sōlitārius

* * *

, ( Monticola solitarius solitarius)

ENG blue rock thrush

NLD blauwe rotslijster

GER Blaumerle

FRA merle bleu

ENG Hawaiian hawk

ENG Solitary cacique

ENG red-chested cuckoo

ENG Solitary eagle

ENG red-bellied rock-thrush

ENG solitary flycatcher

ENG collared lory

ENG Reunion Solitaire

ENG Solitary Tinamou

ENG blue-headed vireo

NLD brilvireo

dē-sĕro, no perf., sĭtum, 3, v. a., to sow, plant:

desitis seminibus,

Varr. R. R. 1, 23, 6.

dē-sĕro, rŭi, rtum, 3, v. a. Lit., to undo or sever one's connection with another; hence, with esp. reference to the latter, to leave, forsake, abandon, desert, give up (cf. derelinquere; more restricted in signif. than relinquere, which denotes, in general, to depart from, to leave any one. Deserere, orig. in milit. lang., implies a cowardly running away; frequently used with prodere; also in the flg. phrase: deserere vitam; and later, absol. in the sense of to desert, etc.; cf. also: linquere, destituere, deficere, discedere—freq. and class.).

Lit.

In gen.:

ut jurent omnes, se exercitum ducesque non deserturos neque prodituros,

Caes. B. C. 1, 76, 2; cf. id. ib. 2, 32, 7:

deseritur a suis Varus,

id. ib. 1, 13, 3; cf. id. ib. 1, 15, 3; id. B. G. 5, 3, 6 al.:

pignus,

Plaut. Capt. 2, 3, 75 et saep.:

te amantem non deseram,

id. Ps. 1, 1, 101; cf. id. Mil. 4, 8, 53 et saep.:

cum amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,

Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:

me deseruisti ac dereliquisti,

id. Planc. 5, 13; cf. id. Verr. 2, 3, 51, and v. the foll.:

Avaricum,

Caes. B. G. 7, 30, 2; cf.:

cunctis oppidis castellisque desertis,

id. ib. 2, 29:

fratrem ne desere frater,

Verg. A. 10, 600:

thalamos ne desere pactos,

id. ib. 10, 649:

bellum,

Just. 5, 2, 10:

victoriam,

id. 14, 3, 6:

milites insepultos,

Curt. 5, 13, 3:

metu locum,

Tac. A. 1, 65 et saep.—

Absol., in milit. lang., to desert, Nep. Eum. 5, 1; Sen. de Ira, 2, 10, 1; Tac. A. 13, 35; Quint. 9, 2, 85; Amm. Marc. 31, 7, 4; Dig. 49, 16, 3, § 7 sq. al.—

Trop., to leave, desert, abandon:

Petreius non deserit sese, armat familiam, etc.,

Caes. B. C. 1, 75, 2:

suum jus,

Cic. Caecin. 35 fin.; cf.:

desertarum derelictarumque rerum patrocinium suscipere,

id. N. D. 1, 5, 11:

preces, promissa, spem, obsecrationem et fideles litteras alicujus,

id. Att. 3, 19, 2:

causam,

id. Sull. 20, 58; cf.:

desertam ac proditam causam queri,

Liv. 2, 54:

ullam officii partem,

Cic. Fin. 1, 7, 24; cf.

officium (with praetermittere defensionem),

id. Off. 1, 9: susceptum officium, Caes. B. C. 3, 18:

vitam,

Cic. Sest. 22 fin.; cf. id. de Sen. 20, 72:

deditionem,

Sall. J. 70, 1:

studia sapientiae,

Quint. 12, 2, 8:

viam virtutis,

Hor. Od. 3, 24, 44:

vestigia Graeca,

id. A. P. 287:

fastidiosam copiam,

id. Od. 3, 29, 9.—

Esp., leg. t. t.:

vadimonia deserere,

to forfeit recognizance, fail to appear, Cic. Cat. 2, 3, 5; id. Quint. 23, 75 et saep.—So absol.:

deserui, tempestatibus impeditus,

Quint. 3, 6, 78.—

Of subjects not personal, to fail, forsake, etc.:

genua hunc cursorem deserunt,

Plaut. Merc. 1, 2, 13; cf.:

aliquem corpus, vires,

Tac. A. 6, 50:

donec te deseret aetas,

Hor. Ep. 1, 20, 10:

me lucerna,

Cic. Att. 7, 7 fin.:

fama Curium Fabricium,

id. Tusc. 1, 46, § 110; cf.:

nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo,

Hor. A. P. 41 et saep.— Poet.:

mensa deserit toros,

is removed from, Ov. H. 12, 52.— Pass.:

deseremur potius a re familiari, quam a republica,

Cic. Att. 16, 3; cf. Caes. B. G. 5, 34, 2; Cic. Att. 3, 15:

a tribunitia voce,

id. Clu. 40, 110; Vell. 2, 80; Just. 2, 4, 29 al.; and poet. with simple abl.:

deseror conjuge,

Ov. H. 12, 161; Prop. 2, 7, 17:

desertus viribus leo,

Phaedr. 1, 21, 3; Stat. Th. 4, 707; cf.

suis,

Tac. A. 3, 20 fin.; Suet. Cal. 12.— With gen.:

deserta natorum,

Stat. Th. 5, 608.—Hence, dēsertus, a, um, P. a., deserted; esp. of places, desert, solitary, waste.

Adj. (cf.:

vastus, inanis, solitarius): in locis desertis,

Caes. B. G. 5, 53, 4:

urbes dirutae ac pene desertae,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 8:

deserta via et inculta,

id. Cael. 18:

frequens an desertus locus,

Quint. 5, 10, 37:

terra,

Vulg. Lev. 26, 33 et saep.—Of objects in solitary places:

stipes,

Tib. 1, 1, 12 (21 M.):

arbores,

Prop. 1, 20, 36.— Subst.: dē-serta, ae, f., the abandoned wife:

multi filii desertae,

Vulg. Gal. 4, 27.— Comp.:

reditus desertior,

Cic. Pis. 23, 55:

nihil turpius ac desertius,

id. Q. Fr. 3, 1, 5.— Sup.:

orae desertissimae,

id. Sest. 22, 50:

solitudo,

id. Verr. 2, 5, 67 al. —

Since the Aug. per. subst.: dēserta, ōrum, n., desert places, deserts, wastes, Verg. E. 6, 81; id. G. 3, 342; Plin. 5, 4, 4, § 26 al.—With gen.:

Libyae deserta,

Verg. A. 1, 384; so id. G. 3, 291; Front. Strat. 1, 7, 7; Vulg. Isa. 52, 9 al.—In sing.: dēsertum, i, n. (eccl. Lat.):

in deserto,

Prud. Apoth. 774; Hier. Ep. 125, 2; Vulg. Num. 1, 1; Luc. 3, 2 et saep.

dē-sĕro, no perf., sĭtum, 3, v. a., to sow, plant:

desitis seminibus,

Varr. R. R. 1, 23, 6.

dē-sĕro, rŭi, rtum, 3, v. a. Lit., to undo or sever one's connection with another; hence, with esp. reference to the latter, to leave, forsake, abandon, desert, give up (cf. derelinquere; more restricted in signif. than relinquere, which denotes, in general, to depart from, to leave any one. Deserere, orig. in milit. lang., implies a cowardly running away; frequently used with prodere; also in the flg. phrase: deserere vitam; and later, absol. in the sense of to desert, etc.; cf. also: linquere, destituere, deficere, discedere—freq. and class.).

Lit.

In gen.:

ut jurent omnes, se exercitum ducesque non deserturos neque prodituros,

Caes. B. C. 1, 76, 2; cf. id. ib. 2, 32, 7:

deseritur a suis Varus,

id. ib. 1, 13, 3; cf. id. ib. 1, 15, 3; id. B. G. 5, 3, 6 al.:

pignus,

Plaut. Capt. 2, 3, 75 et saep.:

te amantem non deseram,

id. Ps. 1, 1, 101; cf. id. Mil. 4, 8, 53 et saep.:

cum amici partim deseruerint me, partim etiam prodiderint,

Cic. Q. Fr. 1, 3, 5:

me deseruisti ac dereliquisti,

id. Planc. 5, 13; cf. id. Verr. 2, 3, 51, and v. the foll.:

Avaricum,

Caes. B. G. 7, 30, 2; cf.:

cunctis oppidis castellisque desertis,

id. ib. 2, 29:

fratrem ne desere frater,

Verg. A. 10, 600:

thalamos ne desere pactos,

id. ib. 10, 649:

bellum,

Just. 5, 2, 10:

victoriam,

id. 14, 3, 6:

milites insepultos,

Curt. 5, 13, 3:

metu locum,

Tac. A. 1, 65 et saep.—

Absol., in milit. lang., to desert, Nep. Eum. 5, 1; Sen. de Ira, 2, 10, 1; Tac. A. 13, 35; Quint. 9, 2, 85; Amm. Marc. 31, 7, 4; Dig. 49, 16, 3, § 7 sq. al.—

Trop., to leave, desert, abandon:

Petreius non deserit sese, armat familiam, etc.,

Caes. B. C. 1, 75, 2:

suum jus,

Cic. Caecin. 35 fin.; cf.:

desertarum derelictarumque rerum patrocinium suscipere,

id. N. D. 1, 5, 11:

preces, promissa, spem, obsecrationem et fideles litteras alicujus,

id. Att. 3, 19, 2:

causam,

id. Sull. 20, 58; cf.:

desertam ac proditam causam queri,

Liv. 2, 54:

ullam officii partem,

Cic. Fin. 1, 7, 24; cf.

officium (with praetermittere defensionem),

id. Off. 1, 9: susceptum officium, Caes. B. C. 3, 18:

vitam,

Cic. Sest. 22 fin.; cf. id. de Sen. 20, 72:

deditionem,

Sall. J. 70, 1:

studia sapientiae,

Quint. 12, 2, 8:

viam virtutis,

Hor. Od. 3, 24, 44:

vestigia Graeca,

id. A. P. 287:

fastidiosam copiam,

id. Od. 3, 29, 9.—

Esp., leg. t. t.:

vadimonia deserere,

to forfeit recognizance, fail to appear, Cic. Cat. 2, 3, 5; id. Quint. 23, 75 et saep.—So absol.:

deserui, tempestatibus impeditus,

Quint. 3, 6, 78.—

Of subjects not personal, to fail, forsake, etc.:

genua hunc cursorem deserunt,

Plaut. Merc. 1, 2, 13; cf.:

aliquem corpus, vires,

Tac. A. 6, 50:

donec te deseret aetas,

Hor. Ep. 1, 20, 10:

me lucerna,

Cic. Att. 7, 7 fin.:

fama Curium Fabricium,

id. Tusc. 1, 46, § 110; cf.:

nec facundia deseret hunc nec lucidus ordo,

Hor. A. P. 41 et saep.— Poet.:

mensa deserit toros,

is removed from, Ov. H. 12, 52.— Pass.:

deseremur potius a re familiari, quam a republica,

Cic. Att. 16, 3; cf. Caes. B. G. 5, 34, 2; Cic. Att. 3, 15:

a tribunitia voce,

id. Clu. 40, 110; Vell. 2, 80; Just. 2, 4, 29 al.; and poet. with simple abl.:

deseror conjuge,

Ov. H. 12, 161; Prop. 2, 7, 17:

desertus viribus leo,

Phaedr. 1, 21, 3; Stat. Th. 4, 707; cf.

suis,

Tac. A. 3, 20 fin.; Suet. Cal. 12.— With gen.:

deserta natorum,

Stat. Th. 5, 608.—Hence, dēsertus, a, um, P. a., deserted; esp. of places, desert, solitary, waste.

Adj. (cf.:

vastus, inanis, solitarius): in locis desertis,

Caes. B. G. 5, 53, 4:

urbes dirutae ac pene desertae,

Cic. Q. Fr. 1, 1, 8:

deserta via et inculta,

id. Cael. 18:

frequens an desertus locus,

Quint. 5, 10, 37:

terra,

Vulg. Lev. 26, 33 et saep.—Of objects in solitary places:

stipes,

Tib. 1, 1, 12 (21 M.):

arbores,

Prop. 1, 20, 36.— Subst.: dē-serta, ae, f., the abandoned wife:

multi filii desertae,

Vulg. Gal. 4, 27.— Comp.:

reditus desertior,

Cic. Pis. 23, 55:

nihil turpius ac desertius,

id. Q. Fr. 3, 1, 5.— Sup.:

orae desertissimae,

id. Sest. 22, 50:

solitudo,

id. Verr. 2, 5, 67 al. —

Since the Aug. per. subst.: dēserta, ōrum, n., desert places, deserts, wastes, Verg. E. 6, 81; id. G. 3, 342; Plin. 5, 4, 4, § 26 al.—With gen.:

Libyae deserta,

Verg. A. 1, 384; so id. G. 3, 291; Front. Strat. 1, 7, 7; Vulg. Isa. 52, 9 al.—In sing.: dēsertum, i, n. (eccl. Lat.):

in deserto,

Prud. Apoth. 774; Hier. Ep. 125, 2; Vulg. Num. 1, 1; Luc. 3, 2 et saep.

sē-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n., to go apart, go away, separate, withdraw (class.; not in Cæs.; but cf. secessio).

Lit.

In gen., absol.:

secedant improbi, secernant se a bonis,

Cic. Cat. 1, 13, 32; Ov. M. 6, 490:

prosecutus eram viatico secedentem,

Plin. Ep. 3, 21, 2:

abite et de viā secedite,

Plaut. Curc. 2, 3, 2:

de coetu,

Ov. M. 2, 465:

a vestro potui secedere lusu,

Prop. 1, 10, 9:

utinam nostro secedere corpore possem!

Ov. M. 3, 467.—

Poet., of inanim. subjects, to remove, withdraw; and in the perf., to be distant:

(luna) quantum solis secedit ab orbe,

Lucr. 5, 705:

ab imis terra,

Ov. F 6, 279:

(villa) decem et septem milibus passuum ab urbe secessit,

Plin. Ep. 2, 17, 2; Claud. Epith. Pall. et Cell. 63.—

In partic.

To go aside, withdraw, [p. 1652] retire:

secede huc nunc jam procul,

Plaut. Capt. 2, 1, 23; so,

huc,

id. Am. 2, 2, 139; id. As. 3, 3, 49; id. Capt. 2, 2, 13:

in abditam partem aedium,

Sall. C. 20, 1:

in utraque latera (cohortes),

Front. Strat. 6, 6, 3:

ad deliberandum,

Liv. 45, 36:

ad consultandum,

Suet. Ner. 15:

lex Spartana vetat secedere amantes,

Prop. 3, 14 (4, 13), 21:

secedit humumque Effodit,

Ov. M. 11, 185. —

In post-Aug. authors (esp. in Suet.), to retire from public into private life; absol.:

integrā aetate ac valetudine statuit repente secedere seque e medio quam longissime amovere,

Suet. Tib. 10:

illuc e comitatu suo,

id. Aug. 98; so Plin. Ep. 1, 9, 3:

ab Urbe,

Suet. Gram. 3:

in insulam, etc.,

Quint. 3, 1, 17; Suet. Vesp. 4; id. Gram. 5; cf.

Rhodum,

id. Caes. 4.—

To seek the exclusive society of any one, to retire from the world:

ad optimos viros,

Sen. Ot. Sap. 1, 1. —

Polit., to separate one's self by rebellion, to revolt, secede (syn.:

deficio, descisco): ut anno XVI. post reges exactos propter nimiam dominationem potentium secederent,

Cic. Corn. 1, p. 450 Orell.:

saepe ipsa plebes armata a patribus secessit,

Sall. C. 33, 3; Suet. Tib. 2:

injussu consulum in Sacrum Montem secessisse,

to have marched out in rebellion, Liv. 2, 32; so,

in Sacrum Montem,

id. 7, 40; Flor. 1, 23:

in Janiculum (plebs),

Plin. 16, 10, 15, § 37.—

Trop. (very rare; perh. only poet. and in post-Aug. prose):

antequam ego incipio secedere et aliā parte considere,

to dissent from the opinion, Sen. Ep. 117, 4:

a fesso corpore sensus,

Cat. 64, 189:

qui solitarius separatusque a communi malo civitatis secesserit,

has withdrawn himself, Gell. 2, 12, 1:

cum ad stilum secedet,

shall give himself up to writing, Quint. 1, 12, 12:

in te ipse secede,

retire within yourself, Sen. Ep. 25, 7.

sōlĭvăgus, a, um, adj. [solus - vagor] (Ciceron.).

Lit., wandering or roving alone; of animals that lead a solitary life:

earum (bestiarum) partim solivagas, partim congregatas,

Cic. Tusc. 5, 13, 38.—Of persons:

non est enim singulare nec solivagum genus hoc (hominum),

id. Rep. 1, 25, 39:

(elephanti) minume ex omnibus solivagi,

Plin. 8, 7, 7, § 23; v. solitarius.—

Transf., alone, by itself, single, solitary (rare):

caelo solivago et volubili et in orbem incitato,

Cic. Univ. 6, 18:

solivaga, cognitio et jejuna,

contracted, id. Off. 1, 44, 157:

virginitas,

standing alone, incomparable, Mart. Cap. 1, § 40.

sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].

Lit.

In gen., alone, only, single, sole (syn.:

unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,

Plaut. Am. 1, 1, 269:

cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,

Cic. Cat. 4, 7, 14:

cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,

id. Off. 3, 10, 41:

licebit eum solus ames,

id. Att. 6, 3, 7:

tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,

Ter. Heaut. 1, 1, 77:

nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,

Cic. Lael. 27, 102:

non sibi se soli natum meminerit,

id. Fin. 2, 14, 45 fin.:

extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,

id. Rep. 2, 4, 8:

quae sola divina sunt,

id. Tusc. 1, 27, 66:

ita sola errare videbar,

Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:

Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,

Cic. Rep. 1, 17, 27:

rem narrabit sola soli,

Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:

de viginti Restabam solus,

Ov. M. 3, 688:

solus ex plurimis servis,

Plaut. Most. 4, 1, 23:

solus ex toto illo collegio,

Cic. Prov. Cons. 8, 18:

Stoici soli ex omnibus,

id. de Or. 3, 18, 65:

tu ex omnibus,

id. Fam. 2, 17, 6:

ego meorum solus sum meus,

Ter. Phorm. 4, 1, 21:

coturnices solae animalium,

Plin. 10, 23, 33, § 69:

solus inter omnes,

Mart. 4, 2, 1:

quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,

Cic. de Or. 1, 5, 18; so,

per se,

id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:

nam solum habere velle summa dementia est,

Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:

unam ille quidem hanc solam,

Ter. Phorm. 5, 1, 27:

solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,

id. Ad. 5, 3, 47:

furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,

Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:

unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,

id. ib. 2, 2, 5, §

13: te unum solum suum depeculatorem venisse,

id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:

qui solos novem menses Asiae praefuit,

Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—

In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;

syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,

Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:

solus atque omnium honestarum rerum egens,

Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:

gaudet me vacuo solam tabescere lecto,

Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—

Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):

hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,

Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:

cum in locis solis moestus errares,

Cic. Div. 1, 28, 59:

loca,

Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:

locus,

Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:

terrae,

Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:

Libyae agri,

Verg. G. 3, 249:

insula,

Cat. 64, 184:

in harena,

id. 64, 57:

solā sub rupe,

Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:

in monte,

Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.

Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.

solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?

Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:

consules etiam spectionem,

id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:

quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,

id. Tusc. 3, 5, 11:

quae hominum solum auribus judicantur,

id. N. D. 2, 58, 146:

quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

id. Fin. 2, 6, 17.—

Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;

whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,

Dig. 4, 9, 1, § 2:

pretii solummodo fieri aestimationem,

ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—

Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):

non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,

Caes. B. G. 1, 12 fin.:

urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,

Cic. Rep. 2, 3, 6:

importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,

id. ib. 2, 4, 7:

neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

id. ib. 2, 15, 28:

te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,

id. Lael. 2, 6:

non nobis solum nati sumus,

id. Off. 1, 7, 22:

ut sapiens solum contentus possit vivere,

id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:

bestiae sibi solum natae sunt,

id. ib. 3, 19, 63:

nec vero solum hanc libidinem laudant,

id. Tusc. 4, 19, 44:

servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,

Hor. S. 1, 6, 84:

non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,

Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:

non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,

id. Rep. 2, 11, 21:

quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,

Caes. B. G. 1, 20:

quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,

Cic. Rep. 2, 15, 28:

bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,

id. ib. 2, 2, 4:

neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,

Sall. C. 39, 6; v. non and sed.

Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.

sŏlus, ūs, m., v. solum init.

sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].

Lit.

In gen., alone, only, single, sole (syn.:

unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,

Plaut. Am. 1, 1, 269:

cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,

Cic. Cat. 4, 7, 14:

cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,

id. Off. 3, 10, 41:

licebit eum solus ames,

id. Att. 6, 3, 7:

tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,

Ter. Heaut. 1, 1, 77:

nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,

Cic. Lael. 27, 102:

non sibi se soli natum meminerit,

id. Fin. 2, 14, 45 fin.:

extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,

id. Rep. 2, 4, 8:

quae sola divina sunt,

id. Tusc. 1, 27, 66:

ita sola errare videbar,

Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:

Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,

Cic. Rep. 1, 17, 27:

rem narrabit sola soli,

Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:

de viginti Restabam solus,

Ov. M. 3, 688:

solus ex plurimis servis,

Plaut. Most. 4, 1, 23:

solus ex toto illo collegio,

Cic. Prov. Cons. 8, 18:

Stoici soli ex omnibus,

id. de Or. 3, 18, 65:

tu ex omnibus,

id. Fam. 2, 17, 6:

ego meorum solus sum meus,

Ter. Phorm. 4, 1, 21:

coturnices solae animalium,

Plin. 10, 23, 33, § 69:

solus inter omnes,

Mart. 4, 2, 1:

quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,

Cic. de Or. 1, 5, 18; so,

per se,

id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:

nam solum habere velle summa dementia est,

Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:

unam ille quidem hanc solam,

Ter. Phorm. 5, 1, 27:

solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,

id. Ad. 5, 3, 47:

furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,

Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:

unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,

id. ib. 2, 2, 5, §

13: te unum solum suum depeculatorem venisse,

id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:

qui solos novem menses Asiae praefuit,

Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—

In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;

syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,

Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:

solus atque omnium honestarum rerum egens,

Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:

gaudet me vacuo solam tabescere lecto,

Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—

Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):

hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,

Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:

cum in locis solis moestus errares,

Cic. Div. 1, 28, 59:

loca,

Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:

locus,

Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:

terrae,

Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:

Libyae agri,

Verg. G. 3, 249:

insula,

Cat. 64, 184:

in harena,

id. 64, 57:

solā sub rupe,

Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:

in monte,

Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.

Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.

solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?

Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:

consules etiam spectionem,

id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:

quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,

id. Tusc. 3, 5, 11:

quae hominum solum auribus judicantur,

id. N. D. 2, 58, 146:

quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

id. Fin. 2, 6, 17.—

Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;

whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,

Dig. 4, 9, 1, § 2:

pretii solummodo fieri aestimationem,

ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—

Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):

non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,

Caes. B. G. 1, 12 fin.:

urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,

Cic. Rep. 2, 3, 6:

importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,

id. ib. 2, 4, 7:

neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

id. ib. 2, 15, 28:

te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,

id. Lael. 2, 6:

non nobis solum nati sumus,

id. Off. 1, 7, 22:

ut sapiens solum contentus possit vivere,

id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:

bestiae sibi solum natae sunt,

id. ib. 3, 19, 63:

nec vero solum hanc libidinem laudant,

id. Tusc. 4, 19, 44:

servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,

Hor. S. 1, 6, 84:

non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,

Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:

non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,

id. Rep. 2, 11, 21:

quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,

Caes. B. G. 1, 20:

quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,

Cic. Rep. 2, 15, 28:

bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,

id. ib. 2, 2, 4:

neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,

Sall. C. 39, 6; v. non and sed.

Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.

sŏlus, ūs, m., v. solum init.

sōlus, a, um ( gen. regular. solius; dat. soli; gen. m. soli, Cato ap. Prisc. p. 694 P.; dat. m. SOLO, Inscr. Orell. 2627; f. solae, Plaut. Mil. 4, 2, 28; Ter. Eun. 5, 6, 3), adj. [orig. the same with sollus, q. v.; cf. salus. By Pott referred to sui, Kühn. Zeitschr. 5, 242].

Lit.

In gen., alone, only, single, sole (syn.:

unus, unicus, singularis): quod egomet solus feci, nec quisquam alius affuit,

Plaut. Am. 1, 1, 269:

cum omnibus potius quam soli perire voluerunt,

Cic. Cat. 4, 7, 14:

cum visum esset utilius solum quam cum altero regnare,

id. Off. 3, 10, 41:

licebit eum solus ames,

id. Att. 6, 3, 7:

tot mea Solius solliciti sint causa, ut, etc.,

Ter. Heaut. 1, 1, 77:

nec mihi soli versantur ante oculos... sed, etc.,

Cic. Lael. 27, 102:

non sibi se soli natum meminerit,

id. Fin. 2, 14, 45 fin.:

extra Peloponnesum Aenianes, etc.... soli absunt a mari,

id. Rep. 2, 4, 8:

quae sola divina sunt,

id. Tusc. 1, 27, 66:

ita sola errare videbar,

Enn. Ann. 1, 45; cf. Plaut. Am. 1, 1, 2:

Africanum solitum esse dicere, se numquam minus solum esse, quam cum solus esset,

Cic. Rep. 1, 17, 27:

rem narrabit sola soli,

Ter. Hec. 3, 2, 15; 4, 1, 42; id. Eun. 3, 5, 31; Cato ap. Prisc. p. 694 P.:

de viginti Restabam solus,

Ov. M. 3, 688:

solus ex plurimis servis,

Plaut. Most. 4, 1, 23:

solus ex toto illo collegio,

Cic. Prov. Cons. 8, 18:

Stoici soli ex omnibus,

id. de Or. 3, 18, 65:

tu ex omnibus,

id. Fam. 2, 17, 6:

ego meorum solus sum meus,

Ter. Phorm. 4, 1, 21:

coturnices solae animalium,

Plin. 10, 23, 33, § 69:

solus inter omnes,

Mart. 4, 2, 1:

quae (actio) sola per se ipsa quanta sit, histrionum ars declarat,

Cic. de Or. 1, 5, 18; so,

per se,

id. Top. 15, 59; Liv. 1, 49; 10, 1 al.—With subj. inf.:

nam solum habere velle summa dementia est,

Cic. Tusc. 4, 26, 56.—Strengthened by unus: Ch. Quid, duasne is uxores habet? So. Obsecro:

unam ille quidem hanc solam,

Ter. Phorm. 5, 1, 27:

solum unum hoc vitium affert senectus hominibus,

id. Ad. 5, 3, 47:

furta praetoris quae essent HS. duodecies, ex uno oppido solo exportata sunt,

Cic. Verr. 2, 2, 75, § 185:

unam solam scitote esse civitatem, quae, etc.,

id. ib. 2, 2, 5, §

13: te unum solum suum depeculatorem venisse,

id. Pis. 40, 96.—With other numerals (freq. and class.), Plaut. Bacch. 4, 9, 51; Cic. Ac. 2, 45, 138; id. Att. 2, 1, 5; id. Phil. 11, 8, 18; id. Verr. 2, 2, 74, § 182: Ge. Quantum tibi opus est argenti? Ph. Solae triginta minae, Ter. Phorm. 3, 3, 24; Caes. B. G. 1, 40:

qui solos novem menses Asiae praefuit,

Cic. Att. 5, 17, 5; Liv. 1, 55, 8; 6, 36, 8; 37, 23, 10; and Suet. Aug. 97. —In voc.: felix lectule talibus sole amoribus, Attic. ap. Prisc. p. 673 P.—

In partic., alone, lonely, solitary, forsaken, deserted; without relatives, friends, etc. (rare;

syn. solitarius): sola sum: habeo hic neminem, Neque amicum neque cognatum,

Ter. Eun. 1, 2, 67; cf. id. Ad. 3, 1, 4; id. And. 2, 3, 7:

solus atque omnium honestarum rerum egens,

Sall. J. 14, 17; id. H. 3, 61, 3 Dietsch:

gaudet me vacuo solam tabescere lecto,

Prop. 3, 5 (4, 6), 23.—

Transf., of places, lonely, solitary, unfrequented, desert, = desertus (class.):

hic solis locis composita sum, Hic saxa sunt, hic mare sonat, nec quisquam Homo mihi obviam venit,

Plaut. Rud. 1, 3, 22; cf.:

cum in locis solis moestus errares,

Cic. Div. 1, 28, 59:

loca,

Lucr. 6, 396; Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 28; Nep. Eum. 8, 6 (for which shortly before: loca deserta); Sall. J. 103, 1:

locus,

Plaut. Aul. 4, 6, 7; Ter. And. 2, 4, 3:

terrae,

Plaut. Rud. 1, 4, 8; id. Most. 4, 3, 3; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 86:

Libyae agri,

Verg. G. 3, 249:

insula,

Cat. 64, 184:

in harena,

id. 64, 57:

solā sub rupe,

Verg. E. 10, 14; Cat. 64, 154:

in monte,

Tib. 1, 2, 72 (Müll. solito) et saep.—Hence, adv.: sōlum, alone, only, merely, barely.

Affirmatively (rare but class.; syn. tantum, but never with numerals, except unus; cf.

solus, A. supra): de re unā solum dissident, de ceteris mirifice congruunt. Ain' tandem? unā de re solum est dissensio?

Cic. Leg. 1, 20, 53: nos nuntiationem solum habemus:

consules etiam spectionem,

id. Phil. 2, 32, 81; id. Or. 48, 160:

quasi vero atrā bili solum mens ac non saepe vel iracundia graviore vel timore moveatur,

id. Tusc. 3, 5, 11:

quae hominum solum auribus judicantur,

id. N. D. 2, 58, 146:

quasi vero perpetua oratio rhetorum solum, non etiam philosophorum sit,

id. Fin. 2, 6, 17.—

Strengthened by modo, and joined with it in one word, sōlummŏdo (only late Lat., for the true reading, Plin. 34, 8, 19, § 92, is unam tantum, Jan. Detlef.;

whereas tantummodo is class.): de exercitore solummodo Praetor sentit,

Dig. 4, 9, 1, § 2:

pretii solummodo fieri aestimationem,

ib. 9, 2, 23, § 1; 11, 5, 1, § 3; 28, 5, 1, § 1; Quint. Decl. 247; Tert. Res. Carn. 26; Hier. Ep. 12.—

Negatively: non solum, nec (neque) solum... sed (verum) etiam (et), etc., not only ( not merely, not barely)... but also, etc. (class. and freq.):

non solum publicas, sed etiam privatas injurias ultus est,

Caes. B. G. 1, 12 fin.:

urbes non solum multis periculis oppositae, sed etiam caecis,

Cic. Rep. 2, 3, 6:

importantur non merces solum adventiciae, sed etiam mores,

id. ib. 2, 4, 7:

neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,

id. ib. 2, 15, 28:

te non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā esse sapientem,

id. Lael. 2, 6:

non nobis solum nati sumus,

id. Off. 1, 7, 22:

ut sapiens solum contentus possit vivere,

id. Fin. 1, 13, 44 Madv. ad loc.:

bestiae sibi solum natae sunt,

id. ib. 3, 19, 63:

nec vero solum hanc libidinem laudant,

id. Tusc. 4, 19, 44:

servavit ab omni Non solum facto verum opprobrio quoque turpi,

Hor. S. 1, 6, 84:

non enim jus illud solum superbius populo, sed violentius videri necesse erat,

Cic. Leg. 3, 7, 17; id. Cat. 3, 10, 24:

non solum ortum novum populum, sed adultum jam, etc.,

id. Rep. 2, 11, 21:

quibus opibus ac nervis non solum ad minuendam gratiam, sed paene ad perniciem suam uteretur,

Caes. B. G. 1, 20:

quae non solum facta esse, sed ne fieri quidem potuisse cernimus,

Cic. Rep. 2, 15, 28:

bene meriti de rebus communibus, ut genere etiam putarentur non solum ingenio esse divino,

id. ib. 2, 2, 4:

neque solum civis, set cujusmodi genus hominum,

Sall. C. 39, 6; v. non and sed.

Sŏlūs, untis, f., = Solous, a town on the northern coast of Sicily, now Castello di Solanto, Plin. 3, 8, 14, § 90.—Hence, Sŏ-luntīni, ōrum, m., the inhabitants of Solus, Cic. Verr. 2, 3, 43, § 103; sing., id. ib. 2, 2, 42, § 102.

sŏlus, ūs, m., v. solum init.