-
21 demo
dēmo, dēmpsī, dēmptum, ere [ de + emo ]1) снимать (barbam C; caput gladio QC; juga bobus H; e suis umeris amictum O); вынимать ( secures de fascibus C); срывать ( pomum ex arbore Cato)2) избавлять, освобождать (d. alicui onus L, molestiam Ter, acerbam necessitudinem Sl)d. silentia furto O — раскрыть кражуclauditatem d. Ap — излечить от хромоты3) отнимать, устранятьdempto fine O — без конца4) отнимать, вычитатьunā unciā demptā Vr по — вычете одной унцииpartem solido d. de die H — урвать часть рабочего дня ( для отдыха) -
22 deportatorius
dēportātōrius, a, um -
23 deprimo
dē-primo, pressī, pressum, ere [ premo ]1) придавливать, давить вниз ( onus deprimit me Pl)2) опускать, оттягивать ( inferius labrum manu Pt)3) погружать (aratrum, sc. in terram V); пригибать (depressus aliquā re rhH.)d. navem Cs — потопить (пустить ко дну) корабль4) рыть, вырывать, углублять ( puteum Vtr); глубже сажать ( vites in tērram Cato)vallis magis in altitudinem depressa, quam late patens Hirt — долина большей глубины, чем ширины6) подавлять (improbitate depressa veritas C); прижимать, притеснять ( alium L); смирять ( hostem L); принижать, низко ставить ( alicujus causam per contemptionem C)7) прекращать, пресекатьd. preces alicujus Nep — положить конец просьбам -
24 excutio
ex-cutio, cussī, cussum, ere [ex + quatio ]1)а) отряхивать, стряхивать ( pulvĕrem digĭtis O)e. pulverem pedum и de pedibus Vlg, Eccl — отряхнуть прах со своих ногб) сбрасывать ( equus excussit equitem L); свергать ( jugum PJ); швырять, бросать ( litteras in terram C); метать (glandem L; tela T); извергать, проливать ( imbrem QC)2) выбивать (oculum Pl, Su); сбивать (circulus de cupa excussus Pt); молотить ( baculis spicas Col)e. onus O — вытравить плод5) вырывать, исторгать (agnam ore lupi O; aliquid de manibus C)6) вызывать, вынуждать ( risum H)e. sudorem Nep — заставить вспотеть, бросить в потe. alicui lacrimas Pl, Ter — исторгнуть у кого-л. слёзы7) выгонять, изгонять (aliquem patriā V; hostem oppidis Fl)se e. domo Ter — бежать из домуe. aliquem somno V, O — нарушить чей-л. сонpass. excuti — быть унесённым ( cursu V)8) разрушать ( fundo moenia St); устранять, удалять, уничтожать (febrem PM; verborum jactationem C)e. sibi opinionem aliquam C — отказаться от какого-л. мненияe. somnum O — прогнать сонe. foedus V — расторгнуть договорe. nasum Pers — высморкатьсяe. aliquem aliquā re V, H, O — лишить кого-л. чего-л.9) встряхивать, трясти (vestem Pt; pallium Pl); обшарить, перерыть ( bibliothecas Q); обрыскать ( freta O)e. aliquem (sc. vestem alicujus) C — обыскать кого-л.10) перебирать, рассматривать, исследовать, разбирать (omne scriptorum genus Q; verbum C; delata QC); разъяснять ( causam alicujus rei Pt); допрашивать ( aliquem C)11) развёртывать ( rudentem V); простирать, выпрямлять, протягивать (lacertum Sen, O; brachia O)12) потрясать, качать, махать (caesariem, pennas O) -
25 eximo
ex-imo, ēmī, ēmptum, ere [ emo ]1) вынимать (telum Q; clavem Pt); удалять ( dentem alicui PM); извлекать, вытаскивать ( ulmos cum radicibus Cato); изымать, исключать (aliquem numero или de numero aliquorum H, Nep)e. aliquem de (ex) reis C — исключить кого-л. из числа подсудимыхsi ea quaestio eximeretur T — если не говорить об этом вопросе (отвлечься от этого)2) отнимать, устранять, удалять (dubitationem Q; ruditatem Ap — v. l.); освобождать, избавлять, спасать (urbem obsidione или ex obsidione L; aliquem ex vinculis C, de nervo L; agrum de vectigalibus C; onus sollicitis animis H; aliquem morti T)e. alicui curas H — избавить кого-л. от забот3) снимать ( digito anulum Just)e. aliquem ex culpā C — снять с кого-л. винуe. aliquem alicui rei T, O etc. — лишить кого-л. чего-л. (освобождать кого-л. от чего-л.)eis non eximitur (quin) T — их невозможно разубедить (в том, что)4) терять, употреблять, тратить ( tempus Su)e. male aetatem Sen — плохо использовать (свою) жизньe. diem dicendo C — проговорить весь день (затянуть речь на целый день) -
