Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

lyre

  • 1 fidēs

        fidēs is, f    a chord, string (of a musical instrument); hence, plur, a stringed instrument, lyre, lute, cithern: voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut, etc.: canorae, V.: fidibus canere praeclare: fidibus Placare deos, H.: fidibus discere: fidibusne Latinis Thebanos aptare modos, i. e. to imitate Pindaric odes, H.—In sing, a stringed instrument, lyre (poet.): Sume fidem, O.: Teïa, H.: si blandius moderere fidem, H.—A constellation, the Lyre: clara, C. poët.
    * * *
    I
    faith, loyalty; honesty; credit; confidence, trust, belief; good faith
    II
    chord, instrument string; constellation Lyra; stringed instrument (pl.); lyre

    Latin-English dictionary > fidēs

  • 2 lyra

        lyra ae, f, λύρα, a lute, lyre, a stringed instrument invented by Mercury and presented to Apollo: curvae lyrae parens, H.: pulsa manu, O. —Lyric poetry, song: imbellis, H.: opus est leviore lyrā, O.—The constellation, the Lyre: exoriente Lyrā, O.
    * * *
    lyre; lyric poetry; Lyre (constellation)

    Latin-English dictionary > lyra

  • 3 barbitos

        barbitos ī, m    a lyre, lute: dic Latinum, Barbite, Carmen, H.
    * * *
    lyre (properly of a lower pitch); lute (Ecc)

    Latin-English dictionary > barbitos

  • 4 chelys

        chelys —, acc. chelyn, voc. chely, f, χέλυσ (tortoise), a shell, lyre, harp, O.
    * * *
    chelyos/is N F
    tortoise; lyre/harp (made originally from a tortoise shell); constellation Lyra

    Latin-English dictionary > chelys

  • 5 pecten

        pecten inis, m    [PEC-], a comb (for the hair): deducit pectine crines, O.: digitis inter se pectine iunctis, i. e. interlocked, O.— The reed, sley (of a loom): arguto percurrens pectine telas, V.— A comb, card, heckle (for wool), Iu.— A rake: pectine verrit humum, O.— An instrument for striking the strings of the lyre: eburnus, V., Iu.: Dum canimus sacras alterno pectine Nonas, i. e. in distiches, O.— A kind of shell-fish, scallop, H.
    * * *
    I
    comb; rake
    II
    comb, rake, quill (playing lyre); comblike thing (pubic bone/region, scallop)

    Latin-English dictionary > pecten

  • 6 testūdō

        testūdō inis, f    [testa], a tortoise: fluviatiles testudines: collecta in suum tegumen, L.— Tortoise-shell: varios pulchrā testudine postīs, i. e. overlaid with tortoise-shell, V.—Because shells were used as frames for stringed instruments, a stringed instrument of music, lyre, lute, cithern: cavā solans aegrum testudine amorem, V.: resonare septem Callida nervis, H.—In building, an arched room, inner chamber, arch, vault: commentari in quādam testudine: mediā testudine templi, V.— In war, a tortoise, covering, shed, shelter: turrīs testudinesque agere, i. e. wooden sheds protecting the besiegers, Cs.: testudine factā, i. e. with shields interlaced, L.: actā testudine, V.— A head-dress resembling a lyre: Cyllenea, O.
    * * *
    tortoise; testudo; movable shed

    Latin-English dictionary > testūdō

  • 7 citharoedicus

    citharoedica, citharoedicum ADJ
    of/belonging to singer-musician; (on cithara/lyre); for singing w/lyre

    Latin-English dictionary > citharoedicus

  • 8 fides

    1.
    fĭdes, ĕi ( gen. sing. scanned fĭdēï, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1; Lucr. 5, 102.— Ante-class. and poet. form of the gen. fide, like die, facie, etc., Plaut. Aul. 4, 6, 1; id. Poen. 4, 2, 68; Ov. M. 3, 341; 6, 506; 7, 728; 737; Hor. C. 3, 7, 4; cf. Prisc. p. 781 P.; Charis. p. 53 ib.; Ritschl, Proleg. p. 90.— Dat. fide, Plaut. Trin. 1, 2, 80; 91; 105; Enn. ap. Non. 112, 1, or Ann. v. 111 ed. Vahl.; Hor. S. 1, 3, 95), f. [fido], trust in a person or thing, faith, confidence, reliance, credence, belief (syn.: fidelitas, fiducia, confidentia).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    si sciat noster senex, fidem non esse huic habitam,

    that he has not been trusted, Plaut. As. 2, 4, 52; cf.:

    fides ut habeatur, duabus rebus effici potest... iis fidem habemus, quos plus intelligere quam nos arbitramur... bonis viris ita fides habetur, ut nulla sit in iis fraudis injuriaeque suspicio... prudentia sine justitia nihil valeat ad faciendam fidem, etc.,

    to give confidence, produce confidence, Cic. Off. 2, 9, 33; see in the foll.: neque pauci, neque leves sunt, qui se duo soles vidisse dicant;

    ut non tam fides non habenda, quam ratio quaerenda sit,

    to give credence, id. Rep. 1, 10; cf.:

    quod si insanorum visis fides non est habenda, quia falsa sunt, cur credatur somniantium visis, etc.,

    id. Div. 2, 59, 122:

    si ita posset defendere, tamen fides huic defensioni non haberetur,

    id. Verr. 2, 5, 57, § 148:

    me miseram! forsitan hic mihi parvam habeat fidem,

    Ter. Eun. 1, 2, 117; cf.:

    cum jam minor fabulis haberetur fides,

    Cic. Rep. 2, 10:

    (fidem) majorem tibi habui quam paene ipsi mihi,

    id. Fam. 5, 20, 2; cf. id. ib. 7, 18, 1:

    ex aliis ei maximam fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 41, 4:

    cui maximam fidem suarum rerum habeat,

    Cic. Verr. 2, 2, 53, § 131; cf.:

    cui summam omnium rerum fidem habebat,

    Caes. B. G. 1, 19, 3:

    fidem commenticiis rebus adjungere,

    Cic. Div. 2, 55, 113:

    testimonio fidem tribuere,

    id. Sull. 3, 10; cf.:

    Cratippus iisdem rebus fidem tribuit,

    id. Div. 1, 3, 5:

    et auctoritatem orationi affert et fidem,

    id. Or. 34, 120:

    si tota oratio nostra omnem sibi fidem sensibus confirmat,

    id. Fin. 1, 21, 71:

    constituere fidem,

    id. Part. Or. 9, 31: fidem facit oratio, awakens or produces belief, id. Brut. 50, 187; cf.:

    quoniam auribus vestris... minorem fidem faceret oratio mea,

    id. Cat. 3, 2, 4:

    aliquamdiu fides fieri non poterat,

    Caes. B. C. 2, 37, 1;

    so with dare (rare): res ipsa fidem sermoni meo dabit,

    App. M. 4, p. 146, 25:

    Hercules cui ea res immortalitatis fidem dedit,

    assured of, Just. 24, 4, 4; Plin. Pan. 74, 3.—With object-clauses:

    fac fidem, te nihil nisi populi utilitatem et fructum quaerere,

    evince, show, Cic. Agr. 2, 8, 22: tibi fidem faciemus, nos ea suadere, quae, etc., will convince, Balb. et Opp. ap. Cic. Att. 9, 8, A. fin.:

    mihi fides apud hunc est, nihil me istius facturum,

    Ter. Heaut. 3, 3, 10; cf.:

    cum vix fides esset, rem ullo modo successuram,

    Suet. Vesp. 7:

    male fidem servando illis quoque abrogant fidem,

    Plaut. Trin. 4, 3, 41:

    quorum rebus gestis, fidem et auctoritatem in testimonio inimicitiarum suspicio derogavit,

    Cic. Font. 7, 13; cf.:

    alicui abrogare fidem juris jurandi,

    id. Rosc. Com. 15, 44; and:

    omnibus abrogatur fides,

    id. Ac. 2, 11, 36:

    quae res fidem abrogat orationi,

    Auct. Her. 1, 10, 17:

    imminuit et oratoris auctoritatem et orationis fidem,

    Cic. de Or. 2, 37, 156:

    multa fidem promissa levant,

    Hor. Ep. 2, 2, 10: fidem addere, to give credence (opp. fidem demere):

    ex ingenio suo quisque demat vel addat fidem,

    Tac. G. 3 fin.
    B.
    In partic., in mercant. lang., credit:

    cum fides totā Italiā esset angustior, neque creditae pecuniae solverentur,

    Caes. B. C. 3, 1, 2; cf.:

    scimus, Romae solutione impedita fidem concidisse,

    Cic. de Imp. Pomp. 7, 19:

    fides de foro sublata erat,

    id. Agr. 2, 3, 8:

    labefacta jam fide,

    credit being impaired, Suet. Vesp. 4:

    pecunia suā aut amicorum fide sumpta mutua,

    Sall. C. 24, 2:

    non contentus agrariis legibus fidem moliri coepit,

    Liv. 6, 11, 8; cf.:

    fidem abrogare,

    id. 6, 41, 11:

    fidemque remque, perdere,

    credit and means, Plaut. Ep. 2, 2, 36; cf.:

    res eos jampridem, fides deficere nuper coepit,

    Cic. Cat. 2, 5, 10:

    nisi fide staret res publica, opibus non staturam,

    Liv. 23, 48, 9 Drak.; freq.: res fidesque, for fame and fortune, property and credit, i. e. entire resources, Plaut. Curc. 4, 2, 18; id. Truc. 1, 1, 24; 38; id. Most. 1, 2, 64; Sall. J. 73, 6 Cort.—
    2.
    Beyond the mercant. sphere ( poet. and in post-Aug. prose):

    segetis certa fides meae,

    i. e. return, yield, Hor. C. 3, 16, 30:

    at tibi... Persolvat nullā semina certa fide,

    Tib. 2, 3, 62:

    fallax fides unius anni,

    Plin. Pan. 32, 4:

    quia hanc ejus terrae fidem Menander eludit,

    Quint. 12, 10, 25.
    II.
    Transf., that which produces confidence or belief.
    A.
    The quality that produces confidence in a person, trustworthiness, faithfulness, conscientiousness, credibility, honesty; in things, credibility, truth, etc.
    1.
    In gen. (erroneously regarded by Cicero as the primary signif. of the word; wherefore he derived it from fio; v. the foll. passages):

    fundamentum justitiae est fides, id est dictorum conventorumque constantia et veritas. Ex quo, audeamus imitari Stoicos, credamusque, quia fiat, quod dictum est, appellatam fidem,

    Cic. Off. 1, 7, 23 Beier; cf. id. Fragm. ap. Non. 24, 17 (Rep. 4, 7, p. 428 ed. Mos.); id. Fam. 16, 10 fin.:

    justitia creditis in rebus fides nominatur,

    id. Part. Or. 22, 78:

    meo periculo hujus ego experiar fidem,

    Plaut. Capt. 2, 2, 99; cf.:

    fides fidelitasque amicum erga,

    id. Trin. 5, 2, 2:

    homo antiqua virtute ac fide,

    Ter. Ad. 3, 3, 88; cf.:

    exemplum antiquae probitatis et fidei,

    Cic. Rep. 3, 5:

    esse summa probitate ac fide,

    id. ib. 3, 17:

    vir aequissimus, singulari fide,

    id. ib. 3, 17:

    quorum fides est laudata,

    id. ib. 2, 36:

    quibus facillime justitia et fides convalescit,

    id. ib. 2, 14:

    unde justitia, fides, aequitas?

    id. ib. 1, 2:

    cujus virtuti, fidei, felicitati (Gallia) commendata est,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    aequitas et fides,

    id. Rep. 1, 35; cf.:

    si pudor quaeritur, si probitas, si fides,

    id. ib. 3, 18 fin.:

    quanta fide, quanta religione,

    id. Font. 6, 13:

    hinc fides, illinc fraudatio,

    id. Cat. 2, 11, 25: ille vir haud magna cum re sed plenu' fidei, Enn. ap. Cic. de Sen. 1, 1 (Ann. v. 342 ed. Vahl.): ubi societas? ubi fides majorum? Cato ap. Gell. 10, 3, 17: nulla sancta societas, nec fides regni est, Enn. ap. Cic. Off. 1, 8, 26 (Trag. v. 412 ed. Vahl.):

    mea eraga te fides et benevolentia,

    Cic. Fam. 1, 5, 1:

    pro vetere ac perpetua erga populum Romanum fide,

    Caes. B. G. 5, 54, 4:

    in fide atque amicitia civitatis Aeduae,

    id. ib. 2, 14, 2:

    in fide manere,

    id. ib. 7, 4, 5; cf.:

    sincera fide in pace Ligures esse,

    Liv. 40, 34, 11:

    si tibi optima fide sua omnia concessit,

    Cic. Rosc. Am. 49, 144:

    praestare fidem,

    id. Div. 2, 37, 79; id. Top. 10, 42; id. Att. 16, 7, 2; id. Fam. 1, 7, 6:

    te oro per tuam fidem, ne, etc.,

    Ter. And. 1, 5, 55: Eu. Dic bona fide: tu id aurum non surripuisti? Ly. Bona. Eu. Neque scis, quis abstulerit? Ly. Istuc quoque bona, Plaut. Mil. 4, 10, 42:

    de pace cum fide agere,

    Liv. 32, 33, 10:

    jussas cum fide poenas luam,

    Hor. Epod. 17, 37:

    haecne marita fides?

    Prop. 4 (5), 3, 11:

    Aeacidae dederat pacis pignusque fidemque,

    faithful bail, Ov. M. 12, 365:

    perjura patris fides,

    perjured faith, dishonesty, Hor. C. 3, 24, 59 et saep.—Prov.:

    fides ut anima, unde abiit, eo numquam redit,

    Pub. Syr. 181 (Rib.):

    fidem qui perdit, quo se servet relicuo,

    id. 166.—
    b.
    Of inanim. and abstr. things:

    nam cum Gabinii levitas... omnem tabularum fidem resignasset, etc.,

    trustworthiness, credibility, Cic. Arch. 5, 9; cf.:

    nunc vero quam habere auctoritatem et quam fidem possunt (litterae)?

    id. Fl. 9, 21; and:

    visa, quae fidem nullam habebunt,

    id. Ac. 2, 18, 58 fin.; and:

    qui non speciem expositionis sed fidem quaerit,

    truth, Quint. 10, 1, 32:

    aliter oraculorum, aliter haruspicum fides confirmari aut refelli potest,

    id. 5, 7, 36:

    probationum,

    id. 4 praef. §

    6: liber spectatae fidei,

    Gell. 1, 7, 1:

    paulum distare ab eo (lapide) in unguentorum fide multi existimant Lygdinos, etc.,

    in faithful preservation, keeping in good condition, Plin. 36, 8, 13, § 62.—
    c.
    In poets several times, faithful, true fulfilment of a promise:

    dicta fides sequitur,

    Ov. M. 3, 527 (cf.:

    res dicta secuta est,

    id. ib. 4, 550):

    vota fides sequitur,

    id. ib. 8, 713:

    promissa exhibuere fidem,

    were fulfilled, id. ib. 7, 323; cf.:

    en haec promissa fides est?

    is this the fulfilment of the oracle? Verg. A. 6, 346.—
    2.
    In partic., in jurid. lang., bona fides, good faith, sincerity; hence, EX FIDE BONA or BONA FIDE, in good faith, sincerely, honestly, conscientiously:

    arbitrum illum adegit, QVICQVID SIBI DARE FACERE OPORTERET EX FIDE BONA,

    Cic. Off. 3, 16, 66; cf.: quanti verba illa: VTI NE PROPTER TE FIDEMVE TVAM CAPTVS FRAVDATVSVE SIEM, etc.... Q. quidem Scaevola, pontifex maximus, summam vim esse dicebat in omnibus iis arbitriis, in quibus adderetur EX FIDE BONA;

    fideique bonae, nomen existimabat manare latissime, idque versari in tutelis societatibus, fiduciis mandatis, rebus emptis venditis, conductis locatis, etc.,

    id. ib. 3, 17, 70; id. Att. 6, 1, 15: praetor ait: QVI [p. 747] BONA FIDE EMIT, etc., Dig. 6, 2, 7, § 11 sq.; cf.:

    bonae fidei emptori subrepta re quam emerit,

    Just. Inst. 4, 1, 15:

    ubi lex inhibet usucapionem, bona fides possidenti nihil prodest,

    Dig. 41, 3, 24:

    tot judicia de fide mala, quae ex empto aut vendito aut conducto aut locato contra fidem fiunt, etc.,

    i. e. deception, dishonesty, Cic. N. D. 3, 30, 74:

    bonā fide = certissime,

    Plaut. Truc. 2, 7, 30; id. Aul. 4, 10, 42; id. Capt. 4, 2, 110; cf.:

    mala fide,

    Dig. 41, 2, 1, § 6.—
    B.
    An assurance that produces confidence, a promise, engagement, word, assurance, confirmation.
    1.
    In gen.:

    fide data, credamus,

    Plaut. Pers. 2, 2, 61: accipe daque fidem, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 33 ed. Vahl.):

    atque etiam, si quid singuli temporibus adducti hosti promiserunt, est in eo ipso fides conservanda: ut primo Punico bello Regulus... ad supplicium redire maluit, quam fidem hosti datam fallere,

    Cic. Off. 1, 13, 39; cf. id. Fin. 2, 20, 65:

    fidem dare, violare, in fide non stare,

    id. Rab. Perd. 10, 28:

    Pompei fides, quam de me Caesari dederat,

    id. Fam. 1, 9, 12:

    inter se fidem et jusjurandum dare,

    Caes. B. G. 1, 3 fin.:

    obligare fidem alicui,

    to plight one's faith, Cic. Phil. 5, 18, 51; cf.:

    fidem reliquis interponere,

    Caes. B. G. 5, 6 fin.:

    fide mea spondeo, futurum ut, etc.,

    Plin. Ep. 1, 14, 10:

    diffidens, de numero dierum Caesarem fidem servaturum,

    Caes. B. G. 6, 36, 1:

    si fidem mecum servas,

    Plaut. Curc. 1, 2, 48:

    tecum servavi fidem,

    id. Capt. 5, 1, 10; id. Merc. 3, 1, 33:

    fides juris jurandi cum hoste servanda,

    Cic. Off. 3, 29, 107:

    fidem erga imperatorem conservare,

    Caes. B. C. 1, 84, 3:

    fidem erga populum Romanum servare,

    Liv. 24, 4, 5:

    servata erga Galbam,

    Tac. H. 1, 71:

    in regem suum servata,

    Curt. 6, 5, 2:

    ut fidem vobis praestaremus,

    Liv. 28, 39, 2; so,

    fidem alicui praestare,

    Curt. 6, 4, 9; Liv. 30, 15, 5; Sen. Ben. 5, 21, 1:

    non servata fides deditis est,

    Liv. 24, 1, 10; cf. Cic. de Sen. 20, 75; Sen. Ep. 71, 17:

    fidem suam liberare,

    to perform his promise, Cic. Fl. 20, 47; cf.:

    fidem alicujus liberare,

    id. Fam. 12, 7, 2: so,

    fidem exsolvere,

    Liv. 3, 19, 1; 22, 23, 8; 24, 16, 12; Plin. Ep. 2, 12, 6; Luc. 9, 98 al.:

    fidem frangere,

    Cic. Rosc. Com. 6, 16;

    for which violare, v. above,

    id. Rab. Perd. 10, 28:

    fidem amittere,

    Nep. Eum. 10:

    istius fide ac potius perfidiā decepti,

    Cic. Rosc. Am. 38, 110: quantum mea fides studii mihi afferat, my plighted word (to defend the king), id. Deiot. 1, 1:

    contioni deinde edicto addidit fidem,

    confirmed, Liv. 2, 24, 6.—
    2.
    Pregn., a given promise of protection or security, a guaranty; hence, in gen., protection, guardian care:

    introduxi Vulturcium sine Gallis: fidem ei publicam jussu senatus dedi,

    promised him protection, security, in the name of the public, Cic. Cat. 3, 4, 8; cf.: Vulturcius interrogatus... primo fingere alia;

    post, ubi fide publica dicere jussus est, omnia uti gesta erant aperit,

    Sall. C. 47, 1:

    cum se diceret indicaturum de conjuratione, si fides publica data esset,

    id. ib. 48, 4:

    uti L. Cassius ad Jugurtham mitteretur, eumque interposita fide publica Romam duceret,

    id. J. 32, 1; cf.:

    privatim praeterea fidem suam interponit, quam ille non minoris quam publicam ducebat,

    id. ib. fin.:

    qui Romam fide publica venerat,

    id. ib. 35, 7; so,

    too, simply fides: Lusitani contra interpositam fidem interfecti,

    Cic. Brut. 23, 89:

    fide accepta ab legatis, vim abfuturam,

    Liv. 38, 33, 3:

    Thais patri se commendavit in clientelam et fidem,

    Ter. Eun. 5, 9, 9; cf.:

    se in Chrysogoni fidem et clientelam contulerunt,

    Cic. Rosc. Am. 37, 106:

    quaere in cujus fide sint et clientela,

    id. ib. 33, 93:

    aliquid in fidem alicujus tradere,

    Liv. 38, 31, 2:

    frugi hominem, plenum religionis videtis positum in vestra fide ac potestate: atque ita, ut commissus sit fidei, permissus potestati,

    Cic. Font. 14, 30; cf.:

    se suaque omnia in fidem atque potestatem populi Romani permittere,

    Caes. B. G. 2, 3, 2:

    in alicujus fidem ac potestatem venire,

    id. ib. 2, 13, 2:

    in fide alicujus esse,

    Cic. Planc. 41, 97; cf. id. Fam. 13, 65, 2:

    ea (jura) fidei suae commissa,

    id. Off. 1, 34, 124:

    civitas in Catonis fide locata,

    id. Att. 6, 1, 5:

    recipere aliquid in fidem,

    id. ib. 15, 14, 3; cf.:

    aliquem in fidem necessitudinemque suam recipere,

    id. Fam. 13, 19, 2:

    recipere aliquem in fidem,

    Caes. B. G. 2, 15, 1; 4, 22, 3:

    hortatur, ut populi Romani fidem sequantur,

    id. ib. 4, 21, 8: jura fidemque supplicis erubuit (Achilles), the protection due to a suppliant, Verg. A. 2, 541:

    di, obsecro vostram fidem!

    your protection, assistance, help, Plaut. Cist. 4, 1, 11; id. Am. 5, 1, 78; id. Most. 1, 1, 74; 2, 2, 97; cf.:

    fidem vestram oro atque obsecro, judices,

    Cic. Mur. 40, 86:

    deum atque hominum fidem implorabis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25;

    so in colloq. lang. frequently elliptic. as an exclamation: Di vostram fidem!

    by the protection of the gods! for heaven's sake! Plaut. Capt. 2, 3, 58, id. Men. 5, 2, 119; id. Poen. 4, 78 al.; Ter. And. 4, 3, 1; 4, 4, 5; id. Eun. 3, 1, 28 al.; cf.:

    tuam fidem, Venus!

    Plaut. Curc. 1, 3, 40:

    pro deum atque hominum fidem!

    id. ib. 5, 3, 16; id. Ep. 4, 2, 10; Ter. And. 1. 5, 2; 1, 5, 11; id. Heaut. 1, 1, 9 al.; Sall. C. 20, 10 al.;

    for which: pro deorum atque hominum fidem!

    Cic. Tusc. 5, 16, 48;

    and in a different order: pro deorum fidem atque hominum,

    id. Lael. 15, 52;

    also simply pro deum fidem,

    Liv. 3, 67, 7 Drak. N. cr.; and:

    per fidem!

    Petr. 100, 5; Tac. Or. 35; App. M. 6, p. 175.—
    C.
    The faith, the Christian religion as a system of belief (eccl. Lat.):

    domicilium fidei,

    Lact. 4, 30 fin.; Vulg. Apoc. 14, 12 al.
    III.
    Fides, personified as a goddess:

    praeclare Ennius: O Fides alma, apta pinnis, et jus jurandum Jovis! Qui jus igitur jurandum violat, is Fidem violat,

    Cic. Off. 3, 29, 104 (Enn. Trag. v. 410 ed. Vahl.); cf. Varr. L. L. 5, § 74 Müll.; Cic. N. D. 3, 18, 47; 2, 23, 61; 31, 79; id. Leg. 2, 8, 19; 11, 28; Plaut. Cas. prol. 2; id. Aul. 3, 6, 46; 50; 4, 2, 14; Verg. A. 1, 292; Hor. C. 1, 35, 21; 4, 5, 20; id. C. S. 57.
    2.
    fĭdes, ium, plur., or fides, is, sing., f. [= sphidê], a stringed instrument, lyre, lute, cithern.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    (α).
    In plur. (only so in classic prose): Fides genus citharae, Paul. ex Fest. p. 89, 16 Müll.:

    (hominis) omnis vultus omnesque voces, ut nervi in fidibus, ita sonant, ut a motu animi quoque sunt pulsae,

    Cic. de Or. 3, 57, 216;

    so different from nervi,

    id. Div. 2, 14, 33; id. Leg. 2, 15, 39; id. Brut. 54, 199; id. Fin. 4, 27, 75 (v. Madv. ad h. l., p. 601 sq.):

    ut in fidibus aut tibiis, atque in cantu ipso ac vocibus concentus est quidam tenendus ex distinctis sonis, etc.,

    id. Rep. 2, 42; id. Fin. 4, 27, 75; cf. id. de Or. 3, 51, 197: Fi. Fides non reddis? Pe. Neque fides neque tibias, Plaut. Ep. 3, 4, 77;

    with tibiae,

    Quint. 1, 10, 14; 20; 11, 3, 59:

    Orpheus, Threïciā fretus citharā fidibusque canoris,

    Verg. A. 6, 120:

    fidibus cantare alicui,

    Plaut. Ep. 3, 4, 64:

    fidibus canere praeclare,

    Cic. Tusc. 1, 2, 4; id. Div. 2, 59, 122:

    uti,

    id. Tusc. 5, 39, 113:

    dicere longum melos,

    Hor. C. 3, 4, 4:

    placare deos,

    id. ib. 1, 36, 1:

    discere,

    Cic. de Sen. 8, 26:

    docere aliquem,

    id. Fam. 9, 22, 3:

    scire,

    Ter. Eun. 1, 2, 53:

    vivunt commissi calores Aeoliae fidibus puellae,

    Hor. C. 4, 9, 12:

    fidibusne Latinis Thebanos aptare modos studet,

    i. e. to imitate Pindaric odes in Latin poetry, id. Ep. 1, 3, 12.—
    (β).
    Sing. ( poet.):

    sume fidem et pharetram: fies manifestus Apollo,

    Ov. H. 15, 23; so,

    Teïa,

    Hor. C. 1, 17, 18:

    Cyllenea,

    id. Epod. 13, 9:

    quodsi blandius Orpheo moderere fidem,

    id. C. 1, 24, 14.—
    2.
    Prov.: vetus adagium est: Nihil cum fidibus graculo, i. e. ignoramuses have nothing to do with poetry, Gell. N. A. praef. § 19.—
    B.
    Esp., Fides, is, f., a constellation, i. q. Lyra, the Lyre:

    cedit clara Fides Cyllenia,

    Cic. Arat. 381; Varr. R. R. 2, 5, 12;

    in the form Fidis,

    Col. 11, 2, 14; 40; Sid. Carm. 16, 5.—
    * II.
    Transf., in sing., i. q. nervus, chorda, a string of a musical instrument:

    quae tuba quaeve lyra Flatibus incluta vel fidibus,

    Prud. Cath. 3, 81.

    Lewis & Short latin dictionary > fides

  • 9 lyra

    lyra, ae, f., = lura, a lute, lyre, a stringed instrument resembling the cithara, fabled to have been invented by Mercury and presented to Apollo, Hyg. Astr. 2, 7:

    curvae lyrae parens,

    Hor. C. 1, 10, 6:

    Threiciam digitis increpuisse lyram,

    Ov. H. 3, 118:

    mox cecinit laudes prosperiore lyrā,

    id. A. A. 3, 50; Val. Fl. 5, 100.—
    II.
    Transf.
    A.
    Lyric poetry, song:

    imbellis,

    Hor. C. 1, 6, 10:

    Aeoliae Lesbis amica lyrae,

    Ov. Am. 2, 18, 26; id. P. 3, 3, 45.—
    B.
    In gen., poetic genius:

    Inferior lyra,

    Stat. Th. 10, 445.—
    C.
    Lyra, the constellation, the Lyre:

    exoriente Lyra,

    Ov. F. 1, 315; cf. Hyg. Astr. 3, 6; Varr. R. R. 2, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > lyra

  • 10 pecten

    pecten, ĭnis, m. [pecto], a comb.
    I.
    Prop., for the hair, Plaut. Capt. 2, 2, 18; Ov. Am. 1, 14, 15:

    deducit pectine crines,

    id. M. 4, 311; 12, 409; Petr. 126; Spart. Hadr. 26.—
    II.
    Transf., of things resembling a comb.
    A.
    The reed or sley of a weaver's loom:

    arguto tenues percurrens pectine telas,

    Verg. A. 7, 14; Ov. F. 3, 819; cf. id. M. 6, 58; Varr. L. L. 5, 23, § 113.—
    2.
    The weaver's art, weaving:

    victa est Pectine Niliaco jam Babylonis acus,

    Mart. 14, 150, 2.—
    B.
    An instrument for heckling flax or combing wool, a comb, card, heckle, Juv. 9, 30; Plin. 11, 23, 27, § 77; Claud. Eutr. 2, 382.—
    C.
    A rake:

    tonsam raro pectine verrit humum,

    Ov. R. Am. 191; Plin. 18, 30, 72, § 297; Col. 2, 20.—
    D.
    A clasping of the hands in distress, Ov. M. 9, 299.—Of the mingling of the oars of two vessels:

    mixtis obliquo pectine remis,

    Luc. 3, 609 dub. (al. pectore).—
    E.
    Pecten dentium, a row of teeth, Prud. steph. 10, 934.—
    F.
    A stripe or vein in wood, Plin. 16, 38, 73, § 185.—
    G.
    The hair of the pubes, Juv. 6, 370; Plin. 29, 1, 8, § 26.—Also, the sharebone, Cels. 8, 1.—
    H.
    A kind of dance:

    Amazonius,

    Stat. Achill. 2, 156.—
    K.
    An instrument with which the strings of the lyre were struck:

    jamque eadem digitis, jam pectine pulsat eburno,

    Verg. A. 6, 647 Serv.; Juv. 6, 382.—
    2.
    Transf.
    a.
    A lyre, Val. Fl. 3, 159.—
    b.
    A poem or song:

    dum canimus sacras alterno pectine Nonas,

    i. e. in distichs, Ov. F. 2, 121.—
    L.
    A kind of shell-fish, a scallop:

    pectinibus patulis jactat se molle Tarentum,

    Hor. S. 2, 4, 34; Plin. 9, 33, 51, § 101; 9, 51, 74, § 160; 11, 37, 52, § 139; 11, 51, 112, § 267; 32, 11, 53, § 150.—
    M.
    Pecten Veneris, a plant, perh. Venus's comb, needle-weed, Plin. 24, 19, 114, § 175.

    Lewis & Short latin dictionary > pecten

  • 11 testudo

    testūdo, ĭnis, f. [testa], a tortoise.
    I.
    Lit., Pac. ap. Cic. Div. 2, 64, 133; Plin. 9, 10, 12, § 35; 32, 4, 14, § 32; Cic. N. D. 2, 48, 124; 2, 52, 129; Liv. 36, 32, 6; Sen. Ep. 121, 9; Phaedr. 2, 6, 5 al.—Prov.:

    testudo volat, of any thing impossible,

    Claud. in Eutr. 1, 352.—
    II.
    Transf., tortoise-shell.
    A.
    Used for overlaying or veneering, Cic. N. D. 2, 57, 144; Verg. G. 2, 463; Ov. M. 2, 737; Mart. 12, 66, 5; Luc. 10, 120; Juv. 14, 308. —
    B.
    From the arched shape of a tortoise-shell.
    1.
    Of any stringed instrument of music of an arched shape, a lyre, lute, cithern, Verg. G. 4, 464; Hor. C. 3, 11, 3; 4, 3, 17; id. Epod. 14, 11; id. A. P. 395; Val. Fl. 1, 187; 1, 277. —
    2.
    An arch, vault in buildings (syn.:

    fornix, camera),

    Varr. L. L. 5, §§ 79 and 161 Müll.; id. R. R. 3, 5, 1; 3, 6, 4; Cic. Brut. 22, 87; Sisenn. ap. Non. 58, 16; Verg. A. 1, 505. —
    3.
    In milit. lang., a tortoise, i. e. a covering, shed, shelter so called (cf.: vinea, pluteus), viz.,
    a.
    Made of wood, for the protection of besiegers, Caes. B. G. 5, 43; 5, 52; Vitr. 10, 19 sq. —
    b.
    Formed of the shields of the soldiers held over their heads, Liv. 34, 39, 6; 44, 9, 6; Caes. B. G. 2, 6; Tac. A. 13, 39; id. H. 3, 31; 3, 27; 4, 23; Verg. A. 9, 505; 9, 514 al. —
    4.
    The covering of the hedgehog, Mart. 13, 86, 1. —
    5.
    A head-dress in imitation of a lyre, Ov. A. A. 3, 147.

    Lewis & Short latin dictionary > testudo

  • 12 Menura

    ENG lyrebirds, lyre-birds
    NLD liervogels
    GER Leierschwanze
    FRA menurides, oiseaux-lyre

    Animal Names Latin to English > Menura

  • 13 Menura novaehollandiae

    ENG superb lyrebird, (superb lyre-bird)
    NLD liervogel
    GER Leierschwanz
    FRA oiseau-lyre

    Animal Names Latin to English > Menura novaehollandiae

  • 14 chorda

        chorda ae, f, χορδή, catgut, a string (of a musical instrument): chordae intentae: resonat (vox) chordis quattuor ima, i. e. most acute, H.: Verba socianda chordis, by the lyre, H.: querulae, O.
    * * *
    tripe; catgut, musical instrument (string); rope/cord (binding slave) (L+S)

    Latin-English dictionary > chorda

  • 15 cithara

        cithara ae, f, κιτηάρα, the cithara, cithern, guitar, lute, V., H.: citharae peritus, Ta. — The music of the cithara, art of playing on the lute: Apollo citharam dabat, V.: citharam docere alqm, Pr.
    * * *
    cithara, lyre; lute, guitar (L+S)

    Latin-English dictionary > cithara

  • 16 citharista

        citharista ae, m, κιτηαριστήσ, a player on the cithara.
    * * *
    cithara/lyre player

    Latin-English dictionary > citharista

  • 17 citharistria

        citharistria ae, f, κιτηαρίστρια, a female player on the cithara, T.
    * * *
    cithara/lyre player (female)

    Latin-English dictionary > citharistria

  • 18 citharīzō

        citharīzō —, —, āre,    v.n., κιτηαρίζω, to play on the cithara, N.
    * * *
    citharizare, citharizavi, citharizatus V INTRANS
    play on/strike cithara/lyre

    Latin-English dictionary > citharīzō

  • 19 citharoedus

        citharoedus ī, m, κιτηαρῳδόσ, one who sings to the accompaniment of the cithara, C., H.
    * * *
    singer-musician; (with self accompaniment on cithara/lyre); harpist (Ecc)

    Latin-English dictionary > citharoedus

  • 20 cornū

        cornū ūs (acc. cornum, T., O.), n (once m, C.)    [1 CAR-], a horn, antler: (animantes) cornibus armatae: tauri, O.: cornu ferit (caper), V.: luctantur cornibus haedi, V.—As a vessel: bilibre, H.—As a funnel: inserto latices infundere cornu, V.—With copia, the horn of plenty (an emblem of abundance): beata pleno Copia cornu, H.: dives meo Bona Copia cornu, O.—A horny substance, horn (poet.): solido sonat ungula cornu, V.: ora cornu indurata rigent, i. e. by the growth of horny bills, O.—A projection, protuberance, horn, point, end: flexum a cornibus arcum Tendit, i. e. from tip to tip, O.: Cornua antemnarum, tips, V.: cornua cristae, the cone (supporting the crest), V.: galeae, L.: per novem cornua lunae, months, O.: septem digestus in cornua Nilus, branches, O.: inclusam cornibus aequor, capes, O.: in cornu sedere, at the end (of the tribunal), L.—Of an army, the wing, extremity, side: dextrum, sinistrum, Cs.: equitatum in cornibus locat, S. — A bow: Parthum, V.—A bugle-horn, horn, trumpet: misit cornua, tubas: Aerea cornua, V.: Berecyntium, H.— The sides of the lyre (orig. two horns holding the strings), C.—In a constellation, The Horn: Tauri, O.: Aries cum cornibus. — Fig., a salient point, chief argument: cornua commovere disputationis. —The wing, flank: qui quasi cornua duo tenuerunt Caesaris, i. e. were his main dependence.—Power, courage, strength, might: addis cornua pauperi, H.
    * * *
    horn; hoof; beak/tusk/claw; bow; horn/trumpet; end, wing of army; mountain top

    Latin-English dictionary > cornū

См. также в других словарях:

  • lyre — lyre …   Dictionnaire des rimes

  • lyre — [ lir ] n. f. • 1548; lire v. 1155; lat. lyra, gr. lura 1 ♦ Instrument de musique, connu depuis la plus haute Antiquité, à cordes pincées, fixées sur une caisse de résonance dont partent deux montants courbes soutenant une barre transversale. ⇒… …   Encyclopédie Universelle

  • Lyre — Lyre, n. [OE. lire, OF. lyre, L. lyra, Gr. ?. Cf. {Lyra}.] 1. (Mus.) A stringed instrument of music; a kind of harp much used by the ancients, as an accompaniment to poetry. [1913 Webster] Note: The lyre was the peculiar instrument of Apollo, the …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Lyre — bezeichnet als Fluss Lyre River im US Bundesstaat Washington als Person Lyre, Holger (*1965), deutscher Philosoph …   Deutsch Wikipedia

  • lyré — lyré, ée (li ré, rée) adj. Terme de botanique. Se dit d une feuille découpée en lobes plus petits que le dernier qui est très ample. SUPPLÉMENT AU DICTIONNAIRE LYRÉ. Ajoutez : 2°   En forme de lyre. •   L antilope à cornes lyrées,..., E. MELCHIOR …   Dictionnaire de la Langue Française d'Émile Littré

  • lyre — instrument musical, Lyra, Chelis. Qui joüe de la lyre ou chante sur la lyre, Lyricen …   Thresor de la langue françoyse

  • lyre — (n.) harp like instrument, c.1200, from O.Fr. lire lyre, from L. lyra, from Gk. lyra, a foreign word of uncertain origin …   Etymology dictionary

  • lyre — lyre; lyre·man; …   English syllables

  • lyre — LYRE. subst. fem. Instrument de Musique à cordes qui estoit en usage parmi les Anciens. Joüer de la lyre …   Dictionnaire de l'Académie française

  • lyre — [līr] n. [ME lire < L lyra < Gr] a small stringed instrument of the harp family, used by the ancient Greeks to accompany singers and reciters the Lyre the constellation Lyra …   English World dictionary

  • lyre — [laıə US laır] n [Date: 1100 1200; : Old French; Origin: lire, from Latin lyra, from Greek] a musical instrument with strings across a U shaped frame, played with the fingers, especially in ancient Greece …   Dictionary of contemporary English

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»