-
1 mendacium
mendācium, iī, n. (mendax), I) etwas Erdichtetes als Produkt des mendax, die Unwahrheit, die Lüge, die Vorspiegelung (Ggstz. verum), a) übh.: mend. honestum, Cic.: m. impudens, Cic.: aptum tempori mendacium, Tac.: necessitatis mend., die Notlüge, Augustin.: mendacium dicere, eine Lüge sagen, Nep. u. Quint., alci de re, Plaut.: mendacium struere, Liv.: cave mendacium (sc. dicas), Plaut.: u. so cave mihi mendaci quicquam (sc. dicas), Plaut.: mera mendacia (lauter L.) narrare, Sen.: hoc mendacio defungi, Cael. in Cic. ep.: de alqo libero mendacio abuti, frischweg lügen, Liv.: in aliquo impudenti mendacio delitescere, sich stecken hinter usw., Cic.: mendacium obtinere, Cic.: mendacium alcis refellere et redarguere, Cic.: onerare alqm mendaciis, jmdm. die Hucke voll lügen, Cic.: sine mendacio vivere, aufrichtig, ohne Heuchelei, ICt. – b) insbes. = die poet. Erdichtung, Fiktion, die Fabel (im Ggstz. zum geschichtlich Beglaubigten), poëtarum, Curt. 3, 1, 4. – II) (wie ψεῦδος) übtr., v. Lebl., Täuschung, a) im allg.: famae, Ov.: von der Nachahmung der Farben, Plin.: Phoebi mendacia, die nachgeahmte Rolle des Phöbus, Poëta b. Suet. – b) insbes., v. der Sinnestäuschung, die Täuschung, der Trug, opinionis esse mendacium, non oculorum, Cic.: oculorum reliquorumque sensuum mendacia, Cic.: mendacio constare, Sen.: non est propria in ista nube substantia, nec corpus est, sed mendacium, sine re similitudo, Sen.
-
2 mendacium
mendācium, iī, n. (mendax), I) etwas Erdichtetes als Produkt des mendax, die Unwahrheit, die Lüge, die Vorspiegelung (Ggstz. verum), a) übh.: mend. honestum, Cic.: m. impudens, Cic.: aptum tempori mendacium, Tac.: necessitatis mend., die Notlüge, Augustin.: mendacium dicere, eine Lüge sagen, Nep. u. Quint., alci de re, Plaut.: mendacium struere, Liv.: cave mendacium (sc. dicas), Plaut.: u. so cave mihi mendaci quicquam (sc. dicas), Plaut.: mera mendacia (lauter L.) narrare, Sen.: hoc mendacio defungi, Cael. in Cic. ep.: de alqo libero mendacio abuti, frischweg lügen, Liv.: in aliquo impudenti mendacio delitescere, sich stecken hinter usw., Cic.: mendacium obtinere, Cic.: mendacium alcis refellere et redarguere, Cic.: onerare alqm mendaciis, jmdm. die Hucke voll lügen, Cic.: sine mendacio vivere, aufrichtig, ohne Heuchelei, ICt. – b) insbes. = die poet. Erdichtung, Fiktion, die Fabel (im Ggstz. zum geschichtlich Beglaubigten), poëtarum, Curt. 3, 1, 4. – II) (wie ψεῦδος) übtr., v. Lebl., Täuschung, a) im allg.: famae, Ov.: von der Nachahmung der Farben, Plin.: Phoebi mendacia, die nachgeahmte Rolle des Phöbus, Poëta b. Suet. – b) insbes., v. der Sinnestäuschung, die Täuschung, der Trug, opinionis esse mendacium, non oculorum, Cic.: oculorum reliquorumque sensuum mendacia, Cic.: mendacio constare, Sen.: non————est propria in ista nube substantia, nec corpus est, sed mendacium, sine re similitudo, Sen.Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > mendacium
-
3 mendacium
mendācĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] mensonge, imposture, fausseté. [st2]2 [-] illusion (des sens), erreur. [st2]3 [-] nouvelle fausse ou erronée, fiction, fable. [st2]4 [-] imitation, reproduction, contrefaçon. - totus ex mendacio factus: (homme) qui n'est que mensonge. - struere mendacium: ourdir un mensonge. - alicui de re mendacium dicere: mentir à qqn à propos de qqch.* * *mendācĭum, ĭi, n. [st2]1 [-] mensonge, imposture, fausseté. [st2]2 [-] illusion (des sens), erreur. [st2]3 [-] nouvelle fausse ou erronée, fiction, fable. [st2]4 [-] imitation, reproduction, contrefaçon. - totus ex mendacio factus: (homme) qui n'est que mensonge. - struere mendacium: ourdir un mensonge. - alicui de re mendacium dicere: mentir à qqn à propos de qqch.* * *Mendacium, mendacii. Menterie, Mensonge.\Dicere mendacium alicui. Cic. Luy mentir. -
4 mendacium
mendācĭum, ii, n. [mendax], a lie, untruth, falsehood.I.Lit. (class.):B.dicere alicui mendacium de re aliquā,
Plaut. Bacch. 4, 9, 33:mendacio fallere,
Cic. Mur. 30, 62:vatum,
Ov. F. 6, 253:famae,
id. ib. 4, 311:immensa spirant mendacia,
Juv. 7, 111:Titiae meae, cum quā sine mendacio vixi,
i. e. honestly, without hypocrisy, Dig. 34, 2, 36:prophetāsti mendacium,
Vulg. Jer. 20, 6; cf. id. ib. 27, 10:credere mendacio,
to believe a lie, id. 2 Thess. 2, 11.—Esp., a fable, fiction (opp. historic truth):II.poëtarum,
Curt. 3, 1, 4.—Transf., of things, a counterfeit (post-Aug.):neque est imitabilior alia mendacio vitri,
Plin. 37, 8, 33, § 112; 35, 6, 29, § 48. -
5 mendacium
mendacium mendacium, ii n ложь, обман -
6 mendacium
mendācium, ī n. [ mendax ]ложь, неправда (dicere Nep, O); обман (sensuum, oculorum C); вымысел, выдумка ( poētarum QC) -
7 mendācium
mendācium ī, n [mendax], a lie, untruth, falsehood, fiction: nulla mendaci religione obstrictus, Cs.: impudens: mendacio fallere: inmensa spirant mendacia, Iu.: piā mendacia fraude latebant, O.: poëtarum, Cu.* * *lie, lying, falsehood, untruth; counterfeit, fraud -
8 mendacium
ложь, mendaciis apud Principem onerare aliq. (1. 1 pr. D. 49, 4. 1. 41 D. 13, 7. 1. 4 § 1 D. 14, 5);mendacii poenam ferre (1. 11 § 3 D. 11, 1);
sine mendacio, искpeнний, откpoвенный (1. 35 pr. D. 34, 2).
Латинско-русский словарь к источникам римского права > mendacium
-
9 mendacium
,ii nложь, неправда, обман -
10 accommodo
accommŏdo (adcommŏdo), āre, āvi, ātum, tr. [st1]1 [-] adapter, ajuster. - aliquid alicui rei accommodare: adapter qqch à qqch. - rem rei accomodare, Cic. Tim. 26: ajuster une chose à une autre. - sibi personam accommodare, Cic. Off. 1, 115: s'adapter un rôle, une personnalité. - umeris alas accommodare, Ov. M. 8, 209: ajuster des ailes aux épaules. - aliquid ad aliquam rem accommodare: adapter qqch à qqch. - sibi coronam ad caput accommodare, Cic. de Or. 2, 250: s'ajuster une couronne à la tête. --- cf. Plaut. Trin. 719. [st1]2 [-] accommoder, approprier, conformer à. - avec dat. accommodare orationem multitudinis auribus, Cic. de Or. 2, 159: approprier son éloquence aux oreilles de la foule. - naturae se accommodare, Sen. Ep. 17, 9: s'accommoder à la nature. - avec ad: accommodare ad virium imbecillitatem dicendi genus, Cic. Br. 202: adapter sa manière oratoire à la faiblesse de ses forces physiques. - ad aliquem exacuendum orationem suam accommodare, Cic. de Or. 1, 131: destiner ses paroles à aiguillonner qqn. - accommodare testes ad crimen, Cic. Verr. pr. 55: produire les témoins appropriés à un chef d'accusation. - accommodare aliquem ad sententiam, Cic. Fin. 1, 34: mettre qqn d'accord avec une maxime. - largitio ad facultates accommodanda est, Cic.: il faut proportionner ses libéralités à sa fortune. - accomodari in + acc.: s'adapter à, s'appliquer à. - in omnem eventum consilia accommodabantur, Liv. 40, 57, 8: le plan s'adaptait à toute éventualité. - cf. Cic. Inv. 1, 26 ; 2, 155 ; Div. 2, 111. - se accommodare: s'adapter, se conformer. - accommodare se dicenti, Quint.: conformer son attitude au discours de qqn. - ad hanc notionem nihil video quod potius accommodem, quam... Cic.: de cette notion je ne vois pas de meilleure conclusion à tirer que... - accommodare operam studiis, Quint, 1, 10, 15: consacrer son activité aux études, se consacrer aux études. - alicui accommodare de aliqua re, Cic. Fam. 13, 2: donner des accommodements à qqn à propos de qqch, se montrer accommodant à l'égard de qqn à propos de qqch. [st1]3 [-] employer, appliquer (son attention, ses soins...) - lapis dentifriciis accommodatur, Plin.: cette pierre est utilisée pour les dentifrices. - accommodare se ad rempublicam, Cic.: se consacrer aux affaires publiques. - accommodare operam fabulis, Quint.: s'occuper de sornettes. - accommodare se alicui assertorem, Suet.: se faire le défenseur de qqn. - accommodare animum negotio, Suet. Aug. 98: appliquer son esprit à une affaire. - accommodare operam studiis, Quint. 1, 10, 15: consacrer son activité aux études. - accommodare pecoribus curam, Quint. 1, 12, 7: donner ses soins aux troupeaux. [st1]4 [-] accorder; faire une concession, accorder des facilités. - alicui actionem accommodare, Dig. 39, 3, 22: accorder le droit d'instance à qqn. - fidem accommodare, Dig. 34, 9, 10: interposer sa parole. - accomodare tempus orandi, Cic.: donner tout le temps de plaider. - accomodare mendacium alicui, Cic.: obliger qqn par un mensonge. - accommodare alicui de habitatione, Cic. Fam. 13, 2: mettre un logement à la disposition de qqn.* * *accommŏdo (adcommŏdo), āre, āvi, ātum, tr. [st1]1 [-] adapter, ajuster. - aliquid alicui rei accommodare: adapter qqch à qqch. - rem rei accomodare, Cic. Tim. 26: ajuster une chose à une autre. - sibi personam accommodare, Cic. Off. 1, 115: s'adapter un rôle, une personnalité. - umeris alas accommodare, Ov. M. 8, 209: ajuster des ailes aux épaules. - aliquid ad aliquam rem accommodare: adapter qqch à qqch. - sibi coronam ad caput accommodare, Cic. de Or. 2, 250: s'ajuster une couronne à la tête. --- cf. Plaut. Trin. 719. [st1]2 [-] accommoder, approprier, conformer à. - avec dat. accommodare orationem multitudinis auribus, Cic. de Or. 2, 159: approprier son éloquence aux oreilles de la foule. - naturae se accommodare, Sen. Ep. 17, 9: s'accommoder à la nature. - avec ad: accommodare ad virium imbecillitatem dicendi genus, Cic. Br. 202: adapter sa manière oratoire à la faiblesse de ses forces physiques. - ad aliquem exacuendum orationem suam accommodare, Cic. de Or. 1, 131: destiner ses paroles à aiguillonner qqn. - accommodare testes ad crimen, Cic. Verr. pr. 55: produire les témoins appropriés à un chef d'accusation. - accommodare aliquem ad sententiam, Cic. Fin. 1, 34: mettre qqn d'accord avec une maxime. - largitio ad facultates accommodanda est, Cic.: il faut proportionner ses libéralités à sa fortune. - accomodari in + acc.: s'adapter à, s'appliquer à. - in omnem eventum consilia accommodabantur, Liv. 40, 57, 8: le plan s'adaptait à toute éventualité. - cf. Cic. Inv. 1, 26 ; 2, 155 ; Div. 2, 111. - se accommodare: s'adapter, se conformer. - accommodare se dicenti, Quint.: conformer son attitude au discours de qqn. - ad hanc notionem nihil video quod potius accommodem, quam... Cic.: de cette notion je ne vois pas de meilleure conclusion à tirer que... - accommodare operam studiis, Quint, 1, 10, 15: consacrer son activité aux études, se consacrer aux études. - alicui accommodare de aliqua re, Cic. Fam. 13, 2: donner des accommodements à qqn à propos de qqch, se montrer accommodant à l'égard de qqn à propos de qqch. [st1]3 [-] employer, appliquer (son attention, ses soins...) - lapis dentifriciis accommodatur, Plin.: cette pierre est utilisée pour les dentifrices. - accommodare se ad rempublicam, Cic.: se consacrer aux affaires publiques. - accommodare operam fabulis, Quint.: s'occuper de sornettes. - accommodare se alicui assertorem, Suet.: se faire le défenseur de qqn. - accommodare animum negotio, Suet. Aug. 98: appliquer son esprit à une affaire. - accommodare operam studiis, Quint. 1, 10, 15: consacrer son activité aux études. - accommodare pecoribus curam, Quint. 1, 12, 7: donner ses soins aux troupeaux. [st1]4 [-] accorder; faire une concession, accorder des facilités. - alicui actionem accommodare, Dig. 39, 3, 22: accorder le droit d'instance à qqn. - fidem accommodare, Dig. 34, 9, 10: interposer sa parole. - accomodare tempus orandi, Cic.: donner tout le temps de plaider. - accomodare mendacium alicui, Cic.: obliger qqn par un mensonge. - accommodare alicui de habitatione, Cic. Fam. 13, 2: mettre un logement à la disposition de qqn.* * *Accommodo, accommodas, pen. corr. accommodare, Ex ad, et commodo compositum. Approprier, Appliquer, Accommoder, Faire rapporter une chose à une autre, Adapter.\Ad rempub. et ad magnas res gerendas se accommodare. Cic. S'addonner, S'appliquer à gouverner la chose publique, et à, etc.\Accommodare animum literis. Suet. Quintil. Appliquer son esprit à l'estude, S'addonner à l'estude.\Iusiurandum ad alicuius rei testimonium. Cic. Jurer, Prester serment en tesmoignage.\Suum consilium ad consilium alterius. Cic. S'accorder à l'advis d'autruy. \ Coronam sibi ad caput accommodare. Cic. Se mettre bien proprement une couronne sur la teste.\Curam auribus. Quintil. Ouir diligemment.\Curam pecoribus et agris. Quintil. Appliquer son soing et sa solicitude à, etc.\Ensem lateri accommodare. Virg. Ceindre une espee à son costé comme il appartient.\Ferulas accommodare. Celsus. Esclisser un bras ou jambe rompue, Mettre et appliquer des esclisses ou atelles.\Intentionem accommodare. Plin. iunior. Attentivement faire quelque chose.\Illud si scissem, ad id meas literas accommodassem. Cic. J'eusse accommodé mes lettres à cela.\Mendacium suum alicui. Cic. Mentir pour faire plaisir à autruy, Luy prester un mensonge.\Operam studio literarum, et Accommodare curam literis. Quint. Mettre et employer sa peine et son labeur à l'estude.\Orationem auribus multitudinis. Cic. Attremper son parler selon la fantasie du commun.\Patientiam accommodare. Laisser faire. B.\Patientiam accommodare vtenti, vel vsurpanti. Souffrir et laisser jouyr. B.\Vt sumptus huius peregrinationis accommodet ad mercedes Argileti. Cic. Qu'il ne despende point plus à ce voyage que monte le revenu de la ferme, Qu'il taille et mesure la despense de ce voyage selon le revenu, etc.\Tempus alicui rei, et ad aliquam rem. Cic. Appliquer le temps. et l'employer.\Testes ad crimen. Cic. Amener et produire les tesmoings, et s'en servir à la preuve du crime.\Vocem veritati. Quintil. Accommoder sa voix et pronontiation à la nature de la chose dont on parle, Prononcer selon que requiert la matiere subjecte.\Accommodare et fingere se ad alicuius arbitrium et nutum. Cic. S'accommoder et desguiser selon, etc.\Accommodare aliquid in rem aliquam, vt In plures causas accommodare idem exordium. Cic. Faire servir et venir à propos.\Pyxinum eodem accommodatum est. Celsus. Est propre, utile, et convenable à cela mesme.\Accommodare alicui de habitatione. Cic. Luy bailler logis, Luy faire ce plaisir de luy prester ou trouver logis.\Accommodare alicui aedes ad nuptias. Cic. Prester sa maison pour faire nopces. -
11 comminiscor
comminiscor, minisci, mentus sum - tr. - [st2]1 [-] méditer, réfléchir. [st2]2 [-] imaginer, trouver, inventer. - mendacium comminisci: forger un mensonge.* * *comminiscor, minisci, mentus sum - tr. - [st2]1 [-] méditer, réfléchir. [st2]2 [-] imaginer, trouver, inventer. - mendacium comminisci: forger un mensonge.* * *Comminiscor, comminisceris, pen. corr. commentus sum, comminisci, dictum a con, et mente, quum finguntur in mente quae non sunt. Varro. Controuver quelque chose en son esprit, Feindre quelque chose.\Comminisci. Liu. Songer et trouver, Inventer, Excogiter.\Comminisci aliquid de sua sententia. Plaut. Trouver, ou inventer de sa fantasie. -
12 limo
[st1]1 [-] līmo, āre: Plaut. couvrir de boue. [st1]2 [-] līmo, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - limer, polir, frotter. - [abcl]b - limer, polir, corriger, retoucher, châtier, perfectionner. - [abcl]c - éclaircir, chercher à démêler, scruter. - [abcl]d - retrancher, enlever, amoindrir, diminuer.[/b] - limassis, arch. Caecil.: c. limaveris. - limare gemmas, Plin.: polir des pierres précieuses. - plumbum limatum, Plin.: limaille de plomb. - cornu ad saxa limare, Plin. 8: aiguiser sa corne contre les rochers. - limare caput cum aliquo, Plaut.: frotter sa tête contre celle d'un autre, embrasser qqn. - si mendacium subtiliter limasset, Phaedr.: s'il avait cherché adroitement à démêler le mensonge. - tantum alteri affinxit, de altero limavit ut, Cic.: il ajouta à l'un, retrancha à l'autre ce qu'il fallait pour... - limat commoda alicujus oculo obliquo, Hor.: (l'envieux) au regard oblique cherche à amoindrir le bonheur de qqn. - se ad minutarum genera causarum limare, Cic.: plier son talent aux proportions des petites causes. [st1]3 [-] līmō, adv.: de travers, de côté. [st1]4 [-] Līmo, ōnis, m.: - [abcl][b]a - titre d'un ouvrage de Cicéron. - [abcl]b - surnom romain.[/b] - cf. gr. λειμών, ῶνος: prairie.* * *[st1]1 [-] līmo, āre: Plaut. couvrir de boue. [st1]2 [-] līmo, āre, āvi, ātum: - tr. - [abcl][b]a - limer, polir, frotter. - [abcl]b - limer, polir, corriger, retoucher, châtier, perfectionner. - [abcl]c - éclaircir, chercher à démêler, scruter. - [abcl]d - retrancher, enlever, amoindrir, diminuer.