Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

to+blow+up

  • 121 eludo

    ē-lūdo, si, sum, 3, v. n. and a. *
    I.
    Neutr., to finish play, i. e. cease to sport or roll:

    ipsum autem mare sic terram appetens litoribus eludit, ut, etc.,

    Cic. N. D. 2, 39, 100 (Bait. cludit):

    solebat Aquilius litus ita definire, qua fluctus eluderet,

    id. Top. 7, 31 (al. alluderet); cf. Quint. 5, 14, 34: eludere proprie gladiatorum est cum vicerint, et eludere est finem ludo imponere, Don. ad Ter. Eun. 1, 1, 10.—
    II.
    Act.
    A.
    To win from one at play (very rare).—Constr. aliquem or aliquem aliquid:

    anulus, Quem parasitus hic te elusit,

    Plaut. Curc. 5, 2, 31; cf.:

    elusi militem in alea,

    id. ib. 11.— Poet., with dat.:

    tibi victrices... Eludet palmas una puella tuas,

    will snatch away from you, Prop. 4 (5), 1, 140.—Far more freq. and class. (esp. in the transf. sense),
    B.
    A gladiator's t. t., to elude or parry an enemy's blow:

    callidus emissas eludere simius hastas,

    Mart. 14, 202:

    caestus cito motu,

    Manil. 5, 163; cf. absol.:

    quasi rudibus ejus eludit oratio,

    Cic. Opt. Gen. 6, 17. — Poet.:

    vulnera,

    to make in vain, Ov. M. 12, 104.—
    2.
    Transf., to delude, deceive, cheat, frustrate.
    a.
    In gen.:

    aliquem,

    Plaut. Am. 1, 1, 109; Ter. Ph. 5, 6, 45; Cic. Div. in Caecil. 14; id. Sest. 43 fin.; * Caes. B. C. 1, 58, 1; Liv. 22, 18; 36, 45; 44, 36; Verg. A. 11, 695; Hor. S. 1, 10, 41; id. Ep. 1, 17, 18; Tib. 2, 1, 19 et saep.; cf. absol., Cic. Pis. 33, 82:

    manus scrutantium,

    Petr. 97, 4:

    bellum quiete, quietem bello,

    Liv. 2, 48; cf.

    pugnam,

    id. 27, 18:

    bellum metu,

    Tac. A. 2, 52:

    fidem miraculis,

    Liv. 26, 19:

    ultionem praevaricando,

    Tac. A. 14, 41:

    indicia seditionis,

    i. e. to invalidate, id. H. 1, 26 et saep.—
    b.
    In partic., with the accessory notion of mockery, to mock, jeer, banter, make sport of:

    et vos ab illo irridemini et ipsi illum vicissim eluditis,

    Cic. Ac. 2, 39, 123:

    aliquem,

    id. Div. in Caecil. 7 fin.; 14; Liv. 7, 13; Tac. A. 6, 46; 16, 28 et saep.; cf. absol.:

    eludet, ubi te victum senserit,

    Ter. Eun. 1, 1, 10; Cic. Cat. 1, 1, 1; Liv. 1, 48; 2, 45; Tac. A. 2, 79 et saep.:

    gloriam alicujus (opp. extollere suam),

    Liv. 28, 44 fin.:

    aliquid,

    id. 1, 36; 6, 41; 9, 2 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > eludo

  • 122 emungo

    ē-mungo, nxi, nctum, 3 ( perf. sync. emunxti, Plaut. Most. 5, 1, 60, followed by emunxisti), v. a., to wipe or blow the nose.
    I.
    Lit.:

    se,

    Auct. Her. 4, 54; Auct. ap. Suet. Vit. Hor.—Also mid.: ut neque spuerent neque emungerentur, Varr. ap. Non. 481, 18:

    emungeris,

    Juv. 6, 147.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen.:

    tu ut oculos emungare ex capite per nasum tuos,

    i. e. that your eyes may be knocked out, Plaut. Cas. 2, 6, 39: Aesopus naris emunctae senex, clean-nosed, i. e. of nice discernment, keen, acute, Phaedr. 3, 3, 14; so,

    emunctae naris (Lucilius),

    Hor. S. 1, 4, 8; cf.:

    limati quidam (Attici) et emuncti,

    i. e. fine, delicate, Quint. 12, 10, 17.—
    B.
    In partic., in the comic writers like the Gr. apomussein (v. Lidd. and Scott sub h. v.), to cheat one out of his money:

    auro emunctus,

    Plaut. Bacch. 5, 1, 15; cf.:

    emunxi argento senes,

    Ter. Phorm. 4, 4, 1; Lucil. ap. Non. 36, 19;

    and simply, aliquem,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 50; id. Ep. 3, 4, 58; id. Most. 5, 1, 60 sq.; Poëta ap. Cic. Lael. 26, 99; Hor. A. P. 238.

    Lewis & Short latin dictionary > emungo

  • 123 equito

    ĕquĭto, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [eques], to ride.
    I.
    Neutr.
    A.
    In gen. (class.):

    cum in illo nostro exercitu equitaret,

    Cic. Deiot. 10; Sall. J. 6, 1; Suet. Caes. 57; Hor. C. 2, 9, 24 al.:

    in equo,

    Dig. 9, 2, 57; cf.:

    in equuleis,

    Cic. Verr. 2, 4, 20; v. Equuleus, II. A.; and:

    in arundine longa,

    Hor. S. 2, 3, 248.—
    B.
    In partic. (acc. to eques, II. A.): EQVITARE antiqui dicebant equum publicum merere, Paul. ex Fest. 81, 15 Müll.—
    C.
    Transf.
    1.
    To skirmish, manœuvre:

    illa (certatio) qua tu contra Alfenum equitabas,

    Cic. Quint. 22, 73.—
    2.
    Of the horse, to go, Lucil. ap. Gell. 18, 5, 10, and ap. Non. 107, 1.—
    3.
    Of the wind, like hippeuein, to blow violently:

    Eurus per undas,

    Hor. C. 4, 4, 44: per caelum, Poët. ap. Censor. Fr. 14, § 9.—
    4.
    In mal. part., Juv. 6, 311.—
    II.
    Act., to ride through (post-Aug.).—In pass.:

    flumen equitatur,

    Flor. 3, 4, 5:

    equitataque Culmina Taÿgeti,

    Claud. Bell. Get. 192:

    fluxis equitata Bactra Parthis,

    Sid. Carm. 23, 249.

    Lewis & Short latin dictionary > equito

  • 124 etesiae

    ĕtēsĭae, ārum, m., = etêsiai (sc. anemoi), the winds that blow annually during the dog-days for forty days, Etesian winds, trade-winds, Sen. Q. N. 5, 10 sq.; Col. 11, 2, 56; 58; Lucr. 6, 716; Cic. N. D. 2, 53; id. Fam. 2, 15 fin.; id. poët. Or. 45; Caes. B. C. 3, 107; Liv. 37, 23 et saep.—In sing.: ete-sias, ae, m., = ho etêsias, Plin. 18, 34, 77, § 335.

    Lewis & Short latin dictionary > etesiae

  • 125 etesias

    ĕtēsĭae, ārum, m., = etêsiai (sc. anemoi), the winds that blow annually during the dog-days for forty days, Etesian winds, trade-winds, Sen. Q. N. 5, 10 sq.; Col. 11, 2, 56; 58; Lucr. 6, 716; Cic. N. D. 2, 53; id. Fam. 2, 15 fin.; id. poët. Or. 45; Caes. B. C. 3, 107; Liv. 37, 23 et saep.—In sing.: ete-sias, ae, m., = ho etêsias, Plin. 18, 34, 77, § 335.

    Lewis & Short latin dictionary > etesias

  • 126 excutio

    ex-cŭtĭo, cussi, cussum, 3 (archaic perf. subj. excussit, for excusserit, Plaut. Bacch. 4, 2, 16), v. a. [quatio], to shake out or off, to cast out, drive out, to send forth (class., esp. in the trop. sense).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    posse ex his (litteris) in terram excussis annales Ennii, ut deinceps legi possint, effici,

    shaken out, Cic. N. D. 2, 37, 94:

    equus excussit equitem,

    threw off, Liv. 8, 7, 10:

    excussus equo,

    Verg. A. 11, 640:

    excussus curru,

    id. ib. 10, 590; Suet. Caes. 37; Curt. 3, 11; cf.:

    lectis excussit utrumque,

    Hor. S. 2, 6, 112:

    gubernatorem in mare e puppi,

    Curt. 4, 4 med.; cf.

    also: ancora ictu ipso excussa e nave sua,

    Liv. 37, 30, 9:

    lapide clavum,

    to knock off, Plaut. Men. 1, 1, 10:

    pulvis digitis excutiendus erit,

    Ov. A. A. 1, 150:

    poculum e manibus,

    Pers. 3, 101:

    ignem de crinibus,

    to shake off, Ov. M. 12, 281:

    rem de manu alicujus,

    to strike out, Dig. 47, 2, 53, § 13:

    Pelion subjectā Ossā (Juppiter),

    Ov. M. 1, 155:

    poma venti,

    to cast down, shake down, id. ib. 14, 764 et saep.:

    ne nucifrangibula (i. e. dentes) excussit ex malis meis,

    to knock out, Plaut. Bacch. 4, 2, 16; cf.:

    cerebrum alicui,

    id. Capt. 3, 4, 69; id. Aul. 2, 1, 29:

    oculum alicui cyatho, verberibus,

    id. Pers. 5, 2, 16; Suet. Tib. 53; cf.:

    oculo excusso,

    id. Caes. 68: ipso cum domino calce omnes excutiamus, to drive out or forth, Lucil. ap. Non. 298, 33:

    Teucros vallo,

    Verg. A. 9, 68:

    hostem oppidis et regionibus,

    Flor. 2, 6, 42:

    ab obsidione Nolae urbis (with pellere a Campania),

    id. ib. 29:

    feras cubilibus,

    to scare, rouse up, Plin. Pan. 81, 1:

    si flava excutitur Chloë,

    be shaken off, cast off, Hor. C. 3, 9, 19:

    (viros) excussos patriā infesta sequi,

    Verg. A. 7, 299:

    ut me excutiam atque egrediar domo,

    take myself off, decamp, Ter. Ph. 4, 1, 20:

    quartanas,

    to drive away, Plin. 20, 6, 23, § 56 et saep.:

    (leo) gaudet comantes Excutiens cervice toros,

    shaking about, shaking, Verg. A. 12, 7; cf. Quint. 11, 3, 71:

    caesariem,

    Ov. M. 4, 492:

    pennas,

    id. ib. 6, 703:

    habenas,

    id. ib. 5, 404; cf.:

    nares inflare et movere... et pulso subito spiritu excutere, etc.,

    to blow up, dilate, Quint. 11, 3, 80:

    se (gallinae edito ovo),

    Plin. 10, 41, 57, § 116:

    tela,

    to hurl, discharge, Tac. A. 2, 20; cf. Curt. 8, 13:

    fulmen in Thebas,

    Stat. Th. 10, 69:

    excussaque brachia jacto,

    tossed, Ov. M. 5, 596; id. H. 18, 189:

    (aër) Excussit calidum flammis velocibus ignem,

    sends out, produces, Lucr. 6, 688; cf. id. 6, 161: largum imbrem (procellae), Curt. 4, 7:

    lacrimas alicui,

    Plaut. Capt. 2, 3, 59; Ter. Heaut. 1, 1, 15:

    vomitum alicui,

    Plaut. Merc. 3, 3, 15:

    sudorem,

    Nep. Eum. 5 et saep.— Transf.:

    excutior somno,

    I am roused from sleep, Verg. A. 2, 302; Ov. H. 13, 111; Hor. S. 2, 6, 112.—
    B.
    In partic., to shake out, shake.
    1.
    Esp. a garment, to free it from dust:

    vexatam solo vestem,

    Petr. 128, 4; Vulg. Act. 18, 6; cf.:

    excutere de pulvere,

    shake yourself, Vulg. Isa. 52, 2; and:

    pulverem de pedibus,

    id. Matt. 10, 14.—
    2.
    To stir, move any thing to see under it; and hence, to search, examine a person: St. Di me perdant, si ego tui quicquam abstuli. Eu. Agedum, excutedum pallium, Plaut. Aul. 4, 4, 19; so,

    culcitisque et stragulis praetentatis et excussis,

    Suet. Claud. 35.—With personal objects: excutiuntur tabellarii, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 31, 4; cf.:

    verum (porcellum) ut subesse pallio contenderent Et excuti juberent,

    Phaedr. 5, 5, 19:

    non excutio te, si quid forte ferri habuisti: non scrutor,

    Cic. Rosc. Am. 34, 97.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to shake out or off, force away, etc.:

    omnes istorum delicias, omnes ineptias,

    to shake off, discard, Cic. Cael. 28, 67:

    noli aculeos orationis meae, qui reconditi sunt, excussos arbitrari,

    plucked out, removed, id. Sull. 16, 47:

    omnia ista nobis studia de manibus excutiuntur,

    are torn, wrested from our hands, id. Mur. 14, 30; cf.:

    hanc excutere opinionem mihimet volui radicitus,

    id. Tusc. 1, 46, 111:

    severitatem veterem,

    id. Fam. 9, 10, 2; cf.

    also: excutient tibi istam verborum jactationem,

    id. Sull. 8, 24:

    excute corde metum,

    remove, banish, Ov. M. 3, 689:

    diros amores,

    id. ib. 10, 426:

    orbem paci excutere,

    to banish peace from the world, Luc. 1, 69:

    omnis quae erat conceptae mentis intentio mora et interdum iracundia excutitur,

    Quint. 10, 3, 20:

    quem (Senecam) non equidem omnino conabar excutere,

    id. 10, 1, 126:

    aliena negotia curo, excussus propriis,

    Hor. S. 2, 3, 20:

    dummodo risum excutiat sibi,

    can raise, produce, id. ib. 1, 4, 35. —
    B.
    In partic. (acc. to I. B.), to search, examine, inspect, investigate:

    explicando excutiendoque verbo,

    Cic. Part. Or. 36, 134; cf.: pervulgata atque in manibus jactata et excussa, qs. shaken out, i. e. examined, id. Mur. 12. 26:

    illud excutiendum est, ut sciatur quid sit carere,

    id. Tusc. 1, 36, 88:

    quae fere omnia Cicero in crimine veneficii excutit,

    Quint. 5, 7, 37; 12, 8, 13:

    totum locum,

    id. 5, 7, 6:

    aut conjecturā excutiuntur, an vera sint, etc.,

    id. 5, 13, 19 et saep.— Hence, excussus, a, um, P. a., stretched out, extended, stiff (post-Aug. and rare):

    interest, utrum tela excusso lacerto torqueantur, an remissa manu effluant,

    Sen. Ben. 2, 6; so,

    lacerto,

    Ov. H. 4, 43:

    palma excussissima,

    Petr. 95.— Adv.: excussē, strongly, violently:

    mittere pilam (with rigide, opp. languidius),

    Sen. Ben. 2, 17, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > excutio

  • 127 exigo

    ex-ĭgo, ēgi, actum, 3, v. a. [ago], to drive out or forth, to thrust out, to take or turn out.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    reges ex civitate,

    to expel, Cic. de Or. 2, 48, 199:

    hostem e campo,

    Liv. 3, 61, 8: exigor patria, Naev. ap. Non. 291, 4:

    aliquem domo,

    Liv. 39, 11, 2:

    aliquem campo,

    id. 37, 41, 12:

    omnes foras,

    Plaut. Aul. 3, 1, 7:

    adcolas ultra famam,

    Plin. 2, 68, 68, § 175:

    exacti reges,

    driven away, Cic. de Or. 1, 9, 37; cf.:

    Tarquinio exacto,

    id. Rep. 1, 40:

    anno post Tarquinios exactos,

    Tac. A. 11, 22:

    Orestes exactus furiis,

    driven, tormented, Ov. Tr. 4, 4, 70:

    virum a se,

    Plaut. Mil. 4, 6, 62:

    uxorem,

    to put away, divorce, Ter. Hec. 2, 1, 45; Suet. Caes. 50; id. Claud. 26; cf.: illam suam (uxorem) suas res sibi habere jussit ex duodecim tabulis; claves ademit;

    exegit,

    turned her out of the house, Cic. Phil. 2, 28, 69: aliquem vitā, i. e. to kill, Sen. de Ira, 1, 6: corpus e stratis, to raise up or out, Sil. 16, 234:

    maculam,

    to take out, Suet. Aug. 94: et sacer admissas exigit Hebrus aquas, pours out into the sea, Ov. H. 2, 114; of weapons, to thrust from one, thrust, drive:

    non circumspectis exactum viribus ensem Fregit,

    thrust, impelled, Ov. M. 5, 171; so,

    ensem,

    Luc. 8, 656; cf.:

    ensem per medium juvenem,

    plunges through the middle, Verg. A. 10, 815:

    gladium per viscera,

    Flor. 4, 2, 68:

    tela in aliquem,

    Sen. Cons. ad Marc. 16;

    hence: aliquem hastā,

    i. e. to thrust through, transfix, Val. Fl. 6, 572.—Mid.:

    quae (hasta) cervice exacta est,

    passed out, passed through, Ov. M. 5, 138: prope sub conatu adversarii manus exigenda, to be put forth, raised (for a blow), Quint. 6, 4, 8 Spald.:

    (capellas) a grege in campos, hircos in caprilia,

    to drive out, Varr. R. R. 2, 3, 8:

    sues pastum,

    id. ib. 2, 4, 6:

    radices altius,

    to send out, Cels. 5, 28, 14; cf.:

    vitis uvas,

    Col. 3, 2, 10; 3, 6, 2; Cels. 8, 1 med.
    B.
    In partic.
    1.
    A scenic t. t., to drive off, i. e. hiss off a piece or a player from the stage (rare):

    spectandae (fabulae) an exigendae sint vobis prius,

    Ter. And. prol. 27 Ruhnk.; so, fabulas, id. Hec. prol. alt. 4; id. ib. 7.—
    2.
    To demand, require, enforce, exact payment of a debt, taxes, etc., or the performance of any other duty (very freq.;

    syn.: posco, postulo, flagito, contendo, etc.): ad eas pecunias exigendas legatos misimus,

    Cic. Fam. 13, 11, 1: pecunias a civitatibus, id. Div. ap. Caecil. 10, 33:

    acerbissime pecunias imperatas,

    Caes. B. C. 3, 32; cf. id. ib. 1, 6 fin.; Cic. Pis. 16, 38; id. N. D. 3, 34, 84:

    quaternos denarios,

    id. Font. 5, 9:

    tributa,

    id. Fam. 3, 7, 3:

    pensionem,

    id. ib. 6, 18, 5:

    nomina sua,

    id. Verr. 2, 1, 10, § 28:

    mercedem,

    id. Lael. 21, 80 et saep.:

    equitum peditumque certum numerum a civitatibus Siciliae,

    Caes. B. C. 1, 30, 4:

    obsides ab Apolloniatibus,

    id. ib. 3, 12, 1:

    viam,

    to demand the construction of a road, Cic. Verr. 2, 1, 59, § 154; Liv. 42, 3, 7:

    a quoquam ne pejeret,

    Juv. 13, 36.—Esp.: rationem, to exact an account:

    ut Athenienses rationibus exigendis non vacarent,

    Val. Max. 3, 1, ext. 1; Plin. Ep. 10, 81, 1:

    libertorum nomina a quibus ratio exigi posset,

    Suet. Aug. 101 fin.
    (β).
    In pass.: exigor aliquid, to be solicited, dunned for money, etc. (post-class.): exigor portorium, id est, exigitur de me portorium, Caecil. ap. Gell. 15, 14, 5; id. ap. Non. 106, 24: (Rib. Com. Fragm. p. 51): sese pecunias maximas exactos esse, Q. Metell. Numid. ap. Gell. 15, 14, 2; Dig. 23, 4, 32.—
    3.
    To examine, inquire into (post-Aug.):

    nec illae (conjuges) numerare aut exigere plagas pavent,

    Tac. G. 7 fin. (so Ritter, Halm, with all MSS., cf. Holzmann ad loc.; al. exugere, said to have been the read. of a lost codex, the Arundelianus; cf. exsugo); cf.:

    exactum et a Titidio Labeone, cur omisisset, etc.,

    id. A. 2, 85.—
    4.
    Of places, to go or pass beyond, to pass by, leave behind ( poet. and in post-Aug. prose):

    cum primus equis exegit anhelis Phoebus Athon,

    Val. Fl. 2, 75; cf. Prop. 3, 20, 11 (4, 20, 3 M.):

    Troglodytae hibernum mare exigunt circa brumam,

    Plin. 12, 19, 42, § 87.—
    5.
    In mercant. lang., to dispose of, sell:

    agrorum exigere fructus,

    Liv. 34, 9, 9 Drak.: mercibus exactis, Col. poët. 10, 317. —
    6.
    Mathemat. t. t., to apply to a standard or measure, i. e. to examine, try, measure, weigh by any thing:

    ad perpendiculum columnas,

    Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133:

    materiam ad regulam et libellam,

    Plin. 36, 25, 63, § 188:

    pondus margaritarum sua manu,

    Suet. Caes. 47; cf.:

    aliquid mensura,

    Plin. 17, 21, 35, § 159.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to drive out, expel (very rare):

    locus, Ubi labore lassitudo exigunda ex corpore,

    Plaut. Capt. 5, 4, 4: frigus atque horrorem vestimentis, Lucil. ap. Non. 291, 8.—Far more freq. and class.,
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 2.) To require, demand, claim any thing due:

    ego vero et exspectabo ea quae polliceris, neque exigam, nisi tuo commodo,

    Cic. Brut. 4, 17:

    aliquid exigere magis quam rogare,

    id. Fam. 2, 6, 1:

    longiores litteras exspectabo vel potius exigam,

    id. ib. 15, 16, 1:

    omnibus ex rebus voluptatem quasi mercedem,

    id. Fin. 2, 22, 73:

    ab hoc acerbius exegit natura quod dederat,

    demanded back, reclaimed, id. Tusc. 1, 39, 93 Klotz.:

    non ut a poëta, sed ut a teste veritatem exigunt,

    id. Leg. 1, 1, 4:

    has toties optata exegit gloria poenas,

    has cost, Juv. 10, 187:

    poenas,

    to take vengeance, id. 10, 84:

    de vulnere poenas,

    Ov. M. 14, 478: poenam (alicui), Sen. de Ira, 2, 22 fin.; Ov. F. 4, 230:

    gravia piacula ab aliquo,

    Liv. 29, 18, 18 et saep.—With ut:

    exigerem ex te cogeremque, ut responderes,

    Cic. Fin. 2, 35, 119; 4, 28, 80; cf.:

    Calypso exigit fata ducis,

    questions, inquires into, Ov. A. A. 2, 130:

    exactum a marito, cur, etc.,

    Tac. A. 2, 85:

    exigite ut mores seu pollice ducat,

    Juv. 7, 237 sq. —With an object-clause:

    exigimus potuisse eum eo tempore testamentum facere,

    Dig. 29, 7, 8; 24, 3, 2.— Absol.:

    in exigendo non acerbum,

    Cic. Off. 2, 18, 64:

    cum res exiget,

    Quint. 5, 11, 5; 10, 3, 3; cf.:

    ut res exiget,

    id. 12, 10, 69:

    si communis utilitas exegerit,

    id. 12, 1, 37.— Esp.: rationem, to require an account:

    rerum gestarum,

    Just. 19, 2, 6:

    numquid rationem exiges, cum tibi aliquis hos dixerit versus?

    an explanation, Sen. Ep. 94, 28; Plin. Ep. 19, 9.—
    2.
    Of time, life, etc., to lead, spend, pass, complete, finish:

    non novisse quicum aetatem exegerim,

    Plaut. Trin. 4, 2, 111; id. Capt. 3, 5, 62:

    tecum aetatem,

    id. Mil. 4, 2, 48; 4, 6, 60; id. Cas. 2, 5, 12:

    ut te dignam mala malam aetatem exigas,

    id. Aul. 1, 1, 4: vitam taetre, Cat. Or. inc. 15; Ter. Heaut. 2, 3, 39:

    cum maerore graviorem vitam,

    Sall. J. 14, 15; 85, 49; Plin. 7, 44, 45, § 139; Vitr. 2, 1, 4; Val. Max. 3, 5, 4 al.:

    vitae tempus,

    Sen. Ep. 2, 2; Val. Max. 3, 3, ext. 6:

    jam ad pariendum temporibus exactis,

    Cic. Verr. 2, 1, 18, § 48: qui exacta aetate moriuntur, at the close of the vigorous period of life, Cic. Tusc. 1, 39, 93; id. Verr. 2, 5, 8, § 21; Sall. J. 6, 2; Liv. 2, 40, 11 al.:

    mediam dies exegerat horam,

    Ov. Am. 1, 5, 1:

    aevum,

    Lucr. 4, 1235; Verg. A. 7, 777; Ov. M. 12, 209:

    tristissimam noctem,

    Petr. 115:

    diem supremum noctemque,

    Tac. A. 3, 16:

    ullum tempus jucundius,

    Plin. Ep. 3, 1, 1:

    jam aestatem exactam esse,

    Sall. J. 61, 1:

    per exactos annos,

    at the end of every year, Hor. C. 3, 22, 6:

    exacto per scelera die,

    Tac. H. 1, 47; id. A. 3, 16; so,

    exacto quadriennio,

    Plin. 2, 47, 48, § 130; Verg. G. 3, 190; Stat. S. 2, 2, 47.—
    3.
    To conduct, urge forward, superintend, drive:

    opus,

    Ov. M. 14, 218; Col. 3, 13, 11.—
    4.
    To bring to an end, to conclude, finish, complete a thing ( poet. and in post-Aug. prose):

    exegi monumentum aere perennius,

    Hor. C. 3, 30, 1:

    opus,

    Ov. R. Am. 811; id. M. 15, 871:

    exactus tenui pumice versus eat,

    Prop. 3, 1, 8; Verg. A. 6, 637:

    commentarii ita sunt exacti, ut, etc.,

    Quint. 10, 7, 30:

    eandem gracilitatem stilo exigere condiscant,

    to reach, attain to, id. 1, 9, 2.—
    5.
    To determine, ascertain, find out:

    sociisque exacta referre,

    his discoveries, Verg. A. 1, 309:

    non prius exacta tenui ratione saporum,

    before he has ascertained, Hor. S. 2, 4, 36.— Pass. impers.:

    non tamen exactum, quid agat,

    Ov. F. 3, 637; cf. id. Am, 3, 7, 16. —
    6.
    (Acc. to I. B. 3.) To weigh, try, prove, measure, examine, adjust, estimate, consider, = examinare, ponderare (class. but perh. not in Cic.): si ad illam summam veritatem legitimum jus exegeris, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6, 1; cf.: nolite ad vestras leges atque instituta exigere ea, quae Lacedaemone fiunt, to estimate by the standard of, etc., Liv. 34, 31, 17; so,

    opus ad vires suas,

    Ov. A. A. 2, 502:

    si omnia argumenta ad obrussam coeperimus exigere,

    Sen. Q. N. 4, 5, 1; cf.:

    principatus tuus ad obrussam exigitur,

    id. de Clem. 1, 1, 6:

    se ad aliquem,

    id. Ep. 11 fin.:

    regulam emendate loquendi,

    Quint. 1, 5, 2:

    illa non nisi aure exiguntur, quae fiunt per sonos,

    are judged of, id. 1, 5, 19; cf. id. 1, 4, 7.—
    7.
    To treat, consult, deliberate respecting something, = considerare, deliberare (class. but not in Cic.): de his rebus ut exigeret cum eo, Furnio mandavi, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 7:

    cum aliquo,

    Plin. Ep. 6, 12, 3; cf.:

    secum aliquid,

    Verg. A. 4, 476; Ov. M. 10, 587; Sen. Ep. 27:

    de aliqua re coram,

    Plin. Ep. 9, 26, 13:

    haec exigentes hostes oppressere,

    Liv. 22, 49, 12:

    quid dicendum, quid tacendum, quid differendum sit, exigere consilii est,

    Quint. 6, 5, 5.—
    8.
    To endure, undergo:

    aerumnam,

    Plaut. Capt. 5, 4, 12. —Hence, exactus, a, um, P. a. (acc. to I. B. 5., measured; hence), precise, accurate, exact (poet and in post-Aug. prose):

    difficile est, quot ceciderint, exacto affirmare numero,

    Liv. 3, 5, 12:

    acies falcis,

    Plin. 17, 27, 42, § 251:

    fides,

    Ov. Pont. 4, 9, 46.— Comp.:

    cura,

    Suet. Tib. 18; Mart. 4, 87, 4. — Sup.:

    diligentia,

    Front. Aquaed. 89:

    vir,

    Plin. Ep. 8, 23, 5.—With gen.:

    Mamurius, morum fabraene exactior artis, Difficile est dicere,

    Ov. F. 3, 383.— Adv.: exacte, exactly, precisely, accurately:

    ut exacte perorantibus mos est,

    Sid. Ep. 7, 9.— Comp.: dicere, disserere, Mel. Prooem. § 2; Gell. 1, 3, 21.— Sup.:

    pascere,

    Sid. Ep. 5, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > exigo

  • 128 exspiro

    ex-spīro ( expīro), āvi, ātum, 1, v. a. and n. (mostly poet. and in post-Aug. prose; not in Cic. and Caes.).
    I.
    Act., to breathe out, to emit, to blow out, to exhale, give out: animam pulmonibus, Lucil. ap. Non. 38, 27:

    animam medios in ignes,

    Ov. M. 5, 106:

    auras,

    id. ib. 3, 121:

    flumen sanguinis de pectore,

    Lucr. 2, 354; cf.:

    flammas pectore,

    Verg. A. 1, 44:

    odorem de corpore,

    Lucr. 4, 124:

    sonos per saxa (unda),

    Sil. 9, 285:

    colorem (uniones),

    Plin. 9, 35, 56, § 115.—
    B.
    Poet. transf.:

    cadavera vermes,

    i. e. send forth, produce, Lucr. 3, 720:

    silva comas tollit fructumque exspirat in umbras,

    i. e. spreads out into foliage, Stat. S. 5, 2, 70.—
    C.
    Exspirare animam, to expire, die, Gell. 3, 15 init.
    II.
    Neutr.
    A.
    To rush forth, come forth, be exhaled.
    1.
    Lit.:

    per fauces montis ut Aetnae Exspirent ignes,

    Lucr. 6, 640:

    ignis foras (with exire in auras),

    id. 6, 886:

    vis fera ventorum,

    Ov. M. 15, 300:

    halitus Averni,

    Val. Fl. 4, 493:

    unguenta,

    evaporate, Plin. 13, 3, 4, § 20: vis, Lucil. ap. Non. 38, 30.—
    * 2.
    Trop.:

    irae pectoris exspirantes,

    Cat. 64, 194.—
    B. I.
    Lit.:

    ut per singulos artus exspiraret,

    Sall. H. 1, 30 Dietsch.:

    atram tundit humum exspirans,

    Verg. A. 10, 731:

    ubi perire jussus exspiravero,

    Hor. Epod. 5, 91:

    inter primam curationem exspiravit,

    Liv. 2, 20, 9:

    inter verbera et vincula,

    id. 28, 19, 12:

    extremus exspirantis hiatus,

    Quint. 6, 2, 31; 9, 2, 73; Sen. Ep. 99, 27; Curt. 3, 5, 4; Suet. Tib. 21; id. Claud. 23; Val. Max. 4, 5, 6; Plin. 7, 36, 36, § 122.— Pass. impers.:

    quoniam membranā cerebri incisā statim exspiretur,

    Plin. 11, 37, 67, § 178:

    exspiravit aper dentibus apri,

    Juv. 15, 162.—
    2.
    Trop., to expire, perish, come to an end, cease:

    si ego morerer, mecum exspiratura res publica erat,

    Liv. 28, 28, 11:

    libertate jam exspirante,

    Plin. Pan. 57, 4:

    ne res publica exspiraret,

    Val. Max. 3, 2, 18:

    criminis causa exspirat,

    becomes extinct, ceases, Dig. 48, 17, 1 fin.; 24, 3, 19:

    prior obligatio,

    ib. 45, 1, 58.

    Lewis & Short latin dictionary > exspiro

См. также в других словарях:

  • Blow — Blow, v. t. 1. To force a current of air upon with the mouth, or by other means; as, to blow the fire. [1913 Webster] 2. To drive by a current air; to impel; as, the tempest blew the ship ashore. [1913 Webster] Off at sea northeast winds blow… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • blow — [bləʊ ǁ bloʊ] verb blew PASTTENSE [bluː] blown PASTPART [bləʊn ǁ bloʊn] [transitive] 1. informal if you blow money on something, you spend a lot of money on it, often money that you cannot afford: • He blew his wages on a new stereo …   Financial and business terms

  • Blow — «Blow» Сингл Кеша из альбома …   Википедия

  • Blow — may refer to: *Blowing, or exhalation *Strike (attack) *Drug slang for cocaine * Blow (film), a 2001 American film about drug trafficking * Blow ( My Name Is Earl ), a season 2 episode of My Name is Earl *Blow (drink), a brand of energy drink… …   Wikipedia

  • Blow Me (One Last Kiss) — «Blow Me (One Last Kiss)» …   Википедия

  • blow — Ⅰ. blow [1] ► VERB (past blew; past part. blown) 1) (of wind) move creating an air current. 2) propel or be propelled by the wind. 3) expel air through pursed lips. 4) force air through the mouth into (an instrument) to make a sound …   English terms dictionary

  • blow a fuse — or[blow a gasket] or[blow one s top] or[blow one s stack] {v. phr.}, {slang} To become extremely angry; express rage in hot words. * /When Mr. McCarthy s son got married against his wishes, he blew a fuse./ * /When the umpire called Joe out at… …   Dictionary of American idioms

  • blow a fuse — or[blow a gasket] or[blow one s top] or[blow one s stack] {v. phr.}, {slang} To become extremely angry; express rage in hot words. * /When Mr. McCarthy s son got married against his wishes, he blew a fuse./ * /When the umpire called Joe out at… …   Dictionary of American idioms

  • Blow-Up — Données clés Titre original Blowup Réalisation Michelangelo Antonioni Scénario Michelangelo Antonioni Tonino Guerra Edward Bond d après Julio Cortázar Acteurs principaux David Hemmings …   Wikipédia en Français

  • Blow by Blow — Студийный альбом Джеффа Бэка …   Википедия

  • blow — blow1 [blō] vi. blew, blown, blowing [ME blowen < OE blawan < IE * bhlē : see BLAST] 1. to move with some force: said of the wind or a current of air 2. to send forth air with or as with the mouth 3. to pant; be breathless …   English World dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»