Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

sēni

  • 1 sēnī

        sēnī ae, a, gen. senūm, num distrib.    [sex], six each: cum in sex partīs divisus exercitus Romanus senis horis in orbem succederet proelio, L.: nt tribuni militum seni deni in quattuor legiones crearentur, i. e. sixteen each, L.: senūm pedum crassitudo, Cs.: pueri annorum senūm septenūmque denūm, of sixteen and seventeen years.—Six (poet. for sex): tradiderat natalibus actis Bis puerum senis, past his twelfth birthday, O.: pedes, i. e. hexameter, H.: senos reddere ictūs (of the senarius), H.

    Latin-English dictionary > sēnī

  • 2 seni

    sēni, ae, a ( gen. plur. senūm, Cic. Verr. 2, 49, 122; Caes. B. C. 2, 15), num. distrib. [sex].
    I.
    Lit., six each:

    cum in sex partes divisus exercitus Romanus senis horis in orbem succederet proelio,

    Liv. 6, 4:

    senos viros singuli currus vehebant,

    Curt. 8, 14, 3:

    ut tribuni militum seni deni (by many written in one word, senideni) in quattuor legiones crearentur,

    Liv. 9, 30; so,

    sena dena (or senadena) stipendia,

    Tac. A. 1, 36 fin.:

    senūm pedum crassitudo,

    Caes. B. C. 2, 15; cf.:

    pueri annorum senūm septenūmque denūm,

    sixteen and seventeen years old, Cic. Verr. 2, 2, 49, § 122.—
    II.
    Transf., for sex, six:

    tradiderat natalibus actis Bis puerum senis,

    past his twelfth birthday, Ov. M. 8, 243:

    sena vellera,

    id. ib. 12, 429:

    pedes,

    i. e. hexameter, Hor. S. 1, 10, 59:

    ictus (of the senarius),

    id. A. P. 253:

    latitudo ejus ne minus pedum senūm denūm (or senumdenum),

    Vitr. 6, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > seni

  • 3 senipes

    sēnĭ-pēs, pĕdis, adj., six-footed, senarian (late Lat.):

    stilus,

    Sid. Carm. 23, 131; 12, 10.

    Lewis & Short latin dictionary > senipes

  • 4 auscultō

        auscultō āvī, ātus, āre    [* ausculta for auricula], to hear with attention, listen to, give ear to: ausculta paucis, T.: populum, Ct.: Iamdudum ausculto, have listened long, H.: quod super est audaciae, T.—To heed, obey: seni, T.: mihi ausculta.
    * * *
    auscultare, auscultavi, auscultatus V
    listen (to); overhear, listen secretly; heed, obey

    Latin-English dictionary > auscultō

  • 5 cōn-surgō

        cōn-surgō surrēxī, surrēctus, ere,    to rise, stand up, arise, start up, rise in a body, lift oneself: consurrexisse omnes illi (seni): honorifice consurgitur (impers.): ex insidiis, Cs.: ubi triarii consurrexerunt integri, L.: tonsis, V.: in consilium: ex consilio, Cs.: In plausūs consurrectum est, Ph.: toro, O.: ad bellum, L.: in ensem, V.: studiis, eagerly, V.: terno ordine remi, V.: Mundus ad Scythiam Consurgit, is elevated, V.: consurgunt quercūs, grow up, V.—To arise, spring up, originate: Consurgunt venti, V.: Romam, O.

    Latin-English dictionary > cōn-surgō

  • 6 ē-nārrō

        ē-nārrō āvī, ātus, āre,    to explain fully, recount, describe, interpret: rem seni, T.: res tuas gestas: alcui somnium.

    Latin-English dictionary > ē-nārrō

  • 7 ex-stinguō or extinguō

        ex-stinguō or extinguō nxī    (exstinxstī for exstinxistī, exstinxem for exstinxissem, V.), nctus, ere, to put out, quench, extinguish: lumina: ignis exstinguitur, goes out: ignem, V.—To deprive of life, kill, destroy: Seni animam, T.: hunc volnere: iuvenem morbo, L.: primo exstinguor in aevo, O.: intra annum exstinctus est, Ta.: aquam Albanam dissipatam rivis, get rid of, L. (oracle).—Fig., to abolish, destroy, annihilate, annul: tyrannis institutis leges omnes exstinguuntur: improbitas exstinguenda est: exstinctae potius amicitiae quam oppressae, died out: exstinctis rumoribus, Cs.: nomen populi R.: infamiam: patrem Cum genere, V.: te propter Exstinctus pudor, lost, V.

