Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

per+longum

  • 81 exordior

    ex-ordĭor, orsus, 4, v. dep. a., to begin a web, to lay the warp, to weave (class.).
    I.
    Lit.:

    funem longum pedes LXXII.,

    Cato R. R. 135, 4; cf.

    trop.: neque exordiri primum, unde occipias, habes, Neque detexundam ad telam certos terminos,

    Plaut. Ps. 1, 4, 7; and:

    pertexe modo, Antoni, quod exorsus es,

    Cic. de Or. 2, 33, 145.—
    II.
    Transf., in gen., to begin, commence, esp. a speech; constr. with the acc., an inf., with ab or absol.
    (α).
    With acc. (so perh. not in Cic.):

    consilia,

    Plaut. As. 1, 1, 102:

    argutias adversus aliquem,

    id. Bacch. 1, 2, 19:

    facinus,

    id. ib. 4, 4, 71:

    hanc rem facete et callide,

    id. Pers. 4, 1, 7:

    bellum ab causa tam nefanda,

    Liv. 4, 17, 6:

    classicum ingenti spiritu,

    Suet. Caes. 32:

    tragoediam magno impetu,

    id. Aug. 85:

    causam,

    Quint. 4, 1, 2:

    preces,

    Ov. M. 10, 483:

    parricidia et caedes a Claudio,

    Suet. Ner. 33 et saep.—
    (β).
    With inf. (Ciceronian):

    imitabor ergo Aratum, qui magnis de rebus dicere exordiens, a Jove incipiendum putat,

    Cic. Rep. 1, 36:

    tunc dicere exorsus est,

    id. Fin. 1, 8 fin.; cf. id. Div. 2, 49, 101; and Nep. Pelop. 1 fin.
    (γ).
    With ab (class.):

    aut ab adversarii dicto exordiemur, aut, etc.,

    Auct. Her. 1, 6, 10:

    ab ipsa re,

    Cic. de Or. 2, 79, 320:

    a veritate, a dignitate,

    id. ib. 2, 8, 31.—
    (δ).
    Absol. (class.):

    ancilla hoc pacto exordiri coepit,

    Plaut. Cas. 3, 5, 31:

    jubent exordiri ita, ut eum, qui audiat, benevolum nobis faciamus, etc.,

    Cic. de Or. 2, 19, 80; so,

    ita, quasi, etc., Quint. prooem. § 4: in hunc modum,

    Tac. A. 3, 50:

    his verbis,

    id. ib. 6, 6:

    clamore,

    Cic. Cael. 15, 38.
    exorsus, a, um, in pass. signif., begun, commenced:

    exorsa tela,

    Plaut. Bacch. 2, 4, 116; Visell. ap. Prisc. p. 793 P.; cf.:

    reperiunt ea, quibus ante exorsa et potius detexta prope retexantur,

    Cic. de Or. 2, 38, 158.—In the plur. subst.: exorsa, ōrum, n., a beginning, commencement:

    per ambages et longa exorsa aliquem tenere,

    a long preamble, Verg. G. 2, 45:

    sua cuique exorsa laborem Fortunamque ferent,

    beginning, undertaking, id. A. 10, 111 (opp. exitus), Amm. 14, 11, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > exordior

  • 82 exorsa

    ex-ordĭor, orsus, 4, v. dep. a., to begin a web, to lay the warp, to weave (class.).
    I.
    Lit.:

    funem longum pedes LXXII.,

    Cato R. R. 135, 4; cf.

    trop.: neque exordiri primum, unde occipias, habes, Neque detexundam ad telam certos terminos,

    Plaut. Ps. 1, 4, 7; and:

    pertexe modo, Antoni, quod exorsus es,

    Cic. de Or. 2, 33, 145.—
    II.
    Transf., in gen., to begin, commence, esp. a speech; constr. with the acc., an inf., with ab or absol.
    (α).
    With acc. (so perh. not in Cic.):

    consilia,

    Plaut. As. 1, 1, 102:

    argutias adversus aliquem,

    id. Bacch. 1, 2, 19:

    facinus,

    id. ib. 4, 4, 71:

    hanc rem facete et callide,

    id. Pers. 4, 1, 7:

    bellum ab causa tam nefanda,

    Liv. 4, 17, 6:

    classicum ingenti spiritu,

    Suet. Caes. 32:

    tragoediam magno impetu,

    id. Aug. 85:

    causam,

    Quint. 4, 1, 2:

    preces,

    Ov. M. 10, 483:

    parricidia et caedes a Claudio,

    Suet. Ner. 33 et saep.—
    (β).
    With inf. (Ciceronian):

    imitabor ergo Aratum, qui magnis de rebus dicere exordiens, a Jove incipiendum putat,

    Cic. Rep. 1, 36:

    tunc dicere exorsus est,

    id. Fin. 1, 8 fin.; cf. id. Div. 2, 49, 101; and Nep. Pelop. 1 fin.
    (γ).
    With ab (class.):

    aut ab adversarii dicto exordiemur, aut, etc.,

    Auct. Her. 1, 6, 10:

    ab ipsa re,

    Cic. de Or. 2, 79, 320:

    a veritate, a dignitate,

    id. ib. 2, 8, 31.—
    (δ).
    Absol. (class.):

    ancilla hoc pacto exordiri coepit,

    Plaut. Cas. 3, 5, 31:

    jubent exordiri ita, ut eum, qui audiat, benevolum nobis faciamus, etc.,

    Cic. de Or. 2, 19, 80; so,

    ita, quasi, etc., Quint. prooem. § 4: in hunc modum,

    Tac. A. 3, 50:

    his verbis,

    id. ib. 6, 6:

    clamore,

    Cic. Cael. 15, 38.
    exorsus, a, um, in pass. signif., begun, commenced:

    exorsa tela,

    Plaut. Bacch. 2, 4, 116; Visell. ap. Prisc. p. 793 P.; cf.:

    reperiunt ea, quibus ante exorsa et potius detexta prope retexantur,

    Cic. de Or. 2, 38, 158.—In the plur. subst.: exorsa, ōrum, n., a beginning, commencement:

    per ambages et longa exorsa aliquem tenere,

    a long preamble, Verg. G. 2, 45:

    sua cuique exorsa laborem Fortunamque ferent,

    beginning, undertaking, id. A. 10, 111 (opp. exitus), Amm. 14, 11, 26.

