-
21 падать
1) ( на землю) cadere, cascare••2) ( понижаться) cadere, calare, scendere••3) ( об атмосферных осадках) cadere, scendere4) (выпадать, вылезать) cadere, staccarsi5) ( свисать) pendere, cadere6) (приходиться, совпадать) cadere, venire, ricorrere7) (задевать, касаться) cadere, riguardare8) (приходиться, выпадать) stare, spettare, gravare9) ( клониться) stare per cadere, pendere da un lato10) ( ухудшаться) peggiorare, decadere11) ( утрачивать прежнее уважение) scadere12) ( дохнуть) morire, crepare* * *несов.1) cadere vi (e) (тж. об ударении), cascare vi (e); piombare vi (e) ( рухнуть); precipitare vi (e) ( обрушиться)па́дать на землю — cadere / cascare in / per terra
па́дать на колени — cadere <in ginocchio / ginocchioni>
па́дать в объятия — gettarsi tra le braccia
2) ( о природных явлениях)па́дает снег — cade la neve, nevica; vien giù la neve
па́дает туман — scende la nebbia
3) ( уменьшаться) (s)cadere vi (e), calare vi (e), diminuire vi (e); scendere vi (e)па́дает производство — diminuisce / cala la produzione
па́дает жизненный уровень — s'abbassa / scende il livello di vita
па́дает влияние — diminuisce / scade / cala l'influenza
па́дают доходы — diminuisce il reddito
4) (склоняться вниз, опускаться) chinarsi, reclinarsi5) (свисать, ниспадать) (ri)cadere vi (e)волосы па́дают на плечи — i capelli (ri)cadono / scendono sulle spalle
6) ( покрывать собой) (ri)coprire vt, cadere vi (e)тень па́дала на её лицо — un'ombra cadeva sul suo volto
7) перен. ( распространяться) investire vt; (ri)cadere suподозрение пало на него — il sospetto cadde / si appunto su di lui
эта обязанность па́дает на директора — è un'incombenza che ricade sul direttore
8) ( приходиться на долю) toccare in sorte ( a qd), ricadere vi (e) ( su qd)выбор па́дает на него — la scelta ricade su di lui
9) разг. (выпадать - о зубах, волосах) cascare vi (e), cadere vi (e)10) ( совпадать) cadere vi (e), capitare vi (e), ricorrere in; coincidere conпраздник па́дает на четверг — la festa cade di giovedi
•••всё па́дает из рук — tutto casca dalle mani
па́дать со смеха — ridere a crepapelle; cadere dalle sedie dal gran ridere
па́дать от голода / усталости — non reggersi in piedi per la fame / stanchezza
па́дать в обморок — svenire vi (e)
* * *v1) gener. battere, cascare, grandinare (о граде), sbalzare, spiovere, tracollare (от потери равновесия), cadere, precipitare, ribassare, ricadere, cadere 12) (in), discendere (о цене и т.п.), divallare, nevicare (о снеге), non reggersi in piede i, proiettarsi, ributtarsi (от усталости), ricadere (об ответственности, вине и т.п.; на+A), rovesciarsi, rovinare, ruinare, scendere (до чего-л.), scoscendersi2) obs. cimbellare, labere3) liter. grandinare, scadere4) econ. slittare5) fin. calare, scendere, abbassarsi6) phys. incidere -
22 inclinare
1. v/t tilt2. v/i: inclinare a ( tendere a) be inclined to* * *inclinare v.tr.1 to tilt, to tip, to incline; (piegare) to bend*, to bow: inclinare la bottiglia per versare il vino, to tilt (o to tip) the bottle to pour out the wine; inclinare la testa, to bend (o to bow) one's head2 (fig.) to incline: inclinare il cuore, la mente, to incline the heart, the mind; tutto questo ci inclina a pensare che..., all this inclines us to think that...; inclinare qlcu. a fare qlco., to predispose (o to influence) s.o. in favour of doing sthg.◆ v. intr.1 to slope, to lean*, to be inclined, to slant: il campanile inclina verso destra, the steeple leans to the right; il tetto inclina per lasciar scorrere l'acqua, the roof slopes to let the water run off2 (fig.) to incline, to be inclined, to be disposed: inclina all'ozio, he is inclined to be lazy; inclinare a credere che, to incline to the belief that; il suo cuore inclinava all'indulgenza, his heart inclined to be indulgent.◘ inclinarsi v.rifl. o intr.pron.1 to incline, to lean*, to tilt, to tip (up), to slope: l'asse s'inclinò e tutto scivolò per terra, the plank tilted (o tipped up) and everything slipped to the floor2 (piegarsi) to bend*: gli alberi si inclinavano al vento, the trees bent to the wind3 (di nave) to list, to heel4 (di aeroplano) to tip, to tilt: inclinare in virata, to bank5 (di ago magnetico) to dip.* * *[inkli'nare]1. vt(recipiente) to tilt, tip, (schienale) to tilt (back), reclineinclinare il busto in avanti — to bend forward, lean forward
2. viinclinare a qc/a fare — to incline towards sth/doing, tend towards sth/to do
3. vip (inclinarsi)* * *[inkli'nare] 1.verbo transitivo1) to tilt, to tip [contenitore, tavolo]; to tilt [ aeroplano]inclinare qcs. di lato, verso l'alto — to angle sth. sideways, upwards
inclinare la testa verso sinistra, indietro — to tilt one's head to the left, back
2) (rendere incline) to incline [animo, persona]2.1) (pendere) [costruzione, muro] to lean*, to slope2) fig. (essere incline)3.inclinare a fare — to be inclined o tend to do
verbo pronominale inclinarsi to bend*, to lean* over; [albero, torre] to lean*; [ aeroplano] to tilt-rsi in avanti, di lato — to tip forward, onto one side
* * *inclinare/inkli'nare/ [1]1 to tilt, to tip [contenitore, tavolo]; to tilt [ aeroplano]; inclinare qcs. di lato, verso l'alto to angle sth. sideways, upwards; inclinare la testa verso sinistra, indietro to tilt one's head to the left, back; inclinare la sedia all'indietro to tip one's chair back2 (rendere incline) to incline [animo, persona](aus. avere)1 (pendere) [costruzione, muro] to lean*, to slopeIII inclinarsi verbo pronominaleto bend*, to lean* over; [albero, torre] to lean*; [ aeroplano] to tilt; -rsi in avanti, di lato to tip forward, onto one side. -
23 bilancia
f (pl -ce) scalesfinance balancebilancia commerciale balance of tradebilancia dei pagamenti balance of payments* * *bilancia s.f.1 balance, scale (s): bilancia a bilico, platform scales; bilancia a indice, dial balance; bilancia a molla, spring balance; bilancia a ponte, weigh bridge; bilancia d'assaggio, ( per orefici) assay balance; bilancia di precisione, precision balance; bilancia elettrica, electric balance; bilancia idrostatica, hydrostatic balance; bilancia pesa bambini, baby scales; bilancia romana, ( stadera) steelyard; piatto della bilancia, scale // far pendere la bilancia da una parte, to tip the scales (in favour of) (o to give more weight to sthg.) // la bilancia della giustizia, the scales of justice // porre due cose sulla bilancia, (fig.) to weigh two things against each other // tenere in pari la bilancia, to hold the scales even2 (econ.) balance: bilancia commerciale, balance of trade (o trade balance o trade account); bilancia commerciale attiva, active (o favourable) trade balance; bilancia commerciale passiva, passive (o adverse) trade balance; bilancia dei pagamenti, balance of payments; bilancia dei pagamenti in attivo, in passivo, favourable, unfavourable balance of payments; bilancia delle partite visibili, invisibili, visible, invisible balance; bilancia dei pagamenti correnti, balance of current payments; bilancia dei conti esteri, balance of external (o international) payments; bilancia delle importazioni ed esportazioni, balance of imports and exports; bilancia dei capitali, capital balance; bilancia dei conti, capital account3 ( rete da pesca) trawl (-net)4 (traversa di carrozza, carro) whipple tree, swingle tree* * *[bi'lantʃa]sostantivo femminile invariabile astrol. Libra, the Balance* * *bilanciapl. -ce /bi'lant∫a, t∫e/sostantivo f.(apparecchio per pesare) scales pl., balance; mettere, pesare qcs. sulla bilancia to weight sth. in the balance (anche fig.); piatto della bilancia scale pan\fare pendere la bilancia to tip the scales ( a favore di in favour of)\bilancia commerciale balance of trade, trade balance; bilancia da cucina kitchen scales; bilancia dei pagamenti balance of payments; bilancia pesapersone weighing machine, bathroom scales. -
24 incline
I ['ɪŋklaɪn] II 1. [ɪn'klaɪn]2) form. (persuade) persuadere, indurre2.1) (tend)to incline to o towards [ideas, politics] tendere a [ extremism]; to incline to o towards severity avere la tendenza a essere severo; to incline towards the opinion that — propendere verso l'opinione che
* * *1. verb(to bow (one's head etc).) inclinare2. noun(a slope.) inclinazione- be inclined to* * *incline /ˈɪnklaɪn/n.1 pendenza; pendio; inclinazione: a steep incline, un pendio ripido; an incline of ten per cent, una pendenza del dieci per cento2 (tecn.) rampa; scivolo● (ind. min.) incline shaft, pozzo inclinato.(to) incline /ɪnˈklaɪn/A v. t.2 (fig.) disporre, indurre: His words incline me to believe him, le sue parole m'inducono a credergliB v. i.1 inclinarsi; chinarsi; piegarsi2 (fig.) inclinare, propendere, tendere: I incline to think that…, inclino (o propendo) a credere che…● (arc.) to incline one's ear, prestare orecchio.* * *I ['ɪŋklaɪn] II 1. [ɪn'klaɪn]2) form. (persuade) persuadere, indurre2.1) (tend)to incline to o towards [ideas, politics] tendere a [ extremism]; to incline to o towards severity avere la tendenza a essere severo; to incline towards the opinion that — propendere verso l'opinione che
-
25 suspendo
suspendo, di, sum, 3, v. a. [sus, from subs, for sub; v. sub, III., and pendo], to hang up, hang, suspend (freq. and class.).I.Lit.A.In gen.:B.pernas suspendito in vento biduum... suspendito in fumo biduum... suspendito in carnario,
Cato, R. R. 162, 3:aliquid in fumo,
Plin. 30, 4, 11, § 31:suspensae in litore vestes,
Lucr. 1, 305:religata ad pinnam muri reste suspensus,
Liv. 8, 16, 9:oscilla ex altā pinu,
Verg. G. 2, 389:columbam malo ab alto,
id. A. 5, 489:tignis nidum suspendat hirundo,
id. G. 4, 307:habilem arcum umeris,
id. A. 1, 318:stamina telā,
Ov. M. 6, 576:aliquid collo,
Plin. 37, 9, 40, § 124:(ranae) suspensae pedibus,
id. 32, 8, 29, § 92; Col. 7, 10, 3:aliquid e collo,
Plin. 23, 7, 63, § 125:allium super prunas,
id. 19, 6, 34, § 115:vitem sub ramo,
id. 17, 23, 35, § 209:cocleam in fumo,
id. 30, 4, 11, § 31: aliquid lance, to weigh, Pert. 4, 10; cf.:in trutinā Homerum,
Juv. 6, 438:suspendi a jugulis suis gladios obsecrantes,
Amm. 17, 12, 16:se suspendit fenestrā,
i. e. to look out, App. M. p. 148, 6.— Poet.:nec sua credulitas piscem suspenderat hamo,
had hung, caught, Ov. M. 15, 101.—In a Greek construction: [p. 1820] (pueri) laevo suspensi loculos tabulamque lacerto, with their satchels hanging on their arms, Hor. S. 1, 6, 74; id. Ep. 1, 1, 56.—In partic.1.Pregn., of persons.a.To choke to death by hanging, to hang (cf.:b.suffoco, strangulo): capias restim ac te suspendas,
Plaut. Poen. 1, 2, 184; cf. id. Pers. 5, 2, 34:nisi me suspendo, occidi,
id. Rud. 5, 3 59:se suspendere,
id. Trin. 2, 4, 135; Cic. Verr. 2, 3, 56, § 129; id. Att. 13, 40, 1: caput obnubito: arbori infelici suspendito, Lex. ap. Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 6:uxorem suam suspendisse se de ficu,
Cic. de Or. 2, 69, 278:se e ficu,
Quint. 6, 3, 88:hominem in oleastro,
Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:more vel intereas capti suspensus Achaei,
Ov. Ib. 297:aliquem in furcā,
Dig. 48, 13, 6; cf.:virgines, quae corporibus suspensis demortuae forent,
