throw+back

- dzieci odrzuciły nieśmiałą dziewczynkę the children rejected the shy girl

- człowiek odrzucony przez społeczeństwo a social outcast

- odrzucać zgniłe jabłka to throw out rotten apples

- polecał książki znakomite, a słabe odrzucał he recommended outstanding books, rejecting the poor ones

- fala odrzuciła go od brzegu the wave threw him away from the shore

- odrzuciła kołdrę i wstała she threw back the covers and got up

- odrzucić w tył włosy to throw back one’s hair

- odrzucić głowę to throw back one’s head

- podam ci piłkę, a ty ją odrzucisz I’ll pass the ball to you and you’ll throw it back to me

- odrzuca mnie od tych powieści these novels really put me off

- odrzuca mnie od tej wódki this vodka repels me

■ odrzucić troski na bok książk. to not worry

* * *

* * *

odrzucić pf.

1. (= odsuwać, wyrzucać) throw aside, cast away; coś odrzuca kogoś od kogoś/czegoś sth puts sb off sb/sth.

2. (= rzucać z powrotem) throw back, return.

3. (= usuwać) get rid of, throw away; odrzucić troski na bok przest. stop worrying, stop thinking about sth.

4. (= odtrącać, kwestionować) reject, decline, turn down; odrzucać ofertę/propozycję/podanie reject l. turn down an offer/proposal/application; odrzucać wniosek defeat a motion.

5. ( o wojsku) repel, drive back.

- kot wyprężył grzbiet the cat arched its back

- wyprężył się jak struna he stood (as) straight as a ramrod

* * *

1. (np. broni palnej) (= siła) recoil, kick, reaction.

2. (= rzut z powrotem) throw back.

3. (= wadliwa, wyeliminowana rzecz) reject.

- drzwi do kuchni/stajni a kitchen/stable door

- dwoje/troje drzwi two/three doors

- drzwi wejściowe/kuchenne a front/kitchen door

- drzwi balkonowe French window(s) GB

- drzwi od szafy/serwantki a cupboard door

- pukać do drzwi to knock at a. on the door

- otworzyć/zamknąć drzwi to open/close a. shut the door

- otworzyć komuś drzwi (wpuścić) to open the door to sb, to answer the door; (przepuścić) to open the door for sb

- mieszkać z kimś drzwi w drzwi to live next door to sb

- zamknąć a. zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem to shut a. slam the door in sb’s face

- zamknąć przed kimś drzwi to shut the door on sb także przen.

- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out, to turn sb out

- za drzwi! get out!

- nie wiedział, co znajduje się za drzwiami he didn’t know what there was behind the door

- drzwi uchyliły/otworzyły/zatrzasnęły się the door opened slightly/opened/slammed shut

- trzasnąć drzwiami to slam the door

- „nie trzaskać drzwiami” ‘don’t slam the door’

- przy drzwiach otwartych [rozprawa] in open court

- przy drzwiach zamkniętych a. za zamkniętymi drzwiami behind closed doors, in camera

- stanąć/pojawić się w drzwiach to stand/appear in the doorway

- stać w drzwiach to stand in the doorway

- przepuścić kogoś w drzwiach to let sb in/out

- minęłam się z nim w drzwiach I was going out just as he was coming in/he was going out as I was coming in

- ta rola otworzyła przed nim drzwi do kariery that role was a springboard to a career a. opened the doors to a career for him

- □ drzwi dwuskrzydłowe a. podwójne double door(s)

- drzwi jednoskrzydłowe single door

- drzwi obrotowe revolving door

- drzwi harmonijkowe folding door

- drzwi rozsuwane sliding door

- drzwi wahadłowe swing door, swinging door US

■ chodzić od drzwi do drzwi to go from door to door

- cisnąć się a. włazić drzwiami i oknami pot. to flock

- dostać się a. wejść kuchennymi drzwiami to get in by the back door

- dostać się a. wejść tylnymi drzwiami to sneak in by a. through the back door

- drzwi się nie zamykają it’s all go GB

- pokazać a. wskazać komuś drzwi to show sb the door

- nie kładź palca między drzwi don’t stick your neck out

- te drzwi stoją przed tobą/nimi otworem you/they are always welcome

* * *

* * *

Gen. -i door; drzwi wejściowe front door, main door; drzwi kuchenne back door, kitchen door; drzwi na taras terrace door, French windows; drzwi otwarte na oścież wide-open door; pukać do drzwi knock at the door; dobijać się do drzwi bang at the door, pound on the door; zamknąć drzwi close the door; podsłuchiwać pod drzwiami eavesdrop at a door; stanąć w drzwiach stand in the doorway l. on the threshold; wyrzucić kogoś za drzwi throw sb out; wskazać l. pokazać komuś drzwi show sb the door; dom, w którym drzwi się nie zamykają open house; zatrzasnąć komuś drzwi przed nosem dosł. slam the door in sb's face; przen. turn sb from one's door; drzwi stoją przed kimś otworem door is open to sb; pchać się drzwiami i oknami crowd; wyważać otwarte drzwi state l. prove the obvious; za zamkniętymi drzwiami behind closed doors; rozprawa przy drzwiach zamkniętych in camera trial; obrady przy drzwiach otwartych open session; polityka otwartych drzwi open door policy; chodzić od drzwi do drzwi go door-to-door, beg; za drzwi! out!; nie kładź palca między drzwi it's none of your business; don't interfere in someone else's business; drzwi jednoskrzydłowe single door; drzwi dwuskrzydłowe double doors; drzwi obrotowe revolving door; drzwi rozsuwane sliding door; drzwi wahadłowe swing door; dwoje/troje drzwi two/three doors.

- przerzucać ziemię/węgiel łopatą to shovel soil/coal

- przerzucać gruz koparką to move the rubble with an excavator

- przerzucić kamień przez płot to throw a stone over the fence

- przerzucić piłkę ponad siatką to send the ball over the net

- przerzucił sobie płaszcz przez ramię he slung the coat over his shoulder

- sweter przerzucony przez oparcie krzesła a sweater thrown over the back of a chair

- przerzucić linę przez bloczek to pass a rope through a pulley

- przerzucić robotników do innej budowy pot. to move the workers to another construction site

- przerzucił wszystko w biurku, szukając rachunku he went a. rummaged through his desk looking for the bill

- firma przerzuciła poniesione koszty dodatkowe na odbiorców the company offloaded the extra costs onto its clients

- niektórym bankom udaje się przerzucić prawie całe ryzyko na klientów some banks manage to shift almost all the risk of the operations to their clients

- obrońca oskarżonego usiłował część winy przerzucić na drugiego kierowcę the barrister for the defendant tried to offload part of the blame onto the other driver

- niektórzy rodzice chcieliby ciężar wychowania przerzucić na szkołę some parents would like to shift the burden of bringing up their children onto the school

- przerzucić na kogoś obowiązki to pass one’s duties onto sb

- przerzucić na kogoś odpowiedzialność to shift the responsibility onto sb

- autor przerzucił się z prozy na poezję the writer switched over from prose to poetry

- rolnik przerzucił się na hodowlę zwierząt the farmer switched to breeding livestock

- nowotwór przerzucił się na wątrobę a secondary tumour has developed in the liver

■ przerzucić bieg pot. to change gear(s)

- przerzucić most przez rzekę to bridge a river, to throw a bridge across a river

- przerzucić kładkę nad strumykiem to span a brook with a catwalk

- przerzucać się z jednej ostateczności w drugą książk. to go a. swing from one extreme to another

- przerzucać się żartami to swap a. exchange jokes

- zrobić dwa kroki to przodu/do tyłu to take two steps forward/back

- stawiać duże/małe kroki to take big/small steps

- zbliżać się wielkimi krokami [osoba] to walk fast (do kogoś/czegoś toward(s) sb/sth); przen. [dzień, termin] to approach rapidly

- stawiać pierwsze kroki [dziecko] to take one’s first steps; przen. [firma, nauka] to be in its infancy

- stawiać pierwsze kroki jako polityk przen. to take one’s first steps in the world of politics

- usłyszeć czyjeś kroki to hear sb’s footsteps

- iść krok za krokiem to go step by step a. one step at a time

- robić coś krok za krokiem a. krok po kroku to do sth step by step a. one step at a time

- krok po kroku zdobyłem jej zaufanie little by little, I won her trust

- iść za kimś krok w krok to dog sb a. sb’s footsteps, to follow sb (about a. around everywhere)

- iść przy kimś krok w krok to walk in step with sb

- kierować swoje kroki do czegoś a. ku czemuś książk. to direct one’s steps toward(s) sth

- na każdym kroku a. co krok widać było ślady wojny the traces of war were visible at every turn

- ani kroku (dalej)! don’t move!

- iść szybkim/wolnym krokiem to walk at a fast/slow pace

- przyspieszyć/zwolnić kroku to speed up/slow down

- mieć sprężysty/żołnierski krok to walk with a springy/soldierly step

- dotrzymywać komuś/czemuś kroku to keep up with sb/sth także przen.

- równaj krok! (rozkaz wojskowy) get in step!

- krok defiladowy the goose-step

- iść krokiem defiladowym to (do the) goose-step

- uczyć się kroków walca/tanga to learn the steps of the waltz/tango

- mylić krok w tańcu to be a. dance out of step

- podjąć stosowne/stanowcze kroki to take appropriate/decisive steps

- skłonić kogoś do desperackiego kroku to induce sb to make a desperate move

- zdecydować się na ryzykowny krok to decide to make a risky move

- ważny krok w walce z terroryzmem a major step forward in the fight against terrorism

- uczynić krok ku zgodzie to take a step toward(s) reconciliation

- ktoś musi uczynić pierwszy krok someone has to take the first step

- krok wstecz w procesie pokojowym a step backward(s) in the peace process

- milowy krok a giant step

- to odkrycie było milowym krokiem w rozwoju współczesnej nauki this discovery was a giant step in the development of modern science

- znałem jej każdy krok I was aware of her every move

- to dwa kroki stąd it’s just around the corner; it’s just a hop, skip, and jump from here pot.

- jesteśmy o krok a. dzieli nas krok od zwycięstwa victory is just around the corner

- stąd już tylko krok do rewolucji from there its one step to revolution

- nie odstępować kogoś na krok to follow sb everywhere

- sprawa nie posunęła się nawet na a. o krok things have gone (absolutely) nowhere, things have not moved ahead at all

- on nie ustąpi ani na krok he won’t budge an inch

- być ciasnym w kroku [spodnie, bielizna] to be tight in the crotch

- spodnie cisną a. uwierają mnie w kroku my trousers are tight in the crotch

- □ krok łyżwowy Sport ski skating

* * *

* * *

1. (= stąpnięcie) step; ( ciężki) plod, tramp; (= sposób chodzenia) gait, walk; krok defiladowy parade step; niepewny krok unsteady gait; równać krok fall into step; dotrzymywać komuś kroku t. przen. keep pace with sb; chodzić za kimś krok w krok follow sb around, dog sb's footsteps; posuwać się krok za krokiem go step by step; przyspieszać/zwalniać kroku speed up/slow down; skierować dokądś swoje kroki turn one's steps somewhere; wlec się żółwim krokiem lag on l. move at a snail's pace; od miłości do nienawiści tylko jeden krok there's a thin line between love and hate; ani kroku dalej! freeze!, hold it right there!; nie idę ani kroku dalej! I'm not going l. moving a step further!

2. (= odcinek drogi) step; być o krok od be one step away from; co krok at every step, every step of the way; dwa kroki stąd within a stone's throw of here; nie ruszyć się ani na krok not to move a step; spotykać coś na każdym kroku l. co krok encounter sth at every step l. every step of the way; wielki/milowy krok naprzód/wstecz a great/enormous step forward/back.

3. (= działanie) step; desperacki/fałszywy krok desperate/false step; krok po kroku step by step; podjąć konieczne/pilne kroki take necessary/urgent steps; podjąć odpowiednie kroki (prawn.) take due steps; zrobić pierwszy krok take the first steps.

4. pot. ( część ubrania) crotch.

* * *

pl. ocz- Nom. -y Gen. -u Ins. - ami l. - yma

1. ( narząd wzroku) eye, optic (arch.); piwne/brązowe/niebieskie oczy hazel/brown/blue eyes; podbite oko black eye, shiner, mouse; bystre oko sharp l. keen eye; mieć bystre oko be sharp l. keen eyed l. eyesighted; zaczerwienione oko reddish eye; kocie oczy ( na drodze) cat's eyes; kocie oko min. cat's eye; tygrysie oko min. tiger's eye; dno oka anat. eyegrounds, fundus of the eye; oko cyklonu meteor. bull's eye, the eye of the storm; sokole oko eagle eye; maślane oczy filmy eyes; wprawne oko practiced eye; w mgnieniu oka in a blink of an eye, in a twinkling, in a flash l. crack; na pierwszy rzut oka at first glance; coś widać na pierwszy rzut oka sth can be seen at first glance; bez zmrużenia oka without batting an eye; na moich oczach before l. under my eyes, in front of my very eyes; słabnąć l. niknąć w oczach ( o człowieku) be fading away, be wasting away; ale masz oko! good eye!; cieszący oko easy on the eye; cieszyć oko please the eye; klapki na oczach blinders, tunnel vision; klapki na oczy ( konia) blinders; Br. blinkers; w moich oczach to jest nic niewarte it's not worth a penny in my eyes l. to my mind; z zamkniętymi oczami with one's eyes closed; pożerać kogoś oczami devour sb with one's eyes; patrzeć na coś krzywym okiem frown upon sth, look askance at sth; być komuś solą w oku be a thorn in sb's side l. flesh, be the stone in sb's shoe; (szkolić się) pod okiem instruktora (train) under the supervision of the instructor; ciemno, choć oko wykol the night is inky black; rzucać się w oczy stick out a mile, stick out like a sore thumb; spędza mi to sen z oczu I can't get it out of my mind; czytam w twoich oczach, że... I can see l. read it in your eyes that...; dobrze ci z oczu patrzy you have a kind look in your eyes; iść, gdzie oczy poniosą go and never look back, walk and don't look back; jak okiem sięgnąć as far as the eye can see; mieć oczy wokół głowy have eyes at the back of one's head; zrobiło mi się ciemno przed oczami I was seeing spots before my eyes; mam to na oku I'm keeping a (sharp) eye on it; mieć coś na oku (np. o pracy) set sights on sth; mam babcię ciągle przed oczyma I can still see grandma before my eyes; miej oczy i uszy otwarte! keep your eyes and ears open!; powiedzieć l. wygarnąć komuś prawdę w oczy tell sb the truth to his/her face, speak the truth to sb's face; wspominać kogoś/coś z łezką w oku think softly l. affectionately l. nostalgically about sb/sth, think about sb/sth with affection; mydlić komuś oczy pull the wool over sb's eyes, throw dust in sb's eyes; nawet nie mrugnął okiem he didn't flicker an eyelid; nie mogłem od niej oderwać oczu I couldn't take my eyes off her; nie mogę spojrzeć jej w oczy I can't look her in the eye/face; mieć oko na coś keep one's eyes open l. peeled l. skinned for sth; nie spuszczaj z oka dzieci keep your eye on the children, keep a close eye l. watch on the children; podbić komuś oko give sb a black eye l. a shiner; własnym oczom nie wierzę! I can't believe my eyes!; nie zmrużyłem oka I didn't sleep a wink; otworzyć szeroko oczy open one's eyes wide; widzieć kątem oka see sth out of the corner of one's eye; strzec kogoś/czegoś jak oka w głowie keep a close eye on sb/sth; rzut oka na coś glimpse at sth; kiedy ty wreszcie przejrzysz na oczy? when will you finally take the blinds off?; przewracać oczami turn up l. roll one's eyes; robić do kogoś perskie oko give sb the eye, give sb a glad eye, make eyes at sb; kłamać w żywe oczy lie through one's teeth, lie in one's throat; na piękne oczy on trust; w cztery oczy in private; rozmawiać z kimś w cztery oczy talk heart to heart to sb, talk eye to eye; rzuć na to okiem have l. take a look l. glance at it, please; cast an eye over it, please; gołym okiem with the naked eye; stanąć z kimś oko w oko stand face to face with sb, confront sb eyeball to eyeball; stracić kogoś z oczu lose sight of sb; spuścić oczy lower one's eyes, cast one's eyes down; spojrzeć prawdzie w oczy face the truth; wake up and smell the coffee; see things for what they really are; świecić oczami za kogoś blush for sb, take the rap; widzieć coś gołym okiem see sth with the naked eye; widzieć coś na własne oczy see sth with one's own eyes; widzieć coś oczami duszy see sth in one's mind's eyes; wpaść komuś w oko catch sb's fancy l. eye, take l. tickle l. catch sb's fancy; zamknąć oczy close one's eyes, breathe one's last; przymykać na coś oczy turn a blind eye to sth; zejdź mi z oczu! get out of my sight!; oczy mi się kleją I have heavy eyes l. eyelids; pi razy oko sth in the neighborhood of, more or less; pasuje to jak pięść do oka it's like a square peg in a round hole; oczy wychodzą mu na wierzch ( ze zdziwienia) his eyes popped out; oko ci zbieleje it'll leave you open-mouthed; kruk krukowi oka nie wykole crows don't pick crows' eyes; dog does not eat dog; oko za oko, ząb za ząb an eye for an eye and a tooth for a tooth; pańskie oko konia tuczy the eye of the master does more work than both his hands; prawda w oczy kole the greater the truth, the greater the libel; strach ma wielkie oczy fear has big eyes; czego oko nie widzi, tego sercu nie żal what the eye doesn't see, the heart doesn't grieve over; what the eye sees not, the heart craves not.

2. pl. oka Gen. ok (= coś jak oko) eye; ( w rosole) eye; pawie oko peacock's eye, ocellus, eyespot.

3. ( w sieci rybackiej) mesh.

4. żegl. ( wachta) watch, lookout.

5. żegl. ( pętla na linie) eye-splice, loop.

- wkupić się a. wkraść się w czyjeś łaski to ingratiate onself with sb, to curry favour with sb

- zaskarbić sobie a. pozyskać czyjeś łaski to win sb’s favour

- być w łaskach u kogoś to be in sb’s good graces

- wypaść z czyichś łask to fall out of favour with sb

- zostać przywróconym do łask to be back in grace

- prawo łaski (royal) prerogative of mercy GB, (executive) clemency power US

- prezydent skorzystał wobec niego z prawa łaski he was granted a presidential pardon a. reprieve

- w drodze łaski zamieniono mu karę śmierci na dożywotcie his death sentence was commuted to life imprisonment

- w drodze łaski odroczono eksmisję starego człowieka the old man was granted a reprieve from eviction

- być w stanie łaski to be in a state of grace

- łaska boska a. boża divine grace

■ bez łaski a. łaski bez! pot. don’t do me any (big) favours! iron.; forget it, if it’s such a big deal! pot.

- „ile jestem winien?” – „co łaska” ‘how much?’ – ‘it’s up to you’

- stary żebrak prosi co łaska an old beggar is asking for a spare penny

- jak z łaski pot. grudgingly, reluctantly

- odpowiedzieć jak z łaski to answer grudgingly

- zrobić coś jak z łaski to do sth reluctantly

- jeśli łaska przest. if you please

- a przywitać się/podziękować nie łaska? iron. shouldn’t you say hello/thank you?

- król z bożej łaski sovereign by the grace of God

- polityk/malarka z bożej łaski (utalentowany) a born politician/painter

- tancerka/piosenkarz z bożej łaski iron. a piteous a. pathetic dancer/singer

- podaj mi gazetę, z łaski swojej could you please hand me the paper?

- być na czyjejś łasce to be at sb’s mercy

- być na łasce u kogoś a. żyć na czyjejś łasce to be dependent on sb’s generosity

- być zdanym na łaskę losu to be in the hands of fate

- zostawić kogoś na łasce losu to leave sb in the lurch, to leave sb to their fate

- robić łaskę komuś to condescend a. deign to do sth for sb

- wrócić do łask [osoba] to be back in grace; [szkockie kraty, kapelusze] to be back in style a. fashion

- zdać się na łaskę (i niełaskę) kogoś to throw oneself on sb’s mercy

- być zdanym na łaskę (i niełaskę) kogoś to be at sb’s mercy

- łaska pańska na pstrym koniu jeździ przysł. great men’s favours are uncertain

- przekroczył linię mety dwie sekundy za zwycięzcą he crossed the line two seconds behind the winner

- zajęli drugie miejsce za drużyną z Krakowa they came in second place behind the Cracow team

- stała za młodym mężczyzną she was standing behind a young man

- autobus jechał za ciężarówką the bus was travelling behind a lorry

- pies biegł za tramwajem a dog was running behind the tram

- jeden za drugim one after the other a. another

- zamknij drzwi za sobą close the door after you

- brama powoli zamknęła się za nimi the gate slowly closed behind them

- oglądać się za kimś to look back at sb

- mieć coś za sobą (w przeszłości) to have sth behind one

- mieć kogoś za sobą (mieć poparcie) to have sb behind one

- najgorsze jest już za nami the worst is behind us a. is over

- ma za sobą trzyletnie doświadczenie he has three years’ experience behind him

- rząd ma za sobą policję i wojsko the government have the police and the military behind them

- za czyimiś plecami behind sb’s back także przen.