    Lewis & Short latin dictionary > exorsa

  • 83 hospes

    hospĕs, ĭtis ( gen. plur. hospitium, Liv. 4, 35, 4), m.; hospĭta, ae, f. (cf. antistita from antistes, sospita from sospes, sacerdota from sacerdos, etc., but hospes, f., Att. ap. Non. 279, 11;

    Trag. Fragm. v. 51 Rib.: hospes amica,

    Ov. F. 6, 510:

    Aurora,

    Stat. Th. 6, 272; Sen. Agam. 318 al.) [= hostipets, hostis, a stranger; pa-, root of pasco, pater, to feed, hence],
    I.
    He who entertains a stranger, a host (one who entertains gratuitously, as a friend: caupo, one who entertains for pay);

    form hospes: alterum ad cauponem devertisse, ad hospitem alterum,

    Cic. Div. 1, 27, 57; so id. Fin. 5, 2, 4:

    tendimus hinc recta Beneventum, ubi sedulus hospes Paene macros, arsit, dum turdos versat in igne, etc.,

    Hor. S. 1, 5, 71:

    succinctus,

    id. ib. 2, 6, 107:

    amabilis,

    id. Ep. 2, 2, 132:

    hospitis affectu salutare,

    with a host's politeness, Juv. 8, 161.—Esp., one upon whom soldiers are quartered, Tac. H. 2, 66; 3, 41.—Hence repeated of both host and guest:

    per dexteram istam te oro, quam regi Deiotaro hospes hospiti porrexisti,

    Cic. Deiot. 3, 8; so,

    non hospes ab hospite tutus,

    Ov. M. 1, 144:

    Juppiter, = hospitalis,

    id. ib. 10, 224.— Fem., hospita, she who entertains a guest, a hostess:

    femina primaria, Servilia, vetere Dionis hospita,

    Cic. Verr. 2, 2, 8, § 24:

    figura et lineamenta hospitae,

    id. ib. 2, 2, 36, §

    89: Helene,

    Hor. C. 1, 15, 2.—In late Lat., for a concubine, Inscr. Orell. 2669; 4996. —
    II.
    Transf.
    A.
    A sojourner, visitor, guest, friend, xenos. Lit.:

    in domo clari hominis, in quam et hospites multi recipiendi et admittenda hominum cujusque modi multitudo,

    Cic. Off. 1, 39, 139:

    libri inter Cratippi commentarios tamquam hospites recipiendi,

    id. ib. 3, 33, 121:

    recipere hospites,

    id. Verr. 2, 1, 25, § 65:

    accipere hospitem,

    id. Fam. 9, 26 fin.:

    non hospites, sed peregrini atque advenae,

    id. Agr. 2, 34, 94:

    habuisses non hospitem, sed contubernalem,

    id. Fam. 9, 20, 1:

    et hostem et hospitem vidit,

    id. Div. 2, 37, 79; 6, 6, 2:

    is qui nuper Romae fuit Menedemus hospes meus,

    id. de Or. 1, 19, 85; cf. id. Lael. 7, 24:

    Polybius noster hospes,

    id. Rep. 4, 3:

    id factum ex suis hospitibus Caesar cognoverat,

    Caes. B. G. 5, 6, 2:

    in suos notos hospitesque quaerebant,

    id. B. C. 1, 74, 5:

    hospes familiae vestrae,

    Cic. Lael. 11, 36: homo multorum [p. 867] hospitum, id. Clu. 59, 163:

    mihi seu longum post tempus venerat hospes Sive, etc.,

    Hor. S. 2, 2, 118:

    si vespertinus subito te oppresserit hospes,

    id. ib. 2, 4, 17:

    hospite venturo, cessabit nemo tuorum,

    Juv. 14, 59: in officiis apud majores ita observatum est: primum tutelae, deinde hospiti, deinde clienti, tum cognato, postea adfini, Sabin. ap. Gell. 5, 13, 5.—In fem.:

    meamne hic in via hospitam, Quae heri huc Athenis cum hospite advenit meo, etc.,

    Plaut. Mil. 2, 6, 8; id. ib. 71; Ter. And. 2, 6, 8; Cic. Att. 5, 1, 3.—
    B.
    Opp. to a native, a stranger, foreigner (syn.:

    advena, peregrinus, peregrinator, alienus): adeone hospes hujusce urbis, adeone ignarus es disciplinae consuetudinisque nostrae, ut haec nescias?

    Cic. Rab. Perd. 10, 28:

    nec peregrinus atque hospes in agendo,

    id. de Or. 1, 50, 218:

    nos in nostra urbe peregrinantes errantesque tamquam hospites tui libri quasi domum deduxerunt,

    id. Ac. 1, 3, 9.—So in addressing a foreigner, like the Gr. xene, stranger:

    cum (Theophrastus) percontaretur ex anicula quadam, quanti aliquid venderet, et respondisset illa atque addidisset, Hospes, non pote minoris: tulisse eum moleste, se non effugere hospitis speciem, cum aetatem ageret Athenis optimeque loqueretur,

    id. Brut. 46, 172; Quint. 8, 1, 2: dic, hospes, Spartae, nos te hic vidisse jacentes, Cic. poët. Tusc. 1, 42, 101 (a transl. of the Gr. Ô xein, angellein Aakedaimoniois, etc., Herod. 7, 228): hospes, quid miras curare Serapin? Varr. ap. Non. 480, 30; Prop. 4, 1, 1.— Fem., hospita, a female stranger:

    hanc hospitam crepidula ut graphice decet,

    Plaut. Pers. 4, 2, 3.—
    C.
    Hence, a stranger in any matter, ignorant of, unacquainted with:

    si erit idem in consuetudine civitatis hospes,

    Cic. de Or. 2, 30, 131:

    vos ignoretis, vos hospites in hac urbe versamini,

    id. Mil. 12, 33.—
    D.
    Of inanim. or abstr. things adjectively, hospitable; strange, foreign.
    (α).
    Form hospes (only in post-Aug. poets): gemma, Pall. Insit. init.:

    tecta, etc.,

    Stat. Th. 12, 479:

    cymba,

    id. S. 5, 1, 252:

    honor,

    Claud. IV. Cons. Hon. 650.—
    (β).
    Form hospita (in the fem. and neutr. plur. mostly poet.): hirundines hospitae, Varr. ap. Arn. 6, 207:

    navis,

    Ov. F. 1, 340:

    quo tutior hospita lustres Aequora,

    Verg. A. 3, 377:

    conjunx hospita Teucris,

    id. ib. 6, 93:

    terra hospita,

    id. ib. 3, 539:

    tecta,

    Val. Fl. 2, 650:

    flumina,

    Stat. Th. 4, 842:

    litora mundo,

    id. S. 3, 5, 75:

    unda plaustris,

    bearing wagons on its frozen surface, Verg. G. 3, 362:

    vina,

    Val. Fl. 1, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > hospes

  • 84 jacio

    jăcĭo, jēci, jactum, 3, v. a. [cf. diôkô, to pursue; Germ. jagen], to make go, cause to go, send; hence, to throw, cast, fling, hurl.
    I.
    Lit.: genu ad aliquem, to hit or push one with the knee, Plaut. Capt. 4, 2, 17:

    lapides,

    Cic. Mil. 15:

    fulmen in medium mare,

    id. Div. 2, 19:

    in quem scyphum de manu jacere conatus,

    id. Verr. 2, 4, 10:

    aridam materiam de muro in aggerem,

    Caes. B. G. 7, 24:

    se in profundum,

    Cic. Sest. 20:

    saxeam pilam ponto,

    Verg. A. 9, 712:

    ensem fluctibus mediis,

    id. ib. 10, 683:

    balearica plumbum Funda jacit, Ov M. 2, 728: libellos in faciem ejus,

    Suet. Claud. 15 fin. —Freq. of dice-throwing:

    talos,

    Plaut. As. 4, 1, 35; 5, 2, 54; Cic. Fin. 3, 16, 54:

    Venerem,

    id. Div. 2, 59, 121; Suet. Aug. 71.—
    B.
    Transf.
    1.
    To lay, set, establish, build, found, construct, erect:

    urbi fundamenta,

    Liv. 1, 12:

    vallum,

    id. 30, 10:

    aggere jacto,

    Caes. B. G. 2, 12:

    molem,

    id. B. C. 1, 25:

    muros,

    Verg. A. 5, 631; 9, 712:

    moles,

    Cic. Att. 9, 14, 1:

    novae domus fundamenta,

    Suet. Calig. 22; Ov. F. 4, 835:

    molem in mare,

    Dig. 43, 8, 2, § 8.—
    2.
    To send forth, emit; to bring forth, produce:

    de corpore odorem,

    Lucr. 2, 846:

    igniculos,

    Cic. Att. 15, 26, 2:

    jacturas poma myricas,

    that will bear, Ov. A. A. 1, 747.—
    3.
    To throw away:

    scuta jacere, fugereque hostes, more habent licentiam,

    Plaut. Trin. 4, 3, 27:

    vestem procul,

    Ov. M. 4, 357:

    is sua jecit humi arma,

    id. ib. 3, 127:

    pavidas pharetras,

    Val. Fl. 5, 427.—Esp., to throw overboard, Dig. 41, 2, 21, § 2; 14, 2, 2, § 7; to cast, shed:

    cornua,

    Ov. A. A. 3, 78.—
    4.
    To throw, scatter, sow:

    volucres semina jacta legunt,

    Ov. M. 5, 485; id. H. 12, 17:

    jacto semine,

    Verg. G. 1, 104:

    seminibus jactis,

    id. ib. 2, 57; 6, 11; id. F. 1, 662:

    flores,

    id. A. 5, 79:

    lapides,

    id. E. 6, 41.—
    5.
    To project as a shadow:

    nullam umbram,

    Plin. 2, 73, 75, § 183 sq. —
    II.
    Trop.
    A.
    To throw, cast:

    contumeliam in aliquem,

    Cic. Sull. 7, 23:

    injuriam in aliquem,

    id. Par. 4, 1:

    adulteria,

    to lay to one's charge, id. Planc. 12, 30:

    ridiculum,

    id. Or. 26, 87:

    id, quod proponendum fuit, permotis animis jacit ad extremum,

    id. Part. 13, 46:

    jecit quidam casus caput meum, in mediam contentionem,

    id. Fam. 1, 9, 13:

    probra in feminas illustres,

    Tac. A. 11, 13.—
    B.
    To lay, set, establish:

    causae fundamenta,

    Cic. Fl. 2, 4:

    fundamenta pacis,

    id. Phil. 1, 1, 1:

    gradum atque aditum ad rem,

    id. Agr. 2, 15:

    odia in longum jacere,

    to strew, sow, Tac. A. 1, 69:

    fundamenta reipublicae,

    Suet. Aug. 28.—
    C.
    To throw out in speaking, to let fall, intimate, utter, mention, declare:

    assiduas querelas, Cic. poët. Div 1, 8, 14: illud, quod jacis obscure,

    id. Att. 2, 7, 4:

    suspicionem,

    id. Fl. 3, 6:

    de lacu Albano,

    Liv. 5, 15:

    vera an vana,

    id. 6, 14:

    multo plura praesens audivit, quam in absentem jacta erant,

    id. 43, 8:

    Jugurtha inter alias jacit oportere, etc.,

    Sall. J. 11:

    quaedam de habitu cultuque et institutis ejus,

    Tac. A 1, 11:

    fortuitos sermones,

    id. ib. 4, 68:

    ali quid per vaniloquentiam ac minas, id. ib 6, 31: multasque nec dubias significationes saepe jecit,

    Suet. Ner. 37:

    crimina non haec sunt nostro sine jacta dolore,

    Tib. 4, 14, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > jacio

  • 85 resero

    1.
    rĕ-sĕro, sēvi, 3, v. a., to sow or plant again; to plant with any thing, Varr. L. L. 5, § 39 Müll.; Col. 4, 33, 3; 3, 11, 2; Plin. 18, 20, 49, § 183.
    2.
    rĕ-sĕro, āvi, ātum, 1, v. a. [3. sero], to unlock, unclose, open (syn.: recludo, pando, aperio; class.; esp. freq. after the Aug. per.).
    I.
    Lit.:

    hi domos suas claudunt aut reserant,

    Plin. 10, 21, 24, § 49; so,

    fores,

    Tib. 1, 2, 18; 1, 8, 60; Ov. M. 10, 384:

    valvas,

    id. ib. 4, 761:

    postes,

    Tib. 1, 2, 31:

    limina,

    Verg. A. 7, 613:

    januam,

    Ov. F. 2, 455:

    carcerem,

    id. Am. 3, 2, 77; cf.:

    portas hosti,

    id. A. A. 3, 577:

    illi moenia,

    id. M. 8, 61:

    claustra,

    Sil. 7, 334:

    Italiam exteris gentibus,

    Cic. Phil. 7, 1, 2 (cf. also Italiam, Tac. H. 3, 2 fin. ex conj.):

    urbem reserare et pandere portas,

    Verg. A. 12, 584:

    infernas sedes (with recludere),

    id. ib. 8, 244:

    aures,

    Liv. 40, 8 fin.:

    pectus,

    Ov. M. 6, 663: latebras insidiarum, Amm. 14, 11, 9:

    urbem,

    to take by storm, id. 15, 8, 19.— Poet.:

    simulac species patefacta est verna diei Et reserata viget genetabilis aura Favoni,

    Lucr. 1, 11.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to open, lay open, unclose: nos ausi reserare..., Enn. ap. Cic. Or. 51, 171 (Ann. v. 226 Vahl.):

    nec ita claudenda res est familiaris, ut eam benignitas aperire non possit, nec ita reseranda, ut pateat omnibus,

    Cic. Off. 2, 15, 55:

    obsaepta diutinā servitute ora reseramus,

    Plin. Pan. 66 fin.:

    ubi, Jane biceps, longum reseraveris annum,

    open, begin, Ov. P. 4, 4, 23; cf.:

    aperire annum fastosque reserare (as consul),

    Plin. Pan. 58, 4:

    emicuit reserata dies,

    Val. Fl. 1, 655.—
    B.
    In partic., to disclose, reveal something unknown:

    oracula mentis,

    Ov. M. 15, 145:

    secreta,

    Val. Fl. 2, 438:

    futura,

    Sil. 7, 436:

    operta animi,

    Mamert. Grat. Act. ad Julian. 17: commissa, Petr. poët. Fragm. 28, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > resero

  • 86 spatium

    spătĭum, ii, n. [root spa-, to draw; Gr. spaô; span-, to stretch; Gr. spanis, want; cf.: penomai, penês; Germ. spannen; Dor. spadion (=stadion), race-course; cf. Lat. penuria], room, a space (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: est natura loci spatiumque profundi, Quod neque percurrere flumina possint, Nec, etc.... Usque adeo passim patet ingens copia rebus;

    Finibus exemptis,

    Lucr. 1, 1002; 5, 370; 1, 389:

    locus ac spatium, quod inane vocamus,

    id. 1, 426; cf. id. 1, 523:

    per totum caeli spatium diffundere sese (solis lux),

    id. 4, 202; cf.:

    tres pateat caeli spatium non amplius ulnas,

    Verg. E. 3, 105:

    flumen Dubis paene totum oppidum cingit: reliquum spatium, quā flumen intermittit, mons continet,

