-
1 col
col [kɔl]1. masculine nouna. [de chemise, manteau] collarb. (Geography) passc. [de carafe, vase] neck2. compounds► col blanc ( = personne) white-collar worker* * *kɔlnom masculin1) ( de vêtement) collar2) Géographie pass3) (d'objet, de bouteille, vase) neck4) Anatomie (de vessie, fémur) neck5) (dated) ( cou) neck•Phrasal Verbs:- col bleu* * *kɔl nm1) [chemise] collar2) (= encolure, cou) neck3) [montagne] pass* * *col nm1 Mode collar; col dur/souple stiff/soft collar; col de fourrure/de dentelle fur/lace collar; col de chemise shirt collar; chemise sans col collarless shirt; col rond round neckline; col carré square neckline; col en V V neckline; ⇒ faux;2 Géog pass; le col du Lautaret the Lautaret pass;3 (d'objet, de bouteille, vase) neck;5 †( cou) neck.col blanc Sociol white-collar worker; col bleu Sociol blue-collar worker; col boule cowl-neck; col camionneur zipped roll neck; col cassé wing collar; col châle shawl collar; col cheminée turtleneck; pull à col cheminée turtleneck sweater; col chemisier shirt collar; col Claudine Peter Pan collar; chemisier à col Claudine blouse with a Peter Pan collar; col cravate tie neck; col du fémur Anat neck of the femur; col Mao mandarin collar; veste à col Mao jacket with a mandarin collar; col marin sailor collar; col montant turtleneck GB, mock turtleneck US; col officier stand-up collar; veste à col officier jacket with a stand-up collar; col polo polo collar; col romain clerical collar; col roulé rollneck GB, polo neck GB, turtleneck US; pull à col roulé polo neck sweater; col tailleur revers collar; col de l'utérus Anat cervix, neck of the womb.[kɔl] nom masculincol blanc/bleu white-collar/blue-collar workerb. [de la bière] head2. [d'une bouteille] neck -
2 colluceo
col-lūcĕo ( conl-), ēre, v. n., to give light on every side, to shine brightly, to be wholly illuminated, to be bright or brilliant (class. in prose and poetry; not in Hor.).I.Prop.(α).Absol.:(β).sol, qui tam longe lateque colluceat,
Cic. N. D. 2, 15, 40:caelum conlucet omnibus,
id. Univ. 9 med.: taeda per undas, * Lucr. 6, 883:collucent ignes,
Verg. A. 9, 166; so,faces,
id. ib. 4, 567; Curt. 3, 8, 22:per campum,
Tac. A. 3, 4:lampades undique,
Ov. H. 14, 25:pocula,
Cat. 64, 45:plumae ignium modo,
Plin. 10, 47, 67, § 132.—With abl.:(γ).candelabri fulgore,
Cic. Verr. 2, 4, 32, § 71:ignibus aedes,
Ov. M. 4, 403:moenia flammis,
Verg. A. 5, 4; Liv. 38, 6, 2:castra fulgore ignis,
Curt. 3, 3, 3:polus ignibus,
Stat. S. 1, 6, 89:omnia luminibus,
Liv. 24, 21, 9:totus veste atque insignibus armis,
Verg. A. 10, 539.—Ab aliquā re (cf. ab, II.):II.(mare), quā a sole collucet, albescit et vibrat,
Cic. Ac. 2, 33, 105.—Trop., to shine, be resplendent:vidi collucere omnia furtis tuis,
Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58; id. N. D. 2, 39, 99:collucent floribus agri,
Ov. F. 5, 363; cf. Col. 3, 21, 3; 10, 293. -
3 conluceo
col-lūcĕo ( conl-), ēre, v. n., to give light on every side, to shine brightly, to be wholly illuminated, to be bright or brilliant (class. in prose and poetry; not in Hor.).I.Prop.(α).Absol.:(β).sol, qui tam longe lateque colluceat,
Cic. N. D. 2, 15, 40:caelum conlucet omnibus,
id. Univ. 9 med.: taeda per undas, * Lucr. 6, 883:collucent ignes,
Verg. A. 9, 166; so,faces,
id. ib. 4, 567; Curt. 3, 8, 22:per campum,
Tac. A. 3, 4:lampades undique,
Ov. H. 14, 25:pocula,
Cat. 64, 45:plumae ignium modo,
Plin. 10, 47, 67, § 132.—With abl.:(γ).candelabri fulgore,
Cic. Verr. 2, 4, 32, § 71:ignibus aedes,
Ov. M. 4, 403:moenia flammis,
Verg. A. 5, 4; Liv. 38, 6, 2:castra fulgore ignis,
Curt. 3, 3, 3:polus ignibus,
Stat. S. 1, 6, 89:omnia luminibus,
Liv. 24, 21, 9:totus veste atque insignibus armis,
Verg. A. 10, 539.—Ab aliquā re (cf. ab, II.):II.(mare), quā a sole collucet, albescit et vibrat,
Cic. Ac. 2, 33, 105.—Trop., to shine, be resplendent:vidi collucere omnia furtis tuis,
Cic. Verr. 2, 1, 22, § 58; id. N. D. 2, 39, 99:collucent floribus agri,
Ov. F. 5, 363; cf. Col. 3, 21, 3; 10, 293. -
4 colens
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
5 colo
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
6 culta
1.cŏlo, colŭi, cultum, 3, v. a. [from the stem KOL, whence boukolos, boukoleô; cf.: colonus, in-cola, agri-cola] (orig. pertaining to agriculture), to cultivate, till, tend, take care of a field, garden, etc. (freq. in all per. and species of composition).I.Prop.(α).With acc.:(β).fundum,
Varr. R. R. 1, 1, 2:agrum,
id. ib. 1, 2, 14; Cato, R. R. 61; Col. 1 pr.:agri non omnes frugiferi sunt qui coluntur,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; id. Agr. 2, 25, 67:arva et vineta et oleas et arbustum,
Quint. 1, 12, 7:praedia,
Cic. Rosc. Am. 17, 49:rus,
Col. 1, 1:rura,
Cat. 64, 38; Tib. 1, 5, 21; Verg. G. 2, 413:hortos,
Ov. M. 14, 624 al.:jugera,
Col. 1 pr.:patrios fines,
id. ib.:solum,
id. 2, 2, 8:terram,
id. 2, 2, 4:arbustum,
Quint. 1, 12, 7:vitem,
Cic. Fin. 4, 14, 38:arbores,
Hor. C. 2, 14, 22:arva,
id. ib. 3, 5, 24; Ov. Am. 1, 13, 15:fructus,
Verg. G. 2, 36:fruges,
Ov. M. 15, 134:poma,
id. ib. 14, 687; cf. under P. a.—Absol., Varr. R. R. 1, 2, 8; Verg. G. 1, 121; Dig. 19, 2, 54, § 1.—B.In gen., without reference to economics, to abide, dwell, stay in a place, to inhabit (syn.: incolo, habito; most freq. since the Aug. per.).(α).With acc.:(β).hanc domum,
Plaut. Aul. prol. 4:nemora atque cavos montes silvasque colebant,
Lucr. 5, 955:regiones Acherunticas,
Plaut. Bacch. 2, 2, 21:colitur ea pars (urbis) et habitatur frequentissime,
Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:urbem, urbem, mi Rufe, cole,
id. Fam. 2, 12, 2:has terras,
id. N. D. 2, 66, 164; Tac. A. 2, 60:loca Idae,
Cat. 63, 70:Idalium,
id. 36, 12 sq.; 61, 17:urbem Trojanam,
Verg. A. 4, 343:Sicaniam,
Ov. M. 5, 495:Maeoniam Sipylumque,
id. ib. 6, 149:Elin Messeniaque arva,
id. ib. 2, 679:regnum nemorale Dianae,
id. ib. 14, 331:hoc nemus,
id. ib. 15, 545:Elysium,
Verg. A. 5, 735:loca magna,
Ov. M. 14, 681; Liv. 1, 7, 10:Britanniam,
Tac. Agr. 11:Rheni ripam,
id. G. 28:victam ripam,
id. A. 1, 59:terras,
id. ib. 2, 60; cf. id. H. 5, 2:insulam,
id. A. 12, 61; id. G. 29:regionem,
Curt. 7, 7, 4.— Poet., of poets:me juvat in primā coluisse Helicona juventā,
i. e. to have written poetry in early youth, Prop. 3 (4), 5, 19.—Also of animals:anguis stagna,
Verg. G. 3, 430; Ov. M. 2, 380.—Absol.:II.hic,
Plaut. Ps. 1, 2, 68:subdiu colere te usque perpetuom diem,
id. Most. 3, 2, 78; Liv. 42, 67, 9; Curt. 9, 9, 2:colunt discreti ac diversi,
Tac. G. 16:proximi Cattis Usipii ac Tencteri colunt,
id. ib. 32:circa utramque ripam Rhodani,
Liv. 21, 26, 6:quā Cilices maritimi colunt,
id. 38, 18, 12:prope Oceanum,
id. 24, 49, 6:usque ad Albim,
Tac. A. 2, 41:ultra Borysthenem fluvium,
Gell. 9, 4, 6:super Bosporum,
Curt. 6, 2, 13:extra urbem,
App. M. 1, p. 111.—Trop. (freq. and class.).A.To bestow care upon a thing, to care for.1.Of the gods: colere aliquem locum, to frequent, cherish, care for, protect, be the guardian of, said of places where they were worshipped, had temples, etc.:2.deos deasque veneror, qui hanc urbem colunt,
Plaut. Poen. 5, 1, 19; Cat. 36, 12:Pallas, quas condidit arces, Ipsa colat,
Verg. E. 2, 62:ille (Juppiter) colit terras,
id. ib. 3, 61; id. A. 1, 16 Forbig. ad loc.:undis jura dabat, nymphisque colentibus undas,
Ov. M. 1, 576:urbem colentes di,
Liv. 31, 30, 9; 5, 21, 3:vos, Ceres mater ac Proserpina, precor, ceteri superi infernique di, qui hanc urbem colitis,
id. 24, 39, 8:divi divaeque, qui maria terrasque colitis,
id. 29, 27, 1.—Rarely with persons as object (syn.:3.curo, studeo, observo, obsequor): Juppiter, qui genus colis alisque hominum,
Plaut. Poen. 5, 4, 24; cf.:(Castor et Pollux) dum terras hominumque colunt genus,
i. e. improve, polish, Hor. Ep. 2, 1, 7. —Of the body or its parts, to cultivate, attend to, dress, clothe, adorn, etc.:4.formamque augere colendo,
by attire, dress, Ov. M. 10, 534:corpora,
id. A. A. 3, 107:tu quoque dum coleris,
id. ib. 3, 225.—With abl.:lacertos auro,
Curt. 8, 9, 21:lacertum armillā aureā,
Petr. 32:capillos,
Tib. 1, 6, 39; 1, 8, 9.—With abstr. objects, to cultivate, cherish, seek, practise, devote one ' s self to, etc.;5.of mental and moral cultivation: aequom et bonum,
Plaut. Men. 4, 2, 10:amicitiam,
id. Cist. 1, 1, 27:fidem rectumque,
Ov. M. 1, 90:fortitudinem,
Curt. 10, 3, 9:jus et fas,
Liv. 27, 17 fin.:memoriam alicujus,
Cic. Fin. 2, 31, 101:bonos mores,
Sall. C. 9, 1:suum quaestum colit,
Plaut. Poen. 5, 2, 137:pietatem,
id. As. 3, 1, 5; Ter. Hec. 3, 4, 33:virtutem,
Cic. Arch. 7, 16; id. Off. 1, 41, 149:amicitiam, justitiam, liberalitatem,
id. ib. 1, 2, 5:virginitatis amorem,
Verg. A. 11, 584:pacem,
Ov. M. 11, 297; cf. Martem, Sil. [p. 370] 8, 464:studium philosophiae,
Cic. Brut. 91, 315:disciplinam,
id. ib. 31, 117:aequabile et temperatum orationis genus,
id. Off. 1, 1, 3:patrias artes militiamque,
Ov. F. 2, 508; cf.:artes liberales,
Suet. Tib. 60:ingenium singulari rerum militarium prudentiā,
Vell. 2, 29, 5 Kritz.—Of a period of time or a condition, to live in, experience, live through, pass, spend, etc.:B.servitutem apud aliquem,
to be a slave, Plaut. Poen. 4, 2, 7:nunc plane nec ego victum, nec vitam illam colere possum, etc.,
Cic. Att. 12, 28, 2; and poet. in gen.: vitam or aevum = degere, to take care of life, for to live:vitam,
Plaut. Trin. 3, 2, 74; id. Cas. 2, 1, 12; id. Rud. 1, 5, 25:vitam inopem,
Ter. Heaut. 1, 1, 84:aevum vi,
Lucr. 5, 1144 and 1149.—Colere aliquem, to regard one with care, i. e. to honor, revere, reverence, worship, etc. (syn.: observo, veneror, diligo).1.Most freq. of the reverence and worship of the gods, and the respect paid to objects pertaining thereto, to honor, respect, revere, reverence, worship:2.quid est enim cur deos ab hominibus colendos dicas?
Cic. N. D. 1, 41, 115:hos deos et venerari et colere debemus,
id. ib. 2, 28, 71; cf. id. ib. 1, 42, 119; id. Agr. 2, 35, 94; Liv. 39, 15, 2; Cat. 61, 48:Phoebe silvarumque potens Diana... o colendi Semper et culti,
Hor. C. S. 2 and 3; cf. Ov. M. 8, 350:deos aris, pulvinaribus,
Plin. Pan. 11, 3:Mercurium,
Caes. B. G. 6, 17:Apollinem nimiā religione,
Curt. 4, 3, 21:Cererem secubitu,
Ov. A. 3, 10, 16:(deam) magis officiis quam probitate,
id. P. 3, 1, 76:per flamines et sacerdotes,
Tac. A. 1, 10; Suet. Vit. 1:quo cognomine is deus quādam in parte urbis colebatur,
id. Aug. 70:deum precibus,
Sen. Herc. Oet. 580:testimoniorum religionem et fidem,
Cic. Fl. 4, 9; cf. id. Font. 10, 21; and:colebantur religiones pie magis quam magnifice,
Liv. 3, 57, 7; and:apud quos juxta divinas religiones humana fides colitur,
id. 9, 9, 4:sacra,
Ov. M. 4, 32; 15, 679:aras,
id. ib. 3, 733; 6, 208; cf. Liv. 1, 7, 10; Suet. Vit. 2 et saep.:numina alicujus,
Verg. G. 1, 30:templum,
id. A. 4, 458; Ov. M. 11, 578:caerimonias sepulcrorum tantā curà,
Cic. Tusc. 1, 12, 27:sacrarium summā caerimoniā,
Nep. Th. 8, 4:simulacrum,
Suet. Galb. 4.—Of the honor bestowed upon men:1.ut Africanum ut deum coleret Laelius,
Cic. Rep. 1, 12, 18:quia me colitis et magnificatis,
Plaut. Cist. 1, 1, 23; Ter. Ad. 3, 2, 54:a quibus diligenter observari videmur et coli,
Cic. Mur. 34, 70; cf. id. Fam. 6, 10, 7; 13, 22, 1; id. Off. 1, 41, 149; Sall. J. 10, 8:poëtarum nomen,
Cic. Arch. 11, 27:civitatem,
id. Fl. 22, 52; cf.:in amicis et diligendis et colendis,
id. Lael. 22, 85 and 82:semper ego plebem Romanam militiae domique... colo atque colui,
Liv. 7, 32, 16:colere et ornare,
Cic. Fam. 5, 8, 2:me diligentissime,
id. ib. 13, 25 init.:si te colo, Sexte, non amabo,
Mart. 2, 55:aliquem donis,
Liv. 31, 43, 7:litteris,
Nep. Att. 20, 4:nec illos arte colam, nec opulenter,
Sall. J. 85, 34 Kritz.— Hence,cŏlens, entis, P. a., honoring, treating respectfully; subst., a reverer, worshipper; with gen.:2.religionum,
Cic. Planc. 33, 80.—cultus, a, um, P. a. (acc. to I.).A.Cultivated, tilled:b.ager cultior,
Varr. R. R. 1, 2, 20:ager cultissimus,
Cic. Rosc. Com. 12, 33:materia et culta et silvestris,
id. N. D. 2, 60, 151:res pecuaria,
id. Quint. 3, 12:rus cultissimum,
Col. 1, 1, 1:terra,
Quint. 5, 11, 24:fundus cultior,
id. 8, 3, 8:cultiora loca,
Curt. 7, 3, 18.—Subst.: culta, ōrum, n., tilled, cultivated land, gardens, plantations, etc., Lucr. 1, 165; 1, 210; 5, 1370; Verg. G. 1, 153; 2, 196; 4, 372; Plin. 24, 10, 49, § 83—Hence,B.Trop., ornamented, adorned, polished, elegant, cultivated:2.milites habebat tam cultos ut argento et auro politis armis ornaret,
Suet. Caes. 67:adulter,
Ov. Tr. 2, 499:turba muliebriter culta,
Curt. 3, 3, 14:sacerdos veste candidā cultus,
Plin. 16, 44, 95, § 251:matrona vetitā purpurā culta,
Suet. Ner. 32:filia cultior,
Mart. 10, 98, 3:animi culti,
Cic. Tusc. 2, 5, 13; cf.:tempora et ingenia cultiora,
Curt. 7, 8, 11:Tibullus,
Ov. Am. 1, 15, 28; cf.carmina,
id. A. A. 3, 341:cultiores doctioresque redire,
Gell. 19, 8, 1:sermone cultissimus,
Aur. Vict. Epit. 45.— Adv.: cul-tē, elegantly: dicere, * Quint. 8, 3, 7; Plin. Ep. 5, 20, 6.— Comp.:dicere,
Sen. Suas. 4 fin.; Tac. Or. 21: (sc. veste) progredi, Just. 3, 3, 5:incubare strato lectulo,
Val. Max. 2, 6, 8.— Sup. apparently not in use.cōlo, āvi, ātum, āre, v. a. [colum], to filter, strain, to clarify, purify (post-Aug.):B.ceram,
Col. 9, 16, 1:mel,
id. 12, 11, 1:vinum sportā palmeā,
Pall. Febr. 27:sucum linteo,
Plin. 25, 13, 103, § 164:thymum cribro,
Col. 7, 8, 7:aliquid per linteum,
Scrib. Comp. 271:ad colum,
Veg. 2, 28, 19:per colum,
Apic. 4, 2:aurum,
App. Flor. p. 343, 20:terra colans,
Plin. 31, 3, 23, § 38:faex colata,
id. 31, 8, 44, § 95.— Poet.:amnes inductis retibus,
i. e. to spread out a fish-net, Manil. 5, 193.—Hence, cōlātus, a, um, P. a., cleansed, purified (post-class.):nitor (beryllorum),
Tert. Anim. 9.—Trop.:certiora et colatiora somniari,
Tert. Anim. 48. -
7 ouvrir
ouvrir [uvʀiʀ]➭ TABLE 181. transitive verba. to open ; [+ verrou, porte fermée à clé] to unlock ; [+ veste] to undo ; [+ horizons, perspectives] to open up ; [+ procession] to lead ; [+ eau, électricité, gaz, radio, télévision] to turn on• l'ouvrir (inf!) to open one's mouth• ouvrir sa gueule (vulg!) to open one's mouth2. intransitive verb• on a frappé, va ouvrir ! there's someone at the door, go and open it!3. reflexive verb► s'ouvrirb. ( = se blesser) to cut openc. ( = devenir accessible) s'ouvrir à [+ amour, art, problèmes économiques] to open one's mind tod. ( = se confier) s'ouvrir à qn de qch to open up to sb about sth* * *uvʀiʀ
1.
1) gén to open [boîte, porte, bouteille, tiroir, huître, lettre]; to draw back [verrou]; to undo [col, chemise]ne pas ouvrir la bouche or le bec — (colloq) ( ne rien dire) not to say a word
ouvrir les bras à quelqu'un — ( accueillir) to welcome somebody with open arms
2) ( commencer) to open [débat, spectacle, cérémonie, chantier]; to intitiate [période, dialogue, processus]3) ( mettre en marche) to turn on [radio, chauffage]4) ( créer) to open [compte, magasin, école]; to open up [possibilité, marché, passage]; to initiate [cours]ouvrir la route or voie à quelque chose — to pave the way for something
5) ( élargir) to open [capital, rangs] (à to); to open up [compétition, marché] (à to)6) ( entailler) to open [abcès]; to cut open [joue]ouvrir le ventre (colloq) à quelqu'un — ( opérer) to cut somebody open (colloq)
2.
verbe intransitif1) ( ouvrir la porte) to open the door (à to)ouvrez! — ( injonction) open up!
2) ( fonctionner) [magasin, service] to open3) ( être créé) [magasin, service] to be opened5) Finance6) (aux cartes, échecs) to open
3.
s'ouvrir verbe pronominal1) gén to open; ( sous un souffle) [fenêtre] to blow open; ( sous un choc) [porte, boîte, sac] to fly open; ( inopinément) [vêtement] to come undone2) ( commencer) [négociation, spectacle, chantier] to open (sur, avec with); [période, dialogue, processus] to be initiated (sur, avec with)3) ( s'élargir) [pays, économie, capital, institution] to open up (à, vers to)4) ( se confier) to open one's heart (à to)5) ( être ouvrant) [fenêtre, toit] to open6) ( être créé) [magasin, métro, possibilité] to open7) ( créer pour soi) [personne] to open up [passage]8) ( se dérouler) [chemin, voie, espace] to open up9) ( s'épanouir) [fleur] to open10) ( se fendre) [sol, cicatrice] to open up11) ( se blesser) [personne] to cut open [crâne, pied]s'ouvrir les veines or poignets — ( pour se suicider) to slash one's wrists
* * *uvʀiʀ1. vt1) [fenêtre, porte, yeux] to openElle a ouvert la porte. — She opened the door.
2) [bouteille, paquet, livre] to open3) fig, [intellect, esprit] to broaden4) [rideaux] to open5) [veste, manteau] to undo6) [brèche, passage, voie] to open up7) [eau, électricité, chauffage] to turn on8) [magasin] to open, to open up9) [abcès] to open up, to cut open10) (par blessure)11) (= initier) [débat, dialogue, négociation] to open, to open upouvrir une enquête DROIT — to open an inquiry
ouvrir une procédure DROIT — to initiate proceedings, to start proceedings
ouvrir une session INFORMATIQUE — to log in, to log on
2. vi1) (pour accueillir quelqu'un) to answer the doorVa ouvrir, on a sonné. — Go and answer the door, the doorbell rang.
2) [porte, fenêtre, couvercle] to openCette porte ouvre mal. — This door doesn't open properly.
3) (= magasin) to openIls ouvrent à 9h. — They open at 9 am.
4)ouvrir sur [pièce, terrasse] — to open onto, [livre, film] to open with
5) CARTES* * *ouvrir verb table: couvrirA vtr1 gén to open [boîte, porte, bouteille, tiroir, huître, parachute, lettre]; to draw back [verrou]; to undo [col, chemise, fermeture à glissière]; ouvrir la bouche to open one's mouth; ne pas ouvrir la bouche ( ne rien dire) not to say a word; ouvrir le bec○ or sa gueule◑, l'ouvrir◑ to open one's trap○ ou gob◑ GB; il faut toujours qu'il l'ouvre◑ au mauvais moment he always opens his trap○ ou big mouth○ at the wrong time; ouvrir ses oreilles to keep one's ears open; ouvrir les bras to open one's arms; ouvrir les bras à qn ( accueillir) to welcome sb with open arms; ouvrir sa maison à qn ( accueillir) to throw one's house open to sb; (se) faire ouvrir une porte to get a door open; ⇒ grand C;2 ( commencer) to open [débat, négociation, spectacle, cérémonie, marque, chantier]; to intitiate [période, dialogue, processus, campagne]; ouvrir la marque à la cinquième minute to open the scoring in the fifth minute;3 ( mettre en marche) to turn on [radio, chauffage, gaz, lumière];4 ( créer) to open [compte, magasin, école, souscription, poste]; to open up [possibilité, perspective, marché, passage]; to initiate [cours]; ouvrir une ligne de crédit to open a line of credit; ouvrir un nouveau cours de gestion to initiate a new management course; ouvrir la route to open up the road; ouvrir une route to build a road; ouvrir la route or voie à qch to pave the way for sth;5 ( élargir) to open [capital, actionnariat, jeu politique, rangs] (à to); to open up [compétition, marché] (à to); ouvrir le ciel européen aux compagnies américaines to open up the European skies to American carriers; ouvrir ses rangs aux femmes to welcome women into one's ranks; ouvrir l'esprit à qn to open sb's mind;6 ( entailler) to open [abcès]; to cut open [joue]; ouvrir le ventre à qn○ ( opérer) to cut sb open○.B vi1 ( ouvrir la porte) to open the door (à to); va ouvrir go and open the door; n'ouvre à personne don't open the door to anyone; ouvrez! ( injonction) open up!; ouvre-moi! let me in!; se faire ouvrir to be let in;2 ( fonctionner) [magasin, service] to open; ouvrir le dimanche to open on Sundays;3 ( être créé) [magasin, service] to be opened; une succursale ouvrira bientôt a branch will soon be opened;4 ( déboucher) [chambre, tunnel] to open (sur onto); ouvrir sur le jardin to open on to the garden GB ou yard US;5 Fin la Bourse a ouvert en baisse/hausse the exchange opened down/up;6 (aux cartes, échecs) to open.C s'ouvrir vpr1 gén [boîte, porte, fenêtre, tiroir, huître, parachute] to open; ( sous un souffle) [fenêtre] to blow open; ( sous un choc) [porte, boîte, sac] to fly open; ( inopinément) [vêtement] to come undone;2 ( commencer) [négociation, spectacle, chantier] to open (sur, avec with); [période, dialogue, processus] to be initiated (sur, avec with); le film s'ouvre sur un paysage the film opens with a landscape; le festival s'ouvrira sur un discours the festival will open with a speech;3 ( s'élargir) [pays, économie, capital, institution] to open up (à, vers to); s'ouvrir à l'Est/aux nouvelles technologies to open up to the East/to new technologies;4 ( se confier) to open one's heart (à to); ouvrez-vous en à elle open your heart to her about it;5 ( être ouvrant) [fenêtre, toit] to open; ma valise/jupe s'ouvre sur le côté my suitcase/skirt opens at the side;6 ○( être mis en marche) comment est- ce que le chauffage s'ouvre? how do you turn on the heating?; où est-ce que la lumière s'ouvre? where do you turn on the light?;7 ( être créé) [magasin, métro, possibilité] to open; un garage va s'ouvrir ici there's going to be a garage here;8 ( créer pour soi) [personne] to open up [passage];9 ( se dérouler) [chemin, voie, espace] to open up; une nouvelle voie s'ouvre devant nous a new path is opening up before us;10 ( s'épanouir) [fleur] to open;11 ( se fendre) [sol, cicatrice] to open up; [mer] to part; la mer s'ouvrit devant eux the sea parted in front of them;12 ( se blesser) [personne] to cut open [crâne, pied]; il a réussi à s'ouvrir le crâne he managed to cut his head open; s'ouvrir les veines or poignets ( pour se suicider) to slash one's wrists.[uvrir] verbe transitif1. [portail, tiroir, capot de voiture, fenêtre] to openil ouvrit la porte d'un coup d'épaule he shouldered the door open, he forced the door (open) with his shoulderje suis allé ouvrir chez les Loriot avant qu'ils rentrent de voyage I went and opened up the Loriots' house before they came back from their tripc'est moi, ouvre it's me, open the door ou let me in2. [bouteille, pot, porte-monnaie] to open[coquillage] to open (up) (separable)3. [déplier - éventail] to open ; [ - carte routière] to open (up) (separable), to unfold ; [ - livre] to open (up) (separable)4. [desserrer, écarter - compas, paupières] to open ; [ - rideau] to open, to draw back (separable) ; [ - aile, bras] to open (out) (separable), to spread (out) (separable) ; [ - mains] to open (out) (separable)le matin, j'ai du mal à ouvrir les yeux [à me réveiller] I find it difficult to wake up in the morningouvrir de grands yeux [être surpris] to be wide-eyedouvrez grands vos yeux [soyez attentifs] keep your eyes peeled5. [commencer - hostilités] to open, to begin ; [ - campagne, récit, enquête] to open, to start ; [ - bal, festival, conférence, saison de chasse] to openils refusent d'ouvrir leur marché aux produits européens they refuse to open up their market to European productspourquoi ne pas ouvrir cette formation à de jeunes chômeurs? why not make this form of training available to young unemployed people?le diplôme vous ouvre de nombreuses possibilités the diploma opens up a whole range of possibilities for you7. [créer - boutique, cinéma, infrastructure] to open ; [ - entreprise] to open, to set up (separable)8. [faire fonctionner - radiateur, robinet] to turn on (separable) ; [ - circuit électrique] to open9. [être en tête de - défilé, procession] to lead11. SPORTouvrir la marque ou le scorea. [généralement] to open the scoringouvrir un droit à quelqu'un [dans les assurances] to entitle somebody to a claimb. [commencer le jeu] to open ou to lead with a heart————————[uvrir] verbe intransitif1. [boutique, restaurant, spectacle] to (be) openla chasse au faisan/la conférence ouvrira en septembre the pheasant season/the conference will open in September2. [couvercle, fenêtre, porte] to openle portail ouvre mal the gate is difficult to open ou doesn't open properly————————ouvrir sur verbe plus préposition1. [déboucher sur] to open ontole vasistas ouvre sur le parking the fanlight opens onto ou looks out over the car park2. [commencer par] to open with3. SPORTouvrir sur l'aile gauche to release the ball on the blind side/to the left wing————————s'ouvrir verbe pronominal (emploi passif)1. [boîte, valise] to open[chemisier, fermeture] to come undonela fenêtre de ma chambre s'ouvre mal the window in my room is difficult to open ou doesn't open properly2. [être inauguré] to open————————s'ouvrir verbe pronominal transitif[se couper - personne]s'ouvrir les veines to slash ou to cut one's wrists————————s'ouvrir verbe pronominal intransitif1. [se desserrer, se déplier - bras, fleur, huître, main] to open ; [ - aile] to open (out), to spread, to unfold ; [ - bouche, œil, paupière, livre, rideau] to open3. [boîte, valise - accidentellement] to (come) open4. [fenêtre, portail] to openla fenêtre s'ouvrit brusquement the window flew ou was flung ou was thrown openla porte s'ouvre sur la pièce/dans le couloir the door opens into the room/out into the corridor5. [s'épancher] to open ups'ouvrir à quelqu'un de quelque chose to open one's heart to somebody about something, to confide in somebody about something6. [débuter - bal, conférence]s'ouvrir par to open ou to start with7. [se présenter - carrière] to open up————————s'ouvrir à verbe pronominal plus préposition[des idées, des influences] -
8 retourner
retourner [ʀ(ə)tuʀne]➭ TABLE 1━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━━1. transitive verba. ( = mettre dans l'autre sens) [+ caisse, seau] to turn upside down ; [+ matelas, carte, omelette] to turn overb. [+ terre] to turn overc. ( = mettre l'intérieur à l'extérieur) [+ parapluie, sac, vêtement] to turn inside out ; [+ col] to turnd. ( = orienter dans le sens opposé) [+ mot, phrase] to turn rounde. ( = renvoyer) [+ lettre, marchandise] to returnf. ( = bouleverser) [+ maison, pièce] to turn upside down ; [+ personne] to shake• il a tout retourné dans la maison pour retrouver ce livre he turned the whole house upside down to find that bookg. ( = tourner plusieurs fois) retourner une idée dans sa tête to turn an idea over in one's mind2. intransitive verba. ( = aller à nouveau) to return, to go back• retourner en Italie/à la mer to return or go back to Italy/to the seaside• retourner en arrière or sur ses pas to turn back• il retourne demain à son travail/à l'école he's going back to work/to school tomorrow4. reflexive verba. [personne couchée, automobiliste, véhicule] to turn over ; [bateau] to capsize• il doit se retourner dans sa tombe ! he must be turning in his grave!b. ( = tourner la tête) to turn round• tout le monde se retournait sur lui or sur son passage everyone turned round as he went byc. [situation] to be turned round• se retourner contre qn [personne] to turn against sb ; [acte, situation] to backfire on sb ; ( = poursuivre en justice) to take court action against sb━━━━━━━━━━━━━━━━━* * *ʀ(ə)tuʀne
1.
verbe transitif (+ v avoir)1) ( changer de côté) to turn [something] over [seau, steak]; to turn [matelas]2) ( mettre à l'envers) to turn [something] inside out [vêtement, sac]3) ( tourner à plusieurs reprises) to turn over [terre]; to toss [salade, foin]retourner une idée dans sa tête — fig to turn an idea over in one's mind
4) ( changer d'orientation) to return [compliment, critique]5) ( bouleverser) [personne] to turn [something] upside down [maison]; [nouvelle, spectacle] to shake [personne]je suis encore tout retourné — (colloq) I'm still quite shaken
6) ( renvoyer) to send [something] back, to return [colis, lettre]
2.
verbe intransitif (+ v être) to go back (à to), to return (à to)
3.
se retourner verbe pronominal1) ( tourner la tête) to turn aroundpartir sans se retourner — lit, fig to leave without a backward glance
elle est tellement grande que tout le monde se retourne sur son passage — she's so tall that everybody turns to look as she goes past
2) to turn over3) ( s'organiser) to get organized4) ( prendre un tour inverse)se retourner contre quelqu'un — [personne, animal] to turn against somebody; [situation, agissements] to backfire on somebody
5) ( se tordre)6) ( repartir)
4.
verbe impersonnel••retourner quelqu'un comme une crêpe (colloq) or un gant — (colloq) to make somebody change their mind completely
* * *ʀ(ə)tuʀne1. vt1) (= changer de côté) [matelas, crêpe] to turn overElle a retourné la crêpe. — She turned the pancake over.
2) (= renverser) to turn upside downIl a retourné la poubelle. — He turned the bin upside down.
3) [sac, vêtement] to turn inside outretourner sa veste fig — to change sides, to go over to the other side
4) [terre, sol, foin] to turn over5) [arme] to turn roundretourner une arme contre soi — to turn a weapon against o.s.
6) [argument] to turn round7) (= émouvoir) [personne] to shake8) (= renvoyer)2. vi(= aller, revenir)retourner à [endroit] — to go back to, to return to, [état, activité] to return to, to go back to
3. vb impers(= s'agir)* * *retourner verb table: aimerA vtr (+ v avoir)1 ( changer de côté) to turn [sth] over [seau, caisse, steak, poisson]; to turn [matelas]; retourner une carte à jouer ( figure visible) to turn up a playing card; ( figure pas visible) to put a playing card face down; retourner un tableau contre le mur to turn a painting to the wall;2 ( mettre à l'envers) to turn [sth] inside out [vêtement, sac]; Cout to turn [vêtement, coussin, col]; un coup de vent a retourné son parapluie a gust of wind turned his umbrella inside out; il a retourné ses poches à la recherche de quelques sous he turned his pockets inside out looking for some change;3 ( tourner à plusieurs reprises) to turn over [terre]; to toss [salade, foin]; retourner une idée or pensée dans sa tête to turn an idea ou a thought over in one's mind;4 ( changer d'orientation) to return [compliment, critique]; retourner la situation to reverse the situation; elle a retourné le pistolet contre elle-même she then turned the gun on herself; si tu retournes l'argument contre lui if you turn his own argument against him;5 ( bouleverser) [personne] to turn [sth] upside down [maison, pièce]; [nouvelle, spectacle] to shake [personne]; elle a retourné toute la maison pour retrouver la facture she turned the house upside down trying to find the bill; je suis encore tout retourné○ I'm still quite shaken;6 ( renvoyer) to send [sth] back, to return [colis, lettre, marchandise].B vi (+ v être)1 ( aller à nouveau) to go back, to return (à to); retourner dans son village natal to return to the village where one was born; retourner chez le dentiste/médecin pour une nouvelle visite to go back to the dentist's/doctor's for another visit; retourner à l'école/au bureau to go back to school/to the office; je n'y suis jamais retourné depuis I've never been back ou never returned since;2 ( à un état antérieur) to go back (à to), to return (à to); animal qui est retourné à l'état sauvage animal that has gone back ou returned to its wild state; retourner à ses premières amours liter to return to one's first love; il est retourné à son laboratoire et à ses expériences he went back to his laboratory and to his experiments; les biens retournent à leur légitime possesseur the property reverts to its rightful owner.C se retourner vpr1 ( tourner la tête) to turn around, to turn round GB; je l'ai appelée et elle s'est retournée I called her and she turned around; partir sans se retourner lit, fig to leave without once looking back; elle est tellement grande que tout le monde se retourne sur son passage she's so tall that everybody turns to look as she goes past;2 ( changer de position) [personne couchée] to turn over; [véhicule, automobiliste] to turn over, to overturn; se retourner sur le dos/ventre to turn over onto one's back/stomach; il n'a pas arrêté de se retourner (dans son lit) pendant toute la nuit he kept tossing and turning all night long; la voiture s'est retournée dans un fossé the car overturned into a ditch;3 ( s'organiser) to get organized; ça lui laissera le temps de se retourner it'll give her time to sort things out ou to get organized;4 ( prendre un tour inverse) se retourner contre qn [personne, animal] to turn against sb; [situation, agissements] to backfire on sb; se retourner contre ses alliés to turn on one's allies; ses arguments se sont retournés contre lui his arguments backfired on him;5 ( se tordre) elle s'est retourné le doigt/un ongle she bent back her finger/a nail;D v impers j'aimerais savoir de quoi il retourne I'd like to know what's going on.retourner qn comme une crêpe○ or un gant○ to make sb change their mind completely.[rəturne] verbe transitif (auxiliaire avoir)1. [orienter dans le sens contraire] to turn round ou around (separable)retourner une arme contre ou sur quelqu'un to turn a weapon on somebodyje lui ai retourné son ou le compliment I returned the compliment2. [renvoyer - colis, lettre] to send back (separable)3. [mettre à l'envers - literie] to turn round ou around ; [ - carte à jouer] to turn up (separable) ; [ - champ, paille] to turn over (separable) ; [ - verre] to turn upside down ; [ - grillade] to turn over (separable) ; [ - gant, poche] to turn inside out4. [mélanger - salade] to toss5. [fouiller - maison, pièce] to turn upside down6. [examiner - pensée]7. (familier) [émouvoir]————————[rəturne] verbe intransitif (auxiliaire être)si tu étais à ma place, tu retournerais le voir? if you were me, would you (ever) go and see him again?je retournai la voir une dernière fois I paid her one ou my last visitretourner à sa place [sur son siège] to go back to one's seat————————[rəturne] verbe impersonnelpeut-on savoir de quoi il retourne? what is it all about?, what exactly is going on?————————retourner à verbe plus préposition————————se retourner verbe pronominal intransitif1. [tourner la tête] to turn round2. [se mettre sur l'autre face] to turn overse retourner sur le dos/ventre to turn over on one's back/stomach3. [se renverser - auto, tracteur] to overturn, to turn over4. [réagir] to sort things outa. [de décider] they won't give me time to make a decisionb. [de me reprendre] they won't give me time to sort things outle lendemain, la situation s'était retournée the following day, the situation had changed beyond recognition6. [déplacement]s'en retourner [partir]a. to depart, to leaveb. [rentrer] to make one's way back————————se retourner verbe pronominal transitifse retourner un ongle/doigt to twist a nail/finger————————se retourner contre verbe pronominal plus préposition1. [agir contre] -
9 in
1.in (old forms endŏ and indŭ, freq. in ante-class. poets; cf. Enn. ap. Gell. 12, 4; id. ap. Macr. S. 6, 2; Lucil. ap. Lact. 5, 9, 20; Lucr. 2, 1096; 5, 102; 6, 890 et saep.), prep. with abl. and acc. [kindr. with Sanscr. an; Greek en, en-tha, en-then, eis, i. e. en-s, ana; Goth. ana; Germ. in], denotes either rest or motion within or into a place or thing; opp. to ex; in, within, on, upon, among, at; into, to, towards.I.With abl.A.In space.1.Lit., in (with abl. of the place or thing in which):2.aliorum fructus in terra est, aliorum et extra,
Plin. 19, 4, 22, § 61:alii in corde, alii in cerebro dixerunt animi esse sedem et locum,
Cic. Tusc. 1, 9, 19:eo in rostris sedente suasit Serviliam legem Crassus,
id. Brut. 43, 161:qui sunt cives in eadem re publica,
id. Rep. 1, 32 fin.:facillimam in ea re publica esse concordiam, in qua idem conducat omnibus,
id. ib.:T. Labienus ex loco superiore, quae res in nostris castris gererentur, conspicatus,
Caes. B. G. 2, 26, 4:quod si in scaena, id est in contione verum valet, etc.,
Cic. Lael. 26, 97:in foro palam Syracusis,
id. Verr. 2, 2, 33, § 81:plures in eo loco sine vulnere quam in proelio aut fuga intereunt,
Caes. B. C. 2, 35:tulit de caede, quae in Appia via facta esset,
Cic. Mil. 6, 15:in via fornicata,
Liv. 22, 36:vigebat in illa domo mos patrius et disciplina,
Cic. de Sen. 11, 37:in domo furtum factum ab eo qui domi fuit,
Quint. 5, 10, 16:nupta in domo,
Liv. 6, 34, 9:copias in castris continent,
in, within, Caes. B. C. 1, 66:cum in angusto quodam pulpito stans diceret,
Quint. 11, 3, 130:se ac suos in vehiculo conspici,
Liv. 5, 40, 10:malo in illa tua sedecula sedere, quam in istorum sella curuli,
Cic. Att. 4, 10:sedere in solio,
id. Fin. 2, 21, 66:Albae constiterant, in urbe opportuna,
id. Phil. 4, 2, 6. —Sometimes, also, with names of places: omnes se ultro sectari in Epheso memorat mulieres,
Plaut. Mil. 3, 1, 182:heri aliquot adolescentuli coiimus in Piraeo,
Ter. Eun. 3, 4, 1:navis et in Cajeta est parata nobis et Brundisii,
Cic. Att. 8, 3, 6:complures (naves) in Hispali faciendas curavit,
Caes. B. C. 2, 18:caesos in Marathone ac Salamine,
Quint. 12, 10, 24:in Berenice urbe Troglodytarum,
Plin. 2, 73, 75, § 183.—In indicating a multitude or number, of, in, or among which a person or thing is, in, among (= gen. part.):3.in his poeta hic nomen profitetur suum,
Ter. Eun. prol. 3:Thales, qui sapientissimus in septem fuit,
Cic. Leg. 2, 11, 26:peto ut eum complectare, diligas, in tuis habeas,
id. Fam. 13, 78, 2; cf.:in perditis et desperatis,
id. ib. 13, 56, 1:omnia quae secundum naturam fiunt, sunt habenda in bonis,
id. de Sen. 19, 71:dolor in maximis malis ducitur,
id. Leg. 1, 11, 31:justissimus unus in Teucris,
Verg. A. 2, 426:cecidere in pugna ad duo milia... in his quatuor Romani centuriones,
Liv. 27, 12, 16:in diis et feminae sunt,
Lact. 1, 16, 17.—Of analogous relations of place or position:B.sedere in equo,
on horseback, id. Verr. 2, 5, 10:quid legati in equis,
id. Pis. 25, 60:sedere in leone,
Plin. 35, 10, 36, § 109:in eo flumine pons erat,
on, over, Caes. B. G. 2, 5:in herboso Apidano,
on the banks of, Prop. 1, 3, 6:in digitis,
on tiptoe, Val. Fl. 4, 267:castra in limite locat,
on the rampart, Tac. A. 1, 50:ipse coronam habebat unam in capite, alteram in collo,
on, Cic. Verr. 2, 5, 11, § 27:oleae in arbore,
Cels. 2, 24:Caesaris in barbaris erat nomen obscurius,
among, Caes. B. C. 1, 61:in ceteris nationibus, Cels. praef. 1: qui in Brutiis praeerat,
Liv. 25, 16, 7:in juvenibus,
Quint. 11, 1, 32:nutus in mutis pro sermone est,
id. 11, 3, 66.—Of dress, like cum, q. v.:in veste candida,
Liv. 45, 20, 5; 34, 7, 3:in calceis,
id. 24, 38, 2:in insignibus,
id. 5, 41, 2:in tunicis albis,
Plin. Ep. 7, 27, 13:in Persico et vulgari habitu,
Curt. 3, 3, 4:in lugubri veste,
id. 10, 5, 17:in Tyriis,
Ov. A. A. 2, 297:in Cois,
id. ib. v. 298; cf.:homines in catenis Romam mittere,
Liv. 29, 21, 12; 32, 1, 8: quis multa te in rosa urget, etc., Hor C. 1, 5, 1; so, in viola aut in rosa, Cic. Tusc. [p. 912] 5, 26, 73.—So of arms:duas legiones in armis,
Caes. B. G. 7, 11, 6; cf. Verg. A. 3, 395:in armis hostis,
under arms, Ov. M. 12,65:quae in ore atque in oculis provinciae gesta sunt (= coram),
Cic. Verr. 2, 2, 33, § 81; so,in oculis provinciae,
id. Q. Fr. 1, 1, 2:in oculis omnium,
id. ib. 1, 3, 7:divitiae, decus, gloria in oculis sita sunt,
Sall. C. 20, 14; Curt. 4, 13, 1; Liv. 22, 12, 6:Julianus in ore ejus (Vitellii) jugulatur,
Tac. H. 3, 77; Sen. Ben. 7, 19, 7.—Of a passage in any writing (but when the author is named, by meton., for his works, apud is used, Krebs, Antibarb. p. 561):in populorum institutis aut legibus,
Cic. Leg. 1, 15, 42:in illis libris qui sunt de natura deorum,
id. Fat. 1, 1:in Timaeo dicit,
id. N. D. 1, 12, 30:epistula, in qua omnia perscripta erant,
Nep. Pelop. 3, 2:perscribit in litteris, hostes ab se discessisse,
Caes. B. G. 5, 49; but in is also used with an author's name when, not a place in his book, but a feature of his style, etc., is referred to:in Thucydide orbem modo orationis desidero,
Cic. Or. 71, 234:in Herodoto omnia leniter fluunt,
Quint. 9, 4, 18.—Of books:libri oratorii diu in manibus fuerunt,
Cic. Att. 4, 13, 2; id. Lael. 25, 96; but more freq. trop.: in manibus habere, tenere, etc., to be engaged, occupied with, to have under control or within reach:philosophi quamcunque rem habent in manibus,
id. Tusc. 5, 7, 18:quam spem nunc habeat in manibus, exponam,
id. Verr. 1, 6, 16:rem habere in manibus,
id. Att. 6, 3, 1; cf.:neque mihi in manu fuit Jugurtha qualis foret,
in my power, Sall. J. 14, 4:postquam nihil esse in manu sua respondebatur,
Liv. 32, 24, 2:quod ipsorum in manu sit,... bellum an pacem malint,
Tac. A. 2, 46; but, cum tantum belli in manibus esset, was in hand, busied (cf.:inter manus),
Liv. 4, 57, 1; so,quorum epistulas in manu teneo,
Cic. Phil. 12, 4, 9; cf. id. Att. 2, 2, 2:in manu poculum tenens,
id. Tusc. 1, 29, 71:coronati et lauream in manu tenentes,
Liv. 40, 37, 3; Suet. Claud. 15 fin. —Of that which is thought of as existing in the mind, memory, character, etc.:in animo esse,
Cic. Fam. 14, 11:in animo habere,
id. Rosc. Am. 18, 52:lex est ratio insita in natura,
id. Leg. 1, 6, 18:in memoria sedere,
id. de Or. 2, 28, 122; cf.:tacito mutos volvunt in pectore questus,
Luc. 1, 247:quanta auctoritas fuit in C. Metello!
Cic. de Sen. 17, 61. —So freq. of a person's qualities of mind or character:erat in eo summa eloquentia, summa fides,
Cic. Mur. 28, 58; cf.:in omni animante est summum aliquid atque optimum, ut in equis,
id. Fin. 4, 41, 37:si quid artis in medicis est,
Curt. 3, 5, 13; cf.:nibil esse in morte timendum,
Lucr. 3, 866.— Esp., in eo loco, in that state or condition:in eo enim loco res sunt nostrae, ut, etc.,
Liv. 7, 35, 7: si vos in eo loco essetis, quid aliud fecissetis? Cat. ap. Quint. 9, 2, 21; so,quo in loco, etc.: cum ex equitum et calonum fuga, quo in loco res essent, cognovissent,
Caes. B. G. 2, 26:videtis, quo in loco res haec siet, Ter Phorm. 2, 4, 6: quod ipse, si in eodem loco esset, facturus fuerit,
Liv. 37, 14, 5.—Hence, without loco, in eo esse ut, etc., to be in such a condition, etc.:non in eo esse Carthaginiensium res, ut Galliam armis obtineant,
Liv. 30, 19, 3:cum res non in eo esset, ut Cyprum tentaret,
id. 33, 41, 9; 8, 27, 3; 2, 17, 5; Nep. Mil. 7, 3; id. Paus. 5, 1 (cf. I. C. 1. infra).—In time, indicating its duration, in, during, in the course of:b.feci ego istaec itidem in adulescentia,
in my youth, when I was young, Plaut. Bacch. 3, 3, 6:in tempore hoc,
Ter. And. 4, 5, 24:in hoc tempore,
Tac. A. 13, 47:in tali tempore,
Sall. C. 48, 5; Liv. 22, 35; 24, 28 al.:in diebus paucis,
Ter. And. 1, 1, 77:in brevi spatio,
id. Heaut. 5, 2, 2; Suet. Vesp. 4:in qua aetate,
Cic. Brut. 43 fin.:in ea aetate,
Liv. 1, 57:in omni aetate,
Cic. de Sen. 3, 9:in aetate, qua jam Alexander orbem terrarum subegisset,
Suet. Caes. 7:qua (sc. Iphigenia) nihil erat in eo quidem anno natum pulchrius,
in the course of, during the year, Cic. Off. 3, 25, 95 (al. eo quidem anno):nihil in vita se simile fecisse,
id. Verr. 2, 3, 91: nihil in vita vidit calamitatis A. Cluentius. id. Clu. 6, 18:in tota vita inconstans,
id. Tusc. 4, 13, 29.—In tempore, at the right or proper time, in time (Cic. uses only tempore; v. tempus): eccum ipsum video in tempore huc se recipere, Ter. Phorm. 2, 4, 24:c.ni pedites equitesque in tempore subvenissent,
Liv. 33, 5:spreta in tempore gloria interdum cumulatior redit,
id. 2, 47:rebellaturi,
Tac. A. 12, 50:atque adeo in ipso tempore eccum ipsum obviam,
Ter. And. 3, 2, 52: in tempore, opportune. Nos sine praepositione dicimus tempore et tempori, Don. ad Ter. And. 4, 4, 19.—In praesentia and in praesenti, at present, now, at this moment, under these circumstances:d.sic enim mihi in praesentia occurrit,
Cic. Tusc. 1, 8, 14:vestrae quidem cenae non solum in praesentia, sed etiam postero die jucundae sunt,
id. ib. 5, 35, 100:id quod unum maxime in praesentia desiderabatur,
Liv. 21, 37:haec ad te in praesenti scripsi, ut, etc.,
for the present, Cic. Fam. 2, 10, 4.—With gerunds and fut. pass. participles, to indicate duration of time, in:C.fit, ut distrahatur in deliberando animus,
Cic. Off. 1, 3, 9; id. Fam. 2, 6, 2:vitiosum esse in dividendo partem in genere numerare,
id. Fin. 2, 9, 26:quod in litteris dandis praeter consuetudinem proxima nocte vigilarat,
id. Cat. 3, 3, 6:ne in quaerendis suis pugnandi tempus dimitteret,
Caes. B. G. 2, 21:in agris vastandis incendiisque faciendis hostibus,
in laying waste, id. ib. 5, 19:in excidenda Numantia,
Cic. Off. 1, 22, 76:cum in immolanda Iphigenia tristis Calchas esset,
id. Or. 21, 74.—In other relations, where a person or thing is thought of as in a certain condition, situation, or relation, in:2.qui magno in aere alieno majores etiam possessiones habent,
Cic. Cat. 2, 8, 18:se in insperatis repentinisque pecuniis jactare,
id. Cat. 2, 9, 20:Larinum in summo timore omnium cum armatis advolavit,
id. Clu. 8, 25.—So freq., of qualities or states of mind: summa in sollicitudine ac timore Parthici belli,
Caes. B. C. 3, 31:torpescentne dextrae in amentia illa?
Liv. 23, 9, 7:hunc diem perpetuum in laetitia degere,
Ter. Ad. 4, 1, 5; Cic. Cat. 4, 1, 2:in metu,
Tac. A. 14, 43:in voluptate,
Cic. Fin. 1, 19, 62:alicui in amore esse,
beloved, id. Verr. 2, 4, 1, § 3:alicui in amoribus esse,
id. Att. 6, 1, 12:res in invidia erat,
Sall. J. 25, 5; Liv. 29, 37, 17: sum in expectatione omnium rerum, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 4, 10:num... Diogenem Stoicum coegit in suis studiis obmutescere senectus?
in his studies, Cic. de Sen. 7, 21:mirificam cepi voluptatem ex tua diligentia: quod in summis tuis occupationibus mihi tamen rei publicae statum per te notum esse voluisti,
even in, notwithstanding your great occupations, id. Fam. 3, 11, 4.—So freq., of business, employment, occupations, etc.: in aliqua re versari,
Cic. Verr. 2, 4, 47, § 105:similia iis, quae in consilio dixerat,
Curt. 5, 5, 23:in certamine armorum atque in omni palaestra quid satis recte cavetur,
Quint. 9, 4, 8:agi in judiciis,
id. 11, 1, 78:tum vos mihi essetis in consilio,
Cic. Rep. 3, 18, 28:in actione... dicere,
Quint. 8, 2, 2.—Of an office, magistracy:in quo tum magistratu forte Brutus erat,
Liv. 1, 59, 7; 4, 17, 1:in eo magistratu pari diligentia se praebuit,
Nep. Han. 7, 5 (cf. B. 1. supra):in ea ipsa causa fuit eloquentissimus,
Cic. Brut, 43, 160:qui non defendit nec obsistit, si potest, injuriae, tam est in vitio, quam, etc.,
is in the wrong, acts wrongly, id. Off. 1, 7, 23:etsi hoc quidem est in vitio, dissolutionem naturae tam valde perhorrescere,
is wrong, id. Fin. 5, 11, 31:non sunt in eo genere tantae commoditates corporis,
id. ib. 4, 12, 29; cf.:an omnino nulla sit in eo genere distinctio,
id. Or. 61, 205:Drusus erat de praevaricatione absolutus in summa quatuor sententiis,
on the whole, Cic. Q. Fr. 2, 16; cf.:et in omni summa, ut mones, valde me ad otium pacemque converto,
id. ib. 3, 5, 5;but, in summa, sic maxime judex credit, etc.,
in a word, in fine, Quint. 9, 2, 72; Auct. B. Alex. 71; Just. 37, 1, 8:horum (juvenum) inductio in parte simulacrum decurrentis exercitus erat: ex parte elegantioris exercitii quam militaris artis,
in part, Liv. 44, 9, 5; cf.:quod mihi in parte verum videtur,
Quint. 2, 8, 6:patronorum in parte expeditior, in parte difficilior interrogatio est,
id. 5, 7, 22:hoc facere in eo homine consueverunt,
in the case of, Caes. B. G. 7, 21:in furibus aerarii,
Sall. C. 52, 12:Achilles talis in hoste fuit,
Verg. A. 2, 540:in hoc homine saepe a me quaeris, etc.,
in the case of, Cic. Verr. 2, 3, 3, § 6: in nominibus impiis, Sall. C. 51, 15:suspectus et in morte matris fuit,
Suet. Vit. 14:qui praesentes metuunt, in absentia hostes erunt, = absentes,
Curt. 6, 3, 8 (cf. I. B. c. supra).—Of the meaning of words, etc.:non solum in eodem sensu, sed etiam in diverso, eadem verba contra,
Quint. 9, 3, 36:aliter voces aut eaedem in diversa significatione ponuntur,
id. 9, 3, 69:Sallustius in significatione ista non superesse sed superare dicit,
Gell. 1, 22, 15:stips non dicitur in significatione trunci,
Charis. 1, 18, 39:semper in significatione ea hortus,
Plin. 19, 4, 19, § 50. —In with abl. of adjj. is used with the verbs esse and habere to express quality:II.cum exitus haud in facili essent, i. e. haud faciles,
Liv. 3, 8, 9:adeo moderatio tuendae libertatis in difficili est,
id. 3, 8, 11; 3, 65, 11; but mostly with adjj. of the first and second declension:in obscuro esse, Liv. praef. § 3: in dubio esse,
id. 2, 3, 1; 3, 19, 8; Ov. H. 19, 174:dum in dubiost animus,
Ter. And. 1, 5, 31; 2, 2, 10:in integro esse,
Cic. Fam. 15, 16, 3; id. Att. 11, 15, 4:in incerto esse,
Liv. 5, 28, 5:in obvio esse,
id. 37, 23, 1:in tuto esse,
id. 38, 4, 10; cf.:videre te in tuto,
Cat. 30, 6:in aequo esse,
Liv. 39, 37, 14; Tac. A. 2, 44:in expedito esse,
Curt. 4, 2, 22:in proximo esse,
Quint. 1, 3, 4:in aperto esse,
Sall. C. 5, 3:in promisco esse,
Liv. 7, 17, 7:in augusto esse,
Cels. 5, 27, 2:in incerto haberi,
Sall. J. 46, 8; Tac. A. 15, 17:in levi habitum,
id. H. 2, 21; cf.:in incerto relinquere,
Liv. 5, 28, 5; Tac. H. 2, 83.With acc.A.In space, with verbs of motion, into or to a place or thing (rarely with names of towns and small islands;2.v. Zumpt, Gram. § 398): influxit non tenuis quidam e Graecia rivulus in hanc urbem,
Cic. Rep. 2, 19:in Ephesum advenit,
Plaut. Mil. 2, 1, 35:in Epirum venire,
Cic. Att. 13, 25, 3:ibo in Piraeeum, visamque, ecquae advenerit in portum ex Epheso navis mercatoria,
Plaut. Bacch. 2, 3, 2: venio ad Piraeea, in quo magis reprehendendus sum, quod... Piraeea scripserim, non Piraeeum, quam in quod addiderim;non enim hoc ut oppido praeposui, sed ut loco,
Cic. Att. 7, 3, 10:se contulisse Tarquinios, in urbem Etruriae florentissimam,
id. Rep. 2, 19:remigrare in domum veterem e nova,
id. Ac. 1, 4, 13:cum in sua rura venerunt,
id. Tusc. 5, 35, 102:a te ipso missi in ultimas gentes,
id. Fam. 15, 9:in Ubios legatos mittere,
Caes. B. G. 4, 11:dein Thalam pervenit, in oppidum magnum et opulentum,
Sall. J. 75, 1:Regillum antiquam in patriam se contulerat,
Liv. 3, 58, 1:abire in exercitum,
Plaut. Am. prol. 102.— With nuntio:cum id Zmyrnam in contionem nuntiatum est,
Tac. A. 4, 56:nuntiatur in castra,
Lact. Most. Pers. 46; cf.:allatis in castra nuntiis,
Tac. H. 4, 32: in manus sumere, tradere, etc., into one's hands:iste unumquodque vas in manus sumere,
Cic. Verr. 2, 4, 27, § 63:Falerios se in manus Romanis tradidisse,
Liv. 5, 27, 3.—Rarely with the verbs ponere, collocare, etc. (pregn., i. e. to bring into... and place there):in crimen populo ponere,
Plaut. Trin. 3, 3, 10:ut liberos, uxores suaque omnia in silvas deponerent,
Caes. B. G. 4, 19:duplam pecuniam in thesauros reponi,
Liv. 29, 19, 7:prius me collocavi in arborem,
Plaut. Aul. 4, 8, 6:sororem et propinquas suas nuptum in alias civitates collocasse,
Caes. B. G. 1, 18.— Motion in any direction, up to, to, into, down to:in caelum ascendere,
Cic. Lael. 23 fin.:filium ipse paene in umeros suos extulisset,
id. de Or. 1, 53, 228:tamquam in aram confugitis ad deum,
up to the altar, id. Tusc. 3, 10, 25:Saturno tenebrosa in Tartara misso,
Ov. M. 1, 113:in flumen deicere,
Cic. Rosc. Am. 25, 70; Nep. Chab. 4, 3.—Denoting mere direction towards a place or thing, and hence sometimes joined with versus, towards:3.quid nunc supina sursum in caelum conspicis,
Plaut. Cist. 2, 3, 78:si in latus aut dextrum aut sinistrum, ut ipsi in usu est, cubat,
Cels. 2, 3:Belgae spectant in septentriones et orientem solem,
Caes. B. G. 1, 1:in orientem Germaniae, in occidentem Hispaniae obtenditur, Gallis in meridiem etiam inspicitur,
Tac. Agr. 10:in laevum prona nixus sedet Inachus urna,
Stat. Th. 2, 218.—With versus:castra ex Biturigibus movet in Arvernos versus,
towards, Caes. B. G. 7, 8 fin.:in Galliam versus movere,
Sall. C. 56, 4: in [p. 913] ltaliam versus, Front. Strat. 1, 4, 11:si in urbem versus venturi erant,
Plin. Ep. 10, 82. —So of that which is thought of as entering into the mind, memory, etc. (cf. I. A. 2. fin.):B.in memoriam reducere,
Cic. Inv 1, 52, 98:in animum inducere,
Liv. 27, 9:in mentem venire,
Cic. Fam. 7, 3:frequens imitatio transit in mores,
Quint. 1, 11, 3. —Or into a writing or speech: in illam Metellinam orationem addidi quaedam,
Cic. Att. 1, 13, 5.—In time, into, till, for:C.dormiet in lucem,
into the daylight, till broad day, Hor. Ep. 1, 18, 34:statim e somno, quem plerumque in diem extrahunt, lavantur,
Tac. G. 22: sermonem in multam noctem produximus, deep into the night, Cic. Rep. Fragm. ap. Arus. Mess. p. 239 Lindem.:in multam noctem luxit,
Suet. Tib. 74:si febris in noctem augetur,
Cels. 7, 27:dixit in noctem atque etiam nocte illatis lucernis,
Plin. Ep. 4, 9, 14:indutias in triginta annos impetraverunt,
for thirty years, Liv. 9, 37, 12; 7, 20, 8:nisi id verbum in omne tempus perdidissem,
forever, Cic. Fam. 5, 15, 1:ad cenam hominem in hortos invitavit in posterum diem,
for the following day, id. Off. 3, 14, 58:audistis auctionem constitutam in mensem Januarium,
id. Agr. 1, 2, 4:subito reliquit annum suum seque in annum proximum transtulit,
id. Mil. 9, 24:solis defectiones itemque lunae praedicuntur in multos annos,
for many years, id. Div. 2, 6, 17:postero die Romani ab sole orto in multum diei stetere in acie,
Liv. 27, 2:qui ab matutino tempore duraverunt in occasum,
Plin. 2, 31, 31, § 99:seritur (semen lini) a Kalendis Octobribus in ortum aquilae,
Col. 2, 10, 17.—With usque:neque illi didicerunt haec usque in senectutem,
Quint. 12, 11, 20:in illum usque diem servati,
id. 8, 3, 68:in serum usque patente cubiculo,
Suet. Oth. 11:regnum trahat usque in tempora fati,
Sil. 11, 392: in posterum (posteritatem) or in futurum, in future, for the future: in praesens, for the present: in perpetuum or in aeternum, forever:sancit in posterum, ne quis, etc.,
Cic. Cat. 4, 5, 10:res dilata est in posterum,
id. Fam. 10, 12, 3:video quanta tempestas invidiae nobis, si minus in praesens, at in posteritatem impendeat,
id. Cat. 1, 9, 22:id aegre et in praesentia hi passi et in futurum etiam metum ceperunt,
Liv. 34, 27, 10; cf.:ingenti omnium et in praesens laetitia et in futurum spe,
id. 30, 17, 1:effugis in futurum,
Tac. H. 1, 71:quod eum tibi quaestoris in loco constitueras, idcirco tibi amicum in perpetuum fore putasti?
Cic. Verr. 2, 1, 30; cf.:oppidum omni periculo in perpetuum liberavit,
id. Fam. 13, 4, 2:quae (leges) non in tempus aliquod, sed perpetuae utilitatis causa in aeternum latae sunt,
Liv. 34, 6, 4: in tempus, for a while, for a short time, for the occasion (postAug.):sensit miles in tempus conficta,
Tac. A. 1, 37:ne urbs sine imperio esset, in tempus deligebatur, qui jus redderet,
id. ib. 6, 11:scaena in tempus structa,
id. ib. 14, 20. —So in diem, for the day, to meet the day's want:nihil ex raptis in diem commeatibus superabat,
Liv. 22, 40, 8:rapto in diem frumento,
id. 4, 10, 1;but, cum illa fundum emisset in diem,
i. e. a fixed day of payment, Nep. Att. 9, 5: in singulos dies, or simply in dies, with comparatives and verbs denoting increase, from day to day, daily:vitium in dies crescit,
Vell. 2, 5, 2:in dies singulos breviores litteras ad te mitto,
Cic. Att. 5, 7:qui senescat in dies,
Liv. 22, 39, 15: in diem, daily:nos in diem vivimus,
Cic. Tusc. 5, 11, 33:in diem et horam,
Hor. S. 2, 6, 47;and in horas,
hourly, id. C. 2, 13, 14; id. S. 2, 7, 10.—In other relations, in which an aiming at, an inclining or striving towards a thing, is conceivable, on, about, respecting; towards, against; for, as; in, to; into:2.id, quod apud Platonem est in philosophos dictum,
about the philosophers, Cic. Off. 1, 9, 28:Callimachi epigramma in Ambraciotam Cleombrotum est,
id. Tusc. 1, 34, 84; cf.:cum cenaret Simonides apud Scopam cecinissetque id car men, quod in eum scripsisset, etc.,
id. de Or. 2, 86, 352:quo amore tandem inflammati esse debemus in ejus modi patriam,
towards, id. ib. 1, 44, 196:in liberos nostros indulgentia,
id. ib. 2, 40, 168:de suis meritis in rem publicam aggressus est dicere,
id. Or. 38, 133: ita ad impietatem in deos, in homines adjunxit injuriam, against, id. N. D. 3, 34 fin.:in dominum quaeri,
to be examined as a witness against, id. Mil. 22, 60:in eos impetum facere,
id. Att. 2, 22, 1:invehi in Thebanos,
Nep. Epam. 6, 1; id. Tim. 5, 3:quaecumque est hominis definitio, una in omnes valet,
id. Leg. 1, 10, 29:num etiam in deos immortales inauspicatam legem valuisse?
Liv. 7, 6, 11:vereor coram in os te laudare amplius,
to your face, Ter. Ad. 2, 4, 5:si in me exerciturus (pugnos), quaeso, in parietem ut primum domes,
Plaut. Am. 1, 1, 168:in puppim rediere rates,
Luc. 3, 545 Burm. (cf.:sic equi dicuntur in frena redire, pulsi in terga recedere, Sulp. ad loc.): Cumis eam vidi: venerat enim in funus: cui funeri ego quoque operam dedi,
to the funeral, to take charge of the funeral, Cic. Att. 15, 1, B:se quisque eum optabat, quem fortuna in id certamen legeret,
Liv. 21, 42, 2:quodsi in nullius mercedem negotia eant, pauciora fore,
Tac. A. 11, 6:haec civitas mulieri redimiculum praebeat, haec in collum, haec in crines,
Cic. Verr. 2, 3, 33:Rhegium quondam in praesidium missa legio,
Liv. 28, 28; so,datae in praesidium cohortes,
Tac. H. 4, 35: hoc idem significat Graecus ille in eam sententiam versus, to this effect or purport, Cic. Div. 2, 10, 25; cf. id. Fam. 9, 15, 4:haec et in eam sententiam cum multa dixisset,
id. Att. 2, 22:qui omnia sic exaequaverunt, ut in utramque partem ita paria redderent, uti nulla selectione uterentur,
id. Fin. 3, 4, 12:in utramque partem disputat,
on both sides, for and against, id. Off. 3, 23, 89: te rogo, me tibi in omnes partes defendendum putes, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10 fin.:facillime et in optimam partem cognoscuntur adulescentes, qui se ad claros et sapientes viros contulerunt,
id. Off. 2, 13, 46:cives Romani servilem in modum cruciati et necati,
in the manner of slaves, Cic. Verr. 1, 5, 13; cf.:miserandum in modum milites populi Romani capti, necati sunt,
id. Prov. Cons. 3, 5:senior quidam Veiens vaticinantis in modum cecinit,
Liv. 5, 15, 4;also: domus et villae in urbium modum aedificatae,
Sall. C. 12, 3:perinde ac si in hanc formulam omnia judicia legitima sint,
Cic. Rosc. Com. 5, 15:judicium quin acciperet in ea ipsa verba quae Naevius edebat, non recusasse,
id. Quint. 20, 63; cf.:senatusconsultum in haec verba factum,
Liv. 30, 43, 9:pax data Philippo in has leges est,
id. 33, 30:Gallia omnis divisa est in partes tres,
Caes. B. G. 1, 1; cf.:quae quidem in confirmationem et reprehensionem dividuntur,
Cic. Part. Or. 9, 33: describebat censores binos in singulas civitates, i. e. for or over each state, id. Verr. 2, 2, 53; cf. id. ib. 2, 4, 26:itaque Titurium Tolosae quaternos denarios in singulas vini amphoras portorii nomine exegisse,
id. Font. 5, 9:extulit eum plebs sextantibus collatis in capita,
a head, for each person, Liv. 2, 33 fin.:Macedonibus treceni nummi in capita statutum est pretium,
id. 32, 17, 2; cf.:Thracia in Rhoemetalcen filium... inque liberos Cotyis dividitur (i. e. inter),
Tac. A. 2, 67.—Of the object or end in view, regarded also as the motive of action or effect:3.non te in me illiberalem, sed me in se neglegentem putabit,
Cic. Fam. 13, 1, 16:neglegentior in patrem,
Just. 32, 3, 1:in quem omnes intenderat curas,
Curt. 3, 1, 21:quos ardere in proelia vidi,
Verg. A. 2, 347:in bellum ardentes,
Manil. 4, 220:nutante in fugam exercitu,
Flor. 3, 10, 4:in hanc tam opimam mercedem agite ( = ut eam vobis paretis, Weissenb. ad loc.),
Liv. 21, 43, 7:certa praemia, in quorum spem pugnarent,
id. 21, 45, 4:in id sors dejecta,
id. 21, 42, 2:in id fide accepta,
id. 28, 17, 9:in spem pacis solutis animis,
id. 6, 11, 5 et saep.:ingrata misero vita ducenda est in hoc, ut, etc.,
Hor. Epod. 17, 63:nec in hoc adhibetur, ut, etc.,
Sen. Ep. 16, 3:alius non in hoc, ut offenderet, facit, id. de Ira, 2, 26, 3: in quod tum missi?
Just. 38, 3, 4.—So, like ad, with words expressing affections or inclination of the mind:in obsequium plus aequo pronus,
Hor. Ep. 1, 18, 10:paratus in res novas,
Tac. H. 4, 32:in utrumque paratus,
Verg. A. 2, 61.—Of the result of an act or effort:4.denique in familiae luctum atque in privignorum funus nupsit,
Cic. Clu. 66, 188:paratusque miles, ut ordo agminis in aciem adsisteret,
Tac. A. 2, 16: excisum Euboicae latus ingens rupis in antrum, Verg. A. 6, 42:portus ab Euroo fluctu curvatus in arcum,
id. ib. 3, 533:populum in obsequia principum formavit,
Just. 3, 2, 9:omnium partium decus in mercedem conruptum erat,
Sall. H. 1, 13 Dietsch:commutari ex veris in falsa,
Cic. Fat. 9, 17; 9, 18:in sollicitudinem versa fiducia est,
Curt. 3, 8, 20.—Esp. in the phrase: in gratiam or in honorem, alicujus, in kindness, to show favor, out of good feeling, to show honor, etc., to any one (first in Liv.; cf. Weissenb. ad Liv. 28, 21, 4;5.Krebs, Antibarb. p. 562): in gratiam levium sociorum injuriam facere,
Liv. 39, 26, 12:pugnaturi in gratiam ducis,
id. 28, 21, 4:quorum in gratiam Saguntum deleverat Hannibal,
id. 28, 39, 13; cf. id. 35, 2, 6; 26, 6, 16:oratio habita in sexus honorem,
Quint. 1, 1, 6:convivium in honorem victoriae,
id. 11, 2, 12:in honorem Quadratillae,
Plin. Ep. 7, 24, 7:in honorem tuum,
Sen. Ep. 20, 7; 79, 2; 92, 1; Vell. 2, 41 al.—In the phrase, in rem esse, to be useful, to avail (cf.: e re esse;6.opp.: contra rem esse): ut aequom est, quod in rem esse utrique arbitremur,
Plaut. Aul. 2, 1, 10:si in rem est Bacchidis,
Ter. Hec. 1, 2, 27; 2, 2, 7:hortatur, imperat, quae in rem sunt,
Liv. 26, 44, 7:cetera, quae cognosse in rem erat,
id. 22, 3, 2; 44, 19, 3:in rem fore credens universos adpellare,
Sall. C. 20, 1; cf.:in duas res magnas id usui fore,
Liv. 37, 15, 7:in hos usus,
Verg. A. 4, 647.—To form adverbial expressions:7.non nominatim, qui Capuae, sed in universum qui usquam coissent, etc.,
in general, Liv. 9, 26, 8; cf.:terra etsi aliquanto specie differt, in universum tamen aut silvis horrida aut paludibus foeda,
Tac. G. 5:in universum aestimanti, etc.,
id. ib. 6:aestate in totum, si fieri potest, abstinendum est (Venere),
wholly, entirely, Cels. 1, 3 fin.; cf. Col. 2, 1, 2:in plenum dici potest, etc.,
fully, Plin. 16, 40, 79, § 217:Marii virtutem in majus celebrare,
beyond due bounds, Sall. J. 73, 5:aliter se corpus habere atque consuevit, neque in pejus tantum, sed etiam in melius,
for the worse, for the better, Cels. 2, 2:in deterius,
Tac. A. 14, 43:in mollius,
id. ib. 14, 39:quid enim est iracundia in supervacuum tumultuante frigidius? Sen. de Ira, 2, 11: civitas saepta muris neque in barbarum corrupta (v. barbarus),
Tac. A. 6, 42; cf.:aucto in barbarum cognomento,
id. H. 5, 2:priusquam id sors cerneret, in incertum, ne quid gratia momenti faceret, in utramque provinciam decerni,
while the matter was uncertain, Liv. 43, 12, 2:nec puer Iliaca quisquam de gente Latinos In tantum spe tollet avos,
so much, Verg. A. 6, 876:in tantum suam felicitatem virtutemque enituisse,
Liv. 22, 27, 4; cf.:quaedam (aquae) fervent in tantum, ut non possint esse usui,
Sen. Q. N. 3, 24:viri in tantum boni, in quantum humana simplicitas intellegi potest,
Vell. 2, 43, 4:quippe pedum digitos, in quantum quaeque secuta est, Traxit,
Ov. M. 11, 71:meliore in omnia ingenio animoque quam fortuna usus,
in all respects, Vell. 2, 13:ut simul in omnia paremur,
Quint. 11, 3, 25:in antecessum dare,
beforehand, Sen. Ep. 118.—Sometimes with esse, habere, etc., in is followed by the acc. (constr. pregn.), to indicate a direction, aim, purpose, etc. (but v. Madvig. Gram. § 230, obs. 2, note, who regards these accusatives as originating in errors of pronunciation); so, esse in potestatem alicujus, to come into and remain in one ' s power: esse in mentem alicui, to come into and be in one ' s mind: esse in conspectum, to appear to and be in sight: esse in usum, to come into use, be used, etc.:III.quod, qui illam partem urbis tenerent, in eorum potestatem portum futurum intellegebant,
Cic. Verr. 2, 5, 38:ut portus in potestatem Locrensium esset,
Liv. 24, 1, 13; 2, 14, 4:eam optimam rem publicam esse duco, quae sit in potestatem optimorum,
Cic. Leg. 3, 17:neque enim sunt motus in nostram potestatem,
Quint. 6, 2, 29:numero mihi in mentem fuit,
Plaut. Am. 1, 1, 25; cf.:ecquid in mentem est tibi?
id. Bacch. 1, 2, 53:nec prius surrexisse ac militibus in conspectum fuisse, quam, etc.,
Suet. Aug. 16:quod satis in usum fuit, sublato, ceterum omne incensum est,
Liv. 22, 20, 6: ab hospitibus clientibusque suis, ab exteris nationibus, quae in amicitiam populi Romani dicionemque essent, injurias propulsare, Cic. Div. ap. Caecil. 20, 66: adesse in senatum [p. 914] jussit a. d. XIII. Kal. Octobr., id. Phil. 5, 7, 19.—Less freq. with habere: facito in memoriam habeas tuam majorem filiam mihi te despondisse, call or bring to mind, Plaut. Poen. 5, 4, 108:M. Minucium magistrum equitum, ne quid rei bellicae gereret, prope in custodiam habitum,
put in prison, kept in prison, Liv. 22, 25, 6:reliquos in custodiam habitos,
Tac. H. 1, 87.—So rarely with other verbs:pollicetur se provinciam Galliam retenturum in senatus populique Romani potestatem,
Cic. Phil. 3, 4, 8. —In composition, n regularly becomes assimilated to a foll. l, m, or r, and is changed before the labials into m: illabor, immitto, irrumpo, imbibo, impello.—As to its meaning, according as it is connected with a verb of rest or motion, it conveys the idea of existence in a place or thing, or of motion, direction, or inclination into or to a place or thing: inesse; inhibere, inferre, impellere, etc. See Hand, Turs. III. pp. 243- 356.2.in (before b and p, im; before l, m, and r, the n assimilates itself to these consonants), an inseparable particle [kindred with Sanscr. a-, an-; Gr. a-, an; Goth. and Germ. un-], which negatives the meaning of the noun or participle with which it is connected; Engl. un-, in-, not: impar, unequal: intolerabilis, unbearable, intolerable: immitis, not mild, rude, etc. -
10 revers
revers [ʀ(ə)vεʀ]masculine nound. ( = coup du sort) setback* * *ʀ(ə)vɛʀnom masculin invariable1) ( dos) ( de feuille) back, reverse; ( de tissu) wrong side; ( de médaille) reversele revers de la médaille — fig the downside (colloq)
2) ( repli) ( de veste) lapel; ( de pantalon) turn-up GB, cuff US; ( de manche) cuff3) ( au tennis) backhand (stroke)•Phrasal Verbs:••toute médaille a son revers — Proverbe there is no rose without a thorn
* * *ʀ(ə)vɛʀ nm1) [feuille, main] back2) [étoffe] reverse, reverse side3) [pièce, médaille] back, reverse4) TENNIS, PING-PONG backhandElle a un excellent revers. — She has an excellent backhand.
5) [veston] lapel, [pantalon] turn-up6) (= échec) setback7)prendre à revers MILITAIRE — to take from the rear
* * *revers nm inv1 ( dos) ( de feuille) back, reverse; ( de tissu) wrong side; ( de main) back; (de médaille, pièce) reverse; d'un revers de la main with the back of one's hand; le revers de la médaille fig the downside○, the disagreeable aspect; prendre une armée à revers Mil to attack an army from the rear;3 ( au tennis) backhand (stroke); faire un revers to play a backhand (stroke);revers de fortune reversal of fortune.toute médaille a son revers Prov there is no rose without a thorn.[rəvɛr] nom masculin1. [d'une blouse, d'un veston] lapel[d'une manche] (turned-back) cuff[d'un uniforme] facingcol/bottes à revers turned-down collar/boots2. [d'une feuille, d'un tissu, d'un tableau, de la main] back[d'une médaille, d'une pièce] reverse (side)c'est le revers de la médaille that's the other side of the coin, there's the rub3. [échec, défaite] setbackrevers de fortune reverse of fortune, setback (in one's fortunes)à revers locution adverbialeMILITAIRE from ou in the rear -
11 concepta
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
12 concipio
con-cĭpĭo, cēpi, ceptum, 3, v. a. [capio], to take or lay hold of, to take to one's self, to take in, take, receive, etc. (class. in prose and poetry).I.Prop.A.In gen.:B.nuces si fregeris, vix sesquimodio concipere possis,
Varr. R. R. 1, 7, 3:truleum latius, quo concipiat aquam,
id. L. L. 5, § 118 Müll.; cf. Lucr. 6, 503; and:concipit Iris aquas,
draws up, Ov. M. 1, 271:madefacta terra caducas Concepit lacrimas, id. ib 6, 397: imbres limumque,
Col. Arb. 10, 3.—Of water, to take up, draw off, in a pipe, etc.:Alsietinam aquam,
Front. Aquaed. 11; 5 sqq.— Pass., to be collected or held, to gather:pars (animae) concipitur cordis parte quādam,
Cic. N. D. 2, 55, 138:ut quisque (umor) ibi conceptus fuerit, quam celerrime dilabatur,
Col. 1, 6, 5.—Hence, con-cepta, ōrum, n. subst., measures of fluids, capacity of a reservoir, etc.:amplius quam in conceptis commentariorum,
i. e. the measures described in the registers, Front. Aquaed. 67; 73.—Of the approach of death:cum jam praecordiis conceptam mortem contineret,
Cic. Tusc. 1, 40, 96:ventum veste,
Quint. 11, 3, 119; cf.:plurimum ventorum,
Plin. 16, 31, 57, § 131; and:magnam vim venti,
Curt. 4, 3, 2:auram,
id. 4, 3, 16; cf. Ov. M. 12, 569:aëra,
id. ib. 1, 337:ignem,
Lucr. 6, 308; so Cic. de Or. 2, 45, 190; Liv. 21, 8, 12; 37, 11, 13; Ov. M. 15, 348.—Of lime slaked:ubi terrenā silices fornace soluti concipiunt ignem liquidarum aspergine aquarum,
Ov. M. 7, 108 al.; cf.:lapidibus igne concepto,
struck, Vulg. 2 Macc. 10, 3:flammam,
Caes. B. C. 2, 14:flammas,
Ov. M. 1, 255; cf.of the flame of love: flammam pectore,
Cat. 64, 92:ignem,
Ov. M. 9, 520; 10, 582:validos ignes,
id. ib. 7, 9:medicamentum venis,
Curt. 3, 6, 11:noxium virus,
Plin. 21, 13, 44, § 74:morbum,
Col. 7, 5, 14:in eā parte nivem concipi,
is formed, Sen. Q. N. 4, 2, 1. —Of disease:is morbus aestate plerumque concipitur,
Col. 7, 5, 14:si ex calore et aestu concepta pestis invasit,
id. 7, 5, 2.—In partic.1. (α).Absol.:(β).more ferarum putantur Concipere uxores,
Lucr. 4, 1266; Varr. R. R. 2, 1, 17:cum concepit mula,
Cic. Div. 2, 22, 50:ex illo concipit ales,
Ov. M. 10, 328 et saep.:(arbores) concipiunt variis diebus et pro suā quaeque naturā,
Plin. 16, 25, 39, § 94.—With acc.:* b.ut id, quod conceperat, servaret,
Cic. Clu. 12, 33:Persea, quem pluvio Danaë conceperat auro,
Ov. M. 4, 611:aliquem ex aliquo,
Cic. Clu. 11, 31; Suet. Aug. 17; id. Claud. 27:ex adulterio,
id. Tib. 62:de aliquo,
Ov. M. 3, 214:alicujus semine,
id. ib. 10, 328:ova (pisces),
Plin. 9, 51, 75, § 165.— Poet.:concepta crimina portat, i. e. fetum per crimen conceptum,
Ov. M. 10, 470 (cf. id. ib. 3, 268):omnia, quae terra concipiat semina,
Cic. N. D. 2, 10, 26:frumenta quaedam in tertio genu spicam incipiunt concipere,
Plin. 18, 7, 10, § 56.— Subst.: conceptum, i, n., the fetus:ne praegnanti medicamentum, quo conceptum excutitur, detur,
Scrib. Ep. ad Callist. p. 3:coacta conceptum a se abigere,
Suet. Dom. 22.—In Ovid, meton., of a woman, to unite herself in marriage, to marry, wed:2.Dea undae, Concipe. Mater eris juvenis, etc.,
Ov. M. 11, 222.—Concipere furtum, in jurid. Lat., to find out or discover stolen property, Just. Inst. 4, 1, § 4; cf.: penes quem res concepta et inventa [p. 401] est, Paul. Sent. 2, 31, 5; Gell. 11, 18, 9 sq.; Gai Inst. 3, 186.—II.Trop.A.To take or seize something by the sense of sight, to see, perceive (cf. comprehendo, II. A.):B. 1.haec tanta oculis bona concipio,
Plaut. Poen. 1, 2, 65.—Far more freq.,In gen., to comprehend intellectually, to take in, imagine, conceive, think:2.agedum, inaugura fierine possit, quod nunc ego mente concipio,
Liv. 1, 36, 3; so,aliquid animo,
id. 9, 18, 8; cf.:imaginem quandam concipere animo perfecti oratoris,
Quint. 1, 10, 4; cf. id. 2, 20, 4; 9, 1, 19 al.:quid mirum si in auspiciis imbecilli animi superstitiosa ista concipiant?
Cic. Div. 2, 39, 81:quantalibet magnitudo hominis concipiatur animo,
Liv. 9, 18, 8 Drak. ad loc.:de aliquo summa concipere,
Quint. 6, prooem. §2: onus operis opinione prima concipere,
id. 12, prooem. § 1: protinus concepit Italiam et arma virumque, conceived the plan of the Æneid, Mart. 8, 56, 19.—In partic., to understand, comprehend, perceive:C.quoniam principia rerum omnium animo ac mente conceperit,
Cic. Leg. 1, 22, 59:quae neque concipi animo nisi ab iis qui videre, neque, etc.,
Plin. 36, 15, 24, § 124:fragor, qui concipi humanā mente non potest,
id. 33, 4, 21, § 73:concipere animo potes, quam simus fatigati,
Plin. Ep. 3, 9, 24.—With acc. and inf.:quod ita juratum est, ut mens conciperet fleri oportere, id servandum est,
Cic. Off. 3, 29, 107:forsitan et lucos illic concipias animo esse,
Ov. M. 2, 77:concepit, eos homines posse jure mulceri,
Vell. 2, 117, 3; Cels. 7 praef. fin. —To receive in one's self, adopt, harbor any disposition of mind, emotion, passion, evil design, etc., to give place to, foster, to take in, receive; to commit (the figure derived from the absorbing of liquids;D.hence): quod non solum vitia concipiunt ipsi, sed ea infundunt in civitatem,
Cic. Leg. 3, 14, 32:inimicitiae et aedilitate et praeturā conceptae,
Caes. B. C. 3, 16; so,mente vaticinos furores,
Ov. M. 2, 640:animo ingentes iras,
id. ib. 1, 166:spem,
id. ib. 6, 554; cf.:spemque metumque,
id. F. 1, 485:aliquid spe,
Liv. 33, 33, 8:amorem,
Ov. M. 10, 249:pectore tantum robur,
Verg. A. 11, 368:auribus tantam cupiditatem,
Cic. Verr. 2, 4, 45, § 101 al.:re publicā violandā fraudis inexpiabiles concipere,
id. Tusc. 1, 30, 72:malum aut scelus,
id. Cat. 2, 4, 7:scelus in sese,
id. Verr. 2, 1, 4, § 9:flagitium cum aliquo,
id. Sull. 5, 16.—To draw up, comprise, express something in words, to compose (cf. comprehendo, II. C.):quod ex animi tui sententiā juraris, sicut verbis concipiatur more nostro,
Cic. Off. 3, 29, 108:vadimonium,
id. Q. Fr. 2, 13 (15), 3:jusjurandum,
Liv. 1, 32, 8; Tac. H. 4, 41; cf.:jurisjurandi verba,
id. ib. 4, 31;and verba,
Liv. 7, 5, 5:edictum,
Dig. 13, 6, 1:libellos,
ib. 48, 19, 9:stipulationem,
ib. 41, 1, 38:obligationem in futurum,
ib. 5, 1, 35:actionem in bonum et aequum,
ib. 4, 5, 8:foedus,
Verg. A. 12, 13 (id est conceptis verbis:concepta autem verba dicuntur jurandi formula, quam nobis transgredi non licet, Serv.): audet tamen Antias Valerius concipere summas (of the slain, etc.),
to report definitely, Liv. 3, 5, 12.—T. t., of the lang. of religion, to make something (as a festival, auspices, war, etc.) known, to promulgate, declare in a set form of words, to designate formally:ubi viae competunt tum in competis sacrificatur: quotannis is dies (sc. Compitalia) concipitur,
Varr. L. L. 6, § 25 Müll.:dum vota sacerdos Concipit,
Ov. M. 7, 594:sic verba concipito,
repeat the following prayer, Cato, R. R. 139, 1; 141, 4:Latinas sacrumque in Albano monte non rite concepisse (magistratus),
Liv. 5, 17, 2 (cf. conceptivus):auspicia,
id. 22, 1, 7:locus quibusdam conceptis verbis finitus, etc.,
Varr. L. L. 7, § 8 Müll.:ut justum conciperetur bellum,
id. ib. 5, §86 ib.—So of a formal repetition of set words after another person: senatus incohantibus primoribus jus jurandum concepit,
Tac. H. 4, 41:vetus miles dixit sacramentum... et cum cetera juris jurandi verba conciperent, etc.,
id. ib. 4, 31: verba jurationis concipit, with acc. and inf., he takes the oath, that, etc., Macr. S. 1, 6, 30.—Hence, conceptus, a, um, P. a., formal, in set form:verbis conceptissimis jurare,
Petr. 113, 13.—Hence, absol.: mente concepta, things apprehended by the mind, perceptions: consuetudo jam tenuit, ut mente concepta sensus vocaremus, Quint. 8, 5, 2; cf. id. 5, 10, 4. -
13 compono
com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).I.In gen., of different objects.A. 1.Of things in gen.:b.aridum lignum,
Hor. C. 3, 17, 14:composita fronde,
Prop. 1, 20, 22:uvas in tecto in cratibus,
Cato, R. R. 112, 2:in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,
Cic. Deiot. 6, 17:(amomum) manipulatim leniter componitur,
Plin. 12, 13, 28, § 48:amphoras in culleum,
Cato, R. R. 113, 2:ligna in caminum,
id. ib. 37, 5.—To bring into contact, fit together, join:c.quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?
Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,
id. ib. p. 260, 30:conponens manibusque manus atque ori bus ora,
Verg. A. 8, 486:Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,
Prop. 2, 2, 12; cf.caput,
Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:ossa,
Cels. 8, 10, 2:jugulum,
id. 8, 8, 8 et saep.—Esp., to pack up for a journey, etc.:2.omnia composta sunt quae donavi,
Plaut. Mil. 4, 7, 21:i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,
Ter. Hec. 4, 3, 5:dum tota domus raeda componitur una,
Juv. 3, 10.—Of persons:B.is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,
Verg. A. 8, 322:et tabula una duos poterit componere amantes,
Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—To set in opposition.1.To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:2.Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,
Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:staturam habere Threcis cum Threce conpositi,
Sen. Q. N. 4, praef. 8;and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,
Quint. 2, 17, 34:cuive virum mallem memet componere,
Sil. 10, 70:componimur Vecordi Decio,
id. 11, 212:hunc fatis,
id. 1, 39:cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,
Luc. 3, 196;and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,
Hor. S. 1, 1, 103:ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,
Sen. Prov. 1, 2, 9:non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,
Quint. 2, 17, 33;and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,
confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—To oppose by way of comparison, to compare, contrast.(α).With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):(β).nec divis homines componier aequom'st,
Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):si parva licet conponere magnis,
Verg. G. 4, 176:parvis conponere magna solebam,
id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?
id. ib. 15, 530:divinis humana,
Aus. Ecl. 1, 10.—With acc. and cum:II.ubi Metelli dicta cum factis conposuit,
Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.In partic.A.Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.1. (α).With ex:(β).exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,
Sall. J. 18, 3:genus humanum ex corpore et anima conpositum,
id. ib. 2, 1:liber ex alienis orationibus compositus,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,
Quint. 1, 10, 6:ex quo (umore) componi debet (medicamentum),
Cels. 6, 7, 1 fin. —With abl.:(γ).mensam gramine,
Sil. 15, 51.—With acc. alone:2.medicamentum,
Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—Esp., of buildings, etc., to construct, build:3.qui cuncta conposuit,
i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:urbem,
Verg. A. 3, 387:illa (templa) deis,
Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:aggere conposito tumuli,
Verg. A. 7, 6:deletas Thebas,
Prop. 2, 6, 5.—Of words, to compound:4.vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),
Quint. 1, 5, 3.—Of writings, speeches, etc.a.To compose, write, construct (very freq.):b.leges,
Lucr. 4, 966:compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,
Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:quartum librum,
id. de Or. 2, 55, 224:libros,
id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:libellos,
Quint. 12, 8, 5:actiones,
Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:argumentum,
Cic. Att. 15, 4, 3:edictum eis verbis,
id. Verr. 2, 1, 45, § 116:edictum eorum arbitratu,
id. ib. 2, 1, 46, §119: artes,
books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:artificium,
id. de Or. 2, 19, 83:commentarium consulatus mei,
id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:quarum (litterarum) exemplum,
Cic. Agr. 2, 20, 53:quandam disciplinae formulam,
id. Ac. 1, 4, 17:stipulationum et judiciorum formulas,
id. Leg. 1, 4, 14:interdictum,
id. Caecin. 21, 59:poema,
id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:senatus consultum,
Cic. Fam. 10, 22, 2:testimonium,
id. Att. 15, 15, 1:verba ad religionem deorum immortalium,
id. Dom. 47, 124:de judicialibus causis aliqua,
Quint. 3, 6, 104:aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,
Tac. A. 16, 14:Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,
Cic. Mur. 12, 26:carmina,
Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:epistulas,
id. ib. 2, 70:litteras nomine Marcelli,
Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,
Liv. 1, 35, 2:blanditias tremula voce,
Tib. 1, 2, 91:meditata manu verba trementi,
Ov. M. 9, 521:versus,
Hor. S. 1, 4, 8:mollem versum,
Prop. 1, 7, 19:cantus,
Tib. 1, 2, 53:in morem annalium,
Tac. Or. 22:orationes adversus aliquem,
id. ib. 37:litteras ad aliquem,
id. A. 15, 8; 14, 22:probra in Gaium,
id. ib. 6, 9;14, 50: multa et atrocia in Macronem,
id. ib. 6, 44 (38) et saep.—Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:B.tuas laudes,
Tib. 4, 1, 35:res gestas,
Hor. Ep. 2, 1, 251:tempora Iliaca,
Vell. 1, 3, 2:bellum Troicum,
id. 1, 5, 3:Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,
Tac. Or. 14:veteres populi Romani res,
id. A. 4, 32:Neronis res,
id. ib. 1, 1; 11, 11.—From the notion of closing.1.To put away, put aside, put in place:2.armamentis conplicandis, conponendis studuimus,
i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,
Liv. 26, 39, 8:vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,
id. 36, 44, 2:arma,
Hor. C. 4, 14, 52:tristes istos conpone libellos,
put aside, Prop. 1, 9, 13.—To store up, put away, collect:3.nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,
Verg. A. 8, 317:ego conposito securus acervo Despiciam dites,
Tib. 1, 1, 77;so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,
Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:pernas,
Cato, R. R. 162, 12:tergora (suis),
Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:caepam in fidelia,
id. 12, 10, 2:herbas,
id. 12, 13, 2:poma,
id. 12, 47, 5:olivas,
Pall. Nov. 22, 5:herbam olla nova,
Scrib. Comp. 60:faenum,
Dig. 19, 2, 11, § 4:fructus in urceis, capsellis,
ib. 33, 7, 12, §1.—Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:4. a.tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,
Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):cinerem,
Ov. F. 3, 547:cinerem ossaque,
Val. Fl. 7, 203:sic ego conponi versus in ossa velim,
Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:quem... prope cognatos conpositum cineres,
Cat. 68, 98:omnes composui (meos),
Hor. S. 1, 9, 28:compositi busta avi,
Ov. F. 5, 426:Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,
Tac. H. 1, 47:componi tumulo eodem,
Ov. M. 4, 157:toro Mortua componar,
id. ib. 9, 504:alto Conpositus lecto,
Pers. 3, 104:aliquem terra,
Sil. 9, 95.—Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:b.cum mare compositum est,
Ov. A. A. 3, 259:aquas,
id. H. 13, 136:fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,
Luc. 5, 702.—Of persons:5.nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,
Quint. 11, 2, 5:ubi jam thalamis se conposuere,
Verg. G. 4, 189:defessa membra,
id. ib. 4, 438:si bene conpositus somno vinoque jacebit,
Ov. Am. 1, 4, 53.—To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.a.With personal object:b.aversos amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:ceteros clementia,
Tac. A. 12, 55:comitia praetorum,
id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:juvenes concitatos,
Quint. 1, 10, 32; cf.:barbarum animos,
Tac. A. 14, 39:gentem,
Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:prima (pars philosophiae) conponit animum,
Sen. Ep. 89, 9:argumentum conpositae mentis,
id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:mentem somno,
id. 3, 162:religio saevas componit mentis,
id. 13, 317.—Of places, countries, etc.:c.C. Caesar componendae Armeniae deligitur,
Tac. A. 2, 4:Campaniam,
id. H. 4, 3:Daciam,
id. ib. 3, 53.—With abstr. or indef. objects:d.si possum hoc inter vos conponere,
Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?
Ter. Phorm. 4, 3, 17:gaudens conponi foedere bellum,
Verg. A. 12, 109; so,bellum,
Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:bella,
Tac. A. 3, 56:cum vellet pro communi amico controversias regum componere,
Caes. B. C. 3, 109:uti per colloquia omnes controversiae componantur,
id. ib. 1, 9 fin.:curas,
Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:lites,
Verg. E. 3, 108:seditionem civilem,
Suet. Caes. 4:statum Orientis,
id. Calig. 1:Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,
Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:legatorum res et bello turbatas,
id. 45, 16, 2:res Germanicas,
Suet. Vit. 9:discordias,
Tac. H. 4, 50:compositis praesentibus,
id. A. 1, 45:odia et certamina,
id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:pacem componi volo Meo patri cum matre,
Plaut. Merc. 5, 2, 113:si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,
Liv. 30, 40, 13:at me conposita pace fefellit Amor,
Prop. 2, 2, 2:pax circa Brundusium composita,
Vell. 2, 75, 3:pacem cum Pyrrho,
Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—Absol.:C. 1.coheredes mei conponere et transigere cupiebant,
Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,
Cic. Rosc. Am. 47, 136:Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,
Caes. B. C. 3, 16.—In gen., to arrange, adjust, order, set in order:2.aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,
Verg. A. 1, 697:ad ictum militaris gladii conposita cervice,
Sen. Cons. Marc. 26, 2:diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,
id. Q. N. 6, 30, 4:si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,
Cic. Div. 2, 47, 98:tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,
id. Att. 4, 9, 1.—Esp., milit. t. t.:3.se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),
Liv. 44, 38, 11:conpositi numero in turmas,
Verg. A. 11, 599:cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,
Tac. H. 4, 35:agmen,
id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:ordines,
id. H. 4, 33:vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. ib. 3, 35:pugnae exercitum,
id. A. 13, 40:auxilia in numerum legionis,
id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:equitem per turmas,
id. ib. 15, 29:insidias in montibus,
Just. 1, 3, 11.—Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:4.ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,
id. Brut. 17, 68.—With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:5.suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?
Plaut. Most. 1, 3, 97:composito et delibuto capillo,
Cic. Rosc. Am. 46, 135:comas,
Ov. R. Am. 679:crines,
Verg. G. 4, 417:ne turbarentur comae, quas componi, etc.,
Quint. 11, 3, 148:togam,
to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,
Ov. M. 4, 318:pulvinum facili manu,
id. A. A. 1, 160; cf.torum,
id. F. 3, 484:jam libet componere voltus,
id. M. 13, 767:vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,
Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:(Tiberius) compositus ore,
id. ib. 2, 34:vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,
distorting, Suet. Calig. 50.—In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:D.ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,
Plin. Ep. 7, 1, 6:orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,
Quint. 9, 1, 21:utraque manu ad modum aliquid portantium composita,
id. 11, 3, 120:ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,
id. 1, 11, 19:figuram ad imitationem alterius scripturae,
id. 9, 2, 34:nec ad votum composita civitas,
Tac. Or. 41:cuncta ad decorem inperi conposita,
id. H. 1, 71:cunctis ad tristitiam conpositis,
id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:voltus conponere famae Taedet,
to adapt, Tib. 4, 7, 9:venturis carbasa ventis,
Luc. 3, 596:me quoque mittendis rectum componite telis,
id. 3, 717. —With in:Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,
disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.(α).With acc.:(β).ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,
Cic. Att. 15, 26, 3:quod adest memento Componere aequus,
Hor. C. 3, 29, 33:conposita atque constituta re publica,
Cic. Leg. 3, 18, 42:necdum compositis maturisve satis consiliis,
Liv. 4, 13, 5:(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,
Cic. Brut. 22, 87:tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,
id. Or. 42, 143:ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,
Sall. J. 43, 5; 94, 1:in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,
Tac. H. 2, 55:dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,
id. A. 12, 68.—With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:2.cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,
Cic. Leg. 2, 13, 32:omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,
Quint. 10, 1, 43:animum ad omnes casus,
id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,
Quint. 9, 4, 114:cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,
Sen. Tranq. 9, 2. —To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.(α).In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:(β).quin jam virginem Despondi: res composita'st,
Ter. Ad. 4, 7, 17:ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,
Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:societatem praedarum cum latronibus conposuisse,
Sall. H. 4, 11 Dietsch:crimen ab inimicis Romae conpositum,
Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:conpositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:ita conposito dolo digrediuntur,
id. ib. 111, 4:conposito jam consilio,
Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;convenerat autem, etc.,
id. 25, 9, 8:sub noctem susurri Composita repetantur hora,
Hor. C. 1, 9, 20:ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,
Verg. A. 12, 315:compositis notis,
Tib. 1, 2, 22:crimen ac dolum ultro,
Tac. H. 1, 34:proditionem,
id. ib. 2, 100:seditionem,
id. ib. 4, 14:insidias,
id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—With rel.-clause:(γ).cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,
Liv. 40, 40, 14.—With inf.:(δ).ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,
Tac. A. 3, 40.—Pass. impers.:(ε).ut domi compositum cum Marcio erat,
Liv. 2, 37, 1.—With ut and subj.:3.compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,
Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):A.ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,
Plaut. Am. 1, 1, 211:nec bene mendaci risus conponitur ore,
Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,
Prop. 2, 9, 31:insidias in me conponis inanes,
id. 2, 32 (3, 30), 19:compositas insidias fatoque evitatas ementitur,
Tac. A. 13, 47:si haec fabulosa et composita videntur,
id. Or. 12; id. Agr. 40:quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,
id. A. 15, 16; cf.:vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,
exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,
Tac. Agr. 42:is in maestitiam compositus,
id. H. 2, 9; 1, 54:in securitatem,
id. A. 3, 44.—Rarely with ad:tunc compositus ad maestitiam,
Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:B.quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,
Liv. 28, 22, 13:intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,
Sen. Vit. Beat. 8, 3:composita et quieta et beata respublica,
Tac. Or. 36. —Of writings:quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,
Quint. 1, pr. § 8; cf.:illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,
elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,
Cic. Or. 70, 232.—Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:C.perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,
Cic. Verr. 1, 1, 11; so,equus bene natura compositus,
Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,
Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,
Quint. 2, 8, 7:aeque in adulationem compositus (sacerdos),
Curt. 4, 7, 26:(Attici) non maxime ad risum compositi,
Quint. 6, 3, 18:natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,
Tac. H. 2, 5.—Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:D.ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,
Plin. Ep. 2, 17, 2:lenis et nitidi et compositi generis amatores,
Quint. 10, 1, 44:actio,
id. 11, 3, 110:aetas,
mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:supercilium (opp. erectum),
id. 11, 3, 74:repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,
Flor. 3, 23, 3.—Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):(α).verba,
Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:voces,
id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:(β).tum ex composito orta vis,
Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,(γ).More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;not in Quint.): ambulare,
Col. 6, 2, 5:indutus,
Gell. 1, 5, 2:composite et apte dicere,
Cic. Or. 71, 236:composite, ornate, copiose eloqui,
id. De Or. 1, 11, 48:composite atque magnifice casum reipublicae miserati,
Sall. C. 51, 9:bene et composite disseruit,
id. Ib. 52.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3. -
14 compositum
com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).I.In gen., of different objects.A. 1.Of things in gen.:b.aridum lignum,
Hor. C. 3, 17, 14:composita fronde,
Prop. 1, 20, 22:uvas in tecto in cratibus,
Cato, R. R. 112, 2:in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,
Cic. Deiot. 6, 17:(amomum) manipulatim leniter componitur,
Plin. 12, 13, 28, § 48:amphoras in culleum,
Cato, R. R. 113, 2:ligna in caminum,
id. ib. 37, 5.—To bring into contact, fit together, join:c.quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?
Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,
id. ib. p. 260, 30:conponens manibusque manus atque ori bus ora,
Verg. A. 8, 486:Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,
Prop. 2, 2, 12; cf.caput,
Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:ossa,
Cels. 8, 10, 2:jugulum,
id. 8, 8, 8 et saep.—Esp., to pack up for a journey, etc.:2.omnia composta sunt quae donavi,
Plaut. Mil. 4, 7, 21:i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,
Ter. Hec. 4, 3, 5:dum tota domus raeda componitur una,
Juv. 3, 10.—Of persons:B.is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,
Verg. A. 8, 322:et tabula una duos poterit componere amantes,
Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—To set in opposition.1.To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:2.Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,
Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:staturam habere Threcis cum Threce conpositi,
Sen. Q. N. 4, praef. 8;and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,
Quint. 2, 17, 34:cuive virum mallem memet componere,
Sil. 10, 70:componimur Vecordi Decio,
id. 11, 212:hunc fatis,
id. 1, 39:cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,
Luc. 3, 196;and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,
Hor. S. 1, 1, 103:ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,
Sen. Prov. 1, 2, 9:non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,
Quint. 2, 17, 33;and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,
confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—To oppose by way of comparison, to compare, contrast.(α).With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):(β).nec divis homines componier aequom'st,
Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):si parva licet conponere magnis,
Verg. G. 4, 176:parvis conponere magna solebam,
id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?
id. ib. 15, 530:divinis humana,
Aus. Ecl. 1, 10.—With acc. and cum:II.ubi Metelli dicta cum factis conposuit,
Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.In partic.A.Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.1. (α).With ex:(β).exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,
Sall. J. 18, 3:genus humanum ex corpore et anima conpositum,
id. ib. 2, 1:liber ex alienis orationibus compositus,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,
Quint. 1, 10, 6:ex quo (umore) componi debet (medicamentum),
Cels. 6, 7, 1 fin. —With abl.:(γ).mensam gramine,
Sil. 15, 51.—With acc. alone:2.medicamentum,
Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—Esp., of buildings, etc., to construct, build:3.qui cuncta conposuit,
i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:urbem,
Verg. A. 3, 387:illa (templa) deis,
Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:aggere conposito tumuli,
Verg. A. 7, 6:deletas Thebas,
Prop. 2, 6, 5.—Of words, to compound:4.vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),
Quint. 1, 5, 3.—Of writings, speeches, etc.a.To compose, write, construct (very freq.):b.leges,
Lucr. 4, 966:compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,
Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:quartum librum,
id. de Or. 2, 55, 224:libros,
id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:libellos,
Quint. 12, 8, 5:actiones,
Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:argumentum,
Cic. Att. 15, 4, 3:edictum eis verbis,
id. Verr. 2, 1, 45, § 116:edictum eorum arbitratu,
id. ib. 2, 1, 46, §119: artes,
books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:artificium,
id. de Or. 2, 19, 83:commentarium consulatus mei,
id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:quarum (litterarum) exemplum,
Cic. Agr. 2, 20, 53:quandam disciplinae formulam,
id. Ac. 1, 4, 17:stipulationum et judiciorum formulas,
id. Leg. 1, 4, 14:interdictum,
id. Caecin. 21, 59:poema,
id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:senatus consultum,
Cic. Fam. 10, 22, 2:testimonium,
id. Att. 15, 15, 1:verba ad religionem deorum immortalium,
id. Dom. 47, 124:de judicialibus causis aliqua,
Quint. 3, 6, 104:aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,
Tac. A. 16, 14:Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,
Cic. Mur. 12, 26:carmina,
Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:epistulas,
id. ib. 2, 70:litteras nomine Marcelli,
Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,
Liv. 1, 35, 2:blanditias tremula voce,
Tib. 1, 2, 91:meditata manu verba trementi,
Ov. M. 9, 521:versus,
Hor. S. 1, 4, 8:mollem versum,
Prop. 1, 7, 19:cantus,
Tib. 1, 2, 53:in morem annalium,
Tac. Or. 22:orationes adversus aliquem,
id. ib. 37:litteras ad aliquem,
id. A. 15, 8; 14, 22:probra in Gaium,
id. ib. 6, 9;14, 50: multa et atrocia in Macronem,
id. ib. 6, 44 (38) et saep.—Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:B.tuas laudes,
Tib. 4, 1, 35:res gestas,
Hor. Ep. 2, 1, 251:tempora Iliaca,
Vell. 1, 3, 2:bellum Troicum,
id. 1, 5, 3:Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,
Tac. Or. 14:veteres populi Romani res,
id. A. 4, 32:Neronis res,
id. ib. 1, 1; 11, 11.—From the notion of closing.1.To put away, put aside, put in place:2.armamentis conplicandis, conponendis studuimus,
i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,
Liv. 26, 39, 8:vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,
id. 36, 44, 2:arma,
Hor. C. 4, 14, 52:tristes istos conpone libellos,
put aside, Prop. 1, 9, 13.—To store up, put away, collect:3.nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,
Verg. A. 8, 317:ego conposito securus acervo Despiciam dites,
Tib. 1, 1, 77;so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,
Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:pernas,
Cato, R. R. 162, 12:tergora (suis),
Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:caepam in fidelia,
id. 12, 10, 2:herbas,
id. 12, 13, 2:poma,
id. 12, 47, 5:olivas,
Pall. Nov. 22, 5:herbam olla nova,
Scrib. Comp. 60:faenum,
Dig. 19, 2, 11, § 4:fructus in urceis, capsellis,
ib. 33, 7, 12, §1.—Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:4. a.tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,
Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):cinerem,
Ov. F. 3, 547:cinerem ossaque,
Val. Fl. 7, 203:sic ego conponi versus in ossa velim,
Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:quem... prope cognatos conpositum cineres,
Cat. 68, 98:omnes composui (meos),
Hor. S. 1, 9, 28:compositi busta avi,
Ov. F. 5, 426:Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,
Tac. H. 1, 47:componi tumulo eodem,
Ov. M. 4, 157:toro Mortua componar,
id. ib. 9, 504:alto Conpositus lecto,
Pers. 3, 104:aliquem terra,
Sil. 9, 95.—Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:b.cum mare compositum est,
Ov. A. A. 3, 259:aquas,
id. H. 13, 136:fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,
Luc. 5, 702.—Of persons:5.nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,
Quint. 11, 2, 5:ubi jam thalamis se conposuere,
Verg. G. 4, 189:defessa membra,
id. ib. 4, 438:si bene conpositus somno vinoque jacebit,
Ov. Am. 1, 4, 53.—To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.a.With personal object:b.aversos amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:ceteros clementia,
Tac. A. 12, 55:comitia praetorum,
id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:juvenes concitatos,
Quint. 1, 10, 32; cf.:barbarum animos,
Tac. A. 14, 39:gentem,
Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:prima (pars philosophiae) conponit animum,
Sen. Ep. 89, 9:argumentum conpositae mentis,
id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:mentem somno,
id. 3, 162:religio saevas componit mentis,
id. 13, 317.—Of places, countries, etc.:c.C. Caesar componendae Armeniae deligitur,
Tac. A. 2, 4:Campaniam,
id. H. 4, 3:Daciam,
id. ib. 3, 53.—With abstr. or indef. objects:d.si possum hoc inter vos conponere,
Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?
Ter. Phorm. 4, 3, 17:gaudens conponi foedere bellum,
Verg. A. 12, 109; so,bellum,
Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:bella,
Tac. A. 3, 56:cum vellet pro communi amico controversias regum componere,
Caes. B. C. 3, 109:uti per colloquia omnes controversiae componantur,
id. ib. 1, 9 fin.:curas,
Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:lites,
Verg. E. 3, 108:seditionem civilem,
Suet. Caes. 4:statum Orientis,
id. Calig. 1:Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,
Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:legatorum res et bello turbatas,
id. 45, 16, 2:res Germanicas,
Suet. Vit. 9:discordias,
Tac. H. 4, 50:compositis praesentibus,
id. A. 1, 45:odia et certamina,
id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:pacem componi volo Meo patri cum matre,
Plaut. Merc. 5, 2, 113:si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,
Liv. 30, 40, 13:at me conposita pace fefellit Amor,
Prop. 2, 2, 2:pax circa Brundusium composita,
Vell. 2, 75, 3:pacem cum Pyrrho,
Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—Absol.:C. 1.coheredes mei conponere et transigere cupiebant,
Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,
Cic. Rosc. Am. 47, 136:Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,
Caes. B. C. 3, 16.—In gen., to arrange, adjust, order, set in order:2.aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,
Verg. A. 1, 697:ad ictum militaris gladii conposita cervice,
Sen. Cons. Marc. 26, 2:diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,
id. Q. N. 6, 30, 4:si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,
Cic. Div. 2, 47, 98:tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,
id. Att. 4, 9, 1.—Esp., milit. t. t.:3.se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),
Liv. 44, 38, 11:conpositi numero in turmas,
Verg. A. 11, 599:cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,
Tac. H. 4, 35:agmen,
id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:ordines,
id. H. 4, 33:vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. ib. 3, 35:pugnae exercitum,
id. A. 13, 40:auxilia in numerum legionis,
id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:equitem per turmas,
id. ib. 15, 29:insidias in montibus,
Just. 1, 3, 11.—Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:4.ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,
id. Brut. 17, 68.—With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:5.suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?
Plaut. Most. 1, 3, 97:composito et delibuto capillo,
Cic. Rosc. Am. 46, 135:comas,
Ov. R. Am. 679:crines,
Verg. G. 4, 417:ne turbarentur comae, quas componi, etc.,
Quint. 11, 3, 148:togam,
to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,
Ov. M. 4, 318:pulvinum facili manu,
id. A. A. 1, 160; cf.torum,
id. F. 3, 484:jam libet componere voltus,
id. M. 13, 767:vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,
Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:(Tiberius) compositus ore,
id. ib. 2, 34:vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,
distorting, Suet. Calig. 50.—In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:D.ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,
Plin. Ep. 7, 1, 6:orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,
Quint. 9, 1, 21:utraque manu ad modum aliquid portantium composita,
id. 11, 3, 120:ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,
id. 1, 11, 19:figuram ad imitationem alterius scripturae,
id. 9, 2, 34:nec ad votum composita civitas,
Tac. Or. 41:cuncta ad decorem inperi conposita,
id. H. 1, 71:cunctis ad tristitiam conpositis,
id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:voltus conponere famae Taedet,
to adapt, Tib. 4, 7, 9:venturis carbasa ventis,
Luc. 3, 596:me quoque mittendis rectum componite telis,
id. 3, 717. —With in:Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,
disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.(α).With acc.:(β).ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,
Cic. Att. 15, 26, 3:quod adest memento Componere aequus,
Hor. C. 3, 29, 33:conposita atque constituta re publica,
Cic. Leg. 3, 18, 42:necdum compositis maturisve satis consiliis,
Liv. 4, 13, 5:(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,
Cic. Brut. 22, 87:tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,
id. Or. 42, 143:ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,
Sall. J. 43, 5; 94, 1:in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,
Tac. H. 2, 55:dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,
id. A. 12, 68.—With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:2.cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,
Cic. Leg. 2, 13, 32:omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,
Quint. 10, 1, 43:animum ad omnes casus,
id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,
Quint. 9, 4, 114:cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,
Sen. Tranq. 9, 2. —To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.(α).In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:(β).quin jam virginem Despondi: res composita'st,
Ter. Ad. 4, 7, 17:ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,
Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:societatem praedarum cum latronibus conposuisse,
Sall. H. 4, 11 Dietsch:crimen ab inimicis Romae conpositum,
Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:conpositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:ita conposito dolo digrediuntur,
id. ib. 111, 4:conposito jam consilio,
Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;convenerat autem, etc.,
id. 25, 9, 8:sub noctem susurri Composita repetantur hora,
Hor. C. 1, 9, 20:ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,
Verg. A. 12, 315:compositis notis,
Tib. 1, 2, 22:crimen ac dolum ultro,
Tac. H. 1, 34:proditionem,
id. ib. 2, 100:seditionem,
id. ib. 4, 14:insidias,
id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—With rel.-clause:(γ).cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,
Liv. 40, 40, 14.—With inf.:(δ).ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,
Tac. A. 3, 40.—Pass. impers.:(ε).ut domi compositum cum Marcio erat,
Liv. 2, 37, 1.—With ut and subj.:3.compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,
Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):A.ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,
Plaut. Am. 1, 1, 211:nec bene mendaci risus conponitur ore,
Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,
Prop. 2, 9, 31:insidias in me conponis inanes,
id. 2, 32 (3, 30), 19:compositas insidias fatoque evitatas ementitur,
Tac. A. 13, 47:si haec fabulosa et composita videntur,
id. Or. 12; id. Agr. 40:quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,
id. A. 15, 16; cf.:vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,
exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,
Tac. Agr. 42:is in maestitiam compositus,
id. H. 2, 9; 1, 54:in securitatem,
id. A. 3, 44.—Rarely with ad:tunc compositus ad maestitiam,
Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:B.quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,
Liv. 28, 22, 13:intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,
Sen. Vit. Beat. 8, 3:composita et quieta et beata respublica,
Tac. Or. 36. —Of writings:quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,
Quint. 1, pr. § 8; cf.:illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,
elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,
Cic. Or. 70, 232.—Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:C.perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,
Cic. Verr. 1, 1, 11; so,equus bene natura compositus,
Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,
Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,
Quint. 2, 8, 7:aeque in adulationem compositus (sacerdos),
Curt. 4, 7, 26:(Attici) non maxime ad risum compositi,
Quint. 6, 3, 18:natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,
Tac. H. 2, 5.—Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:D.ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,
Plin. Ep. 2, 17, 2:lenis et nitidi et compositi generis amatores,
Quint. 10, 1, 44:actio,
id. 11, 3, 110:aetas,
mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:supercilium (opp. erectum),
id. 11, 3, 74:repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,
Flor. 3, 23, 3.—Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):(α).verba,
Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:voces,
id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:(β).tum ex composito orta vis,
Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,(γ).More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;not in Quint.): ambulare,
Col. 6, 2, 5:indutus,
Gell. 1, 5, 2:composite et apte dicere,
Cic. Or. 71, 236:composite, ornate, copiose eloqui,
id. De Or. 1, 11, 48:composite atque magnifice casum reipublicae miserati,
Sall. C. 51, 9:bene et composite disseruit,
id. Ib. 52.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3. -
15 conpono
com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).I.In gen., of different objects.A. 1.Of things in gen.:b.aridum lignum,
Hor. C. 3, 17, 14:composita fronde,
Prop. 1, 20, 22:uvas in tecto in cratibus,
Cato, R. R. 112, 2:in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,
Cic. Deiot. 6, 17:(amomum) manipulatim leniter componitur,
Plin. 12, 13, 28, § 48:amphoras in culleum,
Cato, R. R. 113, 2:ligna in caminum,
id. ib. 37, 5.—To bring into contact, fit together, join:c.quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?
Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,
id. ib. p. 260, 30:conponens manibusque manus atque ori bus ora,
Verg. A. 8, 486:Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,
Prop. 2, 2, 12; cf.caput,
Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:ossa,
Cels. 8, 10, 2:jugulum,
id. 8, 8, 8 et saep.—Esp., to pack up for a journey, etc.:2.omnia composta sunt quae donavi,
Plaut. Mil. 4, 7, 21:i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,
Ter. Hec. 4, 3, 5:dum tota domus raeda componitur una,
Juv. 3, 10.—Of persons:B.is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,
Verg. A. 8, 322:et tabula una duos poterit componere amantes,
Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—To set in opposition.1.To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:2.Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,
Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:staturam habere Threcis cum Threce conpositi,
Sen. Q. N. 4, praef. 8;and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,
Quint. 2, 17, 34:cuive virum mallem memet componere,
Sil. 10, 70:componimur Vecordi Decio,
id. 11, 212:hunc fatis,
id. 1, 39:cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,
Luc. 3, 196;and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,
Hor. S. 1, 1, 103:ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,
Sen. Prov. 1, 2, 9:non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,
Quint. 2, 17, 33;and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,
confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—To oppose by way of comparison, to compare, contrast.(α).With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):(β).nec divis homines componier aequom'st,
Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):si parva licet conponere magnis,
Verg. G. 4, 176:parvis conponere magna solebam,
id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?
id. ib. 15, 530:divinis humana,
Aus. Ecl. 1, 10.—With acc. and cum:II.ubi Metelli dicta cum factis conposuit,
Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.In partic.A.Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.1. (α).With ex:(β).exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,
Sall. J. 18, 3:genus humanum ex corpore et anima conpositum,
id. ib. 2, 1:liber ex alienis orationibus compositus,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,
Quint. 1, 10, 6:ex quo (umore) componi debet (medicamentum),
Cels. 6, 7, 1 fin. —With abl.:(γ).mensam gramine,
Sil. 15, 51.—With acc. alone:2.medicamentum,
Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—Esp., of buildings, etc., to construct, build:3.qui cuncta conposuit,
i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:urbem,
Verg. A. 3, 387:illa (templa) deis,
Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:aggere conposito tumuli,
Verg. A. 7, 6:deletas Thebas,
Prop. 2, 6, 5.—Of words, to compound:4.vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),
Quint. 1, 5, 3.—Of writings, speeches, etc.a.To compose, write, construct (very freq.):b.leges,
Lucr. 4, 966:compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,
Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:quartum librum,
id. de Or. 2, 55, 224:libros,
id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:libellos,
Quint. 12, 8, 5:actiones,
Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:argumentum,
Cic. Att. 15, 4, 3:edictum eis verbis,
id. Verr. 2, 1, 45, § 116:edictum eorum arbitratu,
id. ib. 2, 1, 46, §119: artes,
books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:artificium,
id. de Or. 2, 19, 83:commentarium consulatus mei,
id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:quarum (litterarum) exemplum,
Cic. Agr. 2, 20, 53:quandam disciplinae formulam,
id. Ac. 1, 4, 17:stipulationum et judiciorum formulas,
id. Leg. 1, 4, 14:interdictum,
id. Caecin. 21, 59:poema,
id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:senatus consultum,
Cic. Fam. 10, 22, 2:testimonium,
id. Att. 15, 15, 1:verba ad religionem deorum immortalium,
id. Dom. 47, 124:de judicialibus causis aliqua,
Quint. 3, 6, 104:aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,
Tac. A. 16, 14:Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,
Cic. Mur. 12, 26:carmina,
Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:epistulas,
id. ib. 2, 70:litteras nomine Marcelli,
Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,
Liv. 1, 35, 2:blanditias tremula voce,
Tib. 1, 2, 91:meditata manu verba trementi,
Ov. M. 9, 521:versus,
Hor. S. 1, 4, 8:mollem versum,
Prop. 1, 7, 19:cantus,
Tib. 1, 2, 53:in morem annalium,
Tac. Or. 22:orationes adversus aliquem,
id. ib. 37:litteras ad aliquem,
id. A. 15, 8; 14, 22:probra in Gaium,
id. ib. 6, 9;14, 50: multa et atrocia in Macronem,
id. ib. 6, 44 (38) et saep.—Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:B.tuas laudes,
Tib. 4, 1, 35:res gestas,
Hor. Ep. 2, 1, 251:tempora Iliaca,
Vell. 1, 3, 2:bellum Troicum,
id. 1, 5, 3:Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,
Tac. Or. 14:veteres populi Romani res,
id. A. 4, 32:Neronis res,
id. ib. 1, 1; 11, 11.—From the notion of closing.1.To put away, put aside, put in place:2.armamentis conplicandis, conponendis studuimus,
i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,
Liv. 26, 39, 8:vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,
id. 36, 44, 2:arma,
Hor. C. 4, 14, 52:tristes istos conpone libellos,
put aside, Prop. 1, 9, 13.—To store up, put away, collect:3.nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,
Verg. A. 8, 317:ego conposito securus acervo Despiciam dites,
Tib. 1, 1, 77;so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,
Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:pernas,
Cato, R. R. 162, 12:tergora (suis),
Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:caepam in fidelia,
id. 12, 10, 2:herbas,
id. 12, 13, 2:poma,
id. 12, 47, 5:olivas,
Pall. Nov. 22, 5:herbam olla nova,
Scrib. Comp. 60:faenum,
Dig. 19, 2, 11, § 4:fructus in urceis, capsellis,
ib. 33, 7, 12, §1.—Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:4. a.tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,
Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):cinerem,
Ov. F. 3, 547:cinerem ossaque,
Val. Fl. 7, 203:sic ego conponi versus in ossa velim,
Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:quem... prope cognatos conpositum cineres,
Cat. 68, 98:omnes composui (meos),
Hor. S. 1, 9, 28:compositi busta avi,
Ov. F. 5, 426:Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,
Tac. H. 1, 47:componi tumulo eodem,
Ov. M. 4, 157:toro Mortua componar,
id. ib. 9, 504:alto Conpositus lecto,
Pers. 3, 104:aliquem terra,
Sil. 9, 95.—Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:b.cum mare compositum est,
Ov. A. A. 3, 259:aquas,
id. H. 13, 136:fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,
Luc. 5, 702.—Of persons:5.nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,
Quint. 11, 2, 5:ubi jam thalamis se conposuere,
Verg. G. 4, 189:defessa membra,
id. ib. 4, 438:si bene conpositus somno vinoque jacebit,
Ov. Am. 1, 4, 53.—To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.a.With personal object:b.aversos amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:ceteros clementia,
Tac. A. 12, 55:comitia praetorum,
id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:juvenes concitatos,
Quint. 1, 10, 32; cf.:barbarum animos,
Tac. A. 14, 39:gentem,
Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:prima (pars philosophiae) conponit animum,
Sen. Ep. 89, 9:argumentum conpositae mentis,
id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:mentem somno,
id. 3, 162:religio saevas componit mentis,
id. 13, 317.—Of places, countries, etc.:c.C. Caesar componendae Armeniae deligitur,
Tac. A. 2, 4:Campaniam,
id. H. 4, 3:Daciam,
id. ib. 3, 53.—With abstr. or indef. objects:d.si possum hoc inter vos conponere,
Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?
Ter. Phorm. 4, 3, 17:gaudens conponi foedere bellum,
Verg. A. 12, 109; so,bellum,
Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:bella,
Tac. A. 3, 56:cum vellet pro communi amico controversias regum componere,
Caes. B. C. 3, 109:uti per colloquia omnes controversiae componantur,
id. ib. 1, 9 fin.:curas,
Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:lites,
Verg. E. 3, 108:seditionem civilem,
Suet. Caes. 4:statum Orientis,
id. Calig. 1:Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,
Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:legatorum res et bello turbatas,
id. 45, 16, 2:res Germanicas,
Suet. Vit. 9:discordias,
Tac. H. 4, 50:compositis praesentibus,
id. A. 1, 45:odia et certamina,
id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:pacem componi volo Meo patri cum matre,
Plaut. Merc. 5, 2, 113:si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,
Liv. 30, 40, 13:at me conposita pace fefellit Amor,
Prop. 2, 2, 2:pax circa Brundusium composita,
Vell. 2, 75, 3:pacem cum Pyrrho,
Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—Absol.:C. 1.coheredes mei conponere et transigere cupiebant,
Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,
Cic. Rosc. Am. 47, 136:Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,
Caes. B. C. 3, 16.—In gen., to arrange, adjust, order, set in order:2.aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,
Verg. A. 1, 697:ad ictum militaris gladii conposita cervice,
Sen. Cons. Marc. 26, 2:diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,
id. Q. N. 6, 30, 4:si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,
Cic. Div. 2, 47, 98:tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,
id. Att. 4, 9, 1.—Esp., milit. t. t.:3.se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),
Liv. 44, 38, 11:conpositi numero in turmas,
Verg. A. 11, 599:cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,
Tac. H. 4, 35:agmen,
id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:ordines,
id. H. 4, 33:vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. ib. 3, 35:pugnae exercitum,
id. A. 13, 40:auxilia in numerum legionis,
id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:equitem per turmas,
id. ib. 15, 29:insidias in montibus,
Just. 1, 3, 11.—Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:4.ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,
id. Brut. 17, 68.—With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:5.suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?
Plaut. Most. 1, 3, 97:composito et delibuto capillo,
Cic. Rosc. Am. 46, 135:comas,
Ov. R. Am. 679:crines,
Verg. G. 4, 417:ne turbarentur comae, quas componi, etc.,
Quint. 11, 3, 148:togam,
to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,
Ov. M. 4, 318:pulvinum facili manu,
id. A. A. 1, 160; cf.torum,
id. F. 3, 484:jam libet componere voltus,
id. M. 13, 767:vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,
Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:(Tiberius) compositus ore,
id. ib. 2, 34:vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,
distorting, Suet. Calig. 50.—In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:D.ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,
Plin. Ep. 7, 1, 6:orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,
Quint. 9, 1, 21:utraque manu ad modum aliquid portantium composita,
id. 11, 3, 120:ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,
id. 1, 11, 19:figuram ad imitationem alterius scripturae,
id. 9, 2, 34:nec ad votum composita civitas,
Tac. Or. 41:cuncta ad decorem inperi conposita,
id. H. 1, 71:cunctis ad tristitiam conpositis,
id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:voltus conponere famae Taedet,
to adapt, Tib. 4, 7, 9:venturis carbasa ventis,
Luc. 3, 596:me quoque mittendis rectum componite telis,
id. 3, 717. —With in:Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,
disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.(α).With acc.:(β).ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,
Cic. Att. 15, 26, 3:quod adest memento Componere aequus,
Hor. C. 3, 29, 33:conposita atque constituta re publica,
Cic. Leg. 3, 18, 42:necdum compositis maturisve satis consiliis,
Liv. 4, 13, 5:(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,
Cic. Brut. 22, 87:tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,
id. Or. 42, 143:ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,
Sall. J. 43, 5; 94, 1:in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,
Tac. H. 2, 55:dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,
id. A. 12, 68.—With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:2.cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,
Cic. Leg. 2, 13, 32:omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,
Quint. 10, 1, 43:animum ad omnes casus,
id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,
Quint. 9, 4, 114:cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,
Sen. Tranq. 9, 2. —To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.(α).In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:(β).quin jam virginem Despondi: res composita'st,
Ter. Ad. 4, 7, 17:ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,
Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:societatem praedarum cum latronibus conposuisse,
Sall. H. 4, 11 Dietsch:crimen ab inimicis Romae conpositum,
Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:conpositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:ita conposito dolo digrediuntur,
id. ib. 111, 4:conposito jam consilio,
Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;convenerat autem, etc.,
id. 25, 9, 8:sub noctem susurri Composita repetantur hora,
Hor. C. 1, 9, 20:ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,
Verg. A. 12, 315:compositis notis,
Tib. 1, 2, 22:crimen ac dolum ultro,
Tac. H. 1, 34:proditionem,
id. ib. 2, 100:seditionem,
id. ib. 4, 14:insidias,
id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—With rel.-clause:(γ).cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,
Liv. 40, 40, 14.—With inf.:(δ).ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,
Tac. A. 3, 40.—Pass. impers.:(ε).ut domi compositum cum Marcio erat,
Liv. 2, 37, 1.—With ut and subj.:3.compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,
Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):A.ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,
Plaut. Am. 1, 1, 211:nec bene mendaci risus conponitur ore,
Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,
Prop. 2, 9, 31:insidias in me conponis inanes,
id. 2, 32 (3, 30), 19:compositas insidias fatoque evitatas ementitur,
Tac. A. 13, 47:si haec fabulosa et composita videntur,
id. Or. 12; id. Agr. 40:quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,
id. A. 15, 16; cf.:vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,
exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,
Tac. Agr. 42:is in maestitiam compositus,
id. H. 2, 9; 1, 54:in securitatem,
id. A. 3, 44.—Rarely with ad:tunc compositus ad maestitiam,
Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:B.quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,
Liv. 28, 22, 13:intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,
Sen. Vit. Beat. 8, 3:composita et quieta et beata respublica,
Tac. Or. 36. —Of writings:quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,
Quint. 1, pr. § 8; cf.:illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,
elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,
Cic. Or. 70, 232.—Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:C.perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,
Cic. Verr. 1, 1, 11; so,equus bene natura compositus,
Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,
Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,
Quint. 2, 8, 7:aeque in adulationem compositus (sacerdos),
Curt. 4, 7, 26:(Attici) non maxime ad risum compositi,
Quint. 6, 3, 18:natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,
Tac. H. 2, 5.—Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:D.ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,
Plin. Ep. 2, 17, 2:lenis et nitidi et compositi generis amatores,
Quint. 10, 1, 44:actio,
id. 11, 3, 110:aetas,
mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:supercilium (opp. erectum),
id. 11, 3, 74:repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,
Flor. 3, 23, 3.—Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):(α).verba,
Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:voces,
id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:(β).tum ex composito orta vis,
Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,(γ).More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;not in Quint.): ambulare,
Col. 6, 2, 5:indutus,
Gell. 1, 5, 2:composite et apte dicere,
Cic. Or. 71, 236:composite, ornate, copiose eloqui,
id. De Or. 1, 11, 48:composite atque magnifice casum reipublicae miserati,
Sall. C. 51, 9:bene et composite disseruit,
id. Ib. 52.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3. -
16 conposite
com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).I.In gen., of different objects.A. 1.Of things in gen.:b.aridum lignum,
Hor. C. 3, 17, 14:composita fronde,
Prop. 1, 20, 22:uvas in tecto in cratibus,
Cato, R. R. 112, 2:in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,
Cic. Deiot. 6, 17:(amomum) manipulatim leniter componitur,
Plin. 12, 13, 28, § 48:amphoras in culleum,
Cato, R. R. 113, 2:ligna in caminum,
id. ib. 37, 5.—To bring into contact, fit together, join:c.quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?
Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,
id. ib. p. 260, 30:conponens manibusque manus atque ori bus ora,
Verg. A. 8, 486:Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,
Prop. 2, 2, 12; cf.caput,
Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:ossa,
Cels. 8, 10, 2:jugulum,
id. 8, 8, 8 et saep.—Esp., to pack up for a journey, etc.:2.omnia composta sunt quae donavi,
Plaut. Mil. 4, 7, 21:i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,
Ter. Hec. 4, 3, 5:dum tota domus raeda componitur una,
Juv. 3, 10.—Of persons:B.is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,
Verg. A. 8, 322:et tabula una duos poterit componere amantes,
Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—To set in opposition.1.To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:2.Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,
Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:staturam habere Threcis cum Threce conpositi,
Sen. Q. N. 4, praef. 8;and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,
Quint. 2, 17, 34:cuive virum mallem memet componere,
Sil. 10, 70:componimur Vecordi Decio,
id. 11, 212:hunc fatis,
id. 1, 39:cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,
Luc. 3, 196;and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,
Hor. S. 1, 1, 103:ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,
Sen. Prov. 1, 2, 9:non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,
Quint. 2, 17, 33;and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,
confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—To oppose by way of comparison, to compare, contrast.(α).With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):(β).nec divis homines componier aequom'st,
Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):si parva licet conponere magnis,
Verg. G. 4, 176:parvis conponere magna solebam,
id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?
id. ib. 15, 530:divinis humana,
Aus. Ecl. 1, 10.—With acc. and cum:II.ubi Metelli dicta cum factis conposuit,
Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.In partic.A.Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.1. (α).With ex:(β).exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,
Sall. J. 18, 3:genus humanum ex corpore et anima conpositum,
id. ib. 2, 1:liber ex alienis orationibus compositus,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,
Quint. 1, 10, 6:ex quo (umore) componi debet (medicamentum),
Cels. 6, 7, 1 fin. —With abl.:(γ).mensam gramine,
Sil. 15, 51.—With acc. alone:2.medicamentum,
Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—Esp., of buildings, etc., to construct, build:3.qui cuncta conposuit,
i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:urbem,
Verg. A. 3, 387:illa (templa) deis,
Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:aggere conposito tumuli,
Verg. A. 7, 6:deletas Thebas,
Prop. 2, 6, 5.—Of words, to compound:4.vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),
Quint. 1, 5, 3.—Of writings, speeches, etc.a.To compose, write, construct (very freq.):b.leges,
Lucr. 4, 966:compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,
Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:quartum librum,
id. de Or. 2, 55, 224:libros,
id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:libellos,
Quint. 12, 8, 5:actiones,
Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:argumentum,
Cic. Att. 15, 4, 3:edictum eis verbis,
id. Verr. 2, 1, 45, § 116:edictum eorum arbitratu,
id. ib. 2, 1, 46, §119: artes,
books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:artificium,
id. de Or. 2, 19, 83:commentarium consulatus mei,
id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:quarum (litterarum) exemplum,
Cic. Agr. 2, 20, 53:quandam disciplinae formulam,
id. Ac. 1, 4, 17:stipulationum et judiciorum formulas,
id. Leg. 1, 4, 14:interdictum,
id. Caecin. 21, 59:poema,
id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:senatus consultum,
Cic. Fam. 10, 22, 2:testimonium,
id. Att. 15, 15, 1:verba ad religionem deorum immortalium,
id. Dom. 47, 124:de judicialibus causis aliqua,
Quint. 3, 6, 104:aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,
Tac. A. 16, 14:Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,
Cic. Mur. 12, 26:carmina,
Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:epistulas,
id. ib. 2, 70:litteras nomine Marcelli,
Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,
Liv. 1, 35, 2:blanditias tremula voce,
Tib. 1, 2, 91:meditata manu verba trementi,
Ov. M. 9, 521:versus,
Hor. S. 1, 4, 8:mollem versum,
Prop. 1, 7, 19:cantus,
Tib. 1, 2, 53:in morem annalium,
Tac. Or. 22:orationes adversus aliquem,
id. ib. 37:litteras ad aliquem,
id. A. 15, 8; 14, 22:probra in Gaium,
id. ib. 6, 9;14, 50: multa et atrocia in Macronem,
id. ib. 6, 44 (38) et saep.—Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:B.tuas laudes,
Tib. 4, 1, 35:res gestas,
Hor. Ep. 2, 1, 251:tempora Iliaca,
Vell. 1, 3, 2:bellum Troicum,
id. 1, 5, 3:Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,
Tac. Or. 14:veteres populi Romani res,
id. A. 4, 32:Neronis res,
id. ib. 1, 1; 11, 11.—From the notion of closing.1.To put away, put aside, put in place:2.armamentis conplicandis, conponendis studuimus,
i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,
Liv. 26, 39, 8:vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,
id. 36, 44, 2:arma,
Hor. C. 4, 14, 52:tristes istos conpone libellos,
put aside, Prop. 1, 9, 13.—To store up, put away, collect:3.nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,
Verg. A. 8, 317:ego conposito securus acervo Despiciam dites,
Tib. 1, 1, 77;so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,
Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:pernas,
Cato, R. R. 162, 12:tergora (suis),
Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:caepam in fidelia,
id. 12, 10, 2:herbas,
id. 12, 13, 2:poma,
id. 12, 47, 5:olivas,
Pall. Nov. 22, 5:herbam olla nova,
Scrib. Comp. 60:faenum,
Dig. 19, 2, 11, § 4:fructus in urceis, capsellis,
ib. 33, 7, 12, §1.—Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:4. a.tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,
Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):cinerem,
Ov. F. 3, 547:cinerem ossaque,
Val. Fl. 7, 203:sic ego conponi versus in ossa velim,
Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:quem... prope cognatos conpositum cineres,
Cat. 68, 98:omnes composui (meos),
Hor. S. 1, 9, 28:compositi busta avi,
Ov. F. 5, 426:Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,
Tac. H. 1, 47:componi tumulo eodem,
Ov. M. 4, 157:toro Mortua componar,
id. ib. 9, 504:alto Conpositus lecto,
Pers. 3, 104:aliquem terra,
Sil. 9, 95.—Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:b.cum mare compositum est,
Ov. A. A. 3, 259:aquas,
id. H. 13, 136:fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,
Luc. 5, 702.—Of persons:5.nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,
Quint. 11, 2, 5:ubi jam thalamis se conposuere,
Verg. G. 4, 189:defessa membra,
id. ib. 4, 438:si bene conpositus somno vinoque jacebit,
Ov. Am. 1, 4, 53.—To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.a.With personal object:b.aversos amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:ceteros clementia,
Tac. A. 12, 55:comitia praetorum,
id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:juvenes concitatos,
Quint. 1, 10, 32; cf.:barbarum animos,
Tac. A. 14, 39:gentem,
Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:prima (pars philosophiae) conponit animum,
Sen. Ep. 89, 9:argumentum conpositae mentis,
id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:mentem somno,
id. 3, 162:religio saevas componit mentis,
id. 13, 317.—Of places, countries, etc.:c.C. Caesar componendae Armeniae deligitur,
Tac. A. 2, 4:Campaniam,
id. H. 4, 3:Daciam,
id. ib. 3, 53.—With abstr. or indef. objects:d.si possum hoc inter vos conponere,
Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?
Ter. Phorm. 4, 3, 17:gaudens conponi foedere bellum,
Verg. A. 12, 109; so,bellum,
Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:bella,
Tac. A. 3, 56:cum vellet pro communi amico controversias regum componere,
Caes. B. C. 3, 109:uti per colloquia omnes controversiae componantur,
id. ib. 1, 9 fin.:curas,
Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:lites,
Verg. E. 3, 108:seditionem civilem,
Suet. Caes. 4:statum Orientis,
id. Calig. 1:Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,
Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:legatorum res et bello turbatas,
id. 45, 16, 2:res Germanicas,
Suet. Vit. 9:discordias,
Tac. H. 4, 50:compositis praesentibus,
id. A. 1, 45:odia et certamina,
id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:pacem componi volo Meo patri cum matre,
Plaut. Merc. 5, 2, 113:si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,
Liv. 30, 40, 13:at me conposita pace fefellit Amor,
Prop. 2, 2, 2:pax circa Brundusium composita,
Vell. 2, 75, 3:pacem cum Pyrrho,
Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—Absol.:C. 1.coheredes mei conponere et transigere cupiebant,
Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,
Cic. Rosc. Am. 47, 136:Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,
Caes. B. C. 3, 16.—In gen., to arrange, adjust, order, set in order:2.aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,
Verg. A. 1, 697:ad ictum militaris gladii conposita cervice,
Sen. Cons. Marc. 26, 2:diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,
id. Q. N. 6, 30, 4:si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,
Cic. Div. 2, 47, 98:tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,
id. Att. 4, 9, 1.—Esp., milit. t. t.:3.se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),
Liv. 44, 38, 11:conpositi numero in turmas,
Verg. A. 11, 599:cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,
Tac. H. 4, 35:agmen,
id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:ordines,
id. H. 4, 33:vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. ib. 3, 35:pugnae exercitum,
id. A. 13, 40:auxilia in numerum legionis,
id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:equitem per turmas,
id. ib. 15, 29:insidias in montibus,
Just. 1, 3, 11.—Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:4.ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,
id. Brut. 17, 68.—With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:5.suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?
Plaut. Most. 1, 3, 97:composito et delibuto capillo,
Cic. Rosc. Am. 46, 135:comas,
Ov. R. Am. 679:crines,
Verg. G. 4, 417:ne turbarentur comae, quas componi, etc.,
Quint. 11, 3, 148:togam,
to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,
Ov. M. 4, 318:pulvinum facili manu,
id. A. A. 1, 160; cf.torum,
id. F. 3, 484:jam libet componere voltus,
id. M. 13, 767:vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,
Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:(Tiberius) compositus ore,
id. ib. 2, 34:vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,
distorting, Suet. Calig. 50.—In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:D.ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,
Plin. Ep. 7, 1, 6:orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,
Quint. 9, 1, 21:utraque manu ad modum aliquid portantium composita,
id. 11, 3, 120:ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,
id. 1, 11, 19:figuram ad imitationem alterius scripturae,
id. 9, 2, 34:nec ad votum composita civitas,
Tac. Or. 41:cuncta ad decorem inperi conposita,
id. H. 1, 71:cunctis ad tristitiam conpositis,
id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:voltus conponere famae Taedet,
to adapt, Tib. 4, 7, 9:venturis carbasa ventis,
Luc. 3, 596:me quoque mittendis rectum componite telis,
id. 3, 717. —With in:Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,
disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.(α).With acc.:(β).ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,
Cic. Att. 15, 26, 3:quod adest memento Componere aequus,
Hor. C. 3, 29, 33:conposita atque constituta re publica,
Cic. Leg. 3, 18, 42:necdum compositis maturisve satis consiliis,
Liv. 4, 13, 5:(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,
Cic. Brut. 22, 87:tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,
id. Or. 42, 143:ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,
Sall. J. 43, 5; 94, 1:in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,
Tac. H. 2, 55:dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,
id. A. 12, 68.—With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:2.cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,
Cic. Leg. 2, 13, 32:omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,
Quint. 10, 1, 43:animum ad omnes casus,
id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,
Quint. 9, 4, 114:cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,
Sen. Tranq. 9, 2. —To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.(α).In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:(β).quin jam virginem Despondi: res composita'st,
Ter. Ad. 4, 7, 17:ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,
Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:societatem praedarum cum latronibus conposuisse,
Sall. H. 4, 11 Dietsch:crimen ab inimicis Romae conpositum,
Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:conpositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:ita conposito dolo digrediuntur,
id. ib. 111, 4:conposito jam consilio,
Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;convenerat autem, etc.,
id. 25, 9, 8:sub noctem susurri Composita repetantur hora,
Hor. C. 1, 9, 20:ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,
Verg. A. 12, 315:compositis notis,
Tib. 1, 2, 22:crimen ac dolum ultro,
Tac. H. 1, 34:proditionem,
id. ib. 2, 100:seditionem,
id. ib. 4, 14:insidias,
id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—With rel.-clause:(γ).cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,
Liv. 40, 40, 14.—With inf.:(δ).ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,
Tac. A. 3, 40.—Pass. impers.:(ε).ut domi compositum cum Marcio erat,
Liv. 2, 37, 1.—With ut and subj.:3.compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,
Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):A.ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,
Plaut. Am. 1, 1, 211:nec bene mendaci risus conponitur ore,
Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,
Prop. 2, 9, 31:insidias in me conponis inanes,
id. 2, 32 (3, 30), 19:compositas insidias fatoque evitatas ementitur,
Tac. A. 13, 47:si haec fabulosa et composita videntur,
id. Or. 12; id. Agr. 40:quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,
id. A. 15, 16; cf.:vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,
exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,
Tac. Agr. 42:is in maestitiam compositus,
id. H. 2, 9; 1, 54:in securitatem,
id. A. 3, 44.—Rarely with ad:tunc compositus ad maestitiam,
Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:B.quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,
Liv. 28, 22, 13:intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,
Sen. Vit. Beat. 8, 3:composita et quieta et beata respublica,
Tac. Or. 36. —Of writings:quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,
Quint. 1, pr. § 8; cf.:illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,
elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,
Cic. Or. 70, 232.—Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:C.perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,
Cic. Verr. 1, 1, 11; so,equus bene natura compositus,
Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,
Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,
Quint. 2, 8, 7:aeque in adulationem compositus (sacerdos),
Curt. 4, 7, 26:(Attici) non maxime ad risum compositi,
Quint. 6, 3, 18:natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,
Tac. H. 2, 5.—Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:D.ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,
Plin. Ep. 2, 17, 2:lenis et nitidi et compositi generis amatores,
Quint. 10, 1, 44:actio,
id. 11, 3, 110:aetas,
mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:supercilium (opp. erectum),
id. 11, 3, 74:repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,
Flor. 3, 23, 3.—Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):(α).verba,
Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:voces,
id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:(β).tum ex composito orta vis,
Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,(γ).More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;not in Quint.): ambulare,
Col. 6, 2, 5:indutus,
Gell. 1, 5, 2:composite et apte dicere,
Cic. Or. 71, 236:composite, ornate, copiose eloqui,
id. De Or. 1, 11, 48:composite atque magnifice casum reipublicae miserati,
Sall. C. 51, 9:bene et composite disseruit,
id. Ib. 52.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3. -
17 conpositum
com-pōno ( conp-), posui (COMPOSEIVERVNT, C. I. L. 1, 199, 2), positum (compostus, Plaut. Mil. 4, 7, 21 Lorenz; Verg. A. 1, 249; Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; Varr ap. Sen. Ep. 56, 6), 3, v. a., to put, place, lay, bring or set together, to unite, join, connect, collect, aggregate, compose, to order, arrange, adjust, etc. (class. and very freq.).I.In gen., of different objects.A. 1.Of things in gen.:b.aridum lignum,
Hor. C. 3, 17, 14:composita fronde,
Prop. 1, 20, 22:uvas in tecto in cratibus,
Cato, R. R. 112, 2:in quo (loco) erant ea conposita, quibus rex te numerare constituerat,
Cic. Deiot. 6, 17:(amomum) manipulatim leniter componitur,
Plin. 12, 13, 28, § 48:amphoras in culleum,
Cato, R. R. 113, 2:ligna in caminum,
id. ib. 37, 5.—To bring into contact, fit together, join:c.quid... in operibus manu factis tam compositum tamque compactum et coagmentatum inveniri potest?
Cic. Fin. 3, 22, 74: cum poclo bibo eodem, amplector, labra labellis conpono, Lucil. ap. Non. p. 260, 28:tum latus conponit lateri et cum pectore pectus,
id. ib. p. 260, 30:conponens manibusque manus atque ori bus ora,
Verg. A. 8, 486:Mercurio Sais fertur Virgineum conposuisse latus,
Prop. 2, 2, 12; cf.caput,
Tib. 1, 5, 8.—Hence, of broken limbs, etc., med. t. t., to set:ossa,
Cels. 8, 10, 2:jugulum,
id. 8, 8, 8 et saep.—Esp., to pack up for a journey, etc.:2.omnia composta sunt quae donavi,
Plaut. Mil. 4, 7, 21:i ergo intro et compone quae tecum simul Ferantur,
Ter. Hec. 4, 3, 5:dum tota domus raeda componitur una,
Juv. 3, 10.—Of persons:B.is (Saturnus) genus indocile ac dispersum montibus altis Composuit,
Verg. A. 8, 322:et tabula una duos poterit componere amantes,
Prop. 2, 26, 33 (3, 22, 13); cf. II. C. 5. infra.—To set in opposition.1.To bring together in hostility, to oppose, to couple, pair, match in combat (cf. compositio, III.); esp. of gladiators, etc.: Samnis, spurcus homo, cum Pacideiano conponitur, optimus multo Post homines natos gladiator qui fuit unus, Lucil. Sat. ap. Non. p. 257, 18; cf. Cic. Opt. Gen. 6, 17:2.Rupili et Persi par pugnat, uti non Compositum melius cum Bitho Bacchius,
Hor. S. 1, 7, 20 Orell. ad loc.:staturam habere Threcis cum Threce conpositi,
Sen. Q. N. 4, praef. 8;and in gen.: si quis casus duos inter se bonos viros composuerit,
Quint. 2, 17, 34:cuive virum mallem memet componere,
Sil. 10, 70:componimur Vecordi Decio,
id. 11, 212:hunc fatis,
id. 1, 39:cum ventis, pelagique furentibus undis Composuit mortale genus,
Luc. 3, 196;and fig.: pergis pugnantia secum Frontibus adversis componere,
Hor. S. 1, 1, 103:ecce par deo dignum, vir fortis cum fortuna mala conpositus,
Sen. Prov. 1, 2, 9:non illa (rhetorice) secum ipsa componitur,
Quint. 2, 17, 33;and of a judicial contest: accita Epicharis et cum indice composita,
confronted, Tac. A. 15, 51; 16, 10.—To oppose by way of comparison, to compare, contrast.(α).With acc. and dat.: quid est, cur componere ausis mihi te aut me tibi? Att. ap. Non. p. 257, 15 (Trag. Rel. v. 147 Rib.):(β).nec divis homines componier aequom'st,
Cat. 68, 141: composita dicta evolvunt, Quae cum componas, dicta factis discrepant, Att. ap. Non. p. 260, 21 (Trag. Rel. v. 48 Rib.):si parva licet conponere magnis,
Verg. G. 4, 176:parvis conponere magna solebam,
id. E. 1, 23; Ov. M. 5, [p. 392] 416:audes cladi componere nostrae, Nympha, tuam?
id. ib. 15, 530:divinis humana,
Aus. Ecl. 1, 10.—With acc. and cum:II.ubi Metelli dicta cum factis conposuit,
Sall. J. 48, 1: causam suam cum causa adversarii. Quint. 7, 2, 22.In partic.A.Of the parts of a whole, or of a whole as made up of parts.1. (α).With ex:(β).exercitus ejus conpositus ex variis gentibus,
Sall. J. 18, 3:genus humanum ex corpore et anima conpositum,
id. ib. 2, 1:liber ex alienis orationibus compositus,
Cic. Div. in Caecil. 14, 47:antidoton... ex multis atque interim contrariis quoque inter se effectibus,
Quint. 1, 10, 6:ex quo (umore) componi debet (medicamentum),
Cels. 6, 7, 1 fin. —With abl.:(γ).mensam gramine,
Sil. 15, 51.—With acc. alone:2.medicamentum,
Col. 6, 4, 1; Scrib. Comp. 10.—Esp., of buildings, etc., to construct, build:3.qui cuncta conposuit,
i. e. the Creator, Cic. Univ. 13:urbem,
Verg. A. 3, 387:illa (templa) deis,
Ov. F. 1, 708 Burm. ad loc.:aggere conposito tumuli,
Verg. A. 7, 6:deletas Thebas,
Prop. 2, 6, 5.—Of words, to compound:4.vitilitigatores ex vitiis et litigatoribus, Plin. praef. § 32: verba composita (opp. simplicia),
Quint. 1, 5, 3.—Of writings, speeches, etc.a.To compose, write, construct (very freq.):b.leges,
Lucr. 4, 966:compone hoc, quod postulo, de argento: de reliquo videro,
Cic. Verr. 2, 4, 16, § 36:quartum librum,
id. de Or. 2, 55, 224:libros,
id. Fam. 16, 20; Plin. Ep. 9, 9, 1:libellos,
Quint. 12, 8, 5:actiones,
Cic. Att. 6, 1, 8; Quint. 11, 3, 68:argumentum,
Cic. Att. 15, 4, 3:edictum eis verbis,
id. Verr. 2, 1, 45, § 116:edictum eorum arbitratu,
id. ib. 2, 1, 46, §119: artes,
books of instruction, id. Brut. 12, 48; id. Ac. 2, 13, 40:artificium,
id. de Or. 2, 19, 83:commentarium consulatus mei,
id. Att. 1, 19, 10; Quint. 1, 8, 19:quarum (litterarum) exemplum,
Cic. Agr. 2, 20, 53:quandam disciplinae formulam,
id. Ac. 1, 4, 17:stipulationum et judiciorum formulas,
id. Leg. 1, 4, 14:interdictum,
id. Caecin. 21, 59:poema,
id. ad Q. Fr. 3, 1, 4; cf. Hor. Ep. 2, 1, 77; Ov. Tr. 5, 12, 60:senatus consultum,
Cic. Fam. 10, 22, 2:testimonium,
id. Att. 15, 15, 1:verba ad religionem deorum immortalium,
id. Dom. 47, 124:de judicialibus causis aliqua,
Quint. 3, 6, 104:aliquid de ratione dicendi, id. prooem. 1: quae de ortu vitaque Scapulae composita erant,
Tac. A. 16, 14:Apion... inmortalitate donari a se scripsit ad quos aliqua conponebat, Plin. praef. § 25: carmen,
Cic. Mur. 12, 26:carmina,
Tac. Or. 12; id. A. 3, 49:epistulas,
id. ib. 2, 70:litteras nomine Marcelli,
Liv. 27, 28, 4; Tac. A. 11, 20:orationem habere ad conciliandos plebis animos conpositam,
Liv. 1, 35, 2:blanditias tremula voce,
Tib. 1, 2, 91:meditata manu verba trementi,
Ov. M. 9, 521:versus,
Hor. S. 1, 4, 8:mollem versum,
Prop. 1, 7, 19:cantus,
Tib. 1, 2, 53:in morem annalium,
Tac. Or. 22:orationes adversus aliquem,
id. ib. 37:litteras ad aliquem,
id. A. 15, 8; 14, 22:probra in Gaium,
id. ib. 6, 9;14, 50: multa et atrocia in Macronem,
id. ib. 6, 44 (38) et saep.—Transf., of the subjects, etc., treated, to write about, treat, celebrate:B.tuas laudes,
Tib. 4, 1, 35:res gestas,
Hor. Ep. 2, 1, 251:tempora Iliaca,
Vell. 1, 3, 2:bellum Troicum,
id. 1, 5, 3:Juli Africani vitam componendo, spem hominibus fecisti plurium ejus modi librorum,
Tac. Or. 14:veteres populi Romani res,
id. A. 4, 32:Neronis res,
id. ib. 1, 1; 11, 11.—From the notion of closing.1.To put away, put aside, put in place:2.armamentis conplicandis, conponendis studuimus,
i. e. folding up the sails and lowering the masts, Plaut. Merc. 1, 2, 80:(tempus) ad componenda armamenta expediendumque remigem,
Liv. 26, 39, 8:vela contrahit malosque inclinat et simul armamenta componens, etc.,
id. 36, 44, 2:arma,
Hor. C. 4, 14, 52:tristes istos conpone libellos,
put aside, Prop. 1, 9, 13.—To store up, put away, collect:3.nec... Aut conponere opes norant aut parcere parto,
Verg. A. 8, 317:ego conposito securus acervo Despiciam dites,
Tib. 1, 1, 77;so fig.: condo et compono quae mox depromere possim,
Hor. Ep. 1, 1, 12.— So esp. to preserve, pack, put up fruits, meat, etc., for future use:pernas,
Cato, R. R. 162, 12:tergora (suis),
Col. 12, 55, 2: siccatos coliculos, id. 12, 9, 1:caepam in fidelia,
id. 12, 10, 2:herbas,
id. 12, 13, 2:poma,
id. 12, 47, 5:olivas,
Pall. Nov. 22, 5:herbam olla nova,
Scrib. Comp. 60:faenum,
Dig. 19, 2, 11, § 4:fructus in urceis, capsellis,
ib. 33, 7, 12, §1.—Of the ashes or remains of the dead, to adjust, lay out, to collect and inurn, inter, bury:4. a.tu mea conpones et dices, ossa, Properti, Haec tua sunt,
Prop. 2, 24, 35 (3, 19, 19):cinerem,
Ov. F. 3, 547:cinerem ossaque,
Val. Fl. 7, 203:sic ego conponi versus in ossa velim,
Tib. 3, 2, 26.—Hence, in gen., of persons, to bury:quem... prope cognatos conpositum cineres,
Cat. 68, 98:omnes composui (meos),
Hor. S. 1, 9, 28:compositi busta avi,
Ov. F. 5, 426:Pisonem Verania uxor... T. Vinium Crispina filia composuere,
Tac. H. 1, 47:componi tumulo eodem,
Ov. M. 4, 157:toro Mortua componar,
id. ib. 9, 504:alto Conpositus lecto,
Pers. 3, 104:aliquem terra,
Sil. 9, 95.—Of things: omnia noctis erant placida composta quiete, Varr. Atac. ap. Sen. Contr. 3, 16:b.cum mare compositum est,
Ov. A. A. 3, 259:aquas,
id. H. 13, 136:fessum tumentes Composuit pelagus ventis patientibus undas,
Luc. 5, 702.—Of persons:5.nec vigilantibus, sed etiam quiete compositis,
Quint. 11, 2, 5:ubi jam thalamis se conposuere,
Verg. G. 4, 189:defessa membra,
id. ib. 4, 438:si bene conpositus somno vinoque jacebit,
Ov. Am. 1, 4, 53.—To end strife, confusion, etc., to compose, pacify, allay, settle, calm, appease, quiet, tranquillize, reconcile, etc., that which is disturbed or at variance.a.With personal object:b.aversos amicos,
Hor. S. 1, 5, 29:ceteros clementia,
Tac. A. 12, 55:comitia praetorum,
id. ib. 14, 28; id. H. 1, 85:juvenes concitatos,
Quint. 1, 10, 32; cf.:barbarum animos,
Tac. A. 14, 39:gentem,
Sil. 17, 356.—Esp. of the mind:prima (pars philosophiae) conponit animum,
Sen. Ep. 89, 9:argumentum conpositae mentis,
id. ib. 2, 1; Cels. 3, 18; Sil. 11, 352:mentem somno,
id. 3, 162:religio saevas componit mentis,
id. 13, 317.—Of places, countries, etc.:c.C. Caesar componendae Armeniae deligitur,
Tac. A. 2, 4:Campaniam,
id. H. 4, 3:Daciam,
id. ib. 3, 53.—With abstr. or indef. objects:d.si possum hoc inter vos conponere,
Plaut. Curc. 5, 3, 23; cf.:vides, inter nos sic haec potius cum bona Ut componamus gratia quam cum mala?
Ter. Phorm. 4, 3, 17:gaudens conponi foedere bellum,
Verg. A. 12, 109; so,bellum,
Sall. J. 97, 2; Nep. Hann. 6, 2; id. Alcib. 8, 3; Vell. 2, 25, 1; Asin. ap. Cic. Fam. 10, 33, 3:bella,
Tac. A. 3, 56:cum vellet pro communi amico controversias regum componere,
Caes. B. C. 3, 109:uti per colloquia omnes controversiae componantur,
id. ib. 1, 9 fin.:curas,
Verg. A. 4, 341; Sil. 12, 682:lites,
Verg. E. 3, 108:seditionem civilem,
Suet. Caes. 4:statum Orientis,
id. Calig. 1:Romanus Ardeae turbatas seditione res... composuit,
Liv. 4, 10, 6; 3, 53, 1:legatorum res et bello turbatas,
id. 45, 16, 2:res Germanicas,
Suet. Vit. 9:discordias,
Tac. H. 4, 50:compositis praesentibus,
id. A. 1, 45:odia et certamina,
id. ib. 15, 2.—Less freq. transf., with the result as object:pacem componi volo Meo patri cum matre,
Plaut. Merc. 5, 2, 113:si pax cum Carthaginiensibus componi nequisset,
Liv. 30, 40, 13:at me conposita pace fefellit Amor,
Prop. 2, 2, 2:pax circa Brundusium composita,
Vell. 2, 75, 3:pacem cum Pyrrho,
Just. 18, 2, 6; cf. D. 2. infra.—Absol.:C. 1.coheredes mei conponere et transigere cupiebant,
Plin. Ep. 5, 1, 7; and so impers. pass.:posteaquam id quod maxime volui fieri non potuit, ut componeretur,
Cic. Rosc. Am. 47, 136:Pompei summam esse... voluntatem, ut componeretur atque ab armis discederetur,
Caes. B. C. 3, 16.—In gen., to arrange, adjust, order, set in order:2.aulaeis se superbis Aurea sponda, of one's attitude on a couch,
Verg. A. 1, 697:ad ictum militaris gladii conposita cervice,
Sen. Cons. Marc. 26, 2:diductis aedificia angulis vidimus moveri iterumque conponi,
id. Q. N. 6, 30, 4:si ad rem pertinet, quomodo caelo adfecto conpositisque sideribus quodque animal oriatur,
Cic. Div. 2, 47, 98:tibi enim gratias agebat, quod signa componenda suscepisses,
id. Att. 4, 9, 1.—Esp., milit. t. t.:3.se ad confligendum, Sisenn. ap. Non p. 257, 13: exercitum in hibernaculis, Sali J. 103, 1: in secunda (acie) cohortis, id. H. inc. Fragm. 44 Dietsch: stabant conpositi suis quisque ordinibus (opp. incompositi),
Liv. 44, 38, 11:conpositi numero in turmas,
Verg. A. 11, 599:cunctos licentia vagos compositus invadit = compositis ordinibus,
Tac. H. 4, 35:agmen,
id. ib. 2, 89; 5, 1; id. A. 12, 16:ordines,
id. H. 4, 33:vagos paventesque Vitellianos, sua quemque apud signa, componunt,
id. ib. 3, 35:pugnae exercitum,
id. A. 13, 40:auxilia in numerum legionis,
id. ib. 2, 80 Nipp. ad loc.:equitem per turmas,
id. ib. 15, 29:insidias in montibus,
Just. 1, 3, 11.—Of the order of words in language: quam lepide lexeis compostae! ut tesserulae omnes Arte pavimento atque emblemate vermiculato, Lucil. ap. Cic. de Or. 3, 43, 171; id. ap. Cic. Or. 44, 149; cf. id. ib. sq.:4.ut aptior sit oratio, ipsa verba compone,
id. Brut. 17, 68.—With reference to orderly appearance, etc., of the clothing, hair; the expression of the countenance, etc., to lay, smooth, adjust:5.suon quisque loco'st? Vide capillum, satin compositu'st commode?
Plaut. Most. 1, 3, 97:composito et delibuto capillo,
Cic. Rosc. Am. 46, 135:comas,
Ov. R. Am. 679:crines,
Verg. G. 4, 417:ne turbarentur comae, quas componi, etc.,
Quint. 11, 3, 148:togam,
to lay in proper folds, Hor. S. 2, 3, 77; Quint. 11, 3, 156; cf.:nec tamen ante adiit... Quam se composuit, quam circumspexit amictus,
Ov. M. 4, 318:pulvinum facili manu,
id. A. A. 1, 160; cf.torum,
id. F. 3, 484:jam libet componere voltus,
id. M. 13, 767:vultu composito, ne laeti excessu principis, etc.,
Tac. A. 1, 7; Plin. Ep. 3, 16, 5; cf.:(Tiberius) compositus ore,
id. ib. 2, 34:vultum natura horridum... efferabat, componens ad speculum in omnem terrorem,
distorting, Suet. Calig. 50.—In gen., to adjust, arrange, regulate, for the expression of something, or to accord with something; usu. ad aliquid:D.ad abstinentiam rursus, non secus ac modo ad balineum animum vultumque conposui,
Plin. Ep. 7, 1, 6:orationis ipsius vultus ad id, quod efficere intendimus, compositus,
Quint. 9, 1, 21:utraque manu ad modum aliquid portantium composita,
id. 11, 3, 120:ge. stum oratoris ad similitudinem saltationis,
id. 1, 11, 19:figuram ad imitationem alterius scripturae,
id. 9, 2, 34:nec ad votum composita civitas,
Tac. Or. 41:cuncta ad decorem inperi conposita,
id. H. 1, 71:cunctis ad tristitiam conpositis,
id. A. 3, 1. —Less freq. with dat.:voltus conponere famae Taedet,
to adapt, Tib. 4, 7, 9:venturis carbasa ventis,
Luc. 3, 596:me quoque mittendis rectum componite telis,
id. 3, 717. —With in:Nero itinera urbis... veste servili in dissimulationem sui compositus pererrabat,
disguised, made up, Tac. A. 13, 25. —To bring to a particular form or condition, to dispose, arrange, set in order, contrive, devise, prepare.(α).With acc.:(β).ego itinera sic composueram, ut Nonis Quinctilibus Puteolis essem,
Cic. Att. 15, 26, 3:quod adest memento Componere aequus,
Hor. C. 3, 29, 33:conposita atque constituta re publica,
Cic. Leg. 3, 18, 42:necdum compositis maturisve satis consiliis,
Liv. 4, 13, 5:(diem) totum in consideranda causa componendaque posuisse,
Cic. Brut. 22, 87:tempus in cognoscendis componendisque causis consumere,
id. Or. 42, 143:ex sententia omnibus rebus paratis conpositisque,
Sall. J. 43, 5; 94, 1:in senatu cuncta longis aliorum principatibus composita statim decernuntur,
Tac. H. 2, 55:dum quae forent firmando Neronis imperio componuntur,
id. A. 12, 68.—With ad or in and acc. of the purpose for which, or the example according to which, etc.:2.cum alteri placeat auspicia ista ad utilitatem esse rei publicae conposita,
Cic. Leg. 2, 13, 32:omnia ad voluptatem multitudinis inperitae,
Quint. 10, 1, 43:animum ad omnes casus,
id. 12, 9, 20; Val. Fl. 1, 321:satis igitur in hoc nos componet multa scribendi exercitatio,
Quint. 9, 4, 114:cultum victumque non ad nova exempla conponere, sed ut majorum mores suadent,
Sen. Tranq. 9, 2. —To arrange in agreement with others, to agree upon, contrive, devise, invent, conspire to make, etc.(α).In gen.: eum allegaverunt, suom qui servom diceret Cum auro esse apud me: conposita est fallacia, [p. 393] Ut, etc., Plaut. Poen. 3, 5, 29:(β).quin jam virginem Despondi: res composita'st,
Ter. Ad. 4, 7, 17:ita causa componitur, ut item palaestritae Bidini peterent ab Epicrate hereditatem,
Cic. Verr. 2, 2, 22, § 54:societatem praedarum cum latronibus conposuisse,
Sall. H. 4, 11 Dietsch:crimen ab inimicis Romae conpositum,
Cic. Verr. 2, 3, 61, § 141:conpositis inter se rebus,
Sall. J. 66, 2:ita conposito dolo digrediuntur,
id. ib. 111, 4:conposito jam consilio,
Liv. 3, 53, 3: ceteri proditores ea quae composita erant exspectabant;convenerat autem, etc.,
id. 25, 9, 8:sub noctem susurri Composita repetantur hora,
Hor. C. 1, 9, 20:ictum jam foedus, et omnes Conpositae leges,
Verg. A. 12, 315:compositis notis,
Tib. 1, 2, 22:crimen ac dolum ultro,
Tac. H. 1, 34:proditionem,
id. ib. 2, 100:seditionem,
id. ib. 4, 14:insidias,
id. ib. 5, 22; id. A. 12, 54; 13, 47: pacem componere, v. B. 5. supra.—With rel.-clause:(γ).cum summa concordia, quos dimitterent, quos retinerent, composuerunt,
Liv. 40, 40, 14.—With inf.:(δ).ii, secretis conloquiis conponunt Gallos concire,
Tac. A. 3, 40.—Pass. impers.:(ε).ut domi compositum cum Marcio erat,
Liv. 2, 37, 1.—With ut and subj.:3.compositum inter ipsos ut Latiaris strueret dolum,
Tac. A. 4, 68; cf. P. a. subst. —In gen., to feign, invent, devise, contrive, in order to deceive or delude, etc.: composita dicta, Att. ap. Non. p. 260, 22 (Trag. Rel. v. 47 Rib.):A.ne tu istic hodie malo tuo conpositis mendaciis Advenisti,
Plaut. Am. 1, 1, 211:nec bene mendaci risus conponitur ore,
Tib. 3, 6, 35 (3, 7, 3):sed vobis facile'st verba et conponere fraudes,
Prop. 2, 9, 31:insidias in me conponis inanes,
id. 2, 32 (3, 30), 19:compositas insidias fatoque evitatas ementitur,
Tac. A. 13, 47:si haec fabulosa et composita videntur,
id. Or. 12; id. Agr. 40:quae ut augendae famae composita, sic reliqua non in obscuro habentur,
id. A. 15, 16; cf.:vetustatem, ut cetera, in majus conponentem altores Jovis celebravisse,
exaggerating, Sall. H. 3, 60 Dietsch.— Part. perf. with in and acc., pretending, assuming the appearance or expression:(Domitianus) paratus simulatione, in adrogantiam compositus audiit preces,
Tac. Agr. 42:is in maestitiam compositus,
id. H. 2, 9; 1, 54:in securitatem,
id. A. 3, 44.—Rarely with ad:tunc compositus ad maestitiam,
Tac. A. 13, 20.— Hence, P. a.: compŏsĭtus ( - postus), a, um.Well-arranged, ordered, or constituted, orderly, regular:B.quae (injuria) dum foris sunt, nil videtur mundius, Nec magis compositum quicquam nec magis elegans,
Ter. Eun. 5, 4, 13: admiratus sum... sunchusin litterularum, quae solent tuae compositissimae et clarissimae esse, Cic. Att. 6, 9, 1:acrior impetu atque animis quam compositior ullo ordine pugna fuit,
Liv. 28, 22, 13:intellegitur, etiamsi non adjecero, conpositum ordinatumque fore talem virum,
Sen. Vit. Beat. 8, 3:composita et quieta et beata respublica,
Tac. Or. 36. —Of writings:quare in his quoque libris erant eadem aliqua... omnia vero compositiora et elaborata,
Quint. 1, pr. § 8; cf.:illa quae curam fatentur et ficta atque composita videri etiam volunt,
elaborate, id. 8, pr. § 23.— Transf., of the orator himself:si aut compositi oratoris bene structam collocationem dissolvas permutatione verborum,
Cic. Or. 70, 232.—Fitly disposed for any purpose, prepared, apt, fit, adapted, qualified, suitable, ready:C.perficiam ut nemo umquam paratior, vigilantior, compositior ad judicium venisse videatur,
Cic. Verr. 1, 1, 11; so,equus bene natura compositus,
Auct. Her. 4, 46, 59.— With ad or in and acc., or with dat.:arte quadam ab juventa in ostentationem (virtutum) compositus,
Liv. 26, 19, 3 Weissenb. ad loc.:alius historiae magis idoneus, alius compositus ad carmen,
Quint. 2, 8, 7:aeque in adulationem compositus (sacerdos),
Curt. 4, 7, 26:(Attici) non maxime ad risum compositi,
Quint. 6, 3, 18:natura atque arte compositus alliciendis etiam Muciani moribus,
Tac. H. 2, 5.—Quiet, peaceful, undisturbed, calm, composed, unimpassioned, etc.:D.ut peractis quae agenda fuerint salvo jam et composito die possis ibi manere,
Plin. Ep. 2, 17, 2:lenis et nitidi et compositi generis amatores,
Quint. 10, 1, 44:actio,
id. 11, 3, 110:aetas,
mature, sedate, Tac. A. 13, 1: adfectus mites atque compositi, Quint. 6, 2, 9:supercilium (opp. erectum),
id. 11, 3, 74:repetitio eorum (civium) labefactabat compositam civitatem,
Flor. 3, 23, 3.—Compound, composite, made up of parts (opp. simplex):(α).verba,
Quint. 1, 5, 3; 1, 6, 38; 7, 9, 5:voces,
id. 1, 5, 65; cf. id. 1, 5, 9; 2, 12, 3.—Hence, subst.: compŏsĭtum ( conp-), i, n., that which is agreed, an agreement, compact, etc.; only abl. in the phrases,Ex composito, according to agreement, by agreement, in concert, Sall. H. 2, 12 Dietsch:(β).tum ex composito orta vis,
Liv. 1, 9, 10; 5, 14, 2; 36, 25, 1; 40, 48, 4; Suet. Claud. 37; Tac. H. 4, 66.—De composito, by agreement, App. Mag. 1, p. 273; and,(γ).More rarely in the same sense, composito alone, Ter. Phorm. 5, 1, 29; Nep. Dat. 6, 6; Verg. A. 2, 129.—Hence also adv.: compŏsĭtē ( conp-), in an orderly, regular, or skilful manner, orderly, regularly, properly (class. but rare;not in Quint.): ambulare,
Col. 6, 2, 5:indutus,
Gell. 1, 5, 2:composite et apte dicere,
Cic. Or. 71, 236:composite, ornate, copiose eloqui,
id. De Or. 1, 11, 48:composite atque magnifice casum reipublicae miserati,
Sall. C. 51, 9:bene et composite disseruit,
id. Ib. 52.— Comp.:compositius cuncta quam festinantius agerent,
Tac. A. 15, 3. -
18 pullum
1.pullus, i, m. [root pu-, to beget; cf. puer; Gr. pôlos; Engl. foal].I.A young animal, young, a foal (cf. fetus):B.asininus,
Varr. R. R. 2, 8, 2:equinus,
Col. 6, 29, 1:onagrorum,
Plin. 8, 44, 69, § 171:glirium,
Varr. R. R. 3, 15:ranae,
Hor. S. 2, 3, 314:columbini,
Cic. Fam. 9, 18:gallinacei,
Liv. 32, 1; Col. 8, 5, 7:pavonini,
Varr. R. R. 3, 9:anserum,
id. ib. 3, 10:ciconiae,
Juv. 14, 74:ex ovis pulli orti,
chicks, Cic. N. D. 2, 48, 124:asinam, et pullum filium,
Vulg. Zach. 9, 9.—In partic., a young fowl, a chicken, Hor. S. 1, 3, 92; 2, 2, 121; id. Ep. 2, 2, 163; Sen. Q. N. 4, 6, 2; cf.:II.pulli implumes,
Hor. Epod. 1, 19.—So of the sacred chickens, used in divination:cum cavea liberati pulli non pascerentur,
Cic. N. D. 2, 3, 8.—Transf.A.Of persons.1.As a term of endearment, dove, chick, darling:2.meus pullus passer, mea columba,
Plaut. Cas. 1, 50:strabonem Appellat paetum paeter, et pullum, male parvus Si cui filius est,
Hor. S. 1, 3, 45; Suet. Calig. 13 fin.; M. Aur. ap. Front. Ep. ad Anton. 1, 1 Mai.—Pullus milvinus, qs. young kite, of an avaricious person, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6.—B.Of plants, a sprout, young twig, Cato, R. R. 51; 133; Pall. 4, 9.2.pullus, a, um, adj. dim. [for purulus, from purus], pure: veste pullā candidi, Varr. ap. Non. 368, 28.3.pullus, a, um, adj. [kindr. with pellos].I.Dark-colored, blackish-gray, dusky, blackish:II.lepus superiore parte pulla, ventre albo,
Varr. R. R. 3, 12, 5:nigra terra, quam pullam vocant,
Col. 1, praef. §24: color lanae pullus atque fuscus,
id. 7, 2, 4:ne maculis infuscet vellera pullis,
Verg. G. 3, 389:hostia,
Tib. 1, 2, 62:capilli,
Ov. Am. 2, 4, 41:myrtus,
dusky, dark-green, Hor. C, 1, 25, 18; cf.ficus,
id. Epod. 16, 46.—ESD. freq.: pulla vestis, a dark-gray garment (of dark-gray or undyed wool, the dress of mourners and of the lower orders), of mourners, Varr. ap. Non. 549, 33;also called toga pulla, not worn at funeral repasts,
Cic. Vatin. 12, 30; 13, 31.—Hence, subst.: pullum, i, n., a dark - gray garment, Ov. M. 11, 48:pullo amictus,
Liv. 45, 7; Flor. 4, 2, 45.— Plur.:pulla decent niveas (puellas),
Ov. A. A. 3, 189.—Transf.a.In allusion to the clothing of the poor:b.pulla paupertas,
Calp. Ecl. 7, 26;80: ipse praetor cum tunicā pullā sedere solebat,
Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54.—Prov.: non possum togam praetextam sperare, cum exordium pullum videam,
i. e. a bad beginning cannot make a good ending, Quint. 5, 10, 71.—Of language:c.pullus sermo,
the vulgar speech, Varr. L. L. 9, 26, 33.— -
19 pullus
1.pullus, i, m. [root pu-, to beget; cf. puer; Gr. pôlos; Engl. foal].I.A young animal, young, a foal (cf. fetus):B.asininus,
Varr. R. R. 2, 8, 2:equinus,
Col. 6, 29, 1:onagrorum,
Plin. 8, 44, 69, § 171:glirium,
Varr. R. R. 3, 15:ranae,
Hor. S. 2, 3, 314:columbini,
Cic. Fam. 9, 18:gallinacei,
Liv. 32, 1; Col. 8, 5, 7:pavonini,
Varr. R. R. 3, 9:anserum,
id. ib. 3, 10:ciconiae,
Juv. 14, 74:ex ovis pulli orti,
chicks, Cic. N. D. 2, 48, 124:asinam, et pullum filium,
Vulg. Zach. 9, 9.—In partic., a young fowl, a chicken, Hor. S. 1, 3, 92; 2, 2, 121; id. Ep. 2, 2, 163; Sen. Q. N. 4, 6, 2; cf.:II.pulli implumes,
Hor. Epod. 1, 19.—So of the sacred chickens, used in divination:cum cavea liberati pulli non pascerentur,
Cic. N. D. 2, 3, 8.—Transf.A.Of persons.1.As a term of endearment, dove, chick, darling:2.meus pullus passer, mea columba,
Plaut. Cas. 1, 50:strabonem Appellat paetum paeter, et pullum, male parvus Si cui filius est,
Hor. S. 1, 3, 45; Suet. Calig. 13 fin.; M. Aur. ap. Front. Ep. ad Anton. 1, 1 Mai.—Pullus milvinus, qs. young kite, of an avaricious person, Cic. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6.—B.Of plants, a sprout, young twig, Cato, R. R. 51; 133; Pall. 4, 9.2.pullus, a, um, adj. dim. [for purulus, from purus], pure: veste pullā candidi, Varr. ap. Non. 368, 28.3.pullus, a, um, adj. [kindr. with pellos].I.Dark-colored, blackish-gray, dusky, blackish:II.lepus superiore parte pulla, ventre albo,
Varr. R. R. 3, 12, 5:nigra terra, quam pullam vocant,
Col. 1, praef. §24: color lanae pullus atque fuscus,
id. 7, 2, 4:ne maculis infuscet vellera pullis,
Verg. G. 3, 389:hostia,
Tib. 1, 2, 62:capilli,
Ov. Am. 2, 4, 41:myrtus,
dusky, dark-green, Hor. C, 1, 25, 18; cf.ficus,
id. Epod. 16, 46.—ESD. freq.: pulla vestis, a dark-gray garment (of dark-gray or undyed wool, the dress of mourners and of the lower orders), of mourners, Varr. ap. Non. 549, 33;also called toga pulla, not worn at funeral repasts,
Cic. Vatin. 12, 30; 13, 31.—Hence, subst.: pullum, i, n., a dark - gray garment, Ov. M. 11, 48:pullo amictus,
Liv. 45, 7; Flor. 4, 2, 45.— Plur.:pulla decent niveas (puellas),
Ov. A. A. 3, 189.—Transf.a.In allusion to the clothing of the poor:b.pulla paupertas,
Calp. Ecl. 7, 26;80: ipse praetor cum tunicā pullā sedere solebat,
Cic. Verr. 2, 4, 24, § 54.—Prov.: non possum togam praetextam sperare, cum exordium pullum videam,
i. e. a bad beginning cannot make a good ending, Quint. 5, 10, 71.—Of language:c.pullus sermo,
the vulgar speech, Varr. L. L. 9, 26, 33.— -
20 droit
I.droit1, e1 [dʀwa, dʀwat]1. adjective2. masculine noun3. feminine noun• le tiroir/chemin de droite the right-hand drawer/path• garder or tenir sa droite to keep to the right• candidat/idées de droite right-wing candidate/ideasII.droit2, e2 [dʀwa, dʀwat]1. adjectivea. ( = sans déviation, non courbe) [barre, ligne, route, nez] straightb. ( = vertical, non penché) [arbre, mur] straight• être or se tenir droit comme un i to stand bolt uprightc. ( = honnête, loyal) [personne] upright2. feminine noundroite ( = ligne) straight line3. adverb[viser, couper, marcher] straight• aller/marcher droit devant soi to go/walk straight ahead• aller droit au but or au fait to go straight to the pointIII.droit3 [dʀwa]1. masculine nouna. ( = prérogative) right• droit de pêche/chasse fishing/hunting rights• droit du sang/du sol right to nationality based on parentage/on place of birth• avoir le droit de faire qch (simple permission, possibilité) to be allowed to do sth ; (autorisation juridique) to have the right to do sth• avoir droit à [+ allocation] to be entitled to• avoir droit de regard sur [+ documents] to have the right to examine ; [+ affaires, décision] to have a say in• de quel droit est-il entré ? what right did he have to come in?• droit civil/pénal civil/criminal lawc. ( = taxe) droit d'entrée entrance fee• droits d'inscription/d'enregistrement enrolment/registration fee2. compounds► droit d'auteur ( = propriété artistique, littéraire) copyright• « tous droits (de reproduction) réservés » "all rights reserved" ► droits de succession inheritance tax* * *
1.
droite dʀwɑ, ɑt adjectif1) (pas courbe, pas tordu) [ligne, route, barre, cheveux, mur, nez] straight; ( pas penché) [écriture] up-and-downse tenir droit — ( debout) to stand up straight; ( assis) to sit up straight
s'écarter du droit chemin — fig to stray from the straight and narrow
2) ( contraire de gauche) right3) ( honnête) [personne] straight, upright; [vie] blameless4) ( sensé) [jugement] sound5) ( en couture) [jupe] straight; [veste] single-breasted6) Mathématique [cône, angle, prisme] right
2.
adverbe [aller, rouler] straightaller droit au but or fait — fig to go straight to the point
ça m'est allé droit au cœur — fig it really touched me
marcher or filer (colloq) droit — fig to toe the line
venir tout droit de — [expression, citation] to come straight out of [auteur, œuvre]
3.
nom masculin1) ( prérogative) rightavoir des droits sur quelqu'un/quelque chose — to have rights over somebody/something
avoir droit à — to have the right to [liberté, nationalité]; to be entitled to [bourse, indemnité]
il a eu droit à une amende — iron he got a fine
avoir le droit de faire — ( la permission) to be allowed to do; (selon la morale, la justice) to have the right to do
avoir le droit de vie ou de mort sur quelqu'un — to have (the) power of life and death over somebody
à bon droit — [se plaindre] with good reason
‘à qui de droit’ — ‘to whom it may concern’
j'en parlerai à qui de droit — (colloq) I'll speak to the appropriate person
faire droit à — to grant [requête]
2) Droit ( ensemble de lois) law3) ( redevance) fee4) ( en boxe) rightcrochet/uppercut du droit — right hook/uppercut
•Phrasal Verbs:••se tenir droit comme un i or un piquet — to hold oneself very erect
* * *dʀwa droit, -e1. adj1) (= non courbe) straight2) (= loyal, franc) upright, straight3) (= opposé à gauche) right2. adv3. nm1) (= prérogative) rightOn n'a pas le droit de fumer à l'école. — We're not allowed to smoke at school.
être en droit de — to have a right to, to have the right to
à bon droit (= justement) — with good reason
avoir droit de cité fig — to belong
See:2) (= lois, sujet)See:3) (= poing)4) (= taxe) duty, tax, [inscription] fee4. droits nmpl1) (= prérogatives) rightsSee:2) (= somme d'argent)See:5. nf1) (= ligne) straight line2) BOXE (= coup) right3) (= opposé à gauche) rightà droite (position) — on the right, (direction) right, to the right
4) POLITIQUE right, right wing* * *A adj1 (pas courbe, pas tordu) [ligne, route, barre, cheveux, mur, tour, nez] straight; ( pas penché) [cône, cylindre, prisme] right; [écriture] up-and-down; le tableau n'est pas droit the picture isn't straight; se tenir droit ( debout) to stand up straight; ( assis) to sit up straight; tenir qch droit to hold sth straight; le droit chemin fig the straight and narrow; s'écarter du droit chemin to stray from the straight and narrow; descendre en droite ligne de to be a direct descendant of;2 ( contraire de gauche) right; le côté droit the right side; du côté droit on the right(-hand) side;4 ( sensé) [jugement] sound;6 Math right.B adv [aller, rouler] straight; droit devant straight ahead; se diriger droit vers to make straight for, to make a beeline for○; la voiture venait droit sur nous the car was coming straight at us; continuez tout droit carry straight on; file tout droit à la maison go straight home; aller droit au but or fait fig to go straight to the point; aller droit à la catastrophe to be heading straight for disaster; ça m'est allé droit au cœur fig it really touched me; marcher droit lit to walk straight; marcher or filer○ droit to toe the line; regarder qn droit dans les yeux to look sb straight in the eye; venir tout droit de [expression, citation] to come straight out of [auteur, œuvre]; je reviens tout droit de chez elle/de l'exposition I've come straight from her place/the exhibition.C nm1 ( prérogative) right; connaître/faire valoir ses droits to know/assert one's rights; avoir des droits sur qn/qch to have rights over sb/sth; de quel droit est-ce que tu me juges? what gives you the right to judge me?; être dans son (bon) droit, avoir le droit pour soi or de son côté to be within one's rights; de (plein) droit by right(s); de droit divin [monarque, monarchie] by divine right; cela leur revient de droit it's theirs by right; c'est tout à fait ton droit you have every right to do so, you're perfectly entitled to do so; avoir droit à to have the right to [liberté, nationalité]; to be entitled to, to be eligible for [bourse, indemnité]; vous avez droit à une boisson chacun you're allowed one drink each; les spectateurs ont eu droit à un beau match the spectators were treated to a fine game; on a eu droit à ses souvenirs de régiment iron he treated us to stories about his army days; il a eu droit à une amende iron he got a fine; avoir le droit de faire ( la permission) to be allowed to do; (selon la morale, la justice) to have the right to do; elle n'a pas le droit de sortir le soir she isn't allowed to go out at night; j'ai quand même le droit de poser une question! iron I suppose I am allowed to ask a question?; j'ai le droit de savoir I've got a right to know; elle n'a pas le droit de me juger/d'exiger ça de moi she has no right to judge me/to demand that of me; avoir le droit de vie ou de mort sur qn to have (the) power of life and death over sb; il s'imagine qu'il a tous les droits he thinks he can do whatever he likes; être en droit de to be entitled to; on est en droit de se demander si… we are entitled ou we have every right to wonder if…; ça te donne droit à… it entitles you to…; à bon droit [se plaindre, protester] with good reason; ‘à qui de droit’ ‘to whom it may concern’; j'en parlerai à qui de droit○ I'll speak to the appropriate person; faire droit à to grant [demande, requête];2 Jur ( ensemble de lois) law; le droit français/anglais French/English law; faire son droit to study law; étudiant en droit law student;3 ( redevance) fee; acquitter/percevoir un droit to pay/receive a fee; droit d'inscription registration fee; passible de droit dutiable;D droite nf1 ( opposé à gauche) la droite the right; la porte de droite the door on the right; être/rouler à droite to be/to drive on the right; tourner à droite to turn right; tenir sa droite Aut to keep (to the) right; à ta droite, sur ta droite on your right; à droite de to the right of; deuxième couloir à droite second corridor on the right; il ne connaît pas sa droite de sa gauche he can't tell (his) right from (his) left; demander à droite et à gauche ( partout) to ask everywhere ou all over the place; ( à tous) to ask everybody; être critiqué de droite et de gauche to be criticized from all sides ou by everybody;2 Pol right; voter à droite to vote for the right; de droite [parti, personne, gouvernement] right-wing; être à or de droite to be right-wing;3 Math straight line.droit administratif administrative law; droit aérien Jur air law; droit des affaires Jur company law GB, corporate law US; droit d'aînesse Jur birthright, primogeniture; droit d'antenne broadcasting right; droit d'asile Pol right of asylum; droit au bail right to the lease; droit canon Jur canon law; droit de cité Jur (right of) citizenship; fig acceptance; acquérir droit de cité fig to gain acceptance; avoir droit de cité to be accepted; donner droit de cité à to accept; droit civil Jur civil law; droit commercial commercial law; droit commun ( prisonnier) nonpolitical; de droit commun [prisonnier] nonpolitical, ordinary; [[taux, régime] ordinary; droit constitutionnel Jur constitutional law; droit coutumier Jur common law; droit écrit Jur statute law; droit d'entrée Comm, Fisc import duty; ( pour une personne) entrance fee; droit d'étalage Comm, Fisc stallage; droit fil Cout straight grain; fig main line; dans le droit fil de fig in line with; droit fiscal Jur tax law; droit de grâce Jur right of reprieve; droit de grève Pol right to strike; droit immobilier Jur property law; droit international Jur international law; droit maritime Jur maritime law; droit de passage Jur right of way GB, easement US; droit pénal Jur criminal law; droit de port Fisc port dues; droit de poursuite Jur right of action; droit de préemption right of preemption; droit privé Jur private law; droit de propriété right of possession; droit public Jur public law; droit de recours Jur right of appeal; droit de regard Fin right of inspection; gén avoir droit de regard sur to have a say in; droit de réponse right of reply; droit de rétention lien; droit du sang right to citizenship by virtue of kinship; droit social Jur labourGB law; droit du sol right to citizenship by virtue of birth in a country; droit de timbre Fisc stamp duty; droit du travail Jur labourGB law; droit d'usage Jur customary right; droit de veto right of veto; droit de visite Jur right of access; droit de vote Pol right to vote; droits d'auteur Édition royalties; droits civiques Pol civil rights; droits de douane Comm, Fisc customs duties; les droits de l'homme human rights; droits de quai Fisc wharfage; droits de reproduction reproduction rights; tous droits de reproduction réservés all rights reserved; droits de succession Fisc inheritance tax; droits de tirage spéciaux, DTS Fisc special drawing rights, SDR.se tenir droit comme un i or un piquet to hold oneself very erect ou upright.I1. [rectiligne - allée, bâton, nez] straight2. [vertical, non penché - mur] upright, straight, plumb (terme spécialisé) ; [ - dossier, poteau] upright, straightêtre ou se tenir droita. [assis] to sit up straightb. [debout] to stand up straightdroit comme un cierge ou un i ou un piquet (as) stiff as a poker ou a ramrod ou a post3. [d'aplomb] straight6. [vêtement]manteau/veston droit single-breasted coat/jacket————————adverbe[écrire] in a straight line[couper, rouler] straight (adverbe)après le carrefour, c'est toujours tout droit after the crossroads, keep going straight on ou aheadaller droit à la catastrophe/l'échec to be heading straight for disaster/a failure————————droite nom fémininII[ailier, jambe, œil] right————————nom masculin————————droite nom féminin1. [côté droit]la droite the right (side), the right-hand sidede droite et de gauche from all quarters ou sides2. POLITIQUE————————à droite locution adverbiale1. [du côté droit]à droite et à gauche (figuré) here and there, hither and thither (littéraire & humoristique), all over the place2. MILITAIREà droite, droite! right wheel!3. POLITIQUEêtre à droite to be right-wing ou on the right————————à droite de locution prépositionnelleto ou on the right of————————de droite locution adjectivale1. [du côté droit]la porte de droite the door on the right, the right-hand door2. POLITIQUEles gens de droite rightwingers, people on the right[drwa] nom masculin1. DROITavoir le droit pour soi to have right ou the law on one's sidedroit civil/commercial/constitutionnel civil/commercial/constitutional lawdroit commun ou coutumier common lawdroit privé/public private/public law2. [prérogative particulière] rightdans cette entreprise, le droit de cuissage est monnaie courante sexual harassment is very common in this companydroit de voirietax paid by businesses who wish to place displays, signs etc. on the public highwayle droit de vote (the) franchise, the right to voteavoir droit de cité [idéologie] to be established, to have currencyils se croient tous les droits, ces gens-là! these people think they can do what they like!3. [autorisation sociale ou morale] rightde quel droit l'a-t-il lue? what gave him the right to read it?, what right had he to read it?donner droit à: le billet donne droit à une consommation gratuite the ticket entitles you to one free drinkdonner le droit à quelqu'un de faire quelque chose to give somebody the right to ou to entitle somebody to do somethingêtre en droit de faire to be entitled ou to have the right to doreprendre ses droits [idée, habitude, nature] to reassert itselfa. [explications] to be entitled tob. [bourse, indemnité] to be entitled to, to be eligible forc. [reconnaissance, respect] to deservea. [comptabilité, dossier] to have the right to examine ou to inspectb. [activités] to have the right to controla. [généralement] to be allowed ou to have the right to dob. [officiellement] to have the right ou to be entitled to doj'ai bien le droit de me reposer! I'm entitled to some rest, aren't I?5. [frais] feedroits d'inscription registration fee ou fees6. (locution)dans mon/son (bon) droit within my/his rightsde (plein) droit by rights, as a right————————droits nom masculin pluriel1. droita. [prérogative] rights, copyrightb. [somme] royaltiestous droits (de reproduction) réservés copyright ou all rights reserved2. INFORMATIQUE
См. также в других словарях:
col — [ kɔl ] n. m. • 1080; lat. collum → cou I ♦ 1 ♦ Vx Cou. Mod. Loc. Se hausser, se pousser du col : se faire valoir, prendre de grands airs. « Elle s en croit. Il y a sa mère aussi, qui se pousse du col » (Sartre). 2 ♦ Partie étroite, rétrécie (d… … Encyclopédie Universelle
veste — [ vɛst ] n. f. • 1578; it. veste « habit »; du lat. vestis « vêtement » 1 ♦ Anciennt Vêtement couvrant le torse, ouvert devant. Vestes militaires. ⇒ dolman, hoqueton , soubreveste. « Il endosse la grande veste de chasse, qui lui tombait sur les… … Encyclopédie Universelle
Col Roulé — Sous pull blanc à col roulé porté sous un chemisier Un col roulé est un vêtement unisexe se caractérisant par son haut col ajusté qui se rabat et couvre le cou. Il s agit d un « pull over en maille fine se caractérisant par son col… … Wikipédia en Français
Col roule — Col roulé Sous pull blanc à col roulé porté sous un chemisier Un col roulé est un vêtement unisexe se caractérisant par son haut col ajusté qui se rabat et couvre le cou. Il s agit d un « pull over en maille fine se caractérisant par son col … Wikipédia en Français
col-bleu — col [ kɔl ] n. m. • 1080; lat. collum → cou I ♦ 1 ♦ Vx Cou. Mod. Loc. Se hausser, se pousser du col : se faire valoir, prendre de grands airs. « Elle s en croit. Il y a sa mère aussi, qui se pousse du col » (Sartre). 2 ♦ Partie étroite, rétrécie… … Encyclopédie Universelle
Veste tailleur — ● Veste tailleur veste à col tailleur dont la coupe est inspirée par celle du veston … Encyclopédie Universelle
Veste — Exemple de veste pour homme avec pochette … Wikipédia en Français
Col roulé — Sous pull blanc à col roulé porté sous un chemisier Un col roulé est un vêtement unisexe se caractérisant par son haut col ajusté qui se rabat et couvre le cou. Il s agit d un « pull over en maille fine se caractérisant par son col… … Wikipédia en Français
Pochette (veste) — Veste Exemple de veste pour homme avec pochette … Wikipédia en Français
Pull à col roulé — Col roulé Sous pull blanc à col roulé porté sous un chemisier Un col roulé est un vêtement unisexe se caractérisant par son haut col ajusté qui se rabat et couvre le cou. Il s agit d un « pull over en maille fine se caractérisant par son col … Wikipédia en Français
Sous-pull à col roulé — Col roulé Sous pull blanc à col roulé porté sous un chemisier Un col roulé est un vêtement unisexe se caractérisant par son haut col ajusté qui se rabat et couvre le cou. Il s agit d un « pull over en maille fine se caractérisant par son col … Wikipédia en Français