- mieszkają za miastem they live outside town a. the city

- wyjechać za miasto to go out of town

- za biurkiem/ladą behind the desk/counter

- za oceanem beyond the ocean

- słońce schowało się za chmury the sun hid behind some clouds

- włożyła banknoty za stanik she hid the banknotes in her bra

- pojechać za granicę to go abroad

- wyrzucić kogoś za drzwi to throw sb out

- patrzyć za siebie to look back

- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand

- trzymała torbę za pasek she held her bag by the strap

- 10 jajek za dwa złote 10 eggs for two zlotys

- kupić/sprzedać coś za 100 złotych to buy/sell sth for 100 zlotys

- za nic bym tego nie zrobił I wouldn’t do that a. it for anything

- za darmo for free

- za wszelką cenę przen. at any price

- za żadną cenę not at any price

- ile płacisz za telefon? how much do you pay for your telephone?

- cennik opłat za świadczone przez nas usługi a list of fees for services we provide

- kara/nagroda za coś a penalty/reward for sth

- ukarać/nagrodzić kogoś za coś to punish/reward sb for sth

- skazać kogoś za kradzież to sentence sb for theft

- pogniewała się na niego za spóźnienie she was cross with him for being late

- dostał medal za uratowanie tonącego he got a medal for saving a drowning man

- naprawdę chcesz umrzeć za ojczyznę? do you really want to die for your country?

- modlić się za kogoś/za czyjąś duszę to pray for sb/for sb’s soul

- (wypijmy) za zdrowie młodej pary! (let’s drink) to the bride and groom!

- wejście tylko za przepustką a. okazaniem przepustki entry on presentation of a valid pass

- za czyjąś zgodą with sb’s permission a. consent

- wyszedł za kaucją he was released on bail

- oddaj mu to za pokwitowaniem give it to him and ask for a receipt

- za czyjąś radą on sb’s advice

- za czyjąś namową at sb’s instigation

- za pierwszym/drugim razem (the) first/second time round

- za każdym razem each a. every time

- trafił do tarczy dopiero za trzecim razem he only managed to hit the target on the third go

- zdał egzamin za trzecim podejściem he passed the exam at the third attempt

- napisał za nią wypracowanie he wrote her essay for her

- wzięła dyżur za chorą koleżankę she covered her sick friend’s shift

- pracować za dwóch to do enough work for two

- pił za trzech he drank enough for three (people)

- gadać za dziesięciu to talk nineteen to the dozen GB pot., to run off at the mouth US pot.

- za godzinę in an hour a. an hour’s time

- za trzy lata in three years a. three year’s time

- za chwilę wybije północ it’ll be midnight in a minute

- „która godzina?” – „za dziesięć pierwsza” ‘what’s the time?’ – ‘ten to one’

- pociąg odchodzi za dwadzieścia trzecia the train leaves at twenty to three

- za jej życia during a. in her lifetime

- za króla Kazimierza Wielkiego during a. in the reign of Casimir the Great

- za komuny pot. during a. in communist times

- za kadencji poprzedniego prezydenta during the term of office of the previous president

- za czasów Księstwa Warszawskiego during the period of the Duchy of Warsaw

- za młodu sporo podróżował in his youth he did quite a bit a. a fair bit of travelling

- dzień za dniem/rok za rokiem one day/year after another

- wynagrodzenie za trzy miesiące three months’ wages

- zapłacić czynsz za styczeń to pay the rent for January

- uważano go za ekscentryka he was regarded as an eccentric

- przebrała się za Kopciuszka she dressed up as Cinderella

- klucz posłużył mu za narzędzie do otwarcia butelki he used the key as a bottle opener

- z krótkimi włosami można ją wziąć za chłopca with her short hair she could be taken for a boy

- tęsknić za kimś to miss sb; to yearn for sb książk.

- szaleć za kimś to be mad about sb

- uganiać się a. latać za babami pot. to chase (after) women

- jeździł po Polsce za towarem he travelled around Poland looking for goods

- wyważyć wszystkie za i przeciw to weigh up (all) the pros and cons

- 20 głosów za i 5 przeciw 20 votes for and 5 against

- jestem za I’m in favour

- tani, za to pożywny cheap but a. yet nourishing

* * *

- odsłaniać się

* * *

1. (piersi, ramiona) (= odkrywać) expose, bare; (pomnik, tablicę pamiątkową) unveil; odsłonić duszę przed kimś przen. bare one's soul to sb; odsłonić karty przen. show one's cards l. hand; odsłonić przyłbicę przen. drop l. throw off the mask.

2. (= ujawniać) reveal, disclose.

3. (zasłonę, kotarę) (= odsuwać) draw; ( w teatrze) raise.

1. (= ukazywać się, pokazywać się) come into view, appear; odsłonił się widok view appeared.

2. (= zdemaskować się) drop l. throw off the mask; show true colors.

3. (= odsuwać się) rise; kurtyna się odsłania curtain is rising.

- podrzucać coś na dłoni to be tossing a. throwing sth up and down in one’s hand

- podrzucić coś w górę to toss a. throw sth into the air

- podrzucił wysoko piłkę he tossed the ball high into the air

- podrzucić czuprynę to toss (back) one’s hair

- konie podrzucały głowami/grzywami the horses were tossing their heads/manes

- aż go podrzuciło z oburzenia pot., przen. he was outraged

- podrzucić coś komuś do torebki to plant sth in sb’s handbag

- ktoś mu podrzucił te narkotyki someone has planted these drugs on him

- podrzucić komuś dziecko (na stałe) to leave a baby on sb’s doorstep; (na czas nieobecności) to leave a child with sb

- czy mogę ci dzisiaj podrzucić dzieci? can I leave the kids with you today?

- podrzucić pod kuchnię/do ognia to stoke the fire

- podrzucić coś komuś do domu/biura to drop sth off at sb’s house/office

- podrzucić temat do rozmowy to get a conversation going

- podrzucić czyjąś kandydaturę to suggest sb as a candidate

- podrzucić kogoś samochodem to give sb a lift in one’s car

- podrzucić kogoś do pracy/na dworzec to give sb a lift to work/to the station

- pojechać do Warszawy/Francji to go to Warsaw/France

- pójść do kina/teatru to go to the cinema/theatre

- pójść do domu to go home

- chodzić do szkoły to go to school

- Anna już wyszła do pracy Anne has already left for work

- podejść do kogoś to come up to a. approach sb

- chodźmy do mnie let’s go to my place

- przyszedł do mnie wczoraj Robert Robert came to see me yesterday

- pójść do lekarza/dentysty/szewca/fryzjera to go to the doctor’s/dentist’s/cobbler’s/hairdresser’s

- pójść do prawnika to go and see a lawyer, to go to see a lawyer

- napisać do kogoś to write to sb

- rzucić/podać piłkę do kogoś to throw/pass a ball to sb

- zatelefonować/zwrócić się do kogoś to phone/address sb

- celować/strzelić do kogoś to aim/shoot at sb

- odprowadzić kogoś do drzwi to see sb to the door

- piąć się do góry to climb up

- podnieść rękę do góry to put one’s hand up

- ręce do góry! hands up!

- włosy zaczesane do góry upswept hair

- odległość od punktu a do b the distance from A to B a. between A and B

- wejść do pokoju/mieszkania to go into a. enter a room/flat

- wsiąść do samochodu to get into a car

- wsiąść do autobusu/pociągu/samolotu to get on(to) a. board a bus/a train/a plane

- włożyć coś do koperty/walizki/szafy/kieszeni to put sth in(to) an envelope/a suitcase/a wardrobe/one’s pocket

- wlać wodę do filiżanki/butelki/czajnika to pour water into a cup/bottle/kettle

- wsypać cukier do herbaty/kawy to put sugar in(to) one’s/sb’s tea/coffee

- wlać komuś coś do gardła to pour sth down sb’s throat

- zostanę tutaj do jutra/poniedziałku/wiosny I’ll be here till a. until tomorrow/Monday/spring

- mieszkał w Krakowie do śmierci he lived in Cracow to the end of his life

- skończę tłumaczenie do środy I’ll finish the translation by Wednesday

- do rozpoczęcia meczu zostało pięć minut it’s/it was five minutes to the beginning of the match

- do jutra/do czwartku! see you tomorrow/Thursday!

- do widzenia a. zobaczenia! goodbye!; see you! pot.

- do tego czasu nie wolno ci wychodzić z domu until then you mustn’t go out

- do tego czasu skończymy malowanie by then we shall have finished the painting

- tradycja ta sięga wstecz do XVII wieku this tradition goes back to the seventeenth century

- do ostatniej chwili till the last moment, until the last

- wpół do drugiej/szóstej half past one/five

- do dwudziestu pacjentów dziennie up to a. as many as twenty patients a day

- do 100 złotych up to a. as much as one hundred zlotys

- inflacja spadła z dziesięciu do siedmiu procent inflation went down from ten to seven per cent

- do tamtego drzewa up to a. as far as that tree

- do kolan [buty, spódnica] knee-length; [śnieg, woda] up to one’s knees; [warkocze, włosy] down to one’s knees

- od stu do dwustu ludzi/kilometrów from one hundred to two hundred people/kilometres, between one hundred and two hundred people/kilometres

- zmierzyć coś z dokładnością do milimetra to measure sth to within a. to an accuracy of one millimetre

- do ostatniego tchu to the last gasp

- do ostatniego człowieka to a man, to the last man

- telefon/list do ciebie a phone call/letter for you

- piłka do drewna/metalu a saw for (cutting) wood/metal

- coś do jedzenia/picia something to eat/drink

- nie mieć nic do jedzenia/picia to have nothing to eat/drink

- do czego to jest? what is this for?

- „do czego używasz tej szmaty?” – „do mycia podłogi” ‘what do you use this rag for?’ – ‘for washing the floor’

- to nie jest do zabawy that’s not for playing with

- kluczyki do samochodu car keys

- przybory do pisania writing implements

- pasta do butów/podłóg shoe/floor polish

- muzyka do tańca dance music

- miejsce do siedzienia/spania a place to sit/sleep

- opiekunka do dziecka a nanny a. childminder

- „zatrudnię gosposię do prowadzenia domu” ‘housekeeper wanted’

- jednostka do zadań specjalnych a commando unit

- asystent do specjalnych poruczeń a special assistant

- Komisja do Spraw Zbrodni Wojennych War Crimes Commission

- mieć coś do zrobienia a. do roboty to have something to do

- nie masz nic lepszego do roboty? haven’t you got anything better to do?

- mamy kilka spraw do omówienia we’ve got a few things to discuss

- sekretarka przyniosła mu dokumenty do podpisania the secretary brought him some documents to sign

- sprawę przekazano do ponownego rozpatrzenia the case was sent back a. returned for reconsideration

- czy masz coś do prania/prasowania? have you got anything that needs to be washed/ironed?

- wziąć się do pracy to get down to work

- oddałem buty do naprawy I took the shoes in to be repaired

- pozowała mu do portretu she was sitting for him

- możliwy/niemożliwy do zrealizowania feasible/unfeasible

- nienadający się do jedzenia uneatable

- wyrażenie nie do przetłumaczenia an untranslatable phrase

- hałas nie do wytrzymania unbearable noise

- przeszkody nie do pokonania insurmountable obstacles

- propozycja nie do przyjęcia an unacceptable proposal

- to jest nie do załatwienia this is impossible (to arrange)

- miłość/szacunek do kogoś love/respect for sb

- nienawiść do kogoś hatred for a. of sb

- jego stosunek do rodziców/pracy his attitude towards his parents/to(wards) (his) work

- mieć a. odczuwać wstręt do pająków to hate a. be afraid of spiders

- tęsknić do czegoś to long a. yearn for sth

- należeć do stowarzyszenia to belong to a. to be a member of an association

- należeć do partii to be a member of a party

- od dziesięciu lat należy do Partii Zielonych he’s been a member of the Green Party for ten years

- zapisać się do chóru/klubu to join a choir/club

- zaciągnąć się do wojska to enlist in the army

- zaliczać kogoś do swoich przyjaciół to count sb among one’s friends

- przymocować/przywiązać coś do czegoś to attach/tie sth to sth

- dodatek do pensji an allowance a. bonus on top of sb’s wages/salary

- był przystojny, do tego jeszcze nie stary he was good looking, and not so old either

- do tego wszystkiego (na domiar złego) on top of all that

- porównać kogoś/coś do kogoś/czegoś to compare sb/sth to sb/sth

- a do b tak się ma jak x do y a to b is like x to y

- mapa w skali 1 do 2500 a map on a scale of 1 to 2500

- makieta w skali jeden do pięciu a one-fifth scale model

- Legia wygrała dwa do jednego Legia won 2-1

- do łóżka, ale już! off to bed now!

- do roboty! let’s get down to work!; let’s go! pot.

■ co ci do tego? what’s it got to do with you?; what business is it of yours? pot.

- jemu nic do naszych spraw he has no business interfering in our affairs

- do niczego pot. rotten pot.; useless

- spracowane ręce work-roughened a. work-worn hands

- spocone/lepkie (od potu) ręce sweaty/sticky hands

- ręce splamione krwią blood-stained hands

- mieć coś w ręku to have sth in one’s hand

- chwycić kogoś za rękę to take sb’s hand

- wziąć kogoś za rękę to take sb by the hand

- trzymać kogoś za rękę to hold sb by the hand

- uścisnąć czyjąś rękę to shake sb’s hand

- pocałować kogoś w rękę to kiss sb’s hand

- chodzić/stawać na rękach to walk/stand on one’s hands

- klaskać w ręce to clap one’s hands

- oprzeć a. wesprzeć głowę na rękach to prop one’s head on one’s hands

- siedział z brodą opartą na ręce he sat with his chin propped on his hand

- podłożyć sobie ręce pod głowę to clasp one’s hands behind one’s head

- podnieść rękę do góry to put up one’s hand (to answer the question)

- posłać komuś ręką całusa to blow a kiss to sb

- przekładać coś z ręki do ręki to shift sth from one hand to the other

- skaleczyć sobie rękę a. skaleczyć się w rękę to cut one’s hand

- skinąć na kogoś ręką to beckon sb

- walić ręką w stół to bang the table with one’s fist

- wsunąć ręce do kieszeni a. w kieszenie to slide one’s hands into one’s pockets

- wyciągnąć a. wyjąć ręce z kieszeni to take one’s hands out of one’s pockets

- wytrzeć ręce (czymś a. w coś a. o coś) to wipe one’s hands (with sth a. on sth)