    Caes. B. G. 1, 38:

    temporibus rerum et spatiis locorum animadversis,

    id. B. C. 3, 61 fin.:

    quod spatium non esset agitandi,

    Nep. Eum. 5, 4:

    spatium loci,

    Quint. 8, 3, 84:

    spatio distante,

    Ov. M. 11, 715.—
    B.
    In partic.
    1.
    A (limited) space, distance, interval (syn. intervallum):

    siderum genus spatiis immutabilibus ab ortu ad occasum commeans,

    Cic. N. D. 2, 19, 49:

    magno spatio paucis diebus confecto,

    Caes. B. G. 3, 29:

    itineris spatium,

    id. B. C. 1, 24 fin.:

    viae spatium,

    the distance, length, Ov. M. 8, 794:

    trabes paribus intermissae spatiis (shortly before: paribus intervallis),

    Caes. B. G. 7, 23; cf.:

    alios ineunt cursus aliosque recursus Adversi spatiis,

    Verg. A. 5, 584 Coningt. ad loc.:

    hic locus aequo fere spatio ab castris utrisque aberat,

    Caes. B. G. 1, 43:

    inter duas acies tantum erat relictum spatii, ut, etc.,

    id. B. C. 3, 92:

    cum Viridorix contra eum duum milium spatio consedisset,

    id. B. G. 3, 17:

    magnum spatium abesse,

    id. ib. 2, 17:

    quo tanta machinatio ab tanto spatio institueretur?

    id. ib. 2, 30:

    tormentorum usum spatio propinquitatis interire,

    id. B. C. 2, 16 fin.:

    jamque tenebat Nox medium caeli spatium,

    Hor. S. 2, 6, 101:

    illi medio in spatio chorus Occurrit,

    Verg. A. 10, 219:

    dimidium fere spatium confecerat, cum, etc.,

    Nep. Eum. 9, 1:

    spatium discrimina fallit,

    the distance, Ov. M. 8, 577.—
    b.
    Size, bulk, extent:

    dum spatium victi considerat hostis (serpentis),

    Ov. M. 3, 95:

    elephantis,

    Luc. 9, 732:

    oris Et colli, ov. M. 2, 672: dat spatium collo,

    id. ib. 3, 195:

    breve lateris,

    Juv. 6, 503; cf.:

    quod sit homini spatium a vestigio ad verticem,

    Plin. 7, 17, 17, § 77:

    spatia montis,

    id. 35, 1, 1, § 2:

    spatium admirabile rhombi,

    very large, Juv. 4, 39:

    vasti corporis,

    Sen. Hippol. 806:

    plantae Herculis,

    Gell. 1, 1, 2: trahit aures in spatium, in length, i. e. lengthens them out, Ov. M. 11, 176; so,

    in spatium,

    id. ib. 2, 197; 7, 783; Sil. 13, 562.—
    2.
    An open space for walking, racing, etc., in.
    a.
    A walk, promenade; a public place or square, etc. (cf. ambulatio):

    urbs delubris distincta spatiisque communibus,

    Cic. Rep. 1, 26, 41:

    templaque et innumeris spatia interstincta columnis,

    i. e. colonnades, porticos, Stat. S. 3, 5, 90:

    quin igitur ad illa spatia nostra sedesque pergimus, ubi cum satis erit deambulatum, requiescemus,

    Cic. Leg. 1, 4, 14:

    spatia silvestria,

    id. ib. 1, 5, 15:

    orator ex Academiae spatiis,

    id. Or. 3, 12 (quoted by Quint. 12, 2, 23, and by Tac. Or. 32):

    Academiae non sine causā nobilitata spatia,

    Cic. Fin. 5, 1, 1: locus planis Porrectus spatiis, in level spaces, i. e. plains, Hor. Ep. 1, 7, 42:

    ille actus habenā Curvatis fertur spatiis,

    Verg. A. 7, 381.—
    b.
    A race-course, track:

    sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo Vicit Olympia,

    Enn. Ann. 18, 22:

    nec vero velim quasi decurso spatio a calce ad carceres revocari,

    Cic. Sen. 23, 83:

    amat spatiis obstantia rumpere claustra,

    Hor. Ep. 1, 14, 9:

    cum carceribus sese effudere quadrigae, Addunt in spatia,

    Verg. G. 1, 513 Forbig. ad loc.:

    hic ad Elei metas et maxuma campi Sudabit spatia,

    id. ib. 3, 202: signoque repente Corripiunt spatia [p. 1736] audito, id. A. 5, 316:

    tritumque relinquunt Quadrijugi spatium,

    Ov. M. 2, 168; cf.:

    equi Pulsabant pedibus spatium declivis Olympi,

    id. ib. 6, 487:

    abstulere me velut de spatio Graeciae res immixtae Romanis,

    Liv. 35, 40, 1:

    nobilis equos cursus et spatia probant,

    Tac. Or. 39.—
    c.
    Poet., in gen., room or space in a building:

    Phocus in interius spatium pulchrosque recessus Cecropidas ducit,

    the inner space, the interior, Ov. M. 7, 670.—
    3.
    Transf., the action of walking, a walk, promenade; a turn, course:

    cum in ambulationem ventum esset, Scaevolam, duobus spatiis tribusve factis, dixisse, etc.,

    Cic. de Or. 1, 7, 28; cf. id. Rep. 1, 12, 18; Suet. Aug. 83:

    si interdum ad forum deducimur, si uno basilicae spatio honestamur,

    Cic. Mur. 34, 70:

    septem spatiis circo meruere coronam,

    Ov. Hal. 68:

    (agitatores) septimo spatio palmae appropinquant,

    Sen. Ep. 30, 13.—
    II.
    Trop.
    A.
    Of time.
    1.
    In gen., a space of time, interval, period:

    spatia omnis temporis non numero dierum sed noctium finiunt,

    Caes. B. G. 6, 18:

    spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1:

    quantum fuit diei spatium,

    as the portion of the day allowed, Caes. B. G. 2, 11 fin.:

    annuum spatium,

    id. B. C. 3, 3:

    annuum, menstruum, diurnum, nocturnum,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    dierum triginta,

    id. Verr. 2, 2, 39, § 96:

    parvo dilexit spatio Minoida Theseus,

    Prop. 2, 24, 43 (3, 19, 27):

    spatio brevi,

    Hor. C. 1, 11, 6:

    in brevi spatio mutantur secla animantum,

    Lucr. 2, 77; so,

    in brevi spatio,

    Ter. Heaut. 5, 2, 2:

    aliquid longo spatio tenere,

    Cic. Off. 2, 23, 81:

    me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,

    id. Rab. Perd. 2, 6:

    hoc interim spatio conclave illud concidisse,

    id. de Or. 2, 86, 353:

    spatia annorum,

    Prop. 3 (4), 21, 31:

    spatium juventae Transire,

    Ov. M. 15, 225:

    illa dies... incerti spatium mihi finiat aevi,

    id. ib. 15, 874:

    post sexagesimum vitae spatium,

    i. e. after the sixtieth year, Plin. 7, 50, 51, § 170.—
    2.
    In partic.
    a.
    Of a portion of time in which to do any thing, space, time, leisure, opportunity:

    neque, ut celari posset, tempus spatium ullum dabat,

    Ter. Hec. 3, 3, 14:

    nisi tempus et spatium datum sit,

    Cic. Quint. 1, 4:

    irae suae spatium et consilio tempus dare,

    Liv. 8, 32:

    ubicumque datum erat spatium solitudinis,

    Ter. Hec. 1, 2, 55:

    quantum spatii nobis datur,

    Cic. de Or. 1, 59, 252:

    tempus inane peto, requiem spatiumque furori,

    Verg. A. 4, 433: ne properes, oro;

    spatium pro munere posco,

    Ov. R. Am. 277:

    proin quicquid est, da tempus ac spatium tibi. Quod ratio non quit, saepe sanavit mora,

