Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sŭus

  • 61 patruelis

    pā̆trŭēlis, e (abl. patruele, Nep. Fragm. ap. Charis. p. 113 P.), adj. [patruus], of or descended from a father's brother (cf. consobrinus, descended from a mother's sister).
    I.
    Lit.: patrueles marium fratrum filii;

    consobrini ex duabus editi sororibus,

    Non. 557, 12:

    item fratres patrueles, sorores patrueles, id est qui quaeve ex duobus fratribus progenerantur,

    Dig. 38, 10, 1, § 6; Gai. Inst. 3, 10:

    frater tuus erat frater patruelis meus,

    Plaut. Poen. 5, 2, 109:

    L. Cicero frater noster cognatione patruelis, amore germanus,

    my cousin by blood, my brother in affection, Cic. Fin. 5, 1, 1:

    frater,

    id. Planc. 11, 27.—
    B.
    Subst.: pā̆trŭēlis, is, comm., a father's brother's son or daughter, a cousin:

    patruelis suus,

    his cousin, Suet. Dom. 15:

    alterum e patruelibus,

    id. ib. 10:

    patruelis nulla,

    Pers. 6, 52; Amm. 15, 8, 1. —
    2.
    Transf., a father's sister's son, a cousin, Cic. Cael. 24, 60.—
    II.
    Transf., of or belonging to a father's brother's child or children, of one's cousin or cousins ( poet.):

    patruelia regna,

    i. e. of Danaus, Ov. H. 14, 61: patruelia dona, i. e. the arms of Achilles (whose father was the brother of Ajax's father), id. M. 13, 41:

    origo,

    id. ib. 1, 352.

    Lewis & Short latin dictionary > patruelis

  • 62 populares

    pŏpŭlāris (sync. poplāris, Plaut. Rud. 3, 4, 36), e, adj. [1. populus], of or belonging to the people, proceeding from or designed for the people.
    I.
    In gen.:

    populares leges,

    i. e. laws instituted by the people, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    accessus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    coetus,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    munus,

    a donation to the people, id. Off. 2, 16, 56:

    popularia verba usitata,

    id. ib. 2, 10, 35; cf.:

    ad usum popularem atque civilem disserere,

    id. Leg. 3, 6, 14:

    dictio ad vulgarem popularemque sensum accommodata,

    id. de Or. 1, 23, 108:

    oratio philosophorum... nec sententiis nec verbis instructa popularibus,

    id. Or. 19, 64:

    popularis oratio,

    id. ib. 44, 151:

    populari nomine aliquid appellare,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    laudes,

    in the mouths of the people, Cic. Ac. 2, 2, 6:

    admiratio,

    id. Fam. 7, 1, 2:

    honor,

    Cic. Dom. 18:

    ventus,

    popular favor, id. Clu. 47, 130 init.:

    aura,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    civitas,

    democracy, Plin. 7, 56, 57, § 200 (opp. regia civitas, monarchy):

    popularia sacra sunt, ut ait Labeo, quae omnes cives faciunt nec certis familiis attributa sunt,

    Fest. p.253 Müll.—
    B.
    Subst.: pŏpŭlārĭa, ĭum, n. (sc. subsellia), the seats of the people in the theatre, the common seats, Suet. Claud. 25; id. Dom. 4 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    Of or belonging to the same people or country, native, indigenous (as an adj. rare):

    Sappho puellis de popularibus querentem vidimus,

    Hor. C. 2, 13, 25:

    flumina,

    of the same district, Ov. M. 1, 577:

    oliva,

    native, id. ib. 7, 498.—
    2.
    As subst.: pŏpŭlāris, is, comm. (freq. and class.).
    (α).
    Masc., a countryman, fellow-countryman:

    redire ad suos populares, Naev. ap. Fest. s. v. stuprum, p. 317 Müll.: o mi popularis, salve,

    Plaut. Poen. 5, 2, 79:

    o populares,

    Ter. Eun. 5, 8, 1; id. Ad. 2, 1, 1:

    popularis ac sodalis suus,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    ego vero Solonis, popularis tui, ut puto, etiam mei, legem neglegam (for Cicero had also lived in Athens),

    id. Att. 10, 1, 2:

    popularis alicujus definiti loci (opp. civis totius mundi),

    id. Leg. 1, 23, 61:

    non populares modo,

    Liv. 29, 1:

    cum turbā popularium,

    Just. 43, 1, 6: quae res indicabat populares esse.—
    (β).
    Fem.:

    mea popularis opsecro haec est?

    Plaut. Rud. 3, 4, 35; 4, 4, 36; 4, 8, 4 al.; Sall. J. 58, 4:

    tibi popularis,

    Ov. M. 12, 191.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of animals and plants of the same region:

    leaena, Ov. lb. 503: (glires) populares ejusdem silvae (opp. alienigenae, amne vel monte discreti),

    Plin. 8, 57, 82, § 224:

    populares eorum (prunorum) myxae,

    id. 15, 13, 12, § 43.—
    (β).
    Of persons of the same condition, occupation, tastes, etc., a companion, partner, associate, accomplice, comrade: meus popularis Geta, fellow (i. e. a slave), Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    populares conjurationis,

    Sall. C. 24, 1; 52, 14:

    sceleris,

    id. ib. 22, 1: invitis hoc nostris popularibus dicam, the men of our school, i. e. the Stoics, Sen. Vit. Beat. 13.—
    B.
    In a political signification, of or belonging to the people, attached or devoted to the people (as opposed to the nobility), popular, democratic:

    res publica ex tribus generibus illis, regali et optumati et populari confusa modice,

    Cic. Rep. 2, 23, 41 (ap. Non. 342, 31):

    homo maxime popularis,

    Cic. Clu. 28, 77:

    consul veritate non ostentatione popularis,

    id. Agr. 1, 7, 23: animus vere popularis, saluti populi consulens, id. Cat. 4, 5, 9:

    ingenium,

    Liv. 2, 24:

    sacerdos, i. e. Clodius, as attached to the popular party,

    Cic. Sest. 30, 66:

    vir,

    Liv. 6, 20: homo, of the common people (opp. rex), Vulg. Sap. 18, 11. —Hence, subst.: pŏpŭlāres, ĭum, m., the people's party, the democrats (opp. optimates, the aristocrats):

    duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus alteri se populares, alteri optimates et haberi et esse voluerunt. Quia ea quae faciebant, multitudini jucunda esse volebant, populares habebantur,

    Cic. Sest. 45, 96:

    qui populares habebantur,

    id. ib. 49, 105:

    ex quo evenit, ut alii populares, alii studiosi optimi cujusque videantur,

    id. Off. 1, 25, 85.—
    C.
    Acceptable to the people, agreeable to the multitude, popular:

    dixi in senatu me popularem consulem futurum. Quid enim est tam populare quam pax?

    Cic. Agr. 2, 4, 9:

    potest nihil esse tam populare quam id quod ego consul popularis adfero, pacem, etc.,

    id. ib. 2, 37, 102:

    quo nihil popularius est,

    Liv. 7, 33, 3:

    populare gratumque audientibus,

    Plin. Paneg. 77, 4.—
    D.
    Of or belonging to the citizens (as opposed to the soldiery):

    quique rem agunt duelli, quique populare auspicium,

    Cic. Leg.2, 8; cf.Amm. 14, 10; usually as subst.: popŭlāris, is, m., a citizen (post-class.):

    multa milia et popularium et militum,

    Capitol. Ant. Phil. 17; Dig. 1, 12, 1 fin.:

    popularibus militibusque,

    Juv. 26, 3, 5; Amm. 22, 2.—
    E.
    Belonging to or fit for the common people; hence, common, coarse, mean, bad: sal. Cato, R. R. 88:

    pulli (apium),

    Col. 9, 11, 4: popularia agere, to play coarse tricks, Laber. ap. Non. 150, 25.—Hence, adv.: pŏpŭlārĭter.
    A.
    After the manner of the common people, i. e. commonly, coarsely, vulgarly, Cic. Rep. 6, 22, 24:

    loqui,

    id. Fin. 2, 6, 17:

    scriptus liber (opp. limatius),

    id. ib. 5, 5, 12.—
    B.
    In a popular manner, popularly, democratically:

    agere,

    Cic. Off. 2, 21, 73:

    conciones seditiose ac populariter excitatae,

    id. Clu. 34, 93:

    occidere quemlibet populariter,

    to win popularity, Juv. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > populares

