Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

fine

  • 1 fīne

        fīne    abl. of finis.
    * * *

    Latin-English dictionary > fīne

  • 2 In fine

    Latin Quotes (Latin to English) > In fine

  • 3 in fine

       al final

    Locuciones latinas > in fine

  • 4 pollen

    fine flour, fine meal. (also pollis)

    Latin-English dictionary of medieval > pollen

  • 5 finis

    fīnis, is (abl. regularly fine;

    fini,

    Lucr. 1, 978;

    also fine,

    ib. 976;

    and adverb. fini, ea fini, qua fini,

    Cato, R. R. 21, 3; 28, 2; 154; Gell. 1, 3, 30; 7, 3, 29; Dig. 16, 2, 19), m. (f. mostly ante- and post-class. and poet., and only in sing., Att., Caecil., Varr., Sisenn. ap. Non. 205, 6 sq.; Lucr. 1, 107; 551; 555; 561 sq.; cf. Lachm. p. 43; Verg. A. 2, 554; 5, 328; 384; 12, 793 al.;

    rarely in class. prose,

    Cic. Leg. 2, 22, 55; id. Fam. 12, 1, 1; id. Att. 9, 10, 4; Liv. 4, 2, 4 Weissenb. ad loc.; 9, 26, 9; 22, 57, 5; Plin. 30, 10, 24, § 82; 33, 1, 1, § 3; 33, 6, 31, § 98 al.; plur. f. only Varr. L. L. 5, 1, 13; v. Neue, Formenl. 1, 703) [for fidnis, root bhid-, fid-, v. findo; for the suffix, cf.: pa-nis, ig-nis, etc.], a boundary, limit, border, = terminus, horos.
    I.
    Lit.:

    accessit propius et jam ingrediens intra finem ejus loci, quem oleae terminabant, etc.,

    Cic. Caecin. 8, 22:

    fere ad extremum finem provinciae Galliae,

    Liv. 40, 16, 5; cf. id. 33, 37, 6:

    Philaenōn arae, quem locum Aegyptum vorsus finem imperii habuere Carthaginienses,

    Sall. J. 19, 3:

    quem ad finem porrecta ac loca aperta pertinebant, cedentes (hostes) insequi,

    as far as, Caes. B. G. 2, 19, 5:

    quibus venientibus ad finem legatio Veientium obviam fuit,

    Liv. 4, 58, 1; cf.:

    nulla legatio ad finem praesto fuerat,

    id. 38, 15, 10; 10, 35, 1:

    haud procul Argivorum fine positis castris,

    id. 28, 5, 5; cf. id. 35, 27, 9 Drak.—In plur.:

    vicini nostri hic ambigunt de finibus,

    Ter. Heaut. 3, 1, 93:

    nec Mamilia lege singuli, sed ex his tres arbitri fines regemus,

    Cic. Leg. 1, 21, 55 (v. rego, I. B.):

    in finibus Lycaoniae, mihi litterae redditae sunt,

    id. Fam. 15, 1, 2: Q. Fabius Labeo arbiter Nolanis et Neapolitanis de finibus a senatu datus... fines [p. 752] terminare, id. Off. 1, 10, 33; cf.:

    SEX. ATILIVS INTER ATESTINOS ET VEICETINOS FINIS TERMINOSQVE STATVI IVSIT,

    Inscr. Orell. 3110:

    fines proferre, propagare,

    Cic. Rep. 3, 12; id. Mur. 9, 22:

    inter eos fines, quos feci,

    Liv. 1, 18, 9:

    atque hominum finem Gades Calpenque secutus,

    Sil. 1, 141.—
    B.
    Transf.
    1.
    In plur., borders, and hence territory, land, country enclosed within boundaries:

    propere de finibus suis exercitus deducerent,

    Plaut. Am. 1, 1, 60:

    per agrum Sequanorum iter in Santonum fines facere, qui non longe a Tolosatium finibus absunt,

    Caes. B. G. 1, 10, 1; cf.:

    si suas copias Aedui in fines Bellovacorum introduxerint,

    id. ib. 2, 5, 3:

    civitatum fines incolere,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 8:

    ego his finibus ejectus sum, quos, etc.,

    Sall. J. 14, 8:

    neque flumen neque mons erat, qui fines eorum discerneret,

    id. ib. 79, 3:

    Multum interest, alienos populare fines an tuos uri exscindive videas,

    Liv. 28, 44, 2:

    veteres nullum animal sacrum in finibus suis esse patiebantur, sed abigebant ad fines deorum, quibus sacrum esset,

    where these gods were worshipped, Macr. S. 3, 7, 6.—
    2.
    Fine or fini alicujus rei, up to, as far as, a certain point (very rare):

    matresfamiliae de muro pectoris fine prominentes passis manibus obtestabantur Romanos, ut, etc.,

    Caes. B. G. 7, 47, 5 Oud. N. cr. (al. pectore nudo); so,

    fine inguinum ingrediuntur mare,

    Sall. H. Fragm. 3, 38 Gerl. (in Arus. Mess. p. 231 ed. Lind.):

    fine genūs vestem ritu succincta Dianae,

    Ov. M. 10, 536:

    per mare umbilici fine ingressi, Auct. B. Afr. 85, 1: amphoras nolito implere nimium ansarum infimarum fini,

    Cato, R. R. 113, 2: Asiam orientis fine a Macedonibus perdomitam, Justin. 30, 4.
    II.
    Trop., a limit, bound:

    Crassus mihi visus est oratoris facultatem non illius artis terminis, sed ingenii sui finibus, immensis paene, describere,

    Cic. de Or. 1, 49, 214; cf.:

    certos mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim,

    id. Quint. 10, 35:

    finem et modum transire,

    to go beyond all bounds and measure, id. Off. 1, 29, 102; cf.:

    transcendere fines Juris,

    Lucr. 3, 60:

    modum aliquem et finem orationi facere,

    Cic. Verr. 2, 2, 48, § 118:

    est modus in rebus, sunt certi denique fines, Quos ultraque citraque nequit consistere rectum,

    Hor. S. 1, 1, 106:

    intra Naturae fines vivere,

    id. ib. 50:

    (dixit) mulierem quinque pueros enixam... eumque esse finem multijugae hominum partionis,

    Gell. 10, 2, 1:

    consulta, quibus sedecim stipendiorum finem expresserant,

    term, limit, Tac. A. 1, 78:

    his finibus luxuriam coercere,

    Gell. 2, 24, 15.—Hence, the starting-point in a race:

    Inde, ubi clara dedit sonitum tuba, finibus omnes Prosiluere suis (of vessels),

    Verg. A. 5, 139.—
    B.
    Transf., like telos.
    1.
    An end:

    in hoc (aequo judicio) uno denique falsae infamiae finis aliquis atque exitus reperiatur,

    Cic. Clu. 3, 7:

    dicendi finem facere,

    id. Sest. 65, 136; cf.:

    si placet, in hunc diem hactenus... finem disputandi facere,

    id. Rep. 2, 44 fin.:

    scribendi,

    id. de Or. 2, 55, 224:

    maledictis,

    Ter. Heaut. prol. 34:

    injuriis,

    Caes. B. G. 1, 33, 1:

    vitae finem afferre alicui,

    Cic. Phil. 6, 1, 2; cf.:

    quando finem habet motus, vivendi finem habeat necesse est,

    id. Rep. 6, 25:

    finem judiciariae controversiae constituere,

    id. Verr. 2, 1, 2, § 5:

    oratio lecta ad eum finem, quem, etc.,

    as far as, id. de Or. 1, 34, 154:

    ludus repertus, et longorum operum finis,

    Hor. A. P. 406:

    imperium sine fine,

    everlasting, Verg. A. 1, 279:

    pigetque actorum sine fine mihi,

    Ov. M. 2, 387:

    poscens sine fine oscula,

    id. ib. 4, 334 al.—Adverb.: ad eum finem, until that:

    amor bestiarum in educandis custodiendisque iis, quae procreaverunt, usque ad eum finem, dum possint se ipsa defendere,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    mansit in condicione usque ad eum finem, dum judices rejecti sunt,

    id. Verr. 1, 6, 16: quem ad finem, till when? how long? quamdiu furor iste tuus eludet? quem ad finem sese effrenata jactabit audacia? id. Cat. 1, 1, 1:

    piratam vivum tenuisti: quem ad finem? dum cum imperio fuisti,

    id. Verr. 2, 5, 29, § 75; id. Mur. 5, 11; id. Fam. 9, 26, 1; cf.: Lu. Sequere... In. Sequor:

    sed finem fore quem dicam nescio (i. e. sequendi),

    Plaut. Trin. prol. 2.—
    b.
    In partic.
    (α).
    The end of life, latter end, death (not till after the Aug. per.):

    comperit invidiam supremo fine domari,

    i. e. after death, Hor. Ep. 2, 11, 12: tu ne quaesieris, quem mihi, quem tibi Finem di dederint, id. C. 1, 11, 2:

    nec quicquam jam de fine, si fata poscerent, recusans,

    Vell. 2, 123, 2; Sen. Ep. 30, 3; Val. Max. 3, 3, 4 ext.:

    septem a Neronis fine menses sunt,

    Tac. H. 1, 37:

    Augusti,

    id. A. 1, 4; 1, 16; 2, 39:

    voluntarius,

    id. ib. 4, 19; 15, 63 et saep.—
    (β).
    The end, extremity of an ascending series, i. e. the highest point, greatest degree, summit: sentis credo, me jam diu, quod telos Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum:

    licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere,

    Cic. Fin. 3, 7, 26; cf. id. ib. 1, 4, 11; and:

    ad finem bonorum, quo referuntur et cujus causa sunt facienda omnia,

    the chief good, id. Leg. 1, 20, 52:

    fines bonorum et malorum,

    id. Fin. 1, 17, 55; hence the title of Cicero's treatise De Finibus, analog. to the Gr. peri telôn; cf. id. Att. 13, 21, 4, with ib. 19, 4:

    honorum populi finis est consulatus,

    id. Planc. 25, 60:

    quemque sperandi sibi, eundem bene dicendi finem proponerent,

    id. Tusc. 2, 1, 3:

    duodecim tabulae, finis aequi juris,

    Tac. A. 3, 27. —
    (γ).
    An end, purpose, aim, object (but an end subjectively regarded, as an intention, or design, is propositum, consilium, mens, etc.):

    omnes artes habere finem aliquem propositum, ad quem tendunt,

    Quint. 2, 17, 22:

    laudis et gloriae,

    id. 8, 3, 11:

    domus finis est usus,

    Cic. Off. 1, 39, 138:

    officium ejus facultatis videtur esse, dicere apposite ad persuasionem: finis, persuadere dictione,

    id. Inv. 1, 5, 6; cf. id. ib. 2, 51, 156; id. Part. Or. 4, 11; id. de Or. 1, 42, 188; 2, 34, 145; Quint. 2, 15, 6:

    quem finem vel quid summum et ultimum habeat rhetorice,

    id. ib. 38:

    volgaris liberalitas referenda est ad illum Ennii finem, Nihilo minus ipsi lucet, etc.,

    Cic. Off. 1, 16, 52:

    ad finem vitae,

    Quint. 2, 17, 41:

    medicinae,

    id. ib. 25; 2, 21, 3.—
    (δ).
    An intention, design, end in view (very rare; cf. g supra):

    quod ad eum finem memoravimus, ut, etc.,

    Tac. A. 14, 64.—
    2.
    In rhet. lang., i. q. finitio and definitio, qs. an explanatory limiting, a definition, explanation (perh. not in Cic., but repeatedly in Quint.):

    dicuntur argumenta ex finitione seu fine,

    Quint. 5, 10, 54:

    est frequentissimus finis, rhetoricen esse vim persuadendi,

    id. 2, 15, 3; id. ib. 11 sq.; 4, 4, 3 Spald. N. cr.
    3.
    In the later jurid. Lat., a measure, amount:

    placuit, ut fructus hypothecarum usuris compensaret, fini legitimae usurae,

    Dig. 20, 1, 1:

    finem pretii, deminuere vel excedere,

    ib. 21, 2, 66:

    ad finem peculii legata praestare,

    ib. 49, 17, 17.

