Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

mordicus

  • 1 mordicus

        mordicus adv.    [mordeo], by biting, with bites, with the teeth: premere capita: auriculam fortasse abstulisset, would have bitten off: divellere agnam, H.—Fig.: rem tenere, hold fast.
    * * *
    by biting, with the teeth; tenaciously

    Latin-English dictionary > mordicus

  • 2 mordicus

    1.
    mordĭcus, adv. [mordeo], by biting, with bites, with the teeth, odax (class.).
    I.
    Lit.:

    mordicus arripere,

    Plaut. Curc. 5, 1, 7:

    si adbites propius, os denasabit tibi Mordicus,

    will bite your nose off, id. Capt. 3, 4, 73; cf. id. Men. 1, 3, 12:

    equus eum mordicus interfecit,

    Varr. R. R. 2, 7, 9:

    premere capita mordicus,

    Cic. N. D. 2, 49, 124:

    auriculam fortasse mordicus abstulisset,

    would have bitten off, id. Q. Fr. 3, 4, 2:

    caudā mordicus apprehensā,

    Plin. 8, 37, 55, § 132:

    calcibus feriens et mordicus appetens,

    App. M. 3, p. 140.—Prov.: mordicus petere aurum e flammā expediat, e ceno cibum, Lucil. ap. Non. 138, 21.—
    II.
    Trop.:

    rem mordicus tenere,

    to hold fast to, not give up, Cic. Ac. 2, 16, 51:

    verba tenent mordicus,

    id. Fin. 4, 28, 78; Afran. ap. Charis. p. 184 P.
    2.
    mordĭcus, a, um, adj. [id.], biting, snappish:

    quem equi mordici distraxerunt (al. mordicus, al. mordicibus),

    Hyg. Fab. 273.

    Lewis & Short latin dictionary > mordicus

  • 3 Mordex

    mordex, ĭcis, adj. [mordeo], biting, gnawing:

    asini mordices, v. l.,

    Plaut. Aul. 2, 3, 57 (better mordicus).—As subst.: Mor-dex, ĭcis, m., the biter, i. e. tooth, v. l. ap. App. M. 3, p. 140 (better mordicus, q. v.).

    Lewis & Short latin dictionary > Mordex

  • 4 mordex

    mordex, ĭcis, adj. [mordeo], biting, gnawing:

    asini mordices, v. l.,

    Plaut. Aul. 2, 3, 57 (better mordicus).—As subst.: Mor-dex, ĭcis, m., the biter, i. e. tooth, v. l. ap. App. M. 3, p. 140 (better mordicus, q. v.).

    Lewis & Short latin dictionary > mordex

  • 5 mordicitus

    mordĭcĭtus, adv. [a lengthened form for 1. mordicus], with the teeth (ante- and post-class.):

    asini me mordicitus scindant,

    Plaut. Aul. 2, 2, 57 dub. (al. mordicibus, from obsol. mordex, a bite; al. mordicus; Non. 139, 30, has mordicibus, where mordicitus is the more correct reading):

    mordicitus appetens (al. mordicibus),

    App. M. 3, p. 140, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > mordicitus

  • 6 auricula

        auricula ae, f dim.    [auris], the external ear, ear: mordicus auferre: Oppono auriculam, H.: auriculā infimā mollior, the ear-lap: Praeceptum auriculis instillare, H.: molles Auriculae, sensitive ears, H.
    * * *
    ear (part of body/organ of hearing); sense of hearing

    Latin-English dictionary > auricula

  • 7 dī-vellō

        dī-vellō vellī, volsus or vulsus, ere,    to tear apart, rend asunder, tear in pieces, separate violently, tear: res a naturā copulatas errore: corpus, V.: mordicus agnam, H.: nodos manibus, untie, V.: divulsa remis Unda, O.—To tear away, wrench off, wrest, tear, separate, remove: ab eis membra: liberos a parentum complexu, S.: dulci amplexu divelli, V.: ramum trunco, O.—Fig., to tear apart, destroy, sunder, distract: commoda civium: rem divolsam conglutinare: amorem querimoniis, H.: divellor dolore.—To remove, part, sever, estrange: Me (a te), H.: ab eo divelli: sapientiam a voluptate.

    Latin-English dictionary > dī-vellō

  • 8 adripio

    ar-rĭpĭo ( adr-, B. and K.; arr-, Lachm., Ritschl, Fleck., Merk., Rib., K. and H., Weissenb., Halm), rĭpŭi, reptum, 3, v. a. [rapio], to seize, snatch, lay hold of, draw a person or thing to one's self (esp. with haste).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    ut eum eriperet, manum arripuit mordicus: Vix foras me abripui atque effugi,

    Plaut. Curc. 5, 1, 7; cf.

    the first of the words following, formed by Plaut. after the manner of Aristophanes: Quodsemelarripides Numquampostreddonides,

    Pers. 4, 6, 23 Ritschl:

    gladium,

    id. Capt. 4, 4, 7; Vulg. Gen. 22, 10:

    pugionem,

    ib. Num. 25, 7:

    securim,

    ib. Jud. 9, 48:

    arma,

    Liv. 35, 36:

    cultrum,

    id. 3, 48:

    telum, vestimenta,

    Nep. Alcib. 10, 5:

    arcus Arripit,

    Ov. M. 5, 64:

    ensem,

    id. ib. 13, 386:

    saxum,

    Curt. 6, 9:

    pileum vel galerum,

    Suet. Ner. 26:

    scutum e strage,

    Tac. A. 3, 23:

    sagittam et scutum,

    Vulg. Jer. 6, 23:

    clipeum,

    ib. Isa. 21, 5:

    aliquem barbā,

    Plaut. Rud. 3, 4, 64:

    manu,

    Liv. 6, 8:

    aliquam comā,

    Ov. M. 6, 552:

    caput capillo,

    Suet. Galb. 20: manum alicujus, Auct. B. G. 8, 23; Hor. S. 1, 9, 4.—
    B.
    Trop., to take to one's self, procure, appropriate, seize:

    Arripe opem auxiliumque ad hanc rem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 65:

    vox et gestus subito sumi et aliunde adripi non potest,

    Cic. Or. 1, 59, 252:

    cognomen sibi ex Aeliorum imaginibus adripuit,

    id. Sest. 32:

    non debes adripere maledictum ex trivio aut ex scurrarum aliquo convicio,

    id. Mur. 6:

    libenter adripere facultatem laedendi,

    id. Fl. 8, 19:

    aliquid ad reprehendendum,

    id. N. D. 2, 65, 162:

    impedimentum pro occasione arripere,

    Liv. 3, 35 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., to seize, lay hold of, take possession of, secure:

    Sublimem medium arriperem, et capite pronum in terram statuerem,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    simul arripit ipsum Pendentem,

    Verg. A. 9, 561:

    medium arripit Servium,

    Liv. 1, 48:

    quando arripuerit te spiritus Domini malus,

    Vulg. 1 Reg. 16, 16; so ib. Luc. 8, 29:

    Existit sacer ignis et urit corpore serpens, Quamcumque arripuit partim,

    Lucr. 6, 661:

    quemcumque patrem familias adripuissetis ex aliquo circulo,

    you might have taken, Cic. de Or. 1, 34, 159:

    nisi forte eum (dolorem) dicis, qui simul atque adripuit, interficit,

    id. Fin. 2, 28, 93:

    vitulum,

    Vulg. Deut. 9, 21:

    leones,

    ib. Dan. 6, 24:

    navem,

    ib. Act. 27, 15:

    arrepto repente equo,

    Liv. 6, 8:

    cohortes arreptas in urbem inducit,

    id. 34, 20.— Trop., of the mind, to seize upon with eagerness or haste, to learn quickly or with avidity:

    pueri celeriter res innumerabiles adripiunt,

    Cic. Sen. 21, 78:

    quas (sc. Graecas litteras) quidem sic avide adripui, quasi diuturnam sitim explere cupiens,

    id. ib. 8, 26; cf. id. Mur. 30:

    Quarum studium etsi senior arripuerat,

    Nep. Cato, 3, 2:

    quaerit Socrates unde animum adripuerimus, si nullus fuerit in mundo,

    Cic. N. D. 3, 11, 26:

    quod animus adriperet aut exciperet extrinsecus ex divinitate,

    id. Div. 2, 11, 26.—
    B.
    As a judicial t. t., to bring or summon before a tribunal, to complain of, accuse (cf. rapio;

    esp. freq. of those who are complained of after leaving their office): eum te adripuisse, a quo non sis rogatus,

    Cic. Planc. 22, 54:

    ad quaestionem ipse adreptus est,

    id. Clu. 33:

    tribunus plebis consules abeuntes magistratu arripuit,

    Liv. 2, 54:

    arreptus a P. Numitorio Sp. Oppius,

    id. 3, 58:

    arreptus a viatore,

    id. 6, 16:

    quaestor ejus in praejudicium aliquot criminibus arreptus est,

    Suet. Caes. 23:

    inter Sejani conscios arreptus,

    id. Vit. 2.—Hence,
    C.
    In Horace, to attack with ridicule or reproach, to ridicule, satirize: Primores populi arripuit populumque tributim, Sat. 2, 1, 69:

    luxuriam et Nomentanum arripe mecum,

    id. 2, 3, 224.

    Lewis & Short latin dictionary > adripio

  • 9 arripio

    ar-rĭpĭo ( adr-, B. and K.; arr-, Lachm., Ritschl, Fleck., Merk., Rib., K. and H., Weissenb., Halm), rĭpŭi, reptum, 3, v. a. [rapio], to seize, snatch, lay hold of, draw a person or thing to one's self (esp. with haste).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit.:

    ut eum eriperet, manum arripuit mordicus: Vix foras me abripui atque effugi,

    Plaut. Curc. 5, 1, 7; cf.

    the first of the words following, formed by Plaut. after the manner of Aristophanes: Quodsemelarripides Numquampostreddonides,

    Pers. 4, 6, 23 Ritschl:

    gladium,

    id. Capt. 4, 4, 7; Vulg. Gen. 22, 10:

    pugionem,

    ib. Num. 25, 7:

    securim,

    ib. Jud. 9, 48:

    arma,

    Liv. 35, 36:

    cultrum,

    id. 3, 48:

    telum, vestimenta,

    Nep. Alcib. 10, 5:

    arcus Arripit,

    Ov. M. 5, 64:

    ensem,

    id. ib. 13, 386:

    saxum,

    Curt. 6, 9:

    pileum vel galerum,

    Suet. Ner. 26:

    scutum e strage,

    Tac. A. 3, 23:

    sagittam et scutum,

    Vulg. Jer. 6, 23:

    clipeum,

    ib. Isa. 21, 5:

    aliquem barbā,

    Plaut. Rud. 3, 4, 64:

    manu,

    Liv. 6, 8:

    aliquam comā,

    Ov. M. 6, 552:

    caput capillo,

    Suet. Galb. 20: manum alicujus, Auct. B. G. 8, 23; Hor. S. 1, 9, 4.—
    B.
    Trop., to take to one's self, procure, appropriate, seize:

    Arripe opem auxiliumque ad hanc rem,

    Plaut. Mil. 2, 2, 65:

    vox et gestus subito sumi et aliunde adripi non potest,

    Cic. Or. 1, 59, 252:

    cognomen sibi ex Aeliorum imaginibus adripuit,

    id. Sest. 32:

    non debes adripere maledictum ex trivio aut ex scurrarum aliquo convicio,

    id. Mur. 6:

    libenter adripere facultatem laedendi,

    id. Fl. 8, 19:

    aliquid ad reprehendendum,

    id. N. D. 2, 65, 162:

    impedimentum pro occasione arripere,

    Liv. 3, 35 al. —
    II.
    Transf.
    A.
    In gen., to seize, lay hold of, take possession of, secure:

    Sublimem medium arriperem, et capite pronum in terram statuerem,

    Ter. Ad. 3, 2, 18:

    simul arripit ipsum Pendentem,

    Verg. A. 9, 561:

    medium arripit Servium,

    Liv. 1, 48:

    quando arripuerit te spiritus Domini malus,

    Vulg. 1 Reg. 16, 16; so ib. Luc. 8, 29:

    Existit sacer ignis et urit corpore serpens, Quamcumque arripuit partim,

    Lucr. 6, 661:

    quemcumque patrem familias adripuissetis ex aliquo circulo,

    you might have taken, Cic. de Or. 1, 34, 159:

    nisi forte eum (dolorem) dicis, qui simul atque adripuit, interficit,

    id. Fin. 2, 28, 93:

    vitulum,

    Vulg. Deut. 9, 21:

    leones,

    ib. Dan. 6, 24:

    navem,

    ib. Act. 27, 15:

    arrepto repente equo,

    Liv. 6, 8:

    cohortes arreptas in urbem inducit,

    id. 34, 20.— Trop., of the mind, to seize upon with eagerness or haste, to learn quickly or with avidity:

    pueri celeriter res innumerabiles adripiunt,

    Cic. Sen. 21, 78:

    quas (sc. Graecas litteras) quidem sic avide adripui, quasi diuturnam sitim explere cupiens,

    id. ib. 8, 26; cf. id. Mur. 30:

    Quarum studium etsi senior arripuerat,

    Nep. Cato, 3, 2:

    quaerit Socrates unde animum adripuerimus, si nullus fuerit in mundo,

    Cic. N. D. 3, 11, 26:

    quod animus adriperet aut exciperet extrinsecus ex divinitate,

    id. Div. 2, 11, 26.—
    B.
    As a judicial t. t., to bring or summon before a tribunal, to complain of, accuse (cf. rapio;

    esp. freq. of those who are complained of after leaving their office): eum te adripuisse, a quo non sis rogatus,

    Cic. Planc. 22, 54:

    ad quaestionem ipse adreptus est,

    id. Clu. 33:

    tribunus plebis consules abeuntes magistratu arripuit,

    Liv. 2, 54:

    arreptus a P. Numitorio Sp. Oppius,

    id. 3, 58:

    arreptus a viatore,

    id. 6, 16:

    quaestor ejus in praejudicium aliquot criminibus arreptus est,

    Suet. Caes. 23:

    inter Sejani conscios arreptus,

    id. Vit. 2.—Hence,
    C.
    In Horace, to attack with ridicule or reproach, to ridicule, satirize: Primores populi arripuit populumque tributim, Sat. 2, 1, 69:

    luxuriam et Nomentanum arripe mecum,

    id. 2, 3, 224.

    Lewis & Short latin dictionary > arripio

  • 10 aufero

    aufĕro, abstŭli, ablātum, auferre, v. a. [ab-fero; cf. ab init. ], to take or bear off or away, to carry off, withdraw, remove (very freq. in prose and poetry; syn.: tollo, fero, rapio, eripio, diripio, adimo, averto).
    I.
    In gen.
    A.
    1.. Lit.:

    ab januā stercus,

    Plaut. As. 2, 4, 18:

    dona,

    id. Am. prol. 139:

    aurum atque ornamenta abs te,

    id. Mil. 4, 1, 36:

    abstulit eos a conspectu,

    Vulg. 4 Reg. 17, 18:

    auferas me de terrā hac,

    ib. Gen. 47, 30:

    vos istaec intro auferte,

    Ter. And. 1, 1, 1:

    Auferte ista hinc,

    Vulg. Joan. 2, 16:

    aether multos secum levis abstulit ignīs,

    Lucr. 5, 459; 3, 230; 3, 439; 3, 717; 5, 205; 5, 725; 6, 622; Turp. ap. Non. p. 422, 21:

    multa domum suam auferebat,

    Cic. Rosc. Am. 8 fin.:

    liberi per delectus alibi servituri auferuntur (a Romanis),

    are carried away, Tac. Agr. 31:

    quem vi abstulerant servi,

    Vulg. Gen. 21, 25.—So of sick persons, or those unable to walk:

    auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero,

    Plaut. Am. 1, 1, 202 (cf. id. ib. 1, 1, 298:

    lumbifragium hinc auferes): asoti, qui in mensam vomant et qui de conviviis auferantur,

    Cic. Fin. 2, 8, 23. —Auferre se, in colloquial lang., to remove one ' s self, to withdraw, retire, go away:

    Te, obsecro hercle, aufer modo,

    Plaut. Rud. 4, 3, 93:

    aufer te domum,

    id. As. 2, 4, 63.—
    2.
    Of bodies that are borne away by wings, by the winds, waves, or any other quick motion, to bear or carry away, sweep away, etc. (mostly poet. or in post-Aug. prose):

    aliquem ad scopulum e tranquillo auferre,

    Ter. Phorm. 4, 4, 8:

    unda rates,

    Prop. 1, 8, 14:

    auferor in scopulos,

    Ov. M. 9, 593:

    auferet,

    id. ib. 15, 292 al.:

    in silvam pennis ablata refugit,

    Verg. A. 3, 258; 11, 867:

    ne te citus auferat axis,

    Ov. M. 2, 75:

    vento secundo vehementi satis profecti celeriter e conspectu terrae ablati sunt,

    Liv. 29, 27:

    (Bubo) volat numquam quo libuit, sed transversus aufertur,

    Plin. 10, 12, 16, § 35:

    (milites) pavore fugientium auferebantur,

    Tac. A. 4, 73.—
    B.
    Trop., to carry away, mislead:

    te hortor, ut omnia gubernes prudentiā tuā, ne te auferant aliorum consilia,

    Cic. Fam. 2, 7:

    abstulerunt me velut de spatio Graecae res immixtae Romanis,

    i. e. have diverted, withdrawn me, from the subject, Liv. 35, 40:

    quae contemplatio aufert nos ad ipsorum animalium naturas,

    Plin. 27, 13, 120, § 145:

    auferre aliquem traversum,

    id. 28, 1, 1, § 1 Jan:

    ab intentione auferendus auditor,

    Quint. 4, 5, 6:

    somnus aufert,

    Hor. S. 1, 5, 83:

    auferimur cultu, i. e. decipimur,

    are deceived, duped, Ov. R. Am. 343.—
    II.
    Esp.,
    A.
    1.. To take or snatch away; in a good, but more frequently in a bad sense, to take by force, to remove, withdraw, take away violently, rob, steal, etc.:

    aliquid eris,

    Plaut. Bacch. 4, 4, 8:

    quod auri, quod argenti, quod ornamentorum in meis urbibus fuit, id mihi tu, C. Verres, eripuisti atque abstulisti,

    Cic. Div. in Caecil. 5, 19:

    ab hoc abaci vasa omnia abstuiit,

    id. Verr. 2, 4, 16; so,

    pecuniam de aerario,

    id. Att. 7, 21:

    pecuniam in ventre,

    to eat up, to squander, id. de Or. 2, 66, 265:

    auriculam mordicus,

    to bite off, id. ad Q. Fr. 3, 4:

    vestimentum,

    Vulg. Luc. 6, 29:

    hi ludi dies quindecim auferent,

    Cic. Verr. 1, 10, 31:

    imperium indignis,

    Liv. 3, 67:

    legionem,

    Tac. H. 4, 48:

    consulatum, censuram,

    id. ib. 1, 52:

    auferat omnia irrita oblivio si potest,

    Liv. 28, 29:

    spem, voluntatem defensionis,

    Cic. Verr. 2, 1, 7:

    fervorem et audaciam,

    Liv. 3, 12:

    obsequia,

    Tac. H. 1, 80:

    misericordiam,

    id. ib. 3, 84:

    spem veniae,

    id. A. 14, 23:

    studium,

    Cat. 68, 19 sq.; and so Hor. C. 3, 12, 5:

    metus,

    to banish, Verg. A. 12, 316:

    curas,

    Hor. Ep. 1, 11, 26:

    somnos,

    id. C. 2, 16, 16; id. Epod. 5, 96:

    pudorem,

    Ov. M. 6, 617:

    fugam,

    to hinder, prevent, Flor. 3, 10, 3 al. —
    2.
    To take off or away, to destroy, consume, kill, slay, etc. (mostly poet. or in the Aug. histt.):

    Tam bellum mihi passerem abstulistis,

    Cat. 3, 15:

    abstulit clarum cita mors Achillem,

    Hor. C. 2, 16, 29; so id. Epod. 5, 66; id. S. 1, 9, 31:

    Auferat hora duos eadem,

    Ov. M. 8, 709; 15, 157:

    Labienum Varumque acies abstulit,

    Vell. 2, 55 fin.:

    Quidquid hinc aut illinc communis Mors belli aufert,

    Liv. 7, 8; Flor. 3, 17, 9 al.:

    Interea quodcumque fuit populabile flammae, Mulciber abstulerat,

    had consumed, Ov. M. 9, 263; 14, 575.—
    3.
    Of places, to separate, sever, divide:

    mare septem stadiorum intervallo Europam auferens Asiae,

    Plin. 4, 12, 24, § 75:

    Armenia Euphrate amne aufertur Cappadociae,

    id. 6, 9, 9, § 25. —
    B.
    To lay aside some action, manner of speaking, etc.; to cease from, desist from, leave off: proinde istaec tua aufer terricula, Att. ap. Non. p. 227, 31:

    jurgium hinc auferas,

    Plaut. Pers. 5, 2, 19:

    aufer nugas,

    id. Truc. 4, 4, 8; id. Curc. 2, 1, 30:

    pollicitationes aufer,

    Ter. Phorm. 5, 6, 17: Ge. Id nosmet ipsos facere oportet, Phaedria. Ph. Aufer mi "oportet:" quin tu, quod faciam, impera, id. ib. 1, 4, 45 Ruhnk. (cf. Juv. 6, 170):

    Aufer abhinc lacrimas,

    Lucr. 3, 955:

    insolentiam,

    Phaedr. 3, 6, 8; so absol.: Insanis? Aufer! away! (where nugas may be supplied, as in Plaut. Truc. 4, 4, 8), Ter. Ad. 5, 8, 14.—With inf. as object:

    aufer Me vultu terrere,

    Hor. S. 2, 7, 43.—
    C.
    Meton., effect for cause, to corry off ( as the fruit or result of one ' s labor, exertions, errors, etc.), to obtain, get, receive, acquire:

    Ecquas viginti minas Paritas ut auferas a me?

    Plaut. Ps. 1, 5, 71; 1, 5, 90; id. Curc. 5, 2, 21; id. Ep. 1, 2, 56; 2, 2, 9; id. Most. 4, 1, 32; Ter. Phorm. 5, 8, 62:

    id inultum numquam auferet,

    id. And. 3, 5, 4; id. Ad. 3, 4, 8 (cf. id. And. 1, 2, 4): paucos dies ab aliquo, to obtain a few days ' respite, Cic. Quinct. 5, 20:

    quis umquam ad arbitrum quantum petiit, tantum abstulit?

    id. Rosc. Com. 4, 12; so,

    responsum ab aliquo,

    id. de Or. 1, 56, 239:

    decretum,

    id. Att. 16, 16, A:

    diploma,

    id. Fam. 6, 12, 3:

    praemium,

    Suet. Gram. 17. —Also with ut: ut in foro statuerent (statuas), abstulisti, you have carried the point that they etc., Cic. Verr. 2, 2, 59 (so, adsequi, ut, Tac. G. 35).— Trop., to carry away the knowledge of a thing, to learn, understand: quis est in populo Romano, qui hoc non ex priore actione abstulerit? has not learned, does not know, Cic Verr. 2, 1, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > aufero

  • 11 auricula

    aurĭcŭla (or ōrĭcŭla, Trog. ap. Plin. 11, 52, 114, § 276; Balliol MS. Cic. ad Q. Fr. 2, 15 (Ellis ad Cat. 25, 2); cf. Fest. s. v. orata, p. 183 Müll.; cf. aurum init.), ae, f. dim. [auris].
    I.
    The external ear, the ear-lap:

    sine te prendam auriculis, sine dem suavium,

    Plaut. Poen. 1, 2, 163:

    Praehende auriculis,

    id. As. 3, 3, 78:

    auriculam fortasse mordicus abstulisset,

    Cic. ad Q. Fr. 3, 4:

    rubentes,

    Suet. Aug. 69:

    fractae,

    Plin. 20, 9, 40, § 103; Vulg. Matt. 26, 51; ib. Marc. 14, 47; ib. Joan. 18, 26.—On account of its softness, prov.:

    auriculā infimā mollior,

    softer than the earlap, Cic. ad Q. Fr. 2, 15.—
    II.
    In gen., the ear:

    ut omne Humanum genus est avidum nimis auricularum,

    have too itching ears, Lucr. 4, 594; Auct. ad Her. 4, 10; Hor. Ep. 1, 8, 16; 1, 2, 53; id. S. 1, 9, 20; 1, 9, 77; 2, 5, 33; Pers. 2, 30; Vulg. 1 Reg. 9, 15; ib. 2 Par. 17, 25.

    Lewis & Short latin dictionary > auricula

  • 12 caenum

    caenum (less correctly coenum), i, n. [cunio], dirt, filth, mud, mire (always with access. idea of loathsomeness, diff. from limus, lutum, etc.:

    omnes stultos insanire, ut male olere omne caenum,

    Cic. Tusc. 4, 24, 54; freq. and class. in prose and poetry);

    prop.: pulchrum ornatum turpes mores pejus caeno collinunt,

    Plaut. Most. 1, 3, 133; cf. id. Poen. 1, 2, 93; 4, 2, 4; Cic. Att. 2, 21, 4; id. Verr. 2, 5, 68, § 173; Lucr. 6, 977; Verg. G. 4, 49; id. A. 6, 296; Ov. M. 1, 418; * Hor. S. 2, 7, 27; Curt. 3, 13, 11; 4, 3, 25; Tac. A. 1, 73; *Suet. Vit. 17:

    cloacarum,

    Col. 2, 15, 6; 7, 4, 6; Plin. 31, 6, 32, § 61; Stat. Th. 9, 502; Paul. Sent. 5, 4, 13.— Prov.: mordicus petere e caeno cibum, Lucil. ap. Non. p. 138, 22.—
    II.
    Trop., filth, dirt, uncleanness:

    ut eum ex lutulento caeno propere hinc eliciat foras (sc. ex amore meretricum),

    Plaut. Bacch. 3, 1, 17:

    in tenebris volvi caenoque,

    Lucr. 3, 77; cf.:

    ex caeno plebeio consulatum extrahere,

    Liv. 10, 15, 9.—Also as a term of reproach, dirty fellow, vile fellow, Plaut. Pers. 3, 3, 3; id. Ps. 1, 3, 132; Cic. Sest. 8, 20; id. Dom. 18, 47.

    Lewis & Short latin dictionary > caenum

  • 13 compraehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraehendo

  • 14 compraendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > compraendo

  • 15 comprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > comprehendo

  • 16 conprehendo

    com-prĕhendo ( conp-; also com-prendo, very freq. in MSS. and edd.; cf. Quint. 1, 5, 21. In MSS. also comprae-hendo and compraendo, v. prehendo), di, sum, 3, v. a., to lay hold of something on all sides; to take or catch hold of, seize, grasp, apprehend; to comprehend, comprise (class. in prose and poetry).
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.:

    quid (opus est) manibus, si nihil comprehendendum est?

    Cic. N. D. 1, 33, 92:

    (vulva) non multo major quam ut manu comprehendatur,

    Cels. 4, 1 fin.:

    cum (forfex) dentem comprehendere non possit,

    id. 7, 12, 1:

    mordicus manum eorum (elephantorum),

    Plin. 9, 15, 17, § 46:

    morsu guttura,

    Luc. 4, 727:

    nuces modio,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    naves,

    to join one to another, fasten together, Liv. 30, 10, 5; cf.:

    oras vulneris suturae comprehendunt,

    Cels. 7, 4, 3:

    comprehendunt utrumque et orant,

    Caes. B. G. 5, 31:

    ter frustra comprensa manus effugit imago,

    Verg. A. 2, 794; cf.

    aures,

    Tib. 2, 5, 92:

    nisi quae validissima (ovis), non comprehendatur (sc. stabulis) hieme,

    let none but the strongest be kept in the winter, Col. 7, 3, 15 Schneid.:

    naves in flumine Vulturno comprehensae,

    assembled together, put under an embargo, Liv. 26, 7, 9; so id. 29, 24, 9; Suet. Tib. 38; id. Calig. 39:

    ignem,

    to take, catch, Caes. B. G. 5, 43;

    and in a reverse constr.: ignis robora comprendit,

    Verg. G. 2, 305; cf.:

    opera flammā comprehensa,

    Hirt. B. G. 8, 43; and:

    avidis comprenditur ignibus agger,

    Ov. M. 9, 234:

    loca vallo,

    Front. 2, 11, 7; and absol.:

    comprehensa aedificia,

    Liv. 26, 27, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    To attack, seize upon in a hostile manner, to seize, lay hold of, arrest, catch, apprehend:

    aliquem pro moecho Comprehendere et constringere,

    Ter. Eun. 5, 5, 23; 5, 1, 20:

    tam capitalem hostem,

    Cic. Cat. 2, 2, 3:

    hominem,

    id. Q. Fr. 1, 2, 4, § 14:

    nefarios duces,

    id. Cat. 3, 7, 16:

    Virginium,

    Liv. 3, 48, 6; cf. id. 1, 41, 1:

    praesidium Punicum,

    id. 26, 14, 7:

    hunc comprehenderant atque in vincula conjecerant,

    Caes. B. G. 4, 27; 5, 25:

    in fugā,

    id. ib. 5, 21.—Rarely of disease:

    comprehensus morbo,

    Just. 23, 2, 4; cf.:

    comprehensi pestiferā lue,

    id. 32, 3, 9.—Of places, to occupy, seize upon:

    aliis comprehensis collibus munitiones perfecerunt,

    Caes. B. C. 3, 46 fin.
    * b.
    Of things, to intercept' -epistulas, Just. 20, 5, 12.—
    2.
    To seize upon one, to apprehend him in any crime:

    fures,

    Cat. 62, 35.—With inf.: qui interesse concentibus interdictis fuerint comprehensi, Cod. Th. 16, 4, 5.—Hence,
    b.
    Transf. to the crime:

    nefandum adulterium,

    to discover, detect it, Cic. Mil. 27, 72:

    res ejus indicio,

    id. Clu. 16, 47.—
    3.
    Of plants, to take root; of a graft:

    cum comprehendit (surculus),

    Varr. R. R. 1, 40 fin.; so,

    in gen.,

    Col. 3, 5, 1; 5, 6, 18; Pall. Jan. 13, 5.—
    4.
    Of women, to conceive, become pregnant, = concipere:

    si mulier non comprehendit, etc.,

    Cels. 5, 21 fin.
    5.
    Of a space, to contain, comprise, comprehend, include:

    ut nuces integras, quas uno modio comprehendere possis,

    Varr. R. R. 1, 7, 3:

    circuitus ejus triginta et duo stadia comprehendit,

    Curt. 6, 6, 24. —
    6.
    In late medic. lang., of medicines, to combine:

    aliquid melle,

    Veg. Art. Vet. 6, 27, 1; Scrib. Comp. 88; 227 al.—
    7.
    Of the range of a missile:

    quantum impulsa valet comprehendere lancea nodo,

    Sil. 4, 102.—
    8.
    Of the reach of a surgical instrument:

    si vitium in angusto est, quod comprehendere modiolus possit,

    Cels. 8, 3 init.
    II.
    Trop.
    A.
    To comprehend by the sense of sight, to perceive, observe, see (very rare):

    aliquid visu,

    Sil. 3, 408;

    and without visu: comprehendere vix litterarum apices,

    Gell. 13, 30, 10.—
    B.
    To comprehend something intellectually, to receive into one's mind, to grasp, perceive, comprehend; with abl.: si quam opinionem jam mentibus vestris comprehendistis: si eam ratio convellet, si oratio labefactabit, etc., if any opinion has already taken root in your mind (the figure taken from the rooting of plants; v. supra, I. B. 3.), Cic. Clu. 2, 6:

    omnes animo virtutes,

    id. Balb. 1, 3; id. N. D. 3, 25, 64:

    animo haec tenemus comprehensa, non sensibus,

    id. Ac. 2, 7, 21 sq.:

    omnia animis et cogitatione,

    id. Fl. 27, 66; cf. id. de Or. 2, 31, 136:

    aliquid mente,

    id. N. D. 3, 8, 21:

    aliquid memoriā,

    id. Tusc. 5, 41, 121:

    qualis animus sit vacans corpore, intellegere et cogitatione comprehendere,

    id. ib. 1, 22, 50:

    aliquid certis signis,

    Col. 6, 24, 3:

    aliquid experimentis assiduis,

    Pall. 2, 13, 8.—Without abl.:

    esse aliquid, quod conprehendi et percipi posset,

    Cic. Ac. 2, 6, 17; 2, 6, 18:

    virtutum cognitio confirmat percipi et conprehendi multa posse,

    id. ib. 2, 8, 23; 1, 11, 42.—
    C.
    To comprehend or include in words; to comprise in discourse or in writing, to express, describe, recount, narrate, etc.:

    breviter paucis comprendere multa,

    Lucr. 6, 1082; cf.:

    breviter comprehensa sententia,

    Cic. Fin. 2, 7, 20; Quint. 9, 3, 91:

    comprehendam brevi,

    Cic. de Or. 1, 8, 34:

    perinde ac si in hanc formulam omnia judicia conclusa et comprehensa sint,

    id. Rosc. Com. 5, 15:

    (Cato) verbis luculentioribus et pluribus rem eandem comprehenderat,

    id. Att. 12, 21, 1:

    ipsa natura circumscriptione quādam verborum comprehendit concluditque sententiam,

    id. Brut. 8, 34:

    in eā (terrā) enim et lapis et harena et cetera ejus generis sunt in nominando comprehensa,

    Varr. R. R. 1, 9, 1:

    emplastra quoque, quae supra comprehensa sunt,

    Cels. 5, 27, 3; so absol.:

    ad veterum rerum nostrarum memoriam comprehendendam impulsi sumus,

    Cic. Brut. 5, 19:

    aliquid dictis,

    Ov. M. 13, 160:

    quae si comprendere coner,

    id. Tr. 5, 2, 27. —
    2.
    Poet.: aliquid numero, to number, enumerate:

    neque enim numero comprendere refert,

    Verg. G. 2, 104; Ov. A. A. 2, 447; cf.:

    numerum quorum comprendere non est,

    id. Tr. 5, 11, 19.—
    D.
    To comprehend any one in affection, to bind to one's self, to put under obligation, to embrace with kindness (rare;

    mostly in Cic.): multos amicitiā, tueri obsequio, etc.,

    to have many friends, Cic. Cael. 6, 13:

    adulescentem humanitate tuā,

    id. Fam. 13, 15, 3:

    quod omnibus officiis per se, per patrem, per majores suos totam Atinatem praefecturam comprehenderit,

    id. Planc. 19. 47.—
    E.
    To shut in, include (late Lat.):

    spiritum in effigiem,

    Lact. 4, 8, 9:

    elementorum figurae humanā specie comprehensae,

    id. 2, 6, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > conprehendo

  • 17 mordeo

    mordĕo, mŏmordi (archaic memordi; v. in the foll.), morsum, 2, v. a. [root smard-; Sanscr. mard-, bite; Gr. smerdnos, smerdaleos; (cf. Engl. smart)], to bite, to bite into (class.).
    I.
    Lit.: si me canis memorderit, Enn. ap. Gell. 7, 9, 3 (Sat. v. 36 Vahl.):

    canes mordere possunt,

    Cic. Rosc. Am. 20, 57:

    mordens pulex,

    biting, Mart. 14, 83:

    (serpens) fixum hastile momordit,

    bit into, Ov. M. 3, 68:

    mordeat ante aliquis quidquid, etc.,

    taste, Juv. 6, 632: terram, to bite the ground, bite the dust, of expiring warriors writhing on the ground:

    procubuit moriens et humum semel ore momordit,

    Verg. A. 11, 418; Ov. M. 9, 61.—Part. as subst.:

    morsi a rabioso cane,

    Plin. 29, 5, 32, § 100:

    laneaque aridulis haerebant morsa labellis,

    Cat. 64, 316.—
    2.
    In partic., to eat, devour, consume ( poet.):

    tunicatum cum sale mordens Caepe,

    Pers. 4, 30:

    ostrea,

    Juv. 6, 305:

    sordes farris mordere canini,

    id. 5, 11.—
    B.
    Transf.
    1.
    To bite into, take fast hold of, catch fast; to press or cut into ( poet.):

    laterum juncturas fibula mordet,

    takes hold of, clasps, Verg. A. 12, 274:

    mordebat fibula vestem,

    Ov. M. 8, 318:

    id quod a lino mordetur,

    where the thread presses in, Cels. 7, 4, 4:

    locus (corporis), qui mucronem (teli) momordit,

    id. 7, 5, 4:

    arbor mordet humum,

    takes hold of the ground, is rooted in the ground, Stat. Th. 9, 499.—Hence, poet., of a river: non rura quae Liris quieta Mordet aqua, cuts or penetrates into, Hor. C. 1, 31, 7.—
    2.
    To nip, bite, sting:

    matutina parum cautos jam frigora mordent,

    nips, attacks, Hor. S. 2, 6, 45: oleamque momorderit [p. 1165] aestus, id. Ep. 1, 8, 5:

    mordeat et tenerum fortior aura nemus,

    Mart. 8, 14, 2:

    radix gustu acri mordet,

    bites, hurts, Plin. 27, 13, 109, § 133:

    linguam,

    id. 29, 2, 9, § 34:

    oculos,

    id. 21, 6, 17, § 32:

    urtica foliis non mordentibus,

    stinging, burning, id. 22, 14, 16, § 37.—
    II.
    Trop., to bite, sting, pain, hurt (syn.: pungo, stimulo, remordeo;

    class.): invidere omnes mihi, Mordere clanculum,

    bit, stung, Ter. Eun. 3, 1, 21:

    morderi dictis,

    Ov. Tr. 1, 1, 25:

    jocus mordens,

    a biting jest, Juv. 9, 10:

    mordear opprobriis falsis,

    shall I be stung, vexed, Hor. Ep. 1, 16, 38:

    par pari referto, quod eam mordeat,

    to vex, mortify, Ter. Eun. 3, 1, 55:

    valde me momorderunt epistolae tuae,

    Cic. Att. 13, 12, 1:

    scribis, morderi te interdum, quod non simul sis,

    that it grieves you, affects you, id. ib. 6, 2, 8:

    dolore occulto morderi,

    to be attacked, tormented, Ov. M. 2, 806:

    nec qui detrectat praesentia, Livor iniquo Ullum de nostris dente momordit opus,

    detracted, id. Tr. 4, 10, 124; cf. id. P. 4, 14, 46:

    morderi conscientiā,

    to feel the sting of conscience, Cic. Tusc. 4, 20, 45:

    hunc mordebit objurgatio,

    Quint. 1, 3, 7.—
    B.
    To seize fast, hold firmly in the mind (cf. mordicus, II.):

    hoc tene, hoc morde,

    Sen. Ep. 78, 29. —
    C.
    To squander, dissipate: de integro patrimonio meo centum milia nummūm memordi, Laber. ap. Gell. 6, 9, 3 (Com. Rel. v. 50 Rib.).

    Lewis & Short latin dictionary > mordeo

  • 18 nasus

    1.
    nāsus, i, m. (ante - class. nasum, i, n.: quīs oculi non sunt neque nasum, Lucil. ap. Non. 215, 4; Plaut. Am. 1, 1, 288; id. Curc. 1, 2, 18; id. Men. 1, 2, 57; id. Mil. 4, 6, 41), the nose (syn nares).
    I.
    Lit.:

    nasus ita locatus est, ut quasi murus oculis interjectus esse videatur,

    Cic. N. D. 2, 57, 143:

    abripere alicui nasum mordicus,

    Plaut. Men. 1, 3, 12:

    naso exhibere molestiam,

    id. Capt. 4, 2, 37:

    naso clamare magnum,

    to snore, id. Mil. 3, 2, 9:

    acutus,

    id. Capt. 3, 4, 115:

    collisus nasus,

    Sen. Ira, 3, 22, 4:

    pravus,

    Hor. A. P. 36:

    congelati gutta nasi,

    Mart. 11, 98, 7:

    madidique infantia nasi,

    Juv. 10, 199:

    exprimere rorantem frigore nasum,

    Mart. 7, 37, 3:

    ingeminant geminos naso crispante cachinnos,

    Pers. 3, 87:

    si tibi displicuit tuus nasus,

    Juv. 6, 495:

    vigilanti stertere naso,

    id. 1, 57.—
    B.
    The nose, as the seat of quick smell; and also the feature whereby anger or scorn is expressed; cf. naris ( poet.):

    rancidum aprum antiqui laudabant, non quia nasus Illis nullus erat,

    Hor. S. 2, 2, 89.—Of anger:

    disce sed ira cadat naso, rugosaque sanna,

    Pers. 5, 91; Mart. 6, 64, 28.—Of scorn, derision, satirical wit, satire, sarcasm:

    naso adunco aliquem suspendere,

    Hor. S. 1, 6, 5:

    Balatro suspendens omnia naso,

    id. ib. 2, 8, 64:

    Lucilius, qui primus condidit stili nasum, Plin. N. H. praef. § 8: non cuicumque datum est habere nasum,

    Mart. 1, 42, 18:

    tacito ridere naso,

    id. 5, 19, 17:

    juvenesque senesque et pueri nasum rhinocerotis habent,

    id. 1, 3, 6.—
    II.
    Transf., the projecting part of a vessel, the nozzle or spout (cf. nassiterna):

    calix nasorum quatuor,

    Juv. 5, 46; cf. Mart. 14, 96.
    2.
    Nāsus, i, v. Nasos.

    Lewis & Short latin dictionary > nasus

См. также в других словарях:

  • mordicus — [ mɔrdikys ] adv. • 1690; mot lat. « en mordant » ♦ Fam. Obstinément, opiniâtrement, sans démordre. Affirmer, soutenir qqch. mordicus. « elle lui tenait tête hardiment, et discutait mordicus » (R. Rolland). ● mordicus adverbe (latin mordicus, en… …   Encyclopédie Universelle

  • mordicus — MÓRDICUS adv. (Latinism) Cu tenacitate, cu unghiile şi cu dinţii. [< lat. mordicus]. Trimis de LauraGellner, 15.06.2005. Sursa: DN …   Dicționar Român

  • Mordicus — Cette page d’homonymie répertorie les différents sujets et articles partageant un même nom. Mordicus est une revue distribuée en France de 1990 à 1994 et dont le responsable de publication était Serge Quadruppani. Mordicus est aussi le nom d une… …   Wikipédia en Français

  • mordicus — (mor di kus ) adv. Terme familier. Avec ténacité, opiniâtreté. •   Je vous soutiendrai mordicus, jusqu à mon dernier syllogisme, que ce siècle là [de Louis XIV] est en tout supérieur au vôtre, P. L. COUR. Lett. II, 210. ÉTYMOLOGIE    Lat.… …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • MORDICUS — adv. emprunté du latin. (On fait sentir l S.) Avec ténacité. Il ne se dit qu au figuré, et dans cette phrase familière, Soutenir son opinion mordicus, La soutenir avec obstination …   Dictionnaire de l'Academie Francaise, 7eme edition (1835)

  • MORDICUS — adv. emprunté du latin. Sans démordre, avec ténacité. Il ne se dit qu’au figuré et dans cette phrase familière : Soutenir son opinion mordicus, La soutenir avec obstination …   Dictionnaire de l'Academie Francaise, 8eme edition (1935)

  • mordicus — adv. Avec obstination : Soutenir mordicus une opinion …   Dictionnaire du Français argotique et populaire

  • Mordicus tenere. — (arripere). См. Зубами удержать …   Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

  • Mordicus (1990) — Pour les articles homonymes, voir Mordicus. Mordicus est une revue d ultra gauche[1] distribuée en France de 1990 à 1994 et dont le responsable de publication était Florence Tosi pour les quatre premiers numéros puis Serge Quadruppani à partir du …   Wikipédia en Français

  • Mordicus (2006) — Pour les articles homonymes, voir Mordicus. Mordicus est une revue fondée en 2006 à l Université Paris 3 Sorbonne Nouvelle, animée par le Collectif P3. Elle est créée suite au mouvement anti CPE du printemps 2006. Le numéro zéro est publié en… …   Wikipédia en Français

  • Tullius Mordicus — Liste des personnages d Astérix le Gaulois Voici la liste des personnages de la bande dessinée Astérix le Gaulois par René Goscinny et Albert Uderzo, classés par ordre alphabétique. Sommaire 1 Personnages du village 1.1 Abraracourcix 1.2… …   Wikipédia en Français

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»