    Latin-English dictionary > ex-stinguō or extinguō

  • 8 ferō

        ferō tulī (tetulī, T., Ct.), lātus, ferre    [1 FER-; TAL-], to bear, carry, support, lift, hold, take up: aliquid, T.: arma, Cs.: sacra Iunonis, H.: cadaver umeris, H.: Pondera tanta, O.: oneri ferendo est, able to carry, O.: pedes ferre recusant Corpus, H.: in Capitolium faces: ventrem ferre, to be pregnant, L.: (eum) in oculis, to hold dear.—To carry, take, fetch, move, bear, lead, conduct, drive, direct: pisciculos obolo in cenam seni, T.: Caelo supinas manūs, raisest, H.: ire, pedes quocumque ferent, H.: opertā lecticā latus per oppidum: signa ferre, put in motion, i. e. march, Cs.: huc pedem, come, T.: pedem, stir, V.: ferunt sua flamina classem, V.: vagos gradūs, O.: mare per medium iter, pursue, V.: quo ventus ferebat, drove, Cs.: vento mora ne qua ferenti, i. e. when it should blow, V.: itinera duo, quae ad portum ferebant, led, Cs.: si forte eo vestigia ferrent, L.: corpus et arma tumulo, V.—Prov.: In silvam non ligna feras, coals to Newcastle, H.—With se, to move, betake oneself, hasten, rush: mihi sese obviam, meet: me tempestatibus obvium: magnā se mole ferebat, V.: ad eum omni studio incitatus ferebatur, Cs.: alii perterriti ferebantur, fled, Cs.: pubes Fertur equis, V.: (fera) supra venabula fertur, springs, V.: quocumque feremur, are driven: in eam (tellurem) feruntur pondera: Rhenus per finīs Nantuatium fertur, flows, Cs.—Praegn., to carry off, take by force, snatch, plunder, spoil, ravage: rapiunt incensa feruntque Pergama, V.: puer fertur equis, V.— To bear, produce, yield: quae terra fruges ferre possit: flore terrae quem ferunt, H. — To offer, bring (as an oblation): Sacra matri, V.: tura superis, O.— To get, receive, acquire, obtain, earn, win: donum, T.: fructūs ex sese: partem praedae: crucem pretium sceleris, Iu.: Plus poscente, H.—Fig., to bear, carry, hold, support: vina, quae vetustatem ferunt, i. e. are old: Scripta vetustatem si ferent, attain, O.: Insani sapiens nomen ferat, be called, H.: finis alienae personae ferendae, bearing an assumed character, L.: secundas (partīs), support, i. e. act as a foil, H.— To bring, take, carry, render, lead, conduct: mi auxilium, bring help: alcui subsidium, Cs.: condicionem, proffer, Cs.: matri obviae complexum, L.: fidem operi, procure, V.: mortem illis: ego studio ad rem p. latus sum, S.: numeris fertur (Pindar) solutis, H.: laudibus alquem in caelum, praise: (rem) supra quam fieri possit, magnify: virtutem, ad caelum, S.: in maius incertas res, L.— To prompt, impel, urge, carry away: crudelitate et scelere ferri, be carried away: furiatā mente ferebar, V.: quo animus fert, inclination leads, S.: si maxime animus ferat, S.: fert animus dicere, impels, O.— To carry off, take away, remove: Omnia fert aetas, V.—With se, to carry, conduct: Quem sese ore ferens! boasting, V.: ingentem sese clamore, paraded, V.— To bear, bring forth, produce: haec aetas oratorem tulit: tulit Camillum paupertas, H.— To bear away, win, carry off, get, obtain, receive: omnium iudicio primas: ex Etruscā civitate victoriam, L.: laudem inter suos, Cs.: centuriam, tribūs, get the votes: Omne tulit punctum, H.: repulsam a populo, experience: Haud inpune feres, escape, O.— To bear, support, meet, experience, take, put up with, suffer, tolerate, endure: alcius desiderium: voltum atque aciem oculorum, Cs.: multa tulit fecitque puer, H.: iniurias civium, N.: quem ferret, si parentem non ferret suom? brook, T.: tui te diutius non ferent: dolores fortiter: iniurias tacite: rem aegerrume, S.: tacite eius verecundiam non tulit senatus, quin, etc., i. e. did not let it pass, without, etc., L.: servo nubere nympha tuli, O.: moleste tulisti, a me aliquid factum esse, etc.: gravissime ferre se dixit me defendere, etc.: non ferrem moleste, si ita accidisset: casum per lamenta, Ta.: de Lentulo sic fero, ut debeo: moleste, quod ego nihil facerem, etc.: cum mulier fleret, homo ferre non potuit: iratus atque aegre ferens, T.: patior et ferendum puto: non tulit Alcides animis, control himself, V.—Of feeling or passion, to bear, experience, disclose, show, exhibit: dolorem paulo apertius: id obscure: haud clam tulit iram, L.—In the phrase, Prae se ferre, to manifest, profess, show, display, declare: cuius rei facultatem secutum me esse, prae me fero: noli, quaero, prae te ferre, vos esse, etc.: speciem doloris voltu prae se tulit, Ta.—Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate, say, tell: haec omnibus ferebat sermonibus, Cs.: pugnam laudibus, L.: quod fers, cedo, say, T.: quae nunc Samothracia fertur, is called, V.: si ipse... acturum se id per populum aperte ferret, L.: homo ut ferebant, acerrimus, as they said: si, ut fertur, etc., as is reported: non sat idoneus Pugnae ferebaris, were accounted, H.: utcumque ferent ea facta minores, will regard, V.: hunc inventorem artium ferunt, they call, Cs.: multa eius responsa acute ferebantur, were current: quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse: qui in contione dixisse fertur.—Of votes, to cast, give in, record, usu. with suffragium or sententiam: de me suffragium: sententiam per tabellam (of judges): aliis audientibus iudicibus, aliis sententiam ferentibus, i. e. passing judgment, Cs.: in senatu de bello sententiam.—Of a law or resolution, to bring forward, move, propose, promote: legem: lege latā: nihil erat latum de me: de interitu meo quaestionem: rogationes ad populum, Cs.: te ad populum tulisse, ut, etc., proposed a bill: de isto foedere ad populum: cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus.— Impers: lato ad populum, ut, etc., L.— With iudicem, to offer, propose as judge: quem ego si ferrem iudicem, etc.: iudicem illi, propose a judge to, i. e. go to law with, L.—In book-keeping, to enter, set down, note: minus quam Verres illi expensum tulerit, etc., i. e. set down as paid.—To require, demand, render necessary, allow, permit, suffer: dum aetatis tempus tulit, T.: si tempus ferret: incepi dum res tetulit, nunc non fert, T.: graviora verba, quam natura fert: sicut hominum religiones ferunt: ut aetas illa fert, as is usual at that time of life: si ita commodum vestrum fert: si vestra voluntas feret, if such be your pleasure: uti fors tulit, S.: natura fert, ut, etc.
    * * *
    ferre, tuli, latus V
    bring, bear; tell speak of; consider; carry off, win, receive, produce; get

    Latin-English dictionary > ferō

  • 9 habilis

        habilis e, adj. with comp.    [HAB-], easily handled, manageable, handy, suitable, fit, proper, apt, nimble, swift: arma: figura corporis: ensis, V.: arcus, V.: vigor, V.: brevitate gladii, L.: gens equis, expert, L.: ita in eisdem rebus, ut, etc., apt: calcei ad pedem: ingenium ad res diversissimas habilius, L.: (naves) velis, Ta.: (bos) feturae, fit, V.: vicina seni non habilis, ill-matched, H.: lateri clipeus, fitted, V.: capessendae rei p., Ta.
    * * *
    habilis, habile ADJ
    handy, manageable; apt, fit