26 expono
ex-pōno, posuī (арх. posīvī), positum, ere1) выставлять (напоказ), раскладывать (vasa C; apparatum in porticibus Su); расставлять ( copias in collibus Cs)2) подкидывать ( puerum L)3) сажать, высаживать (herbam in sole Col; planta exponitur mense Februario Pall)4)а) выкладывать, выгружать (merces Dig; frumentum C); высаживать (milites ex navibus и navibus Cs; aliquem in terram Cs и in terrā VP; in litore Su и in litus L)e. aliquem ictu Pl — выбросить (выкинуть) вон кого-лб) сбивать с ног (cubito, sc. aliquem Pl)6) оставлять незащищённым, подвергать (locus expositus ad pericula L; exercitus hosti exponitur Fl; provincias barbaris nationibus e. T); подставлять ( aliquid ad omnes ictus QC)ager expositus ventis PM — поле, открытое ветрам7) представлять, показывать, предлагать (praemia C; vitam alicujus ad imitandum juventuti C)8) опубликовывать, обнародовать ( orationem C)9) излагать, объяснять, описывать (vitam alicujus C; de vitā imperatorum Nep; aliquid multitudini Cs; rem pluribus verbis C)11) отбрасывать прочь ( curas Eccl); совлекать с себя ( vetĕrem hominem Tert)12) выбрасывать за борт (onus propter necessitatem adversae tempestatis Dig) -
27 fero
I tulī(арх. tetulī), lātum, ferre1)а) носить (faces in Capitolium C; nomen alicujus C, H, Su); нести (aliquid umeris H, Pt)leve fit, quod bene fertur, onus погов. O — тяжесть, которую умело носят, становится лёгкойб) производить, пождать (terra fruges fert C; olea fert fructum Q)ventrem f. L, Vr — находиться в состоянии беременностиaliquem f. Tib — быть беременной кем-л.aliquem alicui f. поэт. Sil — рожать кого-л. кому-л.ventus ferens V, Sen, O etc. — попутный ветерarma f. posse Cs — быть способным носить оружие (быть годным к несению военной службы)signa f. Cs — выступать в поход (ср. 5.)signa in hostem f. L, тж. f. manum Lcn — идти на врагаpedem f. V — ступать, ходитьgradūs ingentes f. O — делать большие шагиaetatem bene f. Pt — казаться моложе своих лет (не поддаваться старости)quod putas annum secum tulisse? Pt — сколько ему, по-твоему, было лет?se f. или ferri — идти, двигаться, мчаться, нестись, устремляться ( alicui obviam C)omni cogitatione ferri ad aliquid Nep — стремиться к чему-л. всеми помысламиfatis incertus feror V — веления рока мне неизвестны2) поднимать, воздевать ( caelo manus H); возносить, воссылать ( preces Junoni V)centuriam f. C — получать голоса в центурииf. repulsam C — получать отказ (провалиться на выборах)ille crucem scelēris pretium tulit, hic diadēma впоследствии погов. J — за (одно и то же) преступление тот был распят на кресте, а этот получил наградуvictoriam ex aliquo f. L — одержать победу над кем-л.4)б) похищать, грабить (f. et agere L)aliquid impune Cs (inultum Ter) f. — совершив что-л., остаться безнаказаннымanimus fert O, Su — душа влечёт, т. е. хочется ( aliquid facere)5) приносить, подносить, преподносить (argentum ad aliquem Pl; alicui tribūtum L, QC; praemia V)alicui oscula f. O — целовать кого-л.signa f. V — давать (делать) знак (ср. 1.)finem alicui (alicujus) rei f. V etc. — положить конец чему-л.alicui luctum f. L — причинять кому-л. скорбьaliquem (in) oculis f. C — горячо любить кого-л.6) вести ( iter fert ad portum Cs)se f. — вести себяconsulem se f. T — разыгрывать из себя консулаse f. alumnum alicujus Ap — объявлять себя чьим-л. питомцем7) показывать, обнаруживатьapertissime aliquid (prae se) f. C — открыто выражать (обнаруживать, выставлять напоказ) что-л.avum Marcum Antonium f. Su — иметь в числе предков Марка Антонияimaginem alicujus f. Pl — выдавать себя за кого-л.8) выносить, сносить, переносить, терпеть, выдерживать (aliquid aequo animo Ter; impĕtum hostis Cs; plāgas silentio C; miserias Ter; aliquem Ter, C etc.)moleste f. de aliquo C — жалеть кого-л.non feram, non patiar, non sinam C — (этого) я не потерплю, не допущу, не позволюsententiam decernentis non tulisse Pt — не согласиться с мнением судьи (ср. 12.)9) оказыватьsuprema cinĕri f. V — отдавать последние почести праху (покойного)si vestra voluntas feret C — если вы позволитеalicui opem auxiliumque f. C — оказывать кому-л. помощь (помогать)alicui fidem f. V — оказывать кому-л. доверие10) сообщать, доносить, докладывать (vera, responsum alicui V)11) предлагать, вноситьf. aliquam C — предлагать кого-л. в жёныcondiciones f. L — предлагать (ставить) условияlegem (rogationem) f. C — вносить законопроектf. de aliquā re (ut) C, VP — вносить предложение о чём-л. (чтобы)f. sententiam (suffragium) C — подавать голос ( при голосовании)jus omnibus latum Sen — общеобязательный закон12) гласить, определять, требоватьf. sententiam de aliqua re Sen — выносить приговор (решать вопрос) о чём-л. (ср. 8.)quid res, quid tempus ferat C — (то), чего потребуют обстоятельства и времяnatura fert, ut... C — природой установлено, что...13)а) говорить, разносить, распространять (famam L, T, O etc.)б) восхвалять, прославлять (bella sermonibus L; aliquem laudibus in caelum C)14) думать, обдумывать, размышлять (dic, quid fers Pl)de Lentulo sic fero, ut debeo C к — Лентулу я отношусь так, как должен (относиться)id consilio ante f. debemus C — мы должны заранее обдумать этоII fero dat. /abl. sg. к ferus -
28 gero
gessī, gestum, ere1)а) нести, таскать (onus Vr; saxa in muros L); носить (arma V; vestem Lcr; clavam dextrā manu Nep; barbam, crines V, O)partum (utĕrum) g. PM — быть беременнойб) перен. иметь (cornua fronte O; animum muliebrem Enn; similitudĭnem alicujus C)2) носить в себе, питать, чувствовать (inimicitias C; odium in aliquem L)aliter atque animo gerebat Sl — не так, как чувствовал, т. е. скрывая свои подлинные чувства3) представлять, изображать, играть роль (g. persōnam alicujus C)prae se g. — выказывать, обнаруживать ( quandam utilitatem C)4) приносить, производить на свет, порождать (terra gerit fructūs Vr; insula — sc. Sicilia — gessit Empedoclem Lcr)se g. — вести (держать) себя, поступать (honeste, moderate C etc.)se medium g. L — соблюдать нейтралитетse g. pro aliquo C, Dig и g. aliquem Just, PJ, Cld, SenT, Ap — разыгрывать из себя (выдавать себя за) кого-то, играть чью-то роль6) совершать ( res magnas Nep)res gestae (или gesta, ōrum n.) C, L, Nep etc. — (бранные) подвиги, боевые действия, военные делаres pace belloque gestae L — дела как мирные, так и военные7) командовать, начальствовать ( eo cornu Nep); сражатьсяgladio commĭnus rem g. Cs — сражаться на мечах в рукопашном бою8) выполнять, ведать, занимать пост (g. munus, consulātum, magistratum, praetūram C, L etc.); управлять, руководить (g. rem publicam C; comitia C)male re gestā Cs — вследствие дурного руководства или неудачиquadragesĭmum sextum aetatis annum g. Su — иметь 46-й год от родуmorem g. alicui C — быть уступчивым в отношении кого-л. (действовать в угоду кому-л.) -
29 gravis
e1) тяжёлый, увесистый, тяжеловесный (onus Cs, H; pondus H; corpus Lcr); тяжеловооружённый ( miles T); тяжело нагруженный ( navis aliquā re L)2) крупный, многочисленный ( pavonum grex Vr)3) тучный, жирный (tellus V; terra H)4) беременнаяg. aliquo V — забеременевшая от кого-л.5)а) обременённый, отягощённый (g. aetate L; agmen grave praedā L)g. mero Pt — пьяныйebrietate turpissimā g. Pt — напившийся до безобразияб) мучимый, снедаемый, ослабленный (morbo V; aetate et corpore VP)6) обременительный, тягостный ( senectus C)7) нездоровый, вредный (anni tempus C; locus L)8) неудобоваримый ( cibus C)9) неприятный, дурной (odor V, PM); дурно пахнущий, зловонный ( sentīna Pt)10) низкий, густой, глухой (sonus V, H; vox O; taurorum mugītus Ap); безударный ( syllaba C)11) неприятный ( si hoc tibi grave est Nep); докучливый, невыносимый (adversarius C; accolae QC)12) серьёзный, опасный, тяжкий ( morbus Nep)timere graviora pericula veris O — бояться (воображаемых) опасностей, которые страшнее действительных13)g. vulnĕre VP и de vulnere VF — тяжело раненыйб) резкий ( frigus Eutr); знойный, палящий ( aestas V);. сильный (ictus V; tempestas C)15) полновесный, тж. массивный, в слитках ( aes L); высокий, дорогой (pretium Sl; fenus Su); (драго)ценный ( supellex PJ); важный, значительный (res, causa C; civitas Sl, L); почтенный, влиятельный, имеющий вес (homo gravis aetate et meritus Q); пользующийся влиянием ( stoicus gravissimus C)16) возвышенный, торжественный, величественный (caerimonia, numen C)17) достоверный, заслуживающий доверия (testis, auctor C; historicus Nep); доказательный, сильный, убедительный (oratio Q; sententia C); авторитетный, серьёзный, положительный, степенный (homo bonus et g. Q) -
30 gravo
āvī, ātum, āre [ gravis ]2)а) отягощать, обременять ( gravatus onere T); тяготить ( officium hoc me gravat H); перегружать (sc. cymbam ingenii Prp); усиливать, усугублятьinvidiam alicujus g. T — разжигать ненависть к кому-лб) ухудшать ( fortunam alicujus O); удручать, мучить (labore V; gravatus tot mălis Pt)3) покрывать ( vulneribus L); осыпать, засыпать ( telis QC)4) оплодотворять ( membra gravabat furtivum onus O). — см. тж. gravor -
31 impono
im-pōno, posuī, positum, ere1) класть, положить ( aliquem sepulcro O); возлагать (dextram in caput L; dona aris V; alicui coronam C; lecticae imponi Pt)2) надевать ( pileum capiti suo Pt)4) ставить ( pedem in navem Pl)impositis pedibus premere aliquem Prp — попирать ногами кого-л.5) вкладывать ( claves portis L)7) воздвигать ( sepulcrum V)9) случать (i. admissarium equae Col)10) прикладывать ( spongiam vulneri CC); накладывать ( frenos alicui L)i. praesidium urbi L — разместить (расставить) гарнизон в городеi. maculam alicui rei Pt — оставить пятно на чём-л.i. summam PM (ultimam VP, supremam O, extremam V) manum alicui rei — оканчивать (отделывать) что-л.11) сажать (aliquem in equum, in plaustrum L); грузить ( milites in naves Cs)12)а) возлагать (alicui labores Cs, negotium C); налагать (civitati stipendium Cs, vectigal C; i. tributum in singula capita Cs)i. solitudinem alicui Pt — обречь кого-л. на одиночествоб) взваливать ( alicui onus C)13) предписывать (leges alicui и alicui rei C, O etc.)14) ставить во главе (aliquem legionibus i. T); ставить, назначать ( aliquem vilicum C)modum alicui rei i. VM, L — положить меру чему-л.finem (clausulam) alicui rei i. V, Pt etc. — положить конец чему-л. (завершить, окончить что-л.)15) наносить, причинять (alicui vulnus, plāgam, injuriam C)16) давать (alicui nomen C, Q, Pt; vocabula rebus H); придавать ( fraudi speciem juris L)17) вводить в заблуждение, обманывать (alicui C, PJ, J, Q)arenae i. Pt — хитро увернуться от участия в цирковом состязанииsi mihi imposuisset aliquid C — если бы я в чём-л. ошибся -
32 inaequatus
-
33 incohibilis
-
34 ingestabilis
in-gestābilis, eневыносимый, т. е. слишком тяжёлый ( onus PM) -
35 injungo
in-jungo, jūnxī, jūnctum, ere1) вставлять ( tigna in asseres L)2) приставлять, присоединять ( aggerem muro L)3) припускать ( marem feminae Col)4) подвязывать ( sarmenta Pall)5) причинять, наносить (alicui injuriam, ignominiam L; detrimentum rei publicae C)6) взваливать, налагать, возлагать (alicui onus, munus L; i. civitatibus servitutem Cs) -
36 injustus
in-jūstus, a, um1) несправедливый ( homo C)2) противозаконный, незаконный ( fenus L)3) слишком строгий, чересчур суровый ( noverca V)4) непомерно тяжёлый ( onus C)6) неправомерный, не по праву добытый ( regna O)dens i. O — зуб зависти -
37 labefacto
āvī, ātum, āre [intens. к labefacio ]1) трясти, потрясать ( aedium fundamenta CJ); расшатывать, колебать ( aliquid bellĭcis machĭnis Su)2) разорять ( aratores C); подрывать (fidem alicujus C, T); расстраивать, приводить в упадок, разрушать ( rem publicam C); ниспровергать, опровергать ( opinionem C); губить ( vitas hominum C)3) заставить поколебаться, поколебать (aliquem Pl, Ter etc.)4) разрыхлять, размягчать ( labefactatus rigor auri Lcr)5) потрясать ( animam Lcr) -
38 labor
I lābor, lāpsus sum, lābī depon.1) скользить ( anguis lapsus V); опускаться, спускаться ( effigies de caelo lapsa V); катиться, спадать, медленно падать (folia lapsa cadunt V; stellae labuntur caelo V); капать, падатьl. per funem V — спускаться по верёвке2) пролетать ( per auras Q); взлетать ( sub sidera V); плыть, нестись (per aequora, in magno mari O)3) виться, обвиваться (circa tempora O)4) скатываться (ex rupe QC; per gradus L); сваливаться ( equo H или ex equo L); ниспадать (labens undique toga Q); свисать, обвисать ( mālae labentes Su)5) вытекать, течь ( e fontibus QC)6) смежаться, слипаться ( lapsi somno ocelli Prp)7) распространяться, разливаться ( frigus per artūs labitur O); уплывать ( res — sc. pecunia — foras labitur Pl)8) ( о времени) протекать, проходить (tempus, dies, aetas labitur H, O etc.; labuntur et fluunt omnia C)9) ускользать (e manibus alicujus QC; custodiā T)pectore l. V — забыватьсяlabi longius C — уйти слишком далеко, отклониться от темы10) (тж. l. per errorem C иl. errore Dig) ошибаться, заблуждаться, погрешать (in aliquā re C; propter imprudentiam C; casu C; verbo V или in verbo C)l. spe Cs — обмануться в надеждеl. memoriā Su — ошибаться в воспоминанииl. mente CC — сходить с ума11) мало-помалу доходить, клониться, погружаться, впадать (in soporem Pt; in vitium H; in luxuriam Just)labor eo, ut assentiar Epicuro C — я склонен согласиться с Эпикуром12) приходить в упадок, портиться ( disciplina labitur L)lapsus rebus V — в бедеdomus lapsura O — дом, угрожающий обваломl. vetustate Sen — разрушаться от ветхости13) клониться к упадку или к закатуII labor, ōris m.1) напряжение, усилие, труд, работа (l. irrītus Q, O; l. corporis, animi C)laborem suscipere (excipere, sibi sumere) C — взять на себя трудmecum erit iste l. V — этот труд я беру на себяl. improbus omnia vincit V — упорный труд всё превозмогает2) трудолюбие, прилежание ( homo magno labore или magni laboris C)l. quaerendi Just — усердное добывание заработка3) плод трудов, дело, деяние, подвиг (multorum mensium l. Cs)4) трудность, бедствие, тяготы, мука, страдание (viae L; belli Cs)onus magis labori, quam usui Ap — обуза, от которой больше мучений, чем пользы5) болезнь (l. nervorum Vtr; valetudo decrescit, accrescit l. Pl); боль ( cor de labore pectus tundit Pl)labores Lucīnae V — родовые муки, роды6) поэт. затмение (labores solis, lunae V)7) тяжесть, груз ( lapides laborem sustīnent Vtr) -
39 mercatus
mercātus, ūs m. [ mercor ]1) торг, торговля ( mercatum alicujus rei instituere C)2) рынок, ярмарка (indicere, habere mercatum C; onus deferendum ad mercatum Pt)3) торжественный сбор, сборище, собрание ( Olympiacus Just) -
40 navicularius
I nāviculārius, a, um [ navicula ]корабельный, относящийся к судоходству (functio CJ; onus CTh)II nāviculārius, ī m.судовладелец C etc.
См. также в других словарях:
Onus — Onus, from Latin, indicates accountability/responsibility Onus may also refer to: Blame Burden (disambiguation) Burden of proof (disambiguation) (onus probandi) As a surname Lin Onus This disambiguation page lists articles associated w … Wikipedia
ônus — s. m. 2 núm. 1. Aquilo que pesa ou que carrega. = CARGA, PESO 2. Encargo, obrigação, gravame. 3. Imposto gravoso. 4. ônus da prova: responsabilidade de provar determinado fato ou determinada afirmação. ‣ Etimologia: latim onus, eris ♦ Grafia… … Dicionário da Língua Portuguesa
ónus — s. m. 2 núm. 1. Aquilo que pesa ou que carrega. = CARGA, PESO 2. Encargo, obrigação, gravame. 3. Imposto gravoso. 4. ônus da prova: responsabilidade de provar determinado fato ou determinada afirmação. ‣ Etimologia: latim onus, eris ♦ Grafia… … Dicionário da Língua Portuguesa
onus — (n.) 1640s, from L. onus (gen. oneris) load, burden, from PIE *en es burden. Hence legal L. onus probandi (1722), lit. burden of proving … Etymology dictionary
Onus — O nus, n. [L.] A burden; an obligation. [1913 Webster] {Onus probandi}[L.], obligation to furnish evidence to prove a thing; the burden of proof. [1913 Webster] … The Collaborative International Dictionary of English
onus — I (blame) noun accusation, blameworthiness, charge, culpability, error, fault, flaw, guiltiness, misdeed, reprehension, responsibility, shortcoming, transgression II (burden) noun affliction, burdensome requirement, charge, drawback, encumbrance … Law dictionary
Onus — Onus, das; , Onera [lat. onus] (Rechtsspr. veraltet): Last, Bürde, Auflage, Verbindlichkeit … Universal-Lexikon
Onus — das; , Ōnera <aus gleichbed. lat. onus> (veraltet) Last, Bürde, Auflage, Verbindlichkeit (Rechtsw.) … Das große Fremdwörterbuch
onus — [ō′nəs] n. [L, a load, burden < IE base * enos or * onos > Sans ánaḥ, freight cart] 1. a difficult or unpleasant task, duty, etc.; burden 2. responsibility for a wrong; blame 3. [clip of L onus probandi, burden of proving] BURDEN OF PROOF … English World dictionary
Onus — (lat.), Last, Beschwerde, Abgabe, s. Onera … Pierer's Universal-Lexikon
Önus — (a. Geogr.), 1) Nebenfluß des Eurotas in Lakonika; entsprang auf dem Olympos, vereinigte sich bei Sellasia mit dem Gorgylos u. mündete oberhalb Sparta; j. Kelefina; 2) Fluß zwischen Noricum u. Vindelicien od. Rhätien; j. Inn … Pierer's Universal-Lexikon