  • 63 popularis

    pŏpŭlāris (sync. poplāris, Plaut. Rud. 3, 4, 36), e, adj. [1. populus], of or belonging to the people, proceeding from or designed for the people.
    I.
    In gen.:

    populares leges,

    i. e. laws instituted by the people, Cic. Leg. 2, 4, 9:

    accessus,

    id. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    coetus,

    id. Ac. 2, 2, 6:

    munus,

    a donation to the people, id. Off. 2, 16, 56:

    popularia verba usitata,

    id. ib. 2, 10, 35; cf.:

    ad usum popularem atque civilem disserere,

    id. Leg. 3, 6, 14:

    dictio ad vulgarem popularemque sensum accommodata,

    id. de Or. 1, 23, 108:

    oratio philosophorum... nec sententiis nec verbis instructa popularibus,

    id. Or. 19, 64:

    popularis oratio,

    id. ib. 44, 151:

    populari nomine aliquid appellare,

    Plin. 13, 4, 9, § 48:

    laudes,

    in the mouths of the people, Cic. Ac. 2, 2, 6:

    admiratio,

    id. Fam. 7, 1, 2:

    honor,

    Cic. Dom. 18:

    ventus,

    popular favor, id. Clu. 47, 130 init.:

    aura,

    Hor. C. 3, 2, 20:

    civitas,

    democracy, Plin. 7, 56, 57, § 200 (opp. regia civitas, monarchy):

    popularia sacra sunt, ut ait Labeo, quae omnes cives faciunt nec certis familiis attributa sunt,

    Fest. p.253 Müll.—
    B.
    Subst.: pŏpŭlārĭa, ĭum, n. (sc. subsellia), the seats of the people in the theatre, the common seats, Suet. Claud. 25; id. Dom. 4 fin.
    II.
    In partic.
    A.
    Of or belonging to the same people or country, native, indigenous (as an adj. rare):

    Sappho puellis de popularibus querentem vidimus,

    Hor. C. 2, 13, 25:

    flumina,

    of the same district, Ov. M. 1, 577:

    oliva,

    native, id. ib. 7, 498.—
    2.
    As subst.: pŏpŭlāris, is, comm. (freq. and class.).
    (α).
    Masc., a countryman, fellow-countryman:

    redire ad suos populares, Naev. ap. Fest. s. v. stuprum, p. 317 Müll.: o mi popularis, salve,

    Plaut. Poen. 5, 2, 79:

    o populares,

    Ter. Eun. 5, 8, 1; id. Ad. 2, 1, 1:

    popularis ac sodalis suus,

    Cic. Ac. 2, 37, 118:

    ego vero Solonis, popularis tui, ut puto, etiam mei, legem neglegam (for Cicero had also lived in Athens),

    id. Att. 10, 1, 2:

    popularis alicujus definiti loci (opp. civis totius mundi),

    id. Leg. 1, 23, 61:

    non populares modo,

    Liv. 29, 1:

    cum turbā popularium,

    Just. 43, 1, 6: quae res indicabat populares esse.—
    (β).
    Fem.:

    mea popularis opsecro haec est?

    Plaut. Rud. 3, 4, 35; 4, 4, 36; 4, 8, 4 al.; Sall. J. 58, 4:

    tibi popularis,

    Ov. M. 12, 191.—
    b.
    Transf.
    (α).
    Of animals and plants of the same region:

    leaena, Ov. lb. 503: (glires) populares ejusdem silvae (opp. alienigenae, amne vel monte discreti),

    Plin. 8, 57, 82, § 224:

    populares eorum (prunorum) myxae,

    id. 15, 13, 12, § 43.—
    (β).
    Of persons of the same condition, occupation, tastes, etc., a companion, partner, associate, accomplice, comrade: meus popularis Geta, fellow (i. e. a slave), Ter. Phorm. 1, 1, 1:

    populares conjurationis,

    Sall. C. 24, 1; 52, 14:

    sceleris,

    id. ib. 22, 1: invitis hoc nostris popularibus dicam, the men of our school, i. e. the Stoics, Sen. Vit. Beat. 13.—
    B.
    In a political signification, of or belonging to the people, attached or devoted to the people (as opposed to the nobility), popular, democratic:

    res publica ex tribus generibus illis, regali et optumati et populari confusa modice,

    Cic. Rep. 2, 23, 41 (ap. Non. 342, 31):

    homo maxime popularis,

    Cic. Clu. 28, 77:

    consul veritate non ostentatione popularis,

    id. Agr. 1, 7, 23: animus vere popularis, saluti populi consulens, id. Cat. 4, 5, 9:

    ingenium,

    Liv. 2, 24:

    sacerdos, i. e. Clodius, as attached to the popular party,

    Cic. Sest. 30, 66:

    vir,

    Liv. 6, 20: homo, of the common people (opp. rex), Vulg. Sap. 18, 11. —Hence, subst.: pŏpŭlāres, ĭum, m., the people's party, the democrats (opp. optimates, the aristocrats):

    duo genera semper in hac civitate fuerunt... quibus ex generibus alteri se populares, alteri optimates et haberi et esse voluerunt. Quia ea quae faciebant, multitudini jucunda esse volebant, populares habebantur,

    Cic. Sest. 45, 96:

    qui populares habebantur,

    id. ib. 49, 105:

    ex quo evenit, ut alii populares, alii studiosi optimi cujusque videantur,

    id. Off. 1, 25, 85.—
    C.
    Acceptable to the people, agreeable to the multitude, popular:

    dixi in senatu me popularem consulem futurum. Quid enim est tam populare quam pax?

    Cic. Agr. 2, 4, 9:

    potest nihil esse tam populare quam id quod ego consul popularis adfero, pacem, etc.,

    id. ib. 2, 37, 102:

    quo nihil popularius est,

    Liv. 7, 33, 3:

    populare gratumque audientibus,

    Plin. Paneg. 77, 4.—
    D.
    Of or belonging to the citizens (as opposed to the soldiery):

    quique rem agunt duelli, quique populare auspicium,

    Cic. Leg.2, 8; cf.Amm. 14, 10; usually as subst.: popŭlāris, is, m., a citizen (post-class.):

    multa milia et popularium et militum,

    Capitol. Ant. Phil. 17; Dig. 1, 12, 1 fin.:

    popularibus militibusque,

    Juv. 26, 3, 5; Amm. 22, 2.—
    E.
    Belonging to or fit for the common people; hence, common, coarse, mean, bad: sal. Cato, R. R. 88:

    pulli (apium),

    Col. 9, 11, 4: popularia agere, to play coarse tricks, Laber. ap. Non. 150, 25.—Hence, adv.: pŏpŭlārĭter.
    A.
    After the manner of the common people, i. e. commonly, coarsely, vulgarly, Cic. Rep. 6, 22, 24:

    loqui,

    id. Fin. 2, 6, 17:

    scriptus liber (opp. limatius),

    id. ib. 5, 5, 12.—
    B.
    In a popular manner, popularly, democratically:

    agere,

    Cic. Off. 2, 21, 73:

    conciones seditiose ac populariter excitatae,

    id. Clu. 34, 93:

    occidere quemlibet populariter,

    to win popularity, Juv. 3, 37.

    Lewis & Short latin dictionary > popularis

  • 64 possessivus

    possessīvus, a, um, adj. [possideo], of or relating to possession, possessive; a gram. t. t. (post-Aug.):

    nomina (e. g. Ciceronianus, Evandrius),

    Charis. p. 128 P. and A.:

    pronomina (e. g. meus, tuus, suus),

    Quint. 1, 5, 45: casus, the possessive or genitive case, Prisc. p. 670 P.

    Lewis & Short latin dictionary > possessivus

  • 65 postliminio

    postlīmĭnĭum, ii, n. [post - limen], prop., a return behind one's threshold, i. e. to one's home; hence, a return to one's old condition and former privileges, the right to return home and resume one's former rank and privileges, the right of recovery, reprisal, postliminium: cum ipsius postliminii vis quaeritur, et verbum ipsum notatur, Servius noster nihil putat esse notandum, nisi post;

    et liminium illud productionem esse verbi vult, ut in finitimo, legitimo, aeditimo non plus inesse timum, quam in meditullio tullium. Scaevola autem Publii filius junctum putat esse verbum, ut sit in eo et post, et limen: ut quae a nobis alienata sunt, cum ad hostem pervenerint, et ex suo tamquam limine exierint, dein cum redierint post ad idem limen, postliminio videantur rediisse,

    Cic. Top. 8, 36:

    quem pater suus aut populus vendidisset, aut pater patratus dedidisset, ei nullum esse postliminium,

    has no right to return to his house and his old privileges, id. de Or. 1, 40, 181:

    postliminii jus,

    Dig. 29, 15, 5: postliminium dare alicui, ib.—Hence,
    B.
    postlīmĭniō, adverbial abl.
    1.
    Lit., by the right of postliminium:

    postliminio redeunt haec, homo, navis, equus, etc.,

    Cic. Top. 8, 36; id. Balb. 11, 28:

    civi Romano licet esse Gaditanum, sive exsilio, sive postliminio, sive rejectione hujus civitatis,

    i. e. when he returns to Gades, where he was a citizen before being one at Rome, and recovers his right of citizenship, which he had lost by the attainment of Roman citizenship, id. ib. 12, 29:

    redire,

    Dig. 49, 15, 19:

    reverti,

    ib. 49, 15, 5.—
    2.
    Transf., by the right of return, i. e. back, again, anew (postclass.):

    postliminio in forum cupedinis reducens,

    leading back again, App. M. 1, p. 123, 30:

    corpus postliminio mortis animare,

    after death, id. ib. 2, p. 127, 4.—
    II.
    Trop., a return:

    postliminium ecclesiasticae pacis,

    reconciliation, Tert. Pudic. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > postliminio

  • 66 postliminium

    postlīmĭnĭum, ii, n. [post - limen], prop., a return behind one's threshold, i. e. to one's home; hence, a return to one's old condition and former privileges, the right to return home and resume one's former rank and privileges, the right of recovery, reprisal, postliminium: cum ipsius postliminii vis quaeritur, et verbum ipsum notatur, Servius noster nihil putat esse notandum, nisi post;

    et liminium illud productionem esse verbi vult, ut in finitimo, legitimo, aeditimo non plus inesse timum, quam in meditullio tullium. Scaevola autem Publii filius junctum putat esse verbum, ut sit in eo et post, et limen: ut quae a nobis alienata sunt, cum ad hostem pervenerint, et ex suo tamquam limine exierint, dein cum redierint post ad idem limen, postliminio videantur rediisse,

    Cic. Top. 8, 36:

    quem pater suus aut populus vendidisset, aut pater patratus dedidisset, ei nullum esse postliminium,

    has no right to return to his house and his old privileges, id. de Or. 1, 40, 181:

    postliminii jus,

    Dig. 29, 15, 5: postliminium dare alicui, ib.—Hence,
    B.
    postlīmĭniō, adverbial abl.
    1.
    Lit., by the right of postliminium:

    postliminio redeunt haec, homo, navis, equus, etc.,

    Cic. Top. 8, 36; id. Balb. 11, 28:

    civi Romano licet esse Gaditanum, sive exsilio, sive postliminio, sive rejectione hujus civitatis,

    i. e. when he returns to Gades, where he was a citizen before being one at Rome, and recovers his right of citizenship, which he had lost by the attainment of Roman citizenship, id. ib. 12, 29:

    redire,

    Dig. 49, 15, 19:

    reverti,

    ib. 49, 15, 5.—
    2.
    Transf., by the right of return, i. e. back, again, anew (postclass.):

    postliminio in forum cupedinis reducens,

    leading back again, App. M. 1, p. 123, 30:

    corpus postliminio mortis animare,

    after death, id. ib. 2, p. 127, 4.—
    II.
    Trop., a return:

    postliminium ecclesiasticae pacis,

    reconciliation, Tert. Pudic. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > postliminium

  • 67 quisque

    quis-que, quaeque, quodque, and subst. quicque (quidque), pron. indef., whoever or whatever it be, each, every, every body, every one, every thing (prop. of more than two persons or things; cf.

    uterque): non tute incommodam rem, ut quaeque est, in animum induces pati?

    Ter. Hec. 4, 2, 27;

    ut in quo quisque artificio excelleret, is in suo genere Roscius diceretur,

    Cic. de Or. 1, 28, 130; id. Rep. 6, 24, 26:

    tantum quisque laudat, quantum se posse sperat imitari,

    id. Or. 7, 24:

    quod cuique obtigit, id quisque teneat,

    id. Off. 1, 7, 21:

    magni est judicis statuere, quid quemque cuique praestare oporteat,

    id. ib. 3, 17, 70:

    sibi quoque tendente, ut periculo prius evaderet,

    Liv. 21, 33:

    ut quaeque stellae in iis, finitimisque partibus sint quoque tempore,

    Cic. Div. 2, 42, 89:

    quamcumque rem a quoque cognorit,

    id. de Or. 1, 15, 67:

    scrobes ternorum pedum in quamque partem,

    Plin. 17, 22, 35, § 167:

    proximis quibusque correptis,

    Flor. 1, 9:

    prout quique monitione indigerent,

    Suet. Aug. 89.—With gen.:

    tuorum quisque necessariorum,

    Cic. Fam. 1, 9, 25:

    quantulum enim summae curtabit quisque dierum, Si,

    Hor. S. 2, 3, 124.—With comp.:

    quo quisque est sollertior, hoc docet laboriosius,

    Cic. Rosc. Com. 11, 31:

    quo majus quodque animal, eo, etc.,

    Cels. 2, 18:

    ut quique (pedes) sunt temporibus pleniores, hoc, etc.,

    Quint. 9, 4, 83:

    bonus liber melior est quisque, quo major,

    Plin. Ep. 1, 20, 4.—With sup., to express universality (quisque is then placed after the sup.; class. with sing. and neutr. plur.; rare with plur. masc. and fem.): doctissimus quisque, every learned man, i. e. all the learned, Cic. Tusc. 1, 31, 77:

    recentissima quaeque sunt correcta et emendata maxime,

    id. Ac. 1, 4, 13:

    in omni arte optimum quidque rarissimum est,

    id. Fin. 2, 25, 81:

    asperrima quaeque ad laborem deposcimus,

    Liv. 25, 6, 23; Suet. Caes. 44; Tac. A. 1, 24; Sen. Ep. 31, 1; Plin. Ep. 1, 5, 13:

    summum quodque spectate, milites, decus,

    Liv. 7, 32, 14; 23, 3, 14:

    antiquissimum quodque tempus,

    Caes. B. G. 1, 45:

    gravissima quaeque grana serere,

    Plin. 18, 8, 20, § 85.—With plur. masc. and fem.: optumi quique expetebant a me doctrinam sibi, Plaut. Most. 1, 2, 76:

    fortissimis quibusque amissis,

    Just. 5, 6, 3; Lact. Epit. 51, 2:

    multi mortales convenere... maxime proximi quique,

    Liv. 1, 9, 8; cf.:

    tot leges et proximae quaeque duriores,

    Cic. Off. 2, 21, 75; id. Lael. 10, 34:

    litterae longissimae quaeque,

    id. Fam. 7, 33, 2; id. Att. 16, 11, 2.—

    With ordinal numerals, to denote generality, universality (placed after the ordinal): vix decimus quisque est, qui ipsus se noverit,

    scarcely one in ten, Plaut. Ps. 4, 2, 17:

    tertio quoque verbo excitabatur,

    at every other word, Cic. Rab. Post. 12, 34: quinto quoque anno, every fifth year, i. e. every four years, id. Verr. 2, 2, 56, § 139:

    quinto quoque palo,

    Plin. 17, 22, 35, § 169.—Rarely of time (days, years, etc.), without an ordinal numeral:

    notentur, quae (ova) quoque die sint edita,

    Col. 8, 5, 4:

    annis quibusque,

    every year, Plin. 33, 3, 15, § 52.—With primus, the very first, the first possible:

    primo quoque tempore,

    as soon as possible, Cic. Phil. 3, 15, 39:

    primo quoque die,

    at the earliest day, as soon as possible, id. ib. 8, 11, 33:

    exercitui diem primam quamque dicere,

    the earliest day possible, Liv. 42, 48:

    primum quicque videamus,

    the very first, Cic. N. D. 3, 3, 7.— Quisque stands freq. in app. with plur. subst.:

    ubi quisque vident, eunt obviam,

    Plaut. Capt. 3, 2, 2:

    sibi quisque habeant, quod suom est,

    id. Curc. 1, 3, 24:

    decimus quisque ad supplicium lecti,

    Liv. 2, 59:

    octo delecti notissimus quisque,

    id. 7, 19, 2:

    (consules) in suas quisque provincias proficiscerentur,

    id. 25, 12, 2; 1, 44, 1;

    viri in vestibulo suarum quisque aedium stabant,

    Curt. 4, 4, 14:

    ultimi cum suis quisque ducibus,

    id. 3, 3, 25; 5, 2, 6; 6, 11, 20.— Often in connection with se, suus (in good prose almost always placed after the pron., Zumpt, Gram. § 701; cf.

    Krebs, Antibarb. p. 983): pro se quisque,

    Cic. Agr. 1, 9, 26:

    pro se quisque ad populum loquebatur,

    id. Verr. 2, 1, 27, § 68:

    ut quanti quisque se ipse faciat, tanti fiat ab amicis,

    id. Lael. 16, 56:

    suam quisque homo rem meminit,

    Plaut. Merc. 4, 5, 51:

    cum suo cuique judicio sit utendum,

    Cic. N. D. 3, 1, 1:

    edixit, ut quod quisque a sacris haberet, id in suum quidque fanum referret,

    id. ib. 3, 34, 84:

    quo feret natura sua quemque,

    id. Brut. 56, 204:

    dicere quos cupio nomine quemque suo,

    Ov. Tr. 3, 4, 64:

    quisque suos patimur Manes,

    Verg. A. 6, 743:

    suum quisque flagitium aliis objectantes,

    Tac. H. 2, 44:

    quos Poenus in civitates quemque suas dimisit,

    Liv. 21, 48, 2; cf. Just. 13, 6, 2; 33, 2, 8; Tac. A. 6, 37.—Quisque, of two, for uterque, each:

    oscula quisque suae matri properata tulerunt,

    Ov. F 2, 715:

    duas civitates ex unā factas: suos cuique parti magistratus, suas leges esse,

    Liv. 2, 44, 9; 2, 7, 1; 10, 12, 3; 27, 35, 3;

    for utercumque: ut cujusque populi cives vicissent, etc.,

    id. 1, 24, 3 (dub. al. cujus) — Quisque as fem. for quaeque, like quis (ante - class.):

    omnes meretrices, ubi quisque habitant, invenit,

    Plaut. Poen. prol. 107:

    quo quisque pacto hic vitam vostrarum exigat,

    Ter. Hec. 2, 1, 19.—
    II.
    Transf., for quicunque, whosoever, every one who, all that (ante- and postclass.):

    quemque videritis hominem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 5; id. As. 1, 3, 47; 2, 3, 24; Liv. 1, 24:

    at tu, quisque doles, amice lector,

    Sid. Ep. 4, 11 in carm.

    Lewis & Short latin dictionary > quisque

  • 68 sam

    sam = suam, v. suus init.

    Lewis & Short latin dictionary > sam

  • 69 sapsa

    sapsa, pron. [contr. from sa-, i. e. suaipsa; cf.: sam, sas; v. suus init. ], his ( her, its) own (ante-class. only in the two foll. passages): quo res sapsa loco sese ostentatque jubetque, Enn. ap. Fest. s. v. sas, p. 325 Müll.; so, sapsa res, Pac. ap. ib. p. 325 ib. (Trag. Rel. p. 99 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > sapsa

  • 70 sas

    sas = suas, v. suus init.

    Lewis & Short latin dictionary > sas

  • 71 sis

    I.
    Subj. of sum.—
    II.
    Contr. from si vis; v. volo init.
    III.
    I. q. suis, v. suus init.

    Lewis & Short latin dictionary > sis

  • 72 Sonus

    1.
    sŏnus, i (collat. form sŏnus, ūs, in gen., Amm. 20, 4, 14; abl. sonu, Sisenn. ap. Non. p. 491, 27; App. M. 8, p. 216, 7; nom. plur., Amm. 22, 9, 15), m. [sono], a noise, sound (syn. fragor): et pereunte viro raucum sonus aere cucurrit, Enn. ap. Lact. ap. Stat. Th. 11, 56 (Ann. v. 509 Vahl.):

    tympana raucis Obstrepuere sonis,

    Ov. M. 4, 392:

    non exaudito tubae sono,

    Caes. B. G. 7, 47:

    signorum sonus,

    id. B. C. 3, 105; cf.:

    cum ingenti sono fluminis,

    Liv. 21, 28: olli respondit suavis sonus Egeriai, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll. (Ann. v. 122 Vahl.):

    tantus et tam dulcis sonus,

    Cic. Rep. 6, 18, 18:

    distinctus,

    id. ib. 2, 42, 69:

    ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum,

    from the highest treble to the lowest bass, id. de Cr. 1, 59, 251:

    in tibiarum cantibus varietas sonorum,

    id. N. D. 2, 58, 146:

    (lingua) sonos vocis distinctos efficit,

    id. ib. 2, 59, 149:

    ad nervorum eliciendos sonos,

    id. ib. 2, 60, 150; Hor. A. P. 348:

    inpulit aures Confusae sonus urbis,

    Verg. A. 12, 619; Ov. F. 1, 434; Liv. 1, 28, 2; Cic. Or. 17, 57:

    inanes sonos fundere,

    to utter empty sounds, id. Tusc. 5, 26, 73 Kühn.—
    II.
    Fig., tone, character, style:

    et in tragoediā comicum vitiosum est, et in comoediā turpe tragicum, et in ceteris suus est cuique certus sonus,

    Cic. Opt. Gen. 1, 1:

    unus enim sonus est totius orationis,

    id. Brut. 26, 100; id. de Or. 2, 12, 54.—
    B.
    Of language, sonorousness:

    gravitas et cothurnus et sonus Sophocli,

    Quint. 10, 1, 68.
    2.
    sōnus, a, um, adj. [id.], sounding, resounding, Isid. Orig. 1, 4, 4.
    3.
    Sōnus, i, m., = Sônos, a river of India, a branch of the Ganges, Plin. 6, 18, 22, § 65.

    Lewis & Short latin dictionary > Sonus

  • 73 sonus

    1.
    sŏnus, i (collat. form sŏnus, ūs, in gen., Amm. 20, 4, 14; abl. sonu, Sisenn. ap. Non. p. 491, 27; App. M. 8, p. 216, 7; nom. plur., Amm. 22, 9, 15), m. [sono], a noise, sound (syn. fragor): et pereunte viro raucum sonus aere cucurrit, Enn. ap. Lact. ap. Stat. Th. 11, 56 (Ann. v. 509 Vahl.):

    tympana raucis Obstrepuere sonis,

    Ov. M. 4, 392:

    non exaudito tubae sono,

    Caes. B. G. 7, 47:

    signorum sonus,

    id. B. C. 3, 105; cf.:

    cum ingenti sono fluminis,

    Liv. 21, 28: olli respondit suavis sonus Egeriai, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 42 Müll. (Ann. v. 122 Vahl.):

    tantus et tam dulcis sonus,

    Cic. Rep. 6, 18, 18:

    distinctus,

    id. ib. 2, 42, 69:

    ab acutissimo sono usque ad gravissimum sonum,

    from the highest treble to the lowest bass, id. de Cr. 1, 59, 251:

    in tibiarum cantibus varietas sonorum,

    id. N. D. 2, 58, 146:

    (lingua) sonos vocis distinctos efficit,

    id. ib. 2, 59, 149:

    ad nervorum eliciendos sonos,

    id. ib. 2, 60, 150; Hor. A. P. 348:

    inpulit aures Confusae sonus urbis,

    Verg. A. 12, 619; Ov. F. 1, 434; Liv. 1, 28, 2; Cic. Or. 17, 57:

    inanes sonos fundere,

    to utter empty sounds, id. Tusc. 5, 26, 73 Kühn.—
    II.
    Fig., tone, character, style:

    et in tragoediā comicum vitiosum est, et in comoediā turpe tragicum, et in ceteris suus est cuique certus sonus,

    Cic. Opt. Gen. 1, 1:

    unus enim sonus est totius orationis,

    id. Brut. 26, 100; id. de Or. 2, 12, 54.—
    B.
    Of language, sonorousness:

    gravitas et cothurnus et sonus Sophocli,

    Quint. 10, 1, 68.
    2.
    sōnus, a, um, adj. [id.], sounding, resounding, Isid. Orig. 1, 4, 4.
    3.
    Sōnus, i, m., = Sônos, a river of India, a branch of the Ganges, Plin. 6, 18, 22, § 65.

    Lewis & Short latin dictionary > sonus

  • 74 sos

    sos, arch. contr. form.
    1.
    For eos; v. is init.
    2.
    For suos; v. suus init.

    Lewis & Short latin dictionary > sos

  • 75 status

    1.
    stătus, a, um, v. sisto.
    2.
    stătus, ūs, m. [sto and sisto].
    I.
    In a corporeal sense.
    A.
    Mode or way of standing, of holding one's body (at rest), posture, position, attitude, station, carriage; sing. and plur.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Si. Statum vide hominis, Callipho, quasi basilicum, look at the way he stands, Plaut. Ps. 1, 5, 41:

    stat in statu senex ut adoriatur moechum,

    in an attitude of attack, ready, id. Mil. 4, 9, 12: concrepuit digitis, laborat;

    crebro conmutat status,

    his posture, id. ib. 2, 2, 51:

    qui esset status (videre vellem) flabellulum tenere te asinum tantum,

    what your attitude was, what figure you cut, in holding the fan, Ter. Eun. 3, 5, 50:

    in gestu status (oratoris erit) erectus et celsus, rarus incessus,

    attitude, Cic. Or. 18, 59:

    status quidem rectus sit, sed diducti paulum pedes,

    Quint. 11, 3, 159:

    abesse plurimum a saltatore debet orator... non effingere status quosdam, et quidquid dicet ostendere,

    id. 11, 3, 89:

    ut recta sint bracchia, ne indoctae rusticaeve manus, ne status indecorus,

    id. 1, 11, 16:

    stare solitus Socrates dicitur... immobilis, iisdem in vestigiis,

    Gell. 2, 1, 2:

    dumque silens astat, status est vultusque diserti,

    Ov. P. 2, 5, 51:

    statum proeliantis componit,

    Petr. 95 fin.

    So of the pose of statues: non solum numerum signorum, sed etiam uniuscujusque magnitudinem, figuram, statum litteris definiri vides,

    Cic. Verr. 2, 1, 21, § 57:

    expedit saepe, ut in statuis atque picturis videmus, variari habitus, vultus, status,

    Quint. 2, 13, 8:

    ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit. Ex quo factum est ut postea athletae his statibus in statuis ponendis uterentur,

    Nep. Chabr. 1, 3.—And of images in a dream:

    ubi prima (imago somni) perit, alioque est altera nata inde statu, prior hic gestum mutasse videtur,

    Lucr. 4, 772:

    (opp. motus, incessus) quorum (iratorum) vultus, voces, motus statusque mutantur,

    motions and postures, Cic. Off. 1, 29, 102:

    decorum istud in corporis motu et statu cernitur,

    id. ib. 1, 35, 126:

    habitus oris et vultūs, status, motus,

    id. Fin. 3, 17, 56; 5, 17, 47:

    in quibus si peccetur... motu statuve deformi,

    id. ib. 5, 12, 35:

    eo erant vultu, oratione, omni reliquo motu et statu, ut, etc.,

    id. Tusc. 3, 22, 53:

    status, incessus, sessio, accubatio... teneat illud decorum,

    id. Off. 1, 35, 129:

    in pedibus observentur status et incessus,

    the posture and gait, Quint. 11, 3, 124.—
    B.
    Of external appearance, manners, dress, and apparel:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum, decet et facta moresque hujus habere me similis item,

    Plaut. Am. 1, 1, 111:

    redegitque se ad pallium et crepidas, atque in tali statu biennio fere permansit,

    Suet. Tib. 13.—
    C.
    Size, height, stature of living and inanimate beings (cf. statura;

    post-Aug.): pumilionem, quos natura brevi statu peractos, etc.,

    Stat. S. 1, 6, 58: longissimum... aratorem faciemus;

    mediastenus qualiscunque status potest esse,

    Col. 1, 9, 3:

    in gallinaceis maribus status altior quaeritur,

    id. 8, 2, 9; so id. 7, 9, 2; 7, 12 med.:

    plantae majoris statūs,

    Pall. Febr. 25, 20.—
    D.
    A position, place, in the phrase de statu movere, deicere, or statum conturbare, to displace, drive out, eject, expel, throw from a position (esp. of battle and combat):

    equestrem procellam excitemus oportet, si turbare ac statu movere (hostes) volumus,

    Liv. 30, 18, 14:

    nihil statu motus, cum projecto prae se clipeo staret, in praesidio urbis moriturum se... respondit,

    id. 38, 25: Manlius scutum scuto percussit atque statum Galli conturbavit (cf. the next sentence: atque de loco hominem iterum dejecit), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 16.—So, out of the military sphere, in order to avoid an attack:

    ea vis est... quae, periculo mortis injecto, formidine animum perterritum loco saepe et certo de statu demovet,

    Cic. Caecin. 15, 42.— Transf., of mental position, conviction, argument, etc.:

    saepe adversarios de statu omni dejecimus,

    Cic. Or. 37, 129:

    voluptas quo est major, eo magis mentem e suā sede et statu demovet,

    throws the mind off its balance, id. Par. 1, 3, 15.—Similarly: de statu deducere, recedere, from one's position or principles:

    fecerunt etiam ut me prope de vitae meae statu deducerent, ut ego istum accusarem,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:

    neque de statu nobis nostrae dignitatis est recedendum, neque sine nostris copiis in alterius praesidia veniendum,

    id. Att. 1, 20, 2.—So, de statu suo declinare = moveri:

    neque dubito quin, suspitione aliquā perculsi repentinā, de statu suo declinarint,

    i. e. became unsettled, Cic. Clu. 38, 106:

    qui cum me firmissimis opibus... munire possim, quamvis excipere fortunam malui quam... de meo statu declinare,

    than abandon my position, id. Prov. Cons. 17, 41; cf.

    of the position of heavenly bodies: qui eodem statu caeli et stellarum nati sunt,

    aspect, id. Div. 2, 44, 92.
    II.
    Trop., condition, state, position, situation, circumstances.
    A.
    Of persons, condition in regard to public rights, political or civil status, any loss of which was a capitis deminutio (v. caput):

    capitis minutio est statūs permutatio,

    Gai. Dig. 4, 5, 1; id. Inst. 1, 159; cf. Dig. 4, 5, 11:

    quo quisque loco nostrum est natus... hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere debet,

    Cic. Balb. 7, 18:

    ad quem proscripti confluebant. Quippe nullum habentibus statum quilibet dux erat idoneus,

    with regard to the civil death of the proscribed, Vell. 2, 72, 5:

    illorum salus omnibus accepta fuit... quia tam grati exoptatum libertatis statum recuperaverint,

    Val. Max. 5, 26:

    si statu periclitari litigator videtur,

    if his civil status seems in peril, Quint. 6, 1, 36:

    nec ulla tam familiaris est infelicibus patria quam solitudo et prioris statūs oblivio,

    i. e. the status of full citizenship, lost by banishment, Curt. 5, 5, 11:

    permanent tamen in statu servitutis,

    Suet. Gram. 21:

    vetuit quaeri de cujusquam defunctorum statu,

    id. Tit. 8 fin.:

    multorum excisi status,

    Tac. A. 3, 28: qui illegitime concipiuntur, statum sumunt ex eo tempore quo nascuntur, i. e. whether freemen or slaves, etc., Gai. Inst. 1, 89:

    cum servus manumittitur: eo die enim incipit statum habere,

    a civil status, Dig. 4, 5, 4:

    homo liber qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, sed efficitur libertinae condicionis, i. e. that of an ingenuus,

    ib. 1, 5, 21:

    primo de personarum statu dicemus,

    civil status, ib. 1, 5, 2; so Titin. 5:

    de statu hominum (sometimes status used in the jurists absolutely with reference to freedom and slavery): si status controversiam cui faciat procurator, sive ex servitute in libertatem, etc.,

    Dig. 3, 3, 39, § 5; so ib. 3, 3, 33, § 1.—Similarly in the later jurists: status suus = aetas XXV. annorum, years of discretion:

    cum ad statum suum frater pervenisset,

    Dig. 31, 1, 77, § 19.—
    2.
    Condition and position with reference to rank, profession, trade, occupation, social standing, reputation, and character:

    an tibi vis inter istas vorsarier prosedas... quae tibi olant stabulum statumque?

    their trade, Plaut. Poen. 1, 2, 59:

    quod in civitatibus agnationibus familiarum distinguuntur status,

    the ranks of the families, Cic. Leg. 1, 7, 23:

    regum status decemviris donabantur,

    the rank of kings was assigned to the decemvirs, id. Agr. 1, 1, 2:

    cum alii rem ipsam publicam atque hunc bonorum statum odissent,

    the social position of the higher classes, id. Sest. 20, 46:

    non ut aliquid ex pristino statu nostro retineamus,

    id. Fam. 4, 4, 1:

    ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?

    id. Att. 3, 10, 2:

    non enim jam quam dignitatem, quos honores, quem vitae statum amiserim cogito,

    id. ib. 10, 4, 1:

    quam (statuam) esse ejusdem status amictus, anulus, imago ipsa declarat,

    id. ib. 1, 1, 17:

    praesidium petebamus ex potentissimi viri benevolentiā ad omnem statum nostrae dignitatis,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1: noster autem status est hic:

    apud bonos iidem sumus quos reliquisti, apud sordem, etc.,

    id. Att. 1, 16, 11:

    ego me non putem tueri meum statum ut neque offendam animum cujusquam, nec frangam dignitatem meam?

    maintain my character, id. Fam. 9, 16, 6:

    quos fortuna in amplissimo statu (i. e. regum) collocarat,

    Auct. Her. 4, 16, 23:

    tantam in eodem homine varietatem status,

    high and low position in life, ups and downs, Val. Max. 6, 9, 4:

    cum classiarios quos Nero ex remigibus justos milites fecerat, redire ad pristinum statum cogeret,

    Suet. Galb. 12:

    quaedam circa omnium ordinum statum correxit,

    id. Claud. 22:

    cum redieritis in Graeciam, praestabo ne quis statum suum vestro credat esse meliorem,

    social position, Curt. 5, 5, 22:

    omnis Aristippum decuit color et status et res,

    Hor. Ep. 1, 17, 23.—
    3.
    Condition in reference to prosperity, happiness or unhappiness, and health (mostly poet. and post-Aug.):

    at iste non dolendi status non vocatur voluptas,

    Cic. Fin. 2, 9, 28:

    neque hic est Nunc status Aurorae meritos ut poscat honores,

    Ov. M. 13, 594:

    flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,

    id. Tr. 5, 1, 5:

    quid enim status hic a funere differt?

    id. P. 2, 3, 3:

    pejor ab admonitu fit status iste boni,

    id. ib. 1, 2, 54:

    his enim quorum felicior in domo status fuerat,

    Val. Max. 6, 8, 7:

    sin nostros status sive proximorum ingenia contemplemur,

    id. 6, 9 pr.:

    caelum contemplare: vix tamen ibi talem statum (i. e. felicitatis deorum) reperias,

    id. 7, 1, 1:

    haec quidem (vox) animi magnifici et prosperi status (fuit),

    id. 6, 5, ext. 4:

    obliti statūs ejus quem beneficio exuistis meo,

    Curt. 10, 2, 22:

    sumus in hoc tuo statu iidem qui florente te fuimus,

    i. e. distress, id. 5, 11, 5:

    res magna et ex beatissimo animi statu profecta,

    Sen. Ep. 81, 21: voverat, si sibi incolumis status (of health) permisisset, proditurum se... hydraulam, Suet. Ner. 54. —
    4.
    Condition, circumstances, in gen., of life or of the mind:

    homines hoc uno plurimum a bestiis differunt quod rationem habent, mentemque quae... omnem complectatur vitae consequentis statum,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    facias me certiorem et simul de toto statu tuo consiliisque omnibus,

    id. Fam. 7, 10, 3:

    tibi declaravi adventus noster qualis fuisset, et quis esset status,

    id. Att. 4, 2, 1:

    quid enim ego laboravi, si... nihil consecutus sum ut in eo statu essem quem neque fortunae temeritas, neque, etc., labefactaret,

    id. Par. 2, 17:

    sed hoc videant ii qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status paraverunt,

    id. Fam. 9, 6, 4: atque is quidem qui cuncta composuit constanter in suo manebat statu (transl. of emeinen en tôi heautou kata tropon êthei, Plat. Tim. p. 42, c. Steph.), in his own state, being, Cic. Tim. 13:

    vitae statum commutatum ferre non potuit,

    Nep. Dion, 4, 4:

    id suis rebus tali in statu saluti fore,

    Curt. 5, 1, 5: haec sunt fulmina quae prima accepto patrimonio et in novi hominis aut urbis statu fiunt, in any new condition (when a stroke of lightning was considered an omen), Sen. Q. N. 2, 47.—Rarely of a state:

    libere hercle hoc quidem. Sed vide statum (i. e. ebrietatis),

    Plaut. Ps. 5, 2, 4.—Esp., in augury: fulmen status, a thunderbolt sent to one who is not expecting a sign, as a warning or suggestion, = fulmen monitorium:

    status est, ubi quietis nec agitantibus quidquam nec cogitantibus fulmen intervenit,

    Sen. Q. N. 2, 39, 2.—
    B.
    Of countries, communities, etc., the condition of society, or the state, the public order, public affairs.
    1.
    In gen.:

    Siciliam ita vexavit ac perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    nunc in eo statu civitas est ut omnes idem de re publicā sensuri esse videantur,

    id. Sest. 50, 106:

    omnem condicionem imperii tui statumque provinciae mihi demonstravit Tratorius,

    id. Fam. 12, 23, 1; so id. ib. 13, 68, 1:

    mihi rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    id. ib. 3, 11, 4; so,

    status ipse nostrae civitatis,

    id. ib. 5, 16, 2:

    non erat desperandum fore aliquem tolerabilem statum civitatis,

    id. Phil. 13, 1, 2:

    sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    id. Rep. 2, 26, 48:

    aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis,

    id. Fam. 9, 8, 2:

    ex hoc qui sit status totius rei publicae videre potes,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15: ex eodem de toto statu rerum communium [p. 1756] cognosces, id. Fam. 1, 8, 1:

    tamen illa, quae requiris, suum statum tenent, nec melius, si tu adesses, tenerent,

    id. ib. 6, 1, 1:

    non illi nos de unius municipis fortunis arbitrantur, sed de totius municipii statu, dignitate, etc., sententias esse laturos,

    id. Clu. 69, 196:

    ego vitam omnium civium, statum orbis terrae... redemi,

    id. Sull. 11, 33:

    Ti. Gracchum mediocriter labefactantem statum rei publicae,

    id. Cat. 1, 1, 3:

    eo tum statu res erat ut longe principes haberentur Aedui,

    Caes. B. G. 6, 12, 9:

    cum hoc in statu res esset,

    Liv. 26, 5, 1; so id. 32, 11, 1:

    eam regiam servitutem (civitatis) collatam cum praesenti statu praeclaram libertatem visam,

    id. 41, 6, 9:

    statum quoque civitatis ea victoria firmavit ut jam inde res inter se contrahere auderent,

    i. e. commercial prosperity, id. 27, 51:

    ut deliberare de statu rerum suarum posset,

    id. 44, 31:

    ut taedio praesentium consules duo et status pristinus rerum in desiderium veniant,

    id. 3, 37, 3:

    jam Latio is status erat rerum ut neque bellum neque pacem pati possent,

    id. 8, 13, 2:

    qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis,

    internal peace, id. 3, 20, 8:

    omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse,

    more attractive than any condition of public affairs, id. 35, 17:

    tranquillitatis status,

    Val. Max. 7, 2, 1:

    in sollicito civitatis statu,

    Quint. 6, 1, 16:

    principes regesque et quocumque alio nomine sunt tutores status publici,

    guardians of public order, Sen. Clem. 1, 4, 3: curis omnium ad formandum publicum statum a tam sollemni munere aversis, Curt, 10, 10, 9; so,

    ad formandum rerum praesentium statum,

    Just. 9, 5, 1:

    populo jam praesenti statu laeto,

    Suet. Caes. 50:

    ad componendum Orientis statum,

    id. Calig. 1:

    deploravit temporum statum,

    id. Galb. 10:

    ad explorandum statum Galliarum,

    id. Caes. 24:

    delegatus pacandae Germaniae status,

    id. Tib. 16: et omnia habet rerum status iste mearum ( poet., = reipublicae meae), Ov. M. 7, 509.—
    2.
    Esp., of the political sentiments of the citizens:

    a Maronitis certiora de statu civitatium scituros,

    Liv. 39, 27:

    ad visendum statum regionis ejus,

    id. 42, 17, 1:

    suas quoque in eodem statu mansuras res esse,

    id. 42, 29, 9:

    cum hic status in Boeotiā esset,

    id. 42, 56, 8.—
    3.
    Of the constitution, institutions, form of government, etc.:

    Scipionem rogemus ut explicet quem existimet esse optimum statum civitatis,

    Cic. Rep. 1, 20, 33; 1, 21, 34; 1, 46, 70;

    1, 47, 71: ob hanc causam praestare nostrae civitatis statum ceteris civitatibus,

    id. ib. 2, 1, 2:

    itaque cum patres rerum potirentur, numquam constitisse statum civitatis,

    the form of the government had never been permanent, id. ib. 1, 32, 49:

    in hoc statu rei publicae (decemvirali), quem dixi non posse esse diuturnum,

    id. ib. 2, 37, 62:

    providete ne rei publicae status commutetur,

    id. Har. Resp. 27, 60:

    eademque oritur etiam ex illo saepe optimatium praeclaro statu,

    aristocratic form of government, id. Rep. 1, 44, 68:

    ut totum statum civitatis in hoc uno judicio positam esse putetis,

    id. Fl. 1, 3:

    ut rei publicae statum convulsuri viderentur,

    id. Pis. 2, 4:

    pro meā salute, pro vestrā auctoritate, pro statu civitatis nullum vitae discrimen vitandum umquam putavit,

    id. Red. in Sen. 8, 20:

    cum hoc coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum... addiceres?

    id. ib. 7, 16:

    omnia quae sunt in imperio et in statu civitatis ab iis defendi putantur,

    id. Mur. 11, 24:

    intelleges (te habere) nihil quod aut hoc aut aliquo rei publicae statu timeas,

    id. Fam. 6, 2, 3:

    quod ad statum Macedoniae pertinebat,

    Liv. 45, 32, 2:

    ex commutatione statūs publici,

    Vell. 2, 35, 4:

    haec oblivio concussum et labentem civitatis statum in pristinum habitum revocavit,

    Val. Max. 4, 1, ext. 4:

    Gracchi civitatis statum conati erant convellere,

    id. 6, 3, 1 fin.:

    Cicero ita legibus Sullae cohaerere statum civitatis affirmat ut his solutis stare ipsa non possit,

    Quint. 11, 1, 85:

    qui eloquentiā turbaverant civitatium status vel everterant,

    id. 2, 16, 4:

    id biduum quod de mutando reipublicae statu haesitatum erat,

    Suet. Claud. 11:

    nec dissimulasse unquam pristinum se reipublicae statum restituturum,

    id. ib. 1:

    conversus hieme ad ordinandum reipublicae statum, fastos correxit, etc.,

    id. Caes. 40:

    tu civitatem quis deceat status Curas,

    what institutions, Hor. C. 3, 29, 25.—Hence,
    4.
    Existence of the republic:

    quae lex ad imperium, ad majestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet,

    Cic. Cael. 29, 70 (= eo, ut stet patria, the country's existence):

    si enim status erit aliquis civitatis, quicunque erit,

    id. Fam. 4, 14, 4: status enim rei publicae maxime judicatis rebus continetur, the existence of the republic depends on the decisions of the courts, i. e. their sacredness, id. Sull. 22, 63. —
    C.
    In nature, state, condition, etc.:

    incolumitatis ac salutis omnium causā videmus hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae,

    Cic. Or. 3, 45, 178:

    ex alio alius status (i. e. mundi) excipere omnia debet,

    Lucr. 5, 829:

    ex alio terram status excipit alter,

    id. 5, 835:

    est etiam quoque pacatus status aëris ille,

    id. 3, 292:

    non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent,

    Liv. 37, 12, 11:

    idem (mare) alio caeli statu recipit in se fretum,

    Curt. 6, 4, 19:

    incertus status caeli,

    Col. 11, 2:

    pluvius caeli status,

    id. 2, 10:

    mitior caeli status,

    Sen. Oedip. 1054.—
    D. 1.
    In gen.:

    atque hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum non perturbatis atque permixtis, sed suum statum tenentibus,

    preserving their essential features, Cic. Rep. 1, 28, 44.—Hence,
    2.
    Esp. in rhet. jurisp.
    (α).
    The answer to the action (acc. to Cic., because the defence: primum insistit in eo = the Gr. stasis):

    refutatio accusationis appellatur Latine status, in quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio,

    Cic. Top. 25, 93; so,

    statu (sic enim appellamus controversiarum genera),

    id. Tusc. 3, 33, 79:

    statum quidam dixerunt primam causarum conflictionem,

    Quint. 3, 6, 4; cf. Cic. Part. Or. 29, 102.—
    (β).
    The main question, the essential point:

    quod nos statum id quidam constitutionem vocant, alii quaestionem, alii quod ex quaestione appareat, Theodorus caput, ad quod referantur omnia,

    Quint. 3, 6, 2:

    non est status prima conflictio, sed quod ex primā conflictione nascitur, id est genus quaestionis,

    the kind, nature of the question, id. 3, 6, 5; cf. the whole chapter.—
    E.
    In gram., the mood of the verb, instead of modus, because it distinguishes the conceptions of the speaker:

    et tempora et status,

    tenses and moods, Quint. 9, 3, 11:

    fiunt soloecismi per modos, sive cui status eos dici placet,

    id. 1, 5, 41.
    For statu liber, v.
    statuliber.

    Lewis & Short latin dictionary > status

  • 76 suamet

    suămet, v. suus and met.

    Lewis & Short latin dictionary > suamet

  • 77 suomet

    sŭōmet and sŭopte, v. suus.

    Lewis & Short latin dictionary > suomet

  • 78 suopte

    sŭōmet and sŭopte, v. suus.

    Lewis & Short latin dictionary > suopte

  • 79 terror

    terror, ōris, m. [terreo], great fear, affright, dread, alarm, terror (syn.: pavor, trepidatio, metus).
    I.
    Lit.:

    definiunt terrorem metum concutientem: ex quo fit, ut pudorem rubor, terrorem pallor et tremor et dentium crepitus consequatur,

    Cic. Tusc. 4, 8, 19:

    eadem nos formido timidas terrore impulit,

    Plaut. Am. 5, 1, 27; cf.:

    terrorem alicui inicere,

    Cic. Prov. Cons. 18, 43:

    ferae, injecto terrore mortis horrescunt,

    id. Fin. 5, 11, 31:

    aliquem terrore periculoque mortis repellere,

    id. Caecin. 12, 33:

    si Antonio patuisset Gallia... quantus rei publicae terror impenderet,

    id. Phil. 5, 13, 37:

    alicui terrorem inferre,

    id. Fam. 15, 15, 2; id. Mil. 26, 71; Caes. B. G. 7, 8:

    reddit inlatum antea terrorem,

    Liv. 3, 60, 5:

    teneri terrore,

    Cic. Rep. 3, 29, 41:

    esse terrori alicui,

    Caes. B. G. 7, 66:

    qui modo terrori fuerant,

    Liv. 34, 28, 5:

    tantus terror incidit exercitui, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 13:

    tantus repente terror invasit, ut, etc.,

    id. ib. 1, 14:

    Romanos auxiliares tyranni in terrorem ac tumultum conjecerunt,

    Liv. 34, 28, 3:

    sic terrore oblato a ducibus,

    Caes. B. C. 1, 76:

    tantum Romae terrorem fecere, ut, etc.,

    Liv. 10, 2, 8:

    tantumque terrorem incussere patribus, ut, etc.,

    id. 3, 4, 9:

    si tantus habet mentes et pectora terror,

    Verg. A. 11, 357:

    volgi pectora terror habet,

    Ov. F. 3, 288:

    terrore pavens,

    id. ib. 4, 271:

    in oppido festinatio et ingens terror erat, ne, etc.,

    Sall. H. 3, 27 Dietsch:

    ingentem Galli terrorem memoriā pristinae cladis attulerant,

    Liv. 6, 42, 7:

    terror nominis Alexandri invaserat orbem,

    Just. 12, 13, 2:

    arcanus terror,

    secret dread, secret awe, Tac. G. 40 fin.:

    exsurgite, inquit, qui terrore meo occidistis prae metu,

    from dread of me, Plaut. Am. 5, 1, 14; cf.: de terrore suo, Auct. B. Afr. 32, 1: saepe totius anni fructus uno rumore periculi atque uno belli terrore amittitur, dread or apprehension of war, Cic. Imp. Pomp. 6, 15:

    nullum terrorem externum esse,

    i. e. dread of foreign enemies, Liv. 3, 10, 14; cf.:

    peregrinus terror,

    id. 3, 16, 4:

    terror servilis, ne suus cuique domi hostis esset,

    dread of the slaves, id. 3, 16, 3:

    in omnem terrorem vultum componens,

    into frightful expressions, Suet. Calig. 50: (Periclis) vis dicendi terrorque, terrible power, deinhotês, Cic. Brut. 11, 44. — Plur.:

    feri lugubresque terrores,

    Amm. 16, 12, 61. —
    II.
    Transf., concr., an object of fear or dread, a terror (usu. in plur.):

    duobus hujus urbis terroribus depulsis,

    Cic. Rep. 1, 47, 71; cf.:

    terrores reipublicae (sc. Carthago ac Numantia),

    Vell. 2, 4, 5: terrores Romani nominis, Treb. Poll. Claud. 11, 4; Plin. Ep. 6, 20, 15:

    non mediocres terrores jacit atque denuntiat,

    Cic. Att. 2, 23, 3; cf.:

    Battonius miros terrores ad me attulit Caesarianos,

    id. ib. 6, 8, 2.— Sing.:

    Xerxes, terror ante gentium,

    Just. 3, 1, 1:

    Dionysius gentium quondam terror,

    Amm. 14, 11, 30.

    Lewis & Short latin dictionary > terror

  • 80 tuus

    tŭus, a, um, pron. poss. [tu], thy, thine, your, yours.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    tuŏs est servus,

    Plaut. Am. 2, 1, 63:

    ex tuā accepi manu,

    id. ib. 2, 2, 132:

    imperium tuom,

    id. ib. 2, 1, 84: Me. Quojus nunc es? So. Tuos, nam pugnis usu fecisti tuom, id. ib. 1, 1, 219:

    tuos sum,

    id. ib. 2, 1, 7 and 14:

    vigebat auditor Panaetii illius tui Mnesarchus,

    Cic. de Or. 1, 11, 45:

    de tuis unus est,

    id. Fam. 13, 16, 3:

    numquam tu... tam longe a tot tuis et hominibus et rebus carissimis et suavissimis abesse voluisses,

    id. Att. 4, 15:

    tuā istuc refert, si curaveris,

    Plaut. Am. 2, 2, 109 (v. refert): Ly. Bene ego volo illi facere, si tu non nevis. Ph. Nempe de tuo. Ly. De meo:

    nam quod tuomst. meumst: omne meum autem tuomst,

    Plaut. Trin. 2, 2, 47 sq.: tuae potestatis semper tu tuaque omnia sint, Liv. 22, 39, 21.—
    2.
    Esp.: tuum est, it is thy part, duty, custom, etc.; with inf.:

    haud tuom istuc est vereri te,

    Plaut. Stich. 5, 4, 36:

    tuomst, si quid praeter spem evenit, mihi ignoscere,

    Ter. And. 4, 1, 53.—
    3.
    Made emphatic by the suffix pte or met (ante-class. and late Lat.):

    tuopte ingenio,

    Plaut. Capt. 2, 3, 11:

    tuopte consilio,

    id. Mil. 3, 1, 11:

    scio te sponte non tuāpte errasse,

    id. Trin. 3, 2, 40:

    tuismet litteris,

    App. Mag. p. 337. —
    B.
    Pregn.
    1.
    Your, your own, i. e. favorable, auspicious, proper, suitable, or right for you:

    tempore non tuo,

    Mart. 10, 19, 12:

    haec hora est tua,

    id. 10, 19, 19:

    tempore tuo pugnasti,

    Liv. 38, 45, 10:

    neque occasioni tuae desis neque suam occasionem hosti des,

    id. 22, 39, 21 (v. suus).—
    2.
    Your own, your own master, self-possessed:

    compositus semperque tuus,

    Stat. S. 2, 2, 72; cf. id. Th. 4, 836; Arn. 1, 12.—
    II.
    Transf., for the obj. gen. tui:

    desiderio tuo,

    through desire for you, Ter. Heaut. 2, 3, 66:

    odio tuo,

    id. Phorm. 5, 8 (9), 27: omnis gratas amicitias in tuā observantiā vincam, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tuus

См. также в других словарях:

  • SUUS — apud Ael. Spartian. in Praef. Vitae Aelii Veri, Diocletiano Aug. Aelius Spartianus suus Sal. Graece est ὁ αὐτοῦ ἴδιος. Quâ adiectione vocis insolentis videtur significare, non tam amicitiâ Diocletiani valde familiariter se usum, quam Libertum… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Suus heres — Suus heres, nach dem Römischen Erbrecht das ohne Zwischenstehen anderer Personen unmittelbar in der Gewalt eines verstorbenen Hausvaters (Paterfamilias) gestanden habende Familienglied, daher bes. der noch in väterlicher Gewalt befindliche Sohn,… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • suus — su·us …   English syllables

  • suus — <fr. sauce> Xörək şirəsi …   Azərbaycan dilinin izahlı lüğəti

  • suus — His own …   Ballentine's law dictionary

  • Suus cuique mos est. — См. У всякой пташки свои замашки …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • suus haeres — /s(y)uwas hiriyz/ See haeres …   Black's law dictionary

  • suus heres — /s(y)uwas hiriyz/ See haeres …   Black's law dictionary

  • suus judex — /s(y)uwas juwdeks/ In old English law, a proper judge; a judge having cognizance of a cause. Literally, one s own judge …   Black's law dictionary

  • suus et necessarius heres — ˈsüəˌsetˌnekəˈsärēəsˈhāˌrās noun Etymology: Latin, literally, own and necessary heir : a family heir including a slave in the paternal power of a decedent at the latter s death who by Roman law becomes sui juris and succeeds to the decedent s… …   Useful english dictionary

  • suus heres — …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»