Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

perfŭgĭum

  • 1 perfugium

    perfŭgĭum, ii, n. [perfugio], a place to flee to, a shelter, asylum, refuge (class.):

    perfugi sibi copiam comparare,

    Plaut. Cas. 3, 5, 2:

    si unum ostium obsideatur, aliud perfugium petat,

    id. Truc. 4, 4, 17 Bothe:

    pedibus perfugium peperit,

    ran off, escaped, id. Cist. 1, 3, 13:

    cum propter siccitates paludum, quo se reciperent, non haberent, quo perfugio superiore anno fuerant usi,

    Caes. B. G. 4, 38:

    portum ac perfugium esse,

    Cic. Clu. 3, 7:

    perfugium et praesidium salutis,

    id. Rab. Perd. 2, 4:

    perfugium unum, una spes reliqua est Roscio,

    id. Rosc. Am. 52, 150:

    commune,

    id. Cat. 4, 1, 2:

    desperatissimum,

    id. Verr. 2, 2, 41, § 101:

    perfugium omnium laborum et sollicitudinum somnus,

    id. Div. 2, 72, 150:

    annonae,

    i. e. Campania, id. Phil. 8, 8, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > perfugium

  • 2 perfugium

        perfugium ī, n    [per+2 FVG-], a resort for safety, shelter, asylum, refuge: quo perfugio superiore anno fuerant usi, Cs.: salutis: in altero (Caesare) miseris perfugium erat, S.: commune: annonae, i. e. Campania.
    * * *
    refuge; asylum; excuse

    Latin-English dictionary > perfugium

  • 3 cāsus

        cāsus ūs (dat. cāsū, Cs.), m    [1 CAD-], a falling, falling down, fall: nivis casus terrorem adiecit, L.: Antiqui memor casūs, O.: graviore casu Decidunt, H.: casuque fuit miserabile carmen, in his fall, O.: concidit casu gravi, Ph.: altior, Iu.: loci casūs, i. e. destruction (by an earthquake), O. —Fig., of time, the end: sub casum hiemis, V.— A loss, fall, overthrow, ruin, failure: ex nostro casu hanc vitae viam pertimescere: ingredi sine casu aliquo, false step: gravis casus in servitium ex regno, S.: urbis Troianae, V. — Of events, an occurrence, event, accident, chance, emergency: novi casūs temporum: in eiusmodi casu, such an emergency, Cs.: ad talem casum perfugium, L.: si quos locus aut casus coniunxerat, S.: adversi, secundi, N.: magno accidit casu, Cs.: rariores: dubii, H.—A chance, occasion, opportunity: hoc ipso tempore et casu, Cs.: casūs mortis habere: praeclari facinoris casum dare, S.—An adverse event, misfortune, mishap, mischance, accident, calamity: meum casum tam horribilem: ne minimo quidem casu (dat.) locum relinquere, Cs.: sive alius casus lecto te adfixit, H.: Saturnini atque Gracchorum casus, i. e. death, Cs.: cum tantum senatorum sui quemque casūs absumpsissent, L.: Bomilcaris, S.: insontis amici, fate, V. — In gram., a case (of a noun).
    * * *
    I
    grammatical case; termination/ending (of words)
    II
    fall, overthrow; chance/fortune; accident, emergency, calamity, plight; fate

    Latin-English dictionary > cāsus

  • 4 dēmissus

        dēmissus adj. with comp.    [P. of demitto].— Of places, lowered, sunken, low-lying, low: loca, Cs. — Drooping, falling, hanging down, low: Demissis umeris esse, T.: labia, T.: si demissior ibis, fly too low, O.: demisso capite: demisso voltu. S.: demisso crine, O.: Dido voltum demissa, V.— Fig., downcast, dejected, dispirited, low: animus: demissā voce loqui, V.: nihilo demissiore animo, L.: videsne illum demissum? — Lowly, humble, unassuming, shy, retiring: multum demissus homo, H.: sit apud vos demissis hominibus perfugium.—Of style, modest, reserved: orator ornamentis demissior.— Humble, poor: qui demissi in obscuro vitam habent, S.
    * * *
    demissa -um, demissior -or -us, demississimus -a -um ADJ
    low/low-lying; of low altitude; keeping low (people); slanting/hanging/let down; lowly/degraded/abject; downhearted/low/downcast/dejected/discouraged/desponden

    Latin-English dictionary > dēmissus

  • 5 dēspērātus

        dēspērātus adj. with comp. and sup.    [P. of despero], given up, despaired of, irremediable, desperate: res p.: desperatas pecunias exigere: fuga.—Prov.: desperatis adhibere medicinam: haec nunc multo desperatiora: desperatissimum perfugium.— Without hope, desperate: homines, Cs.: senes.
    * * *
    desperata -um, desperatior -or -us, desperatissimus -a -um ADJ
    desperate/hopeless; despairing/lacking hope; desperately ill/situated; reckless

    Latin-English dictionary > dēspērātus

  • 6 calumnia

    călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:

    (Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,

    Sall. C. 30, 4:

    Metellus calumniā dicendi tempus exemit,

    Cic. Att. 4, 3, 3:

    cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,

    id. Sest. 35, 75.— Plur.:

    res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,

    Cic. Fam. 1, 4, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    A pretence, evasion, subterfuge:

    juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61:

    senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,

    id. Fam. 1, 1, 1:

    Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,

    id. Fat. 14, 31:

    calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,

    id. Caecin. 7, 18:

    illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,

    id. Dom. 14, 36:

    quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?

    id. ib. 14, 37.—
    2.
    In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:

    cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,

    Cic. Ac. 2, 7, 20:

    (Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,

    id. Rep. 3, 5, 9:

    nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

    id. Ac. 2, 5, 14:

    si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,

    id. ib. 2, 20, 65:

    altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,

    Quint. 2, 17, 18:

    si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,

    id. 12, 10, 43.—
    3.
    A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):

    jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?

    false report, Liv. 39, 4, 11:

    Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,

    an unjust charge, Just. 42, 1, 2:

    quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    causam calumniae reperire,

    id. ib. 2, 2, 8, §

    21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,

    id. ib. 2, 2, 27, §

    66: mirari improbitatem calumniae,

    id. ib. 2, 2, 15, §

    37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,

    id. Off. 1, 10, 33:

    iste amplam occasionem calumniae nactus,

    id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

    quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,

    id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §

    25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,

    Suet. Calig. 38 init.; cf.

    the context: calumniā litium alienos fundos petere,

    Cic. Mil. 27, 74:

    adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,

    Just. 38, 7, 8:

    calumniarum metum inicere alicui,

    Suet. Caes. 20:

    principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,

    id. Tib. 49:

    calumniis rapinisque intendit animum,

    id. Ner. 32:

    creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,

    id. Vit. 7:

    fiscales calumnias magna calumniantium repressit,

    id. Dom. 9 fin.Plur.:

    istae calumniae,

    App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:

    calumnia magiae,

    id. ib. 2, p. 274, 10.—
    4.
    Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:

    actoris calumnia quoque coërcetur,

    litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:

    jusjurandum exigere non calumniae causā agere,

    id. ib. 4, 176.—Hence:

    nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,

    Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,

    de calumniā jurare,

    Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:

    turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,

    to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:

    sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,

    id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—
    II.
    Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):

    hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,

    Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,

    Cic. Dom. 19, 49:

    perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,

    Tac. A. 14, 41:

    calumniam fictis eludere jocis,

    Phaedr. 3, prol. 37.—
    III.
    Trop.
    A.
    Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —
    B.
    Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:

    inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,

    Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat).