    Lewis & Short latin dictionary > finis

  • 6 finis

    fīnis, is, m., zuw. f. (viell. aus *figsnis zu fīgo), I) die Grenze, 1) eig.: f. loci, Cic.: Megalopolitarum, Liv.: quem ad finem (wie weit) porrecta loca aperta pertinebant, Caes. – Plur. fines, die Grenzen, agrorum, Cic.: fines propagare, Cic.: ambigere de finibus, Ter.: fines regere (feststellen), Cic.: u. meton. = das Gebiet, Land, der Bezirk, in mediis Eburonum finibus, Caes.: in alienis finibus decertare, Caes.: Gallis partem finium concedere, Liv.: habere fines (Grundstücke) proprios, Caes.: se in fines Ubiorum recipere, Caes.: fines populari, depopulari, vastare, Caes. – u. die äußerste Schranke der Rennbahn, Verg. Aen. 5, 225 u. 328. – 2) übtr.: a) die Grenze, Schranke, naturae, Hor.: aequi iuris, die gemeinrechtliche Schr., Tac.: mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim, Cic. – b) das Ziel, qui finis istius consilii? Cic.: f. temporis, Liv.: ad eum finem od. usque ad eum finem, bis so weit, Cic.: quem ad finem? bis zu welchem Ziele? Cic.: dah. fine (fini) m. Genet. = bis an, amphoras implere ansarum infimarum fini, Cato: fine inguinum, Sall. fr.: fine genus, Ov.: scopulorum fine, Ov.: umbilici fine, Auct. b. Afr.: so auch mit Abl., radicibus fini, Cato r. r. 28, 2. Vgl. Wölfflin im Archiv 1, 424 f. u. 580. – c) das Maß = die Art, pretii, ICt.: hac fini, in dem M., insofern, Gell.: quā fini, inwiefern, Gell. – II) im weitern Sinne, das Ende, 1) eig., a) übh., Komik., Cic. u.a.: finis epistulae, Plin. ep.: finis vitae, Cic.: nullo (cum) fine od. fine dempto od. exempto, ohne Ende, Ov.: sine fine amare, Fronto: ad finem, bis zu Ende, Ov.: ad finem venire, zu Ende (zustande) kommen, Liv. – finem facere m. Genet., zB. belli, Nep., orandi, Ter.: bellandi, Caes.: vitae, Sall. fr.: sollicitudinis, Cic.: loquendi, oppugnandi, orandi, Caes.: u. (m. Dat. wem?) idem dies et victoribus imperii et victis vitae finem facit, Cic.: finem facere m. Dat., zB. iniuriis, Caes.: sermoni suo, Plaut.: orationi suae criminibusque modum aliquem et finem facere, Cic.: difficile est enim finem facere pretio, si libidini non feceris, Cic. – finem dare (ein E. machen) proelio, bello, Eutr.: malis, Verg.: finem dare (ein E. bereiten) vitae, Iuven. – eundem et vincendi et vivendi finem habere, mit seinem Siege auch sein Leben beschließen, Vell. – Veiens bellum non ante cepit finem, quam etc., nahm nicht eher ein Ende, Liv. – b) insbes., das Ende, α) = das Lebensende, der Tod einer Pers., hominis, Quint.: Neronis, Tac.: aderat finis, ubi aderat finis, Tac.: nec quicquam iam de fine, si fata poscerent, recusans, Vell. – β) der Untergang, Verlust, finemque sui sibi corpora debent, Lucan.: finis adest rerum (Romanarum), Lucan.: Creta Metelli ductu longissimae libertatis fine multata est, Vell. – 2) übtr.: a) die Erklärung, Definition, Quint. – b) das Ende = der Endzweck, Zweck (s. Sorof Cic. de or. 1, 188), domus finis est usus, Cic.: quae finis standi? zu welchem E. (weshalb) stehe ich hier? Verg.: edendi mihi erit bibendique finis desideria naturae restinguere, non implere alvum et exinanire, Sen.: ad eum finem, zu dem E., in der Absicht, deswegen, Tac. – c) das Äußerste, Höchste, bonorum, malorum, höchste (größte) Gut, Übel, Cic.: honorum, das höchste Ehrenamt, Cic.: duodecim tabulae, finis aequi iuris, Tac. – / Abl. Sing. fine u. fini, s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 338 u. 339.

    lateinisch-deutsches > finis

  • 7 finis

    fīnis, is, m., zuw. f. (viell. aus *figsnis zu fīgo), I) die Grenze, 1) eig.: f. loci, Cic.: Megalopolitarum, Liv.: quem ad finem (wie weit) porrecta loca aperta pertinebant, Caes. – Plur. fines, die Grenzen, agrorum, Cic.: fines propagare, Cic.: ambigere de finibus, Ter.: fines regere (feststellen), Cic.: u. meton. = das Gebiet, Land, der Bezirk, in mediis Eburonum finibus, Caes.: in alienis finibus decertare, Caes.: Gallis partem finium concedere, Liv.: habere fines (Grundstücke) proprios, Caes.: se in fines Ubiorum recipere, Caes.: fines populari, depopulari, vastare, Caes. – u. die äußerste Schranke der Rennbahn, Verg. Aen. 5, 225 u. 328. – 2) übtr.: a) die Grenze, Schranke, naturae, Hor.: aequi iuris, die gemeinrechtliche Schr., Tac.: mihi fines terminosque constituam, extra quos egredi non possim, Cic. – b) das Ziel, qui finis istius consilii? Cic.: f. temporis, Liv.: ad eum finem od. usque ad eum finem, bis so weit, Cic.: quem ad finem? bis zu welchem Ziele? Cic.: dah. fine (fini) m. Genet. = bis an, amphoras implere ansarum infimarum fini, Cato: fine inguinum, Sall. fr.: fine genus, Ov.: scopulorum fine, Ov.: umbilici fine, Auct. b. Afr.: so auch mit Abl., radicibus fini, Cato r. r. 28, 2. Vgl. Wölfflin im Archiv 1, 424 f. u. 580. – c) das Maß = die Art, pretii, ICt.: hac fini, in dem M., insofern, Gell.: quā fini, inwiefern, Gell. – II) im weitern
    ————
    Sinne, das Ende, 1) eig., a) übh., Komik., Cic. u.a.: finis epistulae, Plin. ep.: finis vitae, Cic.: nullo (cum) fine od. fine dempto od. exempto, ohne Ende, Ov.: sine fine amare, Fronto: ad finem, bis zu Ende, Ov.: ad finem venire, zu Ende (zustande) kommen, Liv. – finem facere m. Genet., zB. belli, Nep., orandi, Ter.: bellandi, Caes.: vitae, Sall. fr.: sollicitudinis, Cic.: loquendi, oppugnandi, orandi, Caes.: u. (m. Dat. wem?) idem dies et victoribus imperii et victis vitae finem facit, Cic.: finem facere m. Dat., zB. iniuriis, Caes.: sermoni suo, Plaut.: orationi suae criminibusque modum aliquem et finem facere, Cic.: difficile est enim finem facere pretio, si libidini non feceris, Cic. – finem dare (ein E. machen) proelio, bello, Eutr.: malis, Verg.: finem dare (ein E. bereiten) vitae, Iuven. – eundem et vincendi et vivendi finem habere, mit seinem Siege auch sein Leben beschließen, Vell. – Veiens bellum non ante cepit finem, quam etc., nahm nicht eher ein Ende, Liv. – b) insbes., das Ende, α) = das Lebensende, der Tod einer Pers., hominis, Quint.: Neronis, Tac.: aderat finis, ubi aderat finis, Tac.: nec quicquam iam de fine, si fata poscerent, recusans, Vell. – β) der Untergang, Verlust, finemque sui sibi corpora debent, Lucan.: finis adest rerum (Romanarum), Lucan.: Creta Metelli ductu longissimae libertatis fine multata est, Vell. – 2) übtr.: a) die Erklärung, Definition, Quint. – b) das Ende =
    ————
    der Endzweck, Zweck (s. Sorof Cic. de or. 1, 188), domus finis est usus, Cic.: quae finis standi? zu welchem E. (weshalb) stehe ich hier? Verg.: edendi mihi erit bibendique finis desideria naturae restinguere, non implere alvum et exinanire, Sen.: ad eum finem, zu dem E., in der Absicht, deswegen, Tac. – c) das Äußerste, Höchste, bonorum, malorum, höchste (größte) Gut, Übel, Cic.: honorum, das höchste Ehrenamt, Cic.: duodecim tabulae, finis aequi iuris, Tac. – Abl. Sing. fine u. fini, s. Neue-Wagener Formenl.3 1, 338 u. 339.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > finis