    Sen. Agam. 2, 129.—Esp.: spatium (aliquid, nihil spatii, etc.) alicui faciendi or ad faciendum aliquid, time to do a thing:

    breve spatium'st perferundi quae minitas mihi,

    Plaut. Capt. 3, 5, 85:

    ut Ne esset spatium cogitandi ad disturbandas nuptias,

    Ter. And. 1, 2, 11:

    quam longum spatium amandi amicam tibi dedi!

    id. Hec. 4, 4, 62:

    dare alicui spatium ad se colligendum,

    Cic. Caecin. 2, 6:

    ad scribendum,

    id. Fam. 15, 17, 1:

    pila in hostes coniciendi,

    Caes. B. G. 1, 52; 4, 13; Ov. M. 10, 163:

    nec fuit spatium ad contrahenda castra,

    Caes. B. G. 7, 40:

    cum erit spatium, utrumque praestabo,

    Cic. Att. 5, 14, 1:

    si spatium ad dicendum habuissemus,

    id. Verr. 1, 18, 56:

    spatium sumamus ad cogitandum,

    id. Fin. 4, 1, 1; id. de Or. 1, 33, 150:

    sex dies ad eam rem conficiendam spatii postulant,

    Caes. B. C. 1, 3 fin.:

    vix explicandi ordines spatium Etruscis fuit,

    Liv. 2, 46, 3:

    spatium Vitellianis datum refugiendi,

    Tac. H. 2, 25.—Rarely with dat.:

    spatium quidem tandem adparandis nuptiis, vocandi, sacruficandi dabitur paululum,

    Ter. Phorm. 4, 4, 20.—
    b.
    A year of life:

    quosdam (morbos) post sexagesimum vitae spatium non accidere,

    Plin. 7, 50, 51, § 170. —
    c.
    Metrical time, measure, quantity:

    trochaeus, qui est eodem spatio quo choreus,

    Cic. Or. 57, 193; cf. Quint. 1, 5, 18:

    neu sermo subsultet imparibus spatiis ac sonis, miscens longa brevibus, etc.,

    id. 11, 3, 43; cf. id. 11, 3, 40; 11, 3, 17 al.—
    B.
    (Acc. to I. B.) A path, course, race, track:

    ut eadem spatia quinque stellae dispari motu cursuque conficiant,

    Cic. de Or. 3, 45, 178:

    quid mihi opu'st, decurso aetatis spatio, cum meis gerere bellum?

    Plaut. Stich. 1, 2, 14:

    prope jam excurso spatio,

    Ter. Ad. 5, 4, 6:

    te vero, mea quem spatiis propioribus aetas Insequitur,

    Verg. A. 9, 275: deflexit jam aliquantulum de spatio curriculoque consuetudo majorum, Cic. Lael. 12, 40; cf.:

    quemadmodum simus in spatio Q. Hortensium ipsius vestigiis persecuti,

    id. Brut. 90, 307:

    currenti spatium praemonstra,

    Lucr. 6, 93:

    pede inoffenso spatium decurrere vitae,

    Ov. Tr. 3, 4, 33; Sen. Troad. 398.

    Lewis & Short latin dictionary > spatium

  • 87 stimulus

    stĭmŭlus, i, m. [for stig-mulus, from the root stig; Gr. stizô; v. stilus].
    I.
    A goad for driving cattle, slaves, etc. (class., [p. 1760] esp. in the trop. sense).
    A.
    Lit.:

    jam lora teneo, jam stimulum in manu: Agite equi, etc.,

    Plaut. Men. 5, 2, 112:

    parce, puer, stimulis, et fortius utere loris,

    Ov. M. 2, 127:

    aut stimulo tardos increpuisse boves,

    Tib. 1, 1, 30 (12); cf. Ov. M. 14, 647:

    ita te forabunt patibulatum per vias Stimulis,

    Plaut. Ps. 1, 1, 54:

    aliquem stimulo fodere,

    id. Curc. 1, 2, 40:

    dum te stimulis fodiam,

    Cic. Phil. 2, 34, 86:

    numquam stimulo lacessat juvencum,

    Col. 2, 2, 26.—As a term of abuse of slaves:

    stimulorum seges,

    Plaut. Aul. 1, 1, 6; cf. id. Cas. 2, 8, 11:

    stimulorum tritor,

    id. Pers. 5, 2, 17.—Prov.:

    si stimulos pugnis caedis, manibus plus dolet,

    i. e. an evil is aggravated by foolish opposition, Plaut. Truc. 4, 2, 55; cf.:

    advorsum stimulum calces,

    kick against the pricks, Ter. Phorm. 1, 2, 28.—
    B.
    Trop., a goad (as in Engl., either that which vexes, irritates, torments, or, more freq., that which spurs on, incites, stimulates).
    1.
    A sting, torment, pang:

    mens sibi conscia factis... adhibet stimulos torretque flagellis,

    Lucr. 3, 1019; cf.:

    subesse caecum aliquem cordi stimulum,

    id. 3, 874:

    ne illa stimulum longum habet, quae usque illinc cor pungit meum,

    Plaut. Truc. 4, 3, 79:

    stimulos doloris contemnere,

    Cic. Tusc. 2, 27, 66; cf.:

    (res malae) lacerant, vexant, stimulos admovent, etc.,

    id. ib. 3, 16, 35:

    stimulos in pectore caecos Condidit,

    Ov. M. 1, 726.—
    2.
    A spur, incentive, incitement, stimulus:

    animum gloriae stimulis concitare,

    Cic. Arch. 11, 29:

    quidam industriae ac laboris (with illecebrae libidinum),

    id. Cael. 5, 12:

    quot stimulos admoverit homini victoriae studioso,

    id. Sest. 5, 12; cf.:

    defendendi Vatinii,

    id. Fam. 1, 9, 19:

    omnia pro stimulis facibusque ciboque furoris Accipit,

    Ov. M. 6, 480:

    ardet, et injusti stimulis agitatur amoris,

    id. F. 2, 779:

    non hostili modo odio sed amoris etiam stimulis,

    Liv. 30, 14, 1:

    ad hanc voluntatem ipsius naturae stimulis incitamur,

    Cic. Rep. 1, 2, 3:

    ad dicendum etiam pudor stimulos habet,

    Quint. 10, 7, 16:

    agrariae legis tribuniciis stimulis plebs furebat,

    Liv. 2, 54; cf.:

    acriores quippe aeris alieni stimulos esse,

    id. 6, 11:

    subdere stimulos animo,

    id. 6, 34:

    in aliquem stimulis accendi,

    Tac. H. 3, 45; cf.:

    suis stimulis excitos Moesiae duces,

    id. ib. 3, 53:

    secundae res acrioribus stimulis animos explorant,

    id. ib. 1, 15:

    acres Subjectat lasso stimulos,

    Hor. S. 2, 7, 94:

    stimulos sub pectore vertit Apollo,

    Verg. A. 6, 101:

    movere acres stimulos irarum,

    Luc. 2, 324:

    accensae stimulis majoribus irae,

    Stat. Th. 11, 497:

    dare stimulos laudum,

    id. Achill. 1, 203.—
    II.
    In milit. lang., a pointed stake concealed beneath the surface of the ground, to repel hostile troops (syn.:

    sudes, stipes),

    Caes. B. G. 7, 73 fin.:

    se stimulis induere,

    id. ib. 7, 82.