Gell. 15, 10, 2.—To hang at the whipping-post; pass., to be flogged, Amm. 15, 7, 4.—2.Of offerings in a temple, to hang up, dedicate, consecrate:3.votas vestes,
Verg. A. 12, 769; cf. id. ib. 9, 408:arma capta patri Quirino,
id. ib. 6, 859:vestimenta maris deo,
Hor. C. 1, 5, 15:insignia,
Tib. 2, 4, 23.—Esp., of buildings, to build upon arches or vaults, to arch or vault: primus balneola suspendit, Cic. Fragm. ap. Non. 194, 14; cf. id. Top. 4, 22:b.pavimenta,
Pall. 1, 20, 2:cameras harundinibus,
to arch over, Plin. 16, 36, 64, § 156:castra saxis praeruptis,
to build on, Sil. 3, 556:velabra,
Amm. 14, 6, 25:duo tigna... suspenderent eam contignationem,
propped up, supported, Caes. B. C. 2, 9, 2; cf. id. ib. § 5.—Transf. (with esp. reference to the thing beneath), to prop up, hold up, support:c.muro suspenso furculis,
Liv. 38, 7, 9:agentem ex imo rimas insulam,
Sen. Ben. 6, 15, 5:tellus ligneis columnis suspenditur,
Plin. 33, 4, 21, § 68:dolia subjectis parvis tribus lapidibus suspenduntur,
Col. 12, 18, 6; cf. id. 2, 15, 6; 3, 13, 8:orbis Libycos Indis dentibus,
tables with ivory feet, Mart. 2, 43, 9:cum terra levis virgultaque molem suspendant,
Luc. 3, 397; Petr. 135:pes summis digitis suspenditur,
is raised on tiptoe, Quint. 11, 3, 125.—Esp., of ploughing, etc., to lift up, raise:II. A.si non fuerit tellus fecunda... tenui sat erit suspendere sulco,
Verg. G. 1, 68:ripas... litora multo vomere suspendere,
Stat. Th. 4, 181; cf.:vineam in summā terrā suspendere,
Col. 3, 13.—In gen. (very rare):B.extrinsecus aut bene aut male vivendi suspensas habere rationes,
dependent upon externals, Cic. Fam. 5, 13, 1:cui viro ex se ipso apta sunt omnia, nec suspensa aliorum aut bono casu aut contrario pendere, etc.,
id. Tusc. 5, 12, 36:genus, ex quo ceterae species suspensae sunt,
Sen. Ep. 58, 7:numquam crediderim felicem ex felicitate suspensum,
id. ib. 98, 1.—In partic., to cause to be suspended, i. e.,1.To make uncertain or doubtful, to keep in suspense:2.medio responso rem suspenderunt,
Liv. 39, 29, 1:illa Suspendit animos fictā gravitate rogantum,
Ov. M. 7, 308:ea res omnium animos exspectatione suspenderat,
Curt. 9, 7, 20:aliquem exspectatione,
Plin. Ep. 2, 20, 3:diu judicum animos,
Quint. 9, 2, 22; cf.:senatum ambiguis responsis,
Suet. Tib. 24:suspensa ac velut dubitans oratio,
Quint. 10, 7, 22:exspectationem,
Curt. 7, 4, 14; cf. infra, in the P. a. —To stay, stop, check, interrupt, suspend (syn. supprimo):* 3. 4.nec jam suspendere fletum Sustinet,
Ov. F. 4, 849:lacrimas,
id. Am. 1, 7, 57:spiritum,
Quint. 1, 8, 1:sermonem,
Quint. 11, 3, 35 sq.:fluxiones oculorum,
Plin. 28, 7, 21, § 73:epiphoras,
id. 25, 12, 91, § 143:causas morbi,
Veg. Vet. 3, 65, 5:gressum,
id. ib. 2, 55, 3:manum tuam,
id. ib. 2, 40, 3; cf. P. a. 2. infra. —Aliquem or aliquid naso (adunco), to turn up one ' s nose at, to sneer at a person or thing (Horatian):5.naso suspendis adunco Ignotos,
Hor. S. 1, 6, 5:Balatro suspendens omnia naso,
id. ib. 2, 8, 64.—Of a temporary removal from office, to suspend:A.duobus hunc (episcopum) mensibus, Greg. M. Ep. 3, 46: ab officio suspensus,
id. ib. —Hence, suspen-sus, a, um, P. a.Lit. (mostly poet. and in post-Aug-prose).1.Raised, elerated, suspended: Roma cenaculis sublata atque suspensa, Cic. Agr. 2, 35, 96; so,2.saxis suspensam hanc aspice rupem,
Verg. A. 8, 190: equi illi Neptunii, qui per undas currus suspensos rapuisse dicuntur, Poët. ap. Cic. Tusc. 2, 27, 67; cf.:vel mare per medium fluctu suspensa tumenti Ferret iter,
skimming lightly over the waters, Verg. A. 7, 810:(corus) suspensum in terras portat mare,
raised on high, Sil. 1, 470:suspensis auribus,
Prop. 3, 6 (4, 5), 8:aura suspensa levisque,
Lucr. 3, 196:terra,
loosened, loose, Col. 11, 3, 54:suspensissimum pastinatum,
id. 3, 13, 7:(oliva) inicitur quam mundissimis molis suspensis ne nucleus frangatur,
id. 12, 51, 2, and 54, 2:radix suspensa pariter et mersa,
Plin. Ep. 8, 20, 6:suspensum inter nubila corpus,
Sil. 12, 94; 1, 470:loco ab umore suspenso,
Pall. 1, 40, 1:alituum suspensa cohors,
Sen. Phoen. 77.—Transf., suspended, i. e. pressing or touching lightly, light:B.suspenso gradu placide ire perrexi,
on tiptoe, Ter. Phorm. 5, 6, 28; so,gradu,
Ov. F. 1, 426; 6, 338; cf.:evagata noctu suspenso pede,
Phaedr. 2, 4, 18:pedes,
Sen. Contr. 1 praef. fin.:suspensa levans digitis vestigia primis,
Verg. Cir. 212:vestigia,
Sil. 15, 617:suspensā manu commendare aliquem,
slightly, Plin. Ep. 6, 12, 1:suspensis dentibus,
Lucr. 5, 1069:suspensis passibus,
Amm. 14, 2, 31:molis suspensis,
Col. 12, 51, 2; 12, 54, 2.—Trop.1.Uncertain, hovering, doubtful, wavering, hesitating, in suspense, undetermined, anxious (the predom. and class. signif.;2.syn.: incertus, dubius): nolo suspensam et incertam plebem Romanam obscurā spe et caecā exspectatione pendere,
Cic. Agr. 2, 25, 66; cf.:civitas suspensa metu,
id. ib. 1, 8, 23:suspensum me tenes,
id. Att. 10, 1, 2:maneo Thessalonicae suspensus,
id. ib. 3, 8, 2; Hirt. B. G. 8, 43:tot populos inter spem metumque suspensos animi habetis,
Liv. 8, 13:suspensus animus et sollicitus,
Cic. Att. 2, 18, 1:suspenso animo exspectare, quod quis agat,
id. ib. 4, 15, 10:animus,
id. de Or. 1, 56, 239; id. Fam. 16, 3, 2; id. Verr. 2, 5, 6, § 14:animus suspensus curis majoribus,
id. Phil. 7, 1, 1:auditā inspectāque re, omnia suspensa neutro inclinatis sententiis reliquere,
Liv. 34, 62, 16:dimissis suspensā re legatis,
id. 31, 32, 5.— Comp.:exercitus suspensiore animo, Auct. B. Afr. 48, 3: suspensus incertusque vultus, coloris mutatio,
Cic. Clu. 19, 54; 3, 8; cf.: hominum exspectationem et spem rei publicae suspensam tenere, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 1; Cic. Fam. 11, 8, 1:suspensam dubiamque noctem spe ac metu exegimus,
Plin. Ep. 6, 20, 19:pro homine amicissimo,
id. ib. 8, 5, 3:munera suspensi plena timoris,
Ov. H. 16, 84 Ruhnk.:suspensa et obscura verba,
Tac. A. 1, 11.— Neutr. absol.:quare non semper illam (nequitiam) in suspenso relinquam?
Sen. Ep. 97, 14:est suspensum et anxium, de eo, quem ardentissime diligas, interdum nihil scire,
Plin. Ep. 6, 4, 3:rem totam in suspenso reliqui,
id. ib. 10, 31 (40), 4:ipse in suspenso tenuit,
Tac. H. 1, 78 fin.:si adhuc in suspenso sit statuta libertas,
Dig. 9, 4, 15; Just. Inst. 1, 12, 5.—Of goods held under a lien or judgment:3.suspensis amici bonis libellum deicio creditoribus ejus me obligaturus,
Sen. Ben. 4, 12, 3.—Dependent:qui fideles nobis socii, qui dubii suspensaeque ex fortunā fidei,
Liv. 44, 18, 4:animos ex tam levibus momentis fortunae suspensos,
id. 4, 32, 2. -
26 ARIA
If— см. - L537— см. - C2168— см. - C2211— prendere un colpo d'aria
— см. - C2212-A1022 —— castelli in aria
— см. - C1262— costruire (или fabbricare, fare) castelli in aria
— см. - C1264-A1023 —[discorsi campati | parole campate] in aria
— andare in aria
— см. -A1034— avere il cervello in aria
— см. - C1566— camminare coi piedi in aria
— см. - P1636-A1024 —-A1025 —parlare [in aria | all'aria]
-A1026 —— saltare in aria
— см. -A1054— far saltare in aria
— см. -A1055-A1027 —— tenere il naso in aria
— см. - N66-A1028 —-A1029 —-A1030 —— см. - G121— см. - L612-A1031 —-A1032 —col naso in aria (тж. a naso all'aria)
— см. - N35con la testa in (или per) aria
— см. - T501— andar con la testa in (или per) aria
— см. - T501a-A1033 —-A1034 —andare [all'aria | in aria | per aria]; [andare | cadere] a gambe [all'aria | per aria]; andare coi quattro ferri all'aria; mostrare i ferri in aria; trarre i ferri [per l'aria | in aria]
-A1035 —aver paura dell'aria; inimicarsi l'aria
— см. -A1041-A1036 —— см. -A1034-A1037 —[cambiare | mutare] aria
-A1038 —[campare | nutrirsi] d'aria
— см. -A1052-A1039 —-A1040 —dare (l')aria a...
-A1041 —[dar | avventar] calci all'aria
-A1042 —-A1043 —essere [nell'aria | per aria]
-A1044 —-A1045 —-A1046 —-A1047 —— см. -A1035— см. -A1052— см. - P1110-A1048 —— см. - G163— см. -A1034— см. -A1037-A1049 —— см. -A1038— см. -A1025-A1050 —[pigliare | prendere] [aria | l'aria | una boccata d'aria]
-A1051 —-A1052 —[prendere | capire | intendere] per aria
— см. - V228-A1053 —-A1054 —saltare [per | in] aria
-A1055 —— см. - P213— см. -A1034-A1056 —-A1057 —[i cenci | gli stracci] vanno sempre all'aria
chi s'impaccia col vento, si trova colle mani piene d'aria
— см. - V277chi uccella a mosche, morde l'aria
— см. - M2050— см. - N396-A1058 —non è aria (di + inf.)
-A1059 —-A1060 —— см. -A1057-A1061 —tira [aria | un'aria brutta]
IIf— см. - F129— см. - M1101-A1062 —con l'aria di niente; con aria da nulla
— см. - S2044-A1063 —-A1064 —aver l'aria di...
-A1065 —aver l'aria di [me n'impipo | me ne imbuschero]
-A1066 —dare l'aria a...; rendere aria a...
-A1067 —darsi l'aria di...
-A1068 —darsi [aria | arie]; darsi delle arie; darsi aria d'importanza; prendere delle arie)
-A1069 —[dire | giudicare | stimare] ad aria
-A1070 —rendere aria а...
— см. -A1066-A1071 —— см. -A1069f— см. - S1499-A1072 — -
27 BOCCA
f- B791 —- B792 —bocca che arriva alle orecchie
— см. - B809- B796 —bocca buona (или delicata, fine, scelta)
— avere la bocca buona
— см. - B867— lasciare !а bocca buona
— см. - B898bocca chiusa:- B798 —- B799 —avere (или tenere) la bocca chiusa (или cucita, tappata)
- B801 —in bocca chiusa non c'entran mosche (тж. non entraron mai mosche in bocca chiusa; in bocca serrata non entrò mai mosca)
— см. - B796bocca dolce:- B803 —— см. - B796- B808 —- B809 —bocca larga come un forno (или come la misericordia di Dio; тж. bocca che arriva alle orecchie, che pare un forno или una stanferna)
- B810 —- B811 —— см. - N186— см. - B796- B812 —- B813 —- B816 —- B819 —- B820 —- B821 —- B822 —— см. - B817- B823 —- B827 —— см. - L409nero come la bocca della balena
— см. - N166pieno di debiti sino alla bocca
— см. - D63— см. - L208— см. - M2166- B830 —a (или con, per) una bocca
- B833 —— см. -A1186- B838 —- B840 —- B841 —- B842 —in bocca alla gente (тж. sulla bocca della gente)
— см. - B853- B845 —- B846 —— см. - M1956- B847 —— см. - B846 a)- B848 —- B849 —- B850 —- B852 —- B853 —in bocca a tutti (или al volgo, alla gente; тж. sulla bocca di tutti или della gente; per или di tutte le bocche)
- B854 —— см. - B372— см. - B1358— см. - B857— см. - C3211- B856 —— см. - M1956- B857 —a piena bocca (тж. a cento bocche)
— см. - S433— см. - B853- B859 —- B862 —andare (или correre, volare) per le bocche (тж. correre su tutte le bocche)
- B863 —aspettare le lasagne a bocca aperta (тж. aspettare che le lasagne piovano in bocca)
— см. - L191— см. -A138- B865 —avere (или sentire, sentirsi venire, farsi venire) l'acquolina alla (или in) bocca (тж. sentirsi venire l'acqua alla или in bocca)
— см. - P83— см. -A587— см. - B373- B866 —- B867 —avere la bocca buona [cattiva]
— см. - B799— см. - B799— см. - M1399avere il miele in bocca, e il rasoio a cintola
— см. - M1400— см. - N344— см. - R414— см. - S767- B871 —cadere (или cascare, scappare) di bocca
— см. - B861— см. - B871cavare a qd le parole di bocca
— см. - P510acavarsi il boccone (или il cibo, il pane, il pasto) di bocca
— см. - B904- B876 —chiudere (или cucire, murare, tappare) la bocca a qd
— см. - B876- B878 —— см. - F772- B884 —- B885 —- B886 —far(ci) (или farsi) la bocca a...