- załamywać ręce to wring one’s hands

- zwinąć a. zacisnąć ręce w pięści to clench one’s fists

- zakryć usta rękami to cup one’s hands around one’s mouth

- złożyć ręce do modlitwy to fold one’s hands in prayer

- doręczyć a. oddać coś komuś do rąk własnych to deliver sth to sb personally a. in person

- wróżyć komuś z ręki to read sb’s palm

- nałożenie rąk laying on of hands, imposition of hands

- machać rękami to wave one’s arms (about)

- wywijać rękami to flail one’s arms

- podnieść a. unieść ręce do góry a. w górę to lift one’s arms

- wykręcić komuś rękę to twist sb’s arm

- rozkrzyżować ręce to spread out one’s arms

- spleść a. skrzyżować ręce na piersiach to cross one’s arms over one’s chest a. in front of one’s chest

- rozkładać bezradnie ręce to spread one’s arms helplessly

- wziąć płaszcz na rękę to fling one’s coat over one’s arm

- zarzucić komuś ręce na szyję to throw one’s arms around sb’s neck

- wziąć kogoś pod rękę to link one’s arm through sb’s

- brak rąk do pracy lack of manpower a. staff

- na rękę pot. (gotówką) in cash; (netto) clear

- naprawić coś od ręki to fix a. repair sth on the spot

- załatwił sprawę od ręki he settled the matter on the spot

■ ciężka a. twarda a. silna a. żelazna ręka iron fist

- rządy silnej ręki strong-arm government

- rządzić krajem ciężką a. twardą a. żelazną ręką to rule the country with a heavy hand, to rule the country with a rod of iron

- gołymi rękami with one’s bare hands

- złapał pstrąga gołymi rękami he caught a trout with his bare hands

- zamordowałby ją gołymi rękami he could’ve killed her with his bare hands

- na własną rękę on one’s own initiative a. account, off one’s own bat

- poszedł tam na własną rękę he went there on his own initiative

- wiadomości z pierwszej ręki first-hand information, information straight from the horse’s mouth

- towar/wiadomości z drugiej/trzeciej ręki second-hand/third-hand goods/news

- kupić coś z drugiej ręki to buy sth second-hand

- z pocałowaniem ręki pot. readily, willingly, eagerly

- przyjął mój stary płaszcz z pocałowaniem ręki he was only too glad to take my old coat

- z ręką na sercu frankly, to be frank, to tell the truth

- ręka sprawiedliwości the long arm of the law

- bronić się przed czymś rękami i nogami to resist sth with might and main

- być komuś na rękę to suit sb

- ich wizyta była jej nie na rękę their visit came at an awkward time for her

- było to na rękę niektórym politykom it suited certain politicians

- być pod ręką to be within reach

- być w dobrych rękach to be in good hands

- zostawiam cię w dobrych rękach I am leaving you in good hands

- być czyjąś prawą ręką to be sb’s right hand

- być w czyichś rękach to be in sb’s hands

- wszystko jest w ich rękach everything is in their hands

- ich los jest w naszych rękach their fate lies in our hands

- być/stawać się narzędziem w czyichś rękach to be/become a tool in the hands of sb

- dać a. zostawić komuś wolną rękę to give sb carte blanche; to give sb a free hand (co do czegoś in sth)

- dać sobie rękę uciąć za kogoś/coś to stand by sb/sth through thick and thin

- dałbym sobie rękę uciąć, że to jego widziałem w kinie I’d swear blind it was him I saw at the cinema

- rozdawać coś hojną ręką to give sth out unstintingly a. lavishly

- grać na cztery ręce to play (piano) duets

- walczyć gołymi rękami to fight bare-fisted

- iść z kimś ręka w rękę to go hand in hand with sb, to play ball with sb

- przychodzić/wracać/odchodzić z gołymi a. pustymi a. próżnymi rękami to come/return/walk away empty-handed

- przepraszam, że przychodzę z gołymi rękami so sorry I’m coming up empty-handed

- przychodzić/wracać/odchodzić z pełnymi rękami to come/return/leave with one’s hands full, to not come/return/leave empty-handed

- pójść komuś na rękę to accommodate sb, to meet sb half-way

- jeść komuś z ręki to eat out of sb’s hand

- będzie ci jadł z ręki you’ll have him in the palm of your hand

- mieć długie ręce (kraść) to have light a. sticky a. itchy fingers; (umieć zaszkodzić) to be able to pull strings

- mieć dobrą rękę do roślin to have green fingers

- mieć dwie lewe ręce to be all (fingers and) thumbs

- mieć dziurawe a. maślane a. gliniane ręce to be all (fingers and) thumbs, to be ham-fisted; to be cack-handed GB pot.

- mieć fach w ręku a. mieć w ręku kawałek chleba to have a trade to fall back on

- mieć lekką rękę do robienia czegoś to be clever at doing sth

- mieć lekką rękę do wydawania pieniędzy to be open-handed, to be reckless in spending money

- mieć mocną rękę (energicznie kierować) to have a firm hand; (postępować bezwzględnie) to act firmly

- mieć złote ręce to be handy (with one’s fingers)

- mieć pełne ręce roboty to have one’s hands full

- mieć szczęśliwą rękę do czegoś a. w czymś to be lucky at sth, to be successful at sth

- mieć rozwiązane ręce to have a free hand

- mieć związane a. skrępowane ręce to have one’s hands tied

- mam związane ręce my hands are tied

- mieć wszystkie atuty w ręku to hold all the aces

- nawinąć się komuś pod rękę pot. to come sb’s way

- nie mieć o co rąk zaczepić pot. to be jobless

- nie móc ruszyć (ani) ręką, ani nogą pot. to be dead on one’s feet pot., to be worn to a frazzle pot.

- nosić kogoś na rękach to think the world of sb, to dote on sb

- oddać a. ofiarować komuś rękę to give sb one’s hand in marriage

- prosić/ubiegać się/starać się o czyjąś rękę to ask sb’s hand in marriage, to seek sb’s hand

- odmówić komuś ręki a. odtrącić czyjąś rękę to refuse to marry sb

- odmówiła mu ręki he had been refused her hand

- opuścić ręce to give in

- nie opuszczaj rąk never say die

- zginąć z czyjejś ręki a. z czyichś rąk to die at the hands of sb

- patrzeć komuś na ręce to keep an eye on sb

- podać komuś a. wyciągnąć do kogoś rękę to offer a. to extend a. to lend a helping hand to sb

- możemy sobie podać ręce we are in the same boat; welcome to the club

- podnieść rękę na kogoś to raise one’s hand to hit sb, to lift a hand to hit sb

- przechodzić przez czyjeś ręce to go a. pass through sb’s hands

- przechodzić a. wędrować z rąk do rąk (zmieniać właścicieli) to change hands; (być podawanym) to be passed a. handed round

- przemawiać do czyjejś ręki to give sb a backhander

- przyjąć kogoś/coś z otwartymi rękami to welcome sb/sth with open arms

- przykładać rękę do czegoś to have a hand in sth

- robić coś lekką ręką (bez wysiłku) to take sth in one’s stride; (bez zastanowienia) to do sth recklessly, to do sth light-heartedly

- siedzieć/czekać z założonymi rękami to stand idly

- składać coś w czyjeś ręce to place sth in sb’s able hands

- trzymać rękę na pulsie (czegoś) to have one’s finger on the pulse (of sth)

- umywać ręce to wash one’s hands

- urabiać sobie ręce po łokcie to work one’s fingers to the bone

- wpaść w niepowołane ręce to fall into the wrong hands

- wyciągnąć rękę do zgody to hold out the olive branch, to make an offer of reconciliation

- wyjść z czegoś obronną ręką to come away (completely) unscathed from sth

- z najgorszych tarapatów wychodził obronną ręką he would emerge from the worst predicaments unscathed

- wytrącić komuś broń z ręki to cut the ground from under sb’s feet

- wziąć sprawę w swoje a. we własne ręce to take a matter into one’s own hands

- zacierać ręce to rub one’s hands (with satisfaction)

- złapać kogoś za rękę to catch sb red-handed a. in the act

- żyć z pracy własnych rąk to earn a living

- ręka rękę myje (noga nogę wspiera) you scratch my back and I’ll scratch yours

- ręce (mi) opadają (na myśl o…) my heart fails (at the thought of…)

- ręka mnie/ją świerzbi my/her hand is itching

- ręka mnie świerzbi, żeby im wygarbować skórę my hand is itching to give them a good hiding

- jak a. jakby ręką odjął as if by magic

- migrena mi przeszła, jakby ręką odjął my migraine disappeared a. vanished as if by magic

- w twoje/wasze/pana ręce! przest. here’s to you!

- ręce przy sobie! (keep your) hands off!

- ręce przy sobie, bo będę strzelał! hands off or I’ll shoot you!

- niech ręka boska broni! God forbid!

- ręka, noga, mózg na ścianie! żart. (jako groźba) watch out or there’ll be murder! a. or I’ll blow your brains out a. or I’ll give you the works

* * *

Dat. -u

1. zool. cat ( Felis domestica); kupować kota w worku buy a pig in a poke; drzeć z kimś koty fight like cat and dog, be at loggerheads with sb; żyć jak pies z kotem lead a cat-and-dog life, be at loggerheads with sb; tyle co kot napłakał next to nothing; bawić się z kimś jak kot z myszką play a cat-and-mouse game with sb; odwracać kota ogonem pot. (= przeinaczać swoje słowa) shift one's ground; (= przeinaczać czyjeś słowa) distort the facts; latać jak kot z pęcherzem be running back and forth like a cat on hot bricks; pogonić komuś kota throw sb out; mieć kota na jakimś punkcie be crazy about sth; kot zawsze spada na cztery łapy a cat has nine lives; a cat falls l. lands on its feet l. legs; myszy tańcują, kiedy kota nie czują while the cat's away, the mice will play; pierwsze koty za płoty the first try is just for practice; I was just warming up; w nocy wszystkie koty szare all cats are grey in the dark.

2. myśl. hare.

Gen. -a Dat. -u żegl. (= kotwica czterołapowa) grapnel.

Dat. -u pl. -y pot.

1. (= nowicjusz) newbie, cherry.

2. (= młody żołnierz) plebe.

3. (= uczeń pierwszej klasy, student pierwszego roku) freshman.

* * *

1. ( gest) embrace.

2. (stanowiska, władzy) assumption; ( urzędu) taking (over), assumption.

3. (= uścisk) embrace; padli sobie w objęcia they started embracing; rzucić się w czyjeś objęcia fall into sb's arms, throw o.s. in sb's arms; popaść w objęcia kogoś/czegoś fall into sb's/sth's arms, fall for sb/sth hook, line and sinker; trzymać kogoś w objęciach l. ramionach hold sb in an embrace; wyrwać się z objęć czegoś extricate o.s. from sth; wyrwać się z objęć kogoś get out from under sb's influence; wziąć kogoś w objęcia l. ramiona clasp sb in one's arms; być w objęciach Morfeusza be in the arms of Morpheus, be in the land of Nod; wyrwać kogoś z objęć śmierci snatch sb back from the jaws of death.

- ostatni dzień miesiąca/roku the last day of the month/year

- ostatni z Romanowów the last of the Romanovs

- wyszła jako ostatnia she was the last to leave

- ostatni dom po prawej the last house on the right

- ostatnie szeregi falangi the rearmost ranks of a phalanx

- sala wypełniona do ostatniego miejsca a room filled to the last seat

- bilety wyprzedano do ostatniego miejsca every last ticket has been sold

- do ostatnich granic to the utmost (limit)

- pokój był zatłoczony do ostatnich granic the room was crowded to the utmost

- odwiedził mnie w ostatni czwartek he visited me last Thursday

- ostatnie Boże Narodzenie spędziłem w Rzymie I was in Rome last Christmas

- gdy ostatni raz leciałem samolotem… last time I flew…

- w ciągu ostatnich pięciu lat in the last a. past five years

- w ostatniej chwili at the very last minute

- ostatni gatunek worst quality

- był ostatnim uczniem w klasie he was bottom of the class

- postąpił jak ostatni głupek he acted like an utter fool

- on jest ostatnią osobą, którą wziąłbym do tej pracy he’s the last person I’d choose for the job

- to ostatnia rzecz, jaka przyszłaby mi na myśl it’s the last thing that would come into my head

- to jeden z ostatnich, którzy nadal podtrzymują tę tradycję he’s one of the last to still follow the tradition

- lubi psy i koty, szczególnie te ostatnie he likes dogs and cats, especially the latter

- ostatni z ostatnich the lowest of the low

- traktuje mnie jak jakąś ostatnią he treats me like dirt

- zwymyślać kogoś od ostatnich to call sb vile/the vilest (of) names

■ ostatnimi czasy a. w ostatnich czasach książk. lately, recently; latterly książk.

* * *

* * *

1. (= końcowy) last, final, endmost, hindmost; (o pociągu, autobusie) last; ( z rzędu) latter; (o seansie, lekcji) last, previous; ostatnie słowo the last word; mieć ostatnie słowo have the final say (in sth); ostatnie namaszczenie rel. extreme unction, last rites; ostatnia instancja prawn. last instance; ostatnia wieczerza Bibl. the Last l. Lord's Supper; ostatnia deska ratunku last resort, sheet anchor; ostatnia godzina the end; wybiła ostatnia godzina the end has come; ostatnia posługa (= chrześcijański pochówek) last rites; odłożony na ostatnią minutę ( o decyzji) postponed l. left until l. to the eleventh hour; na ostatnią chwilę at the last minute; z ostatniej chwili ( o informacji) just-in, (late-)breaking, up-to-the-minute; w ostatnim momencie in the nick of time; ostatnia szansa last chance l. opportunity; ostatni grosz bottom dollar, the l. sb's last penny; stawiać ostatni grosz na coś bet one's bottom dollar; być spłukanym do ostatniego grosza be down to one's last dollar; ostatni krzyk mody the latest fad l. thing l. trend l. craze, dernier cri, all the rage go, high style; ostatni toast grace cup; po raz ostatni for the last time; ostatnim razem last time; ostatni raz widziałem go... I last saw him...; śmiać się ostatni have the last laugh; ostatnia wola last will; prawn. will, last will and testament; ostatnie życzenie dying wish l. request; ostatnia odsłona the final curtain; ostatnia kropla (goryczy) the last straw; ostatnia prosta home stretch; ostatnia poprawka finishing stroke; ostatnimi czasy l. w ostatnich czasach recently, in recent years, lately; walczyć do ostatniej kropli krwi fight to l. till the very end, fight to the death; być na ostatnich nogach pot. be on one's last legs; jest na ostatnich nogach ( przed rozwiązaniem) she is far along on in her time; sala wypełniona do ostatniego miejsca full house; Adam jest ostatnią osobą, do której bym się zwrócił Adam is the last person I'd ask l. approach; zapięta na ostatni guzik dressed (up) to the nines, in perfect trim; dopiąć na ostatni guzik stitch sth up, sew sth up; oddałby ostatnią koszulę he'd give you l. away the shirt off his back; nasz konkurent nie powiedział jeszcze ostatniego słowa our rival still has the last word l. final say; rzucić ostatnie spojrzenie look one's last; wydać ostatnie tchnienie breathe one's last; do ostatniego tchu to one's dying death, to l. till the last.

2. (= najgorszy) meanest, out-and-out, last; (o miejscu, uczniu) last; zwymyślać od ostatnich revile sb in the grossest l. coarsest of terms, throw l. sling mud at sb, pull sb to pieces.

- męski/damski płaszcz a man’s/woman’s coat

- letni/zimowy płaszcz a summer coat/winter coat a. overcoat

- płaszcz wojskowy a military coat a. overcoat

- płaszcz z kapturem a hooded coat

- płaszcz przeciwdeszczowy a. od deszczu a raincoat, a mackintosh a. waterproof (coat)

- narzucić płaszcz na ramiona to throw a coat over one’s shoulders

- otulić się płaszczem to wrap oneself in a coat

- pola pokryte płaszczem śniegu przen. fields covered in a blanket of snow

- włosy spływały jej płaszczem na plecy przen. her hair cascaded down her back

- robić coś pod płaszczem działalności dyplomatycznej to do sth under cover of diplomatic status a. immunity

- ukrywać coś pod płaszczem przyjaźni/współczucia to conceal sth under the mask of friendship/sympathy

- płaszcz wodny a water jacket

□ płaszcz kąpielowy bathrobe

- płaszcz ziemi Geol. mantle

■ film/powieść płaszcza i szpady książk. cloak-and-dagger story

* * *

* * *

Gen. -a

1. ( ubranie) coat, overcoat; płaszcz kąpielowy bathrobe; płaszcz przeciwdeszczowy raincoat; powieść płaszcza i szpady cloak-and-dagger novel.

2. techn. jacket; mantle; casing; płaszcz reaktora (nuclear) reactor blanket.

3. zool. ( u mięczaków) mantle.

* * *

Gen.pl. wód

1. (np. do picia) water; woda bieżąca running water; woda brzozowa birch extract-based hair tonic; woda deszczowa rainwater; woda gazowana sparkling water; woda gruntowa ground water; woda kolońska eau de Cologne; woda królewska chem. aqua regia; woda kwiatowa flower-scented eau de Cologne; woda letejska Lethean water; woda mineralna mineral water; woda ognista (= mocny alkohol, zwł. whisky) firewater; woda pitna drinking water; woda przegotowana boiled water; woda przemysłowa industrial water; woda różana rosewater; woda sodowa soda water; woda toaletowa toilet water; woda źródlana spring water; miękka/średnia/twarda woda soft/medium/hard water; słodka woda fresh water; słona woda salt water; czystej wody (diament, łgarz itd.) first water; warzywa/karp z wody kulin. boiled vegetables/carp; wody płodowe anat. waters, amniotic fluid; ciężka woda chem. heavy water; woda destylowana chem. distilled water; woda utleniona hydrogen peroxide, peroxide; woda święcona rel. holy water; woda wapienna limewater; woda z kranu tap water; ujęcie wody l. wodne water intake; nastawić wodę (na herbatę itp.) put the kettle on; burza w szklance wody storm in a teacup; jak ogień i woda przen. like oil and water; (ci dwoje) są jak ogień i woda never the twain shall meet; krew nie woda ( o kimś) he/she is so hot-blooded; o chlebie i wodzie on bread and water; spływać jak woda po gęsi l. kaczce be like water off a duck's back; wylać komuś kubeł zimnej wody na głowę throw l. pour cold water on sb; szło jak woda it was selling like hot cakes; nie bądź w gorącej wodzie kąpany don't be such a hothead; podobni do siebie jak dwie krople wody as like as two peas (in a pod); utopiłby mnie w łyżce wody he'd like nothing better than see me perish; nabrać wody w usta keep one's mouth shut, not breathe a word ( about sth); chyba mu woda sodowa uderzyła do głowy looks like he has a swollen head, looks like the brains he had went to his head; bać się czegoś jak diabeł święconej wody be afraid of sth like a vampire fears an olive stake; lać wodę pot. waffle; póty dzban wodę nosi, póki się ucho nie urwie the pitcher goes often to the well but it is broken at last.

2. ( akwen) water; odpoczywać nad wodą rest by the water; wody stojące stagnant waters; wody terytorialne territorial waters; wody otwarte open waters; woda gruntowa geol. ground water; woda podskórna subsurface water; woda powierzchniowa surface water; cicha woda przen. ( o osobie) the silent type; cicha woda brzegi rwie still waters run deep; zniknąć jak kamień w wodę vanish into thin air; to wszystko palcem po wodzie pisane it's all like a castle in the air; to woda na jego młyn it's grist to his mill; dziesiąta woda po kisielu a (very) distant relative; czuć się jak ryba w wodzie be in one's element; puszczać się na szerokie wody go big (time); dużo wody upłynie, zanim... it will be a long time before..., a lot of water will run under the bridge before...

3. med. water, serous liquid.

- kąt prosty/ostry right/acute angle

- kąt rozwarty/półpełny obtuse/straight angle

- kąt wypukły/wklęsły salient/re-entrant angle

- kąt dwuścienny/bryłowy dihedral/solid angle

- kąty naprzemianległe/wierzchołkowe alternate/apex angles

- kąt padania/odbicia glancing/reflection angle

- kąt graniczny critical angle

- kąt widzenia angle (of sight)

- obserwował ją kątem oka he was watching her out of the corner of his eye

- biegać/chodzić z kąta w kąt to walk back and forth

- rzucić/cisnać coś w kąt to throw sth away

- zaszyć się w kąt to lie low

- zajrzeć w każdy kąt to look into every nook and cranny

- gadać/szeptać po kątach to spread rumours

- płakać po kątach to snivel in corners

- postawić kogoś do kąta to put sb in a. to send sb to the corner

- stać w kącie to stand in a corner

- wycierać cudze/obce kąty not to have a place of ones own

- mieszkać kątem to be put up (u kogoś by sb)

- mieć swój kąt to have one’s own place

- odwiedzić stare kąty to revisit old haunts

■ cztery kąty pot. digs pl

- cztery kąty a piec piąty four bare walls

- robić coś pod kątem czegoś to do sth paying special attention to sth