  • 8 finis

    fīnis, is, m. f.    - abl. fine et fini II fém. dans Cic. Fam. 12, 1, 1; Asin. Fam. 10, 32, 4 ; Att. d. Att. 9, 10, 4 ; Liv. 4, 2, 4 ; 22, 57, 5, etc. ; Hor. Ep. 17, 36; Virg. En. 2, 554, cf. Gell. 13, 21, 12. [st1]1 [-] limite.    - intra finem loci, Cic. Caec. 22: en dedans de la limite du terrain. --- cf. Caes. BG. 2, 19, 5.    - plur. fines: a) limites d'un champ, frontières d'un pays. --- cf. Cic. Mur 22 ; Off. 1, 33, etc.; b) le pays lui-même, territoire: extremi, primi fines: l'extrémité, le commencement du territoire: Caes. BG. 1, 1, 6 ; 6, 35, 6 ; etc.    - fessique sub ipsam finem adventabant, Virg. En. 5, 328: et fatigués, ils approchaient du but (de la limite de la piste, de la carrière).    - fine ou fini avec gén.: jusqu'à.    - fine genus, Ov. M. 10, 536: jusqu'au genou.    - implere ansarum infimarum fini, Cato Agr. 113, 2: remplir jusqu'au bas des anses. --- Sall. H. 3, 38.    - radicibus fini, Cato Agr. 28, 2: jusqu'aux racines [* avec les racines comme limite, les racines étant la limite*].    - osse fini, Plaut. Men. 859: jusqu'à l'os [st1]2 [-] fig. bornes, limites.    - finem et modum transire, Cic. Off. 1, 102: passer les bornes et la mesure.    - certos mihi fines terminosque constituam, Cic. Quinct. 35: je me fixerai des limites et des bornes précises.    - cf. Cic. de Or. 1, 264 ; Tusc. 1, 32.    - finem facere pretio, libidini, Cic. Verr. 4, 14: marquer des limites au prix, à la fantaisie. [st1]3 [-] fin, cessation, terme, point final, fin de la vie, mort.    - loquendi, orandi finem facere, Caes. BG. 1, 46, 2 ; 1, 20, 5: cesser de parler, de prier.    - finem injuriis facere, Caes. BG. 1, 33, 1: cesser ses injustices.    - diuturni silentii finem hodiernus dies attulit Cic. Marc. 1: cette journée a mis un terme à un long silence. --- cf. Cic. Phil. 6, 2.    - res finem invenit, Liv. 26, 17, 11 ; res ad finem venit, Liv. 8, 13, 11: l'affaire s'est terminée.    - finis aequi juris, Tac. An. 3, 27: dernière expression du droit égal pour tous.    - quem ad finem ? Cic. Cat. 1, 1: jusqu'à quel terme ?    - usque ad eum finem dum... Verr. pr. 16 ; Nat. 2, 129: jusqu'à ce que...    - comperit invidiam supremo fine domari, Hor. Ep. 2, 11, 12: il apprit que l'envie n'est domptée qu'à la fin de la vie.    - Hor. C. 1, 11, 2; Vell. 2, 123, 2; Sen. Ep. 30, 3; Val. Max. 3, 3, 4; Tac. H. 1, 37; Tac. An. 1, 4; 1, 16; 2, 39; 4, 19; 15, 63. [st1]4 [-] le degré suprême, le comble.    - cf grec τέλος.    - sentis me, quod τέλος Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum ; licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere, Cic. Fin. 3, 26: tu le remarques, ce que les Grecs appellent τέλος je l'appelle tantôt l'extrémité, tantôt la limite, tantôt le sommet; je pourrai même, au lieu d'extrémité ou de limite, l'appeler terme (degré suprême).    - fines bonorum et malorum, Cic. Fin. 1, 55: le degré suprême des biens et des maux.    - finis bonorum, Cic. Leg. 1, 52: le souverain bien.    - honorum populi finis est consulatus, Cic. Planc. 60: la plus haute magistrature conférée par le peuple est le consulat. [st1]5 [-] but (fin) d'une chose.    - domus finis est usus, Cic. Off. 1, 138: la fin d'une maison, c'est l'utilisation.    - sit in jure civili finis hic... Cic. de Or. 1, 188: disons que dans le droit civil la fin est la suivante...    - cf. Cic. Inv. 1, 6; Part. 11. [st1]6 [-] définition.    - Quint. 2, 15, 3; 5, 10, 54. [st1]7 [-] mesure, proportion.    - Dig. 21, 2, 66, etc.
    * * *
    fīnis, is, m. f.    - abl. fine et fini II fém. dans Cic. Fam. 12, 1, 1; Asin. Fam. 10, 32, 4 ; Att. d. Att. 9, 10, 4 ; Liv. 4, 2, 4 ; 22, 57, 5, etc. ; Hor. Ep. 17, 36; Virg. En. 2, 554, cf. Gell. 13, 21, 12. [st1]1 [-] limite.    - intra finem loci, Cic. Caec. 22: en dedans de la limite du terrain. --- cf. Caes. BG. 2, 19, 5.    - plur. fines: a) limites d'un champ, frontières d'un pays. --- cf. Cic. Mur 22 ; Off. 1, 33, etc.; b) le pays lui-même, territoire: extremi, primi fines: l'extrémité, le commencement du territoire: Caes. BG. 1, 1, 6 ; 6, 35, 6 ; etc.    - fessique sub ipsam finem adventabant, Virg. En. 5, 328: et fatigués, ils approchaient du but (de la limite de la piste, de la carrière).    - fine ou fini avec gén.: jusqu'à.    - fine genus, Ov. M. 10, 536: jusqu'au genou.    - implere ansarum infimarum fini, Cato Agr. 113, 2: remplir jusqu'au bas des anses. --- Sall. H. 3, 38.    - radicibus fini, Cato Agr. 28, 2: jusqu'aux racines [* avec les racines comme limite, les racines étant la limite*].    - osse fini, Plaut. Men. 859: jusqu'à l'os [st1]2 [-] fig. bornes, limites.    - finem et modum transire, Cic. Off. 1, 102: passer les bornes et la mesure.    - certos mihi fines terminosque constituam, Cic. Quinct. 35: je me fixerai des limites et des bornes précises.    - cf. Cic. de Or. 1, 264 ; Tusc. 1, 32.    - finem facere pretio, libidini, Cic. Verr. 4, 14: marquer des limites au prix, à la fantaisie. [st1]3 [-] fin, cessation, terme, point final, fin de la vie, mort.    - loquendi, orandi finem facere, Caes. BG. 1, 46, 2 ; 1, 20, 5: cesser de parler, de prier.    - finem injuriis facere, Caes. BG. 1, 33, 1: cesser ses injustices.    - diuturni silentii finem hodiernus dies attulit Cic. Marc. 1: cette journée a mis un terme à un long silence. --- cf. Cic. Phil. 6, 2.    - res finem invenit, Liv. 26, 17, 11 ; res ad finem venit, Liv. 8, 13, 11: l'affaire s'est terminée.    - finis aequi juris, Tac. An. 3, 27: dernière expression du droit égal pour tous.    - quem ad finem ? Cic. Cat. 1, 1: jusqu'à quel terme ?    - usque ad eum finem dum... Verr. pr. 16 ; Nat. 2, 129: jusqu'à ce que...    - comperit invidiam supremo fine domari, Hor. Ep. 2, 11, 12: il apprit que l'envie n'est domptée qu'à la fin de la vie.    - Hor. C. 1, 11, 2; Vell. 2, 123, 2; Sen. Ep. 30, 3; Val. Max. 3, 3, 4; Tac. H. 1, 37; Tac. An. 1, 4; 1, 16; 2, 39; 4, 19; 15, 63. [st1]4 [-] le degré suprême, le comble.    - cf grec τέλος.    - sentis me, quod τέλος Graeci dicunt, id dicere tum extremum, tum ultimum, tum summum ; licebit etiam finem pro extremo aut ultimo dicere, Cic. Fin. 3, 26: tu le remarques, ce que les Grecs appellent τέλος je l'appelle tantôt l'extrémité, tantôt la limite, tantôt le sommet; je pourrai même, au lieu d'extrémité ou de limite, l'appeler terme (degré suprême).    - fines bonorum et malorum, Cic. Fin. 1, 55: le degré suprême des biens et des maux.    - finis bonorum, Cic. Leg. 1, 52: le souverain bien.    - honorum populi finis est consulatus, Cic. Planc. 60: la plus haute magistrature conférée par le peuple est le consulat. [st1]5 [-] but (fin) d'une chose.    - domus finis est usus, Cic. Off. 1, 138: la fin d'une maison, c'est l'utilisation.    - sit in jure civili finis hic... Cic. de Or. 1, 188: disons que dans le droit civil la fin est la suivante...    - cf. Cic. Inv. 1, 6; Part. 11. [st1]6 [-] définition.    - Quint. 2, 15, 3; 5, 10, 54. [st1]7 [-] mesure, proportion.    - Dig. 21, 2, 66, etc.
    * * *
        Finis, huius finis, masc. vel foem. gen. La fin de quelque chose que ce soit.
    \
        Imperium sine fine. Virgil. Perpetuel, Sans fin.
    \
        Vnus iudicati finis. Paul. Une sentence.
    \
        Afferre finem alicui rei. Quintil. Mettre fin.
    \
        Vitae finis certa mortalibus astat. Lucret. Il est certain et arresté que touts hommes mourront.
    \
        Dempto fine carendus. Ouid. Sans fin, Tousjours.
    \
        Finem facere maledictis. Terent. Cesser de mesdire.
    \
        Facere finem libidini et impudentiae. Cic. Mettre fin à, etc.
    \
        Sermoni finem facere. Plaut. Faire fin à son parler, Se taire.
    \
        Orandi iam finem face. Terent. Ne me prie plus.
    \
        Ferre finem rebus fessis. Virg. Mettre fin aux adversitez.
    \
        Implere finem vitae. Tacit. Mourir, Definer.
    \
        Certum voto pete finem. Horat. Limite ton desir d'avoir des biens.
    \
        Ponere finem vitae. Senec. Mettre fin à sa vie, Finer sa vie.
    \
        Ponere sibi finem vitae. Tacit. Se tuer.
    \
        Finis. Cicero. La fin, ou cause finale pourquoy on faict quelque chose.
    \
        Quem ad finem? Cic. Pour quelle cause? A quelle fin?
    \
        Finis aedificatae domus, vsus. Cic. La cause et fin finale pourquoy on a edifié une maison, c'est pour en user.
    \
        Finis in singulari numero, pro termino, seu finibus. Liu. Les fins et metes, Limites, Lisieres, Marches, Frontieres.

    Dictionarium latinogallicum > finis

  • 9 fīnis

        fīnis is, m (often f in sing., C., V., H., O.)    [2 FID-], that which divides, a boundary, limit, border: loci: imperi, S.: haud procul Argivorum fine positis castris, L.: arbiter Nolanis de finibus: inter eos finīs, quos feci, L.— A mark, starting-point, goal: finibus omnes Prosiluere suis, V.: trans finem iaculo expedito, H.: Solus superest in fine, at the goal, V.— Borders, territory, land, country: iter in Santonum finīs facere, Cs.: his finibus eiectus sum, S.: alienos populari finīs, L.: Atlanteus, the remote land of Atlas, H.—Abl. with gen, up to, as far as: matres pectoris fine prominentes, Cs.: Fine genūs succincta, O.—Fig., a limit, bound: ingeni sui fines: finem aequitatis transire: finem potentia caeli Non habet, O.: sunt certi denique fines, H.: intra Naturae finīs vivere, H.— An end, termination, close, conclusion, period, stop: finem iniuriis facturus, Cs.: orandi finem face, T.: scribendi: vitae: orationi finem facere: operum, H.: Imperium sine fine, everlasting, V.: Poscens sine fine Oscula, O.: usque ad eum finem, dum, etc., until the time when: quem ad finem sese iactabit audacia? till when?: quem ad finem? how long? —An end, death: invidiam supremo fine domari, H.: quem tibi Finem di dederint, H.— An end, extremity, highest point, greatest degree, summit: omnia: fines bonorum et malorum, i. e. supreme good and evil: honorum: aequi iuris, Ta.— An end, purpose, aim, object: domūs finis est usus: Quae finis standi? V.
    * * *
    boundary, end, limit, goal; (pl.) country, territory, land

    Latin-English dictionary > fīnis

  • 10 multa

    1.
    multa ( mulcta), ae, f. [Sabine, acc. to Varr. ap. Gell. 11, 1, 5; Oscan, acc. to Paul. ex Fest. p. 142 Müll.], a penalty involving loss of property, a fine, amercement, mulct; in the most ancient times riches consisted only in the possession of flocks and herds; it accordingly signified, at first, a fine in cattle; but in later times, when money was the measure of wealth, it signified a pecuniary fine (whereas poena denotes a punishment of any kind, e. g. corporal punishment, imprisonment, capital punishment):

    vocabulum ipsum multae M. Varro non Latinum, sed Sabinum esse dicit,

    Gell. 11, 1, 5: multam Osce dici putant poenam quidam. M. Varro ait poenam esse, sed pecuniariam, Paul. ex Fest. p. 142 Mull.:

    cum pecore diceretur multa,

    Varr. L. L. 5, § 95 Müll. The highest penalty in the earliest times was thirty head of cattle, the lowest a sheep, in specifying which the word ovis is used as of the masculine gender: ego ei unum ovem multam dico, I condemn him to pay, fine him, a legal formula ap. Gell. 11, 1, 4:

    multae dictio ovium et bovium,

    Cic. Rep. 2, 9, 16.—Later, of a pecuniary fine:

    multa praesens quingentum milium aeris in singulas civitates imposita,

    Liv. 10, 37:

    multam alicui dicere,

    to decree, award, Cic. Phil. 11, 8, 18:

    indicere,

    Plin. 18, 3, 3, § 11:

    subire,

    Ov. F. 5, 289:

    committere,

    to deserve, incur, Cic. Clu. 37, 103:

    exigere,

    Varr. L. L. 5, § 177 Müll.:

    remittere,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    irrogare (of the plaintiff, or people's tribune),

    to propose that the accused be fined a certain sum, id. Mil. 14, 36; so,

    petere,

    id. Clu. 33, 91:

    aliquem multā et poenā multare,

    id. Balb. 18, 42:

    multam alicui facere,

    Gell. 7, 14, 8: certare, to contend on both sides whether or not the proposed fine should be paid:

    duo tribuni plebis ducentum milium aeris multam M. Postumio dixerunt: cui certandae cum dies advenisset,

    Liv. 25, 3:

    multae certatio,

    Cic. Leg. 8, 3, 6:

    multa erat Veneri,

    for the benefit of Venus, id. Verr. 2, 2, 9, § 25:

    multa gravis praedibus Valerianis,

    a heavy loss, great damage, id. Fam. 5, 20, 4.—
    II.
    In gen., a penalty:

    singulos jure jurando adigam non aliter quam stantes cibum capturos esse... hanc multam feretis, etc.,

    Liv. 24, 16, 13:

    haec ei multa esto: vino viginti dies Ut careat,

    Plaut. As. 4, 1, 55.
    2.
    multa, adj. fem., v. multus.

    Lewis & Short latin dictionary > multa

  • 11 subtilia

    subtīlis, e, adj. [sub-tela; and therefore, prop., woven fine; hence], fine, not thick or coarse, thin, slender, minute (syn. tenuis).
    I.
    Lit. (mostly poet. and in postAug. prose;

    not in Cic.): quae vulgo volitant subtili praedita filo,

    Lucr. 4, 88:

    ventus subtili corpore tenuis,

    id. 4, 901; cf. id. 3, 195; Cat. 54, 3:

    acies gladii,

    Sen. Ep. 76, 14:

    farina,

    Plin. 18, 7, 14, § 74:

    mitra,

    Cat. 64, 63:

    ignis,

    Lucr. 6, 225:

    subtilia et minuta primordia rerum,

    id. 4, 122; 4, 114.— Subst.: subtīlĭa, ĭum, n. plur., fine goods or stuffs, Vulg. Isa. 19, 9:

    indui te subtilibus,

    id. Ezech. 16, 10.— Comp.:

    harundo,

    Plin. 16, 36, 66, § 168:

    semen raporum,

    id. 18, 13, 34, § 129.— Sup.:

    sucus subtilissimus,

    Plin. 11, 5, 4, § 11.—
    B.
    Transf., of the senses, fine, nice, acute, delicate, exqui site (rare):

    palatum,

    Hor. S. 2, 8, 38:

    subtilior gula,

    Col. 8, 16, 4.—
    II.
    Trop., fine, nice, precise, exact, accurate, keen, subtle (class.; syn.: elegans, concinnus).
    A.
    In gen.:

    sollers subtilisque descriptio,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    definitio,

    id. de Or. 1, 23, 109:

    observatio,

    Plin. 18, 13, 35, § 132:

    sententia,

    id. 18, 17, 46, § 165:

    argumentatio,

    id. 2, 108, 112, § 247:

    quaestio,

    id. 11, 16, 16, § 46:

    Graecia,

    Manil. 4, 718.— Comp.:

    reliquae (epistulae) subtiliores erunt,

    more particular, Cic. Att. 5, 14, 3.— Sup.:

    quae (curatio manus) inter subtilissimas haberi potest,

    Cels. 7, 7, 13:

    inventum,

    Plin. 31, 3, 23, § 40:

    Democritus, subtilissimus antiquorum,

    Sen. Q. N. 7, 3, 2.—
    2.
    Transf., of taste or judgment, fine, keen, delicate, exquisite (syn.:

    sagax, acutus): judicium,

    Cic. Fam. 15, 6, 1; Hor. Ep. 2, 1, 242; cf.:

    subtilis veterum judex,

    id. S. 2, 7, 101:

    sapiens subtilisque lector,

    Plin. Ep. 4, 14, 7:

    vir subtilis, dispositus, acer, disertus,

    id. ib. 2, 11, 17; 4, 17, 4.—
    B.
    In partic., in rhet., of speech or of the speaker, plain, simple, unadorned (syn. simplex):

    genus dicendi,

    Cic. Or. 21, 69; cf.:

    acutissimum et subtilissimum dicendi genus,

    id. de Or. 2, 23, 98:

    oratio,

    id. Or. 5, 20; cf. id. ib. 23, 78:

    Stoicorum non ignoras, quam sit subtile vel spinosum potius dicendi genus,

    id. Fin. 3, 1, 3: subtile quod ischnon vocant, Quint. 12, 10, 58:

    disputator,

    Cic. Off. 1, 1, 3:

    quis illo (Catone) in docendo edisserendoque subtilior?

    id. Brut. 17, 65:

    oratione limatus atque subtilis,

    id. de Or. 1, 39, 180; cf. id. de Or. 3, 8, 31: Lysias subtilis scriptor atque [p. 1785] elegans, id. Brut. 9, 35; Quint. 10, 1, 78:

    praeceptor,

    id. 1, 4, 25; 12, 10, 51.—Hence, adv.: subtīlĭter, finely, minutely.
    1.
    Lit.:

    subtiliter insinuatus ad parvas partes aër,

    Lucr. 6, 1031:

    conexae res,

    closely, intimately, id. 3, 739:

    dividere aliquid,

    Plin. 5, 12, 13, § 67:

    fodere,

    lightly, superficially, Pall. Febr. 21 fin.
    2.
    Trop., finely, acutely, minutely, accurately, subtly.
    a.
    In gen.:

    subtiliter judicare,

    finely, acutely, Cic. Verr. 2, 4, 57, § 127:

    de re publicā quid ego tibi subtiliter? tota periit,

    minutely, particularly, id. Att. 2, 21, 1; cf.:

    haec ad te scribam alias subtilius,

    id. ib. 1, 13, 4:

    subtiliter exsequi numerum,

    Liv. 3, 5:

    de aliquā re subtiliter disserere,

    Cic. Fl. 17, 41:

    aliquid persequi,

    id. de Or. 1, 21, 98; cf.:

    id persequar subtilius,

    id. Rep. 2, 23, 42:

    subtilius haec disserunt,

    id. Lael. 5, 18:

    subtilius ista quaerunt,

    id. ib. 2, 7 et saep. —
    b.
    In partic., in rhet., plainly, simply, without ornament:

    humilia subtiliter et magna graviter et mediocria temperate dicere,

    Cic. Or. 29, 100:

    versute et subtiliter dicere,

    id. ib. 7, 22:

    privatas causas agere subtilius: capitis aut famae ornatius,

    id. Fam. 9, 21, 1:

    magnifice an subtiliter dicere,

    Quint. 8, 3, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > subtilia

  • 12 subtilis

    subtīlis, e, adj. [sub-tela; and therefore, prop., woven fine; hence], fine, not thick or coarse, thin, slender, minute (syn. tenuis).
    I.
    Lit. (mostly poet. and in postAug. prose;

    not in Cic.): quae vulgo volitant subtili praedita filo,

    Lucr. 4, 88:

    ventus subtili corpore tenuis,

    id. 4, 901; cf. id. 3, 195; Cat. 54, 3:

    acies gladii,

    Sen. Ep. 76, 14:

    farina,

    Plin. 18, 7, 14, § 74:

    mitra,

    Cat. 64, 63:

    ignis,

    Lucr. 6, 225:

    subtilia et minuta primordia rerum,

    id. 4, 122; 4, 114.— Subst.: subtīlĭa, ĭum, n. plur., fine goods or stuffs, Vulg. Isa. 19, 9:

    indui te subtilibus,

    id. Ezech. 16, 10.— Comp.:

    harundo,

    Plin. 16, 36, 66, § 168:

    semen raporum,

    id. 18, 13, 34, § 129.— Sup.:

    sucus subtilissimus,

    Plin. 11, 5, 4, § 11.—
    B.
    Transf., of the senses, fine, nice, acute, delicate, exqui site (rare):

    palatum,

    Hor. S. 2, 8, 38:

    subtilior gula,

    Col. 8, 16, 4.—
    II.
    Trop., fine, nice, precise, exact, accurate, keen, subtle (class.; syn.: elegans, concinnus).
    A.
    In gen.:

    sollers subtilisque descriptio,

    Cic. N. D. 2, 47, 121:

    definitio,

    id. de Or. 1, 23, 109:

    observatio,

    Plin. 18, 13, 35, § 132:

    sententia,

    id. 18, 17, 46, § 165:

    argumentatio,

    id. 2, 108, 112, § 247:

    quaestio,

    id. 11, 16, 16, § 46:

    Graecia,

    Manil. 4, 718.— Comp.:

    reliquae (epistulae) subtiliores erunt,

    more particular, Cic. Att. 5, 14, 3.— Sup.:

    quae (curatio manus) inter subtilissimas haberi potest,

    Cels. 7, 7, 13:

    inventum,

    Plin. 31, 3, 23, § 40:

    Democritus, subtilissimus antiquorum,

    Sen. Q. N. 7, 3, 2.—
    2.
    Transf., of taste or judgment, fine, keen, delicate, exquisite (syn.:

    sagax, acutus): judicium,

    Cic. Fam. 15, 6, 1; Hor. Ep. 2, 1, 242; cf.:

    subtilis veterum judex,

    id. S. 2, 7, 101:

    sapiens subtilisque lector,

    Plin. Ep. 4, 14, 7:

    vir subtilis, dispositus, acer, disertus,

    id. ib. 2, 11, 17; 4, 17, 4.—
    B.
    In partic., in rhet., of speech or of the speaker, plain, simple, unadorned (syn. simplex):

    genus dicendi,

    Cic. Or. 21, 69; cf.:

    acutissimum et subtilissimum dicendi genus,

    id. de Or. 2, 23, 98:

    oratio,

    id. Or. 5, 20; cf. id. ib. 23, 78:

    Stoicorum non ignoras, quam sit subtile vel spinosum potius dicendi genus,

    id. Fin. 3, 1, 3: subtile quod ischnon vocant, Quint. 12, 10, 58:

    disputator,

    Cic. Off. 1, 1, 3:

    quis illo (Catone) in docendo edisserendoque subtilior?

    id. Brut. 17, 65:

    oratione limatus atque subtilis,

    id. de Or. 1, 39, 180; cf. id. de Or. 3, 8, 31: Lysias subtilis scriptor atque [p. 1785] elegans, id. Brut. 9, 35; Quint. 10, 1, 78:

    praeceptor,

    id. 1, 4, 25; 12, 10, 51.—Hence, adv.: subtīlĭter, finely, minutely.
    1.
    Lit.:

    subtiliter insinuatus ad parvas partes aër,

    Lucr. 6, 1031:

    conexae res,

    closely, intimately, id. 3, 739:

    dividere aliquid,

    Plin. 5, 12, 13, § 67:

    fodere,

    lightly, superficially, Pall. Febr. 21 fin.
    2.
    Trop., finely, acutely, minutely, accurately, subtly.
    a.
    In gen.:

    subtiliter judicare,

    finely, acutely, Cic. Verr. 2, 4, 57, § 127:

    de re publicā quid ego tibi subtiliter? tota periit,

    minutely, particularly, id. Att. 2, 21, 1; cf.:

    haec ad te scribam alias subtilius,

    id. ib. 1, 13, 4:

    subtiliter exsequi numerum,

    Liv. 3, 5:

    de aliquā re subtiliter disserere,

    Cic. Fl. 17, 41:

    aliquid persequi,

    id. de Or. 1, 21, 98; cf.:

    id persequar subtilius,

    id. Rep. 2, 23, 42:

    subtilius haec disserunt,

    id. Lael. 5, 18:

    subtilius ista quaerunt,

    id. ib. 2, 7 et saep. —
    b.
    In partic., in rhet., plainly, simply, without ornament:

    humilia subtiliter et magna graviter et mediocria temperate dicere,

    Cic. Or. 29, 100:

    versute et subtiliter dicere,

    id. ib. 7, 22:

    privatas causas agere subtilius: capitis aut famae ornatius,

    id. Fam. 9, 21, 1:

    magnifice an subtiliter dicere,

    Quint. 8, 3, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > subtilis

  • 13 tenuis

        tenuis e, adj. with comp. tenuior and sup. tenuissimus    [2 TA-], drawn out, meagre, slim, thin, lank, slender: Pinna, H.: acus, fine, O.: avena, V.: animae (defunctorum), O.—Of texture, thin, fine, close: vestes, O.: togae, H.: toga filo tenuissima, O.: natura oculos membranis tenuissimis saepsit.—Of substance, thin, rare, fine, slight: caelum: athereus locus tenuissimus est: agmen (militum), L.— Little, slight, trifling, inconsiderable, insignificant, poor, mean: oppidum: aqua, shallow, L.: tenuem fontibus adfer aquam, i. e. a little water, O.: sulcus, V.: Insignis tenui fronte Lycoris, low, H.: semita, narrow, V.: cibus, Ph.: opes: census, H.: praeda, Cs.: tenuissimum lumen: ventus, a breeze, V.—Of persons, poor: servus sit an liber, pecuniosus an tenuis.— Plur m. as subst: tenuīs praemio, stultos errore permovit: fortunae constitui tenuiorum videbantur: cuiusque censum tenuissimi auxerant.—Fig., fine, nice, delicate, subtle, exact: distinctio: cura, O.: rationes non ad tenue elimatae.— Weak, trifling, insignificant, mean, poor, slight: tenuissima valetudo, delicate, Cs.: sermo: in tenuissimis rebus labi: artificium: spes tenuior: curae, V.— Low in rank, mean, inferior, common: tenuiores, the lower orders: tenuis L. Virginius unusque de multis: tenuissimus quisque: adulescentes tenui loco orti, L.
    * * *
    tenue, tenuior -or -us, tenuissimus -a -um ADJ
    thin, fine; delicate; slight, little, unimportant; weak, feeble

    Latin-English dictionary > tenuis

  • 14 tenue

    tĕnŭis, e (in the poets also as dissyl. tēnuis, and hence sometimes written ten-vis, Lucr. 1, 875; 2, 232; 3, 232 al.; cf.

    tenuia and tenuius, trisyl.,

    id. 4, 66; 4, 808; 3, 243, v. Carey, Lat. Prosody, § 47), adj. [root in Sanscr. tanu; ten., Gr. teinô; prop. stretched out, drawn out; v. teneo; hence], thin, fine, close, etc. (syn.: gracilis, exilis).
    I.
    Lit.
    1.
    Of texture, fine, thin:

    subtemen,

    Plaut. Merc. 3, 1, 20:

    vestes,

    Tib. 2, 3, 53:

    vestes,

    Ov. A. A. 3, 707:

    amictus,

    id. M. 4, 104:

    togae,

    Hor. Ep. 1, 14, 32:

    toga filo tenuissima,

    Ov. A. A. 3, 445:

    tunicae,

    id. F. 2, 319:

    natura oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    pellis,

    Ov. A. A. 3, 77:

    arietes tenuioris velleris,

    Col. 7, 2, 5.—
    2.
    Of substance, thin, rare, fine:

    tenue caelum (opp. crassum),

    Cic. Fat. 4, 7; so,

    tenue purumque caelum,

    id. Div. 1, 57, 130: aër, rare (with purus), id. N. D. 2, 16, 42; cf.:

    aethereus locus tenuissimus est,

    id. ib. 2, 15, 42:

    capilli,

    Ov. Am. 1, 14, 5:

    comae,

    Tib. 1, 9, 68:

    rima,

    Ov. M. 4, 65:

    vinum,

    thin, watery, Plin. 14, 9, 11, § 80; 15, 28, 33, § 110; 23, 1, 22, § 39:

    aqua,

    clear, Ov. F. 2, 250; cf.

    sanguis (opp. crassus),

    Plin. 11, 38, 90, § 221:

    agmen (militum),

    Liv. 25, 23, 16:

    acies,

    Tac. A. 1, 64; cf.

    pluviae,

    Verg. G. 1, 92.—
    3.
    Of form, slim, thin, lank, slender, fine:

    penna,

    Hor. C. 2, 20, 1:

    cauda (piscis),

    Ov. M. 4, 726:

    acus,

    id. Am. 3, 7, 30:

    tabellae,

    Mart. 14, 3, 1:

    nitedula,

    thin, lank, meagre, Hor. Ep. 1, 7, 29; cf.:

    canes macie tenues,

    Nemes. Cyn. 137:

    Gellius,

    Cat. 89, 1:

    Thais,

    Mart. 11, 101, 1:

    umbra (defuncti),

    Tib. 3, 2, 9; cf.:

    animae (defunctorum),

    Ov. M. 14, 411; id. F. 2, 565. —
    4.
    Of sounds, weak, thin: vox, Pompon. ap. Macr. S. 6, 4, 12 (Com. Rel. v. 59 Rib.); Quint. 11, 3, 32. —
    B.
    Transf., in gen., little, slight, trifling, poor, mean, etc.:

    oppidum tenue sane,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 53; cf.:

    magnae quondam urbis tenue vestigium,

    Plin. 3, 4, 5, § 32:

    murus,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    amnis,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    aqua,

    shallow, Liv. 1, 4, 6; Ov. F. 2, 250; Quint. 12, 2, 11:

    rivulus,

    Cic. Rep. 2, 19, 34:

    sulcus,

    Verg. G. 1, 68:

    foramen,

    Plin. 16, 36, 66, § 165:

    intervallum,

    id. 31, 2, 2, § 4:

    insignis tenui fronte Lycoris,

    Hor. C. 1, 33, 5:

    tenuem victum antefert copioso,

    Cic. Tusc. 3, 20, 49; so,

    victus,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. Lael. 23, 86; Hor. S. 2, 2, 53:

    mensa,

    id. C. 2, 16, 14:

    cibus,

    Phaedr. 4, 13, 7:

    tenuissimum patrimonium,

    Auct. Her. 4, 38, 50:

    opes,

    Cic. Quint. 1, 2:

    res (familiaris),

    Hor. Ep. 1, 20, 20; cf.

    census,

    id. ib. 1, 7, 56:

    honores,

    Nep. Milt. 6, 2:

    praeda,

    Caes. B. G. 6, 35:

    tenuissimum lumen,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    pumex,

    i. e. light, Prop. 3 (4), 1, 8. — Transf., of poor persons:

    tenuis (opp. locuples),

    Cic. Off. 2, 20, 70:

    servus sit an liber, pecuniosus an tenuis,

    id. Inv. 1, 25, 35:

    fortunae constitui tenuiorum videbantur,

    id. Sest. 48, 103; cf.:

    locupletissimi cujusque census extenuarant, tenuissimi auxerant,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    tenuis et obaeratus,

    Suet. Caes. 46:

    Regulus,

    Plin. Ep. 2, 20, 13.—With gen.:

    tenuis opum,

    Sil. 6, 19.—
    II.
    Trop.
    A.
    Fine, nice, delicate, subtle, exact (syn.:

    elegans, subtilis): tenuis et acuta distinctio,

    Cic. Ac. 2, 14, 43; cf.:

    tenues autem differentias (praecepta) habent,

    Sen. Ep. 94, 35:

    (oratores) tenues, acuti,

    Cic. Or. 5, 20; so,

    orator,

    id. ib. 24, 81; Quint. 12, 10, 21:

    aures,

    Lucr. 4, 913:

    cura,

    Ov. P. 4, 6, 37:

    Athenae,

    elegant, Mart. 6, 64, 17:

    rationes latiore specie, non ad tenue limatae,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    textum dicendi,

    Quint. 10, 1, 64.— Subst.: tĕnŭe, is, n., that which is subtle (opp. comprehensibile), Lact. 7, 4, 12.—
    B.
    Transf. (acc. to I. B.), weak, trifling, insignificant, mean, low:

    cum tenuissimā valetudine esset,

    weak, feeble, delicate, Caes. B. G. 5, 40:

    tenuis atque infirmus animus,

    id. B. C. 1, 32:

    ingenium (opp. forte),

    Quint. 10, 2, 19:

    tenuis et angusta ingeni vena,

    id. 6, 2, 3: tenuis exsanguisque sermo, Cic. de Or. 1, 13, 57; Quint. 8, 3, 18:

    in ininimis tenuissimisque rebus labi,

    Cic. de Or. 1, 37, 169:

    tenuissimarum rerum jura,

    id. Caecin. 12, 34:

    artificium perquam tenue et leve,

    id. de Or. 1, 28, 129:

    grammatica, ars tenuis ac jejuna,

    Quint. 1, 4, 5:

    inanis et tenuis spes,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43; cf.:

    spes tenuior,

    id. Att. 3, 19, 2:

    suspitio,

    id. Caecin. 15, 43:

    causa tenuis et inops,

    id. Fam. 9, 12, 2:

    curae,

    Verg. G. 1, 177:

    gloria,

    id. ib. 4, 6:

    damnum,

    Tac. A. 12, 39:

    negotia paulo ad dicendum tenuiora,

    Quint. 12, 9, 8:

    nec sua plus debet tenui Verona Catullo,

    i. e. to the author of trifling, amorous lays, Mart. 10, 103, 5; v. tenuo, II. —
    2.
    Esp., of rank, standing, etc., low, inferior, common:

    tenuiores,

    men of lower rank, the lower orders, Cic. Leg. 3, 10, 24; cf.:

    tenuis L. Virginius unusque de multis,

    id. Fin. 2, 20, 66:

    tenuissimus quisque,

    id. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    homines,

    id. Mur. 34, 70; cf.:

    commoti animi tenuiorum,

    id. ib. 23, 47:

    si obscuri erunt aut tenues,

    id. Part. Or. 34, 117:

    qui tenuioris ordinis essent,

    id. Leg. 3, 13, 30:

    adulescentes tenui loco orti,

    Liv. 2, 3, 2. — Hence, adv.: tĕnŭĭter.
    1.
    Lit.
    a.
    Thinly:

    alutae tenuiter confectae,

    Caes. B. G. 3, 13.—
    b.
    Indifferently, poorly: Da. Quid rei gerit? Ge. Sic, tenuiter. Da. Non multum habet, Quod det, etc., Ter. Phorm. 1, 2, 95.—
    2.
    Trop.
    a.
    Finely, acutely, exactly, subtilely:

    tenuiter disserere,

    Cic. Or. 14, 46:

    tenuiter multa, multa sublimiter tenere,

    Plin. Ep. 4, 27, 1:

    scribere (with argute),

    id. ib. 6, 21, 4:

    tenuiter et argute multa disserit,

    Gell. 6, 2, 6.— Comp.:

    illae (argumentationes) tenuius et acutius et subtilius tractantur,

    Cic. Inv. 2, 16, 51.—
    b.
    Lightly, slightly, superficially:

    mihi nimium tenuiter Siculorum erga te voluntatis argumenta colligere videor,

    Cic. Verr. 2, 2, 65, § 157; Auct. Her. 3, 8, 15; 4, 36, 48.— Sup.:

    tenuissime aestimare,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 35.

    Lewis & Short latin dictionary > tenue

  • 15 tenuis

    tĕnŭis, e (in the poets also as dissyl. tēnuis, and hence sometimes written ten-vis, Lucr. 1, 875; 2, 232; 3, 232 al.; cf.

    tenuia and tenuius, trisyl.,

    id. 4, 66; 4, 808; 3, 243, v. Carey, Lat. Prosody, § 47), adj. [root in Sanscr. tanu; ten., Gr. teinô; prop. stretched out, drawn out; v. teneo; hence], thin, fine, close, etc. (syn.: gracilis, exilis).
    I.
    Lit.
    1.
    Of texture, fine, thin:

    subtemen,

    Plaut. Merc. 3, 1, 20:

    vestes,

    Tib. 2, 3, 53:

    vestes,

    Ov. A. A. 3, 707:

    amictus,

    id. M. 4, 104:

    togae,

    Hor. Ep. 1, 14, 32:

    toga filo tenuissima,

    Ov. A. A. 3, 445:

    tunicae,

    id. F. 2, 319:

    natura oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    pellis,

    Ov. A. A. 3, 77:

    arietes tenuioris velleris,

    Col. 7, 2, 5.—
    2.
    Of substance, thin, rare, fine:

    tenue caelum (opp. crassum),

    Cic. Fat. 4, 7; so,

    tenue purumque caelum,

    id. Div. 1, 57, 130: aër, rare (with purus), id. N. D. 2, 16, 42; cf.:

    aethereus locus tenuissimus est,

    id. ib. 2, 15, 42:

    capilli,

    Ov. Am. 1, 14, 5:

    comae,

    Tib. 1, 9, 68:

    rima,

    Ov. M. 4, 65:

    vinum,

    thin, watery, Plin. 14, 9, 11, § 80; 15, 28, 33, § 110; 23, 1, 22, § 39:

    aqua,

    clear, Ov. F. 2, 250; cf.

    sanguis (opp. crassus),

    Plin. 11, 38, 90, § 221:

    agmen (militum),

    Liv. 25, 23, 16:

    acies,

    Tac. A. 1, 64; cf.

    pluviae,

    Verg. G. 1, 92.—
    3.
    Of form, slim, thin, lank, slender, fine:

    penna,

    Hor. C. 2, 20, 1:

    cauda (piscis),

    Ov. M. 4, 726:

    acus,

    id. Am. 3, 7, 30:

    tabellae,

    Mart. 14, 3, 1:

    nitedula,

    thin, lank, meagre, Hor. Ep. 1, 7, 29; cf.:

    canes macie tenues,

    Nemes. Cyn. 137:

    Gellius,

    Cat. 89, 1:

    Thais,

    Mart. 11, 101, 1:

    umbra (defuncti),

    Tib. 3, 2, 9; cf.:

    animae (defunctorum),

    Ov. M. 14, 411; id. F. 2, 565. —
    4.
    Of sounds, weak, thin: vox, Pompon. ap. Macr. S. 6, 4, 12 (Com. Rel. v. 59 Rib.); Quint. 11, 3, 32. —
    B.
    Transf., in gen., little, slight, trifling, poor, mean, etc.:

    oppidum tenue sane,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 53; cf.:

    magnae quondam urbis tenue vestigium,

    Plin. 3, 4, 5, § 32:

    murus,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    amnis,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    aqua,

    shallow, Liv. 1, 4, 6; Ov. F. 2, 250; Quint. 12, 2, 11:

    rivulus,

    Cic. Rep. 2, 19, 34:

    sulcus,

    Verg. G. 1, 68:

    foramen,

    Plin. 16, 36, 66, § 165:

    intervallum,

    id. 31, 2, 2, § 4:

    insignis tenui fronte Lycoris,

    Hor. C. 1, 33, 5:

    tenuem victum antefert copioso,

    Cic. Tusc. 3, 20, 49; so,

    victus,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. Lael. 23, 86; Hor. S. 2, 2, 53:

    mensa,

    id. C. 2, 16, 14:

    cibus,

    Phaedr. 4, 13, 7:

    tenuissimum patrimonium,

    Auct. Her. 4, 38, 50:

    opes,

    Cic. Quint. 1, 2:

    res (familiaris),

    Hor. Ep. 1, 20, 20; cf.

    census,

    id. ib. 1, 7, 56:

    honores,

    Nep. Milt. 6, 2:

    praeda,

    Caes. B. G. 6, 35:

    tenuissimum lumen,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    pumex,

    i. e. light, Prop. 3 (4), 1, 8. — Transf., of poor persons:

    tenuis (opp. locuples),

    Cic. Off. 2, 20, 70:

    servus sit an liber, pecuniosus an tenuis,

    id. Inv. 1, 25, 35:

    fortunae constitui tenuiorum videbantur,

    id. Sest. 48, 103; cf.:

    locupletissimi cujusque census extenuarant, tenuissimi auxerant,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    tenuis et obaeratus,

    Suet. Caes. 46:

    Regulus,

    Plin. Ep. 2, 20, 13.—With gen.:

    tenuis opum,

    Sil. 6, 19.—
    II.
    Trop.
    A.
    Fine, nice, delicate, subtle, exact (syn.:

    elegans, subtilis): tenuis et acuta distinctio,

    Cic. Ac. 2, 14, 43; cf.:

    tenues autem differentias (praecepta) habent,

    Sen. Ep. 94, 35:

    (oratores) tenues, acuti,

    Cic. Or. 5, 20; so,

    orator,

    id. ib. 24, 81; Quint. 12, 10, 21:

    aures,

    Lucr. 4, 913:

    cura,

    Ov. P. 4, 6, 37:

    Athenae,

    elegant, Mart. 6, 64, 17:

    rationes latiore specie, non ad tenue limatae,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    textum dicendi,

    Quint. 10, 1, 64.— Subst.: tĕnŭe, is, n., that which is subtle (opp. comprehensibile), Lact. 7, 4, 12.—
    B.
    Transf. (acc. to I. B.), weak, trifling, insignificant, mean, low:

    cum tenuissimā valetudine esset,

    weak, feeble, delicate, Caes. B. G. 5, 40:

    tenuis atque infirmus animus,

    id. B. C. 1, 32:

    ingenium (opp. forte),

    Quint. 10, 2, 19:

    tenuis et angusta ingeni vena,

    id. 6, 2, 3: tenuis exsanguisque sermo, Cic. de Or. 1, 13, 57; Quint. 8, 3, 18:

    in ininimis tenuissimisque rebus labi,

    Cic. de Or. 1, 37, 169:

    tenuissimarum rerum jura,

    id. Caecin. 12, 34:

    artificium perquam tenue et leve,

    id. de Or. 1, 28, 129:

    grammatica, ars tenuis ac jejuna,

    Quint. 1, 4, 5:

    inanis et tenuis spes,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43; cf.:

    spes tenuior,

    id. Att. 3, 19, 2:

    suspitio,

    id. Caecin. 15, 43:

    causa tenuis et inops,

    id. Fam. 9, 12, 2:

    curae,

    Verg. G. 1, 177:

    gloria,

    id. ib. 4, 6:

    damnum,

    Tac. A. 12, 39:

    negotia paulo ad dicendum tenuiora,

    Quint. 12, 9, 8:

    nec sua plus debet tenui Verona Catullo,

    i. e. to the author of trifling, amorous lays, Mart. 10, 103, 5; v. tenuo, II. —
    2.
    Esp., of rank, standing, etc., low, inferior, common:

    tenuiores,

    men of lower rank, the lower orders, Cic. Leg. 3, 10, 24; cf.:

    tenuis L. Virginius unusque de multis,

    id. Fin. 2, 20, 66:

    tenuissimus quisque,

    id. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    homines,

    id. Mur. 34, 70; cf.:

    commoti animi tenuiorum,

    id. ib. 23, 47:

    si obscuri erunt aut tenues,

    id. Part. Or. 34, 117:

    qui tenuioris ordinis essent,

    id. Leg. 3, 13, 30:

    adulescentes tenui loco orti,

    Liv. 2, 3, 2. — Hence, adv.: tĕnŭĭter.
    1.
    Lit.
    a.
    Thinly:

    alutae tenuiter confectae,

    Caes. B. G. 3, 13.—
    b.
    Indifferently, poorly: Da. Quid rei gerit? Ge. Sic, tenuiter. Da. Non multum habet, Quod det, etc., Ter. Phorm. 1, 2, 95.—
    2.
    Trop.
    a.
    Finely, acutely, exactly, subtilely:

    tenuiter disserere,

    Cic. Or. 14, 46:

    tenuiter multa, multa sublimiter tenere,

    Plin. Ep. 4, 27, 1:

    scribere (with argute),

    id. ib. 6, 21, 4:

    tenuiter et argute multa disserit,

    Gell. 6, 2, 6.— Comp.:

    illae (argumentationes) tenuius et acutius et subtilius tractantur,

    Cic. Inv. 2, 16, 51.—
    b.
    Lightly, slightly, superficially:

    mihi nimium tenuiter Siculorum erga te voluntatis argumenta colligere videor,

    Cic. Verr. 2, 2, 65, § 157; Auct. Her. 3, 8, 15; 4, 36, 48.— Sup.:

    tenuissime aestimare,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 35.

    Lewis & Short latin dictionary > tenuis

  • 16 tenvis

    tĕnŭis, e (in the poets also as dissyl. tēnuis, and hence sometimes written ten-vis, Lucr. 1, 875; 2, 232; 3, 232 al.; cf.

    tenuia and tenuius, trisyl.,

    id. 4, 66; 4, 808; 3, 243, v. Carey, Lat. Prosody, § 47), adj. [root in Sanscr. tanu; ten., Gr. teinô; prop. stretched out, drawn out; v. teneo; hence], thin, fine, close, etc. (syn.: gracilis, exilis).
    I.
    Lit.
    1.
    Of texture, fine, thin:

    subtemen,

    Plaut. Merc. 3, 1, 20:

    vestes,

    Tib. 2, 3, 53:

    vestes,

    Ov. A. A. 3, 707:

    amictus,

    id. M. 4, 104:

    togae,

    Hor. Ep. 1, 14, 32:

    toga filo tenuissima,

    Ov. A. A. 3, 445:

    tunicae,

    id. F. 2, 319:

    natura oculos membranis tenuissimis vestivit et saepsit,

    Cic. N. D. 2, 57, 142:

    pellis,

    Ov. A. A. 3, 77:

    arietes tenuioris velleris,

    Col. 7, 2, 5.—
    2.
    Of substance, thin, rare, fine:

    tenue caelum (opp. crassum),

    Cic. Fat. 4, 7; so,

    tenue purumque caelum,

    id. Div. 1, 57, 130: aër, rare (with purus), id. N. D. 2, 16, 42; cf.:

    aethereus locus tenuissimus est,

    id. ib. 2, 15, 42:

    capilli,

    Ov. Am. 1, 14, 5:

    comae,

    Tib. 1, 9, 68:

    rima,

    Ov. M. 4, 65:

    vinum,

    thin, watery, Plin. 14, 9, 11, § 80; 15, 28, 33, § 110; 23, 1, 22, § 39:

    aqua,

    clear, Ov. F. 2, 250; cf.

    sanguis (opp. crassus),

    Plin. 11, 38, 90, § 221:

    agmen (militum),

    Liv. 25, 23, 16:

    acies,

    Tac. A. 1, 64; cf.

    pluviae,

    Verg. G. 1, 92.—
    3.
    Of form, slim, thin, lank, slender, fine:

    penna,

    Hor. C. 2, 20, 1:

    cauda (piscis),

    Ov. M. 4, 726:

    acus,

    id. Am. 3, 7, 30:

    tabellae,

    Mart. 14, 3, 1:

    nitedula,

    thin, lank, meagre, Hor. Ep. 1, 7, 29; cf.:

    canes macie tenues,

    Nemes. Cyn. 137:

    Gellius,

    Cat. 89, 1:

    Thais,

    Mart. 11, 101, 1:

    umbra (defuncti),

    Tib. 3, 2, 9; cf.:

    animae (defunctorum),

    Ov. M. 14, 411; id. F. 2, 565. —
    4.
    Of sounds, weak, thin: vox, Pompon. ap. Macr. S. 6, 4, 12 (Com. Rel. v. 59 Rib.); Quint. 11, 3, 32. —
    B.
    Transf., in gen., little, slight, trifling, poor, mean, etc.:

    oppidum tenue sane,

    Cic. Verr. 2, 2, 22, § 53; cf.:

    magnae quondam urbis tenue vestigium,

    Plin. 3, 4, 5, § 32:

    murus,

    Cic. Rep. 4, 4, 4:

    amnis,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    aqua,

    shallow, Liv. 1, 4, 6; Ov. F. 2, 250; Quint. 12, 2, 11:

    rivulus,

    Cic. Rep. 2, 19, 34:

    sulcus,

    Verg. G. 1, 68:

    foramen,

    Plin. 16, 36, 66, § 165:

    intervallum,

    id. 31, 2, 2, § 4:

    insignis tenui fronte Lycoris,

    Hor. C. 1, 33, 5:

    tenuem victum antefert copioso,

    Cic. Tusc. 3, 20, 49; so,

    victus,

    id. Fin. 2, 28, 90; id. Lael. 23, 86; Hor. S. 2, 2, 53:

    mensa,

    id. C. 2, 16, 14:

    cibus,

    Phaedr. 4, 13, 7:

    tenuissimum patrimonium,

    Auct. Her. 4, 38, 50:

    opes,

    Cic. Quint. 1, 2:

    res (familiaris),

    Hor. Ep. 1, 20, 20; cf.

    census,

    id. ib. 1, 7, 56:

    honores,

    Nep. Milt. 6, 2:

    praeda,

    Caes. B. G. 6, 35:

    tenuissimum lumen,

    Cic. N. D. 2, 19, 50:

    pumex,

    i. e. light, Prop. 3 (4), 1, 8. — Transf., of poor persons:

    tenuis (opp. locuples),

    Cic. Off. 2, 20, 70:

    servus sit an liber, pecuniosus an tenuis,

    id. Inv. 1, 25, 35:

    fortunae constitui tenuiorum videbantur,

    id. Sest. 48, 103; cf.:

    locupletissimi cujusque census extenuarant, tenuissimi auxerant,

    id. Verr. 2, 2, 55, § 138:

    tenuis et obaeratus,

    Suet. Caes. 46:

    Regulus,

    Plin. Ep. 2, 20, 13.—With gen.:

    tenuis opum,

    Sil. 6, 19.—
    II.
    Trop.
    A.
    Fine, nice, delicate, subtle, exact (syn.:

    elegans, subtilis): tenuis et acuta distinctio,

    Cic. Ac. 2, 14, 43; cf.:

    tenues autem differentias (praecepta) habent,

    Sen. Ep. 94, 35:

    (oratores) tenues, acuti,

    Cic. Or. 5, 20; so,

    orator,

    id. ib. 24, 81; Quint. 12, 10, 21:

    aures,

    Lucr. 4, 913:

    cura,

    Ov. P. 4, 6, 37:

    Athenae,

    elegant, Mart. 6, 64, 17:

    rationes latiore specie, non ad tenue limatae,

    Cic. Ac. 2, 20, 66:

    textum dicendi,

    Quint. 10, 1, 64.— Subst.: tĕnŭe, is, n., that which is subtle (opp. comprehensibile), Lact. 7, 4, 12.—
    B.
    Transf. (acc. to I. B.), weak, trifling, insignificant, mean, low:

    cum tenuissimā valetudine esset,

    weak, feeble, delicate, Caes. B. G. 5, 40:

    tenuis atque infirmus animus,

    id. B. C. 1, 32:

    ingenium (opp. forte),

    Quint. 10, 2, 19:

    tenuis et angusta ingeni vena,

    id. 6, 2, 3: tenuis exsanguisque sermo, Cic. de Or. 1, 13, 57; Quint. 8, 3, 18:

    in ininimis tenuissimisque rebus labi,

    Cic. de Or. 1, 37, 169:

    tenuissimarum rerum jura,

    id. Caecin. 12, 34:

    artificium perquam tenue et leve,

    id. de Or. 1, 28, 129:

    grammatica, ars tenuis ac jejuna,

    Quint. 1, 4, 5:

    inanis et tenuis spes,

    Cic. Rosc. Com. 14, 43; cf.:

    spes tenuior,

    id. Att. 3, 19, 2:

    suspitio,

    id. Caecin. 15, 43:

    causa tenuis et inops,

    id. Fam. 9, 12, 2:

    curae,

    Verg. G. 1, 177:

    gloria,

    id. ib. 4, 6:

    damnum,

    Tac. A. 12, 39:

    negotia paulo ad dicendum tenuiora,

    Quint. 12, 9, 8:

    nec sua plus debet tenui Verona Catullo,

    i. e. to the author of trifling, amorous lays, Mart. 10, 103, 5; v. tenuo, II. —
    2.
    Esp., of rank, standing, etc., low, inferior, common:

    tenuiores,

    men of lower rank, the lower orders, Cic. Leg. 3, 10, 24; cf.:

    tenuis L. Virginius unusque de multis,

    id. Fin. 2, 20, 66:

    tenuissimus quisque,

    id. Verr. 2, 1, 47, § 123:

    homines,

    id. Mur. 34, 70; cf.:

    commoti animi tenuiorum,

    id. ib. 23, 47:

    si obscuri erunt aut tenues,

    id. Part. Or. 34, 117:

    qui tenuioris ordinis essent,

    id. Leg. 3, 13, 30:

    adulescentes tenui loco orti,

    Liv. 2, 3, 2. — Hence, adv.: tĕnŭĭter.
    1.
    Lit.
    a.
    Thinly:

    alutae tenuiter confectae,

    Caes. B. G. 3, 13.—
    b.
    Indifferently, poorly: Da. Quid rei gerit? Ge. Sic, tenuiter. Da. Non multum habet, Quod det, etc., Ter. Phorm. 1, 2, 95.—
    2.
    Trop.
    a.
    Finely, acutely, exactly, subtilely:

    tenuiter disserere,

    Cic. Or. 14, 46:

    tenuiter multa, multa sublimiter tenere,

    Plin. Ep. 4, 27, 1:

    scribere (with argute),

    id. ib. 6, 21, 4:

    tenuiter et argute multa disserit,

    Gell. 6, 2, 6.— Comp.:

    illae (argumentationes) tenuius et acutius et subtilius tractantur,

    Cic. Inv. 2, 16, 51.—
    b.
    Lightly, slightly, superficially:

    mihi nimium tenuiter Siculorum erga te voluntatis argumenta colligere videor,

    Cic. Verr. 2, 2, 65, § 157; Auct. Her. 3, 8, 15; 4, 36, 48.— Sup.:

    tenuissime aestimare,

    Cic. Verr. 2, 4, 16, § 35.

    Lewis & Short latin dictionary > tenvis

  • 17 finis

    fīnis, is m. (редко C, L, H, V f.)
    1) предел, граница, рубеж (ad extremum Galliae finem L; fines agrorum C); край ( mundi Fl)
    quem ad finem? C — до каких пор, доколе?
    sine ulla fine или nullo (cum) fine O — без конца, беспрестанно
    2)
    а) pl. пределы, область, территория (iter facere in fines Santonum Cs; populare alienos fines L)
    gens finibus maxima Ap — народ, населяющий огромную территорию
    б) владения (dominos finibus и ex finibus pellere и expellere Cs, Dig); abl. fine ( или fini) cum gen. и abl. до, по
    3) заключение, окончание (finem facere loquendi Cs; ad finem venire L; f. vitae C)
    4) конец, цель, назначение, намерение
    omnes artes habent finem aliquem proposĭtum O — все искусства задаются какой-л. заранее определённой целью
    5) вершина, верх, высшая степень (f. honorum est consulatus C)
    f. bonorum Cвысшее благо
    6) окончание, исход ( discordiarum C)
    finem alicui rei afferre C (constituere, imponere T, VF, dare Fl, statuere Ter, facere Sl, Su etc.) — положить конец чему-либо
    7) (тж. f. supremus H) кончина, смерть (f. Neronis T)

    Латинско-русский словарь > finis

  • 18 minutus

    mĭnūtus, a, um [st1]1 [-] part. passé de minuo.    - adj. [st1]2 [-] petit, menu.    - Varr. d. Non. 14, 18 ; Plaut. Cist. 522 ; Bac. 991.    - minuti pueri, Varr. ap. Non. 141, 18: petits enfants.    - minuti pisciculi, Ter.: menu fretin.    - litterae minutae, Cic. Verr. 4, 93: petites lettres.    - minuta itinera facere, Suet. Aug. 82: voyager à petites journées.    - reticulum, minutis maculis, plenum rosae, Cic. Verr. 5, 27: un sachet aux mailles serrées, plein de roses.    - apud Gemonias minutissimis ictibus excarnificatus, Suet. Vit. 17: arrivé devant les Gémonies, il fut massacré à tout petits coups. [st1]3 [-] futile, mince, frivole, mesquin, de peu d'importance.    - minuti imperatores, Cic. Br. 256: généraux de mince envergure.    - minuta plebes, Phaedr. 4, 6, 13: le menu peuple, la populace.    - minuti philosophi, Cic. Div. 1, 62: philosophes de petite volée. --- Cic. Fin. 1, 61. [st1]4 [-] [rhét.] style haché, coupé.    - minutum sermonis genus, Cic. de Or. 2, 38, 159: style coupé.    - Br. 287 ; Or. 39 ; 40 ; 78, etc. [st1]5 [-] fin.    - est in arte tanta tamque varia etiam huic minutae subtilitati locus, Cic. Br. 291: dans l'art (oratoire) si grand et si varié, il y a place aussi pour cette fine subtilité.    - minutae litterae, Plaut. Bacch. 4, 9, 68: écriture fine.
    * * *
    mĭnūtus, a, um [st1]1 [-] part. passé de minuo.    - adj. [st1]2 [-] petit, menu.    - Varr. d. Non. 14, 18 ; Plaut. Cist. 522 ; Bac. 991.    - minuti pueri, Varr. ap. Non. 141, 18: petits enfants.    - minuti pisciculi, Ter.: menu fretin.    - litterae minutae, Cic. Verr. 4, 93: petites lettres.    - minuta itinera facere, Suet. Aug. 82: voyager à petites journées.    - reticulum, minutis maculis, plenum rosae, Cic. Verr. 5, 27: un sachet aux mailles serrées, plein de roses.    - apud Gemonias minutissimis ictibus excarnificatus, Suet. Vit. 17: arrivé devant les Gémonies, il fut massacré à tout petits coups. [st1]3 [-] futile, mince, frivole, mesquin, de peu d'importance.    - minuti imperatores, Cic. Br. 256: généraux de mince envergure.    - minuta plebes, Phaedr. 4, 6, 13: le menu peuple, la populace.    - minuti philosophi, Cic. Div. 1, 62: philosophes de petite volée. --- Cic. Fin. 1, 61. [st1]4 [-] [rhét.] style haché, coupé.    - minutum sermonis genus, Cic. de Or. 2, 38, 159: style coupé.    - Br. 287 ; Or. 39 ; 40 ; 78, etc. [st1]5 [-] fin.    - est in arte tanta tamque varia etiam huic minutae subtilitati locus, Cic. Br. 291: dans l'art (oratoire) si grand et si varié, il y a place aussi pour cette fine subtilité.    - minutae litterae, Plaut. Bacch. 4, 9, 68: écriture fine.
    * * *
        Minutus, pen. prod. Particip. vt Minuta spes. Tacit. Diminuee, Amoindrie.
    \
        Minutus, pen. prod. Nomen. Petit, Menu.
    \
        Animus minutus. Cic. Petit courage.
    \
        Fruges minutae. Cic. Menu fruict, comme froument et semblables, ce qui n'est point si gros que pois et febves.
    \
        Reticulum minutis maculis. Cic. Une rets qui ha petites mailles.
    \
        Minutus, quum diminutiuis additur, eleganter ipsam rem attenuat, et minorem facit: vt Minuti pisciculi. Terent. Petits et menus poissonnets.

    Dictionarium latinogallicum > minutus

  • 19 pollen

    pollĕn, ĭnĭs, n. (forme pollen inusitée) ou pollis, ĭnĭs, m. f. [st2]1 [-] farine fine, fleur de farine; farine. [st2]2 [-] poudre très fine.
    * * *
    pollĕn, ĭnĭs, n. (forme pollen inusitée) ou pollis, ĭnĭs, m. f. [st2]1 [-] farine fine, fleur de farine; farine. [st2]2 [-] poudre très fine.
    * * *
        Pollen, pollinis, penul. corr. neut. gen. vel Pollis, pollinis, masc. gen. Plin. Fleur de farine tiree par le sas et bluteau. C'est aussi celle qui volle par les moulins, et se tient contre les parois, dicte Folle farine.

    Dictionarium latinogallicum > pollen

  • 20 roro

    roro, āre, āvi, ātum [st1]1 - intr. - [abcl][b]a - tomber (en parl. de la rosée), tomber en pluie fine. - [abcl]b - être humide, être arrosé, être mouillé, être humecté.[/b]    - rorant pennaeque sinusque, Ov. M. 1, 267: ses ailes et son sein ruissellent.    - rorat, impers.: la rosée tombe.    - voir rorans. [st1]2 - tr. - [abcl][b]a - répandre (de la rosée), mouiller, humecter, arroser, baigner. - [abcl]b - faire couler, distiller.[/b]    - rorat imbrem, Plin.: il tombe une pluie fine.    - oculi rorantur lacrimis, Ov.: ses yeux sont inondés de larmes.
    * * *
    roro, āre, āvi, ātum [st1]1 - intr. - [abcl][b]a - tomber (en parl. de la rosée), tomber en pluie fine. - [abcl]b - être humide, être arrosé, être mouillé, être humecté.[/b]    - rorant pennaeque sinusque, Ov. M. 1, 267: ses ailes et son sein ruissellent.    - rorat, impers.: la rosée tombe.    - voir rorans. [st1]2 - tr. - [abcl][b]a - répandre (de la rosée), mouiller, humecter, arroser, baigner. - [abcl]b - faire couler, distiller.[/b]    - rorat imbrem, Plin.: il tombe une pluie fine.    - oculi rorantur lacrimis, Ov.: ses yeux sont inondés de larmes.
    * * *
        Roro, roras, rorare. Virgil. Distiller quelque humeur comme rosee, Faire rosee, Rosiner, Degoutter, Plouviner.
    \
        Oculi rorantur lachrymis. Ouid. Sont arrousez de larmes.
    \
        Rorare aliquem cruore. Sil. Arrouser de sang, Ensanglanter.
    \
        Rorat, Absolute: quo modo dicimus Pluit, ningit, tonat. Colum. Il rosine, Il fait rosee, Il plouvine.

    Dictionarium latinogallicum > roro

См. также в других словарях:

  • fine — [ fin ] n. f. • XIXe; de 2. fin ♦ Eau de vie de raisin de qualité supérieure. ⇒ cognac. Fine champagne (la Champagne désignant une région autour de Cognac). Une bouteille de fine. Verre de fine. Garçon, une fine ! Une fine à l eau. ⊗ HOM. Fines,… …   Encyclopédie Universelle

  • fine — (f[imac]n), a. [Compar. {finer} (f[imac]n [ e]r); superl. {finest}.] [F. fin, LL. finus fine, pure, fr. L. finire to finish; cf. finitus, p. p., finished, completed (hence the sense accomplished, perfect.) See {Finish}, and cf. {Finite}.] 1.… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Fine — may be: * An adjective meaning attractive, sexy, physically attractive, beautiful etc.Legal* Fine (penalty), financial punishment * Fine of lands, an obsolete type of land conveyance * Fine on alienation, money paid to the lord by a tenant when… …   Wikipedia

  • Fine — ist der Familienname folgender Personen: Anne Fine, britische Schriftstellerin Charles H. Fine, Professor und Buchautor David Fine (Musikmanager) (1929–2005), südafrikanischer Musikmanager David Fine (Schauspieler) (* 1955), US amerikanischer… …   Deutsch Wikipedia

  • fine — FÍNE s.n. (livr.) Sfârşit. ♢ loc. adv. În fine = a) în sfârşit; b) în concluzie. – Din it. fine, fr. fin, enfin. Trimis de LauraGellner, 11.05.2004. Sursa: DEX 98  FÍNE s. 1. v. capăt. 2 …   Dicționar Român

  • fine — Ⅰ. fine [1] ► ADJECTIVE 1) of very high quality. 2) satisfactory. 3) in good health and feeling well. 4) (of the weather) bright and clear. 5) (of a thread, filament, or hair) thin. 6) of delicate or intricate w …   English terms dictionary

  • fine — fine1 [fīn] adj. finer, finest [ME fin < OFr < ML finus, for L finis, an end, limit: see FINISH] 1. Obs. finished; perfected 2. superior in quality; better than average; excellent; very good [a fine sample] 3. of exceptional character or… …   English World dictionary

  • fine — 1 n [Anglo French fin fine & Medieval Latin finis end, boundary, agreement, payment for release or privilege, monetary penalty, from Latin finis end, boundary] 1: a sum imposed as punishment for an offense compare restitution 2: a forfeiture or… …   Law dictionary

  • fine (1) — {{hw}}{{fine (1)}{{/hw}}A s. f. 1 Punto, momento terminale: eccoci alla fine del cammino; la fine del mondo | Essere in fin di vita, in punto di morte | Dare, porre fine a qlco., terminarla | Alla –f, finalmente | Alla fine dei conti, (fig.)… …   Enciclopedia di italiano

  • FINE — was created in 1998 and is an informal association of the four main Fair Trade networks: *F Fairtrade Labelling Organizations International (FLO) *I International Fair Trade Association (IFAT) *N Network of European Worldshops (NEWS!) and *E… …   Wikipedia

  • fine — [adj1] excellent, masterly accomplished, aces*, admirable, attractive, beautiful, capital, choice, cool*, crack*, dandy*, elegant, enjoyable, exceptional, expensive, exquisite, fashionable, first class, first rate, first string, five star*, gilt… …   New thesaurus

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»