far cascare le parole di bocca
— см. - P523— см. - B374- B896 —— см. - B921— см. -A589- B898 —lasciare la bocca buona [cattiva]
— см. - C5- B902 —- B903 —levare (или togliere) a qd il boccone (или il cibo, il pane, il pasto) di bocca (тж. portare via il boccone di bocca)
- B904 —levarsi (или cavarsi, togliersi) il boccone (или il cibo, il pane, il pasto) di bocca
levare le parole di bocca a qd
— см. - P537— см. - U112— mettere la bocca in cielo
— см. - B911- B907 —- B908 —— см. - D685— см. - I206mettere il lucchetto alla bocca
— см. - L804— см. - M1932— см. - P546mettere una spranga alla bocca
— см. - S1522— см. - P548— см. - B876— см. - B915— см. - B908 b)— см. - P556portare il rasoio sotto il manto, e il riso in bocca
— см. - R126portare via il boccone di bocca
— см. - B903- B912 —— см. - R325- B914 —— см. - B917— см. - U194rompere la parola in bocca a qd
— см. - P566rubare la parola di bocca a qd
— см. - P567— см. - B871sentire (или sentirsi venire) l'acqua (или l'acquolina) alla (или in) bocca
— см. - B865— см. - B982— см. - D743strappare il pan di bocca a qd
— см. - P286— см. - P577— см. - P578— см. - B876— см. -A194— см. - C1900— см. - L695tenere il rasoio sotto il manto, e il riso in bocca
— см. - R126tirare a qd le parole di bocca
— см. - P510atogliere a qd il boccone (или il cibo, il pane, il pasto) di bocca
— см. - B903togliersi il boccone (или il cibo, il pane, il pasto) di bocca
— см. - B904togliere il respiro dalla bocca
— см. - R261trarre a qd le parole di bocca
— см. - P510a- B927 —- B928 —— см. - B862— см. -A202- B932 —bocca mia, che vuoi tu
bocca di miele, cuore di fiele
— см. - M1409- B934 —chi barba non ha, e barba tocca, si merita uno schiaffo nella bocca
— см. - B259- B936 —chi due bocche bacia, una convien che gli sputa
chi ha il lupo nella bocca, l'ha sulla groppa
— см. - L1003— см. - C3304— см. - D208finché uno ha denti in bocca, non sa quel che gli tocca
— см. - D210ha ancora il latte alla (или sulla, in) bocca (тж. ha la bocca di latte; ha la bocca che puzza ancora di latte)
— см. - L239(il) miele in bocca e cuore di fiele (или e fiele in cuore, e il rasoio, e il coltello a Cintola или in mano)
— см. - M1409— см. - L713napoletano, largo di bocca e stretto di mano
— см. - N11negherebbe col boccone in bocca
— см. - N140parla perché ha lingua in bocca
— см. - L717la parola non gli muore in bocca
— см. - P605- B941 —tante bocche, tanti gusti
tardi s'avvede il ratto (или il topo), quando si trova in bocca al gatto
— см. - T86 -
28 ♦ nothing
♦ nothing (1) /ˈnʌɵɪŋ/pron. indef. e n.1 niente; nulla: I have nothing to say, non ho niente da dire; Nothing pleased him, niente gli andava a genio; That's nothing to what followed, questo è niente a confronto di quel che è venuto dopo2 (seguito da un agg.) nessuna cosa; nessuna impresa: Nothing great is easy, nessuna grande impresa è facile NOTA D'USO: - niente di…-3 (con l'art. indeterm.) nullità; nessuno (fig.); persona di nessun conto: He would be a mere nothing without his money, senza il suo denaro, non sarebbe nessuno (o sarebbe una nullità)4 (mat.) zero: Take ten from ten, and the result is nothing, sottrai dieci da dieci e il risultato è zero5 bazzecola; bagatella; inezia; quisquilia; cosa di nessuna importanza: the little nothings of life, le cose senza importanza della vita quotidiana● nothing broken, niente di rotto: I fell off a ladder: nothing broken luckily, sono caduto da una scala a pioli: per fortuna, niente di rotto □ nothing but, nient'altro che: This is nothing but the truth, questa non è (nient'altro) che la verità; He did nothing but smoke, non faceva (altro) che fumare □ nothing else, nient'altro □ nothing less than (o nothing short of), nulla di inferiore a; ( anche) nient'altro che; addirittura: It's nothing less than monstrous, ma è addirittura mostruoso! □ nothing like, niente di meglio che (o di): There's nothing like doing things at once, non c'è niente di meglio che fare le cose subito; There's nothing like beer, non c'è niente di meglio della birra! □ nothing much, poco o nulla; quasi niente □ nothing of the sort, niente del genere; niente di simile □ to come to nothing, finire in nulla; fallire; andare in fumo □ to dance on nothing, pendere dalla forca; essere impiccato □ for nothing, per niente; gratis o quasi; senza scopo; invano □ I got this recorder for nothing, ho avuto questo registratore per niente □ His efforts to pass the exam were (o went) for nothing, i suoi sforzi di superare l'esame furono vani □ to have nothing to do with sb., non avere nulla a che fare con q. □ to have nothing on, non avere nulla indosso, essere nudo; (fig.) non avere impegni, essere libero □ (fam.) to have nothing on sb., non essere da più di q.; ( anche) non avere prove (o niente in mano) contro q. □ to hear nothing of sb., non avere (o non ricevere) notizie di q. □ (fam.) like nothing on earth, (in modo) orribile, atroce, pessimo: The food is like nothing on earth in some Soho pasta joints, il cibo è pessimo in talune trattorie italiane di Soho □ to make nothing of, non capire niente di; non far caso a, non dar peso a; non trarre profitto da: I can make nothing of this book, in questo libro non ci capisco niente; questo libro, per me, non ha né capo né coda; He makes nothing of his mistakes, non dà peso ai suoi errori; You've made nothing of your good chance, non hai saputo trarre alcun profitto dalla tua buona fortuna □ to make nothing of doing st., non pensarci su due volte (a fare qc.); fare come se nulla fosse: He makes nothing of walking ten miles, per lui è cosa da nulla fare dieci miglia a piedi □ ( anche fig.) to mean nothing, non significare nulla □ a mere nothing, un bel niente; proprio nulla; nulla di nulla □ next to nothing, quasi niente □ (fam.) no nothing, nulla di nulla; proprio niente □ to say nothing of, per non parlare di; a prescindere da □ to stop at nothing, essere senza scrupoli □ sweet nothings, paroline dolci; coccole; tenerezze □ to think nothing of, non far caso a; non dar peso a: He thinks nothing of driving 20 miles a day to work and back, fa in auto 20 miglia al giorno per andare al lavoro, senza farci caso □ There's nothing in it!, non c'è niente di vero, è tutto falso!; ( anche) non c'è niente da scegliere!; è imprevedibile! □ ( formula di cortesia) Think nothing of it!, ma prego; ma Le pare! □ (fam.) Nothing doing!, niente da fare!; non ci sto! (non ci sta, ecc.); no e poi no! (fam.); ( anche) è (era, ecc.) proibito □ She has nothing in her, non c'è niente di buono in lei; è una nullità; è una donna insignificante, inconcludente □ That has nothing to do with me, ciò non mi tocca, non mi riguarda; non è affar mio □ That is nothing to you, ciò non ti tocca, non ti riguarda; non è affar tuo □ There is nothing for it but to go home, non c'è altro da fare che andare a casa □ There is nothing much the matter, non c'è niente di grave □ There's nothing to riding a moped, non ci vuole niente ad (o è facile) andare in ciclomotore □ (prov.) Nothing venture, nothing have, chi non risica non rosica.nothing (2) /ˈnʌɵɪŋ/avv.niente affatto, non affatto; per nulla; in nessun modo: nothing like (o nothing near) neanche un po'; nemmeno per sogno; no davvero; ma no!; It's nothing like what it used to be, non è per nulla com'era prima.nothing (3) /ˈnʌɵɪŋ/a.( slang) da niente; che non vale niente; senza prospettive: That was a nothing job, era un lavoro senza prospettive. -
29 defero
dē-fero, dē-tulī, dē-lātum, dē-ferre, I) von der Höhe nach der Tiefe herab-, hinabtragen od. - bringen (-senden) od. - schaffen od. -holen, mit hinabnehmen u. dgl., 1) im allg.: amoeno ex Helicone perenni fronde coronam, Lucr. (u. so harmoniai nomen alto delatum Heliconi [vom H.], bildl., Lucr.): ramalia arida tecto, Ov. – pueros protinus ad ripam Tiberis, Val. Max.: alqd ad inferos (Unterwelt), Sen.: semen quod ex arbore per surculos defertur in terram, Varro: dum culleus, in quem coniectus in profluentem deferretur, comparetur (v. Pers.), Cic.: deferri in imum, in einer Flüssigkeit zu Boden sinken (Ggstz. innatare, obenauf schwimmen), Cels.: so auch deferri ad ima (Ggstz. in summo umore consistere), Petron.: ab Iliaca purgamina Vesta def. flavis in mare aquis, Ov.: def. materiam omnem infra Veliam, Liv.: hunc sub aequora, hinabtauchen, Ov.: Fames (Hungergöttin) per aëra vento ad iussam delata domum, Ov. – fulmen detulit in terram mortalibus (den St.) ignem primitus, Lucr.: Iri, decus caeli, quis te mihi nubibus actam detulit in terras? Verg. – So nun bes.: α) mit sich hinabführen, v. Flüssen usw., teils Ggstde. hinabflößen, stromabwärts führen, mit sich stromabwärts führen, amnes plurimum limi deferentes, Plin.: excipere dolia, quae amnis defert, Liv.: Pontius Cominius incubans cortici secundo Tiberi ad urbem defertur, schwimmt die Tiber hinab, Liv. – teils einen aufgenommenen Fluß mit sich hinabführen ins Meer, dah. im Passiv v. Flusse selbst = hinabströmen, Rhodanus segnem deferens Ararim, Plin.: flumina, quae in mare deferuntur, Plin. ep.: nec Euphrates nisi per Tigrim defertur in mare, Plin. – u. Partiz. Präs. deferens (verst. se) = in seinem Bette hinabströmend, in seinen Ufern dahingleitend, flumina liquida ac deferentia (Ggstz. rigentia gelu aut campis superfusa), Plin. pan. 82, 5. – β) abbrechend, fortrückend wohin herabverlegen, herabversetzen, herabrücken oder herabrücken lassen, herabgelangen lassen, aedes suas sub Veliam, Cic.: aedes in planum, Liv. (vgl. im Bilde fortunam suam in planum, Sen. de tranqu. anim. 10, 6): castra in viam, Liv.: acies in campos delata est, Liv. – elephanti rursus simili ruinā inferioris pontis deferebantur (ließ man weiter hinabgelangen), donec ad aequiorem vallem perventum est, Liv.
2) insbes., rasch od. gewaltsam herabtragen, binabstoßen, hinabstürzen, a) übh.: alqm in abruptum barathrum, Catull.: ferrum elatum in pectus, Tac. – gew. im Passiv = hinabstürzen, in foveas deferri, Curt.: ruinā tota prolapsa acies in praeceps deferri, Liv.: deferri ad terram (v. Pers.), Liv. u. (Ggstz. allevari ad caelum) Sen.: casu (durch einen Fall) deferri in terram, zu Boden stürzen (v. Kindern), Quint.: dorso (equi) delatus ab alto, herabgesprungen, Sil.: m. dopp. Nom., praeceps aërii speculā de montis in undas deferar, Verg. ecl. 8, 59 sq. – übtr., ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur, quem et ex quanto regno ad quam fortunam detulisset, Nep. Timol. 2, 2. – b) prägn., berabstürzen = zu Boden stürzen, (terrae motus) defert montes, surrigit plana, Sen. – im Passiv = herabstürzen (intr.), per praecipitia deferri, Quint.
II) von einem Ausgangspunkte nach einem Zielpunkte hinabtragen = forttragen, hintragen, zutragen, fort-, hinbringen, fort-, hinschaffen, herbeitragen od. - bringen od. -schaffen, wohin überbringen, abliefern, Passiv deferri oft = sich fort- od. hintragen lassen, A) eig.: 1) im allg.: a) übh.: α) von Pers.: pecuniam atque arma, Tac.: quae ad usum necessaria sunt, Liv.: eodem pecuniam, quae superest, Liv.: quo merces odorum deferunt, Plin.: quo (wohin) me deferre paratis? Ov.: omnia aliunde alio deferuntur, Sen.: ad causas iudicia iam facta domo, schon fertig mitbringen, Cic.: id (candelabrum) in praetorium, Cic.: def. commeatum in viam (an den Weg), Liv.: alqm allevatum in tabernaculum, Curt.: captum omnibus membris deferri in curiam, Liv.: arma sua extra vallum deferri equumque educi clam iussit, Val. Max.: Pompeium Carteiam def. (in der Sänfte), Auct. b. Hisp.: funus Romam, Aur. Vict.: formā excellentes (virgines) domos, Liv.: aurum ex omnibus delubris Praeneste, Plin.: ei munera, quae Athenis acceperat, deferri iussit, Nep.: def. alci epistulam, Plaut. u. Cic.: argentum ad alqm, Ter.: ad alqm epistulam, litteras, mandata, Caes.: litteras ad alqm in Hispaniam ulteriorem, Liv.: compilare quidquid domi est atque hinc ad amicam def., zutragen, Plaut.: lecticā deferri ad consules (v. einem Kranken), Lact.: dicta, mandata per auras, Verg. – m. Abl. womit? (worin? worauf?), caput ad Sullam usque ab Ianiculo ad aedem Apollinis manibus ipse suis detulit, Cic. fr.: im Passiv, lecticā (in der Sänfte) deferri in castra atque in curiam, Suet.: lecticā deferri in aciem, Val. Max.: senatorum umeris (auf den Sch.) in campum deferri cremarique (v. toten Augustus), Suet. – β) v. lebl. Subjj.: e portu navis huc nos dormientes detulit, Plaut. Amph. 701: detulit aura preces ad me non invida blandas, Ov. met. 10, 642.
b) in einigen t. t. der publiz. Sprache: def. sitellam, den Lostopf (die Urne mit den Losen) herbeibringen od. herbeibringen lassen (damit das Volk in den Komitien abstimme), Cic. pro Corn. 1. fr. 13 u. 14 = fr. 29 u. 30 M.: de M. Octavio, über den Volkstribunen M. Oktavius abstimmen lassen, Cic. de nat. deor. 1, 106. – bes. oft def. ex aerario od. def. in aerarium od. ad aerarium, aus dem Ärarium (wo außer den Geldern auch die Feldzeichen, Senatsbeschlüsse, Rechnungen über verwendete Staatsgelder usw. aufbewahrt wurden) hinbringen, in das Är. hinbringen, abliefern, entrichten, niederlegen, signa (Feldzeichen) eodem ex aerario, signa ex aerario prompta in campum od. ad dictatorem (v. den Quästoren), Liv.: aurum et omnia ornamenta in aerarium (v. den röm. Matronen), Liv.: pecuniam od. aurum et argentum in aerarium, Liv.: aes in aerarium ad quaestores, Liv.: aera poenae nomine in aerarium def. (v. den Hagestolzen), Val. Max.: munera, quae ab rege privatim acceperant, in aerarium detulerunt (v. röm. Gesandten), Val. Max.: u. ähnlich def. omne aurum, argentum, aes signatum ad triumviros mensarios extemplo, Liv. – senatusconsultum ad aerarium def., Liv. u.a. (s. Weißenb. Liv. 39, 4, 8. Nipp. Tac. ann. 3, 51): decreta patrum ad aerarium, Tac.: früher senatusconsulta in aedem Cereris ad aediles plebis, Liv. 3, 55, 13. – def. censum Romam, die Schätzungslisten nach Rom einreichen (v. den Zensoren in den Kolonien), Liv. 29, 15, 10 u. 37, 7 (versch. v. def. censum, v. röm. Bürger, s. unten no. B, 2, b, β, γγ). – def. vadimonia Romam, zu Rom einreichen (v. den Klägern), Liv. epit. 86. – def. in publicas tabulas, beim Zensus in die öffentlichen (im Ärarium niedergelegten) Urkunden eintragen, zB. in publicas tabulas delato modo frui (agro) non posse, Ulp. dig. 50, 15, 4. § 1.
2) insbes.: a) unwillkürlich, gewaltsam von einem Orte abführen, u. nach einem Orte hinführen, α) übh. = hinversetzen, hingeraten lassen, hintreiben, im Passiv = hingeführt od. versetzt werden, hingelangen, hingeraten, miratur, quis deus iuvenes tam urbanos in suam regionem detulerit, Petron.: hos ad magistros si qua te fortuna, Cato, cum tua natura (natürl. Anlage) detulisset, Cic.: v. lebl. Subjj., ab Cenaeo Demetriadem, si forte eo deferret fuga regem, traiecit, Liv.: quod (iaculum) detulit error (Fehlschuß) in Idan, Ov. – im Passiv, iumenta decesserant militari viā et errore delata per quattuor stadia in quadam valle constiterant, Curt.: Perseus rex fugā cum decem milibus talentûm Samothraciam defertur, Iustin.: putant se in alium terrarum orbem delatos (in eine andere Welt versetzt), Petron. 1, 2: u. so ille (Lucilius) si foret hoc nostrum fato delatus in aevum, Hor. sat. 1, 10, 68 (al. delapsus): optatum negotium sibi in sinum delatum esse, sei ihm in den Schoß gefallen (bildl. = unverhofft zugefallen), Cic. II. Verr. 1, 131. – im Passiv m. Prädik.-Adj., hic rumor est Asinium delatum (esse) vivum in manus militum, Cic. ad Att. 12, 2, 1. – β) als naut. t. t. = hinführen, hintreiben, verschlagen, im Passiv = hingeführt, verschlagen werden, hingetrieben werden od. hintreiben, hingeraten, alqm ex alto ignotas ad terras et in desertum litus (v. Sturm), Cic.: si quo casu in freto aestus morari aut deferre naves in terram posset, Liv. – quo essent eae (naves) delatae, primis diebus ignorabant, Caes.: onerariae (naves) duae paulo infra delatae sunt, Caes.: una (navis) delata Oricum, Caes.: huc ubi delati portus intravimus, Verg.: u. so v. Pers., deferri longius, Caes.: deferri in Africae sinum, in Italiam, Iustin.: tempestate classe dispersā deferri Brundisium, Val. Max.: deferri Siculam ad Aetnen, Ov.: naufragio in ea loca deferri, Iustin.
b) etw. zu Markte-, zum Verkauf bringen, feilbieten, pallium, Petron.: dum virent nexos deferte maniplos, Col. poët.: deferri in vicum vendentem tus et odores, Hor.: ultro delatis capsis, Hor.: videamus hoc quod concupiscimus quanti (wie hoch, wie teuer) deferatur, Sen.: duas Veneres (zwei Venusstatuen) eodem pretio deferre, Plin.
B) übtr.: 1) im allg., m. Advv. od. m. ad od. in u. Akk., quod superest, nunc huc rationis detulit ordo, Lucr.: def. eadem fortunae pignera in discrimen, aufs Spiel setzen, Liv.: fabulas in certamen, zur Preisbewerbung bringen, Quint.: ad agendum nihil cogitati praemeditatique detulisse (mitgebracht haben), Quint.: quidquid doloris habent, in pedes deferunt, schieben es auf die F., Petron.
2) insbes.: a) erteilend zu jmd. hinbringen, darbringen, darbieten, erteilen, zuteilen, verleihen, übertragen, auftragen, zuw. auch anbieten (Ggstz. accipere, auferre ab alqo, negare, accipere nolle, alqā re uti nolle), α) übh.: si quid petet, ultro defer, Hor.: ne aliquis dicat, id ad me ereptum pervenisse, quod delatum accipere noluissem, Nep.: cum praecipua et cupita aliis (von andern Begehrtes) prior deferret, ihren Wünschen zuvorkommend darbrachte, Tac.: obvias opes def. (v. den Göttern), Tac.: def. iusiurandum, den Eid zuschieben (Ggstz. iusi. referre, zurückschieben, gerichtl. t. t.), Quint. u. ICt. – palmam eius rei alci, Cic.: alci praemium dignitatis (Ggstz. denegare), Cic.: pacem hostibus, Liv.: hoc illis in beneficii loco, Cic.: universum studium suum et benevolentiam ad alqm, Cic.: nec mihi quicquam tali tempore in mentem venit optare, quod non ultro Caesar mihi detulerit, Cic. – m. Prädik.-Akk., alci Octaviam sororis neptem condicionem (als Partie), Suet. Caes. 27, 1. – m. ad u. Akk. des Gerund., omnem ei suam auctoritatem, gratiam, copias, opes ad hoc negotium conficiendum, Cic.
β) etw. zur Ausführung, Verwaltung jmdm. übertragen, jmd. mit etwas beauftragen, propter frequentes delatos honores potestatesque summas, Nep.: delatum ab Augusto consulatum accipere, Tac. – def. cognitionem senatui, Suet.: u. def. causam (Führung des Prozesses) ad alqm, Cic.: negotium ad collegam eius, Cic.: rem ad Pompeium, Cic.: eius belli conficiendum exitum ad Cn. Pompeium, Cic.: omnia ad unum ( neben tribuere uni omnia), Cic.: primas (erste Rolle) ad alqm, Cic.: secundas (zweite Rolle) alci, Quint.: alci auguratum, Cic.: alci dictaturam, consulatum, Val. Max.: alci praeturam, Cic.: imperium alci, Tac., od. ad alqm, Cic.: ultro legationem alci (Ggstz. multis petentibus denegare), Cic.: alci praefecturam fabrûm, Cic.: alci regnum (Ggstz. regno uti nolle), Cic.: regnum ac diadema uni, Hor.: ad alqm summum imperium, Iustin.: ad alqm summam imperii, summam rerum, Nep.: totius belli summa ad alqm omnium voluntate defertur, Caes. – γ) etw. zur Begutachtung, zur Entscheidung jmdm. übertragen, überweisen, etw. vor jmd. zur Entscheidung bringen, jmdm. etw. zur Begutachtung, zur Entscheidung vorlegen, anheimgeben, decumanos convocat; rem defert; statuunt illi atque decernunt, ut etc., Cic.: rem ad amicos, Cic.: rem ad consilium (Kriegsrat), Caes.: rem od. causam ad senatum, Cic.: rem dubiam ad patres sub certo auctore, Liv.: ad alqm controversias suas litesque, Eutr.: id postero die senatui, Nep.: puerorum querelam regi, Iustin. – alqd in forum iudiciumque, auf das F. und vor G., Cic. Cael. 35.
b) etw. als Nachricht, Anzeige usw. mündlich od. schriftl. zu jmd. hinbringen = jmdm. hinterbringen, mitteilen, anzeigen, anmelden, bei jmd. zur Anzeige bringen, jmdm. etw. eröffnen, anvertrauen, jmd. von etw. in Kunde setzen, ihm Eröffnung machen, bei jmd. etw. zur Sprache bringen, sociorum populique Romani querimonias (v. Gesandten), Liv.: def. falsum equitum numerum, Caes.: his falsa, Nep.: vocem eius statim ad hunc M. Catonem, Cic.: rem inquisitam ad consulem, Liv.: alcis consilia ad adversarios, Cic.: quae audierunt ad legatos deferunt, Caes.: contionem habuit, quae est ad me tota (ihrem ganzen Inhalte nach) delata, Cic.: cetera (Logik u. Physik) si non didicerit, tamen poterit, si quando opus erit, ornare dicendo, si modo ad eum sunt delata et ei tradita (durch Lehre überliefert), Cic.: haec ad Antonium statim per Graecos deferuntur, Caes.: nec deerant qui haec iisdem verbis aut versa in deterius Senecae deferrent, Tac.: de quibus quod inimici detulerant neque credendum neque neglegendum putavit, Nep.: id Carthaginem (nach K.), Nep. – m. folg. Acc. u. Infin., defert ad coniectorem quidam somniasse se ovum pendēre ex fascia lecti sui cubicularis, Cic.: vehementer te esse sollicitum multi ad nos cotidie deferunt, Cic.
So nun bes.: α) als gerichtl. t. t., v. Angeber, Denunzianten, od. v. Kläger, αα) nomen alcis od. alcis rei od. nomen alci def., jmds. od. einer Sache Namen beim Prätor angeben, jmd. anklagen, in Anklagestand versetzen, gegen jmd. eine Klage anstellen, illi nonnihil in deferendo nomine secuti, Cic.: def. nomen venefici cuiusdam, Cic.: nomen amici mei de ambitu, Cic.: huic eidem Sopatro idem inimici ad C. Verrem eiusdem rei nomen detulerunt, Cic. – ββ) indicium deferre ad alqm, die Anzeige von einem Verbrechen dem Prätor usw. hinterbringen, zB. def. ind. ad praetores, Liv.: huius rei delatum indicium ad ipsum suppressit, Curt. – γγ) def. crimen, bei einem Magistrat eine Beschuldigung anbringen, vorbringen, def. novum et ante hunc diem non auditum crimen, Cic.: crimen atrociter, Tac.: def. crimen ad me, Cic.: crimen ad senatum diluendum, Liv.: crimina in (gegen) dominum (v. Sklaven), Cic.: def. crimina de Perseo (beim Senate), Liv. – δδ) def. alqd od. de alqa re od. de alqo, etw. beim Prätor usw. hinterbringen, angeben, anzeigen, über etw. od. jmd. Anzeige machen, unus ex consciis deferebat, Sen.: a duobus indicibus delatus, Curt.: haec omnia indices detulerunt, rei confessi sunt, Cic.: def. publicae pecuniae peculatum, Tac.: quamvis ea, quae audierat, ad Neronem detulisset, Tac. – de defectione patris def., Nep.: eadem de noverca def., Quint.: commodius fecissent tribuni plebis, Quirites, si quae apud vos de me deferunt, ea coram potius me praesente detulissent, Cic.: quaedam de coniuratione ultro ad eum def., Suet. – εε) def. alqm, jmd. angeben, anklagen, in Anklagestand versetzen, gegen jmd. eine Klage anstellen, Capitonem (v. Kläger), Tac.: reos eiusdem criminis (v. Angeber), Quint.: reos, ne apud praefectum urbis arguantur, ad praetorem def., Tac.: def. alqm ad fi scum, Suet.: per indicem ad senatum deferri, Suet. – m. Prädik.-Akk., Brutum Cassiumque legibus aggredi reosque caedis absentes def., Suet. – m. Ang. wessen? weswegen? durch Genet., deferri maiestatis, adulterii, Tac.: ab alqo deferri furti, Cic. or. in tog. cand. fr. 6. p. 22, 3 K. (fr. 9. p. 241, 14 Klotz): od. beim Passiv durch Infin. (Nom. u. Infin.), Libo Drusus defertur moliri res novas, Tac.: Lepida defertur simulavisse partum, Tac.: od. durch einen Satz m. tamquam u. Konj., Hilarius Caesaris libertus detulerat, tamquam propriam ipse (M. Cluvius Rufus) potentiam tentasset, Tac. – ganz absol., et minari et deferre etiam non orator potest, Quint.: deinde extraneo vel etiam domesticorum aliquo deferente assidue varieque inquietatus (est), Suet.
β) als publiz. t. t., αα) ad aerarium def., im Zshg. auch bl. deferre, beim Ärarium angeben, in die Verzeichnisse der Schatzkammer eintragen od. eintragen (registrieren) lassen, nomina iudicum, Cic. Phil. 5, 15. – bes. alqm in beneficiis ad aerarium def., im Zshg. bl. deferre alqm, jmd. unter den zu erteilenden Gratifikationen (die der Prokonsul während seines Imperiums erteilt od. zu erteilen versprochen hatte) bei Übergabe der Rechnungen an die Schatzkammer in der Rechnungsablage mit aufführen und damit die Genehmigung derselben bei den Quästoren der Schatzkammer in Antrag stellen, jmd. der Schatz kammer unter den Gratifikanden zur Berücksichtigung empfehlen, in beneficiis ad aerarium delatus est a L. Lucullo pro consule, Cic. Arch. 11: def. tribunos militares et praefectos, Cic. ep. 5, 20, 7: in praetura, in consulatu praefectum fabrûm, Cic. Balb. 63. – ββ) def. alqd in censum, zur Schätzung angeben, anmelden, deklarieren (v. röm. Bürger, dagegen referre in censum [in die Schätzungsliste eintragen] v. Zensor od. dessen Schreibern, s. Drak. Liv. 39, 44, 2), zB. patrimonium, Val. Max.: lacus piscatorios, salinas, Ulp. dig.: non amplius quam mille quingentûm aeris, Gell.: scire liceat, quanti (wie hoch) quidque in censum deferendum sit, Sen. – prägn., deferri in censum, v. Pers., sich zur Schätzung anmelden, Eutr. 1, 7. – γγ) def. censum, sein Vermögen beim Zensor angeben, deklarieren, v. röm. Bürger, Plin. 7, 159: v. den Klienten, Tac. ann. 6, 41 (wov. verschieden censum Romam def., s. oben no. II, A, 1, b a. E.). – / arch. Perf. detoli, wov. detolerit, Lex. repetund. (Corp. inscr. Lat. 1, 198) 21. 76. 85.
