Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

the+birth

  • 101 Primigenii

    prīmĭgĕnĭus, a, um, adj. [primusgeno, gigno].
    I.
    First of all, first of its kind, original, primitive (ante- and post-class.):

    pecuaria,

    Varr. R. R. 2, 2:

    semina,

    id. ib. 1, 40:

    seminis fontes,

    Amm. 14, 6, 17:

    verba,

    radical words, primitives, Varr. L. L. 6, § 36 Müll.: primigenius sulcus dicitur, qui in condendā novā urbe tauro et vaccā designationis causā imprimitur, Paul. ex Fest. p. 236 Müll.—
    II.
    Subst.
    A.
    prīmĭgĕnĭa, ōrum, n., the first principle or nature:

    rerum,

    Amm. 26, 10, 16.—
    B.
    Prīmĭgĕ-nĭi, ōrum, m., an epithet of the Phrygians, who claimed to be the first men, App. M. 11, p. 259, 7.—
    C.
    Prīmĭgĕnĭa, ae, f., an epithet of Fortuna, as the attendant of her favorite from birth, Cic. Leg. 2, 11, 28; Liv. 29, 36, 8; 34, 53, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > Primigenii

  • 102 primigenius

    prīmĭgĕnĭus, a, um, adj. [primusgeno, gigno].
    I.
    First of all, first of its kind, original, primitive (ante- and post-class.):

    pecuaria,

    Varr. R. R. 2, 2:

    semina,

    id. ib. 1, 40:

    seminis fontes,

    Amm. 14, 6, 17:

    verba,

    radical words, primitives, Varr. L. L. 6, § 36 Müll.: primigenius sulcus dicitur, qui in condendā novā urbe tauro et vaccā designationis causā imprimitur, Paul. ex Fest. p. 236 Müll.—
    II.
    Subst.
    A.
    prīmĭgĕnĭa, ōrum, n., the first principle or nature:

    rerum,

    Amm. 26, 10, 16.—
    B.
    Prīmĭgĕ-nĭi, ōrum, m., an epithet of the Phrygians, who claimed to be the first men, App. M. 11, p. 259, 7.—
    C.
    Prīmĭgĕnĭa, ae, f., an epithet of Fortuna, as the attendant of her favorite from birth, Cic. Leg. 2, 11, 28; Liv. 29, 36, 8; 34, 53, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > primigenius

  • 103 cōgnātus

        cōgnātus adj.    [com- + GEN-], sprung from the same stock, related by blood, kindred: mihi: patres, the relationship of our fathers, V.: per cognata corpora supplex, as a kinsman, O.: anguilla cognata colubrae, Iu.—Of a kinsman, of kindred: latus, O.: pectora, O.: urbes, V.: sanguis, V.: caelum, O.: faba Pythagorae (alluding to the doctrine of transmigration), H. — Fig., kindred, congenial, related, connected, like, similar: alqd mentibus nostris: vocabula, H.
    * * *
    I
    cognata, cognatum ADJ
    related, related by birth/position, kindred; similar/akin; having affinity with
    II
    relation (male), kinsman

    Latin-English dictionary > cōgnātus

  • 104 dē-pōnō

        dē-pōnō posuī    (-posīvī, Ct.), positus, ere, to lay away, put aside, set down, lay, place, set, deposit: lecticā paulisper depositā: corpora sub ramis arboris, V.: mentum in gremiis mimarum: onera iumentis, Cs.: depositis armis, Cs.: arma umeris, V.: anulos, L.: argenti pondus defossā terrā, H.: plantas sulcis, V.: Onus naturae, i. e. to give birth to, Ph.—To lay, wager, stake, bet: vitulam, V.—To lay up, lay aside, put by, deposit, give in charge, commit, confide, intrust: gladium apud te: tabulas apud Pompeium, Cs.: (pecunias) in publicā fide, L.: liberos in silvis, Cs.: HS LX in publico, Cs.: saucios, Cs.—P. pass.: depositus, laid down, despaired of, given up, dead (because the recently dead were laid on the ground): Iam prope depositus, certe iam frigidus, i. e. dead, O.: Depositum me flere, O.: parens, V.: rei p. pars.—Fig., to lay down, lay aside, put away, give up, resign, get rid of: studia de manibus: ex memoriā insidias: personam accusatoris: certamina, L.: bellum, O.: timorem: imperium, Cs.: provinciam: nomen, O.: sitim in undā, quench, O.: prius animam quam odium, i. e. to die, N.: clavum, to lose the rank of senator, H.—To deposit, intrust, commit: populi ius in vestrāfide: quae rimosā deponuntur in aure, H.: aliquid tutis auribus, H.—To fix, direct: in Damalin oculos, H.