    Latin-English dictionary > habilis

  • 10 pars

        pars partis (acc. partim or partem), f    [2 PAR-], a part, piece, portion, share, division, section: ne expers partis esset de nostris bonis, T.: duabus partibus amplius frumenti, twice as much: inferior fluminis, Cs.: copias in quattuor partīs distribuerat, S.: in partem praedae suae vocatos deos, L.: in partem veniat mea gloria tecum, be shared with thee, O.: multa pars mei, a great part, H.: Scorpios, pars violentior Natalis horae, i. e. influence, H.— Collect., some, part, several, many (out of a greater number): pars levem ducere equitum iacturam; pars, etc., L.: pars triumphos suos ostentantes, S.: maior pars populi, the majority: Maxima pars hominum, most men, H.: minor pars populi, a minority.—Of one person: pars Niliacae plebis, Crispinus, Iu.— Abl sing. adverb., in part, partly: (poma) quae candida parte, Parte rubent, O.: ab semisomnis ac maximā parte inermibus refringi, mostly, L.: exercitus magnā parte pestilentiā absumptus, in large part, L.: nullā parte, by no means, O.: omni parte virium impar, utterly, L.: omni parte laborare, wholly, H.—With pro: ut eidem pro parte conferrent, etc., for their share: pro suā parte, for his own part: pro meā parte adiuvi, ut, etc., with my best efforts: pro virili parte adnitendum, L.: Quisquis adest operi, plus quam pro parte laborat, O.—With ex: onus ex parte adlevare, partly: decemviri ex parte de plebe creandi, L.: ullā ex parte, in any degree: ex parte magnā tibi adsentior, to a large extent: ne minimā quidem ex parte, not in the slightest degree: omnia ex alterā parte conlocata, i. e. in opposition: ex alterā parte cernere, on the other hand, L.—With ab: ab omni parte beatus, in all respects, H.: omnique a parte placebam, wholly, O.— Abl plur., with multis or omnibus: non multis partibus malit, by a great deal: numero multis partibus inferior, far, Cs.: in Hortensi sententiam multis partibus plures ituros, the great majority: omnibus partibus, in all respects.—Acc. sing., with magnam or maximam, in great part, for the most part: magnam partem ex iambis nostra constat oratio: maximam partem lacte vivunt, Cs.— Acc sing., with in: in eam partem accipio, i. e. in that sense, T.: in eam partem peccant, direction: moveor his rebus omnibus, sed in eam partem, ut, etc., in such manner: has litteras scripsi in eam partem, ne, etc., to the end: Rapere in peiorem partem, put the worst construction on, T.: in utramque partem, in both directions: id tuā nullam in partem interesse, in no way: Quodsi pudica mulier in partem iuvet Domum, i. e. filling her place, H.— Acc plur., with in: Brundusi iacere in omnes partīs est molestum, in every way.—Meton., a party, faction, side: nostrae timeo parti, T.: studia partium, S.: nullius partis esse: ut alius in aliam partem mente traheretur, Cs.: erat illarum partium: in duas partīs discedunt Numidae, S.—Plur., on the stage, a part, character, assumed person: primas partīs agere, the principal <*>aracter, T.: partīs seni dare quae sunt adulescentium, a youthful part, T.: secundae, inferior, H.: ad partīs parati, L.— A part, function, office, duty: priores partīs apud me habere, T.: legati partes, Cs.: partīs accusatoris obtinere: Antoni audio esse partīs, ut de totā eloquentiā disserat: haec igitur tibi reliqua pars est... ut rem p. constituas, etc.— A part, place, region, district, country: quālibet In parte regnanto, H.: Orientis partes: in extremis ignoti partibus orbis, O.—In enumeration, a part, fraction: tres iam copiarum partes, fourths, Cs.: agri partes duae, thirds, L.: mulctae novem partes, tenths, N.— A part of the body, member: lingua mali pars pessima servi, Iu. —Esp., the private parts, O., Ph.
    * * *
    part, region; share; direction; portion, piece; party, faction, side; role (of actor); office/function/duty (usu. pl.)

    centesima pars -- 1% monthly

    Latin-English dictionary > pars

  • 11 probātus

        probātus adj. with comp. and sup.    [P. of probo], approved, acceptable, pleasing, agreeable: ut nemo probatior primoribus patrum esset, L.: libertus seni probatissimus.— Tried, tested, proved, approved, good, excellent: homines artium: homo maximis in rebus probatissimus: probatissima femina, most worthy.

    Latin-English dictionary > probātus

  • 12 sēnārius

        sēnārius adj.    [seni], of six each: versus, a verse of six feet, Ph.—As subst m. (sc. versus): comicorum senarii.
    * * *
    senaria, senarium ADJ

    Latin-English dictionary > sēnārius

  • 13 senium

        senium ī, n    [senex], old age, senility, decline: quod (opus) omni senio careret: senio confectus. — Waste, decay: se ipse (mundus) consumptione et senio alebat sui, by its own waste and decay.— Vexation, grief, trouble, affliction: tota civitas confecta senio est: senio consumptus, L.— Gloom, moroseness: inhumanae senium depone Camenae, H.— An old man (poet. for senex, with pron masc.): Ut illum di deaeque senium perdant, T.
    * * *
    condition of old age; melancholy, gloom

    Latin-English dictionary > senium

  • 14 sex

    sextus -a -um, seni -ae -a, sexie(n)s NUM

    Latin-English dictionary > sex

  • 15 adambulo

    ăd-ambŭlo, āre, 1, v. n., to walk about, at, or near a thing (rare;

    used only before and after the class. per.): ad ostium,

    Plaut. Bacch. 4, 5, 8.—Also with dat.:

    seni,

    App. M. 11, p. 261; so lateri, 3, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > adambulo

  • 16 ausculto

    ausculto, āvi, ātum, 1, v. freq. [perh. a union of two roots, that of audio, auris ausis, and of the Sanscr. çru = to hear; v. Bopp, Gloss. p. 396 b.], to hear any person or thing with attention, to listen to, give ear to, akroasthai (cf. audio init.; in the anteclass. per. freq., but not in Lucr.; in the class. per. rare).
    I.
    In gen.: Ita est cupidus orationis, ut conducat qui auscultet, Cato ap. Gell. 1, 15, 9:

    ausculto atque animum adverto sedulo,

    Plaut. Stich. 4, 1, 40:

    In rem quod sit praevortaris quam re advorsā animo auscultes,

    id. Ps. 1, 3, 8; id. Trin. 3, 3, 50; id. Truc. 2, 4, 46:

    nimis eum ausculto libens,

    id. Poen. 4, 2, 19; id. Aul. 3, 5, 22:

    Ausculta paucis, nisi molestumst,

    Ter. Ad. 5, 3, 20; id. And. 3, 3, 4 and 5:

    jam scies: Ausculta,

    id. Phorm. 5, 8 (9), 7: illos ausculto lubens, Afran. ap Non. p. 246, 15: Nec populum auscultare, * Cat. 67, 39:

    sermonem,

    Vulg. Gen. 4, 23:

    verba,

    ib. Tob. 9, 1: aures diligenter auscultabunt, ib. Isa, 32, 3.—
    II.
    Esp
    A.
    To listen to something believingly, to give credit to, etc.
    a.
    With acc.:

    crimina,

    Plaut. Ps. 1, 5, 12.—
    b.
    With dat. of pers.:

    cui auscultabant,

    gave heed, Vulg. Act. 8, 10.—
    B.
    To listen in secret to something, to overhear:

    quid habeat sermonis, auscultabo,

    Plaut. Poen. 4, 1, 6:

    omnia ego istaec auscultavi ab ostio,

    id. Merc. 2, 4, 9.—
    C.
    Of servants, to attend or wait at the door, as in Gr. hupakouein:

    ad fores auscultato atque serva has aedīs,

    Plaut. Truc. 1, 2, 1: jam dudum ausculto et cupiens tibi dicere servus Pauca, reformido, * Hor. S. 2, 7, 1 Heind.—
    D.
    Alicui or absol., to hear obediently, to obey, heed (cf. audio):

    hi auscultare dicuntur, qui auditis parent,

    Varr. L. L. 6, § 83 Müll.:

    auscultare est obsequi: audire ignoti quod imperant soleo, non auscultare,

    Non. p. 246, 9 sq.: magis audiendum quam auscultandum censeo, Pac. ap. Cic. Div. 1, 57, 131:

    Age nunc vincito me auscultato filio,

    Plaut. Bacch. 4, 8, 14:

    Qui mi auscultabunt,

    id. As. 1, 1, 50; id. Curc. 2, 1, 8; id. Most. 3, 1, 58; 3, 1, 99; id. Mil. 2, 6, 16; id. Ps. 1, 5, 38; id. Poen. 1, 1, 69; 1, 2, 98; id. Rud. 2, 6, 56; 3, 3, 32; id. Stich. 1, 2, 89:

    seni auscultare,

    Ter. And. 1, 3, 4:

    vin tu homini stulto mi auscultare?

    id. Heaut. 3, 3, 24; id. Ad. 3, 3, 66; 5, 8, 12: mihi ausculta: vide, ne tibi desis, * Cic. Rosc. Am. 36, 104.—With acc.: nisi me [p. 209] auscultas, Plaut. Trin. 3, 2, 36 (we should perhaps here, in accordance with the general idiom, read mi; so Ritschl).—In pass. impers.: De. Ad portum ne bitas, dico jam tibi. Ch. Auscultabitur, you shall be obeyed, it shall be done, Plaut. Merc. 2, 3, 127.
    It is difficult to believe, in the verse of Afranius, videt ludos, hinc auscultavi procul, that auscultare is equivalent to videre, spectare, acc.
    to Non. p. 246, 16.

    Lewis & Short latin dictionary > ausculto

  • 17 bis

    bis, adv. num. [for duis, from duo; like bellum from duellum, Paul. ex Fest. p. 66 Müll.; cf. Cic. Or. 45, 153, and the letter B], twice, at two times, on two occasions, in two ways, = dis (very freq. in prose and poetry).
    I.
    In gen.:

    inde ad nos elisa bis advolat (imago),

    Lucr. 4, 315; Cic. Q. Fr. 3, 8, 6; Hor. Epod. 5, 33; id. A. P. 358; 440; Verg. A. 6, 32; Ov. M. 4, 517 al.:

    non semel sed bis,

    Cic. Verr. 2, 3, 77, § 179:

    semel aut bis,

    Quint. 11, 2, 34:

    bis ac saepius,

    id. 10, 5, 7; Nep. Thras. 2, 5:

    bis mori,

    Hor. C. 3, 9, 15: bis consul, who has been twice consul in all (diff. from iterum consul, who is a second time consul), Cic. Ac. 2, 5, 13; id. Lael. 11, 39; id. Verr. 2, 5, 23, § 59; Liv. 23, 30, 15; 23, 31, 6; 23, 34, 15; 25, 5, 3; cf. Val. Max. 4, 1, 3; Suet. Ner. 35.—Sometimes (among later writers) for iterum, now a second time:

    bis consul,

    Mart. 10, 48, 20; Prid. Kal. Febr.; Coll. Leg. Mos. et Rom. 1, § 11.—
    2.
    Bis is followed by,
    (α).
    Semel... iterum, Cic. Dom. 52, 134:

    bis dimicavit: semel ad Dyrrhachium, iterum in Hispaniā,

    Suet. Caes. 36; so id. Aug. 25; id. Tib. 6; 72; id. Claud. 6; cf. Wolf, ejusd. id. Tib. 6.—
    (β).
    Primo... rursus, Suet. Aug. 17; 28.—
    (γ).
    Et rursus, without a preceding primo, Suet. Aug. 22; id. Tib. 48.—
    B.
    Transf., doubly, twofold, in two ways, in a twofold manner:

    bis periit amator, ab re atque animo simul,

    Plaut. Truc. 1, 1, 26: nam qui amat cui odio ipsus est, bis facere stulte duco;

    laborem inanem ipsus capit, et illi molestiam adfert,

    Ter. Hec. 3, 2, 8 sq.:

    in unā civitate bis improbus fuisti, cum et remisisti quod non oportebat, et accepisti quod non licebat,

    Cic. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    in quo bis laberis, primum, quod... deinde, quod, etc.,

    id. Phil. 8, 4, 13:

    inopi beneficium bis dat qui dat celeriter, Publ. Syr. v. 235 Rib.: bis gratum est,

    id. v. 44 ib.:

    bis est mori alterius arbitrio mori,

    id. v. 50 ib.—
    II.
    Particular connections.
    A.
    Bis in die, mense, anno, etc., or bis die, mense, anno, etc., twice a day, month, year, etc.; cf. Suet. Aug. 31 Oud.; id. Galb. 4; id. Vit. Ter. 2:

    bis in die,

    Cic. Tusc. 5, 35, 100; Cato, R. R. 26; 87:

    bis die,

    Tib. 1, 3, 31; Verg. E. 3, 34; Hor. C. 4, 1, 25; Cels. 1, 1; 1, 8; 3, 27, n. 2; Plin. 10, 53, 74, § 146; cf.

    cotidie,

    Liv. 44, 16, 5:

    in mense,

    Plin. 11, 18, 19, § 59; Suet. Aug. 35:

    in anno,

    Varr. R. R. 2, 11, 7:

    anno,

    Plin. 2, 73, 75, § 184.—
    B.
    With other numerals, and particularly with distributives (class. in prose and poetry):

    bis binos,

    Lucr. 5, 1299; Cic. N. D. 2, 18, 49:

    bis quinos dies,

    Verg. A. 2, 126; Mart. 10, 75, 3; Ov. F. 3, 124:

    bis senos dies,

    Verg. E. 1, 44:

    bis septeni,

    Plin. 8, 36, 54, § 127:

    bis octoni,

    Ov. M. 5, 50:

    bis deni,

    Verg. A. 1, 381; Prop. 2 (3), 9, 3; Mart. 9. 78:

    bis quinquageni,

    id. 12, 67: bis milies, Liv. 38, 55, 12; Auct. B. Afr. 90; Val. Max. 3, 7, 1.—
    2.
    Esp., with cardinal numbers to express twice a given number (in the poets very freq., but not in prose):

    bis mille sagittae,

    Lucr. 4, 408; so Hor. Epod. 9, 17: bis sex, Varr. ap. Prob. Verg. E. 6, 31, p. 354 Lion.; Verg. A. 11, 9:

    bis quinque viri,

    Hor. Ep. 2, 1, 24; Ov. M. 8, 500; 8, 579; 11, 96:

    bis trium ulnarum toga,

    Hor. Epod. 4, 8:

    duo,

    Ov. M. 13, 642:

    centum,

    id. ib. 5, 208 and 209;

    12, 188: quattuor,

    id. ib. 12, 15:

    sex,

    id. ib. 6, 72; 6, 571; 4, 220; 12, 553; 12, 554;

    15, 39: septem,

    id. ib. 11, 302:

    novem,

    id. ib. 14, 253 al.—
    C.
    Bis terve, two or three times, very rarely:

    a te bis terve summum et eas perbrevis (litteras) accepi,

    Cic. Fam. 2, 1, 1:

    quem bis terve bonum cum risu miror,

    Hor. A. P. 358.—
    D.
    Bis terque, several times, repeatedly, Mart. 4, 82, 3; cf.:

    stulte bis terque,

    utterly, Cic. Q. Fr. 3, 8, 6. —
    E.
    Bis tanto or tantum, twice as great, twice as much:

    bis tanto amici sunt inter se quam prius,

    Plaut. Am. 3, 2, 62; id. Men. 4, 3, 6; id. Merc. 2, 2, 26:

    bis tantum quam tuus fundus reddit,

    Varr. R. R. 3, 2, 15:

    Tartarus ipse Bis patet in praeceps tantum, quantus, etc.,

    Verg. A. 6, 578.—
    F.
    Bis ad eundem (sc.: lapidem offendi, as in Aus. Ep. 11 med.);

    prov.,

    to commit the same error twice, Cic. Fam. 10, 20, 2.—
    G.
    Bis minus, in an old enigma in Gell. 12, 6, 2, whose solution is Terminus (ter-minus): semel minusne an bis minus, non sat scio: at utrumque eorum, ut quondam audivi dicier, Jovi ipsi regi noluit concedere.
    In composition, bis, like the Gr.
    dis, loses the s: biceps, bidens, bifer, bigener, bijugus, bilix, etc.;

    hence bissenus,

    Sen. Agam. 812; id. Herc. Fur. 1282; Stat. Th. 3, 574;

    and bisseni,

    id. ib. 12, 811; Aus. Monos. Idyll. 12, and Prud. Cath. 12, 192, are better written as two words: bis senus (seni); so either bisextus, or as two words, bis sextus (Stat. S. 4, 1, 9); v. bisextus.

    Lewis & Short latin dictionary > bis

  • 18 caesna

    cēna (not coena, caena; old form caesna; cf.

    Casmena for Camena,

    Fest. p. 205, 15 Müll.), ae, f. [Sanscr. khad-, eat; Umbr. çes-na; cf. Gr. knizô], the principal meal of the Romans in the early period, taken about midday, dinner, supper (Paul. ex Fest. p. 54, 4; Fest. p. 338, 4 and 368, 8 Müll.); subsequently, the prandium was taken at noon, and the cena was usually begun about the 9th hour, i. e. at 3 o'clock P. M. (v. Dict. of Antiq. s. v. coena; cf.: prandium, jentaculum): cena apud antiquos dicebatur quod nunc est prandium. Vesperna, quam nunc cenam appellamus, Paul. ex Fest. l. l.; Cic. Fam. 9, 26, 1; Mart. 4, 8, 6; Plin. Ep. 3, 1;

    to begin sooner was an indication of gluttony,

    Plin. Pan. 49, 6.
    (α).
    With substt.:

    cenarum ars,

    Hor. S. 2, 4, 35:

    caput cenae,

    Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    mullus cenae caput,

    Mart. 10, 31, 4:

    ejus cenae fundus et fundamentum omne erat aula una lentis Aegyptiae,

    Gell. 17, 8, 1: genus cenae sollemne, viaticum, adventicium, geniale, Philarg. ad Verg. E. 5, 74:

    honos cenae,

    Suet. Vesp. 2:

    inpensae cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    cenarum magister,

    Mart. 12, 48, 15:

    ordo cenae,

    Petr. 92:

    cenae pater,

    Hor. S. 2, 8, 7:

    o noctes cenaeque deūm!

    id. ib. 2, 6, 65:

    mero Pontificum potiore cenis,

    id. C. 2, 14, 28:

    Thyestae,

    id. A. P. 91.—
    (β).
    With adjj.:

    abundantissima,

    Suet. Ner. 42:

    aditialis,

    Varr. R. R. 3, 6, 6; Sen. Ep. 95, 41:

    sumptuosa,

    id. ib. 95, 41:

    adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    quorum omnis vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur,

    i. e. lasting all night, Cic. Cat. 2, 10, 22:

    auguralis,

    id. Fam. 7, 26, 2:

    amplior,

    Juv. 14, 170:

    bona atque magna,

    Cat. 13, 3:

    brevis,

    Hor. Ep. 1, 14, 35:

    Cerialis,

    Plaut. Men. 1, 1, 25:

    dubia,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Hor. S. 2, 2, 77:

    ebria,

    Plaut. Cas. 3, 6, 31:

    grandes,

    Quint. 10, 1, 58:

    lautissima,

    Plin. Ep. 9, 17, 1:

    libera,

    open table, Petr. 26:

    multa de magnā fercula cenā,

    Hor. S. 2, 6, 104:

    munda,

    id. C. 3, 29, 15:

    cena non minus nitida quam frugi,

    Plin. Ep. 3, 1, 9: sororia, nuptialis. Plaut. Curc. 5, 2, 60 sq.: [p. 311] Suet. Calig. 25:

    opimae,

    Hor. S. 2, 7, 103:

    popularem quam vocant,

    Plaut. Trin. 2, 4, 69:

    prior,

    i. e. a previous invitation, Hor. Ep. 1, 5, 27:

    publicae,

    Suet. Ner. 16:

    recta,

    id. Dom. 7; Mart. 2, 69, 7; 7, 19, 2:

    Saliares,

    App. M. 4, p. 152, 30:

    sollemnes,

    Suet. Tib. 34:

    subita,

    Sen. Thyest. 800; Suet. Claud. 21:

    terrestris,

    of vegetables, Plaut. Capt. 1, 2, 86:

    varia,

    Hor. S. 2, 6, 86:

    viatica,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 61.—
    (γ).
    With verbs:

    quid ego istius prandia, cenas commemorem?

    Cic. Verr. 2, 1, 19, § 49; Suet. Vit. 13:

    cenam apparare,

    Ter. Heaut. 1, 1, 74:

    curare,

    Plaut. Poen. 5, 3, 37:

    coquere,

    id. Aul. 2, 7, 3; id. Cas. 3, 6, 28; 4, 1, 8; 4, 2, 2; id. Rud. 4, 7, 38 al.; Nep. Cim. 4, 3:

    cenas facere,

    Cic. Att. 9, 13, 6; cf. id. Fam. 9, 24, 2 sq.:

    anteponere,

    Plaut. Rud. 2, 6, 25: committere maturo ovo, Varr. ap. Non. p. 249, 8:

    praebere ternis ferculis,

    Suet. Aug. 74:

    ducere,

    to prolong, Hor. A. P. 376:

    ministrare,

    id. S. 1, 6, 116:

    producere,

    id. ib. 1, 5, 70:

    apponere,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Suet. Galb. 12:

    deesse cenae,

    Quint. 7, 3, 31:

    instruere pomis et oleribus,

    Gell. 2, 24 al.:

    cenam dare alicui,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 34; Cic. Fam. 9, 20, 2:

    cenae adhibere aliquem,

    Quint. 11, 2, 12; Plin. Ep. 6, 31, 13; Suet. Caes. 73; id. Aug. 74; id. Claud. 32; id. Calig. 25; id. Tit. 9:

    Taurus accipiebat nos Athenis cenā,

    Gell. 17, 8, 1:

    cenam cenavi tuam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    obire cenas,

    Cic. Att. 9, 13, 6: cenam condicere alicui, to engage one ' s self to any one as a guest, promise to be one ' s guest, Suet. Tib. 42.—
    (δ).
    With prepp.:

    ante cenam,

    Cato, R. R. 114; 115, 1:

    inter cenam,

    at table, Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58; id. Phil. 2, 25, 63; Quint. 6, 3, 10; Suet. Galb. 22; id. Aug. 71;

    in this sense in Suet. several times: super cenam,

    Suet. Aug. 77; id. Tib. 56; id. Ner. 42; id. Vit. 12; id. Vesp. 22; id. Tit. 8; id. Dom. 21:

    post cenam,

    Quint. 1, 10, 19.—
    (ε).
    With substt. and prepp.:

    aliquem Abduxi ad cenam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 9; Cic. Tusc. 5, 32, 91:

    aliquem ad cenam aliquo condicam foras,

    Plaut. Men. 1, 2, 18; id. Stich. 3, 1, 38:

    holera et pisciculos ferre in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32:

    fit aliquid in cenam,

    is preparing, Val. Max. 8, 1, 8:

    ire ad cenam,

    Ter. Eun. 3, 2, 6:

    venire ad cenam,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; Hor. Ep. 1, 7, 61:

    itare ad cenas,

    Cic. Fam. 9, 24, 2:

    invitare ad cenam,

    id. ib. 7, 9, 3; Quint. 7, 3, 33; Suet. Claud. 4:

    venire ad cenam,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    promittere ad cenam,

    Plin. Ep. 1, 15, 1:

    vocare ad cenam,

    Cic. Att. 6, 3, 9; Hor. S. 2, 7, 30; Suet. Tib. 6:

    devocare,

    Nep. Cim. 4, 3:

    redire a cenā,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98. —Prov.: cenā comesā venire, i. e. to come too late:

    post festum,

    Varr. R. R. 1, 2, 11:

    cenam rapere de rogo,

    of unscrupulous greed, Cat. 59, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A dish, course, at dinner:

    prima, altera, tertia,

    Mart. 11, 31, 5 and 6.—
    * B.
    A company at table:

    ingens cena sedet,

    Juv. 2, 120.—
    * C.
    The place of an entertainment (cf. cenatio and cenaculum), Plin. 12, 1, 5, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > caesna

  • 19 canto

    canto, āvi, ātum, 1, v. n. and a. [cano], freq. in form, but mostly agrees in meaning with cano.
    I.
    Neutr., to produce melodious sounds (by the voice or an instrument), to sound, sing, play (class. in prose and poetry; rare in Cic.).
    A.
    Of men:

    Pamphilam Cantatum provocemus,

    Ter. Eun. 3, 1, 53:

    saltare et cantare,

    Cic. Cat. 2, 10, 23:

    neque enim vocum suavitate videntur aut novitate quădam cantandi revocare eos solitae (sirenes),

    id. Fin. 5, 18, 49:

    Arcades ambo Et cantare pares,

    Verg. E. 7, 5; 10, 32:

    cantando victus,

    id. ib. 3, 21; Tib. 2, 1, 66:

    adimam cantare severis,

    Hor. Ep. 1, 19, 9:

    ut (cantores) numquam inducant animum cantare rogati,

    id. S. 1, 3, 2; Suet. Tit. 3: non est Cantandum, there is no occasion for singing, i. e. for imagination, fiction, Juv. 4, 35.—Of an actor:

    cantante eo (Nerone) ne necessariă quidem causă excedere theatro licitum erat,

    Suet. Ner. 23; 20; id. Vesp. 4 al.; cf.

    under II. B. 2.: conducta veni, ut fidibus cantarem seni,

    Plaut. Ep. 3, 4, 64:

    structis avenis,

    Ov. M. 1, 677:

    ad chordarum sonum,

    Nep. Epam. 2, 1.—Less freq. of instrumental music, and only with abl. of the instrument (cf. cano):

    tibiis,

    Nep. Epam. 2, 1; id. ib. praef. § 1; Vulg. Luc. 7, 32:

    lituo, tubă,

    Gell. 20, 2, 2:

    calamo,

    Sen. Ben. 4, 6, 5: ad manum histrioni, in comedy, to sing and play while the actor accompanies the song with gestures or dancing, Liv. 7, 2, 10; cf. Val. Max. 2, 4, 4.— Pass. impers.:

    in caelo cantatur et psallitur,

    Arn. 3, 21.—Prov.:

    surdo,

    Prop. 4 (5), 8, 47, and ad surdas aures, Ov. Am. 3, 7, 61, to preach to deaf ears; cf. cano, II. B.—
    2.
    Of the singing pronunciation of an orator, to declaim in a singing tone, to sing, drawl: si cantas, male cantas, si legis, cantas, C. Caesar ap. Quint. 1, 8, 2; 11, 1, 56; 11, 3, 57; 11, 3, 58; 11, 3, 59; 11, 3, 60; cf. Juv. 10, 178.—Hence, to recite, declaim:

    quaecumque sedens modo legerat, haec eadem... cantabit versibus isdem,

    Juv. 7, 153.—
    B.
    Of birds and fowls:

    prius quam galli cantent,

    crow, Plaut. Mil. 3, 1, 96; so,

    deos gallis signum dedisse cantandi,

    Cic. Div. 2, 26, 57:

    cantantes aves,

    Prop. 4 (5), 9, 30.—
    C.
    Transf., of instruments, to sound, resound:

    pastoris bucina cantat,

    Prop. 4 (5), 10, 30:

    cantabat fanis, cantabat tibia ludis,

    Ov. F. 6, 659 sq. —
    II. A.
    With the song itself, carmen, versus, etc., as object, to sing, play, recite:

    carmina non prius Audita canto,

    Hor. C. 3, 1, 4:

    rustica verba,

    Tib. 2, 1, 52:

    Hymen cantatus,

    Ov. H. 12, 137; cf.:

    Hymenaeum qui cantent,

    Ter. Ad. 5, 7, 7:

    obscena,

    Ov. F. 3, 676.—
    B.
    With particular persons or things, the subjects of song, as objects, to sing, to celebrate or praise in song, sing of, write poetry upon, etc.:

    celebrem deum,

    Tib. 2, 1, 83:

    absentem amicam,

    Hor. S. 1, 5, 15:

    rivos,

    id. C. 2, 19, 11:

    convivia, proelia virginum,

    id. ib. 1, 6, 19:

    Augusti tropaea,

    id. ib. 2, 9, 19:

    Pythia (sc. certamina),

    id. A. P. 414:

    cantari dignus,

    Verg. E. 5, 54:

    per totum cantabimur orbem,

    Ov. Am. 1, 3, 25; 2, 17, 33; cf.:

    illa meis multum cantata libellis,

    Mart. 9, 50, 1:

    cantatus Achilles,

    Ov. Am. 2, 1, 29:

    laudes tuas,

    id. F. 2, 658. —Esp.,
    2.
    Of an actor, to represent a part, to act (cf. supra, I. A.):

    cantavit (Nero) Orestem matricidam, Oedipodem excaecatum, etc.,

    Suet. Ner. 21:

    Nioben,

    id. ib. 21:

    tragoedias,

    id. ib. 21:

    fabulam,

    id. ib. 46 fin.:

    epinicia,

    id. ib. 43 fin.
    C.
    Hence, because the oracles were of old uttered in verse, of any mysterious, prophetic, or warning utterance, to predict, warn, point out, indicate, make known, say:

    vera cantas? vana vellem,

    Plaut. Most. 4, 2, 64. —Of inanimate things:

    urna haec litterata est: ab se cantat cuja sit,

    Plaut. Rud. 2, 5, 21:

    civi inmoeni scin quid cantari solet?

    id. Trin. 2, 2, 69; id. Bacch. 4, 9, 61.—
    2.
    To bring something repeatedly to recollection, to reiterate, harp upon, forewarn of or against:

    haec dies noctes canto, ut caveas,

    Plaut. Trin. 2, 2, 12:

    harum mores,

    Ter. Heaut. 2, 3, 19:

    nam, ut scis, jam pridem istum canto Caesarem,

    Cic. Q. Fr. 2, 11 (13), 1:

    quid fati provida cantet avis,

    Tib. 2, 5, 12:

    quae me juvene utique cantare solebant,

    Quint. 8, 3, 76.—
    III.
    In the lang. of religion, as v. n. or a., to use enchantments, charms, incantations, to enchant, to charm, Cato, R. R. 160, 1; Varr. R. R. 1, 2, 27:

    frigidus in pratis cantando rumpitur anguis,

    Verg. E. 8, 71:

    cantata Luna,

    exorcised by magic, Prop. 4 (5), 5, 13:

    falx,

    Ov. H. 6, 84:

    herbae,

    id. M. 7, 98:

    ignis,

    Sil. 1, 430:

    tum quoque cantato densetur carmine caelum,

    an incantation, Ov. M. 14, 369.—
    B.
    To call forth, produce by charms:

    et chelydris cantare soporem,

    Sil. 8, 498:

    cantata umbra,

    Luc. 6, 767.

    Lewis & Short latin dictionary > canto

  • 20 cena

    cēna (not coena, caena; old form caesna; cf.

    Casmena for Camena,

    Fest. p. 205, 15 Müll.), ae, f. [Sanscr. khad-, eat; Umbr. çes-na; cf. Gr. knizô], the principal meal of the Romans in the early period, taken about midday, dinner, supper (Paul. ex Fest. p. 54, 4; Fest. p. 338, 4 and 368, 8 Müll.); subsequently, the prandium was taken at noon, and the cena was usually begun about the 9th hour, i. e. at 3 o'clock P. M. (v. Dict. of Antiq. s. v. coena; cf.: prandium, jentaculum): cena apud antiquos dicebatur quod nunc est prandium. Vesperna, quam nunc cenam appellamus, Paul. ex Fest. l. l.; Cic. Fam. 9, 26, 1; Mart. 4, 8, 6; Plin. Ep. 3, 1;

    to begin sooner was an indication of gluttony,

    Plin. Pan. 49, 6.
    (α).
    With substt.:

    cenarum ars,

    Hor. S. 2, 4, 35:

    caput cenae,

    Cic. Fin. 2, 8, 25; cf.:

    mullus cenae caput,

    Mart. 10, 31, 4:

    ejus cenae fundus et fundamentum omne erat aula una lentis Aegyptiae,

    Gell. 17, 8, 1: genus cenae sollemne, viaticum, adventicium, geniale, Philarg. ad Verg. E. 5, 74:

    honos cenae,

    Suet. Vesp. 2:

    inpensae cenarum,

    Hor. Ep. 1, 19, 38:

    cenarum magister,

    Mart. 12, 48, 15:

    ordo cenae,

    Petr. 92:

    cenae pater,

    Hor. S. 2, 8, 7:

    o noctes cenaeque deūm!

    id. ib. 2, 6, 65:

    mero Pontificum potiore cenis,

    id. C. 2, 14, 28:

    Thyestae,

    id. A. P. 91.—
    (β).
    With adjj.:

    abundantissima,

    Suet. Ner. 42:

    aditialis,

    Varr. R. R. 3, 6, 6; Sen. Ep. 95, 41:

    sumptuosa,

    id. ib. 95, 41:

    adventicia,

    Suet. Vit. 13:

    quorum omnis vigilandi labor in antelucanis cenis expromitur,

    i. e. lasting all night, Cic. Cat. 2, 10, 22:

    auguralis,

    id. Fam. 7, 26, 2:

    amplior,

    Juv. 14, 170:

    bona atque magna,

    Cat. 13, 3:

    brevis,

    Hor. Ep. 1, 14, 35:

    Cerialis,

    Plaut. Men. 1, 1, 25:

    dubia,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Hor. S. 2, 2, 77:

    ebria,

    Plaut. Cas. 3, 6, 31:

    grandes,

    Quint. 10, 1, 58:

    lautissima,

    Plin. Ep. 9, 17, 1:

    libera,

    open table, Petr. 26:

    multa de magnā fercula cenā,

    Hor. S. 2, 6, 104:

    munda,

    id. C. 3, 29, 15:

    cena non minus nitida quam frugi,

    Plin. Ep. 3, 1, 9: sororia, nuptialis. Plaut. Curc. 5, 2, 60 sq.: [p. 311] Suet. Calig. 25:

    opimae,

    Hor. S. 2, 7, 103:

    popularem quam vocant,

    Plaut. Trin. 2, 4, 69:

    prior,

    i. e. a previous invitation, Hor. Ep. 1, 5, 27:

    publicae,

    Suet. Ner. 16:

    recta,

    id. Dom. 7; Mart. 2, 69, 7; 7, 19, 2:

    Saliares,

    App. M. 4, p. 152, 30:

    sollemnes,

    Suet. Tib. 34:

    subita,

    Sen. Thyest. 800; Suet. Claud. 21:

    terrestris,

    of vegetables, Plaut. Capt. 1, 2, 86:

    varia,

    Hor. S. 2, 6, 86:

    viatica,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 61.—
    (γ).
    With verbs:

    quid ego istius prandia, cenas commemorem?

    Cic. Verr. 2, 1, 19, § 49; Suet. Vit. 13:

    cenam apparare,

    Ter. Heaut. 1, 1, 74:

    curare,

    Plaut. Poen. 5, 3, 37:

    coquere,

    id. Aul. 2, 7, 3; id. Cas. 3, 6, 28; 4, 1, 8; 4, 2, 2; id. Rud. 4, 7, 38 al.; Nep. Cim. 4, 3:

    cenas facere,

    Cic. Att. 9, 13, 6; cf. id. Fam. 9, 24, 2 sq.:

    anteponere,

    Plaut. Rud. 2, 6, 25: committere maturo ovo, Varr. ap. Non. p. 249, 8:

    praebere ternis ferculis,

    Suet. Aug. 74:

    ducere,

    to prolong, Hor. A. P. 376:

    ministrare,

    id. S. 1, 6, 116:

    producere,

    id. ib. 1, 5, 70:

    apponere,

    Ter. Phorm. 2, 2, 28; Suet. Galb. 12:

    deesse cenae,

    Quint. 7, 3, 31:

    instruere pomis et oleribus,

    Gell. 2, 24 al.:

    cenam dare alicui,

    Plaut. Capt. 4, 4, 2; 3, 1, 34; Cic. Fam. 9, 20, 2:

    cenae adhibere aliquem,

    Quint. 11, 2, 12; Plin. Ep. 6, 31, 13; Suet. Caes. 73; id. Aug. 74; id. Claud. 32; id. Calig. 25; id. Tit. 9:

    Taurus accipiebat nos Athenis cenā,

    Gell. 17, 8, 1:

    cenam cenavi tuam,

    Plaut. Rud. 2, 6, 24:

    obire cenas,

    Cic. Att. 9, 13, 6: cenam condicere alicui, to engage one ' s self to any one as a guest, promise to be one ' s guest, Suet. Tib. 42.—
    (δ).
    With prepp.:

    ante cenam,

    Cato, R. R. 114; 115, 1:

    inter cenam,

    at table, Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; id. Fragm. ap. Quint. 9, 3, 58; id. Phil. 2, 25, 63; Quint. 6, 3, 10; Suet. Galb. 22; id. Aug. 71;

    in this sense in Suet. several times: super cenam,

    Suet. Aug. 77; id. Tib. 56; id. Ner. 42; id. Vit. 12; id. Vesp. 22; id. Tit. 8; id. Dom. 21:

    post cenam,

    Quint. 1, 10, 19.—
    (ε).
    With substt. and prepp.:

    aliquem Abduxi ad cenam,

    Ter. Heaut. 1, 2, 9; Cic. Tusc. 5, 32, 91:

    aliquem ad cenam aliquo condicam foras,

    Plaut. Men. 1, 2, 18; id. Stich. 3, 1, 38:

    holera et pisciculos ferre in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32:

    fit aliquid in cenam,

    is preparing, Val. Max. 8, 1, 8:

    ire ad cenam,

    Ter. Eun. 3, 2, 6:

    venire ad cenam,

    Cic. Q. Fr. 3, 1, 6, § 19; Hor. Ep. 1, 7, 61:

    itare ad cenas,

    Cic. Fam. 9, 24, 2:

    invitare ad cenam,

    id. ib. 7, 9, 3; Quint. 7, 3, 33; Suet. Claud. 4:

    venire ad cenam,

    Cic. Fin. 2, 8, 25:

    promittere ad cenam,

    Plin. Ep. 1, 15, 1:

    vocare ad cenam,

    Cic. Att. 6, 3, 9; Hor. S. 2, 7, 30; Suet. Tib. 6:

    devocare,

    Nep. Cim. 4, 3:

    redire a cenā,

    Cic. Rosc. Am. 35, 98. —Prov.: cenā comesā venire, i. e. to come too late:

    post festum,

    Varr. R. R. 1, 2, 11:

    cenam rapere de rogo,

    of unscrupulous greed, Cat. 59, 3.—
    II.
    Meton.
    A.
    A dish, course, at dinner:

    prima, altera, tertia,

    Mart. 11, 31, 5 and 6.—
    * B.
    A company at table:

    ingens cena sedet,

    Juv. 2, 120.—
    * C.
    The place of an entertainment (cf. cenatio and cenaculum), Plin. 12, 1, 5, § 11.

    Lewis & Short latin dictionary > cena

См. также в других словарях:

  • Seni [1] — Seni (eigentlich Zemo), Giovanni Battista, studirte Astrologie in Padua bei Angoli. Da Keppler, Hofastrolog Wallensteins in Sagan, erklärte, daß er nur gezwungen sich auf das Nativitätstellen einlassen würde, so verschrieb sich Wallenstein 1629… …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Seni [2] — Seni, 1) (Sex), Maß in Siam, so v.w. Sen 1); 2) (Zeni), Münze in Japan, so v.w. Sen 2) …   Pierer's Universal-Lexikon

  • Seni — Seni, japan. Münze, s. Mongsen …   Meyers Großes Konversations-Lexikon

  • Seni — Seni, Giovanni Battista, Astrolog zu Padua, 1629 von Wallenstein berufen, blieb bei ihm bis zu dessen Ermordung …   Kleines Konversations-Lexikon

  • Seni — Seni,   Giovanni Battista, italienischer Astrologe, * Padua 1600, ✝ Genua 1656; studierte in Padua; seit 1629 Sterndeuter Wallensteins.   …   Universal-Lexikon

  • ŞENİ' — (Şeni a) Kötü, çok fena, çirkin, günahlı i …   Yeni Lügat Türkçe Sözlük

  • şeni — sf., esk., Ar. şenīˁ Kötü, çirkin, alçakça, utanç verici En büyük fedakârlığı, en şeni cinayeti de aynı kolaylıkla işlerler. E. E. Talu …   Çağatay Osmanlı Sözlük

  • seni — ib·seni·an; …   English syllables

  • Seni Pramoja — Seni Pramoj Seni Pramoj (oder Seni Pramoja, Thai เสนีย์ ปราโมช ausgesprochen [sè niː praːmôːt], vollständiger Name: Mom Rajawongse Seni Pramoj หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช; * 20. Mai 1905 in Bangkok; † 28. Juli 1997 eben …   Deutsch Wikipedia

  • Seni Camara — Séni Camara Retrato de la escultora[1] Nombre de nacimiento Seni Awa …   Wikipedia Español

  • Seni Pramoj — (oder Seni Pramoja, Thai เสนีย์ ปราโมช ausgesprochen [sè niː praːmôːt], vollständiger Name: Mom Rajawongse Seni Pramoj หม่อมราชวงศ์เสนีย์ ปราโมช; * 20. Mai 1905 in …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»