    Lewis & Short latin dictionary > stimulus

  • 88 verus

    vērus, a, um, adj. [etym. dub.; cf. Zend var, believe; Sanscr. var, choose, wish], true, real, actual, genuine, etc. (opp. falsus, fictus).
    I.
    Lit.:

    secerni blandus amicus a vero et internosci tam potest adhibitā diligentiā, quam omnia fucata et simulata a sinceris atque veris,

    Cic. Lael. 25, 95:

    perspicere, quid in quāque re verum sincerumque sit,

    id. Off. 2, 5, 18:

    vera an falsa,

    Ter. And. 5, 4, 19:

    res vera (opp. ficta),

    Cic. Lael. 7, 24:

    verus ac germanus Metellus,

    id. Verr. 2, 4, 66, § 147; cf.:

    ipsus verus Harpax,

    Plaut. Ps. 4, 7, 111:

    vera mea uxor,

    id. As. 1, 1, 46 (dub.;

    al. verum): color,

    Ter. Eun. 2, 3, 27:

    vultus,

    id. And. 5, 1, 20:

    via,

    Plaut. Cas. 2, 6, 17:

    vera et perfecta amicitia,

    Cic. Lael. 6, 22:

    vera, gravis, solida gloria,

    id. Phil. 5, 18, 50:

    decus,

    id. Rep. 6, 23, 25:

    causa verissima,

    id. Ac. 2, 4, 10:

    virtus,

    Hor. C. 3, 5, 29:

    dolores,

    id. Ep. 1, 17, 57:

    amicus,

    id. A. P. 425:

    nati,

    legitimate, Prop. 2, 9, 17:

    verius ergo quid sit,

    Mart. 8, 76, 7:

    ut verum esset, suā voluntate sapientem descendere, etc.,

    Cic. Rep. 1, 6, 11:

    id si ita est, ut, etc.... sin autem illa veriora, ut, etc.,

    id. Lael. 4, 14.—
    B.
    Subst.: vērum, i, n., what is true or real, the truth, the reality, the fact:

    interesse oportet, ut inter rectum et pravum, sic inter verum et falsum,

    Cic. Ac. 2, 11, 33:

    notionem veri et falsi nullam habere,

    id. ib.:

    verum dicere,

    Plaut. Am. 1, 1, 89; Ter. And. 2, 6, 6:

    si simile veri quid invenerim,

    Cic. Ac. 2, 20, 66; id. Rep. 3, 5, 8:

    si verum scire vis,

    id. Att. 12, 41, 3:

    si verum quaerimus,

    id. Tusc. 2, 23, 55:

    verum quidem si audire volumus,

    id. Brut. 73, 256:

    verum non libenter audire,

    Mart. 8, 76, 8:

    minor est tua gloria vero,

    Ov. H. 15 (16), 143:

    ut quid hujus veri sit, sciam,

    Plaut. Aul. 4, 10, 72; cf.:

    non pervident quid sit in vero,

    actually, really, Lact. 1, 17, 1.—So the freq. construction of the gen. veri with similis, similiter, and similitudo (by many also joined together [p. 1979] in one word, verisimilis, etc.):

    narrationem jubent veri similem esse,

    Cic. de Or. 2, 19, 80:

    id quod veri simile occurrit,

    id. Tusc. 2, 2, 5:

    veri simillimum mihi videtur, quodam tempore, etc.,

    id. Inv. 1, 3, 4:

    veri similiora,

    id. N. D. 1, 24, 66:

    res similis veri,

    Liv. 26, 38, 9:

    simillimum veri,

    Cic. Tusc. 5, 4, 11:

    quod est magis verisimile,

    Caes. B. G. 3, 13:

    veri similiter fingere,

    App. Mag. p. 293:

    veri similius,

    id. ib. and p. 312; Tert. Apol. 16:

    veri similitudinem sequi,

    Cic. Ac. 2, 33, 107; Sen. Ben. 4, 33, 2; genuine, Plin. 34, 7, 17, § 66; cf.

    , in a reversed order: similitudo veri,

    Cic. Part. Or. 11, 40; id. Univ. 3:

    res facit controversiam aut de vero aut de recto aut de nomine,

    respecting fact, id. Or. 34, 121:

    nec procul a vero est, quod,

    from the truth, Ov. Tr. 5, 6, 27:

    ex vero positum permansit Equiria nomen,

    id. F. 2, 859:

    in vero esse,

    to be true, Lact. 1, 11, 31; 1, 17, 1:

    teneras aures mordaci radere vero,

    Pers. 1, 107.— Plur.:

    recta et vera loquere,

    Plaut. Capt. 5, 2, 7:

    vera dico,

    id. Am. 1, 1, 239; 2, 1, 12; 2, 2, 55 al.:

    artem se tradere vera ac falsa dijudicandi,

    Cic. de Or. 2, 38, 157:

    qui species alias veris... caput (= alias ab iis quae verae sunt, Orell.),

    Hor. S. 2, 3, 208:

    adjecta veris credibilis rerum imago,

    Quint. 4, 2, 123:

    vis dicam tibi veriora veris?

    Mart. 6, 30, 6.
    II.
    Transf.
    A.
    Like rectus, consonant with reason or good morals, i. e. right, proper, fitting, suitable, reasonable, just (class.):

    ah, Idnest verum?

    Ter. And. 4, 1, 5:

    cum aliquid verum ac rectum esse dicitur,

    Cic. Leg. 3, 15, 34:

    quod est rectum, verum quoque est,

    id. ib. 2, 5, 11:

    omnia recta, vera,

    id. Tusc. 3, 27, 64:

    lex vera atque princeps,

    id. Leg. 2, 4, 10:

    quibus peritia et verum ingenium est,

    Sall. H. 1, 111 Dietsch:

    ea, si vera existimare voles, maxume hortabuntur,

    id. ib. 4, 61, 3 ib.:

    nil Grosphus nisi verum orabit et aequum,

    Hor. Ep. 1, 12, 23.—
    2.
    Esp., verum est, with subject-clause (so most freq. = aequum est, etc.):

    neque verum esso, qui suos fines tueri non potuerint, alienos occupare,

    Caes. B. G. 4, 8:

    (Cato) negat verum esse, allici benevolentiam cibo,

    Cic. Mur. 35, 74:

    verum est, (agrum) habere eos, quorum sanguine ac sudore partus sit,

    Liv. 2, 48, 2; 3, 40, 11; 24, 48, 11;

    28, 13, 7: metiri se quemque suo modulo ac pede, verum est,

    Hor. Ep. 1, 7, 98; id. S. 2, 3, 212:

    verius esse, Ti. Sempronio imperium habenti tradi exercitum quam legato,

    Liv. 35, 8, 6:

    me verius unum Pro vobis foedus luere,

    Verg. A. 12, 694: si verum est, with acc. and inf., if the view is correct, Cic. N. D. 3, 31, 77; Liv. 30, 26, 7.— Rarely with ut:

    praeclarum illud est, et, si quaeris, rectum quoque et verum, ut, etc.,

    right and just, Cic. Tusc. 3, 29, 73:

    si verum est, quod nemo dubitat, ut populus Romanus superarit, etc.,

    Nep. Hann. 1, 1.—
    3.
    Subst.: vērum, i, n., honor, duty:

    in senatu parsilla, quae vero pretium aut gratiam anteferebat,

    Sall. J. 16, 1.—
    B.
    Speaking or containing the truth, true, veracious, = veridicus (rare):

    sum verus?

    Ter. And. 2, 5, 12:

    vates,

    Ov. H. 16, 123:

    Apollinis os,

    id. M. 10, 209:

    judicium viri eruditissimi ac super ista verissimi,

    Plin. Ep. 9, 25, 2; 2, 9, 4; cf.:

    quo viro nihil firmius, nihil verius,

    id. ib. 4, 22, 3:

    verissimus et sapientissimus judex,

    most conscientious, Cic. Rosc. Am. 30, 84.— Advv.
    A. 1.
    Lit., truly, just so, certainly, doubtless, even so, yes, as a confirmatory reply (ante-class. and rare, while vero is classical; v. vero init.): So. Facies? Ch. Verum, Ter. Heaut. 5, 3, 11; Plaut. As. 4, 2, 45. Ct. Men' quaerit? Sy. Verum, Ter. Ad. 4, 2, 4; id. Eun. 2, 3, 56; 5, 6, 18.—
    2.
    Transf.
    a.
    In gen., as a strongly corroborative adversative particle, but in truth, but not with standing, but yet; and after negative clauses, but even, but:

    merito maledicas mihi, si id ita factum est: Verum haud mentior, resque uti facta, dico,

    Plaut. Am. 2, 1, 23; 1, 2, 22; Ter. And. prol. 4; id. Eun. 1, 2, 103; id. Heaut. 3, 3, 37:

    in optimorum consiliis posita est civitatium salus: praesertim cum, etc.... Verum hunc optimum statum pravis hominum opinionibus eversum esse dicunt,

    Cic. Rep. 1, 34, 51:

    quod ejus (Hermagorae) peccatum reprehendendum videtur, verum brevi,

    id. Inv. 1, 9, 12:

    quae non dicunt, verum intellegi volunt,

    Quint. 8, 5, 12:

    sed nos non, quid nobis utile, verum quid oratori necessarium sit, quaerimus,

    Cic. de Or. 1, 60, 254: ea sunt omnia non a naturā, verum a magistro, id. Mur. 29, 61; Verg. E. 3, 35.—
    (β).
    In the construction non modo (solum, tantum)... verum etiam (quoque), not only... but also:

    non modo agendo, verum etiam cogitando,

    Cic. Cael. 19, 45; id. Verr. 2, 2, 66, § 161:

    non solum naturā et moribus, verum etiam studio et doctrinā,

    id. Lael. 2, 6:

    non ingrato tantum, verum etiam invido et crudeli animo,

    Just. 21, 6, 7:

    servavit ab omni Non solum facto, verum opprobrio quoque turpi,

    Hor. S. 1, 6, 84: non modo... verum ne... quidem, not only not... but not even, Cic. Rep. 3, 30, 42.—
    b.
    In partic.
    (α).
    In a transition, but, yet, still (freq. and class.):

    non edepol nunc, ubi terrarum sim scio, si quis roget... Ilicet, mandata eri perierunt una et Sosia, Verum certum'st confidenter hominem contra adloqui,

    Plaut. Am. 1, 1, 183:

    deinde hoc vobis confirmo, etc.... verum quod ego laboribus, etc.... me persecuturum esse polliceor, etc.,

    Cic. Verr. 1, 17, 51: verum schemata lexeôs duorum sunt generum, Quint. 9, 3, 2:

    verum etiamsi quis summa desperet,

    id. 12, 11, 26:

    verum veniat sane,

    Cic. Verr. 2, 2, 31, § 76 et saep.—Strengthened by enim, vero, and (in class. prose) enimvero, but truly, but indeed:

    verum enim, quando bene promeruit, fiat,

    Ter. Ad. 2, 1, 47: verum vero inter offam atque herbam, ibi vero longum intervallum est, Cato ap. Gell. 13, 17, 1:

    verum hercle vero,

    Plaut. Curc. 3, 5:

    si ullo in loco ejus provinciae frumentum tanti fuit, quanti, etc. Verum enim vero cum, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 194; so,

    verum enim vero,

    id. de Or. 3, 14, 54 N. cr.; Sall. C. 20, 10; Liv. 4, 4, 8.—
    (β).
    In breaking off the current of discourse (cf. sed), but however, but:

    exspectabantur Calendae Januariae, fortasse non recte. Verum praeterita omittamus,

    Cic. Phil. 5, 12, 31: verum quidem haec hactenus;

    cetera quotiescumque voletis,

    id. Tusc. 3, 34, 84:

    sed hoc nihil ad me... Verum hoc (ut dixi) nihil ad me. Illud ad me, etc.,

    id. de Or. 2, 32, 139.—
    B.
    vērō, in truth, in fact, certainly, truly, to be sure, surely, assuredly:

    eho, mavis vituperari falso, quam vero extolli?

    Plaut. Most. 1, 3, 21:

    iste eum sese ait, qui non est, esse: et qui vero est negat,

    id. Capt. 3, 4, 35: Tox. Amplectere sis. Lemn. Ego vero, id. Pers. 5, 1, 12; cf. Curt. 6, 3, 5: As. Ego non novi adulescentem vostrum. St. Veron'? As. Serio, Plaut. Truc. 2, 2, 47:

    veron' serio?

    id. Merc. 4, 1, 19:

    itane vero obturbat?

    Ter. And. 5, 4, 23: Ch. Vah, gloriare evenisse ex sententiā? Sy. Non hercle vero, verum dico, id. Heaut. 4, 5, 18:

    quod de domo scribis... ego vero tum denique mihi videbor restitutus, si, etc.,

    Cic. Fam. 14, 2, 3; cf.

    even at the beginning of a letter: ego vero cupio te ad me venire,

    I do really wish, id. ib. 14, 16, 10; so,

    ego vero vellem,

    id. ib. 4, 6, 1:

    cum effusis gaudio lacrimis cupere vero diceret, etc.,

    Liv. 27, 19, 12; Plin. Ep. 9, 20, 1.—

    Esp., in apodosis, tum vero: postea quam ad causam dicendam ventum est, tum vero sine metu omnes erant, etc.,

    Cic. Verr. 2, 2, 29, § 70; Sall. J. 94, 3; Stat. Th. 1, 412; cf.

    tum, III. B. 1.—Ironically: sane quia vero hae mihi patent semper fores,

    Ter. Eun. 1, 2, 9:

    multum vero haec eis jura profuerunt,

    Cic. Verr. 2, 5, 47, § 124:

    turpem vero actionem, etc.,

    id. Phil. 13, 11, 25:

    egregiam vero laudem refertis,

    Verg. A. 4, 93.—With immo:

    immo vero indignum facinus faxo ex me audies,

    Ter. And. 5, 2, 13. —
    b.
    In corroborative replies, yes, certainly, by all means, assuredly, etc. (class.; while verum in this sense is only ante-class.): De. An quid est etiam amplius? He. Vero amplius, Ter. Ad. 3, 4, 23; id. Eun. 3, 1, 12: M. Fuisti saepe, credo, in scholis philosophorum. A. Vero, ac libenter quidem, Cic. Tusc. 2, 11, 26:

    sed tu orationes nobis veteres explicabis? Vero, inquam, Brute,

    id. Brut. 87, 300:

    tu vero, inquam, Tite,

    id. ib. 85, 292:

    nos vero, inquit ille,

    id. Fin. 4, 28, 80: M. Cadere, opinor, in sapientem aegritudinem tibi dixisti videri. A. Et vero ita existimo, id. Tusc. 3, 6, 12.—With immo, nay rather: De. Quin tu mi argentum cedo. Ph. Immo vero uxorem tu cedo, Ter. Phorm. 5, 8, 43:

    sed da mihi nunc, satisne probas? Immo vero et haec, etc.,

    Cic. Ac. 1, 3, 10:

    immo vero, inquit, ii vivunt, qui, etc.,

    id. Rep. 6, 14, 14: S. Quid domi? pluresne praesunt negotiis tuis? L. Immo vero unus, inquit, id. ib. 1, 39, 61.—And, to strengthen negative answers, joined with minime: S. Quid? totam domum num quis alter, praeter te, regit? L. Minime vero, Cic. Rep. 1, 39, 61; 3, 32, 44; id. Ac. 1, 1, 2; id. Off. 3, 6, 29 al.—
    c.
    In urgent or encouraging expostulation, but, though, however, etc.: Ni. Cape hoc tibi aurum, Chrysale, i, fer filio. Ch. Non equidem accipiam. Ni. Cape vero:

    odiose facis,

    take it though, Plaut. Bacch. 4, 9, 139:

    respice vero,

    id. Ep. 1, 1, 3:

    ostende vero,

    id. ib. 5, 2, 58:

    minue vero iram,

    Ter. Phorm. 2, 3, 88.—
    d.
    To indicate a climax, even, indeed:

    neque solum in tantis rebus, sed etiam in mediocribus vel studiis vel officiis, vel vero etiam negotiis contemnendum,

    Cic. Rep. 1, 3, 4:

    quod cum tam multi homines audissent, statim ad me defertur: immo vero, ut quisque me viderat, narrabat,

    id. Verr. 1, 7, 19:

    nec vero jam meo nomine abstinent,

    id. Rep. 1, 3, 6:

    neque vero id satis habuit,

    Nep. Epam. 4, 5.—
    2.
    Transf., as a strongly corroborative adversative particle, but in fact, but indeed, however (always placed after a word):

    ne T. quidem Postumius contemnendus in dicendo: de re publicā vero non minus vehemens orator, quam bellator fuit,

    Cic. Brut. 77, 269:

    non vero tam isti (sc. mortui sunt) quam tu ipse, nugator,

    id. Sen. 9, 27:

    dixisti non auxilium mihi, sed me auxilio defuisse. Ego vero fateor hercule, quod viderim mihi auxilium non deesse, idcirco me illi auxilio pepercisse,

    id. Planc. 35, 86; id. Rep. 1, 7, 12:

    ubi per exploratores Caesar certior factus est, tres jam copiarum partes Helvetios id flumen transduxisse, quartam vero partem citra flumen Ararim reliquam esse,

    Caes. B. G. 1, 12.—In transitions:

    age vero ceteris in rebus quali sit temperantiā, considerate,

    Cic. Imp. Pomp. 14, 40:

    nec vero tibi de versibus respondebo,

    id. Phil. 2, 8, 20.—
    C.
    vērē, according to truth, truly, really, in fact; properly, rightly, aright:

    hoc quom fit, ibi non vere vivitur,

    Ter. Heaut. 1, 1, 102 Fleck.:

    honestum, quod proprie vereque dicitur, id in sapientibus est solis,

    Cic. Off. 3, 3, 13:

    quis putare vere potest, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 28:

    vere ducere,

    id. ib. 1, 38, 60:

    verene hoc memoriae proditum est? etc.,

    id. ib. 2, 15, 28:

    immo, si vere volumus dicere, jam incohavit bellum,

    Liv. 41, 23, 13:

    omnia vere vates locuta est,

    Verg. A. 6, 188:

    vere an dolo,

    Spart. Sev. 5.— Comp.:

    libentius quam verius,

    Cic. Mil. 29, 78:

    Ligures latrones verius quam justi hostes,

    Liv. 40, 27, 10.— Sup.:

    verissime loquor,

    Cic. Att. 5, 21, 7:

    verissime dicere,

    id. Rep. 2, 4, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > verus

См. также в других словарях:

  • Longum iter est per praecepta, breve et efficax per exempla. — См. Теория …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Piper longum — Pepper Pep per, n. [OE. peper, AS. pipor, L. piper, fr. Gr. ?, ?, akin to Skr. pippala, pippali.] 1. A well known, pungently aromatic condiment, the dried berry, either whole or powdered, of the {Piper nigrum}. [1913 Webster] Note: Common, or… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • VEXILLUM — I. VEXILLUM Feudale, cuius traditione illustria feuda, Fanelhen proin dicta, ab Imperatore conferuntur, et quidem solo: neque enim vacante imperiô, Electori Palatino, dum Provisoris partes agit, aliaque disponit beneficia, haec conferre… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • QUINDECIMVIRI sacris faciundis — a Sulla Felice institut sunt, Decem viris sacris faciundis (cum antiquitus Duum viri solum essent) aliis quinque additis. Officium eorum, quod prius Decemvirorum, et ante hos Duumvirorum, erat custodire libros Sibyllinos, et in rebus Reip. dubiis …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CAVEA Leonis — in qua is captus circumduci solet, indigitatur Ezechieli, c. 19. ubi, in allegoria Leaenae et leunculorum eius, h. e. Synagogae Israelis, ut exponit Hebraeam vocem Chaldaeus et filiorum Iosiae Regis, Ioachazi ac Ioachimi; contra leunculum illum,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • BRASIDAS — Dux Lacedaemonius celeberrimus, circa Amphipolim ab Atheniensium multitudine impar deprehensus, claudendunt se praestitit, ut per longum Coronae ambitum, hostium frequentiam excenuaret: quaque rarissimi obstabant, erupit. Frontinus in Stratagem.… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • CORUS — I. CORUS Arabiae fluv. magnus in mare Rubrum influens Herodot. Graece Κόρος vel Κόριος, amnis Persicus, in Carmania Salmasio, qui in Persicum sinum sese exonerat: alius a Cyro, contra quam Strabo sentit. Vide Salmas. ad Solin. p. 702. et 703. II …   Hofmann J. Lexicon universale

  • temps — Temps, m. Vient du Latin Tempus par syncope de la voyelle u, Tempus, Tempestas, l Espagnol et l Italien s esloignent trop dudit mot Latin, disant le premier Tiempo, et l autre Tempo. Le temps, ou jour, Dies. Le temps soit d un an, d un jour, ou d …   Thresor de la langue françoyse

  • МЫШЦЫ — МЫШЦЫ. I. Гистология. Общеморфодогически ткань сократительного вещества характеризуется наличием диференцировки в протоплазме ее элементов специфич. фибрилярной структуры; последние пространственно ориентированы в направлении их сокращения и… …   Большая медицинская энциклопедия

  • Liste de locutions latines — Cet article contient une liste de locutions latines présentée par ordre alphabétique. Pour des explications morphologiques et linguistiques générales, consulter l article : Expression latine. Sommaire  A   B … …   Wikipédia en Français

  • НЕРВЫ ЧЕЛОВЕКА — НЕРВЫ ЧЕЛОВЕКА. [Анатомия, физиология и патология нерва см. ст. Нервы в томе XX; там же (ст. 667 782) рисунки Нервы человека]. Ниже приведена таблица нервов, освещающая в систематическом порядке важнейшие моменты анатомии и физиологии каждого… …   Большая медицинская энциклопедия

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»