    Latin-English dictionary > dē-pōnō

  • 105

        (old subj. duis, duit, duint, etc.), dedī, datus, are    [1 DA-], to hand over, deliver, give up, render, furnish, pay, surrender: dic quid vis dari tibi, T.: pretium: Apronio quod poposcerit: pecuniam praetori: pecuniam ob ius dicendum: pecunias eis faenori: abrotonum aegro, administer, H.: obsides, Cs.: ad sepulturam corpus: manibus lilia plenis, by handfuls, V.: ne servi in quaestionem dentur: catenis monstrum, H.: obsidibus quos dabant acceptis, offered, L.: cui Apollo citharam dabat, was ready to give, V.: Da noctis mediae, da, etc. (sc. cyathos), i. e. wine in honor of, H. — Of letters, to intrust (for delivery), send: litteras ad te numquam habui cui darem, by whom to send: ut ad illum det litteras, may write: tum datae sunt (epistulae), cum, etc., was written: ad quas (litteras) ipso eo die dederam, answered.—To give, bestow, present, grant, confer, make a present of: dat nemo largius, T.: vasa legatis muneri data, Ta.: multis beneficia, S.: Os homini sublime, O.: cratera, quem dat Dido, a present from, V.: divis Tura, offer, H.: munus inritamen amoris, O.: pretium dabitur tibi femina, O.— To give up, surrender, yield, abandon, devote, leave: diripiendam urbem: (filiam) altaribus, Iu.: Siculos eorum legibus: summam certaminis uni, O.: dant tela locum, let pass, V.: dat euntibus silva locum, makes way, V.: ut spatium pila coiciendi non daretur, left, Cs.: tribus horis exercitui ad quietem datis, Cs.: amori ludum, H.: unum pro multis dabitur caput, V.: Mille ovium morti, H.: se rei familiari: sese in cruciatum: se vento, Cs.: da te populo.—With manūs, to offer (for fetters), i. e. to surrender, yield: qui det manūs vincique se patiatur: donicum victi manūs dedissent, N.: dat permotus manūs, yields, Cs.: do manūs scientiae, H.— To grant, give, concede, yield, resign, furnish, afford, present, award, render, confer: des veniam oro, H.: Si das hoc, admit, H.: plurīs sibi auras ad reprehendendum: facultatem per provinciam itineris faciundi, Cs.: hostibus occasionem pugnandi, S.: imperium Caesari: mihi honorem: datus tibi plausus, H.: dextram iuveni (as a pledge), V.: senatus utrique datur, a hearing, S.: si verbis audacia detur, O.: peditibus suis hostīs paene victos, turn over, S.: unam ei cenam, entertain at dinner, T.: Dat somnos adimitque, V.: Dat veniam somnumque dies, i. e. leave to rest, H.: Quā data porta, V.: Das aliquid famae, make a concession, H.— To permit, suffer, allow, let, grant: Da mihi contingere, etc., O.: Di tibi dent classem reducere, H.: cur Non datur audire, etc., V.: da, femina ne sim, O.: date volnera lymphis Abluam, V.: ille dedit quod non... et ut, etc., it was of his bounty, O.: omnibus nobis ut res dant sese, ita, etc., just as circumstances permit, T.: Multa melius se nocte dedere, succeed, V. — To spare, give up, concede, surrender, forgive: da hunc populo, spare for the sake of: non id petulantiae suae, sed Verginio datum, L.: sanguini id dari, that concession is made, L.— To release, let go, give out, relax, spread: curru lora, V.: frena, O.: in altum Vela, set sail, V.: retrorsum Vela, turn back, H.: conversa domum lintea, H. — Meton., to set, put, place, bring, cause: ipsum gestio Dari mi in conspectum, T.: ad eundem numerum (milites), Cs.: corpora in rogos, O.: collo bracchia circum, V.: bracchia Cervici, H.: multum cruoris, shed, O.: in laqueum vestigia, Iu.: te me dextera Defensum dabit, V. — With se, to present oneself, plunge, rush: In medias sese acies, V.: saltu sese in fluvium, V. — To bring forward, cause, produce, yield, present, make, display (poet.): quas turbas dedit, T.: omnes Dant cuneum, form, V.: terga, turn, V.: aetas Terga dedit, passed away, O.: Vina dabant animos, O.: ex fumo lucem, H.: partu prolem, V.: liberos, Ct.: segetes frumenta daturae, H.: ore colores, V.: patientiae documentum, Ta.: Ludentis speciem, H.: spectacula Marti, H.: Da mihi te talem, O. — To represent (on the stage), produce, bring out: Menandri Phasma, T.: fabulam. — To impose, assign, apportion, allot, appoint, inflict: sibi damnum: finem laborum, grant, V.: Nomina ponto, H.: Volnera ferro, O.: genti meae data moenia, fated, V.: dat negotium Gallis, uti, etc., Cs.: quae legatis in mandatis dederat, Cs.: hospitibus te dare iura, are the lawgiver, V.: detur nobis locus, assigned, H.: volnera hosti, O.: Haec data poena diu viventibus, imposed, Iu.: dat (auribus) posse moveri, makes movable, O.— To excite, awaken, produce: sibi minus dubitationis, Cs.: risūsque iocosque, H.: ignīs (amoris), O.—Fig., of expression, to give expression to, give, utter, announce: in me iudicium: legem, enact: ei consilium: dabitur ius iurandum, Te esse, etc., I'll take my oath, T.: fidem, O.: signum recipiendi, Cs.: responsa, V.: cantūs, V.: Undis iura, O.: requiemque modumque remis, O. — Esp.: nomen, to give in, i. e. enlist, Cs.— To tell, communicate, relate, inform (poet.): quam ob rem has partīs didicerim, paucis dabo, T.: iste deus qui sit, da nobis, V.: Seu Aeneas eripuisse datur, O.— To apply, bestow, exercise, devote: paululum da mi operae, attend, T.: imperatori operam date, Cs.: virtuti opera danda est.—Of a penalty, to give, undergo, suffer, endure: consules poenas dederant, S.: Teucris det sanguine poenas, atone with his life, V. — With verba, to give (mere) words, attempt to deceive, pretend, mislead, cheat: Quoi verba dare difficilest, T.: verba dedimus, decepimus. — With dat, predic., to ascribe, impute, attribute, reckon, regard: quam rem vitio dent, T.: laudem Roscio culpae: quae tu commisisti Verri crimini daturus sum.
    * * *
    dare, dedi, datus V TRANS
    give; dedicate; sell; pay; grant/bestow/impart/offer/lend; devote; allow; make; surrender/give over; send to die; ascribe/attribute; give birth/produce; utter

    Latin-English dictionary >

  • 106 Gigās

        Gigās antis, m, γίγασ, a giant, one of the fabled sons of Earth and Tartarus, O.: fraterculus gigantis, i. e. of obscure birth, Iu.—Plur., C., H., O.
    * * *
    Gigantos/is N M
    giant; Giant; the Giants (pl.); (race defeated by the Olympians)

    Latin-English dictionary > Gigās

  • 107 trigeminus

        trigeminus adj.    [tres+geminus], born three at a birth: fratres, triplet-brothers, L.— Plur m. as subst, three brothers born together, L.: spolia, of the triplet-brothers, L.— Threefold, triple, triform: victoria, L.: Porta Trigemina, a gate at the foot of the Aventine hill, L.
    * * *
    I
    trigemina, trigeminum ADJ
    II
    triplets (pl.)