-
30 defero
dē-fero, dē-tulī, dē-lātum, dē-ferre, I) von der Höhe nach der Tiefe herab-, hinabtragen od. - bringen (-senden) od. - schaffen od. -holen, mit hinabnehmen u. dgl., 1) im allg.: amoeno ex Helicone perenni fronde coronam, Lucr. (u. so harmoniai nomen alto delatum Heliconi [vom H.], bildl., Lucr.): ramalia arida tecto, Ov. – pueros protinus ad ripam Tiberis, Val. Max.: alqd ad inferos (Unterwelt), Sen.: semen quod ex arbore per surculos defertur in terram, Varro: dum culleus, in quem coniectus in profluentem deferretur, comparetur (v. Pers.), Cic.: deferri in imum, in einer Flüssigkeit zu Boden sinken (Ggstz. innatare, obenauf schwimmen), Cels.: so auch deferri ad ima (Ggstz. in summo umore consistere), Petron.: ab Iliaca purgamina Vesta def. flavis in mare aquis, Ov.: def. materiam omnem infra Veliam, Liv.: hunc sub aequora, hinabtauchen, Ov.: Fames (Hungergöttin) per aëra vento ad iussam delata domum, Ov. – fulmen detulit in terram mortalibus (den St.) ignem primitus, Lucr.: Iri, decus caeli, quis te mihi nubibus actam detulit in terras? Verg. – So nun bes.: α) mit sich hinabführen, v. Flüssen usw., teils Ggstde. hinabflößen, stromabwärts führen, mit sich stromabwärts führen, amnes plurimum limi deferentes, Plin.: excipere dolia, quae amnis defert, Liv.: Pontius Cominius incubans cortici secundo Tiberi ad urbem defertur,————schwimmt die Tiber hinab, Liv. – teils einen aufgenommenen Fluß mit sich hinabführen ins Meer, dah. im Passiv v. Flusse selbst = hinabströmen, Rhodanus segnem deferens Ararim, Plin.: flumina, quae in mare deferuntur, Plin. ep.: nec Euphrates nisi per Tigrim defertur in mare, Plin. – u. Partiz. Präs. deferens (verst. se) = in seinem Bette hinabströmend, in seinen Ufern dahingleitend, flumina liquida ac deferentia (Ggstz. rigentia gelu aut campis superfusa), Plin. pan. 82, 5. – β) abbrechend, fortrückend wohin herabverlegen, herabversetzen, herabrücken oder herabrücken lassen, herabgelangen lassen, aedes suas sub Veliam, Cic.: aedes in planum, Liv. (vgl. im Bilde fortunam suam in planum, Sen. de tranqu. anim. 10, 6): castra in viam, Liv.: acies in campos delata est, Liv. – elephanti rursus simili ruinā inferioris pontis deferebantur (ließ man weiter hinabgelangen), donec ad aequiorem vallem perventum est, Liv.2) insbes., rasch od. gewaltsam herabtragen, binabstoßen, hinabstürzen, a) übh.: alqm in abruptum barathrum, Catull.: ferrum elatum in pectus, Tac. – gew. im Passiv = hinabstürzen, in foveas deferri, Curt.: ruinā tota prolapsa acies in praeceps deferri, Liv.: deferri ad terram (v. Pers.), Liv. u. (Ggstz. allevari ad caelum) Sen.: casu (durch einen Fall) deferri in terram, zu Boden stürzen (v. Kindern), Quint.:————dorso (equi) delatus ab alto, herabgesprungen, Sil.: m. dopp. Nom., praeceps aërii speculā de montis in undas deferar, Verg. ecl. 8, 59 sq. – übtr., ut non solum auribus acciperetur, sed etiam oculis cerneretur, quem et ex quanto regno ad quam fortunam detulisset, Nep. Timol. 2, 2. – b) prägn., berabstürzen = zu Boden stürzen, (terrae motus) defert montes, surrigit plana, Sen. – im Passiv = herabstürzen (intr.), per praecipitia deferri, Quint.II) von einem Ausgangspunkte nach einem Zielpunkte hinabtragen = forttragen, hintragen, zutragen, fort-, hinbringen, fort-, hinschaffen, herbeitragen od. - bringen od. -schaffen, wohin überbringen, abliefern, Passiv deferri oft = sich fort- od. hintragen lassen, A) eig.: 1) im allg.: a) übh.: α) von Pers.: pecuniam atque arma, Tac.: quae ad usum necessaria sunt, Liv.: eodem pecuniam, quae superest, Liv.: quo merces odorum deferunt, Plin.: quo (wohin) me deferre paratis? Ov.: omnia aliunde alio deferuntur, Sen.: ad causas iudicia iam facta domo, schon fertig mitbringen, Cic.: id (candelabrum) in praetorium, Cic.: def. commeatum in viam (an den Weg), Liv.: alqm allevatum in tabernaculum, Curt.: captum omnibus membris deferri in curiam, Liv.: arma sua extra vallum deferri equumque educi clam iussit, Val. Max.: Pompeium Carteiam def. (in der Sänfte), Auct. b. Hisp.: funus Romam, Aur. Vict.: formā excellentes————(virgines) domos, Liv.: aurum ex omnibus delubris Praeneste, Plin.: ei munera, quae Athenis acceperat, deferri iussit, Nep.: def. alci epistulam, Plaut. u. Cic.: argentum ad alqm, Ter.: ad alqm epistulam, litteras, mandata, Caes.: litteras ad alqm in Hispaniam ulteriorem, Liv.: compilare quidquid domi est atque hinc ad amicam def., zutragen, Plaut.: lecticā deferri ad consules (v. einem Kranken), Lact.: dicta, mandata per auras, Verg. – m. Abl. womit? (worin? worauf?), caput ad Sullam usque ab Ianiculo ad aedem Apollinis manibus ipse suis detulit, Cic. fr.: im Passiv, lecticā (in der Sänfte) deferri in castra atque in curiam, Suet.: lecticā deferri in aciem, Val. Max.: senatorum umeris (auf den Sch.) in campum deferri cremarique (v. toten Augustus), Suet. – β) v. lebl. Subjj.: e portu navis huc nos dormientes detulit, Plaut. Amph. 701: detulit aura preces ad me non invida blandas, Ov. met. 10, 642.b) in einigen t. t. der publiz. Sprache: def. sitellam, den Lostopf (die Urne mit den Losen) herbeibringen od. herbeibringen lassen (damit das Volk in den Komitien abstimme), Cic. pro Corn. 1. fr. 13 u. 14 = fr. 29 u. 30 M.: de M. Octavio, über den Volkstribunen M. Oktavius abstimmen lassen, Cic. de nat. deor. 1, 106. – bes. oft def. ex aerario od. def. in aerarium od. ad aerarium, aus dem Ärarium (wo außer den Geldern auch die Feldzeichen, Senatsbeschlüs-————se, Rechnungen über verwendete Staatsgelder usw. aufbewahrt wurden) hinbringen, in das Är. hinbringen, abliefern, entrichten, niederlegen, signa (Feldzeichen) eodem ex aerario, signa ex aerario prompta in campum od. ad dictatorem (v. den Quästoren), Liv.: aurum et omnia ornamenta in aerarium (v. den röm. Matronen), Liv.: pecuniam od. aurum et argentum in aerarium, Liv.: aes in aerarium ad quaestores, Liv.: aera poenae nomine in aerarium def. (v. den Hagestolzen), Val. Max.: munera, quae ab rege privatim acceperant, in aerarium detulerunt (v. röm. Gesandten), Val. Max.: u. ähnlich def. omne aurum, argentum, aes signatum ad triumviros mensarios extemplo, Liv. – senatusconsultum ad aerarium def., Liv. u.a. (s. Weißenb. Liv. 39, 4, 8. Nipp. Tac. ann. 3, 51): decreta patrum ad aerarium, Tac.: früher senatusconsulta in aedem Cereris ad aediles plebis, Liv. 3, 55, 13. – def. censum Romam, die Schätzungslisten nach Rom einreichen (v. den Zensoren in den Kolonien), Liv. 29, 15, 10 u. 37, 7 (versch. v. def. censum, v. röm. Bürger, s. unten no. B, 2, b, β, γγ). – def. vadimonia Romam, zu Rom einreichen (v. den Klägern), Liv. epit. 86. – def. in publicas tabulas, beim Zensus in die öffentlichen (im Ärarium niedergelegten) Urkunden eintragen, zB. in publicas tabulas delato modo frui (agro) non posse, Ulp. dig. 50, 15, 4. § 1.2) insbes.: a) unwillkürlich, gewaltsam von einem————Orte abführen, u. nach einem Orte hinführen, α) übh. = hinversetzen, hingeraten lassen, hintreiben, im Passiv = hingeführt od. versetzt werden, hingelangen, hingeraten, miratur, quis deus iuvenes tam urbanos in suam regionem detulerit, Petron.: hos ad magistros si qua te fortuna, Cato, cum tua natura (natürl. Anlage) detulisset, Cic.: v. lebl. Subjj., ab Cenaeo Demetriadem, si forte eo deferret fuga regem, traiecit, Liv.: quod (iaculum) detulit error (Fehlschuß) in Idan, Ov. – im Passiv, iumenta decesserant militari viā et errore delata per quattuor stadia in quadam valle constiterant, Curt.: Perseus rex fugā cum decem milibus talentûm Samothraciam defertur, Iustin.: putant se in alium terrarum orbem delatos (in eine andere Welt versetzt), Petron. 1, 2: u. so ille (Lucilius) si foret hoc nostrum fato delatus in aevum, Hor. sat. 1, 10, 68 (al. delapsus): optatum negotium sibi in sinum delatum esse, sei ihm in den Schoß gefallen (bildl. = unverhofft zugefallen), Cic. II. Verr. 1, 131. – im Passiv m. Prädik.-Adj., hic rumor est Asinium delatum (esse) vivum in manus militum, Cic. ad Att. 12, 2, 1. – β) als naut. t. t. = hinführen, hintreiben, verschlagen, im Passiv = hingeführt, verschlagen werden, hingetrieben werden od. hintreiben, hingeraten, alqm ex alto ignotas ad terras et in desertum litus (v. Sturm), Cic.: si quo casu in freto aestus morari aut deferre naves in terram posset,————Liv. – quo essent eae (naves) delatae, primis diebus ignorabant, Caes.: onerariae (naves) duae paulo infra delatae sunt, Caes.: una (navis) delata Oricum, Caes.: huc ubi delati portus intravimus, Verg.: u. so v. Pers., deferri longius, Caes.: deferri in Africae sinum, in Italiam, Iustin.: tempestate classe dispersā deferri Brundisium, Val. Max.: deferri Siculam ad Aetnen, Ov.: naufragio in ea loca deferri, Iustin.b) etw. zu Markte-, zum Verkauf bringen, feilbieten, pallium, Petron.: dum virent nexos deferte maniplos, Col. poët.: deferri in vicum vendentem tus et odores, Hor.: ultro delatis capsis, Hor.: videamus hoc quod concupiscimus quanti (wie hoch, wie teuer) deferatur, Sen.: duas Veneres (zwei Venusstatuen) eodem pretio deferre, Plin.B) übtr.: 1) im allg., m. Advv. od. m. ad od. in u. Akk., quod superest, nunc huc rationis detulit ordo, Lucr.: def. eadem fortunae pignera in discrimen, aufs Spiel setzen, Liv.: fabulas in certamen, zur Preisbewerbung bringen, Quint.: ad agendum nihil cogitati praemeditatique detulisse (mitgebracht haben), Quint.: quidquid doloris habent, in pedes deferunt, schieben es auf die F., Petron.2) insbes.: a) erteilend zu jmd. hinbringen, darbringen, darbieten, erteilen, zuteilen, verleihen, übertragen, auftragen, zuw. auch anbieten (Ggstz. accipere, auferre ab alqo, negare, accipere nolle, alqā————re uti nolle), α) übh.: si quid petet, ultro defer, Hor.: ne aliquis dicat, id ad me ereptum pervenisse, quod delatum accipere noluissem, Nep.: cum praecipua et cupita aliis (von andern Begehrtes) prior deferret, ihren Wünschen zuvorkommend darbrachte, Tac.: obvias opes def. (v. den Göttern), Tac.: def. iusiurandum, den Eid zuschieben (Ggstz. iusi. referre, zurückschieben, gerichtl. t. t.), Quint. u. ICt. – palmam eius rei alci, Cic.: alci praemium dignitatis (Ggstz. denegare), Cic.: pacem hostibus, Liv.: hoc illis in beneficii loco, Cic.: universum studium suum et benevolentiam ad alqm, Cic.: nec mihi quicquam tali tempore in mentem venit optare, quod non ultro Caesar mihi detulerit, Cic. – m. Prädik.-Akk., alci Octaviam sororis neptem condicionem (als Partie), Suet. Caes. 27, 1. – m. ad u. Akk. des Gerund., omnem ei suam auctoritatem, gratiam, copias, opes ad hoc negotium conficiendum, Cic.β) etw. zur Ausführung, Verwaltung jmdm. übertragen, jmd. mit etwas beauftragen, propter frequentes delatos honores potestatesque summas, Nep.: delatum ab Augusto consulatum accipere, Tac. – def. cognitionem senatui, Suet.: u. def. causam (Führung des Prozesses) ad alqm, Cic.: negotium ad collegam eius, Cic.: rem ad Pompeium, Cic.: eius belli conficiendum exitum ad Cn. Pompeium, Cic.: omnia ad unum ( neben tribuere uni omnia), Cic.: primas (erste————Rolle) ad alqm, Cic.: secundas (zweite Rolle) alci, Quint.: alci auguratum, Cic.: alci dictaturam, consulatum, Val. Max.: alci praeturam, Cic.: imperium alci, Tac., od. ad alqm, Cic.: ultro legationem alci (Ggstz. multis petentibus denegare), Cic.: alci praefecturam fabrûm, Cic.: alci regnum (Ggstz. regno uti nolle), Cic.: regnum ac diadema uni, Hor.: ad alqm summum imperium, Iustin.: ad alqm summam imperii, summam rerum, Nep.: totius belli summa ad alqm omnium voluntate defertur, Caes. – γ) etw. zur Begutachtung, zur Entscheidung jmdm. übertragen, überweisen, etw. vor jmd. zur Entscheidung bringen, jmdm. etw. zur Begutachtung, zur Entscheidung vorlegen, anheimgeben, decumanos convocat; rem defert; statuunt illi atque decernunt, ut etc., Cic.: rem ad amicos, Cic.: rem ad consilium (Kriegsrat), Caes.: rem od. causam ad senatum, Cic.: rem dubiam ad patres sub certo auctore, Liv.: ad alqm controversias suas litesque, Eutr.: id postero die senatui, Nep.: puerorum querelam regi, Iustin. – alqd in forum iudiciumque, auf das F. und vor G., Cic. Cael. 35.b) etw. als Nachricht, Anzeige usw. mündlich od. schriftl. zu jmd. hinbringen = jmdm. hinterbringen, mitteilen, anzeigen, anmelden, bei jmd. zur Anzeige bringen, jmdm. etw. eröffnen, anvertrauen, jmd. von etw. in Kunde setzen, ihm Eröffnung machen, bei jmd. etw. zur Sprache bringen, sociorum populi-————que Romani querimonias (v. Gesandten), Liv.: def. falsum equitum numerum, Caes.: his falsa, Nep.: vocem eius statim ad hunc M. Catonem, Cic.: rem inquisitam ad consulem, Liv.: alcis consilia ad adversarios, Cic.: quae audierunt ad legatos deferunt, Caes.: contionem habuit, quae est ad me tota (ihrem ganzen Inhalte nach) delata, Cic.: cetera (Logik u. Physik) si non didicerit, tamen poterit, si quando opus erit, ornare dicendo, si modo ad eum sunt delata et ei tradita (durch Lehre überliefert), Cic.: haec ad Antonium statim per Graecos deferuntur, Caes.: nec deerant qui haec iisdem verbis aut versa in deterius Senecae deferrent, Tac.: de quibus quod inimici detulerant neque credendum neque neglegendum putavit, Nep.: id Carthaginem (nach K.), Nep. – m. folg. Acc. u. Infin., defert ad coniectorem quidam somniasse se ovum pendēre ex fascia lecti sui cubicularis, Cic.: vehementer te esse sollicitum multi ad nos cotidie deferunt, Cic.So nun bes.: α) als gerichtl. t. t., v. Angeber, Denunzianten, od. v. Kläger, αα) nomen alcis od. alcis rei od. nomen alci def., jmds. od. einer Sache Namen beim Prätor angeben, jmd. anklagen, in Anklagestand versetzen, gegen jmd. eine Klage anstellen, illi nonnihil in deferendo nomine secuti, Cic.: def. nomen venefici cuiusdam, Cic.: nomen amici mei de ambitu, Cic.: huic eidem Sopatro idem inimici ad C.————Verrem eiusdem rei nomen detulerunt, Cic. – ββ) indicium deferre ad alqm, die Anzeige von einem Verbrechen dem Prätor usw. hinterbringen, zB. def. ind. ad praetores, Liv.: huius rei delatum indicium ad ipsum suppressit, Curt. – γγ) def. crimen, bei einem Magistrat eine Beschuldigung anbringen, vorbringen, def. novum et ante hunc diem non auditum crimen, Cic.: crimen atrociter, Tac.: def. crimen ad me, Cic.: crimen ad senatum diluendum, Liv.: crimina in (gegen) dominum (v. Sklaven), Cic.: def. crimina de Perseo (beim Senate), Liv. – δδ) def. alqd od. de alqa re od. de alqo, etw. beim Prätor usw. hinterbringen, angeben, anzeigen, über etw. od. jmd. Anzeige machen, unus ex consciis deferebat, Sen.: a duobus indicibus delatus, Curt.: haec omnia indices detulerunt, rei confessi sunt, Cic.: def. publicae pecuniae peculatum, Tac.: quamvis ea, quae audierat, ad Neronem detulisset, Tac. – de defectione patris def., Nep.: eadem de noverca def., Quint.: commodius fecissent tribuni plebis, Quirites, si quae apud vos de me deferunt, ea coram potius me praesente detulissent, Cic.: quaedam de coniuratione ultro ad eum def., Suet. – εε) def. alqm, jmd. angeben, anklagen, in Anklagestand versetzen, gegen jmd. eine Klage anstellen, Capitonem (v. Kläger), Tac.: reos eiusdem criminis (v. Angeber), Quint.: reos, ne apud praefectum urbis arguantur, ad praetorem def., Tac.: def. alqm ad fi-————scum, Suet.: per indicem ad senatum deferri, Suet. – m. Prädik.-Akk., Brutum Cassiumque legibus aggredi reosque caedis absentes def., Suet. – m. Ang. wessen? weswegen? durch Genet., deferri maiestatis, adulterii, Tac.: ab alqo deferri furti, Cic. or. in tog. cand. fr. 6. p. 22, 3 K. (fr. 9. p. 241, 14 Klotz): od. beim Passiv durch Infin. (Nom. u. Infin.), Libo Drusus defertur moliri res novas, Tac.: Lepida defertur simulavisse partum, Tac.: od. durch einen Satz m. tamquam u. Konj., Hilarius Caesaris libertus detulerat, tamquam propriam ipse (M. Cluvius Rufus) potentiam tentasset, Tac. – ganz absol., et minari et deferre etiam non orator potest, Quint.: deinde extraneo vel etiam domesticorum aliquo deferente assidue varieque inquietatus (est), Suet.β) als publiz. t. t., αα) ad aerarium def., im Zshg. auch bl. deferre, beim Ärarium angeben, in die Verzeichnisse der Schatzkammer eintragen od. eintragen (registrieren) lassen, nomina iudicum, Cic. Phil. 5, 15. – bes. alqm in beneficiis ad aerarium def., im Zshg. bl. deferre alqm, jmd. unter den zu erteilenden Gratifikationen (die der Prokonsul während seines Imperiums erteilt od. zu erteilen versprochen hatte) bei Übergabe der Rechnungen an die Schatzkammer in der Rechnungsablage mit aufführen und damit die Genehmigung derselben bei den Quästoren der Schatzkammer in Antrag stellen, jmd. der Schatz-————kammer unter den Gratifikanden zur Berücksichtigung empfehlen, in beneficiis ad aerarium delatus est a L. Lucullo pro consule, Cic. Arch. 11: def. tribunos militares et praefectos, Cic. ep. 5, 20, 7: in praetura, in consulatu praefectum fabrûm, Cic. Balb. 63. – ββ) def. alqd in censum, zur Schätzung angeben, anmelden, deklarieren (v. röm. Bürger, dagegen referre in censum [in die Schätzungsliste eintragen] v. Zensor od. dessen Schreibern, s. Drak. Liv. 39, 44, 2), zB. patrimonium, Val. Max.: lacus piscatorios, salinas, Ulp. dig.: non amplius quam mille quingentûm aeris, Gell.: scire liceat, quanti (wie hoch) quidque in censum deferendum sit, Sen. – prägn., deferri in censum, v. Pers., sich zur Schätzung anmelden, Eutr. 1, 7. – γγ) def. censum, sein Vermögen beim Zensor angeben, deklarieren, v. röm. Bürger, Plin. 7, 159: v. den Klienten, Tac. ann. 6, 41 (wov. verschieden censum Romam def., s. oben no. II, A, 1, b a. E.). – ⇒ arch. Perf. detoli, wov. detolerit, Lex. repetund. (Corp. inscr. Lat. 1, 198) 21. 76. 85. -
31 PAROLA
f- P468 —- P469 —- P470 —— см. -A1023— см. - I155- P472 —- P473 —- P474 —— см. - P471- P476 —- P476a —— см. - L167— см. - L542- P477 —- P478 —- P481 —- P484 —- P485 —— см. - C1966— см. - F945— см. - G668— см. - N153— см. - M1494- P486 —- P487a —- P488 —- P490 —- P492 —di molte [poche] parole
- P493 —— см. - P547- P504 —- P508 —barattare una parola (или due, tre, quattro parole) con qd
- P510a —cavare (или tirare, trarre) a qd le parole di bocca
— см. - C2782- P516 —- P517 —- P518 —— см. - P476a— см. - P511— см. - B880- P522 —- P525 —- P527 —- P531 —gettare (или buttare, sprecare) le parole (via или al vento)
— см. - G462- P532 —impegnare una (или la) parola (тж. impegnarsi di parola)
— см. - P568- P536 —- P538 —mancare di parola (или alla parola; тж. mentire la parola)
- P542 —— см. - P538- P545 —- P547 —misurare (или aggiustare, pesare) le parole
- P549 —muovere parole a...
- P551 —— см. - F290- P553 —perdere il dono (или l'uso) della parola (или della favella; тж. perdere la parola или la favella)
- P554 —— см. - P547— см. - P587prendere in (или sulla) parola
— см. - P555— см. - U254- P568 —non sapere (или non intendere) la prima parola (тж. non sapere parola)
sapere ventitré parole in latino
— см. - L222- P572 —spendere parole (или la parola, una buona parola) per qd
- P573 —spendere (qualche) parola su...
- P580 —tagliare (или togliere, troncare) le parole (in или di bocca) a qd
- P582 —tirare a qd le parole di bocca
— см. - P510atrarre a qd le parole di bocca
— см. - P510a- P586 —— см. - F290a buon intenditor poche parole
— см. - I334- P592 —le buone parole ungono, le cattive pungono
chi far di fatti vuole, suol far poche parole
— см. - F291chi piglia l'anguilla per la coda e la donna per la parola, può dire di non tener nulla
— см. -A754— см. - C2913dove bisognan fatti, le parole non bastano
— см. - F294- P593 —largo a parole, stretto a fatti
- P597 —parola detta e sasso tirato non tornano indietro (или non ritorna; тж. sasso tratto e parola detta non tornano indietro)
— см. - D482- P598 —la parola è d'argento, il silenzio è d'oro
- P599 —parole fan mercato, e i denari pagano
- P600 —a parole lorde, orecchie sorde
- P605 —la parola non gli muore in bocca (или tra denti; тж. non gli muore la parola fra i denti)
- P607 —- P608 —- P612 —le parole volano, gli scritti rimangono
gli uomini si legano per le parole, e i buoi per le corna
— см. - U158 -
32 sit
[sɪt] 1.1) (put)to sit sb. in, near sth. — mettere a sedere qcn. in qcs., vicino a qcs.
to sit sth. on, near sth. — mettere qcs. su qcs., vicino a qcs
2) BE scol. univ. sostenere, dare [ exam]2.1) (take a seat) sedersi2) (be seated) essere seduto; [ bird] essere appollaiatoto sit over — essere chino su [ books]
3) (meet) [committee, court] riunirsito sit as — essere [judge, magistrate]
to sit on — fare parte di [committee, jury]
5) (fit)to sit well, badly (on sb.) — [ jacket] cadere bene, male (addosso a qcn.)
power sits lightly on her — fig. il potere non le pesa
7) zool.•- sit back- sit down- sit in- sit on- sit out- sit up* * *[sit]present participle - sitting; verb1) (to (cause to) rest on the buttocks; to (cause to) be seated: He likes sitting on the floor; They sat me in the chair and started asking questions.) sedersi, far sedere2) (to lie or rest; to have a certain position: The parcel is sitting on the table.) stare3) ((with on) to be an official member of (a board, committee etc): He sat on several committees.) (fare parte), (essere in carica)4) ((of birds) to perch: An owl was sitting in the tree by the window.) (essere appollaiato)5) (to undergo (an examination).) presentarsi6) (to take up a position, or act as a model, in order to have one's picture painted or one's photograph taken: She is sitting for a portrait/photograph.) posare7) ((of a committee, parliament etc) to be in session: Parliament sits from now until Christmas.) (essere in seduta)•- sitter- sitting
- sit-in
- sitting-room
- sitting target
- sitting duck
- sit back
- sit down
- sit out
- sit tight
- sit up* * *sit /sɪt/n.3 avvallamento; cedimento; subsidenza.♦ (to) sit /sɪt/(pass. e p. p. sat)A v. i.1 sedere; essere (o stare) seduto: to sit on a chair [in an armchair, on the sofa], sedere (o essere seduto) su una sedia [in poltrona, sul divano]; to sit at table [at one's desk], sedere a tavola [alla scrivania]; She was sitting next to me, era seduta accanto a me; The cat was sitting under the table, il gatto era seduto sotto la tavola; He just sat there watching, se ne stava seduto a guardare; They were sitting round the camp fire, erano seduti intorno al fuoco dell'accampamento2 sedersi; mettersi a sedere: He came into the room and sat beside me, è entrato nella stanza e mi si è seduto accanto; Sit over there!, siediti laggiù; ( a un cane) Sit!, seduto! (cfr. sit down, per le persone)3 ( di uccelli, polli, ecc.) appollaiarsi, posarsi ( su un ramo, ecc.); esserci, essere appollaiato: The thrush was sitting on the tallest branch, il merlo era appollaiato sul ramo più alto5 posare ( per una foto, un ritratto); (pitt.) fare da modello: She sat for a famous painter, fece la modella per un pittore famoso6 (polit.) avere un seggio; essere in carica: to sit in Parliament, avere un seggio in parlamento; essere un deputato; a sitting member, un deputato in carica7 essere in seduta; tenere udienza; essere riunito: Parliament is sitting now, il parlamento è in seduta; (leg.) The court was sitting yesterday, ieri il tribunale ha tenuto udienza8 ( d'abito e fig.) stare; cadere ( bene, ecc.): The dress sat beautifully on her, il vestito le stava magnificamente9 ( di un oggetto) stare; rimanere; restare: My car sat unused in the garage for a month, la mia auto rimase ferma in garage per un mese10 (poet.) essere situato; trovarsi: The cottage sits next to a little creek, la casetta si trova presso un ruscelloB v. t.1 far sedere; mettere a sedere: Sit the baby in the high-chair!, metti il bambino a sedere sul seggiolone!; DIALOGO → - Offering a drink2- Sit yourself down and tell me what's been going on, mettiti a sedere e raccontami come vanno le cose2 (equit.) stare in sella a ( un cavallo); cavalcare: He cannot sit his horse properly, non sa stare in sella come si deve4 ( di un veicolo, ecc.) avere posti a sedere per: This bus can sit forty people, in questo autobus ci sono quaranta posti a sedere6 (nei composti) assistere; badare a: to baby-sit, badare ai bambini; to granny-sit, assistere la nonnina● (autom.) to sit again at the wheel, rimettersi al volante □ (fig.) to sit at sb. 's feet, pendere dalle labbra di q. (spec. un insegnante); essere allievo di q. □ to sit at home, starsene (a casa) in ozio; essere disoccupato □ (fig.) to sit in judgment, impancarsi a giudice □ to sit tight, star seduto senza muoversi; non fare nulla, non prendere iniziative; star fermo al proprio posto; (fam.) tener duro, non mollare; resistere, essere tetragono □ to be sitting on a fortune, avere un sacco di soldi; avere un oggetto preziosissimo □ (fam.) to be sitting pretty, passarsela bene ( a soldi); ( di un'azienda) andare bene (o a gonfie vele); prosperare □ We were sitting at tea [at dinner], stavamo prendendo il tè [eravamo a tavola].* * *[sɪt] 1.1) (put)to sit sb. in, near sth. — mettere a sedere qcn. in qcs., vicino a qcs.
to sit sth. on, near sth. — mettere qcs. su qcs., vicino a qcs
2) BE scol. univ. sostenere, dare [ exam]2.1) (take a seat) sedersi2) (be seated) essere seduto; [ bird] essere appollaiatoto sit over — essere chino su [ books]
3) (meet) [committee, court] riunirsito sit as — essere [judge, magistrate]
to sit on — fare parte di [committee, jury]
5) (fit)to sit well, badly (on sb.) — [ jacket] cadere bene, male (addosso a qcn.)
power sits lightly on her — fig. il potere non le pesa
7) zool.•- sit back- sit down- sit in- sit on- sit out- sit up -
33 lanx
lanx, lancis, f. (viell. zu griech. λέκος, λεκάνη), I) Schüssel, Schale, Plaut., Cic. u.a.: altilium lanx, Lucil. fr.: furtum per lancem liciumque concipere, wegen eines Diebstahls förmliche Haussuchung vornehmen, Gell. 11, 18, 9: ebenso quaestio furtorum cum lance et licio, Gell. 16, 10, 8; vgl. Paul. ex Fest. 117, 2. – II) übtr.: 1) Wagschale, Cic. u.a.: im Bilde, vitam aequā lance pensitare, Plin. 7, 44: non extranei dictum et filii parricidium aequā lance pensare, Ambros. in psalm. 118. serm. 7. § 23: servitutem et libertatem aequā lance pendĕre, Ambros. exhort. virgin. 1. § 3: aequā omnes lance examinare, Ambros. epist. 41, 22: pari pendĕre lance cunctos, Arnob. 6, 2: u. so paribus momentis potestatem voluntatis aequā lance perpendĕre, Augustin. ep. 186, 34 (vgl. aequa lancis perpensio, ibid. § 36): aequā lance trutinari, Cod. Iust. 5, 27, 10: aequā lance servari, auf gleiche Weise, Modestin. dig. 42, 1, 20: ebenso aequā lance odium mulieris et amor viri adversum se certabant, Heges. 1, 36, 2: iustum geminā suspendĕre lance ancipitis librae, Pers. 4, 10. – 2) = δίσκος (Gloss. II, 278, 53), die Scheibe, Amm. 20, 3. § 1 u. 8 Gardth. (v. der Sonnenscheibe).
-
34 beruhen
beruhen, I) ruhen, mit lassen: eine Sache b. lassen, acquiescere alqā re: etwas auf sich b. lassen, alqd integrum oder in medio relinquere. – II) auf etw. od. jmd. b., a) auf etwas ber., d. i. in etw. gegründet sein: positum od. situm esse in alqa re. – consistere in alqa re (in etwas bestehen, stattfinden). – verti in alqa re (sich gleichs. um etwas drehen, in etwas seine Entscheidung finden). – niti alqā re oder in alqa re (an etwas seinen Halt haben). – pendēre ex alqa re (abhängen von etwas). – contineri alqā re (zugleich mit in etwas begriffen od. enthalten sein). – das Ganze beruht darauf, daß etc., totum in eo est, ut etc. – b) auf jmd. ber., d. i. in jmds. Hand, Macht stehen: in alqo od. in alcis manu od. in alcis potestate esse od. situm esse od. positum esse. penes alqm esse (in jmds. Hand, Macht liegen). – penes alqm constare oder consistere (bei jmd. stehen, von seinem Willen etc. abhängig sein). – pendēre ex alqo (von jmd. abhängen). – es beruht auf mir, stat per me: alles beruht auf dir, in te omnia sunt: alles beruht auf einem, omnia penes unum consistunt.
-
35 desino
dēsino, ĕre, sii (qqf. sivi), situm - tr. et intr. - [st2]1 [-] abandonner, cesser, laisser, renoncer. [st2]2 [-] se terminer, cesser, finir, mettre fin, mourir. [st2]3 [-] avoir une désinence. - desisse, desissem... = desiisse, desiissem... - respondeam Himilconi non desisse paenitere me belli, Liv. 23: je répondrai à Himilcon que je n'ai pas cessé de déplorer cette guerre. - (dicebam illis) simul ac timere desisses, similem te futurum tui, Cic. Phil. 2: (je leur disais) qu'aussitôt que tu aurais cessé de craindre, tu redeviendrais semblable à toi-même. - artem desinere, Cic. Fam. 7, 1, 4: renoncer à son métier. - desine plura, Virg. B. 5, 19: n’en dis pas davantage. - desine querelas, Ov.: cesse de te plaindre. - avec gén. - desine querelarum, Hor. Od. 2, 9, 17: cesse de te plaindre. - non desinit irae, Stat.: il ne met pas fin à sa colère. - desierant imbres, Ov.: les pluies avaient cessé. - desii + inf. prés. actif et déponent: je cessai de. - discede... ut tandem timere desinam, Cic. Cat. 1: pars... pour qu'enfin je cesse de craindre. - lamentabile Athenae pendere desierant tributum, Ov. M. 8: Athènes avait cessé de payer le lamentable tribut. - desinite ergo de compositione loqui, Caes. BG. 3, 19: cessez donc de parler de pacte. - illud mirari desino, Cic. de Or. 2, 14, 59: je cesse d’admirer cela. - desinant insidiari domi suae consuli, Cic. Cat. 1: qu'ils cessent de tendre un guet-apens au consul dans sa propre maison! - de qua vereri non ante desinam quam illam excisam esse cognovero, Cic. Sen.: je ne cesserai de la (= Carthage) craindre que lorsque j'aurai appris sa destruction radicale. - desitus est + inf. prés. passif (régulièrement): il cessa de. - qui primus Papisius est vocari desitus, Cic. Fam. 9: qui cessa le premier de s'appeler Papisius. - desitum est pugnari: on cessa de combattre. - desitum est disputare, Cic.: on a cessé de discuter. - veteres orationes a plerisque legi sunt desitae, Cic. Brut. 32, 123: les discours anciens cessèrent d'être lus par le plus grand nombre. - desii + inf. prés. passif (qqf.): je cessai de. - desierunt moveri, Cic. Rep. 6, 25: ils ont cessé de s'agiter. - desine (dans la conversation) Plaut. Ter.: arrête (tais-toi, reste tranquille, assez!). - desinitur, Hor.: on cesse. - Pyrenaeus desinens, Flor. 4, 12, 46: l'extrémité des Pyrénées. - desinere in piscem, Hor.: finir en forme de poisson. - desinere in violam, Plin.: tirer sur le violet. - quae similiter desinunt, Cic. Quint.: (les mots) qui ont la même désinence.* * *dēsino, ĕre, sii (qqf. sivi), situm - tr. et intr. - [st2]1 [-] abandonner, cesser, laisser, renoncer. [st2]2 [-] se terminer, cesser, finir, mettre fin, mourir. [st2]3 [-] avoir une désinence. - desisse, desissem... = desiisse, desiissem... - respondeam Himilconi non desisse paenitere me belli, Liv. 23: je répondrai à Himilcon que je n'ai pas cessé de déplorer cette guerre. - (dicebam illis) simul ac timere desisses, similem te futurum tui, Cic. Phil. 2: (je leur disais) qu'aussitôt que tu aurais cessé de craindre, tu redeviendrais semblable à toi-même. - artem desinere, Cic. Fam. 7, 1, 4: renoncer à son métier. - desine plura, Virg. B. 5, 19: n’en dis pas davantage. - desine querelas, Ov.: cesse de te plaindre. - avec gén. - desine querelarum, Hor. Od. 2, 9, 17: cesse de te plaindre. - non desinit irae, Stat.: il ne met pas fin à sa colère. - desierant imbres, Ov.: les pluies avaient cessé. - desii + inf. prés. actif et déponent: je cessai de. - discede... ut tandem timere desinam, Cic. Cat. 1: pars... pour qu'enfin je cesse de craindre. - lamentabile Athenae pendere desierant tributum, Ov. M. 8: Athènes avait cessé de payer le lamentable tribut. - desinite ergo de compositione loqui, Caes. BG. 3, 19: cessez donc de parler de pacte. - illud mirari desino, Cic. de Or. 2, 14, 59: je cesse d’admirer cela. - desinant insidiari domi suae consuli, Cic. Cat. 1: qu'ils cessent de tendre un guet-apens au consul dans sa propre maison! - de qua vereri non ante desinam quam illam excisam esse cognovero, Cic. Sen.: je ne cesserai de la (= Carthage) craindre que lorsque j'aurai appris sa destruction radicale. - desitus est + inf. prés. passif (régulièrement): il cessa de. - qui primus Papisius est vocari desitus, Cic. Fam. 9: qui cessa le premier de s'appeler Papisius. - desitum est pugnari: on cessa de combattre. - desitum est disputare, Cic.: on a cessé de discuter. - veteres orationes a plerisque legi sunt desitae, Cic. Brut. 32, 123: les discours anciens cessèrent d'être lus par le plus grand nombre. - desii + inf. prés. passif (qqf.): je cessai de. - desierunt moveri, Cic. Rep. 6, 25: ils ont cessé de s'agiter. - desine (dans la conversation) Plaut. Ter.: arrête (tais-toi, reste tranquille, assez!). - desinitur, Hor.: on cesse. - Pyrenaeus desinens, Flor. 4, 12, 46: l'extrémité des Pyrénées. - desinere in piscem, Hor.: finir en forme de poisson. - desinere in violam, Plin.: tirer sur le violet. - quae similiter desinunt, Cic. Quint.: (les mots) qui ont la même désinence.* * *Desino, desinis, pe. corr. desiui, et per syncopen desii, desitum, pen. corr. desinere. Terent. Cesser et s'arrester, Desister.\Desinas. Terent. Tay toy.\Desine, iam conclamatum est. Terent. Deporte toy, Cesse.\Desinat ea se putare posse emere, quae ipse semper habuit vaenalia. Cic. Qu'il ne pense plus à acheter ce, etc.\Desine ei succensere. Cic. Ne sois plus courroucé contre luy.\Imbres desierant. Ouid. La pluye estoit cessee.\Desinere et Incipere, contraria. Plin. iunior. Cic. Faire fin, Finer.\Desinere gradatim. Plin. iunior. Faire fin à quelque chose petit à petit.\Desinere in orbem dicuntur elenchi. Plin. Vont et finissent en arondissant, Sont faicts en forme de poire.\Desinere in violam dicitur gemma. Plin. Tirer sur la couleur de violette.\Desinunt caduca. Plin. iunior. Prennent fin.\Similiter desinere, et similiter cadere. Cic. Estre fini et terminé en pareilles syllabes, ou semblable son et rime.\Desinere artem. Suet. Cic. Delaisser quelque art, Ne se mesler plus de son estat, ou mestier.\Desinere bellum. Sil. Se desister et deporter de plus faire guerre. -
36 угрожать
1) ( произносить угрозы) minacciare2) ( ставить под угрозу) minacciare, essere pericoloso* * *несов.1) Д, Т minacciare vt; proferire minacceугрожа́ть оружием — minacciare con armi
угрожа́ть смертью — minacciare di morte; proferire minacce di morte
2) ( быть опасным) essere una minaccia ( per qd)ему угрожа́ет (смертельная) опасность — corre pericolo di morte
городу угрожа́ет наводнение — la città corre pericolo di alluvione
тебе ничего не угрожа́ет — tu non corri nessun pericolo
ему угрожа́ет смерть — lui è in pericolo di vita
* * *vgener. bravare (+D), essere nell'all'aperta, minacciare, minacciare (кому-л. чём-л.), pendere, pendere sul capo, usare minacce -
37 lanx
lanx, lancis, f. (viell. zu griech. λέκος, λεκάνη), I) Schüssel, Schale, Plaut., Cic. u.a.: altilium lanx, Lucil. fr.: furtum per lancem liciumque concipere, wegen eines Diebstahls förmliche Haussuchung vornehmen, Gell. 11, 18, 9: ebenso quaestio furtorum cum lance et licio, Gell. 16, 10, 8; vgl. Paul. ex Fest. 117, 2. – II) übtr.: 1) Wagschale, Cic. u.a.: im Bilde, vitam aequā lance pensitare, Plin. 7, 44: non extranei dictum et filii parricidium aequā lance pensare, Ambros. in psalm. 118. serm. 7. § 23: servitutem et libertatem aequā lance pendĕre, Ambros. exhort. virgin. 1. § 3: aequā omnes lance examinare, Ambros. epist. 41, 22: pari pendĕre lance cunctos, Arnob. 6, 2: u. so paribus momentis potestatem voluntatis aequā lance perpendĕre, Augustin. ep. 186, 34 (vgl. aequa lancis perpensio, ibid. § 36): aequā lance trutinari, Cod. Iust. 5, 27, 10: aequā lance servari, auf gleiche Weise, Modestin. dig. 42, 1, 20: ebenso aequā lance odium mulieris et amor viri adversum se certabant, Heges. 1, 36, 2: iustum geminā suspendĕre lance ancipitis librae, Pers. 4, 10. – 2) = δίσκος (Gloss. II, 278, 53), die Scheibe, Amm. 20, 3. § 1 u. 8 Gardth. (v. der Sonnenscheibe). -
38 ricadere
fallcadere di nuovo fall backfig relapse* * *ricadere v. intr.1 ( cadere di nuovo) to fall* (down) again; ( cadere giù) to fall* back (anche fig.): fece uno sforzo per sollevarsi, ma ricadde sul cuscino, she made an effort to raise herself, but fell back on to the pillow; il territorio è ricaduto in potere del nemico, the territory has fallen into the enemy's hands again; ricadere nella povertà, to become poor again; ricadere ammalato, to fall ill again; ricadere in errore, to relapse into error; ricadere in uno stato di depressione, to fall back into a state of depression2 ( scendere) to fall* down, to hang* (down): i capelli le ricadevano sulla fronte, her hair fell down (o hung) over her forehead3 ( tornare a terra) to fall*, to drop: la palla ricadde dall'altro lato della rete, the ball fell on the other side of the net4 (fig.) ( gravare) to fall*, to rest: la responsabilità della famiglia ricade su di me, the responsibility for the family falls on me; tutte le colpe ricadono su di lui, all the blame falls on him5 (dir.) to pass (to s.o., sthg.); to go* (to s.o., sthg.); le terre che possedeva ricaddero sui cugini di parte materna, the land he owned passed (o went) to his cousins on his mother's side.* * *[rika'dere]1) (cadere di nuovo) to fall* againricadere nel peccato, nell'errore — fig. to fall back into evil ways
2) (cadere a terra) to fall*ricadere sulle zampe — [ gatto] to land on one's feet
3) (pendere) to hang*, to fall*4) (gravare)ricadere su qcn. — [responsabilità, fastidi] to fall on sb
5) med. (riammalarsi) to relapse* * *ricadere/rika'dere/ [26](aus. essere)1 (cadere di nuovo) to fall* again; ricadere nel peccato, nell'errore fig. to fall back into evil ways3 (pendere) to hang*, to fall*; i capelli gli ricadevano sulle spalle his hair fell over his shoulders4 (gravare) ricadere su qcn. [responsabilità, fastidi] to fall on sb.5 med. (riammalarsi) to relapse. -
39 Зависеть
(de)pendere; stare (stat salus in armis; regnum stat concordia civium);• автор приходит к заключению, что северная граница культуры зерновых прежде всего зависит от средней весенней температуры - terminum borealem culturae cerealium imprimis a temperatura media veris (de)pendere auctor concludit;
• от этого зависит чьё-л. спасение (благо) - in eo vertitur salus alicujus;
• от этого зависит исход войны - ibi summa belli vertitur;
• всё зависит от его воли - omnia in ejus voluntate vertuntur;
• считать что-л. зависящим от внешних причин - extrinsecus suspensas habere rationes alicujus rei;
• считать что-л. зависимым от чего-л. - aliquid suspensum habere ex aliqua re;
• никогда не считай счастливым того, кто зависит от счастливых случайностей - nunquam credideris felicem quemquam ex felicitate suspensum;
• зависящий - suspensus (ex bono casu);
• зависящий от неопределённых обстоятельств - sub incertos casus subjectus;
• насколько зависит от меня - quantum in me est;
• это зависит не от нас - non est id in nobis;
• от Требония зависело то, что бойцы не овладели городом - per Trebonium stetit, quominus milites oppido potirentur;
-
40 iaceo
iaceo, cuī, citūrus, ēre (Intr. zu iacio; eig. geworfen sein, dah.) liegen, sich gelagert haben (Ggstz. stare, stehen, pendēre, hangen), I) eig.: A) im allg.: a) v. leb. Wesen: iacere humi, Cic. u.a.: in gramine, Ov.: u. m. bl. Abl., viduo cubili, lecto, Ov.: silvis agrisque viisque corpora iacent, Ov.: quousque duro castrorum iacebis cubiculo, Sen. contr. 1, 8, 2. – ad alcis pedes, Cic.: sub arbore, Verg.: super corpus alcis, Ov.: per vias, Ov.: supina iacendi positio, das Liegen auf dem Rücken, Cael. Aur. de morb. chron. 5, 10, 117. – v. Tieren, quem circa tigres... iacent, Ov.: vacca iacet et lente revocatas ruminat herbas, Ov.: pisces iacentes (= cubantes), gew. in der Tiefe der Gewässer ruhig liegende Plattfische, Halbfische, Colum. 8, 17, 9. – b) v. Lebl.: pernam... facito in aqua iaceat, Plaut.: in litore (v. einem Schiffe), Sen. rhet.: in collo od. bl. collo, b. Haaren, Ov. (vgl. capilli naturā vel arte iacentes, Sen.): iacent dispersa per agros sarcula, Ov.: venti, quidquid sabuli in campis iacet, converrunt, Curt.: pedamenta iacentia statuenda sunt, Colum.: lora iacentia, die entfallenen Zügel, Ov.: per quos (triginta dies) raro umquam nix minus quattuor pedes alta iacuit, Liv.
B) insbes., 1) wie κεισθαι, ruhend liegen: a) v. Ruhenden, Schlafenden = liegen, ruhen, schlafen, in lecto, Cic.: in lectulo, Capit.: quid prosunt multa cubicula? in uno iacetis, Sen.: in antro Silenum somno videre iacentem, Verg. – gew. absol., ad quartam iaceo; post hanc vagor, Hor.: nam pransus iaceo, Catull.: custodes furtim transgressa iacentes, Tibull. – b) v. Speisenden = zu Tische liegen (gewöhnlich accumbere), Ov., Sen. u.a. (s. Heinsius Ov. her. 12, 179): cornu sinistro stibadii, Sidon. – c) v. Kranken = (krank) daniederliegen, krank sein, cura, ut valeas, ne ego, te iacente, bona tua comedam, Cic.: hic cum iaceret morbo confectus gravi rex urbis, Phaedr.: iacuit diu in sudore letali, Augustin.: graviter iacere, Plin. ep.: sine spe iacere, Sen.: tamquam in eodem valetudinario iacere, gleichsam in demselben Spital liegen (= an demselben Übel leiden), Sen. – d) v. Gefangenen, in carcere, Sen. contr. 1, 3, 2.
2) zu Boden gestreckt daliegen: a) v. Besiegten = überwunden-, ohnmächtig daliegen, Arge, iaces, Ov.: per me iacet inclitus Hector, Ov.; vgl. Bach Ov. met. 1, 720. – b) von Leichnamen = unbeachtet-, unbegraben (da)liegen, istic nunc, metuende, iace! Verg.: tu iaces et in cadaveris similitudinem usque resoluta es, Ps. Quint. decl.; vgl. Burmann Phaedr. 1, 24, 10. – c) v. Toten = (tot) daliegen, rupto iacuit corpore, Phaedr.: et causa litis regibus Chryse iaces, Sen. poët.: vetito nudus iaciture sepulcro, Stat.: tu nisi caves, iacebis, wirst du ein Kind des Todes sein, Claud. Quadrig. fr.: von Gliedern Toter, artus morte iacent, liegen im Tode gestreckt, Lucr. – bes. von im Kampfe Gefallenen = liegen, gefallen-, umgekommen sein, pro patria, Ov.: ut proximi iacentibus (auf die Gefallenen) insisterent, Caes.: tot fortissimi viri, qui circa eum cumulati iacent, Liv.; vgl. Staveren Nep. Thras. 2, 6. Thiel Verg. Aen. 1, 99. Ruhnken Ov. her. 14, 2.
3) v. Reisenden usw. = wo liegen bleiben = wo liegend verharren, in oppido aliquo mallem resedisse, quoad arcesserer... Brundisii iacere in omnes partes est molestum. Propius accedere quomodo... possum? Cic. ad Att. 11, 6, 2.
4) übtr., wie κεῑσθαι: a) v. Örtl.: α) = liegen, gelegen sein, bes. v. niederwärts liegenden Örtl., terrae iacentes ad Hesperum, Plin.: locus iacet inter Apenninum et Alpes, Brut. in Cic. ep.: Asia iacet ad meridiem et austrum, Europa ad septentriones et aquilonem, Varro LL.: iacet inter eos (saltus) campus, Liv.: inter Aegyptum et Aethiopas arenarum inculta vastitas iacet, Sen.: castra Punica ac Romana inter iacebat campus, Liv. (vgl. interiaceo): urbes in campis iacent, Iustin.: absol., despiciens terras iacentes (die untenliegenden), Verg.; vgl. Benecke Iustin. 22, 5, 5. Thiel Verg. Aen. 1, 224. Drak. Sil. 12, 132. – v. Gewässern, aqua iacens infra libram maris, Plin. – übtr., v. Völkern, liegen = hausen, wohnen, haec gens iacet supra Ciliciam, Nep. – β) = ausgebreitet daliegen, sich erstrecken, hanc super in speculis summoque in vertice montis planities ignota iacet, Verg.: tantum campi iacet, Verg.: perpetua vallis iacet usque ad mare Caspium, Curt.: v. Gewässern, iacent inter eos (montes) solemque immania ponti aequora, Lucr. – γ) niedrig-, tief gelegen sein, iacentia (niedrigen) et plana Urbis loca, Tac.: u. so loca iacentia (Ggstz. loca edita), Sen.: domus depressa, caeca, iacens, Cic. fr. – δ) v. zerstörten Orten = in Schutt u. Trümmern liegen, cui nec arae patriae domi stant, fractae et disiectae iacent, Enn. fr. scen. 89: iacet Ilion ingens, Ov.; vgl. Ruhnken Ov. her. 1, 3. – ε) v. Gewässern, ruhig-, still liegen, iacet sine murmure pontus, Lucan.: stagna iacentis aquae, Lucan.: stagna iacentia, Sil.; vgl. Heinsius Sil. 5, 583. – b) v. Gewändern = schleppen, praeverrunt latas veste iacente vias, Ov.: nimium demissa iacent tibi pallia terrae, Ov. – c) v. Gliedern usw., herabliegen = gesenkt sein, tardā gravitate iacentes (gesenkten = schläfrigen) vix oculos tollens, Ov. – vultus attolle iacentes (kraftlos [im Tode] gesenkten), Ov.: u. so von einem Sterbenden, iacensque vultus languido obtutu stupet, Sen. poët.
II) bildl., A) im allg.: dum timent ne aliquando cadant, semper iacent, Quint.: priora tempora in ruinis rei publicae nostrisque iacuerunt, waren vereinigt mit usw., Cic.: vide, quid narrent, ecquae spes sit denarii, an cistophoro Pompeiano iaceamus, durch pompejanische (leichtere) Cistophoren zu Schaden kommen, Cic. ad Att. 2, 6. § 2. – quae (invidia) quidem, ut omnia mortalia, infra tuam magnitudinem iacet, reicht nicht herauf bis zu deiner Gr., Tac. ann. 14, 54: Marii, Sullae etc. infra Pallantis laudes iacebunt, werden weit zurückstehen hinter usw., Plin. ep. 8, 6, 2: nobilitas sub amore iacet, steht der L. nach, Ov. her. 4, 161.
B) insbes.: 1) gleichs. in einen Zustand versunken liegen, versunken sein, von Menschen, in amore, Lucr.: in maerore, Cic.: in oblivione, Cic. – v. Lebl., vita in tenebris et maerore iacet, Lucr.: in eodem silentio multa alia oratorum officia iacuerunt, lagen begraben, Cic.
2) danieder-, zu Boden liegen, a) v. denen, die aller Macht u. alles Ansehens im Staate beraubt sind = niedergedrückt-, ohnmächtig-, machtlos sein, α) übh.: iacere (sei in der Volksgunst gesunken) Caesarem offensione populari, Cic.: non modo extollere iacentem, sed etiam amplificare eius pristinam dignitatem, Cic.: ab hoc igitur viro quisquam bellum timet, qui in pace iacere, quam in bello vigere maluit? quamquam ille numquam iacuit; erat enim in desiderio civitatis, in ore, in sermone omnium, Cic.: per se afflictum et iacentem, Cic.: si iacens tecum ageret, Cic.: si magnus vir cecĭdit, magnus iacuit, Sen.: ille potens, alii, sordida turba, iacent, Ov.: pauper ubique iacet, ist überall verachtet, Ov. – dah. β) bes. von solchen, die sich um ein Staatsamt bewerben, aber ohne Aussicht auf einen günstigen Erfolg sind = nicht emporkommen können, aller Aussicht beraubt-, hoffnungslos sein, alles Vertrauen verloren haben, videsne tu illum tristem (sc. candidatum)? iacet, diffidit, abiecit hastas, Cic.: C. Marius cum a spe consulatus longe abesset et iam septimum annum post praeturam iaceret, hoffnungslos hingebracht hatte, Cic. – u. γ) von Dingen, die unbeachtet-, vernachlässigt liegen od. -bleiben, im argen liegen, hintangesetzt werden, nicht in Aufnahme kommen, dominetur (falsa invidia) in contionibus, iaceat in iudiciis, Cic.: philosophia iacuit usque ad haue aetatem, Cic.: iacent ea semper, quae improbantur, Cic.: iacent beneficia Nuculae, friget patronus Antonius, Cic. – nomen iacet in adversariis, steht unbeachtet (= ist in das Hauptbuch noch nicht eingetragen), Cic.: so auch quomodo tibi tanta pecunia iacet? Cic. – b) v. Mutlosen = niedergedrückt-, zu Boden gedrückt sein, Cnaeus noster ut totus iacet? non animus est etc., Cic.: scias me ita dolere, ut non iaceam, Cic.: amici est... niti et efficere, ut amici iacentem (niedergebeugten) animum excitet, Cic. – c) v. Pers.u. Behauptungen, die widerlegt worden sind = zu Boden liegen, zusammenstürzen (s. Garatoni Cic. Mil. 18. p. 222 sq.), iacent hi suis testibus, Cic.: iacet igitur tota conclusio, Cic.: iacet omnis ratio Peripateticorum, Cic. – d) v. Dingen, die lässig od. gar nicht mehr betrieben werden, wie unser daniederliegen = ins Stocken geraten sein, ganz aufhören, ars tua iacet, Ov.: iacebit opera fabrilis, Sen.: iudicia iacebant, Cic.: omnis hic dilectus iacet, Cic.: iustitia vacillat vel iacet potius omnesque eae virtutes, quae etc., Cic.: virtutem iacere, es sei rein aus mit der T., Cic. – e) dem Werte nach niedrig stehen, iacent pretia praediorum, Cic.: nunc ista omnia iacere puto propter nummorum caritatem, Cic.: so auch agri iacent, Petron.
3) ungebraucht daliegen, a) v. Worten = zu freiem Gebrauche vorliegen, zu Gebote stehen (verba) iacentia sustulimus e medio, Cic. de or. 3, 177. – b) von Kapitalien, ne pecuniae otiosae iaceant, Plin. ep. 10, 64 (62), 1. – c) von herrenlosem Gute = ohne Besitzer-, herrenlos sein, ne bona iaceant, ICt.: hereditas iacet, ICt.
4) matt daliegen = matt-, schläfrig-, dämisch usw. sein, probus (puer)ab illo segni et iacente plurimum aberit, Quint.: si modo ita exploratā aure homo sit, non surdā nec iacenti, Gell.: ut sonis turn placidis tum citatis aut demissam iacentemque (schleppende) orationem eius erigeret (um den schwachen u. schleppenden Redeton zu beleben), aut ferocientem saevientemque cohiberet, Gell.: nervorum sine sensu iacentium torpor, der gefühllosen u. ertöteten N., Sen. – / Partiz. Fut. iacitūrus, Stat. Theb. 7, 777 (wo Vok. iaciture).
См. также в других словарях:
pendere — / pɛndere/ v. intr. [lat. pendēre pendere , confuso per la coniug. con pendĕre sospendere, pesare ] (pass. rem. pendéi, non com. pendètti ; part. pass., rarissimo, penduto ; aus. avere ). 1. a. [essere attaccato in alto per un estremità in modo… … Enciclopedia Italiana
per´pen|dic´u|lar|ly — per|pen|dic|u|lar «PUR puhn DIHK yuh luhr», adjective, noun. –adj. 1. standing straight up; upright: »The tree was leaning against the house and no longer perpendicular. SYNONYM(S): vertical, erect. 2. very steep; precipitous: »a perpendicular… … Useful english dictionary
per|pen|dic|u|lar — «PUR puhn DIHK yuh luhr», adjective, noun. –adj. 1. standing straight up; upright: »The tree was leaning against the house and no longer perpendicular. SYNONYM(S): vertical, erect. 2. very steep; precipitous: »a perpendicular cliff. 3 … Useful english dictionary
per|pend — «puhr PEHND», Archaic. –v.t. to weigh mentally; ponder; consider: »Perpend my words (Shakespeare). –v.i. to ponder; reflect: »Therefore perpend, my princess, and give ear (Shakespeare). ╂[< Latin perpendere < per thoroughly + pender … Useful english dictionary
perpendicule — (pèr pan di ku l ) s. m. Terme qui n est plus usité. Fil qui tend en bas par le poids d un plomb qu on y attache. Hauteur verticale. Le perpendicule d une montagne, d un clocher, etc. Voltaire l a fait féminin, à tort : • En été, les… … Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré
perpendere — per·pèn·de·re v.tr. (io perpèndo) OB esaminare, osservare attentamente, valutare, giudicare {{line}} {{/line}} DATA: 2Є metà XIV sec. ETIMO: dal lat. perpĕndĕre, comp. di per con valore intens. e pendĕre pesare … Dizionario italiano
perpendicular — per|pen|dic|u|lar1 [ˌpə:pənˈdıkjulə US ˌpə:rpənˈdıkjulər] adj [Date: 1300 1400; : Old French; Origin: perpendiculer, from Latin, from perpendiculum plumb line , from pendere to hang ] 1.) not leaning to one side or the other but exactly vertical… … Dictionary of contemporary English
propendere — /pro pɛndere/ v. intr. [dal lat. propendēre, der. di pendēre pendere, essere inclinato , col pref. pro 1 avanti ] (coniug. come pendere ; aus. avere ). [essere favorevole a una soluzione piuttosto che a un altra, con la prep. per : p. per il sì,… … Enciclopedia Italiana
dipendere — di·pèn·de·re v.intr. (io dipèndo; essere) FO 1. avere origine, derivare: la svalutazione della moneta dipende dall inflazione, la sonnolenza può dipendere da cattiva digestione, da cosa dipende questa tua allegria? | essere determinato in… … Dizionario italiano
SERAPIS — I. SERAPIS Aegypti Deus, olim Româ exactus Pisone et Gabiniô Consulibus, cum Harpocrate et Iside, deiectis aris, quod turpium religionum, et novarum superstitionum seminarium forent; etsi Athenienses eos olim, in gratiam Ptolemaei, receperint in… … Hofmann J. Lexicon universale
Pendant — Sn passendes Gegenstück per. Wortschatz fremd. Erkennbar fremd (18. Jh.) Entlehnung. Entlehnt aus frz. pendant m., einem substantivierten Gerundium von frz. pendre herabhängen , aus gallo rom. pendere, aus l. pendēre, einem Intensivum zu l.… … Etymologisches Wörterbuch der deutschen sprache