    Lewis & Short latin dictionary > calumnia

  • 7 demitto

    dē-mitto, mīsi, missum, 3, v. a., to send down; to drop; to let, sink, or bring down; to cause to hang or fall down; to lower, put down, let fall (freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    picis e caelo demissum flumen,

    Lucr. 6, 257; cf.:

    caelo imbrem,

    Verg. G. 1, 23:

    caelo ancilia,

    Liv. 5, 54 et saep.:

    barbam malis,

    Lucr. 5, 673:

    latum clavum pectore,

    Hor. S. 1, 6, 28; cf.:

    monilia pectoribus,

    Verg. A. 7, 278:

    laenam ex humeris,

    id. ib. 4, 263: Maia genitum demittit ab alto, Verg. A. 1, 297; cf.:

    ab aethere currum, Ov M. 7, 219: e muro sporta,

    Sall. Hist. 2, 53:

    aliquem in sporta per murum,

    Vulg. 2 Cor. 11, 33:

    taleam (sc. in terram),

    to put into the ground, plant, Cato R. R. 45, 2;

    arbores altius,

    Plin. 17, 11, 16, § 81:

    puteum alte in solido,

    i. e. to sink deep, Verg. G. 2, 231:

    triginta pedes in terram turrium fundamenta,

    Curt. 5, 1, 31:

    arbusta certo demittunt tempore florem,

    Lucr. 5, 670:

    demisit nardini amphoram cellarius (i. e. deprompsit),

    Plaut. Mil. 3, 2, 12:

    fasces,

    Cic. Rep. 2, 31; cf. id. ib. 1, 40:

    cibos (sc. in alvum),

    Quint. 10, 1, 19; cf. Ov. M. 8, 835.—Naut. t. t., to lower, demittere antennas, Sall. Hist. 4, 41 Dietsch.;

    Auct. B. Alex. 45, 2: cornua (i.e. antennas),

    Ov. M. 11, 482; cf.:

    effugit hibernas demissa antenna procellas,

    id. Tr. 3, 4, 9:

    arma, classem, socios Rheno,

    Tac. A. 1, 45 fin.; cf.: farinam doliis secundā aquā Volturni fluminis, Frontin. Strat. 3, 14, 2;

    and pecora secundā aquā,

    id. ib. 3, 14, 4:

    manum artifices demitti infra pectus vetant,

    Quint. 11, 3, 112; cf.

    brachia,

    id. 2, 13, 9:

    frontem (opp. attolli),

    id. 11, 3, 78:

    supercilia (opp. allevari), ib. § 79: aures,

    Hor. Od. 2, 13, 34; cf.

    auriculas,

    id. S. 1, 9, 20:

    caput,

    Ov. M. 10, 192:

    crinem,

    id. ib. 6, 289:

    demisso capite,

    Vulg. Job 32, 6 al.:

    aliquos per funem,

    Verg. A. 2, 262; Hor. A. P. 461:

    vestem,

    id. S. 1, 2, 95; cf.

    tunicam,

    id. ib. 25:

    stolam,

    id. ib. 99 et saep.; often in a violent manner, to cast down, to cast, throw, thrust, plunge, drive, etc.:

    equum in flumen,

    Cic. Div. 1, 33, 73; cf.:

    equos a campo in cavam viam,

    Liv. 23, 47:

    aliquem in carcerem,

    Liv. 34, 44 fin.; cf. Sall. C. 55, 4:

    aliquem ad imos Manes,

    Verg. A. 12, 884:

    hostem in ovilia,

    Hor. Od. 4, 4, 10:

    gladium in jugulum,

    Plaut. Merc. 3, 4, 28; cf.:

    ferrum in ilia,

    Ov. M. 4, 119:

    sublicas in terram,

    Caes. B. G. 3, 49, 4; cf.:

    huc stipites,

    id. ib. 7, 73, 3 and 6:

    huc caementa,

    Hor. Od. 3, 1, 35:

    nummum in loculos,

    to put, id. Ep. 2, 1, 175:

    calculum atrum in urnam,

    Ov. M. 15, 44:

    milia sex nummum in arcam nummariam,

    Nov. Com. v. 108 Rib.: caput ad fornicem Fabii, to bow, stoop, Crassus ap. Cic. de Or. 2, 66, 267: tunicam ad talos, Varr. ap. Non. 286, 19; cf. Cic. Clu. 40, 111; Quint. 5, 13, 39 et saep.:

    quove velim magis fessas demittere naves,

    Verg. A. 5, 29; cf.:

    navem secundo amni Scodam,

    Liv. 44, 31.— Poet. with dat.:

    corpora Stygiae nocti tormentis,

    Ov. M. 3, 695; cf.:

    aliquem neci,

    Verg. A. 2, 85:

    aliquem Orco,

    id. ib. 2, 398; Hor. Od. 1, 28, 11:

    aliquem umbris,

    Sil. 11, 142:

    ferrum jugulo,

    Ov. H. 14, 5:

    ferrum lacubus,

    id. M. 12, 278:

    offa demittitur faucibus boum,

    Plin. 27, 11, 76, § 101.—
    b.
    Se, or in the pass. form with middle signif., to let one's self down, stoop, descend:

    (venti vortex) ubi se in terras demisit,

    Lucr. 6, 446:

    se inguinibus tenus in aquam calidam,

    Cels. 1, 3:

    se ad aurem alicujus,

    Cic. Verr. 2, 2, 30; cf.:

    cum se demittit ob assem,

    Hor. Ep. 1, 16, 64:

    concava vallis erat, qua se demittere rivi Assuerant,

    Ov. M. 8, 334 al.:

    nonullae (matres familias) de muris per manus demissae,

    Caes. B. G. 7, 47, 6.— Prov.: demitti de caelo, or simply caelo, to be sent down from heaven, i. e. to be of celestial origin, Liv. 10, 8, 10; Quint. 1, 6, 16.—
    B.
    Esp., milit. t. t.
    1.
    To send, bring, or lead down soldiers into a lower place:

    in loca plana agmen demittunt,

    Liv. 9, 27; cf.:

    agmen in vallem infimam,

    id. 7, 34:

    equites Numidas in inferiorem campum,

    id. 27, 18:

    agmen in Thessaliam,

    id. 32, 13; 38, 2: exercitum in planitiem, Frontin. Strat. 1, 2, 7 al.; and without in:

    agmen,

    Liv. 9, 2:

    levem armaturam,

    id. 22, 28 al.:

    cum se major pars agminis in magnam convallem demisisset,

    had descended, Caes. B. G. 5, 32 fin.;

    so with se,

    id. ib. 6, 40, 6; 7, 28, 2; id. B. C. 1, 79, 4; Cic. Fam. 15, 4, 4 al.—
    2.
    Arma demittere, in making a military salute: armis demissis salutationem more militari faciunt, with grounded arms, Auct. B. Afr. 85, 6. —
    II.
    Trop., to cast down, let sink, etc.:

    demisere oculos omnes gemitumque dedere,

    Ov. M. 15, 612; cf.:

    vultu demisso,

    Vulg. Isa. 49, 23:

    demissis in terram oculis,

    Liv. 9, 38, 13;

    also in sleep: cadit inscia clavo Dextera, demittitque oculos,

    Val. Fl. 3, 41:

    vultum,

    Val. Max. 8, 14, 5; Curt. 6, 32, 1:

    vultum animumque metu,

    Ov. M. 7, 133; cf.

    vultus,

    id. ib. 10, 367; Liv. 2, 58. hoc in pectus tuum demitte, impress this deeply on your mind, Sall. J. 102 fin.; cf.:

    eas voces in pectora animosque,

    Liv. 34, 50; and:

    dolor hoc altius demissus, quo minus profiteri licet,

    Just. 8, 5, 11: cum in eum casum me fortuna demisisset, ut, etc., had reduced, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:

    dignitatem in discrimen,

    Liv. 3, 35:

    vim dicendi ad unum auditorem (opp. supra modum sermonis attolli),

    Quint. 1, 2, 31; to engage in, enter upon, embark in, meddle with:

    me penitus in causam,

    Cic. Att. 7, 12, 3; cf.:

    me in res turbulentissimas,

    id. Fam. 9, 1, 2: cogita ne te eo demittas, unde, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 16 fin.:

    se in comparationem,

    Suet. Rhet. 6:

    se in adulationem,

    to descend to, Tac. A. 15, 73:

    se usque ad servilem patientiam,

    id. ib. 14, 26:

    se ad minora illa,

    Quint. 1 prooem. § 5: re in secunda tollere animos et in mala demittere, to let it sink, i. e. to be disheartened, Lucil. ap. Non. 286, 7; cf.:

    si vicerint, efferunt se laetitia: victi debilitantur animosque demittunt,

    Cic. Fin. 5, 15, 42; so,

    animos (with contrahere),

    id. Tusc. 4, 6 fin.; and:

    animum (with contrahere),

    id. Q. Fr. 1, 1, § 4:

    mentes,

    Verg. A. 12, 609 (desperant, sicut e contra sperantes aliquid erigunt mentes, Serv.); and with abl.:

    ne se admodum animo demitterent,

    Caes. B. G. 7, 29.—In geom., t. t., to let fall a line, Vitr. 3, 5, 5.—Hence, dēmissus, a, um, P. a., brought down, lowered.
    A.
    Lit.
    1.
    Of localities, sunken, low-lying, low (cf. dejectus, P. a., no. I.):

    campestribus ac demissis locis,

    Caes. B. G. 7, 72, 3; cf.:

    loca demissa ac palustria,

    id. B. C. 3, 49, 5.—
    2.
    Of other things, drooping, falling, hanging down:

    demissis umeris esse,

    Ter. Eun. 2, 3, 22 Ruhnk.:

    tremulus, labiis demissis,

    with flabby lips, id. ib. 2, 3, 44:

    demisso capite discedere,

    Cic. Clu. 21, 58; cf.:

    tristes, capite demisso,

    Caes. B. G. 1, 32:

    demisso vultu,

    with downcast looks, Sall. C. 31, 7.— Poet. in Gr. constr.:

    Dido vultum demissa,

    Verg. A. 1, 561.—Also deep:

    demissa vulnera,

    Sen. Ep. 67 fin.
    B.
    Trop.
    1.
    Downcast, dejected, dispirited, low (freq.):

    erigebat animum jam demissum,

    Cic. Clu. 21, 58:

    esse fracto animo et demisso,

    id. Fam. 1, 9, 16:

    (homines) animo demisso atque humili,

    id. Font. 11; cf. id. Tusc. 2, 21:

    demisso animo fuit,

    Sall. J. 98 al.:

    demissa voce loqui,

    Verg. A. 3, 320.—In the comp.:

    nihilo demissiore animo causa ipse pro se dicta,

    Liv. 4, 44.— Transf. to the person:

    quis P. Sullam nisi moerentem, demissum afflictumque vidit?

    Cic. Sull. 26 fin.:

    videsne illum demissum?

    id. Mur. 21, 45; Quint. 1, 3, 10 al.— Comp.:

    orator in ornamentis et verborum et sententiarum demissior,

    Cic. Or. 24, 81.—
    2.
    Lowly, humble, unassuming, shy, retiring (opp. elatus, lofty, proud):

    ea omnia, quae proborum, demissorum, non acrium sunt, valde benevolentiam conciliant,

    Cic. de Or. 2, 43, 182; cf.:

    multum demissus homo,

    Hor. S. 1, 3, 57:

    sit apud vos modestiae locus, sit demissis hominibus perfugium, sit auxilium pudori,

    Cic. Mur. 40, 87.—
    3.
    Rarely of external condition, humble, poor:

    qui demissi in obscuro vitam habent (opp. qui magno imperio praediti in excelso aetatem habent),

    Sall. C. 51, 12.—
    4.
    Poet., and in Tacitus, of genealogical descent, descended, derived, sprung:

    ab alto Demissum genus Aenea,

    Hor. S. 2, 5, 63; so Verg. G. 3, 35: id. A. 1, 288; Stat. Th. 2, 613; Tac. A. 12, 58.— Sup. does not occur. — Adv.: dēmisse.
    1.
    Lit., low:

    hic alte, demissius ille volabat,

    Ov. Tr. 3, 4, 23.—
    2.
    Trop., humbly, modestly, abjectly, meanly:

    non est ausus elate et ample loqui, cum humiliter demisseque sentiret,

    Cic. Tusc. 5, 9, 24:

    suppliciter demisseque respondere,

    id. Fl. 10, 21:

    se tueri,

    id. Att. 2, 18, 3.— Sup.: haec quam potest demississime atque subjectissime exponit, * Caes. B. C. 1, 84 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > demitto

  • 8 despero

    dē-spēro, āvi, ātum, 1, v. n. and a., to be hopeless; to have no hope of, to despair of, to give up (freq. and class.).—Constr. most freq. with de, the acc., or acc. and inf.; less freq. with the dat. or absol.
    (α).
    With de (in Cic. rarely):

    de sua virtute aut de ipsius diligentia,

    Caes. B. G. 1, 40, 4:

    de pugna,

    id. ib. 1, 40, 8:

    de officio imperatoris,

    id. ib. 1, 40, 10,:

    de expugnatione,

    id. ib. 7, 36:

    de salute,

    id. ib. 7, 85, 3:

    de republica,

    Cic. Att. 8, 11, D, §

    6: de summa rerum,

    Liv. 26, 41: de se, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 3; Cic. Fam. 7, 3, 2; 9, 15, 5; Lact. 6, 24, 1; Sen. Tranq. An. 5, 2.—
    (β).
    With acc. (in Caes. only in the part. perf.):

    honores,

    Cic. Cat. 2, 9:

    honorem,

    id. Mur. 21, 43:

    rempublicam,

    id. Fam. 12, 14, 3:

    pacem,

    id. Att. 8, 15, 3:

    voluntariam deditionem,

    Liv. 23, 14:

    membra invicti Glyconis,

    Hor. Ep. 1, 1, 30; Sen. Ep. 29, 3; 104, 12.—In the pass.:

    sive restituimur, sive desperamur,

    Cic. Q. Fr. 1, 3, 7; Quint. 1, 10, 8:

    hujus salus desperanda est,

    Cic. Lael. 24, 90; cf.:

    nil desperandum Teucro duce,

    Hor. Od. 1, 7, 27:

    desperatis nostris rebus,

    Caes. B. G. 2, 24, 4; cf. id. ib. 3, 26, 5:

    desperata salute,

    id. ib. 3, 3, 3 et saep.:

    desperato improviso tumultu,

    Liv. 10, 14 et saep.— Middle: desperatis hominibus, who gave themselves up, i. e. were desperately resolved, desperate, Caes. B. G. 7, 3.—
    (γ).
    With acc. and inf.:

    ego non despero fore aliquem aliquando, qui, etc.,

    Cic. de Or. 1, 21, 95; id. Div. 2, 21, 48; Quint. 5, 12, 3; Hor. A. P. 150; Ov. M. 9, 724 et saep.—
    (δ).
    With dat.:

    saluti,

    Cic. Clu. 25, 68:

    oppido,

    id. Pis. 34 fin.:

    rebus tuis,

    id. ib. 36, 89:

    suis fortunis,

    Caes. B. G. 3, 12, 3:

    sibi,

    id. ib. 7, 50, 4; Cic. Mur. 21 fin.:

    saluti suae,

    id. Clu. 25.—
    (ε).
    Absol.:

    sive habes aliquam spem de republica sive desperas,

    Cic. Fam. 2, 5; id. Off. 1, 21 fin.; Quint. 2, 4, 10; 12 prooem. § 2; Ov. M. 10, 371 et saep.:

    spem habere a tribuno plebis, a senatu desperasse,

    Cic. Pis. 6.—Hence, *
    1.
    dēspēranter, adv., hopelessly, despairingly:

    loqui secum,

    Cic. Att. 14, 18, 3.—
    2.
    dēspērātus, a, um, P. a., given up, despaired of, irremediable, desperate (most freq. in Cic.):

    exercitum collectum ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3:

    remedium aegrotae ac prope desperatae reipublicae,

    id. Div. in Caecil. 21, 70; cf.:

    reipublicae morbi,

    id. Sull. 27 fin.:

    collegium,

    id. Leg. 3, 10, 24:

    desperatas pecunias exigere,

    id. Mur. 20 fin. et saep.:

    desperatos vocant, quia corpori suo minime parcunt (of the Christians),

    Lact. 5, 9, 12. —Prov.:

    desperatis Hippocrates vetat adhibere medicinam,

    Cic. Att. 16, 15, 5.— Comp.:

    haec nunc multo desperatiora,

    Cic. Fam. 7, 22.— Sup.:

    perfugium,

    Cic. Verr. 2, 2, 41 fin.: spes, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, § 2.—
    * Adv., dēspērātē, desperately:

    non desperate sollicitus,

    Aug. Ep. ad Celer. 237.

    Lewis & Short latin dictionary > despero

  • 9 doctrina

    doctrīna, ae, f. [doctor], teaching, instruction (class.; cf.: litterae, artes, disciplina, praecepta, scientia, humanitas).
    I.
    Prop.:

    non aliqua mihi doctrina tradita, sed in rerum usu causisque tractata,

    Cic. de Or. 1, 48, 208; 1, 3, 11; id. Off. 44, 155:

    puerilis,

    id. de Or. 3, 31, 125; id. Mur. 30, 63; id. Sest. 56; Quint. 2, 8, 3; 6, 3, 12; 12, 2, 1 (in these passages of Quint. opp. natura; cf. also Hor. Ep. 1, 18, 100); id. 2, 12, 8; Hor. C. 4, 4, 33 et saep.—
    II.
    Transf.
    A.
    Object., the knowledge imparted by teaching, i. e. science, erudition, learning:

    est unum perfugium doctrina ac litterae, quibus semper usi sumus,

    Cic. Fam. 6, 12 fin.;

    so with litterae,

    id. Rep. 2, 10; Quint. 11, 1, 89; cf.

    also: nonnulli litteris ac studiis doctrinae dediti,

    Cic. Balb. 1, 3; and with the latter cf. id. Rep. 1, 9 fin.; id. Or. 10, 34; id. Cael. 10, 24:

    malis studiis malisque doctrinis,

    id. Leg. 2, 15 fin.; cf. id. Rep. 1, 17 fin.:

    Piso Graecis doctrinis eruditus,

    id. Brut. 67, 236; cf. id. Arch. 7; id. N. D. 3, 9, 23; id. Q. Fr. 1, 1, 7 fin.; id. Rep. 1, 36; id. de Or. 3, 34, 139:

    ad domesticum morem adventiciam doctrinam adhibere,

    id. Rep. 3, 3:

    me omnis ars et doctrina liberalis et maxime philosophia delectavit,

    id. Fam. 4, 4, 4; cf. id. de Or. 3, 32, 127; id. Ac. 2, 1:

    dicendi,

    i. e. rhetoric, id. Part. 1, 3:

    auctor doctrinae ejus (sc. Numae),

    Liv. 1, 18:

    doctrina deos spernens,

    id. 10, 40 et saep.—
    B.
    Subject., the habit produced by instruction, principle:

    mala studia malaeque doctrinae,

    Cic. Leg. 2, 15 fin.:

    neque id fecit naturā solum, sed etiam doctrinā,

    Nep. Att. 17, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > doctrina

  • 10 effugium

    effŭgĭum, ii, n. [effugio], a flecing away, flight (rarely, but class.; cf.:

    perfugium, refugium, asylum): effugiumque fugae prolatet copia semper,

    Lucr. 1, 983:

    effugium praecludere eunti,

    id. 3, 523; cf. id. 1, 974:

    dare effugium alicui,

    Liv. 23, 1, 8; Tac. H. 1, 43:

    patēre in publicum,

    Liv. 24, [p. 632] 26:

    nullam ne ad effugium quidem navem habentibus,

    id. 21, 43 et saep.:

    mortis,

    Cic. Verr. 2, 5, 64 fin. —In the piur.:

    ob nostra effugia,

    Verg. A. 2, 140; Tac. A. 12, 56; 15, 63.—
    II.
    Concr., a means or way of escape:

    alias (bestias) habere effugia pennarum,

    Cic. N. D. 2, 47, 121; cf. Tac. A. 2, 47; 3, 42; 12, 31; 16, 15; Vulg. 2 Reg. 15, 14.

    Lewis & Short latin dictionary > effugium

  • 11 exsilium

    exsĭlĭum or exĭlĭum, ii, n. [exsul], banishment, exile.
    I.
    Prop.:

    exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque supplicii... cum homines vincula, neces, ignominiasque vitant, quae sunt legibus constitutae, confugiunt quasi ad aram in exsilium,

    Cic. Caecin. 34, 100: exsilium triplex est;

    aut certorum locorum interdictio, aut lata fuga, ut omnium locorum interdicatur praeter certum locum, aut insulae vinculum, id est relegatio in insulam,

    Dig. 48, 22, 5:

    exsilio et relegatione civium ulciscentes tribunos,

    Liv. 3, 10 fin.;

    so with relegatio,

    id. 4, 4, 6:

    exsilium iis (terribile est), quibus quasi circumscriptus est habitandi locus, etc.,

    Cic. Par. 2, 18:

    exacti in exsilium innocentes,

    id. Rep. 1, 40:

    expulsus in exsilium,

    id. Lael. 12, 42:

    pulsus in exsilium,

    id. de Or. 2, 13, 56:

    eicere aliquem in exsilium,

    id. Cat. 2, 6, 14:

    ire, proficisci in exsilium,

    id. ib. 1, 8, 20; id. Mur. 41, 89:

    mittere in exsilium,

    Liv. 7, 13, 9; Val. Max. 3, 7, 6; 5, 3, 2; Sen. Tranq. An. 11, 12; id. Ep. 24, 3:

    esse in exsilio,

    Cic. N. D. 3, 32, 80:

    de exsilio reducere,

    id. Att. 9, 14, 2:

    revocare de exilio,

    Liv. 27, 34, 14:

    ab exsilio reducere,

    Quint. 5, 11, 9:

    ab exsilio revocare,

    Tac. H. 1, 90; id. ib. 1, 77; 2, 92; Plin. Ep. 1, 5, 10:

    jam redii de exsilio,

    Plaut. Merc. 5, 2, 106 et saep.—Prov.:

    exilium patitur patriae qui se denegat,

    Pub. Syr. 158 (Rib.).—
    II.
    Transf. (mostly poet. and post-Aug.).
    A.
    A place of exile, a retreat:

    quodvis exsilium his est optatius quam patria,

    Cic. Lig. 11, 33: Octavium et Antistium egressos exsilium, in easdem insulas redegit, Tac. H. 4, 44:

    tutum orabant,

    id. A. 13, 55:

    diversa quaerere,

    Verg. A. 3, 4:

    multa patere fugienti,

    Curt. 6, 4:

    exsilium patria sede mutare,

    id. 3, 7.—
    * B.
    (Abstr. pro concreto.) In plur.: exsilia, those who are banished, exiles:

    plenum exsiliis mare,

    Tac. H. 1, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > exsilium

  • 12 inviolabilis

    in-vĭŏlābĭlis, e, adj., invulnerable, imperishable ( poet. and in post-Aug. prose):

    inviolabile telis servabant sacrumque caput,

    Sil. 16, 16:

    inviolabilia haec ne credas forte vigere,

    Lucr. 5, 305:

    elementum,

    App. Mund. 1, p. 57:

    quia non laniabatur (Mariccus), stolidum vulgus inviolabilem credebat,

    invulnerable, Tac. H. 2, 61.—
    II.
    Inviolable, hallowed:

    uti Dianae Leucophrynae perfugium inviolabile foret,

    Tac. A. 3, 62:

    lex, Cod. Th. 6, 4, 18: comitum concilium,

    Claud. Laud. Stil. 2, 242 al. — Adv.: invĭŏlābĭlĭter, inviolably, Cod. 2, 17, 1; Boeëth. Consol. 3 Pros. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > inviolabilis

  • 13 inviolabiliter

    in-vĭŏlābĭlis, e, adj., invulnerable, imperishable ( poet. and in post-Aug. prose):

    inviolabile telis servabant sacrumque caput,

    Sil. 16, 16:

    inviolabilia haec ne credas forte vigere,

    Lucr. 5, 305:

    elementum,

    App. Mund. 1, p. 57:

    quia non laniabatur (Mariccus), stolidum vulgus inviolabilem credebat,

    invulnerable, Tac. H. 2, 61.—
    II.
    Inviolable, hallowed:

    uti Dianae Leucophrynae perfugium inviolabile foret,

    Tac. A. 3, 62:

    lex, Cod. Th. 6, 4, 18: comitum concilium,

    Claud. Laud. Stil. 2, 242 al. — Adv.: invĭŏlābĭlĭter, inviolably, Cod. 2, 17, 1; Boeëth. Consol. 3 Pros. 10.

    Lewis & Short latin dictionary > inviolabiliter

  • 14 kalumnia

    călumnĭa (old form kălumnĭa; v. the letter K), ae, f. [perh. for calvomnia, from calvor; cf. incīlo], trickery, artifice, chicanery, cunning device.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    per obtrectatores Lentuli calumniā extracta res est,

    Cic. Q. Fr. 2, 2, 3:

    (Lucullus) inimicorum calumniā triennio tardius quam debuerat triumphavit,

    id. Ac. 2, 1, 3:

    inpediti ne triumpharent calumniā paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat,

    Sall. C. 30, 4:

    Metellus calumniā dicendi tempus exemit,

    Cic. Att. 4, 3, 3:

    cum omni morā, ludificatione, calumniā senatūs auctoritas impediretur,

    id. Sest. 35, 75.— Plur.:

    res ab adversariis nostris extracta est variis calumniis,

    Cic. Fam. 1, 4, 1.—
    B.
    In partic.
    1.
    A pretence, evasion, subterfuge:

    juris judicium cum erit et aequitatis, cave in istā tam frigidā, tam jejunā calumniā delitescas,

    Cic. Caecin. 21, 61:

    senatus religionis calumniam non religione, sed malevolentiā... comprobat,

    id. Fam. 1, 1, 1:

    Carneades... itaque premebat alio modo nec ullam adhibebat calumniam,

    id. Fat. 14, 31:

    calumniam stultitiamque ejus obtrivit ac contudit,

    id. Caecin. 7, 18:

    illud in primis, ne qua calumnia, ne qua fraus, ne quis dolus adhibeatur,

    id. Dom. 14, 36:

    quae major calumnia est, quam venire imberbum adulescentulum... dicere se filium senatorem sibi velle adoptare?

    id. ib. 14, 37.—
    2.
    In discourse, etc., a misrepresentation, false statement, fallacy, cavil (cf.:

    cavillatio, perfugium): haec cum uberius disputantur et fusius, facilius effugiunt Academicorum calumniam,

    Cic. Ac. 2, 7, 20:

    (Carneades) saepe optimas causas ingenii calumniā ludificari solet,

    id. Rep. 3, 5, 9:

    nec Arcesilae calumnia conferenda est cum Democriti verecundiā,

    id. Ac. 2, 5, 14:

    si in minimis rebus pertinacia reprehenditur, calumnia etiam coërcetur,

    id. ib. 2, 20, 65:

    altera est calumnia, nullam artem falsis adsentiri opinionibus,

    Quint. 2, 17, 18:

    si quis tamen... ad necessaria aliquid melius adjecerit, non erit hac calumniā reprendendus,

    id. 12, 10, 43.—
    3.
    A false accusation, malicious charge, esp. a false or malicious information, or action at law, a perversion of justice ( = sukophantia):

    jam de deorum inmortalium templis spoliatis qualem calumniam ad pontifices adtulerit?

    false report, Liv. 39, 4, 11:

    Scythae... cum confecto jam bello supervenissent, et calumniā tardius lati auxilii, mercede fraudarentur,

    an unjust charge, Just. 42, 1, 2:

    quamquam illa fuit ad calumniam singulari consilio reperta ratio... Quae res cum ad pactiones iniquissimas magnam vim habuit, tum vero ad calumnias in quas omnes inciderent, quos vellent Apronius,

    Cic. Verr. 2, 3, 15, § 38:

    causam calumniae reperire,

    id. ib. 2, 2, 8, §

    21: (Heraclius), a quo HS. C. milia per calumniam malitiamque petita sunt,

    id. ib. 2, 2, 27, §

    66: mirari improbitatem calumniae,

    id. ib. 2, 2, 15, §

    37: exsistunt etiam saepe injuriae calumniā quādam et nimis callidā juris interpretatione,

    id. Off. 1, 10, 33:

    iste amplam occasionem calumniae nactus,

    id. Verr. 2, 2, 25, § 61:

    quem iste in decumis, in rebus capitalibus, in omni calumniā praecursorem habere solebat et emissarium,

    id. ib. 2, 5, 41, § 108; 2, 2, 9, §

    25: ad rapinas convertit animum, vario et exquisitissimo calumniarum et auctionum et vectigalium genere,

    Suet. Calig. 38 init.; cf.

    the context: calumniā litium alienos fundos petere,

    Cic. Mil. 27, 74:

    adeo illis odium Romanorum incussit rapacitas proconsulum, sectio publicanorum, calumniae litium,

    Just. 38, 7, 8:

    calumniarum metum inicere alicui,

    Suet. Caes. 20:

    principes confiscatos ob tam leve ac tam inpudens calumniarum genus, ut, etc.,

    id. Tib. 49:

    calumniis rapinisque intendit animum,

    id. Ner. 32:

    creditorum turbam... nonnisi terrore calumniarum amovit,

    id. Vit. 7:

    fiscales calumnias magna calumniantium repressit,

    id. Dom. 9 fin.Plur.:

    istae calumniae,

    App. Mag. 1, p. 273, 9; cf.:

    calumnia magiae,

    id. ib. 2, p. 274, 10.—
    4.
    Hence, jurid. t. t., the bringing of an action, whether civil or criminal, in bad faith:

    actoris calumnia quoque coërcetur,

    litigiousness on the part of the plaintiff, Just. Inst. 4, 16, 1 Sandars ad loc.; Gai Inst. 4, 174: vetus calumniae actio, a prosecution for blackmail or malicious prosecution, id. ib.: calumniam jurare, to take the oath that the action is brought or defence offered in good faith, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 3: sei juraverit calumniae causā non postulare, Lex Acil. Repetund. 19; Dig. 39, 2, 7; cf.: praeter jusjurandum exigere non calumniae causā infitias ire, Gai Inst. 4, 172:

    jusjurandum exigere non calumniae causā agere,

    id. ib. 4, 176.—Hence:

    nec satis habere bello vicisse Hannibalem, nisi velut accusatores calumniam in eum jurarent ac nomen deferrent,

    Liv. 33, 37, 5 Weissenb. ad loc; so,

    de calumniā jurare,

    Dig. 39, 2, 13, § 3: jusjurandum de calumniā, Gai Inst. 4, 179; Dig. 12, 3, 34 al.: et quidem calumniae judicium adversus omnes actiones locum habet, a conviction in a cross-action for malicious prosecution, Gai Inst. 4, 175:

    turpissimam personam calumniae honestae civitati inponere,

    to fasten the vile character of a malicious prosecutor upon, Cic. Verr. 2, 2, 17, § 43:

    sine ignominiā calumniae accusationem relinquere non posse,

    id. Clu. 31, 86.— The person convicted of this charge was branded on the forehead with the letter K; v. calumniator.—
    II.
    Transf., a conviction for malicious prosecution ( = calumniae judicium, v. I. A. 4. supra):

    hic illo privato judicio, mihi credite, calumniam non effugiet,

    Cic. Clu. 59, 163: scito C. Sempronium Rufum, mel ac delicias tuas, calumniam maximo plausu tulisse, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    accusare alienae dominationis scelerisque socius propter calumniae metum non est ausus,

    Cic. Dom. 19, 49:

    perinde poenā teneri ac si publico judicio calumniae condemnatus,

    Tac. A. 14, 41:

    calumniam fictis eludere jocis,

    Phaedr. 3, prol. 37.—
    III.
    Trop.
    A.
    Of abstr. things: in hac igitur calumniā timoris et caecae suspitionis tormento, cum plurima ad alieni sensūs conjecturam, non ad suum judicium scribantur, i. e. when the writer ' s mind is made the fool of his fears, Caecil. ap. Cic. Fam. 6, 7, 4. —
    B.
    Contra se, a mistaken severity towards one ' s self:

    inveni qui Ciceroni crederent, eum (Calvum) nimiā contra se calumniā verum sanguinem perdidisse,

    Quint. 10, 1, 115 (referring to Cic. Brut. 82, 283: nimium inquirens in se atque ipse sese observans, metuensque ne vitiosum colligeret, etiam verum sanguinem deperdebat).

    Lewis & Short latin dictionary > kalumnia

  • 15 latibulum

    lătĭbŭlum, i, n. [lateo], a hiding-place, lurking-hole, covert, den, of animals.
    I.
    Lit.:

    cum etiam ferae latibulis se tegant,

    Cic. Rab. Post. 15, 42:

    serpens e latibulis,

    id. Vatin. 2, 4; id. Off. 1, 4, 11:

    furibunda ferarum,

    Cat. 63, 54;

    of men: latibulis occultorum locorum,

    Cic. Fl. 13, 31:

    aedium,

    App. M. 8, p. 215, 26.—
    II.
    Trop., a hidingplace, refuge, etc. (syn. receptaculum):

    latibulum et perfugium doloris mei,

    Cic. Att. 12, 13, 2:

    quaerere occepit ex diffidentia latibulum aliquod temeritati,

    App. Mag. 1, p. 274, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > latibulum

  • 16 portus

    portus, ūs ( gen. sing. porti, Turp. ap. Non. 491, 20: dat. plur. portibus, Liv. 27, 30, 7 et saep.; a better form than portubus), m. [por, whence porto, portitor].—Prop., an entrance; hence,
    I.
    A harbor, haven, port: Lunai portus, Enn. ap. Pers. 6, 9 (Ann. v. 16 Vahl.):

    portus Caietae,

    Cic. Imp. Pomp. 12, 33; id. Rep. 3, 31, 43; cf.:

    in Graeciae portus,

    id. ib. 1, 3, 5:

    e portu solvere,

    to sail out of port, id. Mur. 2, 4; so,

    e portu proficisci,

    Caes. B. G. 3, 14:

    ex portu exire,

    id. B. C. 2, 4:

    ex portu naves educere,

    id. ib. 1, 57;

    2, 22: portum linquere,

    Verg. A. 3, 289:

    petere,

    to sail into, to enter, Cic. Planc. 39, 94; Verg. A. 1, 194:

    capere,

    Caes. B. G. 4, 36:

    occupare,

    Hor. Ep. 1, 6, 32:

    in portum venire,

    to enter the port, Cic. Sen. 19, 71; so,

    in portum ex alto invehi,

    id. Mur. 2, 4:

    in portum deferri,

    Auct. Her. 1, 11, 19:

    in portum pervenire,

    Caes. B. G. 4, 22:

    in portum se recipere,

    id. B. C. 2, 22:

    in portum navim cogere (al. conicere),

    Cic. Inv. 2, 32, 98:

    in portum penetrare,

    id. Verr. 2, 5, 37, § 96:

    portum tenere,

    to reach a port, id. Fam. 1, 9, 21:

    in portum voluntatis deduci,

    Vulg. Psa. 106, 30:

    in portu operam dare,

    to be an officer of the customs, Cic. Verr. 2, 2, 70, § 171; 2, 2, 72, § 176.—With reference to the import-duty to be paid in ports:

    ex portu vectigal conservare,

    Cic. Imp. Pomp. 6, 15; id. Verr. 2, 2, 70, § 171. —Prov.:

    in portu navigare,

    i. e. to be in safety, out of all danger, Ter. And. 3, 1, 22; so,

    in portu esse,

    Cic. Fam. 9, 6, 4.—
    2.
    Poet., transf., the mouth of a river, where it empties into the sea, Ov. H. 14, 107; id. Am. 2, 13, 10.—
    B.
    Trop., as also the Greek limên, and our haven, a place of refuge, an asylum, retreat (class.; a favorite trope of Cicero): portus corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107 (Trag. v. 415 Vahl.):

    tamquam portum aliquem exspecto illam solitudinem,

    Cic. de Or. 1, 60, 255;

    so with tamquam,

    id. Brut. 2, 8:

    se in philosophiae portum conferre,

    id. Fam. 7, 30, 2:

    regum, populorum, nationum portus erat et refugium senatus,

    id. Off. 2, 8, 26:

    exsilium non supplicium est, sed perfugium portusque supplicii,

    id. Caecin. 34, 100; id. Tusc. 1, 49, 118:

    hic portus, haec arx, haec ara sociorum,

    id. Verr. 2, 5, 48, § 126; so,

    nam mihi parta quies, omnisque in limine portus,

    i. e. security is at hand, Verg. A. 7, 598:

    venias portus et ara tuis,

    Ov. H. 1, 110:

    vos eritis nostrae portus et ara fugae,

    id. P. 2, 8, 68. —
    II.
    In the oldest Latinity, a house (as a place which one enters):

    portum in XII. pro domo positum omnes fere consentiunt,

    Fest. p. 233 Müll.—
    * III.
    A warehouse:

    portus appellatus est conclusus locus, quo importantur merces et inde exportantur,

    Dig. 50, 16, 59:

    Licini,

    Cassiod. Var. 1, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > portus

  • 17 receptaculum

    rĕceptācŭlum, i, n. [id.], a place to receive or keep things in, a reservoir, magazine, receptacle.
    I.
    In gen.:

    corpus quasi vas est aut aliquod animi receptaculum,

    Cic. Tusc. 1, 22, 52:

    cibi et potionis (alvus),

    id. N. D. 2, 54, 136:

    frugibus,

    Tac. G. 16:

    cibi receptaculum ventriculus, Lact. Opif. Dei, 11: avium,

    Col. 8, 15, 4:

    aquatilium animalium,

    id. 8, 1, 3:

    praedarum,

    Plin. Pan. 36, 1:

    olei,

    Pall. 1, 20, 2:

    cloaca maxima, receptaculum omnium purgamentorum urbis,

    Liv. 1, 56, 2:

    aquae,

    a reservoir, Vitr. 8, 7; cf.

    Nili,

    Tac. A. 2, 61:

    ignium,

    Vulg. Exod. 27, 3. —
    II.
    In partic., a place of refuge, a lurking-place, shelter, retreat, = locus ad receptum aptus (so usually):

    castra sunt victori receptaculum, victo perfugium,

    Liv. 44, 39:

    (Sicilia) illud receptaculum classibus nostris,

    Cic. Verr. 2, 2, 1, § 3:

    pro castello ac receptaculo turrim facere,

    Caes. B. C. 2, 8; cf. Cic. Pis. 5, 11; and:

    castella diruit, ne receptaculo hostibus essent,

    Liv. 9, 41, 6:

    Capua receptaculum aratorum,

    Cic. Agr. 2, 23, 89; Caes. B. G. 7, 14:

    servitiis ex Achaiā fugientibus receptacula Macedonia erat,

    a rendezvous, Liv. 41, 23; cf. id. 8, 11.— With gen.:

    illud tibi oppidum receptaculum praedae fuit,

    a hiding-place for booty, Cic. Verr. 2, 5, 23, § 59:

    receptaculum adversae pugnae,

    a place of refuge, Liv. 6, 33:

    hostium,

    id. 1, 33:

    receptaculum fugae,

    id. 8, 9;

    with which cf. exsulum,

    Curt. 8, 2, 12:

    perfugarum,

    Tac. A. 14, 29:

    receptaculum habuere castra sociorum,

    Just. 2, 4, 30; 9, 1, 2:

    perdices spinā et frutice sic muniunt receptaculum,

    their nest, Plin. 10, 33, 51, § 160:

    (mors) aeternum nihil sentiendi receptaculum,

    Cic. Tusc. 5, 40, 117.

    Lewis & Short latin dictionary > receptaculum

  • 18 refugium

    rĕfŭgĭum, ii, n. [refugio], a recourse, a taking refuge (mostly post-Aug.; cf.: perfugium, asylum).
    I.
    Lit. (not in Cic.).
    A.
    Abstr.:

    ad naves,

    Front. Strat. 1, 11 fin. — In plur.:

    portas refugiis profugorum aperuere,

    Just. 11, 4, 9. —
    B.
    Concr., a place of refuge, a refuge:

    silvae tutius dedere refugium,

    Liv. 9, 37:

    refugium abscondendi causā servo praestare,

    Dig. 11, 3, 1, § 2.—In plur., Front. Strat. 1, 3 fin.:

    refugia aperire,

    Dig. 7, 1, 13, § 7:

    quos refugia montium receperunt,

    Just. 2, 6, 11.—
    II.
    Trop., a refuge: regum, populorum, nationum portus erat et refugium senatus, * Cic. Off. 2, 8, 26; Suet. Tib. 35:

    Dominus refugium pauperi,

    Vulg. Psa. 9, 9.—In plur.:

    refugia salutis,

    Just. 14, 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > refugium

  • 19 solacium

    sōlācĭum ( sōlāt-), ii, n. [solor], a soothing, assuaging; a comfort, relief, consolation, solace (class.; used equally in sing. and plur.):

    et vigilantibus hinc aderant solacia somni,

    Lucr. 5, 1405:

    permulcent animos solacia vitae,

    id. 5, 21; 6, 4:

    haec sunt solacia, haec fomenta summorum dolorum,

    Cic. Tusc. 2, 24, 59:

    oblectamenta et solacia servitutis,

    id. Verr. 2, 4, 60, § 134:

    perfugium ac solacium praebere,

    id. Arch. 7, 16:

    praebere solacia,

    Ov. Tr. 4, 10, 117:

    id solacio est,

    Plaut. Am. 2, 2, 13; Caes. B. C. 1, 22 fin.:

    vacare culpā magnum est solacium,

    Cic. Fam. 7, 3, 4:

    me ipse consolor et maxime illo solacio, quod, etc.,

    id. Lael. 3, 10:

    frui solacio,

    id. Prov. Cons. 7, 16 (corresp. to consolari): uti solacio, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 26:

    nosque malo solacio, sed non nullo tamen, consolamur,

    Cic. Fam. 4, 6, 1:

    alicui solacia dare,

    id. Brut. 3, 11:

    magnum afferret mihi aetas ipsa solacium,

    id. Lael. 27, 104:

    surdae adhibere menti,

    Ov. M. 9, 654:

    dicere,

    id. ib. 10, 132; 11, 329; id. P. 4, 11, 17:

    hoc sibi solacii proponebant, quod, etc.,

    Caes. B. G. 7, 15:

    cujus luctus nullo solacio levari potest,

    Cic. Phil. 9, 5, 12:

    solacia luctus Exigua ingentis,

    Verg. A. 11, 62:

    egregium solacium suae morti invenire,

    Liv. 25, 16, 20:

    afficere aliquem solacio,

    Tac. A. 3, 24:

    adulescentulos sacerdotiis in solacium recolere,

    id. H. 1, 77:

    cineri atque ossibus alicujus solacium reportare,

    i.e. an atonement, Cic. Verr. 2, 5, 49, § 120; cf.:

    tumulo solacia posco,

    Ov. M. 7, 483:

    vos et liberos Germanici et nos parentes justis solaciis afficite,

    Tac. A. 3, 12; Phaedr. 1, 9, 8; Luc. 2, 91; 8, 469; Stat. Th. 1, 596; Just. 1, 8, 9:

    solacium annonae,

    Cic. Agr. 2, 29, 80; Val. Max. 4, 8, 2 ext.; Spart. Hadr. 9 fin.; Tac. A. 15, 39.— Poet.: aves, solacia ruris, consolers (because they cheer the laborers with their singing), Ov. F. 1, 441; cf.:

    (musae) solacia frigida,

    id. P. 4, 2, 45:

    dicta, duri solacia casus,

    Verg. A. 6, 377. —
    II.
    In jurid. Lat., a compensation, indemnification:

    solacium pro aliquā re alicui praestare,

    Dig. 8, 4, 13:

    solacium certum ei constitutum est,

    ib. 26, 7, 33 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > solacium

  • 20 subpedito

    suppĕdĭto ( subp-), āvi, ātum, 1, v. freq. n. and a. [perh. for suppetito, from suppeto].
    I.
    Neutr., to be fully supplied or in abundance, to be at hand, be in store:

    unde Flumina suppeditant?

    Lucr. 1, 231:

    omnis apparatus ornatusque dicendi facile suppeditat,

    Cic. de Or. 3, 31, 124:

    P. Cethegus, cui de re publicā satis suppeditabat oratio,

    id. Brut. 48, 178:

    undique mihi suppeditat quod pro M. Scauro dicam,

    id. Scaur. 23, 46:

    innumerabilitas suppeditat atomorum,

    id. N. D. 1, 39, 109:

    quod multitudo suppeditabat,

    Liv. 6, 24, 2:

    quoad tela suppeditarunt,

    id. 30, 25, 7:

    ne chartam quidem tibi suppeditare,

    Cic. Fam. 7, 18, 2:

    cui (Torquato) si vita suppeditavisset,

    if he had lived, id. Brut. 70, 245; 27, 105; 32, 124; id. Phil. 3, 6, 15; cf. suppeto, I.: nec consilium, nec oratio suppeditat, i e. I have neither sentiments nor terms, Liv. 28, 27, 3.— Poet., with subj.-clause:

    dicere suppeditat,

    it is easy to say, Lucr. 3, 731. —
    B.
    Transf.
    1.
    Like abundare, to have in abundance, to abound or be rich in (very rare):

    omissis his rebus omnibus, quibus nos suppeditamus, eget ille,

    Cic. Cat. 2, 11, 25:

    ita gaudiis gaudium suppeditat,

    is increased by other joys, Plaut. Trin. 5, 1, 3. —
    2.
    To be enough or sufficient, to suffice:

    parare ea, quae suppeditent et ad cultum et ad victum,

    Cic. Off. 1, 4, 12:

    Pometinae manubiae, quae perducendo ad culmen operi destinatae erant, vix in fundamenta suppeditavere,

    Liv. 1, 55, 7: labori suppeditare, to be fit for or equal to, to be a match for, Plaut. As. 2, 4, 17; cf.:

    ut (Thais) tuo amori suppeditare possit sine sumpto suo,

    devote herself to you, Ter. Eun. 5, 8, 46. —
    II.
    Act., to give, furnish, afford, supply, or procure in abundance (freq. in Cic.; syn.: praebeo, suggero, ministro).
    (α).
    With acc.:

    luxuriae sumptus suppeditare ut possies,

    Plaut. As. 4, 2, 10:

    sumptum,

    Cic. Agr. 2, 13, 32:

    tributo sumptus suppeditari,

    Liv. 23, 48, 7:

    cibos,

    Cic. Leg. 2, 27, 67:

    quibus (fistulis) aqua suppeditabatur templis,

    id. Rab. Perd. 11, 31:

    pecunias,

    id. Q. Fr. 2, 2, 3:

    merces,

    id. Verr. 2, 2, 3, § 6:

    frumentum,

    id. ib. 2, 3, 74, §

    172: rem frumentariam alicui ex provinciis,

    id. Att. 8, 1, 2:

    res eas, quibus ager Campanus coleretur,

    id. Agr. 2, 32, 88:

    tutum perfugium otio et tranquillum ad quietem locum,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    multa ad luxuriam invitamenta,

    id. ib. 2, 4, 8:

    fabulas poëtis,

    id. N. D. 2, 24, 63:

    ipsis pecuniam,

    Nep. Alcib. 8, 1:

    tela,

    Sil. 10, 137:

    suppeditabit nobis Atticus noster e thesauris suis quos et quantos viros!

    Cic. Fin. 2, 21, 67. —With an abstr. object:

    aliquis deus suppeditans omnium rerum abundantiam et copiam,

    Cic. Lael. 23, 87:

    oratoribus et poëtis mirabilem copiam dicendi,

    id. Top. 18, 67:

    praecepta nobis (patria),

    Lucr. 3, 10:

    varietatem tibi in scribendo,

    Cic. Fam. 5, 12, 4:

    hortorum amoenitatem mihi (domus),

    id. Q. Fr. 3, 1, 4, § 14:

    ut, quocumque haec (voluptas) loco suppeditetur, ibi beate queant vivere,

    id. Tusc. 5, 37, 108.—
    (β).
    With obj.-clause:

    Ciceroni meo suppeditabis quantum videbitur,

    Cic. Att. 14, 17, 5. — ( g) Absol.:

    alicui sumptibus,

    Ter. Heaut 5, 1, 57:

    quod Ciceroni suppeditas, gratum,

    Cic. Att. 14, 20, 3. — ( d) Impers. pass.:

    quod res curae tibi est, ut ei (Ciceroni) suppeditetur ad usum et cultum copiose,

    Cic. Att. 14, 11, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > subpedito

См. также в других словарях:

  • perfugium — index refuge Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Laborum omnium et solicitudinum perfugium est somnus. — См. Морфей …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • debet sua cuique domus esse perfugium tutissimum — /debat syuwa kyuwaykwiy dowmas esiy parfyuwjiyam tyuwtisamam/ Every man s house should be a perfectly safe refuge …   Black's law dictionary

  • debet sua cuique domus esse perfugium tutissimum — /debat syuwa kyuwaykwiy dowmas esiy parfyuwjiyam tyuwtisamam/ Every man s house should be a perfectly safe refuge …   Black's law dictionary

  • Debet sua cuique domus esse perfugium tutissimum — Each man s home should be a very safe refuge. The law has a tender regard for the asylum of a private dwelling. Clason v Shotwell (NY) 12 Johns 31, 54 …   Ballentine's law dictionary

  • refuge — I noun ark, asylum, citadel, covert, coverture, harbor, haven, hiding place, lee, perfugium, place of protection, place of safety, protection, receptaculum, refugium, resort, retreat, safe place, safety, sanctuary, security, shelter, stronghold… …   Law dictionary

  • Beverley Grammar School — Infobox UK school name = Beverley Grammar School motto = Adolescentiam alunt senectutem oblectant phone = +44(0)1482 881531 fax = +44(0)1482 881564 established = 700 AD type = Secondary school head = Mr. C. Goodwin street = Queensgate city =… …   Wikipedia

  • Domus — (Roman House) Ancient Roman structure A Roman Domus was limited in size because of the confines of the city walls. In the older parts of the city the rich could not build out, so they built up. Social structure Social classes Patrician,… …   Wikipedia

  • Master (Doctor Who audio) — Bigfinishbox title=Master series=Doctor Who number=49 featuring=Seventh Doctor Master writer=Joseph Lidster director=Gary Russell producer=Gary Russell Jason Haigh Ellery executive producer=Jacqueline Rayner production code=7Y set between= and… …   Wikipedia

  • Nemastomatidae — Nemastoma bimaculatum from Belgium Scientific classification Kingdom …   Wikipedia

  • Ссылка — I (в древнем Риме relegatio, deportatio, в Англии и Франции transportation, в Германии Deportation, в Италии deportazione, в Испании relegacion, confinamiento) принудительное удаление государственной властью своих или чужих граждан (например,… …   Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»