    Latin-English dictionary > trigeminus

  • 108 cunabula

    cūnābŭla, ōrum, n. [cunae], a cradle.
    I.
    Prop., Cic. Div. 1, 36, 79.—Of the resting-place of young animals, Verg. G. 4, 66; Plin. 10, 33, 51, § 99.—
    II.
    Meton.
    A.
    The cradle, i. e. the earliest abode, dwellingplace:

    Jovis parvi,

    Prop. 3 (4), 1, 27:

    gentis nostrae,

    Verg. A. 3, 105.—
    B.
    Like our cradle, for birth, origin:

    a primis cunabulis,

    from earliest childhood, Col. 1, 3, 5:

    qui non in cunabulis sed in campo sunt consules facti,

    i. e. not by their descent, Cic. Agr. 2, 36, 100:

    a primis cunabulis hujus urbis conditae,

    App. M. 2, p. 128, 27:

    juris,

    Dig. 1, 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > cunabula

  • 109 gigno

    gigno, gĕnŭi, gĕnĭtum, 3 (archaic primary form of the pres. gĕno, ĕre:

    genit,

    Varr. R. R. 2, 2, 19: genunt, Varr. ap. Prisc. p. 898 P.:

    genat,

    Varr. R. R. 1, 31, 4: genitur, Auct. ap. Cic. Inv. 2, 42, 122; Cic. de Or. 2, 32, 141:

    genuntur,

    Varr. R. R. 2, 6, 3:

    genamur,

    Censor. 3, 1; inf. pass. geni, Lucr. 3, 797; gen. gerund. genendi, Varr. R. R. 1, 40, 1:

    genendo,

    Censor. 3, 1; Arn. 4, 21; inf. pres. pass. gignier, Lucr. 3, 623; 6, 246; 807), v. a. [root gen-; Sanscr. ǵan-, ǵanami, beget; gātis, birth; Gr. gen- in gignomai, genos, gunê; Lat. genus, genius, gener, gens; also nascor (gn-; cf. gnatus), natura; cf. gamos, gambros (v. Curt. Gr. Etym. 536); gigno for gigeno, redupl. like gignomai], to beget, bear, bring forth, produce; in pass., to be born, to spring, arise, proceed; of animate and inanimate subjects and objects (syn.: creo, genero, pario).
    I.
    Lit.: Saturno, quem Coelus genuit, Enn. ap. Non. 197, 9 (Ann. v. 27 Vahl.):

    sextus (Hercules) hic ex Alcumena, quem Juppiter genuit,

    Cic. N. D. 3, 16, 42:

    nec Hecubam causam interitus fuisse Trojanis, quod Alexandrum genuerit, nec Tyndareum Agamemnoni, quod Clytaemnestram,

    id. Fat. 15, 34:

    quaecumque animal pariunt, in capita gignunt,

    bring forth their young with the head foremost, Plin. 10, 64, 84, § 183. So of the human mother (mostly post-Aug.):

    idcirco, inquit Lacaena, genueram (filium),

    Cic. Tusc. 1, 42, 102:

    e septem liberis, quos ipsa genuisset, unum superesse,

    Curt. 10, 5, 23:

    rectius Lolliam induci, quando nullos liberos genuisset,

    Tac. A. 12, 2 init.; Val. Max. 7, 7, 4; so,

    ex aliquo,

    Curt. 8, 3, 3; Tac. A. 12, 3:

    pisces ova cum genuerunt, relinquunt,

    Cic. N. D. 2, 51, 129:

    ova,

    Plin. 11, 37, 80, § 204:

    omnia quae terra gignat (shortly before, pariat),

    Cic. N. D. 1, 2, 4; cf. id. Fin. 5, 11, 33: o Romule, Romule die, Qualem te patriae custodem di genuerunt! Enn. ap. Cic. Rep. 1, 41, 64 (Ann. v. 116 Vahl.); cf.:

    ut idem deus urbem hanc gentibus, vos huic urbi genuisse videatur,

    Cic. Phil. 14, 12, 32:

    ita ut plurimum (aurum) Asturia gignat,

    Plin. 33. [p. 815] 4, 21, §

    78: India eos (beryllos) gignit,

    id. 37, 5, 20, § 76:

    ad majora quaedam natura nos genuit et conformavit,

    Cic. Fin. 1, 7, 23:

    deus animum ex sua mente et divinitate genuit,

    id. Univ. 8.— Pass., usu. with abl., of either or both parents:

    Meri bellatores gignuntur,

    Plaut. Mil. 4, 2, 85:

    nuper erat genitus,

    Ov. M. 10, 522:

    qui antecedente anno genitum eum scribant,

    Suet. Tib. 5:

    septimo mense geniti,

    Plin. 11, 37, 59, § 158:

    pellice genitus,

    Liv. 40, 9, 2; Suet. Aug. 17:

    Jove genitus,

    Curt. 8, 10, 1; 9, 8, 22:

    juvenes eadem matre geniti,

    id. 6, 14, 4; Liv. 1, 3, 3; Suet. Aug. 17; id. Tib. 7; id. Ner. 5 fin.:

    genitum fratre adoptaverat,

    Plin. Ep. 8, 18, 2.—Also with de, ab, ex:

    De quo Remulusque feroxque Acrota sunt geniti,

    Ov. M. 14, 617:

    genitus de sanguine,

    id. ib. 1, 748; id. H. 16, 117:

    de Jove,

    Gell. 13, 1, 3 (cf. Cic. Rep. 2, 19, 34):

    filium ab eo genitum nominare,

    Just. 12, 7, 10;

    but: a se (= ex se) genitum esse Vitellium,

    Tac. H. 3, 64:

    puer ex ea genitus,

    Curt. 8, 10, 36:

    (vacca) e terra genita,

    Ov. M. 1, 615:

    dis genite et geniture deos,

    Verg. A. 9, 642:

    dis genitus,

    Quint. 1, 10, 9:

    adolescentis in omnium virtutum exempla geniti,

    Vell. 2, 116, 2:

    quae in terris gignantur, ad usum hominum omnia creari,

    Cic. Off. 1, 7, 22:

    nec enim id esset principium, quod gigneretur aliunde,

    id. Rep. 6, 25:

    ubi tus gignitur,

    Plaut. Trin. 4, 2, 89:

    Corycium nemus, ubi crocum gignitur,

    Curt. 3, 4 fin. — Poet. with inf.:

    omne potens animal leti genitumque nocere,

    Luc. 6, 485.— Absol.:

    ut in gignendo, in educando perfacile appareat,

    Cic. Fin. 2, 33, 109:

    hae (mulieres), quae gignunt, imbecillos edunt,

    Cels. 2, 1 med.
    II.
    Trop., to produce, occasion, cause:

    multa nobis blandimenta natura ipsa genuit,

    Cic. Cael. 17, 41:

    haec ipsa virtus amicitiam et gignit et continet,

    id. Lael. 6, 20:

    ludus genuit trepidum certamen et iram, Ira truces inimicitias et funebre bellum,

    Hor. Ep. 1, 19, 48:

    qui genuit in hac urbe dicendi copiam,

    Cic. Brut. 73, 255:

    praeceptiones,

    Auct. Her. 4, 3, 5:

    probationes,

    Quint. 5, 1, 1:

    mel gignit insaniam,

    Plin. 21, 13, 45, § 177; cf.:

    baccharis odor somnum gignit,

    id. 21, 19, 77, § 132:

    alium sitim gignit,

    id. 20, 6, 23, § 57.—In pass., to be born, to spring, arise, proceed:

    cum ipse (Cato) sui generis initium ac nominis ab se gigni et propagari vellet,

    Cic. Verr. 2, 5, 70, § 180:

    ex hac maxima libertate tyrannis gignitur et illa injustissima et durissima servitus,

    id. Rep. 1, 44:

    et aegritudines et metus et reliquae perturbationes omnes gignuntur ex ea (intemperantia),

    id. Tusc. 4, 9, 22: Plato eas (ideas) gigni negat et ait semper esse, id. Or. 3, 10:

    ipsi autem intelligamus natura gigni sensum diligendi et benevolentiae caritatem,

    id. Lael. 9, 32:

    odia etiam gigni sempiterna (opp. exstingui familiaritates),

    id. ib. 10, 35:

    in animorum permotione gignenda,

    id. de Or. 3, 30, 118:

    de gignenda et comparanda sapientia,

    Gell. 13, 8, 1.—Hence, gignentĭa, ĭum, n. (fruit-bearing), organic bodies, things that grow, as plants, trees, etc.:

    loca nuda gignentium,

    Sall. J. 79, 6:

    ilex aucta in altitudinem, quo cuncta gignentium natura fert,

    id. ib. 93, 4:

    animam animantium omnium non corpoream esse... omniumque gignentium esse seniorem,

    App. Dogm. Plat. p. 193; opp. animalia, Lact. de Ira Dei, 1, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > gigno

  • 110 impar

    impar ( inp-), ăris ( abl. sing. impari;

    but, metri grat., impare,

    Verg. E. 8, 75; id. Cir. 372; gen. plur. imparium, Cels. 3, 4 al.), adj. [2. in-par], uneven, unequal, dissimilar in number or quality (cf. dispar, dissimilis).
    I.
    In gen. (class.):

    stellarum numerus par an impar sit, nescitur,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    congressus impari numero,

    Caes. B. C. 1, 40, 6; 1, 47, 3:

    numero deus impare gaudet,

    Verg. E. 8, 75 Serv.; cf.: imparem numerum antiqui prosperiorem hominibus esse crediderunt, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    (sonus) intervallis conjunctus imparibus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf. Lucr. 5, 683:

    qui Musas amat impares,

    Hor. C. 3, 19, 13:

    imparibus carmina facta modis,

    i. e. hexameters and pentameters, Ov. Tr. 2, 220: impares tibiae numero foraminum discretae, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    ludere par impar,

    even or odd, Hor. S. 2, 3, 248: mensae erat pes tertius impar:

    Testa parem fecit,

    Ov. M. 8, 662:

    formae atque animi,

    Hor. C. 1, 33, 11; cf.

    formae,

    id. S. 2, 2, 30:

    si toga dissidet impar, Rides,

    uneven, awry, id. Ep. 1, 1, 96:

    acer coloribus impar,

    i. e. partycolored, Ov. M. 10, 95:

    quos quidem ego ambo unice diligo: sed in Marco benevolentia impari,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    leges,

    Quint. 7, 7, 6:

    ad exhortationem praecipue valent imparia,

    id. 5, 11, 10.—
    (β).
    With dat.:

    nil fuit umquam sic impar sibi,

    Hor. S. 1, 3, 19.—
    II.
    In partic. (with the accessory notion of smaller, inferior), unequal to, not a match for, unable to cope with a thing; inferior, weaker (so perh. not till after the Aug. period).
    (α).
    With dat.:

    Phthius Achilles, Ceteris major, tibi (Apollini) miles impar,

    Hor. C. 4, 6, 5; Suet. Dom. 10:

    derepente velut impar dolori congemuit,

    unable to support his grief, Suet. Tib. 23:

    muliebre corpus impar dolori,

    Tac. A. 15, 57; cf.:

    senex et levissimis quoque curis impar,

    id. ib. 14, 54:

    Pygmaeus bellator impar hosti,

    Juv. 13, 169:

    optimatium conspirationi,

    Suet. Caes. 15:

    militum ardori,

    id. Oth. 9:

    bello,

    Tac. H. 1, 74:

    sumptui,

    Dig. 3, 5, 9:

    impar tantis honoribus,

    Suet. Tib. 67.—
    (β).
    With abl. specif. (not ante-Aug.):

    sed viribus impar,

    Ov. M. 5, 610; cf.:

    par audaciā Romanus, consilio et viribus impar,

    Liv. 27, 1, 7:

    omni parte virium impar,

    id. 22, 15, 9:

    nec facies impar nobilitate fuit,

    Ov. F. 4, 306:

    Batavi impares numero,

    Tac. H. 4, 20:

    obsessi et impares et aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23.—
    (γ).
    Absol.:

    juncta impari,

    to an inferior in rank, Liv. 6, 34, 9; cf.:

    pater consularis, avus praetorius, maternum genus impar,

    Tac. H. 2, 50:

    Julia Tiberium spreverat ut imparem,

    not her equal in birth, id. ib. 1, 53:

    simul odiorum invidiaeque erga Fabium Valentem admonebatur, ut inpar apud Vitellium gratiam viresque apud novum principem pararet,

    id. ib. 2, 99.—
    B.
    Inequitable, unjust:

    videbam quam inpar esset sors, cum ille vobis bellum pararet, vos ei securam pacem praestaretis,

    Liv. 42, 13, 5.—
    C.
    Poet. transf., unequal, i. e. beyond one's strength, which one is not a match for:

    judice sub Tmolo certamen venit ad impar,

    to the unequal strife, Ov. M. 11, 156:

    pugna,

    Verg. A. 12, 216; cf.:

    imparibus certare,

    Hor. Epod. 11, 18.—
    (β).
    With inf.:

    magnum opus et tangi nisi cura vincitur impar,

    Grat. Cyn. 61.—
    * Adv.: impărĭter, unequally:

    versibus impariter junctis,

    i. e. in hexameters and pentameters, Hor. A. P. 75.

    Lewis & Short latin dictionary > impar

  • 111 ingenua

    ingĕnŭus, a, um, adj. [ingeno, ingigno].
    I.
    Native, indigenous, not foreign.
    A.
    Lit.:

    fontes,

    Lucr. 1, 230:

    tophus,

    produced in the country, Juv. 3, 20.—
    B.
    Transf., inborn, innate, natural:

    inest in hoc amussitata sua sibi ingenua indoles,

    Plaut. Mil. 3, 1, 38:

    color,

    natural color, Prop. 1, 4, 13. —
    II.
    Free-born, born of free parents.
    A.
    In gen.: ingenuus homo meant formerly one born of a certain or known father, who can cite his father:

    en unquam fando audistis patricios primo esse factos, non de caelo demissos, sed qui patrem ciere possent, id est nihil ultra quam ingenuos,

    Liv. 10, 8, 10:

    ingenui clarique parentes,

    Hor. S. 1, 6, 91; 1, 6, 8.—Esp., subst.: ingĕnŭus, i, m., and ingĕnŭa, ae, f., a free-born man or woman: ingenui sunt qui liberi nati sunt;

    libertini, qui ex justa servitute manumissi sunt,

    Gai. Inst. 1, 11:

    tutela liberantur ingenuae, etc.,

    id. ib. 1, 194;

    but this word differs from liber, inasmuch as the latter signifies also a freedman,

    Plaut. Mil. 4, 1, 15:

    ingenuamne an libertinam,

    id. ib. 3, 1, 189:

    omnis ingenuorum adest multitudo,

    Cic. Cat. 4, 7, 15: Patricios Cincius ait appellari solitos, qui nunc ingenui vocentur, Paul. ex Fest. p. 241 Müll.: libertinos ab ingenuis adoptari posse, Masur. ap. Gell. 5, 19, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Worthy of a freeman, noble, upright, frank, candid, ingenuous (syn. liberalis):

    nihil apparet in eo ingenuum,

    Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Off. 1, 42:

    timiditas,

    id. de Or. 2, 3:

    dolor,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    vita,

    id. Fam. 5, 21, 3: est animi ingenui (with inf.), id. ib. 2, 6, 2:

    ingenuis studiis atque artibus delectari,

    id. Fin. 5, 18, 48:

    (with humanae) artes,

    id. de Or. 3, 6, 21:

    ingenui vultus puer ingenuique pudoris,

    Juv. 11, 154:

    amor,

    Hor. C. 1, 27, 16:

    per gemitus nostros ingenuasque cruces,

    and by such sufferings on the part of a freeman as belong only to slaves, Mart. 10, 82, 6:

    fastidium,

    Cic. Brut. 67:

    aperte odisse magis ingenui est, quam, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    astuta ingenuum vulpes imitata leonem,

    Hor. S. 2, 3, 186.—
    2.
    Weakly, delicate, tender (free-born persons being less inured to hardships than slaves; poet.):

    invalidae vires, ingenuaeque mihi,

    Ov. Tr. 1, 5, 72:

    gula,

    Mart. 10, 82, 6.—Hence, adv.: ingĕnŭē, in a manner befitting a person of free or noble birth, liberally; openly, frankly, ingenuously:

    educatus,

    Cic. Fin. 3, 11, 38:

    aperte atque ingenue confiteri,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Att. 13, 27, 1:

    pro suis dicere,

    Quint. 12, 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingenua

  • 112 ingenuus

    ingĕnŭus, a, um, adj. [ingeno, ingigno].
    I.
    Native, indigenous, not foreign.
    A.
    Lit.:

    fontes,

    Lucr. 1, 230:

    tophus,

    produced in the country, Juv. 3, 20.—
    B.
    Transf., inborn, innate, natural:

    inest in hoc amussitata sua sibi ingenua indoles,

    Plaut. Mil. 3, 1, 38:

    color,

    natural color, Prop. 1, 4, 13. —
    II.
    Free-born, born of free parents.
    A.
    In gen.: ingenuus homo meant formerly one born of a certain or known father, who can cite his father:

    en unquam fando audistis patricios primo esse factos, non de caelo demissos, sed qui patrem ciere possent, id est nihil ultra quam ingenuos,

    Liv. 10, 8, 10:

    ingenui clarique parentes,

    Hor. S. 1, 6, 91; 1, 6, 8.—Esp., subst.: ingĕnŭus, i, m., and ingĕnŭa, ae, f., a free-born man or woman: ingenui sunt qui liberi nati sunt;

    libertini, qui ex justa servitute manumissi sunt,

    Gai. Inst. 1, 11:

    tutela liberantur ingenuae, etc.,

    id. ib. 1, 194;

    but this word differs from liber, inasmuch as the latter signifies also a freedman,

    Plaut. Mil. 4, 1, 15:

    ingenuamne an libertinam,

    id. ib. 3, 1, 189:

    omnis ingenuorum adest multitudo,

    Cic. Cat. 4, 7, 15: Patricios Cincius ait appellari solitos, qui nunc ingenui vocentur, Paul. ex Fest. p. 241 Müll.: libertinos ab ingenuis adoptari posse, Masur. ap. Gell. 5, 19, 11.—
    B.
    In partic.
    1.
    Worthy of a freeman, noble, upright, frank, candid, ingenuous (syn. liberalis):

    nihil apparet in eo ingenuum,

    Cic. Phil. 3, 11, 28; id. Off. 1, 42:

    timiditas,

    id. de Or. 2, 3:

    dolor,

    id. Phil. 10, 9, 18:

    vita,

    id. Fam. 5, 21, 3: est animi ingenui (with inf.), id. ib. 2, 6, 2:

    ingenuis studiis atque artibus delectari,

    id. Fin. 5, 18, 48:

    (with humanae) artes,

    id. de Or. 3, 6, 21:

    ingenui vultus puer ingenuique pudoris,

    Juv. 11, 154:

    amor,

    Hor. C. 1, 27, 16:

    per gemitus nostros ingenuasque cruces,

    and by such sufferings on the part of a freeman as belong only to slaves, Mart. 10, 82, 6:

    fastidium,

    Cic. Brut. 67:

    aperte odisse magis ingenui est, quam, etc.,

    id. Lael. 18, 65:

    astuta ingenuum vulpes imitata leonem,

    Hor. S. 2, 3, 186.—
    2.
    Weakly, delicate, tender (free-born persons being less inured to hardships than slaves; poet.):

    invalidae vires, ingenuaeque mihi,

    Ov. Tr. 1, 5, 72:

    gula,

    Mart. 10, 82, 6.—Hence, adv.: ingĕnŭē, in a manner befitting a person of free or noble birth, liberally; openly, frankly, ingenuously:

    educatus,

    Cic. Fin. 3, 11, 38:

    aperte atque ingenue confiteri,

    id. Fam. 5, 2, 2; id. Att. 13, 27, 1:

    pro suis dicere,

    Quint. 12, 3, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > ingenuus

  • 113 inpar

    impar ( inp-), ăris ( abl. sing. impari;

    but, metri grat., impare,

    Verg. E. 8, 75; id. Cir. 372; gen. plur. imparium, Cels. 3, 4 al.), adj. [2. in-par], uneven, unequal, dissimilar in number or quality (cf. dispar, dissimilis).
    I.
    In gen. (class.):

    stellarum numerus par an impar sit, nescitur,

    Cic. Ac. 2, 10, 32:

    congressus impari numero,

    Caes. B. C. 1, 40, 6; 1, 47, 3:

    numero deus impare gaudet,

    Verg. E. 8, 75 Serv.; cf.: imparem numerum antiqui prosperiorem hominibus esse crediderunt, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    (sonus) intervallis conjunctus imparibus,

    Cic. Rep. 6, 18; cf. Lucr. 5, 683:

    qui Musas amat impares,

    Hor. C. 3, 19, 13:

    imparibus carmina facta modis,

    i. e. hexameters and pentameters, Ov. Tr. 2, 220: impares tibiae numero foraminum discretae, Paul. ex Fest. p. 109 Müll.:

    ludere par impar,

    even or odd, Hor. S. 2, 3, 248: mensae erat pes tertius impar:

    Testa parem fecit,

    Ov. M. 8, 662:

    formae atque animi,

    Hor. C. 1, 33, 11; cf.

    formae,

    id. S. 2, 2, 30:

    si toga dissidet impar, Rides,

    uneven, awry, id. Ep. 1, 1, 96:

    acer coloribus impar,

    i. e. partycolored, Ov. M. 10, 95:

    quos quidem ego ambo unice diligo: sed in Marco benevolentia impari,

    Cic. Fam. 5, 8, 4:

    leges,

    Quint. 7, 7, 6:

    ad exhortationem praecipue valent imparia,

    id. 5, 11, 10.—
    (β).
    With dat.:

    nil fuit umquam sic impar sibi,

    Hor. S. 1, 3, 19.—
    II.
    In partic. (with the accessory notion of smaller, inferior), unequal to, not a match for, unable to cope with a thing; inferior, weaker (so perh. not till after the Aug. period).
    (α).
    With dat.:

    Phthius Achilles, Ceteris major, tibi (Apollini) miles impar,

    Hor. C. 4, 6, 5; Suet. Dom. 10:

    derepente velut impar dolori congemuit,

    unable to support his grief, Suet. Tib. 23:

    muliebre corpus impar dolori,

    Tac. A. 15, 57; cf.:

    senex et levissimis quoque curis impar,

    id. ib. 14, 54:

    Pygmaeus bellator impar hosti,

    Juv. 13, 169:

    optimatium conspirationi,

    Suet. Caes. 15:

    militum ardori,

    id. Oth. 9:

    bello,

    Tac. H. 1, 74:

    sumptui,

    Dig. 3, 5, 9:

    impar tantis honoribus,

    Suet. Tib. 67.—
    (β).
    With abl. specif. (not ante-Aug.):

    sed viribus impar,

    Ov. M. 5, 610; cf.:

    par audaciā Romanus, consilio et viribus impar,

    Liv. 27, 1, 7:

    omni parte virium impar,

    id. 22, 15, 9:

    nec facies impar nobilitate fuit,

    Ov. F. 4, 306:

    Batavi impares numero,

    Tac. H. 4, 20:

    obsessi et impares et aqua ciboque defecti,

    Quint. 3, 8, 23.—
    (γ).
    Absol.:

    juncta impari,

    to an inferior in rank, Liv. 6, 34, 9; cf.:

    pater consularis, avus praetorius, maternum genus impar,

    Tac. H. 2, 50:

    Julia Tiberium spreverat ut imparem,

    not her equal in birth, id. ib. 1, 53:

    simul odiorum invidiaeque erga Fabium Valentem admonebatur, ut inpar apud Vitellium gratiam viresque apud novum principem pararet,

    id. ib. 2, 99.—
    B.
    Inequitable, unjust:

    videbam quam inpar esset sors, cum ille vobis bellum pararet, vos ei securam pacem praestaretis,

    Liv. 42, 13, 5.—
    C.
    Poet. transf., unequal, i. e. beyond one's strength, which one is not a match for:

    judice sub Tmolo certamen venit ad impar,

    to the unequal strife, Ov. M. 11, 156:

    pugna,

    Verg. A. 12, 216; cf.:

    imparibus certare,

    Hor. Epod. 11, 18.—
    (β).
    With inf.:

    magnum opus et tangi nisi cura vincitur impar,

    Grat. Cyn. 61.—
    * Adv.: impărĭter, unequally:

    versibus impariter junctis,

    i. e. in hexameters and pentameters, Hor. A. P. 75.

    Lewis & Short latin dictionary > inpar

  • 114 nebulo

    nĕbŭlo, ōnis, m. [nebula], a paltry, worthiess fellow, an idle rascal, a sorry wretch: nugator ac nebulo, Lucil. ap. Non. 19, 3; Ter. Eun. 4, 7, 15:

    nos ab isto nebulone facetius eludimur, quam putamus,

    Cic. Rosc. Am. 44, 128:

    nebulones Alcinoique juventus,

    Hor. Ep. 1, 2, 28:

    vappa ac nebulo,

    id. S. 1, 1, 104; cf. id. ib. 1, 2, 12: nebulo lucifugus (perh. on account of the etymology of the word), a scoundrel that shuns the light, Lucil. ap. Non. 19, 2.—In apposition with homo:

    vulgus nebulonum hominum,

    Gell. 1, 2, 7; 16, 6, 12.—
    II.
    Acc. to Acron ad Hor. S. 1, 2, 12, nebulo also signifies a man of low birth; on which account slaves were also called nebulones.

    Lewis & Short latin dictionary > nebulo

  • 115 nobilitas

    nōbĭlĭtas, ātis, f. [nobilis].
    I.
    Celebrity, fame, renown (very rare):

    eam nobilitatem amittundam video,

    Plaut. Mil. 4, 8, 14:

    praedicationem nobilitatemque despicere,

    Cic. Arch. 11, 26:

    repentina,

    Liv. 1, 34; cf.:

    aliquem nobilitate praecurrere,

    Nep. Thras. 1, 3.—
    II.
    High or noble birth, nobility:

    ad illustrandam nobilitatem suam,

    Cic. Brut. 16, 62:

    nobilitate sui municipii facile primus,

    id. Rosc. Am. 6, 15; Ov. P. 4, 16, 44; Juv. 8, 20.—
    B.
    Meton., the nobility, the nobles, the aristocracy:

    nobilitatis fautor,

    Cic. Rosc. Am. 6, 16:

    omnis noster nobilitas interiit,

    Caes. B. G. 7, 38:

    nobilitas rempublicam deseruerat,

    Liv. 26, 12;

    opp. plebs,

    id. 6, 42:

    superbia commune nobilitatis malum,

    Sall. J. 64, 1; Luc. 3, 77.—With verb in plur.:

    namque coepere nobilitas dignitatem in dominationem vertere,

    Sall. J. 41, 5. —
    (β).
    Plur.:

    Claudius nobilitatibus externis mitis,

    princes, Tac. A. 12, 20.—
    III.
    Noble or excellent quality, nobleness, excellence, superiority:

    cum florere Isocratem nobilitate discipulorum videret,

    Cic. de Or. 3, 35, 141:

    eloquio tantum nobilitatis inest,

    Ov. P. 2, 5, 56; Vell. 1, 4, 2:

    nobilitate ingenitā,

    Tac. A. 1, 29:

    prima croco Cilicio,

    Plin. 21, 6, 17, § 31:

    locorum,

    id. 3, 5, 6, § 40:

    columbarum,

    id. 10, 37, 53, § 110:

    obstetricum nobilitas (i. e. nobilissimae obstetrices),

    id. 28, 6, 18, § 67.—Prov.:

    nobilitas sola est atque unica virtus,

    Juv. 8, 20.

    Lewis & Short latin dictionary > nobilitas

  • 116 paedagogium

    paedăgōgīum, ii, n., = paidagôgeion, the place where boys of servile birth intended for pages were educated, the pages' hall (not ante-Aug.), Plin. Ep. 7, 27, 13.—
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., the boys in a paedagogium:

    paedagogium pretiosā veste succingitur,

    Sen. Vit. Beat. 17, 2; id. Ep. 123, 7.—
    B.
    In partic., boys reared for vice:

    ingenuae conditionis paedagogia,

    Suet. Ner. 28; cf. Plin. 33, 12, 54, § 152.

    Lewis & Short latin dictionary > paedagogium

  • 117 Palladius

    1.
    Pallădĭus, a, um, v. 1. Pallas, II. A.
    2.
    Pallădĭus, ii, m., a Roman surname. So, Palladius Rutilius Taurus Aemilianus, probably a Roman by birth, who lived in the fourth century of the Christian era, the author of a work on agriculture, in fourteen books.

    Lewis & Short latin dictionary > Palladius

  • 118 praeposterus

    prae-postĕrus, a, um, adj., reversed, inverted, perverted, distorted, absurd, preposterous, unseasonable, etc. (class.; syn.: intempestivus, perversus).
    I.
    Of persons, absurd, preposterous:

    ut erat semper praeposterus atque perversus,

    Cic. Clu. 26, 71:

    imperator,

    id. Pis. 38, 92:

    homines,

    Sall. J. 85, 12.—
    II.
    Of things concr. and abstract:

    praeposteri ficus,

    figs out of season, too late, Plin. 16, 27, 51, § 117: natalis, an inverted birth, i. e. with the feet foremost, id. 7, 8, 6, § 46:

    praeposteri aut praeproperi rigores,

    id. 18, 25, 57, § 208:

    dies,

    id. 17, 24, 37, § 216:

    frigus,

    Sen. Ep. 23, 1:

    quid tam perversum praeposterumve dici, aut excogitari potest?

    Cic. Rab. Post. 13, 37:

    ut ne quid perturbatum ac discrepans, aut praeposterum sit,

    id. de Or. 3, 11, 40:

    tempora,

    id. ib. 3, 13, 49:

    gratulatio,

    id. Sull. 32, 91:

    consilia,

    id. Lael. 22, 85:

    ordo,

    Lucr. 3, 621:

    praepostera et intempestiva oratio,

    Plin. Ep. 6, 5, 3.—Hence, adv.: praepostĕrē, in a reversed order, irregularly (class.):

    litteras reddere,

    Cic. Att. 7, 16, 1:

    agere cum aliquo,

    id. Ac. 2, 20, 67:

    laevus calceus praepostere inductus,

    the left inslead of the right, Plin. 2, 7, 5, § 24:

    dicere aliquid,

    Plin. Ep. 3, 9, 28:

    syllogismo uti,

    Gell. 2, 8, 1;

    and praepostero,

    Sen. Ep. 3, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > praeposterus

  • 119 bulla

        bulla ae, f    a water-bubble, bubble: perlucida, O.—A boss, knob (upon a door): bullae aureae.— A stud (in a girdle): notis fulserunt cingula bullis, V.—An amulet worn upon the neck by boys of free birth (mostly of gold): sine bullā venerat: filio bullam relinquere, L.—Orig. an Etruscan custom; hence, Etruscum aurum, Iu.: bullā dignissime, i. e. childish, Iu.—On the forehead of a pet stag, O.
    * * *
    bubble; boss/knob/stud; locket/amulet (usu. gold) hung round necks of boys; Papal bull; Papal document; stamped lead seal of Papal document

    Latin-English dictionary > bulla

  • 120 creō

        creō āvī (creāssit for creāverit, C.), ātus, āre    [1 CER-], to bring forth, produce, make, create, beget, give origin to: Aenean, L.: fortes creantur fortibus, H.: vapor omnīs Res creat, O.: quicquid mortale creamur, who are born to die, O.—P. perf., with abl, sprung from, begotten by, born of (poet.): Volcani stirpe, V.: Maiā, the son of, O.—To make, choose, elect: consules creantur Caesar et Servilius, Cs.: patres, L.: lex de dictatore creando, L.: interregem, L.: ducem gerendo bello, L.: in eo numero creari, S.: augur in locum Germanici creari, Ta.: quos (consules) cum Gracchus crearet, presided at the election of.—Fig., to produce, prepare, cause, occasion: aliquid Sthenio periculi: luxuriam: errorem creat similitudo.
    * * *
    creare, creavi, creatus V TRANS
    create/bring into being/make; procreate; beget/sire; give birth to; produce/bear fruit; bring about; cause to grow; elect, appoint, invest; institute; conjure up; (PASS) be born/spring from; be home/native of

    Latin-English dictionary > creō

См. также в других словарях:

  • The Birth of Venus (Botticelli) — The Birth of Venus Artist Sandro Botticelli Year c. 1486 Type tempera on canvas Dimensions …   Wikipedia

  • The Birth of Tragedy — Out of the Spirit of Music   …   Wikipedia

  • The Birth of Merlin — The Birth of Merlin, or, The Child Hath Found his Father is a Jacobean play, first performed in 1622 at the Curtain Theatre in Shoreditch. [N.W. Bawcutt, The Control and Censorship of Caroline Drama, Oxford, Oxford University Press, 1996.] It… …   Wikipedia

  • The Birth of Venus — is the myth of how Venus was born out of the waves of the sea, after Uranus was castrated by his son, Cronus. His severed genitals, falling into the sea, fertilized the water. It has been portrayed and referenced by many artists, painters and… …   Wikipedia

  • The Birth-Mark — is a romantic short story written by Nathaniel Hawthorne that examines obsession with human perfection. It was first published in the March, 1843 edition of The Pioneer . It later appeared in Mosses from an Old Manse , a collection of short… …   Wikipedia

  • The Birth of the Crystal Power — is an album by Autopsia, released in 1993 by the German label Hypnobeat, AUT004. Track listing # Cathedral of Death (7:26) # The Fortress Europe (7:32) # The Beautiful Side of Evil (5:26) # Turmtanz (4:32) # The End of History and The Last Men ( …   Wikipedia

  • The Birth of the Blues — is a popular song.The music was written by Ray Henderson, the lyrics by Buddy G. DeSylva and Lew Brown. The song was published in 1926, and recorded by Cab Calloway in 1943 or 1944 [http://www.heptune.com/calloway.html] . The song was later a hit …   Wikipedia

  • The Birth of a Nation — Infobox Film name = The Birth of a Nation image size = 215px caption = theatrical poster director = D. W. Griffith producer = D. W. Griffith Harry Aitken [ [http://www.cobbles.com/simpp archive/dwgriffith.htm D. W. Griffith: Hollywood Independent …   Wikipedia

  • The birth of Buddha (Lalitavistara) — Lalitavistara is a biography of Gautama Buddha. On Borobudur s reliefs, the story starts from the glorious descent of the Buddha from the Tushita heaven, and ends with his first sermon in the Deer Park near Benares. [13] The relief shows the… …   Wikipedia

  • The Birth of a Race — Infobox Film name = The Birth of a Race image size = caption = director = John W. Noble producer = Emmett J. Scott writer = narrator = starring = music = Joseph Carl Breil cinematography = Herbert Oswald Carleton editing = distributor = released …   Wikipedia

  • The Birth of Venus (Bouguereau) — Infobox Painting| title=The Birth of Venus artist=William Adolphe Bouguereau year=1879 type=Oil on canvas height=300 width=218 city=Paris museum=Musée d OrsayThe Birth of Venus ( La Naissance de Vénus ) is one of the most famous paintings by 19th …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»