-
121 confido
con-fīdo, fĭsus sum, 3, v. n., to trust confidently in something, confide in, rely firmly upon, to believe, be assured of (as an enhancing of sperare, Cic. Att. 6, 9, 1; Nep. Milt. 1, 1; freq. and class. in prose and poetry); constr. with abl., acc. and inf., with dat., rarely with de, ut, or absol.(α).With abl. (in verb. finit. very rare with personal object):(β).aut corporis firmitate aut fortunae stabilitate,
Cic. Tusc. 5, 14, 40:copiā et facultate causae,
id. Rosc. Com. 1, 2; id. Tusc. 5, 3, 8:illum, quo antea confidebant, metuunt,
id. Att. 8, 13, 2; id. Clu. 1, 1:naturā loci,
Caes. B. G. 3, 9; 7, 68; id. B. C. 1, 58:castrorum propinquitate,
id. ib. 1, 75 fin.; 3, 83; Lentul. ap. Cic. Fam. 12, 14, 4:jurejurando,
Suet. Caes. 86; cf.:neque milites alio duce plus confidere aut audere,
Liv. 21, 4, 4:socio Ulixe,
Ov. M. 13, 240 (v. also under g).—So esp. with part. pass.:confisus, a, um: neque Caesar opus intermittit confisus praesidio legionum trium,
Caes. B. C. 1, 42; 1, 75; 3, 106; Auct. B. Alex. 10, 5, Auct. B. G. 8, 3; 8, 15;Auct. B. Afr. 49: tam potenti duce confisus,
Liv. 24, 5, 12; 28, 42, 12:nullā aliā urbe,
Cic. Fam. 12, 14, 4; Lentul. ib. 12, 15, 3:patientiā nostrā,
Plin. Pan. 68, 2:senatus consulto,
Suet. Caes. 86.—With acc. and inf. (so most freq. in all per.), Plaut. Stich. 3, 2, 1; Ter. Heaut. 1, 1, 108; id. Ad. 5, 3, 40; Cic. Verr. 2, 5, 69, § 177; id. Off. 3, 2, 5; id. Att. 1, 10, 2; 6, 7, 1; 6, 9, 1 al.; Caes. B. G. 1, 23 fin.; id. B. C. 2, 10; Sall. C. 17, 7; id. J. 26, 1; Nep. Milt. 1, 1; Liv. 4, 32, 6; 36, 40, 2; 44, 13, 7; Quint. 5, 12, 17; 11, 1, 92; Suet. Caes. 29; id. Oth. 10; Ov. M. 9, 256:(γ).(venti et sol) siccare prius confidunt omnia posse Quam, etc.,
Lucr. 5, 391.—With dat. (very freq.;(δ).and so almost always of personal objects): me perturbasset ejus sententia, nisi vestrae virtuti constantiaeque confiderem,
Cic. Phil. 5, 1, 2; cf. id. Att. 16, 16, A, 5;1, 9, 2: cui divinationi,
id. Fam. 6, 6, 4:his rebus magis quam causae suae,
id. Inv. 1, 16, 22; id. Verr. 2, 2, 28, § 69; id. Sest. 64, 135; id. Mil. 23, 61; id. Fin. 1, 9, 31; Liv. 38, 48, 13:virtuti militum,
Caes. B. C. 3, 24:cui (peditum parti) maxime confidebat,
id. ib. 2, 40:equitatui,
id. ib. 3, 94;Auct. B. Afr. 60: fidei Romanae,
Liv. 21, 19, 10; 22, 18, 8; 29, 12, 1;40, 12, 15 al.: huic legioni Caesar confidebat maxime,
Caes. B. G. 1, 40; 1, 42. —Esp. freq. with sibi, to rely on one's self, have confidence in one's self:neque illi sibi confisi ex portā prodire sunt ausi,
Caes. B. C. 3, 7:dum sibi uterque confideret,
id. ib. 3, 10; Cic. Fl. 1, 5; id. Clu. 23, 63; id. Har. Resp. 16, 35; id. Ac. 2, 11, 36; id. Fin. 3, 8, 29; id. Lael. 5, 17; 9, 30; id. Rep. 3, 13, 23; Brut. ap. Cic. Ep. ad Brut. 1, 16, 6; Auct. B. Afr. 19; Sen. Tranq. 14, 2; id. Ep. 72, 2; Liv. 4, 18, 1:fidei legionum, Auct. B. Alex. 6, 2: suae virtuti,
Liv. 3, 67, 5; 21, 57, 12:felicitati regis sui,
Curt. 3, 14, 4:Graecorum erga se benevolentiae,
id. 4, 10, 16; 7, 7, 28; 7, 9, 1; 9, 2, 25; Tac. A. 1, 81; 14, 36; id. H. 1, 14; Sen. Ep. 4, 7.—Dub. whether dat. or abl. (cf. supra a): suis bonis. Cic. Tusc. 5, 13, 40:viribus,
Caes. B. G. 1, 53:dis immortalibus,
Sall. C. 52, 28:his amicis sociisque,
id. ib. 16, 4; id. J. 112, 2:suis militibus,
Liv. 2, 45, 4:quibus (rebus),
Quint. 3, 6, 8:ostento,
Suet. Tib. 19 al. —With de:(ε).externis auxiliis de salute urbis confidere,
Caes. B. C. 2, 5 fin.:de consuetudine civitatis,
Dig. 1, 3, 34; Nep. Milt. 1, 1.—With acc.:(ζ).confisus avos,
Stat. Th. 2, 573; cf. Prisc. 18, p. 1185 P.; cf.:nihil nimis oportet confidere,
Cic. Tusc. 1, 32, 78.—With ut, Plin. Ep. 2, 5, 7 (but in Cic. Q. Fr. 1, 2, 5, § 16, confido is prob. a gloss; v. Orell. N. cr.).—(η).Absol.:* II.non confidit,
Plaut. Ps. 4, 7, 107: ubi legati satis confidunt, die [p. 414] constituto, Senatus utrisque datur, Sall. J. 13, 9.—Poet. with inanim. subjects:A.remis confisa minutis parvula cymba,
Prop. 1, 11, 9.—Hence, confīdens, entis, P. a. (lit. confident, trusting to something; hence with exclusive ref. to one's self), selfconfident; in a good and (more freq.) in a bad sense (class.).In a good sense (perh. only ante-class.), bold, daring, undaunted:B.decet innocentem servum atque innoxium Confidentem esse,
Plaut. Capt. 3, 5, 8:qui me alter est audacior homo? aut qui me confidentior?