[/b] - limassis, arch. Caecil.: c. limaveris. - limare gemmas, Plin.: polir des pierres précieuses. - plumbum limatum, Plin.: limaille de plomb. - cornu ad saxa limare, Plin. 8: aiguiser sa corne contre les rochers. - limare caput cum aliquo, Plaut.: frotter sa tête contre celle d'un autre, embrasser qqn. - si mendacium subtiliter limasset, Phaedr.: s'il avait cherché adroitement à démêler le mensonge. - tantum alteri affinxit, de altero limavit ut, Cic.: il ajouta à l'un, retrancha à l'autre ce qu'il fallait pour... - limat commoda alicujus oculo obliquo, Hor.: (l'envieux) au regard oblique cherche à amoindrir le bonheur de qqn. - se ad minutarum genera causarum limare, Cic.: plier son talent aux proportions des petites causes. [st1]3 [-] līmō, adv.: de travers, de côté. [st1]4 [-] Līmo, ōnis, m.: - [abcl][b]a - titre d'un ouvrage de Cicéron. - [abcl]b - surnom romain.[/b] - cf. gr. λειμών, ῶνος: prairie.* * *Limo, limas, limare. Plin. Limer.\Limare, per translationem. Cic. Oster tout le superflu de quelque chose, et le polir bien et nettement.\Limare caput cum altero. Plaut. Se joindre avec un autre.\Limare commoda alicuius. Horat. Diminuer, ou Regarder par envie, En estre envieux. -
13 saluber
sălūbĕr (sălūbris), bris, bre [st2]1 [-] bon pour la santé, sain, salubre, salutaire. [st2]2 [-] utile, favorable, convenable. [st2]3 [-] qui est en bonne santé, sain, bien-portant, vigoureux, robuste. - sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres, Cic. Div. 1, 36, 79: certaines parties sont insalubres, d'autres fort saines. - credebat rex bellicosus salubriora militiae quam domi esse juvenum corpora: le roi belliqueux croyait que les jeunes gens se portaient mieux à la guerre que chez eux. - salubre mendacium, Liv. 2.64: mensonge utile. - sententia reipublicae saluberrima, Cic.: avis le plus utile à l'Etat. - vinum corpori salubre, Col. 12, 27: vin bon pour le corps. - exemplum salubre juventuti: exemple salutaire à la jeunesse. - salubre pretium, Col.: prix convenable, prix raisonnable. - coeptis saluber es, Ov.: sois propice à nos desseins. - salubri corpore pecora, Col.: bétail bien portant. - quidquid in oratione est salsum aut salubre, Cic.: tout ce qui dans le langage est piquant et solide.* * *sălūbĕr (sălūbris), bris, bre [st2]1 [-] bon pour la santé, sain, salubre, salutaire. [st2]2 [-] utile, favorable, convenable. [st2]3 [-] qui est en bonne santé, sain, bien-portant, vigoureux, robuste. - sunt partes agrorum aliae pestilentes, aliae salubres, Cic. Div. 1, 36, 79: certaines parties sont insalubres, d'autres fort saines. - credebat rex bellicosus salubriora militiae quam domi esse juvenum corpora: le roi belliqueux croyait que les jeunes gens se portaient mieux à la guerre que chez eux. - salubre mendacium, Liv. 2.64: mensonge utile. - sententia reipublicae saluberrima, Cic.: avis le plus utile à l'Etat. - vinum corpori salubre, Col. 12, 27: vin bon pour le corps. - exemplum salubre juventuti: exemple salutaire à la jeunesse. - salubre pretium, Col.: prix convenable, prix raisonnable. - coeptis saluber es, Ov.: sois propice à nos desseins. - salubri corpore pecora, Col.: bétail bien portant. - quidquid in oratione est salsum aut salubre, Cic.: tout ce qui dans le langage est piquant et solide.* * *Saluber, haec salubris, et hoc salubre: vel, hic et haec salubris, et hoc salubre, pen. prod. Qui donne santé, Salubre, Salutaire, Sain.\Aer, cibus, locus, salubres dicuntur. Colum. Sains.\Consilium salubre. Cic. Bon conseil et utile.\Adoptio salubris pupillo. Vlp. Prouffitable.\Verba salubria. Ouid. Parolles par lesquelles un malade est guari, ou un mort est resuscité.\Salubre corpus. Sallust. Qui est en santé, Sain.\Si salubres factae sunt. Cic. Si elles sont guaries. -
14 verum
[st1]1 [-] vērum: - [abcl][b]a - adv. (= vero): vraiment. - [abcl]b - conj. mais, mais en vérité.[/b] - Ter. Ad. 543 ; Eun. 347; Haut. 1013. - verum enimvero (verum enim vero ou verum vero): mais vraiment, oui vraiment, mais pour le coup. - non modo... verum etiam: non seulement... mais encore. - non solum... verum etiam: non seulement... mais encore. - non tantum... verum etiam: non seulement... mais encore. - verum quidem haec hactenus, Cic.: mais en voilà suffisamment sur ce sujet. - dans les transitions verum ad Crassum revertamur, Cic. Br. 147: mais revenons à Crassus. - verum praeterita omittamus, Cic. Phil. 5, 31: mais laissons le passé. [st1]2 [-] vērum, i, n. [verus, subst.]: la vérité, la réalité, le fait. - controversia aut de vero aut de recto, Cic.: questions de fait ou de droit. - in vero esse, Lact. 1: être vrai. - vis dicam tibi veriora veris? Mart. 6, 30, 6: veux-tu que je te dise une chose plus vraie que la vérité même? - veri inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1, 13: le désir de chercher et de découvrir le vrai. - verum et falsum, Cic. Ac. 2, 33: le vrai et le faux. - vera dico, Plaut.: je dis la vérité. - vicit in senatu pars illa, quae vero pretium aut gratiam anteferebat, Sall. J. 16: l'emporta au sénat le parti qui préférait à la vérité l'argent ou l'influence. - verum est, quod pro salute fit mendacium, Syr.: quand il s’agit du salut, le mensonge devient vérité. [st1]3 [-] vĕrum, i, n.: c. veru (Plaut. Rud. 1302; 1304).* * *[st1]1 [-] vērum: - [abcl][b]a - adv. (= vero): vraiment. - [abcl]b - conj. mais, mais en vérité.[/b] - Ter. Ad. 543 ; Eun. 347; Haut. 1013. - verum enimvero (verum enim vero ou verum vero): mais vraiment, oui vraiment, mais pour le coup. - non modo... verum etiam: non seulement... mais encore. - non solum... verum etiam: non seulement... mais encore. - non tantum... verum etiam: non seulement... mais encore. - verum quidem haec hactenus, Cic.: mais en voilà suffisamment sur ce sujet. - dans les transitions verum ad Crassum revertamur, Cic. Br. 147: mais revenons à Crassus. - verum praeterita omittamus, Cic. Phil. 5, 31: mais laissons le passé. [st1]2 [-] vērum, i, n. [verus, subst.]: la vérité, la réalité, le fait. - controversia aut de vero aut de recto, Cic.: questions de fait ou de droit. - in vero esse, Lact. 1: être vrai. - vis dicam tibi veriora veris? Mart. 6, 30, 6: veux-tu que je te dise une chose plus vraie que la vérité même? - veri inquisitio atque investigatio, Cic. Off. 1, 13: le désir de chercher et de découvrir le vrai. - verum et falsum, Cic. Ac. 2, 33: le vrai et le faux. - vera dico, Plaut.: je dis la vérité. - vicit in senatu pars illa, quae vero pretium aut gratiam anteferebat, Sall. J. 16: l'emporta au sénat le parti qui préférait à la vérité l'argent ou l'influence. - verum est, quod pro salute fit mendacium, Syr.: quand il s’agit du salut, le mensonge devient vérité. [st1]3 [-] vĕrum, i, n.: c. veru (Plaut. Rud. 1302; 1304).* * *Verum, Coniunctio. Terent. Mais.\Verum vidi cantharam suffarcinatam. Terent. Si vis je toutesfois.\Verum vtvt es facturus, hoc quidem hercle haud reticebo tamen. Plaut. Toutesfois.\Verum etiam. Cic. Non modo agendo, verum etiam cogitando. Mais aussi.\Verum enim quando bene promeruit, fiat: suum ius postulat. Terent. Toutesfois.\Verum enimuero. Cic. Toutesfois certainement, Mais certes, Pour certain.\Veruntamen. Cic. Toutesfois. -
15 calidus
(стяж. caldus, a, um [ caleo ])1) тёплый, жаркий, горячий (dies Q; aēr C; fons Lcr)2) перен. горячий, пылкий (equus V; rixa H; turba Pers)3) сгоряча, на скорую руку; второпях сделанный (доставленный, придуманный)consilium c. C, L — поспешный (т. е. необдуманный) план, но тж. срочный, немедленный4) свежий, только что появившийся, новоиспеченный ( mendacium Pt) -
16 caveo
cāvī, cautum, ēre1) быть бдительным (осторожным), остерегаться, беречься, принимать меры предосторожности, быть настороже (начеку)c. ab insidiis Sl и c. insidias Su — остерегаться засады (козней)c. ut (ne)... C, L etc. — беречься (остерегаться, смотреть), чтобы (не)...cavete, judices, ne nova per vos proscriptio instaurata esse videatur C — смотрите, судьи, как бы вас не сочли виновниками новой проскрипцииcave dicas (putes) C — смотри, не говори (не думай)cave ne neges Ctl — смотри, не отказывайid ut ne accĭdat, cavendum est C — нужно остерегаться, чтобы этого не случилосьcave ne quidquam incipias, quod post paeniteat PS — избегай делать то, в чём после пришлось бы раскаиваться2) ограждать, охранять, защищать (alicui ab aliquā re C etc.); заботитьсяsibi se privatim nihil cavere C — о себе лично не заботиться3) гарантировать, обеспечивать, давать в виде залогаc. alicui (de) aliquā re C etc. — гарантировать кому-л. что-л. и чём-л.obsidibus de pecuniā c. Cs — обеспечить (уплату) денег заложникамиquibus rebus in posterum securitati satis cavit Su — этим (Тит) достаточно обеспечил себя на будущееc. in duplum T, Su — давать двойную гарантию4) распорядиться, предусмотреть (тж. по завещанию), определитьcautum est (in) legibus ne... C, Q etc. — законами предусмотрено, чтобы не...testamento c., ut... C — распорядиться по завещанию, чтобы...c. herēdi C — распорядиться в пользу наследника5) ( об ударах) парировать, отражать (c. ac propulsare adversos ictūs Q) -
17 comminiscor
com-minīscor, mentus sum, scī depon. (одного корня с memini; ср. reminiscor)1) вспоминатьnomen quaero, quid siet. — Age, comminiscere ergo Pl — я стараюсь восстановить в памяти (это) имя. — Ну так вспомни же2) выдумывать, измышлять (mendacium Pl; litteras novas Su)3) придумывать ( vectigal L); изобретать ( navem solutilem Su) -
18 confidens
-
19 conflo
cōn-flo, āvī, ātum, āre2) возбуждать, разжигать (bellum C, Nep; tumultum C; discordiam Fl; invidiam alicui C); поднимать ( seditio jure conflata C); организовать ( conjurationem Su)3) собирать, накапливать (testes conflati pecunia Q); набирать, сколачивать (на скорую руку) (magnum exercitum C)c. aes alienum grande Sl — наделать много долгов4) делать, совершать, тж. нагонять, причинять ( mortiferam cladem hominum generi Lcr)injuria novo scelere conflata C — задуманное насилие, неслыханное по своей преступностиc. alicui negotium C — причинить кому-л. хлопотыc. mendacium C — выдумать ложь, налгать5) устроить, подстроить ( accusationem judiciumque C)6) сплавлять (aes et argentum Dig); плавить, переплавлять (argenteas statuas Su; simulacra ex argento et auro fabricata Su); ( о металле) лить ( lateres argentei conflati Vr); чеканитьaut flare aut c. pecuniam погов. C — наживать деньги всеми способамиfalces c. in enses V — перековать (переплавить) серпы в мечи7) pass. conflari сливаться, соединяться ( una ex duabus naturis conflata C)consensus paene conflatus C — чуть ли не совершенное единение (полное, можно сказать, согласие)8) мед. вздувать, пучить ( intestina conflata CA) -
20 dico
I āvī, ātum, āre [intens. к dico II ]1) возвещать, провозглашать, предрекать ( pugnam LM)2) жертвовать, посвящать (totum diem alicui C; librum Maecenati PM)d. Jovi aram C — посвятить жертвенник Юпитеруcygni Apollini dicati C — лебеди, посвящённые Аполлонуd. se totum alicui C — совершенно предаться кому-л. (перейти на чью-л. сторону)se alicui in clientelam d. Cs — отдаться под чьё-л. покровительство (поставить себя в клиентские отношения к кому-л.)d. se alii civitati или in aliam civitatem C — сделаться гражданином другого государстваaliquam propriam d. V — отдать кого-л. в настоящие жёны, т. е. по-настоящему выдать замуж3) освящать ( templum Jovis L)d. aquilam T — освящать знамяd. aliquem deum QC — обожествлять кого-л.II dīco, dīxī, dictum, ere1) говорить, сказать (aliquid alicui; d. mendacium Pl, Nep); произносить (litteram C, Q)dicit patrem abiisse Pl — он говорит, что отец ушёлdicar princeps Aeolium carmen ad Italos deduxisse modos H — обо мне скажут, что я первый ввёл эолийский лад в италийскую поэзиюaedes, ubi dicitur habitare Pl — дом, в котором он, говорят, живётquid dicis? Pt — (ну), что скажешь?quos supra или ante diximus Cs, C etc. — о которых мы упомянули вышеvir dicendus VP — человек, заслуживающий упоминанияd. orationem C — произносить речьsalutem alicui d. C etc. (преим. в письмах) — посылать кому-л. привет, приветствовать кого-л.ars direndi C — искусство красноречия, риторикаd. docere C — учить красноречиюdicam (вводно) C — я сказал быut ita dicam или dixerim C, Ap — так сказатьquod inter nos liceat d. C — говоря между намиnisi quid dicis (вводно) C — если ты не возражаешьgenus dicendi C, Q — манера изъясняться, способ изложения, слогd. causam C — защищаться на судеcausam in foro d. C — вести (чьё-л.) дело на судеnon (haud) или nullam causam dico Pl, Ter — я не возражаюsententiam d. C — высказываться, голосовать ( в сенате)d. jus C — вершить суд, судитьdictum (ac) factum Ter — сказано — сделано, т. е. немедленноdicio citius погов. V, H, L — быстрее слова, т. е. проворно, мигомmāle d. alicui Pt — бранить кого-л.veteres illi, Herodotum dico et Thucydidem C — эти древние (писатели), я имею в виду Геродота и Фукидидаbene dixti ( = dixisti) Ter — ты прав, ноbene dicite Pl — ни слова больше! (ср. favete linguis)non dici potest, quam... C — нельзя выразить, до какой степени...2) утверждатьquem esse negas, eumdem esse dicis C — ты утверждаешь существование того, кто, по твоим же словам, не существует3) называть, именовать (d. aliquem perfectum oratorem C)dicta a Pallade terra O — земля, названная именем Паллады (т. е. Афины)quae harmonia dicitur C — так называемая гармонияesse quid hoc dicam? M — как мне это назвать?, т. е. что бы это могло значить?4) назначать, определять, устанавливать (diem alicui rei Ter, C etc.; locum L)d. leges pacis L — устанавливать условия мира5) избирать (aliquem dictatorem Cs; magistrum equitum C)6) обещать ( sua bona cognatis Pl)7) описывать, воспевать (d. bella L, H; laudes Phoebi et Dianae H)8) возвещать, предсказывать ( sortes per carmina H)9) слагать, сочинять (versus, carmen V, H)
См. также в других словарях:
mendacium — index falsehood, lie, misstatement, story (falsehood) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
lex punit mendacium — /leks pyuwnat mandeys(h)(i)yam/ The law punishes falsehood … Black's law dictionary
lex punit mendacium — /leks pyuwnat mandeys(h)(i)yam/ The law punishes falsehood … Black's law dictionary
Lex punit mendacium — The law punishes falsehood or mendacity … Ballentine's law dictionary
Lüge — 1. Af a Lug ghead a Wadschn. (Steiermark.) – Firmenich, II, 766, 61. 2. Alle Lügen ersticken in der Wiegen. Lat.: Mendacium non senescit. (Binder I, 1833; Schreger, 12.) 3. Alle Lügen sind krumm, grad ist keine, wie die Schlange auch. – Sailer,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
menterie — Menterie, Mendacium, Vanitas, Sycophantia, Mentitio. Joyeuse menterie, Cauillatio. Petite menterie, Mendaciunculum. Les menteries d aujourd huy sont excessives, Nullus hodie mentiendi modus. C est menterie, Fabulae. Ce ne sont que menteries,… … Thresor de la langue françoyse
Prisciliano — Saltar a navegación, búsqueda Prisciliano enseñó que los nombres de los Patriarcas corresponden a las partes del alma, y de modo paralelo, los signos del Zodíaco se corresponden con partes del cuerpo . Cita de Orosio, en su Communitorium de… … Wikipedia Español
Àngel Brunet i Las — Àngel O. Brunet i Las (Tarragona). Es escritor, técnico en Dirección y Guion y Master en lenguaje literario y audiovisual. Autor de diversos cortometrajes ha sido galardonado, entre otros, con el premio de guion Serra i Moret (1988). En el campo… … Wikipedia Español
falsehood — I noun canard, commentum, deception, dissimulation, distortion, distortion of truth, equivocation, evasion, fabrication, false assertion, false statement, falsification, falsity, falsum, fiction, flam, fraud, fraudulence, inaccuracy, intentional… … Law dictionary
mendacio — (del lat. «mendacĭum»; ant.) m. *Mentira, *embuste o *equivocación. * * * mendacio. (Del lat. mendacĭum). m. mentira (ǁ errata en escritos o impresos). || 2. ant. mentira (ǁ expresión contraria a lo que se sabe) … Enciclopedia Universal
Lügner — 1. An Lügnern gewinnt man nichts, denn dass man jhn zunächst destoweniger glaubt. – Lehmann, II, 28, 52. Frz.: Le mensonge a besoin qu on le croie. – Mentir a mestier à la fiée. (Leroux, II, 261.) 2. Auch einem Lügner entwischt manchmal eine… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon