Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

substituō

  • 1 substituō

        substituō uī, ūtus, ere    [sub+statuo], to present, submit: animo speciem corporis amplam, figure to himself, L.: funera fratrum oculis tuis, O.— To put instead, put in place of, substitute: in eorum locum civīs Romanos: Fulvius et Manlius pro Philippo substituti, L.: Siculis equites, L.: alqm huius criminis reum, i. e. throw on him the blame, Cu.
    * * *
    substituere, substitui, substitutus V TRANS
    place in rear/reserve; make subject/answerable to; substitute; make alternative

    Latin-English dictionary > substituō

  • 2 substituo

    sub-stĭtŭo, ŭi, ūtum, 3, v. a. [statuo].
    I.
    To set, put, place, or lay under, to set or place next to any thing (so rare and mostly post - Aug.).
    A.
    Lit.:

    lapides plantae,

    Pall. Mart. 10, 22:

    post elephantos armaturas leves,

    Hirt. B. Afr. 59, 3.—
    B.
    Trop.:

    substituerat animo speciem corporis amplam ac magnificam,

    had presented to his imagination, figured to himself, Liv. 28, 35; cf.:

    funera fratrum Debueras oculis substituisse tuis,

    Ov. R. Am. 574:

    substituebantur crimini,

    were subjected to the charge, were accused, Plin. Ep. 6, 31, 8:

    aliquem arbitrio,

    Dig. 38, 1, 30.—
    II.
    To put instead or in the place of another, to substitute (class.; syn.: suppono, subrogo).
    A.
    In gen.:

    in eorum locum cives Romanos,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72:

    pontificem in locum Scipionis,

    Suet. Tib. 4; Nep. Alcib. 7, 3; cf. Col. 5, 6, 1:

    nunc pro te Verrem substituisti alterum civitati,

    Cic. Verr. 2, 3, 69, § 161; cf. Liv. 38, 42:

    aliam tabulam pro eā,

    Plin. 35, 10, 36, § 91:

    substituta fili persona,

    id. 18, 3, 4, § 17: philosophiam nobis pro rei publicae procuratione, Cic. Div. 2, 2, 7.—With dat.:

    consulem alicui,

    Vell. 2, 58, 3; cf. Suet. Caes. 76:

    equites Siculis,

    Liv. 29, 1:

    alia semina demortuis,

    Col. 4, 17, 3:

    libros de oratore his,

    Quint. 3, 6, 60:

    fortunam culpae,

    id. 7, 4, 15:

    personas,

    id. 3, 8, 54:

    defuncto altero e consulibus, neminem substituit,

    Suet. Ner. 15:

    substituitur mutua accusatio,

    Quint. 7, 2, 9.—With in and abl. (late Lat.):

    in locis suis secunda,

    Amm. 15, 5, 23.—
    B.
    In partic., in jurid. lang.: substituere heredem (alicui), to make second or alternate heir, in case the first should die:

    heredes aut instituti dicuntur aut substituti: instituti primo gradu, substituti secundo vel tertio,

    Dig. 28, 6, 1 sq.:

    heredes invicem,

    Suet. Tib. 76; so,

    heredem (alicui),

    id. Galb. 9; Quint. 7, 6, 9 al.—So with ellipsis of heredem:

    inpuberi filio,

    Dig. 28, 6, 1 sq.

    Lewis & Short latin dictionary > substituo

  • 3 sub

    sŭb (on the form sus from subs v. infra, III.), prep. with acc. and abl. [perh. for es-ub, ens-ub, = ens (eis) and hupo; Sanscr. upa; cf. Curt. Gr. Etym. p. 290], under.
    I.
    With abl., to point out the object under which a thing is situated or takes place (Gr. hupo, with dat. or gen.), under, below, beneath, underneath.
    A.
    Of space:

    si essent, qui sub terrā semper habitavissent... nec tamen exissent umquam supra terram,

    Cic. N. D. 2, 37, 95; Plaut. Capt. 3, 5, 72:

    sub aquā,

    id. Cas. 2, 6, 28:

    sub vestimentis,

    id. Ep. 2, 2, 32; Liv. 1, 58; cf.: saepe est sub palliolo sordido sapientia, Caecil. ap. Cic. Tusc. 3, 23, 56:

    ingenium ingens Inculto latet hoc sub corpore,

    Hor. S. 1, 3, 34:

    sub pellibus hiemare,

    Caes. B. C. 3, 13, 5; cf. Liv. 23, 18, 15:

    manet sub Jove frigido Venator,

    Hor. C. 1, 1, 25:

    sub divo moreris,

    id. ib. 2, 3, 23:

    vitam sub divo agat,

    id. ib. 3, 2, 5 (v. divus, II.):

    sub terrā vivi demissi sunt,

    Liv. 22, 57:

    sub hoc jugo dictator Aequos misit,

    id. 3, 28, 11:

    pone (me) sub curru nimium propinqui Solis,

    Hor. C. 1, 22, 21 et saep.— Trop.:

    non parvum sub hoc verbo furtum latet,

    Cic. Agr. 3, 3, 12.—
    2.
    Transf., of lofty objects, at the foot of which, or in whose immediate neighborhood, any thing is situated, under, below, beneath, at the foot of, at, by, near, before:

    sub monte consedit,

    Caes. B. G. 1, 48; so,

    sub monte considere,

    id. ib. 1, 21:

    sub colle constituere,

    id. ib. 7, 49:

    sub montis radicibus esse,

    id. ib. 7, 36 al.:

    sub ipsis Numantiae moenibus,

    Cic. Rep. 1, 11, 17:

    est ager sub urbe,

    Plaut. Trin. 2, 4, 107; so,

    sub urbe,

    Ter. Ad. 5, 8, 26; Varr. R. R. 1, 50, 2; Hor. C. 3, 19, 4:

    sub Veteribus,

    Plaut. Curc. 4, 1, 19:

    sub Novis,

    Cic. de Or. 2, 66, 266 Orell. N. cr.; id. Ac. 2, 22, 70 Goer. N. cr.; cf. Varr. L. L. 6, § 59 Müll.:

    sub basilicā,

    Plaut. Curc. 4, 1, 11 et saep.— Trop.:

    sub oculis domini suam probare operam studebant,

    Caes. B. C. 1, 57 fin.:

    omnia sub oculis erant,

    Liv. 4, 28; cf. Vell. 2, 21, 3:

    classem sub ipso ore urbis incendit,

    Flor. 2, 15.—
    B.
    Of time, in, within, during, at, by:

    ne sub ipsā profectione milites oppidum irrumperent,

    Caes. B. C. 1, 27:

    sub decessu suo,

    Hirt. B. G. 8, 49:

    sub luce,

    Ov. M. 1, 494; Hor. A. P. 363; Liv. 25, 24:

    sub eodem tempore,

    Ov. F. 5, 491:

    sub somno,

    Cels. 3, 18 med. al.—
    C.
    In other relations, where existence under or in the immediate vicinity of any thing may be conceived.
    1.
    Under, in rank or order; hence, next to, immediately after: Euryalumque Helymus sequitur;

    quo deinde sub ipso Ecce volat calcemque terit jam calce Diores,

    Verg. A. 5, 322.—
    2.
    In gen., of subjection, domination, stipulation, influence, effect, reason, etc., under, beneath, with:

    omnes ordine sub signis ducam legiones meas,

    under my standards, Plaut. Ps. 2, 4, 71: sub armis vitam cernere, Enn. ap. Varr. L. L. 6, § 81 Müll. (Trag. v. 297 Vahl.); so,

    sub armis,

    Caes. B. C. 1, 41; 1, 42:

    sub sarcinis,

    id. B. G. 2, 17; 3, 24:

    sub onere,

    id. B. C. 1, 66 et saep.—
    3.
    Trop., under, subject to, in the power of; during, in the time of, upon, etc.:

    sub Veneris regno vapulo, non sub Jovis,

    Plaut. Ps. 1, 1, 13:

    sub regno esse,

    Cic. Rep. 1, 38, 60:

    sub imperio alicujus esse,

    Ter. Heaut. 2, 2, 4:

    sub dicione atque imperio alicujus esse,

    Caes. B. G. 1, 31; Auct. B. Alex. 66, 6; Sall. J. 13, 1; Nep. Con. 4, 4; id. Eum. 7, 1; cf.:

    sub Corbulone Armenios pellere,

    Tac. H. 3, 24: sub manu alicujus esse, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 23, 2;

    sub rege,

    Cic. Rep. 2, 23, 43; Hor. C. 3, 5, 9:

    sub Hannibale,

    Liv. 25, 40:

    sub dominā meretrice,

    Hor. Ep. 1, 2, 25:

    sub nutrice,

    id. ib. 2, 1, 99:

    sub judice lis est,

    id. A. P. 78:

    praecipua sub Domitiano miseriarum pars erat,

    during the reign of, Tac. Agr. 45:

    scripsit sub Nerone novissimis annis,

    Plin. Ep. 3, 5, 5:

    gnarus sub Nerone temporum,

    Tac. Agr. 6; Suet. Tit. 8 et saep.:

    sub vulnere,

    from the effects of the wound, Ov. M. 5, 62; cf.:

    sub judice,

    under, id. ib. 13, 190:

    nullo sub indice,

    forced by no betrayer, id. ib. 13, 34.—So in certain phrases where the simple abl. is more freq.:

    sub pacto abolitionis dominationem deponere,

    Quint. 9, 2, 97:

    sub condicione,

    Liv. 6, 40, 8 Weissenb. ad loc.:

    sub condicionibus,

    id. 21, 12, 4:

    sub eā condicione, ne cui fidem meam obstringam,

    Plin. Ep. 4, 13, 11:

    sub eā condicione, si esset, etc.,

    id. ib. 8, 18, 4; so,

    sub condicione, ut (ne, si, etc.),

    Suet. Tib. 44; 13; id. Caes. 68; id. Claud. 24; id. Vit. 6:

    sub specie (= specie, or per speciem): sub specie infidae pacis quieti,

    Liv. 9, 45, 5; 36, 7, 12; 44, 24, 4:

    sub tutelae specie,

    Curt. 10, 6, 21; Sen. Ben. 1, 4, 2; cf.:

    sub nomine pacis bellum latet,

    Cic. Phil. 12, 7, 17:

    sub alienis auspiciis rem gerere,

    Val. Max. 3, 2, 6:

    sub lege, ne,

    Suet. Aug. 21:

    sub exceptione, si,

    id. Caes. 78:

    sub poenā mortis,

    id. Calig. 48:

    servitutis,

    id. Tib. 36 et saep.:

    sub frigido sudore mori,

    Cels. 5, 26, 31 fin.
    II.
    With acc., to point out the object under which a thing comes, goes, extends, etc. (Gr. hupo, with acc.), under, below, beneath.
    A.
    Of space, usually with verbs of motion:

    et datores et factores omnes subdam sub solum,

    Plaut. Curc. 2, 3, 18:

    manum sub vestimenta deferre,

    id. Bacch. 3, 3, 78:

    cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

    Cic. Rep. 1, 16, 25:

    exercitum sub jugum mittere,

    Caes. B. G. 1, 7; 1, 12; Sall. J. 38, 9 Dietsch ad loc.:

    sub furcam ire,

    Hor. S. 2, 7, 66:

    sub divum rapere,

    id. C. 1, 18, 13:

    sub terras ire,

    Verg. A. 4, 654. — Trop.:

    sub judicium sapientis et delectum cadunt,

    Cic. Fin. 3, 18, 61:

    quae sub sensus subjecta sunt,

    id. Ac. 2, 23, 74:

    quod sub aurium mensuram aliquam cadat,

    id. Or. 20, 67:

    columbae Ipsa sub ora viri venere,

    Verg. A. 6, 191:

    quod sub oculos venit,

    Sen. Ben. 1, 5, 6.—Rarely with verb of rest:

    quidquid sub Noton et Borean hominum sumus,

    Luc. 7, 364.—
    2.
    Transf. (cf. supra, I. A. 2.), of lofty objects, to the foot of which, or into whose immediate neighborhood, any thing comes, or near to which it extends, under, below, beneath, to, near to, close to, up to, towards, etc.:

    sub montem succedunt milites,

    Caes. B. C. 1, 45:

    sub ipsum murum fons aquae prorumpebat,

    Hirt. B. G. 8, 41:

    missi sunt sub muros,

    Liv. 44, 45:

    Judaei sub ipsos muros struxere aciem,

    Tac. H. 5, 11; 3, 21:

    aedes suas detulit sub Veliam,

    Cic. Rep. 2, 31, 54:

    arat finem sub utrumque colonus,

    Hor. S. 2, 1, 35:

    jactatus amnis Ostia sub Tusci,

    id. ib. 2, 2, 33:

    (hostem) mediam ferit ense sub alvum,

    Ov. M. 12, 389:

    sub orientem secutus Armenios,

    Flor. 3, 5.—
    B.
    Of time, denoting a close approximation.
    1.
    Before, towards, about, shortly before, up to, until:

    Pompeius sub noctem naves solvit,

    Caes. B. C. 1, 28; so,

    sub noctem,

    Verg. A. 1, 662; Hor. C. 1, 9, 19; id. S. 2, 1, 9; 2, 7, 109; id. Ep. 2, 2, 169:

    sub vesperum,

    Caes. B. G. 2, 33; id. B. C. 1, 42:

    sub lucem,

    id. B. G. 7, 83; Verg. G. 1, 445:

    sub lumina prima,

    Hor. S. 2, 7, 33:

    sub tempus edendi,

    id. Ep. 1, 16, 22:

    sub dies festos,

    Cic. Q. Fr. 2, 1, 1:

    sub galli cantum,

    Hor. S. 1, 1, 10:

    usque sub extremum brumae intractabilis imbrem,

    Verg. G. 1, 211:

    simulacra Visa sub obscurum noctis,

    id. ib. 1, 478:

    prima vel autumni sub frigora,

    id. ib. 2, 321:

    quod (bellum) fuit sub recentem pacem,

    Liv. 21, 2, 1.—
    2.
    After, immediately after, just after, immediately upon:

    sub eas (litteras) statim recitatae sunt tuae,

    Cic. Fam. 10, 16, 1; cf. Cael. ap. Cic. Fam. 8, 4, 4:

    sub haec dicta omnes procubuerunt,

    Liv. 7, 31:

    sub adventum praetoris,

    id. 23, 15, 1; 23, 16, 3; 45, 10, 10:

    sub hanc vocem fremitus variantis multitudinis fuit,

    id. 35, 31:

    sub hoc erus inquit,

    hereupon, Hor. S. 2, 8, 43.—
    C.
    In other relations, in which a coming under any thing may be conceived:

    lepide hoc succedit sub manus negotium,

    comes to hand, convenient, Plaut. Mil. 3, 2, 59:

    sub manus succedere,

    id. ib. 4, 4, 7; id. Pers. 4, 1, 2: sub manum submittere, at hand, convenient, Auct. B. Afr. 36, 1:

    sub ictum venire,

    Liv. 27, 18:

    sub manum annuntiari,

    Suet. Aug. 49 (al. sub manu; cf.

    supra, I. C.): sub legum et judiciorum potestatem cadere,

    Cic. Verr. 2, 5, 55, § 144:

    sub populi Romani imperium dicionemque cadere,

    id. Font. 5, 12 (1, 2):

    incolas sub potestatem Atheniensium redigere,

    Nep. Milt. 1:

    matrimonium vos sub legis superbissimae vincula conicitis,

    Liv. 4, 4:

    sub unum fortunae ictum totas vires regni cadere pati,

    Curt. 3, 8, 2.—
    III.
    In composition, the b remains unchanged before vowels and before b, d, j, l, n, s, t, v. Before m and r it is frequently, and before the remaining consonants, c, f, g, p, it is regularly assimilated. Yet here the MSS. vary, as in ob, ad, in, etc. Before some words commencing with c. p, t, it assumes the form sus, by the rejection of the b from a collateral form subs (analog. to abs); e. g. suscipio, suscito, suspendo, sustineo, sustuli, sustollo. Before s, with a following consonant, there remains merely su in the words suspicio, suspicor, suspiro; cf., however: substerno, substituo, substo, substruo al.; v. esp. Neue, Formenl. 2, 775 sqq.—
    B.
    In composition, sub denotes,
    1.
    Lit., a being situated or contained under, a putting or bringing under, or a going in under any thing: subaeratus, subcavus; subdo, subigo, subicio; subhaereo, subaperio; subedo.—
    2.
    Hence, also, a concealing or being concealed behind something; a secret action: subnoto, surripio, suffuror, subausculto, suborno. —
    3.
    Transf., a being placed or ranked under: subcenturio, subcurator, subcustos, etc.; or a being or doing any thing in a lower or inferior degree, a little, somewhat, rather, slightly: subabsurdus, subagrestis, subalbus, etc.; subaccusare, subirascor, etc.

    Lewis & Short latin dictionary > sub

  • 4 subdo

    sub-do, dĭdi, dĭtum, 3, v. a.
    I.
    To put, place, set, or lay under (syn.: suppono, sterno).
    A.
    Lit. (class.).
    1.
    In gen.: ego puerum interead ancillae subdam lactantem meae, Liv. Andron. ap. Non. p. 153, 26 (Trag. Rel. v. 26 Rib.):

    ignem subdito,

    Cato, R. R. 105, 1; so,

    ignem,

    id. ib. 38, 4; Cic. N. D. 2, 10, 27; Liv. 8, 30 al.:

    faces,

    Lucr. 6, 1285:

    lapidem magnetem,

    id. 6, 1046:

    manum oculo uni,

    id. 4, 447; cf.:

    rem oculorum visu,

    id. 5, 101:

    furcas vitibus,

    Plin. 14, 2, 4, § 32:

    pugionem pulvino,

    Suet. Oth. 11; id. Dom. 17:

    calcaria equo,

    Liv. 2, 20; 4, 19; 22, 6; cf.:

    risus stimulos animo subdidit,

    id. 6, 34, 7:

    id genus animalium (tauros) aratro,

    Tac. A. 12, 24:

    se aquis,

    to plunge under, Ov. M. 4, 722:

    colla vinclis,

    Tib. 1, 2, 90 et saep.:

    versus,

    to append, add, Gell. 18, 4, 11; 19, 11, 3; cf.:

    hic tu paulisper haesisti, deinde ilico subdidisti: quid de duobus consulibus, etc.,

    subjoined, Aus. Grat. Act. 23.—Esp., of places, in part. perf.: Celaletae (populi) majores Haemo, Minores Rhodopae subditi, that dwell at the foot of Mount Hœmus, etc., Plin. 4, 11, 18, § 41; cf.:

    Libye subdita Cancro,

    lying under, Sil. 1, 194.—
    2.
    In partic., to bring under, subject, subdue, = subicere (very rare):

    Plutonis subdita regno Magna deum proles,

    Tib. 4, 1, 67:

    tot subdite rebus!

    Pers. 5, 124:

    subdidit Oceanum sceptris,

    Claud. IV. Cons. Hon. 42: Hispanum Oceanum legibus, id. [p. 1774] III. Cons. Stil. praef. 8:

    rem tam magnam iisdem tempestatibus, iisdem casibus subdere,

    to expose, Plin. Ep. 3, 19, 4:

    imperio feminae,

    Tac. A. 12, 40.—Part.: subdĭ-tus, a, um, subject (late Lat.):

    subditas viris,

    Vulg. Tit. 2, 5:

    tibi,

    id. Jud. 3, 2:

    justum est, subditum esse Deo,

    id. 2 Macc. 9, 12:

    subditi estote in omni timore,

    id. 1 Pet. 2, 18.—
    B.
    Trop., to bring on, furnish, supply; to yield, afford (so not in Cic.):

    iraï fax subdita,

    Lucr. 3, 303:

    id nobis acriores ad studia dicendi faces subdidisse,

    Quint. 1, 2, 25:

    irritatis militum animis subdere ignem,

    Liv. 8, 32:

    ingenio stimulos,

    Ov. Tr. 5, 1, 76; Liv. 6, 34:

    alicui spiritus,

    id. 7, 40.—
    II.
    To put in the place of another person or thing, to substitute (rare but class.).
    A.
    In gen.: te rogo, in Hirtii locum me subdas, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 7:

    quos in eorum locum subditos domi suae reservavit?

    Cic. Verr. 2, 1, 5, § 12:

    judicem in meum locum,

    id. Dom. 32, 85; Plin. Pan. 25, 3; cf. Quint. 3, 6, 54:

    immutavit et subdidit verbum ei verbo, quod omiserat, finitimum,

    Gell. 1, 4, 8.—
    B.
    In partic., to put something spurious in the place of another person or thing; to substitute falsely; to forge, counterfeit, make up (not in Cic.;

    syn. substituo): subditum se suspicatur,

    that he is a spurious child, a changeling, Ter. Heaut. 5, 3, 12:

    me subditum et pellice genitum appellant,

    Liv. 40, 9:

    partum,

    Dig. 4, 10, 19; cf.:

    liberos tamquam subditos summovere familia,

    Quint. 1, 4, 3 Zumpt N. cr. (al. subditicios):

    abolendo rumori Nero subdidit reos,

    Tac. A. 15, 44:

    reum,

    id. ib. 1, 6; cf.:

    subditis, qui accusatorum nomina sustinerent,

    suborned, id. ib. 4, 59:

    testamentum,

    id. ib. 14, 40:

    crimina majestatis,

    id. ib. 3, 67:

    rumorem,

    id. ib. 6, 36 et saep.

    Lewis & Short latin dictionary > subdo

  • 5 subicio

    sūb-ĭcĭo (less correctly subjĭcĭo; post-Aug. sometimes sŭb-), jēci, jectum, 3, v. a. [sub-jacio].
    I.
    Lit., to throw, lay, place, or bring under or near (cf. subdo); in all senses construed with acc. and dat., or with acc. and sub and acc.; not with sub and abl. (v. Madvig. ad Cic. Fin. 2, 15, 48; cf. II. B. 2. infra).
    A.
    In gen.: si parum habet lactis mater, ut subiciat (agnum) sub alterius mammam. Varr. R. R. 2, 1, 20:

    manum ventri et sub femina (boum),

    Col. 6, 2, 6: nonnulli inter carros rotasque mataras ac tragulas subiciebant, discharged their javelins and darts below, i. e. between the wagons and the wheels, Caes. B. G. 1, 26:

    biremes, subjectis scutulis, subduxit,

    id. B. C. 3, 40:

    ligna et sarmenta circumdare ignemque circum subicere coeperunt,

    Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69; cf.:

    ignes tectis ac moenibus,

    id. Cat. 3, 1, 2:

    ignem,

    id. Rab. Post. 6, 13; Auct. B. Afr. 87, 1; 91, 3; Ov. M. 1, 229 al.:

    faces,

    Cic. Mil. 35, 98; Vell. 2, 48, 3; Val. Max. 5, 5, 4:

    bracchia pallae,

    Ov. M. 3, 167:

    eburnea collo Bracchia,

    id. Am. 3, 7, 7:

    scuto sinistram, Canitiem galeae,

    id. Tr. 4, 1, 74:

    laxiorem sinum sinistro bracchio,

    Quint. 11, 3, 146:

    umeros lecto,

    Val. Max. 4, 1, 12:

    pallium togae,

    id. 2, 2, 2:

    ova gallinis,

    Plin. 18, 26, 62, § 231; 10, 59, 79, § 161:

    cum tota se luna sub orbem solis subjecisset,

    Cic. Rep. 1, 16:

    ossa subjecta corpori,

    id. N. D. 2, 55, 139 et saep:

    sub aspectum omnium rem subicit,

    Auct. Her. 4, 47, 60:

    res sub oculos,

    Quint. 8, 6, 19:

    aliquid oculis,

    Cic. Or. 40, 139; Liv. 3, 69; Quint. 2, 18, 2:

    oves sub umbriferas rupes,

    to place near, close to, Varr. R. R. 2, 2, 11:

    castris legiones,

    Caes. B. C. 3, 56:

    aciem suam castris Scipionis,

    id. ib. 3, 37:

    se iniquis locis,

    id. ib. 3, 85:

    terram ferro,

    to throw up with the share, to plough up, Cic. Leg. 2, 18, 45 Moser N. cr.: corpora saltu Subiciunt in equos, throw up, i. e. mount, Verg. A. 12, 288:

    pavidum regem in equum,

    to set, Liv. 31, 37:

    me e postremo in tertium locum esse subjectum,

    have been brought, Cic. Toga Cand. Fragm. p. 522 Orell.: copias integras vulneratis defessisque subiciebat, i. e. put in the place of, substituted, Auct. B. Alex. 26, 2.—Hence ( poet.): se subicere, to mount, grow:

    quantum vere novo viridis se subicit alnus,

    shoots up, Verg. E. 10, 74:

    laurus Parva sub ingenti matris se subicit umbrā,

    id. G. 2, 19 Forbig. ad loc.—
    B.
    In partic.
    1.
    To hand to, supply:

    cum ei libellum malus poëta de populo subjecisset,

    Cic. Arch. 10, 25:

    ipse manu subicit gladios ac tela ministrat,

    Luc. 7, 574.—
    2.
    To substitute false for true; to forge, counterfeit (syn.:

    suppono, substituo): testamenta,

    Cic. Phil. 14, 3, 7:

    testamentum mariti,

    Quint. 9, 2, 73:

    locupleti falsum testamentum,

    Val. Max. 9, 4, 1:

    partum,

    Dig. 25, 4, 1 fin.:

    falsum aliquid,

    Quint. 12, 3, 3:

    aes pro auro in pignore dando,

    Dig. 13, 7, 36:

    fratrem suum,

    Just. 1, 9.—
    3.
    To suborn:

    subicitur L. Metellus ab inimicis Caesaris, qui hanc rem distrahat,

    Caes. B. C. 1, 33:

    testes frequenter subici ab adversario solent,

    Quint. 5, 7, 12:

    suspitione subjecti petitoris non carebit,

    id. 4, 2, 96.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.
    1.
    To submit, subject:

    ea quae sub sensus subjecta sunt,

    Cic. Ac. 2, 23, 74:

    res, quae subjectae sunt sensibus,

    id. Fin. 5, 12, 36; id. Ac. 1, 8, 31:

    cogitationi aliquid subicere,

    submit, id. Clu. 2, 6; Quint. 5, 12, 13;

    ait (Epicurus), eos neque intellegere neque videre, sub hanc vocem honestatis quae sit subicienda sententia,

    i. e. what meaning is to be attributed to it, Cic. Fin. 2, 15, 48 B. and K.; Madvig. ad loc.; cf.:

    huic verbo (voluptas) omnes qui Latine sciunt duas res subiciunt, laetitiam in animo, commotionem suavem jucunditatis in corpore,

    id. ib. 2, 4, 13:

    dico eum non intellegere interdum, quid sonet haec vox voluptatis, id est, quae res huic voci subiciatur,

    id. ib. 2, 2, 6; cf.: quaeritur, quae res ei (nomini) subicienda sit, Quint. 7, 3, 4.—
    2.
    To substitute:

    mutata, in quibus pro verbo proprio subicitur aliud, quod idem significet,

    Cic. Or. 27, 92; so Quint. 3, 6, 28:

    aliud pro eo, quod neges,

    id. 6, 3, 74 et saep.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to place under, to make subject, to subject:

    subiciunt se homines imperio alterius et potestati,

    i. e. submit, Cic. Off. 2, 6, 22; cf. Caes. B. G. 7, 1:

    exteras gentes servitio,

    Liv. 26, 49:

    Albius et Atrius quibus vos subjecistis,

    id. 28, 28, 9:

    ut alter alterius imperio subiceretur,

    id. 28, 21, 9:

    gentem suam dicioni nostrae,

    Tac. A. 13, 55; Curt. 8, 1, 37; cf.:

    Gallia securibus subjecta,

    Caes. B. G. 7, 77:

    omnia praeter eam (virtutem) subjecta, sunt sub fortunae dominationem,

    Auct. Her. 4, 17, 24:

    nos sub eorum potestatem,

    id. 2, 31, 50:

    matribus familias sub hostilem libidinem subjectis,

    id. 4, 8, 12:

    sub aspectus omnium rem subjecit,

    id. 4, 47, 60; cf.:

    deos penatis subjectos esse libidini tribuniciae,

    Cic. Dom. 40, 106:

    populum senatui,

    Val. Max. 8, 9, 1:

    si virtus subjecta sub varios incertosque casus famula fortunae est,

    Cic. Tusc. 5, 1, 2:

    id quod sub eam vim subjectum est,

    id. Top. 15, 58:

    cujus victus vestitusque necessarius sub praeconem subjectus est,

    id. Quint. 15, 49 B. and K.:

    bona civium voci praeconis,

    id. Off. 2, 23. 83;

    for which, simply reliquias spectaculorum,

    to expose for sale, Suet. Calig. 38; so,

    delatores,

    id. Tit. 8:

    hiemi navigationem,

    to subject, expose, Caes. B. G. 4, 36:

    domum periculo,

    Quint. 7, 1, 53:

    scelus fraudemque nocentis odio civium,

    Cic. de Or. 1, 46, 202:

    fortunas innocentium fictis auditionibus,

    id. Planc. 23, 56:

    aliquid calumniae,

    Liv. 38, 48.—
    2.
    To subject or subordinate a particular to a general, to range or treat it under, append it to, etc.; in the pass., to be ranged under or comprised in any thing:

    quattuor partes, quae subiciuntur sub vocabulum recti,

    Auct. Her. 3, 4, 7 B. and K.:

    unum quodque genus exemplorum sub singulos artis locos subicere,

    id. 4, 2, 3; cf. with dat.:

    formarum certus est numerus, quae cuique generi subiciantur,

    Cic. Top. 8, 33:

    qui vocabulum sive appellationem nomini subjecerunt tamquam speciem ejus,

    Quint. 1, 4, 20; cf.:

    sub metum subjecta sunt pigritia, pudor, terror, etc.,

    Cic. Tusc. 4, 7, 16; 4, 8, 19; Quint. 3, 5, 1:

    fas, justum, etc.... subici possunt honestati,

    id. 3, 8, 26:

    dicere apte plerique ornatui subiciunt,

    id. 1, 5, 1 et saep.—
    3.
    To place under in succession or order, in speaking or writing, i. e. to place after, let follow, affix, annex, append, subjoin (cf.:

    addo, adicio): post orationis figuras tertium quendam subjecit locum,

    Quint. 9, 1, 36:

    longis (litteris) breves subicere,

    id. 9, 4, 34:

    B litterae absonam et ipsam S subiciendo,

    id. 12, 10, 32:

    narrationem prooemio,

    id. 4, 2, 24; cf. id. 5, 13, 59:

    cur sic opinetur, rationem subicit,

    adds, subjoins, Cic. Div. 2, 50, 104:

    quod subicit, Pompeianos esse a Sullā impulsos, etc.,

    id. Sull. 21, 60:

    a quibusdam senatoribus subjectum est,

    Liv. 29, 15, 1:

    subicit Scrofa: De formā culturae hoc dico, etc.,

    Varr. R. R. 1, 7, 2:

    non exspectare responsum et statim subicere, etc.,

    Quint. 9, 2, 15:

    edicto subjecisti, quid in utrumque vestrum esset impensum,

    Plin. Pan. 20, 5 et saep.:

    vix pauca furenti Subicio,

    i. e. answer, reply, Verg. A. 3, 314.—
    4.
    To comprehend under, collect or embrace in:

    per quam res disperse et diffuse dictae unum sub aspectum subiciuntur,

    Cic. Inv. 1, 52, 98.—
    5.
    To bring forward, propose, adduce; to bring to mind, prompt, suggest, etc.:

    si meministi id, quod olim dictum est, subice,

    Ter. Phorm. 2, 3, 40 Ruhnk.; cf.:

    cupio mihi ab illo subici, si quid forte praetereo,

    Cic. Verr. 2, 5, 10, § 25:

    subiciens, quid dicerem,

    id. Fl. 22, 53:

    quae dolor querentibus subicit,

    Liv. 3, 48; 45, 18:

    nec tibi subiciet carmina serus amor,

    Prop. 1, 7, 20:

    spes est Peliā subjecta creatis,

    Ov. M. 7, 304.—Hence, sub-jectus, a, um, P. a.
    A.
    Of places, lying under or near, bordering upon, neighboring, adjacent:

    alter (cingulus terrae) subjectus aquiloni,

    Cic. Rep. 6, 20:

    Heraclea, quae est subjecta Candaviae,

    Caes. B. C. 3, 79:

    Ossa,

    Ov. M. 1, 155:

    rivus castris Scipionis subjectus,

    Caes. B. C. 3, 37:

    subjectus viae campus,

    Liv. 2, 38: Armenia subjecta suo regno (opp. Cappadocia longius remota), Auct. B. Alex. 35, 2; 28, 3: genae deinde ab inferiore parte tutantur subjectae, Cic. N. D. 2, 57, 143.—
    B.
    (Acc. to II. B. 1.) Subjected, subject:

    si quidem Ea (natura deorum) subjecta est ei necessitati,

    Cic. N. D. 2, 30, 77:

    servitio,

    Liv. 26, 49, 8:

    subjectior in diem et horam Invidiae,

    exposed, Hor. S. 2, 6, 47:

    ancipiti fortunae,

    Val. Max. 7, 2, ext. 2:

    species, quae sunt generi subjectae,

    subordinate, Quint. 5, 10, 57:

    tum neque subjectus solito nec blandior esto,

    submissive, Ov. A. A. 2, 411; cf.:

    parcere subjectis et debellare superbos,

    Verg. A. 6, 853.— Subst.: sub-jectus, i, m., an inferior, subject:

    (vilicus), qui, quid aut qualiter faciendum sit, ab subjecto discit,

    Col. 1, 2, 4; 11, 1, 25:

    Mithridates ab omnibus subjectis singula exquirens, etc.,

    Plin. 25, 2, 3, § 7.—
    C.
    In the later philos. and gram. lang.: subjec-tum, i, n. (sc. verbum), that which is spoken of, the foundation or subject of a proposition:

    omne quicquid dicimus aut subjectum est aut de subjecto aut in subjecto est. Subjectum est prima substantia, quod ipsum nulli accidit alii inseparabiliter, etc.,

    Mart. Cap. 4, § 361; App. Dogm. Plat. 3, p. 34, 4 et saep.—
    * Adv.: subjectē (cf. B. supra), humbly, submissively:

    haec quam potest demississime et subjectissime exponit,

    Caes. B. C. 1, 84 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > subicio

  • 6 subpono

    sup-pōno ( subp-), pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 ( perf. supposivi, Plaut. Truc. 2, 5, 9:

    supposivit,

    id. ib. 4, 3, 30; part. sync. supposta, Verg. A. 6, 24; Sil. 3, 90), v. a., to put, place, or set under (freq. and class.; cf.: submitto, subicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    anatum ova gallinis saepe supponimus,

    Cic. N. D. 2, 48, 124; Varr. R. R. 3, 9, 9; Col. 8, 5, 4:

    (orat) sub cratim uti jubeas sese supponi,

    Plaut. Poen. 5, 2, 65:

    caput et stomachum supponere fontibus,

    Hor. Ep. 1, 15, 8:

    cervicem polo,

    Ov. F. 5, 180:

    colla oneri,

    id. R. Am. 171:

    tauros jugo,

    to yoke, id. M. 7, 118:

    olivam prelo,

    Col. 12, 49, 9:

    tectis agrestibus ignem,

    Ov. F. 4, 803:

    Massica caelo vina sereno,

    Hor. S. 2, 4, 51:

    agresti fano pecus,

    to place under, to drive under cover of, Ov. F. 4, 756:

    aliquem tumulo (terrae, humo, etc.),

    i. e. to bury, id. Tr. 3, 3, 68; id. Ib. 153; id. Am. 3, 9, 48:

    terrae dentes,

    i. e. to sow, id. M. 3, 102:

    falcem maturis aristis,

    to apply, Verg. G. 1, 348: cultros, to apply (to the throat of cattle to be slaughtered), id. A. 6, 248; id. G. 3, 492:

    incedis per ignes Suppositos cineri doloso,

    hidden under, Hor. C. 2, 1, 8:

    his igitur rebus subjectis suppositisque,

    i. e. under the earth, Lucr. 6, 543:

    nil ita sublime est... Non sit ut inferius suppositumque deo,

    subjected, subject, Ov. Tr. 4, 8, 48.—
    B.
    In partic.
    1.
    To put in the place of another, to substitute for another person or thing (syn. substituo):

    meliorem, quam ego sum, suppono tibi,

    Plaut. Curc. 2, 2, 6:

    aliquem in alicujus locum,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72; 2, 5, 30, § 78:

    in quarum (mulierum) locum juvenes,

    Just. 7, 3, 6:

    se reum criminibus illis pro rege,

    Cic. Deiot. 15, 42:

    stannum et aurichalcum pro auro et argento,

    Suet. Vit. 5 fin.:

    operae nostrae vicaria fides amicorum supponitur,

    Cic. Rosc. Am. 38, 111.—
    2.
    To substitute falsely or fraudulently, to falsify, forge, counterfeit:

    (puella) herae meae supposita est parva,

    Plaut. Cist. 4, 2, 49; so,

    puerum, puellam,

    id. ib. 2, 3, 11; id. Truc. 1, 1, 71; 2, 4, 50; 4, 3, 30; Ter. Eun. prol. 39; 5, 3, 3; Liv. 3, 44, 9 al.:

    qui suppositā personā falsum testamentum obsignandum curaverit,

    Cic. Clu. 44, 125:

    testamenta falsa supponere,

    id. Leg. 1, 16, 43; so,

    testamenta,

    id. Par. 6, 1, 43: quos (equos) daedala Circe Suppositā de matre nothos furata creavit, substituted deceptively, spurious (because mortal), Verg. A. 7, 283:

    trepidat, ne suppositus venias, ac falso nomine poscas,

    Juv. 1, 98.—
    3.
    To place as a pledge, hypothecate, Dig. 27, 9 lemm.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to add, annex, subjoin (syn. subjungo):

    huic generi Hermagoras partes quattuor supposuit,

    Cic. Inv. 1, 9, 12; 1, 6, 8:

    exemplum epistolae,

    id. Att. 8, 6, 3:

    rationem,

    id. Inv. 2, 23, 70; 2, 21, 63. —
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to make subject, to subject, submit:

    aethera ingenio suo,

    Ov. F. 1, 306:

    me tibi supposui,

    Pers. 5, 36.—
    * 2.
    To set beneath, to esteem less:

    Latio supposuisse Samon,

    Ov. F. 6, 48.

    Lewis & Short latin dictionary > subpono

  • 7 substitutio

    substĭtūtĭo, ōnis, f. [substituo, II.].
    I.
    In gen., a putting in the place of another, substitution, Arn. 3, p. 104.—
    II.
    In partic., in jurid. lang., the appointment of a second or alternate heir, Gai. Inst. 2, § 174 sq.; Dig. 28, tit. 6.

    Lewis & Short latin dictionary > substitutio

  • 8 substitutivus

    substĭtūtīvus, a, um, adj. [substituo], conditional:

    propositio,

    App. Dogm. Plat. 3, p. 29, 36.

    Lewis & Short latin dictionary > substitutivus

  • 9 substitutus

    substĭtūtus, a, um, Part. of substituo.

    Lewis & Short latin dictionary > substitutus

  • 10 suppono

    sup-pōno ( subp-), pŏsŭi, pŏsĭtum, 3 ( perf. supposivi, Plaut. Truc. 2, 5, 9:

    supposivit,

    id. ib. 4, 3, 30; part. sync. supposta, Verg. A. 6, 24; Sil. 3, 90), v. a., to put, place, or set under (freq. and class.; cf.: submitto, subicio).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    anatum ova gallinis saepe supponimus,

    Cic. N. D. 2, 48, 124; Varr. R. R. 3, 9, 9; Col. 8, 5, 4:

    (orat) sub cratim uti jubeas sese supponi,

    Plaut. Poen. 5, 2, 65:

    caput et stomachum supponere fontibus,

    Hor. Ep. 1, 15, 8:

    cervicem polo,

    Ov. F. 5, 180:

    colla oneri,

    id. R. Am. 171:

    tauros jugo,

    to yoke, id. M. 7, 118:

    olivam prelo,

    Col. 12, 49, 9:

    tectis agrestibus ignem,

    Ov. F. 4, 803:

    Massica caelo vina sereno,

    Hor. S. 2, 4, 51:

    agresti fano pecus,

    to place under, to drive under cover of, Ov. F. 4, 756:

    aliquem tumulo (terrae, humo, etc.),

    i. e. to bury, id. Tr. 3, 3, 68; id. Ib. 153; id. Am. 3, 9, 48:

    terrae dentes,

    i. e. to sow, id. M. 3, 102:

    falcem maturis aristis,

    to apply, Verg. G. 1, 348: cultros, to apply (to the throat of cattle to be slaughtered), id. A. 6, 248; id. G. 3, 492:

    incedis per ignes Suppositos cineri doloso,

    hidden under, Hor. C. 2, 1, 8:

    his igitur rebus subjectis suppositisque,

    i. e. under the earth, Lucr. 6, 543:

    nil ita sublime est... Non sit ut inferius suppositumque deo,

    subjected, subject, Ov. Tr. 4, 8, 48.—
    B.
    In partic.
    1.
    To put in the place of another, to substitute for another person or thing (syn. substituo):

    meliorem, quam ego sum, suppono tibi,

    Plaut. Curc. 2, 2, 6:

    aliquem in alicujus locum,

    Cic. Verr. 2, 5, 28, § 72; 2, 5, 30, § 78:

    in quarum (mulierum) locum juvenes,

    Just. 7, 3, 6:

    se reum criminibus illis pro rege,

    Cic. Deiot. 15, 42:

    stannum et aurichalcum pro auro et argento,

    Suet. Vit. 5 fin.:

    operae nostrae vicaria fides amicorum supponitur,

    Cic. Rosc. Am. 38, 111.—
    2.
    To substitute falsely or fraudulently, to falsify, forge, counterfeit:

    (puella) herae meae supposita est parva,

    Plaut. Cist. 4, 2, 49; so,

    puerum, puellam,

    id. ib. 2, 3, 11; id. Truc. 1, 1, 71; 2, 4, 50; 4, 3, 30; Ter. Eun. prol. 39; 5, 3, 3; Liv. 3, 44, 9 al.:

    qui suppositā personā falsum testamentum obsignandum curaverit,

    Cic. Clu. 44, 125:

    testamenta falsa supponere,

    id. Leg. 1, 16, 43; so,

    testamenta,

    id. Par. 6, 1, 43: quos (equos) daedala Circe Suppositā de matre nothos furata creavit, substituted deceptively, spurious (because mortal), Verg. A. 7, 283:

    trepidat, ne suppositus venias, ac falso nomine poscas,

    Juv. 1, 98.—
    3.
    To place as a pledge, hypothecate, Dig. 27, 9 lemm.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to add, annex, subjoin (syn. subjungo):

    huic generi Hermagoras partes quattuor supposuit,

    Cic. Inv. 1, 9, 12; 1, 6, 8:

    exemplum epistolae,

    id. Att. 8, 6, 3:

    rationem,

    id. Inv. 2, 23, 70; 2, 21, 63. —
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to make subject, to subject, submit:

    aethera ingenio suo,

    Ov. F. 1, 306:

    me tibi supposui,

    Pers. 5, 36.—
    * 2.
    To set beneath, to esteem less:

    Latio supposuisse Samon,

    Ov. F. 6, 48.

    Lewis & Short latin dictionary > suppono

См. также в других словарях:

  • субституция — и; ж. [от лат. substitutio подстановка] Спец. Замещение одного другим, обычно сходным по назначению, по функции. С. одного металла другим. С. звуков. * * * субституция (позднелат. substitutio, от лат. substituo  ставлю вместо, назначаю взамен) в… …   Энциклопедический словарь

  • субституция — (от лат. substituo ставлю вместо, передаю взамен) 1) в наследственном праве указание (предназначение) дополнительного наследника (субститута) на случай, если основной умрет до открытия наследства или не примет его. При этом не имеет значения,… …   Большой юридический словарь

  • СУБСТИТУЦИЯ — (от лат. substituo ставлю вместо, передаю взамен) 1) в наследственном праве указание (предназначение) дополнительного наследника (субститута) на случай, если основной умрет до открытия наследства или не примет его. При этом не имеет значения,… …   Юридический словарь

  • СУБСТИТУЦИЯ — (позднелат. substitutio от лат. substituo ставлю вместо, назначаю взамен) в праве, назначение в завещании запасного наследника (субститута) …   Большой Энциклопедический словарь

  • Субституция — (позднелат. substitutio, от лат. substituo ставлю вместо, назначаю взамен)         в праве, назначение в завещании (См. Завещание) запасного наследника (субститута). В советском праве (например, ГК РСФСР, ст. 536) такой наследник призывается к… …   Большая советская энциклопедия

  • СУБСТИТУЦИЯ — (лат. substituo назначаю вместо, передаю взамен) 1) в наследственном праве указание (предназначение) наследодателем в завещании дополнительного наследника (субститута) на случай, если основной наследник умрет до открытия наследства или не примет… …   Энциклопедический словарь экономики и права

  • СУБСТИТУЦИЯ — (лат. substituo ставлю вместо, передаю взамен) 1) в наследственном праве указание (предназначение) наследователем в завещании дополнительного наследника (субститута) на случай, если основной наследник умрет до открытия наследства или не примет… …   Энциклопедия юриста

  • СУБСТИТУЦИЯ ОРГАНОВ — (позднелат. substitutio, от лат. substituo ставлю вместо, назначаю взамен), гомотопная субституция, замещение в ходе эволюции одного органа другим, занимающим сходное положение в организме и выполняющим биологически равноценную функцию. В этом… …   Биологический энциклопедический словарь

  • СУБСТИТУЦИЯ — (от лат. substituo назначаю взамен) англ. substitution; нем. Substitution. 1. Замещение одного другим; замена недостижимой цели (или удовлетворения) потребности другой, к рую возможно достичь. 2. Назначение в завещании дополнительного наследника… …   Энциклопедия социологии

  • Субституция — (позднелат. substitutio, от лат. substituo ставлю вместо, назначаю взамен) в праве, назначение в завещании запасного наследника (субститута). Политическая наука: Словарь справочник. сост. проф пол наук Санжаревский И.И.. 2010 …   Политология. Словарь.

  • CAMPI Lapidei — seu Herculeus Campus, regiunc. Provinciae, lapidibus obducta, inter Rhodanum fluv. et Stagnum Astromelam, ubi alias Anatili populi. Ibi nunc Salone oppid. praecipuum. De his ita Valesius: M. Porcius Cato, in libris Originum, de Tuscia… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»