id. Am. 1, 1, 1:senex, ellum, confidens, catus,
Ter. And. 5, 2, 14.— Comp.:quod est nimio confidentius,
Gell. 10, 26, 9.—In a bad sense, shameless, audacious, impudent:1.qui fortis est, idem est fidens, quoniam confidens malā consuetudine loquendi in vitio ponitur, ductum verbum a confidendo, quod laudis est, etc.,
Cic. Tusc. 3, 7, 14: improbus, confidens, nequam, malus videatur, Lucil. ap. Non. p. 262, 11; Turp. ib. p. 262, 13:homo,
Ter. Phorm. 1, 2, 73 (cf. Cic. Caecin. 10, 27); Cic. Phil. 7, 1, 3; * Hor. S. 1, 7, 7; Quint. 9, 3, 65; Suet. Dom. 12.— Sup.:juvenum confidentissime,
Verg. G. 4, 445:mendacium,
App. Mag. p. 318, 27.—Hence, adv.: confīdenter.In a good sense, boldly, daringly:2.confidenter hominem contra colloqui,
Plaut. Am. 1, 1, 183; 2, 2, 207; id. Capt. 3, 5, 6.— Comp.:dicere,
Cic. Cael. 19, 44:loqui,
id. de Or. 2, 7, 28.—In a bad sense, audaciously, impudently, Afran. ap. Non. p. 262, 17; Ter. Heaut. 5, 3, 7.— Sup.:confidentissime resistens,
Auct. Her. 2, 5, 8 fin. -
122 conminiscor
com-mĭniscor ( con-m-), mentus, 3, v. a. dep. [miniscor, whence also reminiscor, stem men, whence mens, memini; cf. Varr. L. L. 6, § 44] (lit. to ponder carefully, to reflect upon; hence, as a result of reflection; cf. 1. commentor, II.), to devise something by careful thought, to contrive, invent, feign.I.(Class., of something untrue;B.esp. freq. in Plaut.) Reperi, comminiscere, cedo calidum consilium cito,
Plaut. Mil. 2, 2, 71:fabricare quidvis, quidvis comminiscere,
id. As. 1, 1, 89:mendacium,
id. Ps. 2, 3, 23:dolum docte,
id. ib. 4, 7, 64:maledicta,
id. Bacch. 4, 9, 58:quid agam? aut quid comminiscar,
Ter. Heaut. 4, 2, 7:nec me hoc commentum putes,
Cic. Att. 6, 1, 8: tantum scelus, * Quint. 5, 13, 30.—With relative - clause:neque quo pacto celem probrum queo comminisci,
Plaut. Aul. 1, 1, 30; 1, 1, 37:fac Amphitruonem ab aedibus Ut abigas quovis pacto commentus sies,
id. Am. 3, 3, 24 (cf. infra, P. a.).—Of philosophic fiction (cf. commenticius), as antith. to actual, real:II.Epicurus monogrammos deos et nihil agentes commentus est,
Cic. N. D. 2, 23, 59; so,occurrentia nescio quae,
id. Fin. 4, 16, 43:quaedam,
id. Fat. 3, 5.—In gen., to devise, invent, contrive:► 1.nihil adversus tale machinationis genus parare aut comminisci oppidani conabantur,
Liv. 37, 5, 5:id vectigal commentum alterum ex censoribus satis credebant,
id. 29, 37, 4:novas litteras,
Suet. Claud. 41:novum balinearum usum,
id. Calig. 37; Flor. 2, 6, 27:Phoenices, litteras et litterarum operas, aliasque etiam artes, maria navibus adire, classe confligere, etc.,
Mel. 1, 12, 1:excubias nocturnas vigilesque,
Suet. Aug. 30; id. Ner. 34; id. Vesp. 23.P. a.: commentus, a, um, in pass. signif., devised, invented, feigned, contrived, fictitious:2.dat gemitus fictos commentaque funera narrat,
Ov. M. 6, 565:sacra,
id. ib. 3, 558; 4, 37; id. A. A. 1, 319:crimen,
Liv. 26, 27, 8:fraus,
Paul. Sent. 5, 4, 8.—Hence,Subst.: commentum, i, n.A.(Class.) An invention, fabrication, fiction, falsehood:B.ipsis commentum placet,
Ter. And. 1, 3, 20:opinionum commenta delet dies,
Cic. N. D. 2, 2, 5 (cf. just before:opiniones fictas atque vanas): non sine aliquo commento miraculi,
Liv. 1, 19, 5:mixta rumorum,
Ov. M. 12, 54:animi,
id. ib. 13, 38.—Since the Aug. per., sometimes, a contrivance, Liv. 29, 37, 6; Suet. Vesp. 18; Just. 22, 4, 3 al.—C. D.A stratagem, in war, Flor. 1, 11, 2.—E.A rhetorical figure, equiv. to commentatio, = enthumêma, Vitellius ap. Quint. 9, 2, 107; cf. id. ib. 5, 10, 1. -
123 dico
1.dĭco, āvi, ātum, 1 (dixe for dixisse, Val. Ant. ap. Arn. 5, 1; DICASSIT dixerit, Paul. ex Fest. p. 75, 15; rather = dicaverit), v. a. [orig. the same word with 2. dīco; cf. the meaning of abdĭco and abdīco, of indĭco and indīco, dedĭco, no. II. A. al., Corss. Ausspr. 1, 380].I.To proclaim, make known. So perh. only in the foll. passage: pugnam, Lucil. ap. Non. 287, 30.—Far more freq.,II.Relig. t. t., to dedicate, consecrate, devote any thing to a deity or to a deified person (for syn. cf.: dedico, consecro, inauguro).A.Prop.: et me dicabo atque animam devotabo hostibus, Att. ap. Non. 98, 12:2.donum tibi (sc. Jovi) dicatum atque promissum,
Cic. Verr. 2, 5, 72; cf.:ara condita atque dicata,
Liv. 1, 7 (for which aram condidit dedicavitque, id. 28, 46 fin.); so,aram,
id. 1, 7; 1, 20:capitolium, templum Jovis O. M.,
id. 22, 38 fin.:templa,
Ov. F. 1, 610:delubrum ex manubiis,
Plin. 7, 26, 27, § 97:lychnuchum Apollini,
id. 34, 3, 8, § 14:statuas Olympiae,
id. 34, 4, 9, § 16:vehiculum,
Tac. G. 40:carmen Veneri,
Plin. 37, 10, 66, § 178; cf. Suet. Ner. 10 fin. et saep.:cygni Apollini dicati,
Cic. Tusc. 1, 30, 73.—With a personal object, to consecrate, to deify (cf. dedico, no. II. A. b.):B.Janus geminus a Numa dicatus,
Plin. 34, 7, 16, § 34:inter numina dicatus Augustus,
Tac. A. 1, 59.—Transf., beyond the relig. sphere.1.To give up, set apart, appropriate a thing to any one: recita;* 2.aurium operam tibi dico,
Plaut. Bacch. 4, 9, 72; so,operam,
id. Ps. 1, 5, 147; Ter. Ph. 1, 2, 12:hunc totum diem tibi,
Cic. Leg. 2, 3, 7:tuum studium meae laudi,
id. Fam. 2, 6, 4:genus (orationis) epidicticum gymnasiis et palaestrae,
id. Or. 13, 42:librum Maecenati,
Plin. 19, 10, 57, § 177; cf.:librum laudibus ptisanae,
id. 18, 7, 15, § 75 al.:(Deïopeam) conubio jungam stabili propriamque dicabo,
Verg. A. 1, 73; cf. the same verse, ib. 4, 126:se Crasso,
Cic. de Or. 3, 3, 11; cf.: se Remis in clientelam, * Caes. B. G. 6, 12, 7:se alii civitati,
to become a free denizen of it, Cic. Balb. 11, 28;for which: se in aliam civitatem,
id. ib. 12 fin. —(I. q. dedico, no. II. A.) To consecrate a thing by using it for the first time:2.nova signa novamque aquilam,
Tac. H. 5, 16.— Hence, dĭcātus, a, um, P. a. (acc. to no. II.), devoted, consecrated, dedicated:loca Christo dedicatissima, August. Civ. Dei, 3, 31: CONSTANTINO AETERNO AVGVSTO ARRIVS DIOTIMVS... N. M. Q. (i. e. numini majestatique) EIVS DICATISSIMVS,
Inscr. Orell. 1083.dīco, xi, ctum, 3 ( praes. DEICO, Inscr. Orell. 4848; imp. usu. dic; cf. duc, fac, fer, from duco, etc., DEICVNTO, and perf. DEIXSERINT, P. C. de Therm. ib. 3673; imp. dice, Naev. ap. Fest. p. 298, 29 Müll.; Plaut. Capt. 2, 2, 109; id. Bac. 4, 4, 65; id. Merc. 1, 2, 47 al.; cf. Quint. 1, 6, 21; fut. dicem = dicam, Cato ap. Quint. 1, 7, 23; cf. Paul. ex Fest. p. 72, 6 Müll.—Another form of the future is dicebo, Novius ap. Non. 507 (Com. v. 8 Rib.). — Perf. sync.:I.dixti,
Plaut. As. 4, 2, 14; id. Trin. 2, 4, 155; id. Mil. 2, 4, 12 et saep.; Ter. And. 3, 1, 1; 3, 2, 38; id. Heaut. 2, 3, 100 et saep.; Cic. Fin. 2, 3, 10; id. N. D. 3, 9, 23; id. Caecin. 29, 82; acc. to Quint. 9, 3, 22.— Perf. subj.:dixis,
Plaut. Capt. 1, 2, 46; Caecil. ap. Gell. 7, 17 fin.:dixem = dixissem,
Plaut. Pseud. 1, 5, 84; inf. dixe = dix isse, Plaut. Fragm. ap. Non. 105, 23; Varr. ib. 451, 16; Arn. init.; Aus. Sept. Sap. de Cleob. 8; inf. praes. pass. dicier, Ter. Eun. 4, 4, 32; Vatin. in Cic. Fam. 5, 9 al.), v. a. [root DIC = DEIK in deiknumi; lit., to show; cf. dikê, and Lat. dicis, ju-dex, dicio], to say, tell, mention, relate, affirm, declare, state; to mean, intend (for syn. cf.: for, loquor, verba facio, dicto, dictito, oro, inquam, aio, fabulor, concionor, pronuntio, praedico, recito, declamo, affirmo, assevero, contendo; also, nomino, voco, alloquor, designo, nuncupo; also, decerno, jubeo, statuo, etc.; cf. also, nego.—The person addressed is usually put in dat., v. the foll.: dicere ad aliquem, in eccl. Lat., stands for the Gr. eipein pros tina, Vulg. Luc. 2, 34 al.; cf. infra I. B. 2. g).Lit.A.In gen.:b.Amphitruonis socium nae me esse volui dicere,
Plaut. Am. 1, 1, 228:advenisse familiarem dicito,
id. ib. 1, 1, 197:haec uti sunt facta ero dicam,
id. ib. 1, 1, 304; cf. ib. 2, 1, 23:signi dic quid est?
id. ib. 1, 1, 265:si dixero mendacium,
id. ib. 1, 1, 43; cf.opp. vera dico,
id. ib. 1, 1, 238 al.:quo facto aut dicto adest opus,
id. ib. 1, 1, 15; cf.:dictu opus est,
Ter. Heaut. 5, 1, 68:nihil est dictu facilius,
id. Phorm. 2, 1, 70:turpe dictu,
id. Ad. 2, 4, 11:indignis si male dicitur, bene dictum id esse dico,
Plaut. Curc. 4, 2, 27:ille, quem dixi,
whom I have mentioned, named, Cic. de Or. 3, 12, 45 et saep.: vel dicam = vel potius, or rather:stuporem hominis vel dicam pecudis attendite,
Cic. Phil. 2, 12, 30; cf.:mihi placebat Pomponius maxime vel dicam minime displicebat,
id. Brut. 57, 207; so id. ib. 70, 246; id. Fam. 4, 7, 3 al.—Dicitur, dicebatur, dictum est, impers. with acc. and inf., it is said, related, maintained, etc.; or, they say, affirm, etc.: de hoc (sc. Diodoro) Verri dicitur, habere eum, etc., it is reported to Verres that, etc., Cic. Verr. 2, 4, 18:c.non sine causa dicitur, ad ea referri omnes nostras cogitationes,
id. Fin. 3, 18, 60; so,dicitur,
Nep. Paus. 5, 3; Quint. 5, 7, 33; 7, 2, 44; Ov. F. 4, 508:Titum multo apud patrem sermone orasse dicebatur, ne, etc.,
Tac. H. 4, 52; so,dicebatur,
id. A. 1, 10:in hac habitasse platea dictum'st Chrysidem,
Ter. And. 4, 5, 1:dictum est,
Caes. B. G. 1, 1, 5; Liv. 38, 56; Quint. 6, 1, 27:ut pulsis hostibus dici posset, eos, etc.,
Caes. B. G. 1, 46, 3. Cf. also: hoc, illud dicitur, with acc. and inf., Cic. Fin. 5, 24, 72; id. de Or. 1, 33, 150; Quint. 4, 2, 91; 11, 3, 177 al. —Esp. in histt. in reference to what has been previously related:ut supra dictum est,
Sall. J. 96, 1:sicut ante dictum est,
Nep. Dion. 9, 5; cf. Curt. 3, 7, 7; 5, 1, 11; 8, 6, 2 et saep.—(See Zumpt, Gram. § 607.) Dicor, diceris, dicitur, with nom. and inf., it is said that I, thou, he, etc.; or, they say that I, thou, etc.:d.ut nos dicamur duo omnium dignissimi esse,
Plaut. As. 2, 2, 47: cf. Quint. 4, 4, 6:dicar Princeps Aeolium carmen ad Italos Deduxisse modos,
Hor. Od. 3, 30, 10 al.:illi socius esse diceris,
Plaut. Rud. 1, 2, 72: aedes Demaenetus ubi [p. 571] dicitur habitare, id. As. 2, 3, 2:qui (Pisistratus) primus Homeri libros confusos antea sic disposuisse dicitur, ut nunc habemus,
Cic. de Or. 3, 34, 137 et saep.:quot annos nata dicitur?
Plaut. Cist. 4, 2, 89:is nunc dicitur venturus peregre,
id. Truc. 1, 1, 66 et saep. In a double construction, with nom. and inf., and acc. and inf. (acc. to no. b. and c.): petisse dicitur major Titius... idque ab eis facile (sc. eum) impetrasse, Auct. B. Afr. 28 fin.; so Suet. Oth. 7.—Dictum ac factum or dictum factum (Gr. hama epos hama ergon), in colloq. lang., no sooner said than done, without delay, Ter. And. 2, 3, 7:B.dictum ac factum reddidi,
it was "said and done" with me, id. Heaut. 4, 5, 12; 5, 1, 31; cf.:dicto citius,
Verg. A. 1, 142; Hor. S. 2, 2, 80; and:dicto prope citius,
Liv. 23, 47, 6.—In partic.1.Pregn.a.To assert, affirm a thing as certain (opp. nego):b.quem esse negas, eundem esse dicis,
Cic. Tusc. 1, 6, 12; cf.:dicebant, ego negabam,
id. Fam. 3, 8, 5; and:quibus creditum non sit negantibus, iisdem credatur dicentibus?
id. Rab. Post. 12, 35.—For dico with a negative, nego is used, q. v.; cf. Zumpt, Gram. § 799;2.but: dicere nihil esse pulchrius, etc.,
Liv. 30, 12, 6; 21, 9, 3 Fabri; so,freq. in Liv. when the negation precedes,
id. 30, 22, 5; 23, 10, 13 al.; cf. Krebs, Antibar. p. 355.—dico is often inserted parenthetically, to give emphasis to an apposition:3.utinam C. Caesari, patri, dico adulescenti contigisset, etc.,
Cic. Phil. 5, 18, 49; id. Tusc. 5, 36, 105; id. Planc. 12, 30; Quint. 9, 2, 83; cf. Cic. Or. 58, 197; id. Tusc. 4, 16, 36; Sen. Ep. 14, 6; id. Vit. Beat. 15, 6; Quint. 1, 6, 24:ille mihi praesidium dederat, cum dico mihi, senatui dico populoque Romano,
Cic. Phil. 11, 8, 20; Sen. Ep. 83, 12; Plin. Ep. 2, 20, 2; 3, 2, 2.—In rhetor. and jurid. lang., to pronounce, deliver, rehearse, speak any thing.(α).With acc.:(β).oratio dicta de scripto,
Cic. Planc. 30 fin.; cf.:sententiam de scripto,
id. Att. 4, 3, 3:controversias,
Quint. 3, 8, 51; 9, 2, 77:prooemium ac narrationem et argumenta,
id. 2, 20, 10:exordia,
id. 11, 3, 161:theses et communes locos,
id. 2, 1, 9:materias,
id. 2, 4, 41:versus,
Cic. Or. 56, 189; Quint. 6, 3, 86:causam, of the defendant or his attorney,
to make a defensive speech, to plead in defence, Cic. Rosc. Am. 5; id. Quint. 8; id. Sest. 8; Quint. 5, 11, 39; 7, 4, 3; 8, 2, 24 al.; cf.causas (said of the attorney),
Cic. de Or. 1, 2, 5; 2, 8, 32 al.:jus,
to pronounce judgment, id. Fl. 3; id. Fam. 13, 14; hence the praetor's formula: DO, DICO, ADDICO; v. do, etc.—With ad and acc. pers., to plead before a person or tribunal:(γ).ad unum judicem,
Cic. Opt. Gen. 4, 10:ad quos? ad me, si idoneus videor qui judicem, etc.,
id. Verr. 2, 2, 29, § 72; Liv. 3, 41.—With ad and acc. of thing, to speak in reference to, in reply to:(δ).non audeo ad ista dicere,
Cic. Tusc. 3, 32, 78; id. Rep. 1, 18, 30.—Absol.:4.nec idem loqui, quod dicere,
Cic. Or. 32:est oratoris proprium, apte, distincte, ornate dicere,
id. Off. 1, 1, 2; so,de aliqua re pro aliquo, contra aliquem, etc., innumerable times in Cic. and Quint.: dixi, the t. t. at the end of a speech,
I have done, Cic. Verr. 1 fin. Ascon. and Zumpt, a. h. 1.;thus, dixerunt, the t. t. by which the praeco pronounced the speeches of the parties to be finished,
Quint. 1, 5, 43; cf. Spald. ad Quint. 6, 4, 7.— Transf. beyond the judicial sphere:causam nullam or causam haud dico,
I have no objection, Plaut. Mil. 5, 34; id. Capt. 3, 4, 92; Ter. Ph. 2, 1, 42.—To describe, relate, sing, celebrate in writing (mostly poet.):b.tibi dicere laudes,
Tib. 1, 3, 31; so,laudes Phoebi et Dianae,
Hor. C. S. 76:Dianam, Cynthium, Latonam,
id. C. 1, 21, 1:Alciden puerosque Ledae,
id. ib. 1, 12, 25:caelestes, pugilemve equumve,
id. ib. 4, 2, 19:Pelidae stomachum,
id. ib. 1, 6, 5:bella,
id. Ep. 1, 16, 26; Liv. 7, 29:carmen,
Hor. C. 1, 32, 3; id. C. S. 8; Tib. 2, 1, 54:modos,
Hor. C. 3, 11, 7:silvestrium naturas,
Plin. 15, 30, 40, § 138 et saep.:temporibus Augusti dicendis non defuere decora ingenia,
Tac. A. 1, 1; id. H. 1, 1:vir neque silendus neque dicendus sine cura,
Vell. 2, 13.—Of prophecies, to predict, foretell:5.bellicosis fata Quiritibus Hac lege dico, ne, etc.,
Hor. C. 3, 3, 58:sortes per carmina,
id. A. P. 403:quicquid,
id. S. 2, 5, 59:hoc (Delphi),
Ov. Tr. 4, 8, 43 et saep.—To pronounce, articulate a letter, syllable, word: Demosthenem scribit Phalereus, cum Rho dicere nequiret, etc., Cic. Div. 2, 46, 96; id. de Or. 1, 61, 260; Quint. 1, 4, 8; 1, 7, 21 al.—6.To call, to name: habitum quendam vitalem corporis esse, harmoniam Graii quam dicunt, Lucr. 3, 106; cf.: Latine dicimus elocutionem, quam Graeci phrasin vocant, Quint. 8, 1, 1:7.Chaoniamque omnem Trojano a Chaone dixit,
Verg. A. 3, 335:hic ames dici pater atque princeps,
Hor. Od. 1, 2, 50:uxor quondam tua dicta,
Verg. A. 2, 678 et saep. —Prov.:dici beatus ante obitum nemo debet,
Ov. M. 3, 135.—To name, appoint one to an office:8.ut consules roget praetor vel dictatorem dicat,
Cic. Att. 9, 15, 2: so,dictatorem,
Liv. 5, 9; 7, 26; 8, 29:consulem,
id. 10, 15; 24, 9; 26, 22 (thrice):magistrum equitum,
id. 6, 39:aedilem,
id. 9, 46:arbitrum bibendi,
Hor. Od. 2, 7, 26 et saep.—To appoint, set apart. fix upon, settle:9.nam mea bona meis cognatis dicam, inter eos partiam,
Plaut. Mil. 3, 1, 113; cf. Pompon. ap. Non. 280, 19:dotis paululum vicino suo,
Afran. ib. 26:pecuniam omnem suam doti,
Cic. Fl. 35: quoniam inter nos nuptiae sunt dictae, Afran. ap. Non. 280, 24; cf.:diem nuptiis,
Ter. And. 1, 1, 75:diem operi,
Cic. Verr. 2, 1, 57:diem juris,
Plaut. Men. 4, 2, 16:diem exercitui ad conveniendum Pharas,
Liv. 36, 8; cf. id. 42, 28, and v. dies:locum consiliis,
id. 25, 16:leges pacis,
id. 33, 12; cf.:leges victis,
id. 34, 57:legem tibi,
Hor. Ep. 2, 2, 18; Ov. M. 6, 137; cf.:legem sibi,
to give sentence upon one's self, id. ib. 13, 72:pretium muneri,
Hor. C. 4, 8, 12 et saep.—With inf.: prius data est, quam tibi dari dicta, Pac. ap. Non. 280, 28. — Pass. impers.:eodem Numida inermis, ut dictum erat, accedit,
Sall. J. 113, 6.—To utter, express, esp. in phrases:10.non dici potest, dici vix potest, etc.: non dici potest quam flagrem desiderio urbis,
Cic. Att. 5, 11, 1; 5, 17, 5:dici vix potest quanta sit vis, etc.,
id. Leg. 2, 15, 38; id. Verr. 2, 4, 57, § 127; id. Or. 17, 55; id. Red. ad Quir. 1, 4; cf. Quint. 2, 2, 8; 11, 3, 85.—(Mostly in colloq. lang.) Alicui, like our vulg. to tell one so and so, for to admonish, warn, threaten him:11.dicebam, pater, tibi, ne matri consuleres male,
Plaut. As. 5, 2, 88; cf. Nep. Datam. 5; Ov. Am. 1, 14, 1.—Esp. freq.:tibi (ego) dico,
I tell you, Plaut. Curc. 4, 2, 30; id. Bacch. 4, 9, 76; id. Men. 2, 3, 27; id. Mil. 2, 2, 62 et saep.; Ter. And. 1, 2, 33 Ruhnk.; id. ib. 4, 4, 23; id. Eun. 2, 3, 46; 87; Phaedr. 4, 19, 18; cf.:tibi dicimus,
Ov. H. 20, 153; id. M. 9, 122; so, dixi, I have said it, i. e. you may depend upon it, it shall be done, Ter. Phorm. 2, 3, 90; 92.—Dicere sacramentum or sacramento, to take an oath, to swear; v. sacramentum.II.Transf., i. q. intellego, Gr. phêmi, to mean so and so; it may sometimes be rendered in English by namely, to wit:A.nec quemquam vidi, qui magis ea, quae timenda esse negaret, timeret, mortem dico et deos,
Cic. N. D. 1, 31, 86; id. de Or. 3, 44, 174: M. Sequar ut institui divinum illum virum, quem saepius fortasse laudo quam necesse est. At. Platonem videlicet dicis, id. Leg. 3, 1:uxoris dico, non tuam,
Plaut. As. 1, 1, 30 et saep.—Hence, dictum, i, n., something said, i. e. a saying, a word.In gen.: haut doctis dictis certantes sed male dictis, Enn. ap. Gell. 20, 10 (Ann. v. 274 Vahl.; acc. to Hertz.: nec maledictis); so,B.istaec dicta dicere,
Plaut. Trin. 1, 2, 40:docta,
id. ib. 2, 2, 99; id. Men. 2, 1, 24; Lucr. 5, 113; cf.condocta,
Plaut. Poen. 3, 2, 3:meum,
id. As. 2, 4, 1:ridiculum,
id. Capt. 3, 1, 22:minimum,
Cic. Fam. 1, 9:ferocibus dictis rem nobilitare,
Liv. 23, 47, 4 al.:ob admissum foede dictumve superbe,
Lucr. 5, 1224; cf.facete,
Plaut. Capt. 1, 2, 73; id. Poen. 3, 3, 24; Ter. Eun. 2, 2, 57; Cic. Off. 1, 29, 104 al.:lepide,
Plaut. Most. 1, 3, 103:absurde,
id. Capt. 1, 1, 3:vere,
Nep. Alc. 8, 4:ambigue,
Hor. A. P. 449 et saep.—Pleon.:feci ego istaec dicta quae vos dicitis (sc. me fecisse),
Plaut. Casin. 5, 4, 17.—In partic.1.A saying, maxim, proverb:2.aurea dicta,
Lucr. 3, 12; cf.veridica,
id. 6, 24: Catonis est dictum. Pedibus compensari pecuniam, Cic. Fl. 29 fin. Hence, the title of a work by Caesar: Dicta collectanea (his Apophthegmata, mentioned in Cic. Fam. 9, 16), Suet. Caes. 56.—Esp. freq.,For facete dictum, a witty saying, bon-mot, Enn. ap. Cic. de Or. 2, 54 fin. (cf. Cic. ap. Macr. S. 2, 1 fin.); Cic. Phil. 2, 17; Quint. 6, 3, 2; 16; 36; Liv. 7, 33, 3; Hor. A. P. 273 et saep.; cf. also, dicterium.—3.Poetry, verse (abstr. and concr.): dicti studiosus, Enn. ap. Cic. Brut. 18, 71:4.rerum naturam expandere dictis,
Lucr. 1, 126; 5, 56:Ennius hirsuta cingat sua dicta corona,
Prop. 4 (5), 1, 61.—A prediction, prophecy, Lucr. 1, 103; Verg. A. 2, 115; Val. Fl. 2, 326 al.; cf. dictio.—5.An order, command:6.dicto paruit consul,
Liv. 9, 41; cf. Verg. A. 3, 189; Ov. M. 8, 815:haec dicta dedit,
Liv. 3, 61; cf. id. 7, 33; 8, 34; 22, 25 al.: dicto audientem esse and dicto audire alicui, v. audio.—A promise, assurance:illi dixerant sese dedituros... Cares, tamen, non dicto capti, etc.,
Nep. Milt. 2, 5; Fur. ap. Macr. S. 6, 1, 34. -
124 impudens
impŭdens ( inp-), entis, adj. [2. in-pudens], without shame, shameless, impudent (freq. and class.; cf.:impudicus, inverecundus): probus improbum (fraudasse dicatur), pudens impudentem, etc.,
Cic. Rosc. Com. 7, 21: arioli, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 356 Vahl.):statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,
Plaut. Rud. 3, 2, 6; id. Men. 5, 1, 10:quid illac impudente audacius?
id. Am. 2, 2, 186:ut cum impudens fuisset in facto, tum impudentior videretur, si negaret,
Cic. Verr. 2, 2, 78, § 191; id. Fam. 5, 12, 3:impudens liqui patrios Penates, Impudens Qrcum moror,
Hor. C. 3, 27, 49 sq. — Transf., of things:o hominis impudentem audaciam!
Plaut. Men. 5, 1, 13; Ter. Heaut. 2, 3, 72:cum aspicias, os inpudens videtur,
id. Eun. 5, 1, 22; 3, 5, 49:mendacium!
Cic. Clu. 60, 168:actio,
Quint. 11, 1, 29:te quidem edepol nihil est impudentius,
Plaut. As. 3, 1, 39:impudentissima oratio,
Ter. And. 4, 1, 10: impudentissimum nomen, Cic. Fragm. ap. Non. 327, 6:ante Bibuli impudentissimas litteras,
id. Att. 7, 2, 6.— Adv.: impŭdenter, shamelessly, impudently:nimio haec impudenter negas,
Plaut. Men. 5, 2, 69; id. Rud. 4, 3, 38; Ter. And. 4, 4, 16; Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134; id. Lael. 22, 82; id. Fam. 5, 12, 2 al.— Comp.: batuit, impudenter (dicitur);depsit, multo impudentius,
Cic. Fam. 9, 22, 4.— Sup.:ut homo impudentissime mentiretur,
Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16. -
125 infacetus
I.Of persons:II.inficetus (homo),
Plaut. Truc. 2, 4, 4:Canius nec infacetus, et satis litteratus,
Cic. Off. 3, 14, 58:saeclum (with insipiens),
Cat. 43, 8.—Of things:non inficetum mendacium,
Cic. Cael. 29, 69:dictum,
Suet. Gramm. 23; Mart. 5, 78, 30.— Adv.: infăcētē ( infĭc-), coarsely, rudely, unwittily, stupidly (not in Cic. or Cæs.):quem haud infacete Pompeius Xerxem togatum vocare assueverat,
Vell. 2, 33 fin.; Suet. Vesp. 20.— Sup.:pictus inficetissime Gallus,
Plin. 35, 4, 8, § 25. -
126 inficetus
I.Of persons:II.inficetus (homo),
Plaut. Truc. 2, 4, 4:Canius nec infacetus, et satis litteratus,
Cic. Off. 3, 14, 58:saeclum (with insipiens),
Cat. 43, 8.—Of things:non inficetum mendacium,
Cic. Cael. 29, 69:dictum,
Suet. Gramm. 23; Mart. 5, 78, 30.— Adv.: infăcētē ( infĭc-), coarsely, rudely, unwittily, stupidly (not in Cic. or Cæs.):quem haud infacete Pompeius Xerxem togatum vocare assueverat,
Vell. 2, 33 fin.; Suet. Vesp. 20.— Sup.:pictus inficetissime Gallus,
Plin. 35, 4, 8, § 25. -
127 inpudens
impŭdens ( inp-), entis, adj. [2. in-pudens], without shame, shameless, impudent (freq. and class.; cf.:impudicus, inverecundus): probus improbum (fraudasse dicatur), pudens impudentem, etc.,
Cic. Rosc. Com. 7, 21: arioli, Enn. ap. Cic. Div. 1, 58, 132 (Trag. v. 356 Vahl.):statuite exemplum impudenti, date pudori praemium,
Plaut. Rud. 3, 2, 6; id. Men. 5, 1, 10:quid illac impudente audacius?
id. Am. 2, 2, 186:ut cum impudens fuisset in facto, tum impudentior videretur, si negaret,
Cic. Verr. 2, 2, 78, § 191; id. Fam. 5, 12, 3:impudens liqui patrios Penates, Impudens Qrcum moror,
Hor. C. 3, 27, 49 sq. — Transf., of things:o hominis impudentem audaciam!
Plaut. Men. 5, 1, 13; Ter. Heaut. 2, 3, 72:cum aspicias, os inpudens videtur,
id. Eun. 5, 1, 22; 3, 5, 49:mendacium!
Cic. Clu. 60, 168:actio,
Quint. 11, 1, 29:te quidem edepol nihil est impudentius,
Plaut. As. 3, 1, 39:impudentissima oratio,
Ter. And. 4, 1, 10: impudentissimum nomen, Cic. Fragm. ap. Non. 327, 6:ante Bibuli impudentissimas litteras,
id. Att. 7, 2, 6.— Adv.: impŭdenter, shamelessly, impudently:nimio haec impudenter negas,
Plaut. Men. 5, 2, 69; id. Rud. 4, 3, 38; Ter. And. 4, 4, 16; Cic. Verr. 2, 2, 54, § 134; id. Lael. 22, 82; id. Fam. 5, 12, 2 al.— Comp.: batuit, impudenter (dicitur);depsit, multo impudentius,
Cic. Fam. 9, 22, 4.— Sup.:ut homo impudentissime mentiretur,
Cic. Verr. 2, 4, 7, § 16. -
128 Limo
1.līmō, adv., v. 1. limus fin.2. I.Lit.:B.gemmis scalpendis atque limandis,
Plin. 36, 7, 10, § 54.—Transf.1.To file off:2.plumbum limatum,
lead-filings, Plin. 34, 18, 50, § 168:limata scobs,
id. ib.:cornum limatum lima lignaria,
Scrib. 141:acumen ossis,
Cels. 8, 10, 7.—To rub, whet:II.cornu ad saxa limato,
Plin. 8, 20, 29, § 71;hence, limare caput cum aliquo,
to kiss, Plaut. Merc. 3, 1, 40; id. Poen. 1, 2, 82.—Trop.A.In gen., to file, polish, finish:B.quaedam institui, quae limantur a me politius,
Cic. Ac. 1, 1, 2:stilus hoc maxime ornat ac limat,
id. de Or. 3, 49, 190:ut ars aliquid limare non possit,
id. ib. 1, 25, 115:vir nostrorum hominum urbanitate limatus,
id. N. D. 2, 29, 74.—In partic.1.To investigate accurately, to clear of every thing superfluous:2.veritas ipsa limatur in disputatione,
Cic. Off. 2, 10, 35:subtiliter mendacium,
Phaedr. 3, 10, 49. —Cum se ipse consulto ad minutarum causarum genera limaverit, has prepared one's self thoroughly for, Cic. Opt. Gen. Or. 3, 9.—3.To file off, take away from, diminish:3.tantum alteri affinxit, de altero limavit,
Cic. de Or. 3, 9, 36:de tua prolixa beneficaque natura limavit aliquid posterior annus,
id. Fam. 3, 8, 8:commoda alicujus,
Hor. Ep. 1, 14, 38:multum inde decoquent anni, multum ratio limabit,
Quint. 2, 4, 7. —Hence, līmātus, a, um, P. a., polished, refined, elegant, fine, accurate:vir oratione maxime limatus,
Cic. de Or. 1, 39, 180:jure madens, varioque togae limatus in usu,
Mart. 7, 51, 5:pressum limatumque genus dicendi,
Quint. 2, 8, 4; 11, 1, 3:Attici,
id. 12, 10, 17.— Comp.:limatius dicendi genus,
Cic. Brut. 24, 93:comis et urbanus fuerit limatior idem,
Hor. S. 1, 10, 65:limatius ingenium,
Plin. Ep. 1, 20, 21.—Hence, adv.: līmātē, finely, elegantly, accurately; comp.:limatius scriptum,
Cic. Fin. 5, 5, 12:limatius quaerere,
Amm. 15, 13, 2.līmo, āre, v. a. [2. limus], to bemire, besmirch (in double sense, v. 2. limo, I. 2.):4.caput alicui,
Plaut. Poen. 1, 2, 82.† Līmo, ōnis, m., = leimôn, the Meadow, the name of a writing of Cicero, Suet. Vit. Ter.—II.A Roman surname: C. Apronius Limo, Ascon. ap. Cic. Or. pro Scauro.
См. также в других словарях:
mendacium — index falsehood, lie, misstatement, story (falsehood) Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 … Law dictionary
lex punit mendacium — /leks pyuwnat mandeys(h)(i)yam/ The law punishes falsehood … Black's law dictionary
lex punit mendacium — /leks pyuwnat mandeys(h)(i)yam/ The law punishes falsehood … Black's law dictionary
Lex punit mendacium — The law punishes falsehood or mendacity … Ballentine's law dictionary
Lüge — 1. Af a Lug ghead a Wadschn. (Steiermark.) – Firmenich, II, 766, 61. 2. Alle Lügen ersticken in der Wiegen. Lat.: Mendacium non senescit. (Binder I, 1833; Schreger, 12.) 3. Alle Lügen sind krumm, grad ist keine, wie die Schlange auch. – Sailer,… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon
menterie — Menterie, Mendacium, Vanitas, Sycophantia, Mentitio. Joyeuse menterie, Cauillatio. Petite menterie, Mendaciunculum. Les menteries d aujourd huy sont excessives, Nullus hodie mentiendi modus. C est menterie, Fabulae. Ce ne sont que menteries,… … Thresor de la langue françoyse
Prisciliano — Saltar a navegación, búsqueda Prisciliano enseñó que los nombres de los Patriarcas corresponden a las partes del alma, y de modo paralelo, los signos del Zodíaco se corresponden con partes del cuerpo . Cita de Orosio, en su Communitorium de… … Wikipedia Español
Àngel Brunet i Las — Àngel O. Brunet i Las (Tarragona). Es escritor, técnico en Dirección y Guion y Master en lenguaje literario y audiovisual. Autor de diversos cortometrajes ha sido galardonado, entre otros, con el premio de guion Serra i Moret (1988). En el campo… … Wikipedia Español
falsehood — I noun canard, commentum, deception, dissimulation, distortion, distortion of truth, equivocation, evasion, fabrication, false assertion, false statement, falsification, falsity, falsum, fiction, flam, fraud, fraudulence, inaccuracy, intentional… … Law dictionary
mendacio — (del lat. «mendacĭum»; ant.) m. *Mentira, *embuste o *equivocación. * * * mendacio. (Del lat. mendacĭum). m. mentira (ǁ errata en escritos o impresos). || 2. ant. mentira (ǁ expresión contraria a lo que se sabe) … Enciclopedia Universal
Lügner — 1. An Lügnern gewinnt man nichts, denn dass man jhn zunächst destoweniger glaubt. – Lehmann, II, 28, 52. Frz.: Le mensonge a besoin qu on le croie. – Mentir a mestier à la fiée. (Leroux, II, 261.) 2. Auch einem Lügner entwischt manchmal eine… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon