Petr. 55:haec calamitas ex transverso accidit,
Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:2.transverse describantur horae in columellā,
Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.— -
6 transverto
I.Lit.:II.ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,
should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—Transf., to turn away, avert:A.inimica,
Arn. 7, 219:fortes meos,
Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).Lit.:2.viae,
cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:tramites,
Liv. 2, 39, 3:limites,
id. 22, 12, 2:fossa,
Caes. B. G. 2, 8:fossas viis praeducit,
id. B. C. 1, 27:vallum,
id. ib. 3, 63:tigna,
id. ib. 2, 9:transversosque volare per imbres fulmina cernis,
Lucr. 2, 213; cf.:nubila portabunt venti transversa per auras,
id. 6, 190:Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,
across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,
a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,digitus,
Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,
id. Att. 13, 20, 4:(versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,
Hor. A. P. 447:ut transversus mons sulcetur,
Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;transversa, an obliqua,
Plin. 33, 9, 45, § 129. —Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:B.non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,
obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:e transverso vacefit locus,
Lucr. 6, 1018:paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,
Plin. 4, 12, 26, § 83:in transversum positae (arbores),
id. 16, 42, 81, § 222:aratione per transversum iteratā,
id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):collectus pluvialis aquae transversum secans,
intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:(venti) mutati transversa fremunt,
at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—Trop.:2.transversa incurrit misera fortuna rei publicae,
crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:transversum judicem ferre,
Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:1.ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,
i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,
Auct. Her. 4, 10, 14;for which: quod non exspectes, ex transverso fit,
Petr. 55:haec calamitas ex transverso accidit,
Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:2.transverse describantur horae in columellā,
Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.— -
7 transvorse
I.Lit.:II.ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,
should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—Transf., to turn away, avert:A.inimica,
Arn. 7, 219:fortes meos,
Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).Lit.:2.viae,
cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:tramites,
Liv. 2, 39, 3:limites,
id. 22, 12, 2:fossa,
Caes. B. G. 2, 8:fossas viis praeducit,
id. B. C. 1, 27:vallum,
id. ib. 3, 63:tigna,
id. ib. 2, 9:transversosque volare per imbres fulmina cernis,
Lucr. 2, 213; cf.:nubila portabunt venti transversa per auras,
id. 6, 190:Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,
across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,
a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,digitus,
Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,
id. Att. 13, 20, 4:(versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,
Hor. A. P. 447:ut transversus mons sulcetur,
Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;transversa, an obliqua,
Plin. 33, 9, 45, § 129. —Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:B.non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,
obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:e transverso vacefit locus,
Lucr. 6, 1018:paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,
Plin. 4, 12, 26, § 83:in transversum positae (arbores),
id. 16, 42, 81, § 222:aratione per transversum iteratā,
id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):collectus pluvialis aquae transversum secans,
intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:(venti) mutati transversa fremunt,
at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—Trop.:2.transversa incurrit misera fortuna rei publicae,
crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:transversum judicem ferre,
Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:1.ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,
i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,
Auct. Her. 4, 10, 14;for which: quod non exspectes, ex transverso fit,
Petr. 55:haec calamitas ex transverso accidit,
Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:2.transverse describantur horae in columellā,
Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.— -
8 transvorsus
trānsvorsus, trānsvorsum, trānsvorto, s. trānsversus, trāns-verto.
-
9 transfero
trans-fĕro, tŭli, lātum (also written trālātum), ferre, v. a., to bear across; to carry or bring over; to convey over, transport, transfer (syn.: traduco, traicio).I.Lit.A.In gen.:B.cadum modo hinc a me huc cum vino transferam,
Plaut. Stich. 5, 1, 7:hoc (simulacrum Dianae) translatum Carthaginem,
Cic. Verr. 2, 4, 33, § 72:mustela catulos suos cottidie transfert mutatque sedem,
Plin. 29, 4, 16, § 59:Caesar paulo ultra eum locum castra transtulit,
Caes. B. C. 3, 66:castra trans Peneum,
Liv. 42, 60, 3:castra Baetim, Auct. B. Alex. 60, 5: signa ex statione,
Caes. B. C. 1, 60:signa,
id. ib. 1, 74:ad se ornamenta ex his (hortis),
Cic. Phil. 3, 12, 30:copias in Boeotiam,
Just. 2, 14, 3.—Of personal objects: illinc huc transferetur virgo,
Ter. Ad. 4, 7, 13:Naevius trans Alpes usque transfertur,
Cic. Quint. 3, 12; cf.:ex hoc hominum numero in impiorum partem atque in parricidarum coetum ac numerum transferetis?
id. Sull. 28, 77:o Venus... vocantis Ture te multo Glycerae decoram Transfer in aedem,
transport thyself, Hor. C. 1, 30, 4.—In partic.1.Botanical t. t., of plants, to transplant; to transfer by grafting (syn. transero):2.semina, quae transferuntur e terrā in terram,
Varr. R. R. 1, 39, 3; cf. id. ib. 1, 40, 4; Col. Arb. 1, 5; 20, 2:videndum quā ex arbore in quam transferatur,
Varr. R. R. 1, 40, 5; 1, 41, 1:omnia translata meliora grandioraque fiunt,
Plin. 19, 12, 60, § 183.—To transfer by writing from one book into another; to copy, transcribe (syn. transcribo):3.litterae... de tabulis in libros transferuntur,
Cic. Verr. 2, 2, 77, § 189; so,rationes in tabulas,
id. Rosc. Com. 3, 8:de tuo edicto in meum totidem verbis,
id. Fam. 3, 8, 4:versus translati,
Suet. Ner. 52.—To carry along, carry in public, bear in triumph (rare):II.triduum triumphavit. Die primo arma tela signaque aerea et marmorea transtulit,
Liv. 34, 52, 4:in eo triumpho XLIX. coronae aureae translatae sunt,
id. 37, 58, 4:tantundem auri atque argenti in eo triumpho translatum,
id. 39, 42, 4:transtulit in triumpho multa militaria signa spoliaque alia,
id. 45, 43, 4:cum in triumpho Caesaris eborea oppida essent translata,
Quint. 6, 3, 61.—Trop.A.In gen., to convey, direct, transport, transfer:B.in Celtiberiam bellum transferre,
Caes. B. C. 1, 61:cum videat omne ad se bellum translatum,
id. B. G. 7, 8; Liv. 3, 68, 13:concilium Lutetiam,
Caes. B. G. 6, 3:disciplina in Britannia reperta atque inde in Galliam translata esse existimatur,
id. ib. 6, 13:sed, si placet, sermonem alio transferamus,
turn, direct, Cic. de Or. 1, 29, 133:translatos alio maerebis amores,
Hor. Epod. 15, 23:amorem huc,
Ter. Hec. 1, 2, 94:amorem In mares,
Ov. M. 10, 84:similitudinem ab oculis ad animum,
Cic. Off. 1, 4, 14:animum ad accusandum,
id. Mur. 22, 46:quod ab Ennio positum in unā re transferri in multas potest,
id. Off. 1, 16, 51:definitionem in aliam rem,
id. Ac. 2, 14, 43:hoc idem transfero in magistratus,
id. Verr. 2, 2, 51, § 126:nihil est enim, quod de suo genere in aliud genus transferri possit,
id. Ac. 2, 16, 50:culpam in alios,
id. Font. 4, 8; id. Att. 15, 28:transferendi in nos criminis causa,
id. Sest. 38, 82:suscepere duo manipulares imperium populi Romani transferendum et transtulerunt,
Tac. H. 1, 25: invidiam criminis, i. e. to avert from one ' s self, id. A. 2, 66:ut quisque obvius, quamvis leviter audita in alios transferunt,
id. ib. 2, 82:in jus Latii nationes Alpium,
id. ib. 15, 32:ad se Lacedaemonii arma,
Just. 5, 1, 8; 38, 1, 8.—With se, to turn one ' s attention, devote one ' s self:se ad artes componendas,
Cic. Brut. 12, 48:se ad album et rubricas,
Quint. 12, 3, 11:se ad genus dicendi,
Tac. Or. 19.—In eccl. Lat., to remove from the world without death:translatus in paradisum,
Vulg. Ecclus. 44, 16; id. Heb. 11, 5.—In partic.1.To put off, postpone, defer, in respect of time (syn.: differo, prolato): causa haec integra in proximum annum transferetur, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 9, 2:2.subito reliquit annum suum seseque in proximum annum transtulit,
i. e. postponed his suit, Cic. Mil. 9, 24.—Of speaking or writing.a.To [p. 1890] translate into another language (cf.:b.verto, reddo, interpretor, exprimo): istum ego locum totidem verbis a Dicaearcho transtuli,
Cic. Att. 6, 2, 3; cf.:si ad eorum cognitionem divina illa ingenia transferrem... locos quidem quosdam transferam, et maxime ab iis quos modo nominavi,
id. Fin. 1, 3, 7:analogia, quam proxime ex Graeco transferentes in Latinum proportionem vocaverunt,
Quint. 1, 6, 3:qui haec ex Graeco transtulerunt,
id. 2, 15, 21:volumina in linguam Latinam,
Plin. 18, 3, 5, § 22:quod Cicero his verbis transfert, etc.,
Quint. 5, 11, 27: kat antilêpsin Latine ad verbum translatum non invenio, id. 7, 4, 4; 7, 4, 7:simul quae legentem fefellissent, transferentem fugere non possunt,
Plin. Ep. 7, 9, 2.—To transfer to a secondary or figurative signification, to use figuratively or tropically:c.utemur verbis aut iis, quae propria sunt... aut iis, quae transferuntur et quasi alieno in loco collocantur,
Cic. de Or. 3, 37, 149; cf. Quint. 8, 6, 5 sq.; 9, 1, 4:cum verbum aliquod altius transfertur,
Cic. Or. 25, 82:translata verba atque immutata. Translata dico, ut saepe jam, quae per similitudinem ab aliā re aut suavitatis aut inopiae causā transferuntur,
id. ib. 27, 92:intexunt fabulas, verba apertius transferunt,
id. ib. 19, 65.—Rhet. t. t.:3.translatum exordium est, quod aliud conficit, quam causae genus postulat,
Cic. Inv. 1, 18, 26; cf. Quint. 4, 2, 71.—To apply, make use of (for a new purpose, etc.):4.hoc animi vitium ad utilitatem non transferemus,
Quint. 6, 2, 30; cf.:inde stellionum nomine in male translato,
Plin. 30, 10, 27, § 89 Jan. (al. in maledictum; cf. 2. b. supra).— -
10 transfiguro
trans-fĭgūro, āvi, ātum, 1, v. a., to change in shape, to transform, transfigure, metamorphose (post-Aug.; cf.: verto, muto).I.Lit.:II.puerum in muliebrem naturam,
Suet. Ner. 28:in simiae speciem transfiguratus,
id. ib. 46:in lupum,
Plin. 8, 22, 34, § 81:in scorpiones,
id. 9, 31, 51, § 99:in pumicem (al. mutantur),
id. 13, 25, 50, § 139:et qui corpora prima transfigurat,
i. e. Ovid in the Metamorphoses, Stat. S. 2, 7, 78:amygdalae ex dulcibus transfigurantur in amaras,
Plin. 17, 24, 37, § 237:aede Castoris et Pollucis in vestibulum transfigurata,
Suet. Calig. 22; Vulg. Matt. 17, 2; id. Marc. 9, 1. —With se: Satanas transfigurat se in angelum lucis. Vulg. 2 Cor. 11, 14.—Trop., to change, transform:B.judicum animos in eum quem volumus habitum formare et velut transfigurare,
Quint. 6, 2, 1: intellego, non emendari me tantum, sed transfigurari, Sen. Ep. 6, 1.—Esp.1. 2.To express under a figure of speech:haec transfiguravi in me et Apollo propter vos,
Vulg. 1 Cor. 4, 6. -
11 transformo
trans-formo, āvi, ātum, 1, v. a., to change in shape, transform ( poet. and in post-Aug. prose; syn. verto).I.Lit.:II.(Proteus) Omnia transformat sese in miracula rerum,
Verg. G. 4, 441:in vultus sese aniles (Alecto),
id. A. 7, 416:membra in juvencos,
Ov. M. 10, 237:cuncta In segetem,
id. ib. 13, 654:gemmas novem in ignes (i. e. stellas),
id. F. 3, 515:(Scylla) in scopulum Transformata,
id. M. 14, 74; Vulg. 2 Cor. 3, 18.—Trop.:hunc (animum) transformari quodammodo ad naturam eorum, de quibus loquimur, necesse est,
Quint. 1, 2, 30. -
12 transmuto
trans-mūto, āre, v. a., to change, shift, transmute ( poet.; cf.:II.commuto, verto, converto): transmutans dextera laevis,
Lucr. 2, 488:(fortuna) transmutat incertos honores,
Hor. C. 3, 29, 51.— -
13 traduco
trādūco (TRANSDVCO, Inscr. Orell. 750; Cic. Sest. 42, 91; Sall. J. 11, 4; Liv. 10, 37, 1; and so always in Cæs.; v. Neue, Formenl. 1, 734), xi, ctum, 3 ( imv. traduce, Ter. Heaut. 4, 4, 22; id. Ad. 5, 7, 12; perf. sync. traduxti, Plaut. Cas. 3, 3, 16; inf. parag. transducier, id. Most. 1, 1, 16; Ter. Ad. 2, 1, 46), v. a. [trans-duco], to lead, bring, or conduct across; to lead, bring, or carry over any thing (syn. traicio).I.Lit.A.In gen.:B.jamne hanc traduxti huc ad nos vicinam tuam?
Plaut. Cas. 3, 3, 16:ut traduxisti huc ad nos uxorem tuam!
id. ib. 3, 4, 7:traduce et matrem et familiam omnem ad nos,
Ter. Ad. 5, 7, 12:exercitum ex Galliā in Ligures,
Liv. 40, 25, 9:suas copias per angustias et fines Sequanorum,
Caes. B. G. 1, 11; 1, 19:copias praeter castra,
id. ib. 1, 48:cohortes ad se in castra,
id. B. C. 1, 21:impedimenta ad se,
id. ib. 1, 42:regem Antiochum in Europam,
Liv. 36, 3, 12:aquaeductum per domum suam,
Dig. 6, 2, 11:tua pompa Eo traducenda est,
to be carried over to him, Ter. Heaut. 4, 4, 18 Ruhnk.:victimas in triumpho,
parade, Liv. 45, 39, 12:carpentum, quo in pompā traduceretur,
was borne along, Suet. Calig. 15.—With trans (rare, and only when the place to which is also expressed):hominum multitudinem trans Rhenum in Galliam transducere,
Caes. B. G. 1, 35 Kraner ad loc.—With abl. (very rare):legiones Peninis Cottianisque Alpibus traducere,
Tac. H. 4, 68.—With double acc.:traductus exercitus silvam Ciminiam,
Liv. 9, 39, 1; cf. in the foll. B.—In partic.1.To lead or convey across, to transport over a stream or bridge:2.flumen subito accrevit, ut eā re traduci non potuerunt,
Cic. Inv. 2, 31, 97:pontem in Arari faciundum curat. atque ita exercitum transducit,
Caes. B. G. 1, 13. — Freq. with a double acc.: cum Isaram flumen exercitum traduxissem, Planc. ap. Cic. Fam. 10. 21, 2:ubi Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse,
Caes. B. G. 1, 12: flumen Axonam exercitum transducere, id. ib. 2, 5:quos Caesar transduxerat Rhenum,
Hirt. B. G. 8, 13; 7, 11:copias flumen,
Liv. 21, 23, 3; 22, 45, 5:Volturnum flumen exercitum,
id. 23, 36, 9; 26, 8, 9:novum exercitum traducite Iberum,
id. 26, 41, 23.—Hence, pass.:raptim traducto exercitu Iberum,
Liv. 24, 41, 1; 9, 39, 1:legio flumen transducta,
Sall. H. 2, 57 Dietsch:ne major multitudo Germanorum Rhenum transducatur,
Caes. B. G. 1, 31; id. B. C. 3, 76. — With abl. (very rare):nisi flumine Ligeri copias traduxisset,
Hirt. B. G. 8, 27:Belgas Rhenum antiquitus esse transductos,
Caes. B. G. 2, 4. —Publicists' t. t.: traducere equum, to lead his horse along, said of a knight who passed muster at the inspection by the censor (cf. transveho):3.qui (P. Africanus) cum esset censor et in equitum censu C. Licinius Sacerdos prodisset... cum contra nemo diceret, jussit equum traducere,
Cic. Clu. 48, 134; cf. Val. Max. 4, 1, 10.—To lead along, parade in public by way of disgrace:II.delatores flagellis caesi ac traducti per amphitheatri harenam,
Suet. Tit. 8 fin.; cf. infra, II. B. 2.Trop.A.In gen., to lead, bring, or carry over, to transfer, remove:B.aut alio possis animi traducere motus,
Lucr. 4, 1068:animos judicum a severitate paulisper ad hilaritatem risumque traducere,
Cic. Brut. 93, 322:animum hominis ab omni aliā cogitatione ad tuam dignitatem tuendam,
id. Fam. 1, 2, 3:animos a contrariā defensione abducere et ad nostram conor traducere,
id. de Or. 2, 72, 293:ad amicitiam consuetudinemque,
id. Prov. Cons. 9, 22:post partum cura in vitulos traducitur omnis,
Verg. G. 3, 157:tum omnem orationem traduxi et converti in increpandam Caepionis fugam,
Cic. de Or. 2, 48, 199:hanc rationem naturae difficile est traducere ad id genus divinationis,
to apply, id. Div. 1, 57, 130:nomen eorum ad errorem fabulae,
id. Tusc. 5, 3, 8 et saep.:centuriones ex inferioribus ordinibus in superiores ordines erant transducti,
transferred, Caes. B. G. 6, 40:is ad plebem P. Clodium traducit,
Cic. Att. 1, 18, 4; cf.:P. Clodium a patribus ad plebem,
Suet. Caes. 20: academicen suntaxin, Cic. Att. 13, 16:gens in patricias transducta,
Suet. Aug. 2:augur destinatus ad pontificatum traductus est,
id. Calig. 12:medicus aegrum in meliorem consuetudinem, etc.,
Varr. L. L. 9, § 11 Müll.:ut (oratio) eos qui audient ad majorem admirationem possit traducere,
Cic. Or. 57, 192:mali punientur et traducentur in melius,
Sen. Ira, 2, 13, 4. — Poet., with dat.:me mea paupertas vitae traducat inerti,
Tib. 1, 1, 5 (where Müll. reads vita).—In partic.1.To bring over, draw over one to some side or opinion:2.hominem traducere ad optimates paro,
Cic. Att. 14, 21, 4:si istud obtinueris, traducas me ad te totum licebit,
id. Fin. 4. 1, 2:transductis ad se jam pluribus,
Suet. Caes. 14:traduxit me ad suam sententiam,
Cic. Clu. 52, 144.—To lead along, exhibit as a spectacle, i. e. to make a show of, to expose to public ridicule, to dishonor, disgrace, degrade (not ante-Aug.):3.an non sensistis... vestras conjuges, vestros liberos traductos per ora hominum?
Liv. 2, 38, 3; Just. 36. 1, 5; cf. Petr. 87:rideris multoque magis traduceris, etc.,
Mart. 6, 77, 5:libidinem,
Sen. Ep. 100, 10; id. Ben. 2, 17, 5; 4, 32, 3; Mart. 3, 74, 5; Juv. 8, 17:quae tua traducit manifesto carmina furto,
convicts of, proves guilty of, Mart. 1, 53, 3.—In a good sense, to set forth publicly, make public, exhibit, display, proclaim, spread abroad:4.poëmata,
Petr. 41:tot annorum secreta,
id. 17: se, to show one ' s self in public:lorica, in quā se traducebat Ulixem ancipitem,
Juv. 11, 31. —Of time, to lead, spend, pass (class.;5.syn.: ago, transigo): otiosam aetatem et quietam sine ullo labore et contentione traducere,
Cic. Sen. 23, 82; cf.:hoc quod datum est vitae tranquille placideque traducere,
id. Tusc. 3, 11, 25: quantumcumque superest temporis, Aug. ap. Gell. 15, 7, 3:adulescentiam eleganter,
Cic. Planc. 12, 31:hoc tempus quā ratione,
id. Fam. 4, 6, 3:quibus artibus latebrisque, vitam per novem annos, Tac H. 4, 67: leniter aevum,
Hor. Ep. 1, 18, 97: tempora Cynicā cenā, Petr. poët. 14: consul traducere noctem exsomnis. Sil. 9, 4 et saep.—Hence, transf., of the administration of an office:munus summā modestiā et summā abstinentiă,
Cic. Att. 5, 9, 1. —In later gram. lang. [p. 1885]a.To transfer a word from one subject or from one language to another (for the class. verto, converto, reddo, transfero, etc.): videtur Graecos secutus, qui ephodion a sumptu viae ad aliarum quoque rerum apparatus traducunt, Gell. 17, 2, 1:b.vocabulum Graecum in linguam Romanam,
id. 1, 18, 1.—To derive:jactare multo fusius largiusque est quam jacere, unde id verbum traductum est,
Gell. 2, 6, 5; cf. id. 17, 2, 14.
См. также в других словарях:
traverse — In computed tomography, one complete linear movement of the gantry across the object being scanned, as occurred in the original translate and rotate CT machines. [M.E., fr. O.Fr., fr. L.L. transverso, fr. L. trans verto, to turn across] … Medical dictionary
List of Latin words with English derivatives — This is a list of Latin words with derivatives in English (and other modern languages). Ancient orthography did not distinguish between i and j or between u and v. Many modern works distinguish u from v but not i from j. In this article both… … Wikipedia
transversus — SYN: transverse. [L. fr. trans, across, + verto, pp. versus, to turn] * * * trans·ver·sus (trans vurґsəs) [L.] [TA] transverse; a general term designating a position at right angles to a long axis … Medical dictionary
Nurse with Wound list — The Nurse With Wound list The Nurse with Wound list is a list of 291[1] musicians and bands that accompanied Chance Meeting on a Dissecting Table of a Sewing Machine and an Umbrella (1979), the first album by Nurse With Wound. The list was… … Wikipedia
International Security Assistance Force — ISAF redirects here. For the sailing body, see International Sailing Federation. For other uses, see ISAF (disambiguation) International Security Assistance Force Logo of ISAF. Active … Wikipedia
TRAPETUM — apud Papinium, l. 2. Sylv. 7. v. 29. Quae Tritonide fertiles Athenas Unctis, Baetica, provocas trapetis: Sidonio trapes, Panegyr. oleique liquores Isse per attonitas bacca pendente trapetas: in Gloss. ἐλαιῶν μύλσος, ἐλαιουργεῖον; mola olearia… … Hofmann J. Lexicon universale