Перевод: со всех языков на английский

с английского на все языки

in+quo+ante

Толкование Перевод

1 Status quo ante

m; - - - , kein Pl. status quo ante

* * *

Status quo ante m; - - - , kein pl status quo ante

Deutsch-Englisch Wörterbuch > Status quo ante
2 ante

antĕ (old form anti, whence antidea, antideo, antidhac; v. antea, anteeo, and antehac) [Gr. anti, over against, facing, anta, antên; Sanscr. anti = over against; Germ. ant- in Ant-wort = Goth. anda-vaurdi, an answer, anda-nahti, the night before], prep. and adv. (acc. to Max. Victor. p. 1953, as prep. with the grave accent; as adv. with the acute on the last syl.).
I.
Prep. with acc., before (syn.: prae, pro).
A.
In space, or trop. in regard to estimation, judgment, or rank (usu. only of objects at rest. while prae is used of those in motion; cf. Herz. ad Caes. B. G. 1, 21; v. exceptions infra).
1.
In space:
quem ante aedīs video,
Plaut. Am. 1, 1, 136:
ante ostium Me audivit stare,
Ter. And. 3, 1, 16; so Vulg. Lev. 1, 5:
Ornatas paulo ante fores,
Juv. 6, 227; so Vulg. Num. 3, 26:
ante meum limen,
Juv. 11, 190:
ante suum fundum,
Cic. Mil. 10:
ut ante suos hortulos postridie piscarentur,
id. Off. 3, 14, 58:
ante sepulcrales infelix adstitit aras,
Ov. M. 8, 480; so Verg. A. 1, 344; 3, 545; Juv. 10, 268:
ante altaria,
id. 8, 155; so Vulg. Deut. 26, 4; ib. Matt. 5, 24. —Of persons:
ante hosce deos erant arulae,
Cic. Verr. 2, 4, 3:
quīs ante ora patrum contigit oppetere,
Verg. A. 1, 95; id. G. 4, 477:
ipsius unam (navem) ante oculos pontus in puppim ferit,
id. A. 1, 114; 2, 531; 2, 773:
ante se statuit funditores,
Liv. 42, 58:
Flos Asiae ante ipsum,
Juv. 5, 56; Vulg. Matt. 17, 2:
si luditur alea pernox Ante Numantinos,
Juv. 8, 11.— Trop.:
ante oculos collocata,
Cic. de Or. 1, 43, 192:
ante oculos errat domus,
Ov. Tr. 3, 4, 57: [p. 128] causam ante eum diceret, before him as judge, Cic. Verr. 1, 3, 9:
donec stet ante judicium,
Vulg. Josh. 20, 6; ib. Marc. 13, 9.—And in eccl. Lat., after the Heb. and Hel. Gr., before, in the sight of, in the judgment of:
ante Dominum vilior fiam,
Vulg. 2 Reg. 6, 21 sq.:
non te justifices ante Deum,
ib. Eccli. 7, 5:
justi ambo ante Deum,
ib. Luc. 1, 6;
and fully: fecit Asa rectum ante conspectum Domini,
ib. 3 Reg. 15, 11; ib. Apoc. 12, 10.—Hence, homines ante pedes (in later Lat.), servants; cf. the annotators upon Juv. 7, 143.—With verbs of motion:
ante me ito,
Plaut. As. 3, 3, 70:
equitatum omnem ante se mittit,
Caes. B. G. 1, 21:
ante ceteras cohortes extra aciem procurrere,
id. B. C. 1, 55:
praecurrit ante omnes,
id. ib. 2, 34; so Nep. Dat. 3, 2; Liv. 7, 41; 45, 40 al.; Vulg. Lev. 27, 11; ib. 1 Reg. 12, 2.—
2.
Trop. of preference in judgment, or regulations in respect to rank, before (this is properly the signification of prae, q. v.; hence more rare than that, and never used by Cic.): quem ante me diligo, before myself, more than myself, Balbus ap. Cic. Att. 8, 15.—So ante aliquem esse, to surpass, excel any one:
facundiā Graecos, gloriā belli Gallos ante Romanos fuisse,
Sall. C. 53, 3, ubi v. Corte and Kritz:
tum me vero et ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante omnes alios imperatores esse,
superior to, Liv. 35, 14:
necessitas ante rationem est,
necessity knows no law, Curt. 7, 7, 10.—Hence very freq. (but mostly poet. and post-class.),
a.
Ante alios, ante omnes, ante ceteros, etc., before others, before all, etc., to designate a comparative relation;
also sometimes, for the sake of emphasis, with comparatives and superlatives: tibi, Neptune, ante alios deos gratias ago,
Plaut. Trin. 4, 1, 5; so Ov. M. 10, 120:
scito illum ante omnīs minumi mortalem preti,
Plaut. As. 5, 2, 8:
tua ante omnes experientia,
Tac. A. 2, 76; 1, 27; Liv. 1, 9:
Junoni ante omnīs candentis vaccae media inter cornua (pateram) fundit,
Verg. A. 4, 59:
Ipse est ante omnes,
Vulg. Col. 1, 17:
O felix una ante alias Priameïa virgo,
Verg. A. 3, 321:
ante omnes furor est insignis equarum,
id. G. 3, 266:
scelere ante alios immanior omnīs,
id. A. 1, 347; Liv. 5, 42:
ante alios pulcherrimus omnīs Turnus,
Verg. A. 7, 55; so Nep. Att. 3, 3; Liv. 1, 15; cf. Rudd. II. p. 82; II. p. 101; II. p. 305.—
b.
Ante omnia.
(α).
Before all things, first of all:
alvus ante omnia ducitur,
Cels. 7, 30:
oportet autem ante omnia os nudare,
id. 8, 2:
Ante omnia instituit, ut etc.,
Suet. Ner. 32; id. Calig. 21:
Ante omnia autem, fratres, etc.,
Vulg. Jac. 5, 12; ib. 1 Petr. 4, 8.—
(β).
Comparatively, above all, especially, chiefty:
publica maestitia eo ante omnia insignis, quia matronae annum, ut parentem, eum luxerunt,
Liv. 2, 7; 7, 4:
quae natura multis et ante omnia ursis,
Plin. 8, 35, 53, § 125:
dulces ante omnia Musae,
the Muses pleasing above all things, Verg. G. 2, 475; id. E. 2, 72:
deformem et taetrum ante omnia vultum,
Juv. 10, 191.—
(γ).
In entering upon the discussion of several particulars, or in adducing arguments, first of all, in the first place (similar to ac primum quidem, kai prôton men oun; cf. Spald. ad Quint. 4, 2, 4):
ante omnia quid sit rhetorice,
Quint. 2, 15, 1:
ante omnia igitur imitatio per se ipsa non sufficit,
id. 10, 2, 4; so id. 1, 2, 9; 4, 2, 40; 4, 2, 52; 5, 13, 6; 9, 1, 23.—
B.
Of time.
1.
Before: ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. ad Her. 2, 13; cf.
Dirks. Transl. 177 sq.: ante lucem a portu me praemisisti domum,
Plaut. Am. 2, 1, 55; so Cic. de Or. 2, 64, 259; id. Inv. 2, 4, 15; Suet. Galb. 22; Vulg. Luc. 24, 22:
ante diem caupo sciet,
Juv. 9, 108:
ante brumam,
Ter. Phorm. 4, 4, 28:
ante noctem,
Hor. S. 1, 4, 51:
pereundum erit ante lucernas,
Juv. 10, 339:
ante haec omnia,
Vulg. Luc. 21, 12.— The designation of time is often expressed paraphrastically.
a.
By a person who lived at the time:
jam ante Socratem,
before the time of, Cic. Ac. 1, 12, 44:
qui honos togato habitus ante me est nemini,
before me, before my time, id. Cat. 4, 3:
ante Jovem nulli subigebant arva coloni,
Verg. G. 1, 125:
vixere fortes ante Agamemnona Multi,
Hor. C. 4, 9, 25:
ante Helenam,
id. S. 1, 3, 107:
ante se,
Tac. H. 1, 50:
quod ante eum nemo,
Suet. Caes. 26 al. —
b.
By other objects pertaining to a particular time: ante hoc factum, Plaut. Mil. 4, 8, 64:
ante has meas litteras,
i. e. before the receipt of this letter, Cic. Fam. 13, 17:
per hunc castissimum ante regiam injuriam sanguinem juro,
Liv. 1, 59:
ante mare et terras, et quod tegit omnia, caelum,
Ov. M. 1, 5:
ante sidus fervidum,
Hor. Epod. 1, 27:
ante cibum,
id. S. 1, 10, 61, and Juv. 6, 428:
Hoc discunt omnes ante alpha et beta,
before their A B C, id. 14, 209:
cur ante tubam tremor occupat artus?
Verg. A. 11, 424:
Tecum prius ergo voluta Haec ante tubas,
Juv. 1, 169.—Also by the designation of the office of a person:
ante aedilitatem meam,
Cic. Att. 12, 17:
ante sceptrum Dictaei regis,
Verg. G. 2, 536:
ante imperium ducis,
Flor. 4, 2, 66:
relictis multis filiis et in regno et ante regnum susceptis,
Just. 2, 10.—And by the designation of office in app. to the person:
mortuus est ante istum praetorem,
Cic. Verr. 1, 45, 115:
docuerant fabulas ante hos consules,
id. Brut. 18, 73:
cum ante illum imperatorem clipeis uterentur,
Nep. Iphicr. 1, 3:
quos ante se imperatorem nemo ausus sit aspicere,
id. Epam. 8, 3.—A part. perf. or fut. pass. is freq. added to such substantives for the sake of explanation:
ante hanc urbem conditam,
before the founding of this city, Cic. Tusc. 5, 3, 7 (opp. post urbem conditam):
non multo ante urbem captam,
id. Div. 1, 45:
ante Epaminondam natum,
Nep. Epam. 10, 4:
ante te cognitum multis orantibus opem tuli,
Sall. J. 110, 2:
ante decemviros creatos,
Liv. 3, 53 al. —
2.
Hence particular phrases.
a.
Ante tempus,
(α).
Before the right time:
ante tempus excitatis suis,
Liv. 31, 36.—
(β).
Before the appointed, proper, or lawful time:
factus est consul bis, primum ante tempus,
Cic. Lael. 3:
honores et ante tempus et quosdam novi generis cepit,
Suet. Aug. 26:
venisti ante tempus torquere nos?
Vulg. Matt. 8, 29 (cf. annus, II. D.).—
b.
Ante diem, poet.,
(α).
Before the time:
Caesaribus virtus contigit ante diem,
Ov. A. A. 1, 184:
ante diem vultu gressuque superbo Vicerat aequales,
Stat. S. 2, 1, 108.—
(β).
Before the time destined by fate:
filius ante diem patrios inquirit in annos,
Ov. M. 1, 148:
hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras,
id. ib. 6, 675; id. A. A. 3, 739:
sed misera ante diem subitoque accensa furore, etc.,
Verg. A. 4, 697 (cf. Soph. Antig. 461: ei de tou chronou prosthen thanoumai). —
c.
Ante hunc diem, with a negative:
istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,
never before this day, never until now, Plaut. Ep. 3, 4, 60; 4, 2, 7:
neque umquam ante hunc diem,
Ter. Hec. 4, 4, 19; 5, 4, 23:
Novum crimen et ante hunc diem inauditum ad te Q. Tubero detulit,
Cic. Lig. 1, 1 (cf. Plaut. Trin. 5, 2, 17: neque eum ante usquam conspexi prius). —
3.
Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number gives the date, not of the foregoing, but of the present day; e. g. ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Apriles, the fifth day before the calends of April. Orig. the ante belonged to Kalendas, and they said either, ante die quinto Kalendas (i. e. die quinto ante Kalendas), or ante diem quintum Kalendas; the latter phraseology became the prevailing one, and ante diem, being considered as one word, the prepp. in and ex could be prefixed; cf. Manut. ad Cic. Fam. 3, 12; Duker ad Liv. 27, 23; Rudd. II. p. 291; Madv. Gr. Suppl. I.; Drak. ad Liv. 45, 2, 12: me ante diem XIII. Kalendas Januarias principem revocandae libertatis fuisse, the thirteenth before the calends of January, i. e. the 20 th of Dec., Cic. Phil. 14, 7, 20: ante diem XII. Kalendas Novembres, the 21 st of Oct.: ante diem VI. Kalendas Novembres, the 27 th of Oct., id. Cat. 1, 3: ante diem VIII. Kalendas Decembres, the 24 th of Nov., id. Phil. 3, 8: a. d. IV. Id. Mart. (ante diem quartum Idus Martias), i. e. the 12 th of March, Liv. 40, 59: ante diem III. Non. Jan. M. Cicero natus est, i. e. on the 3 d of Jan., Gell. 15, 28 al.:
in ante diem quartum Kal. Dec. distulit,
Cic. Phil. 3, 8: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28 th of Oct., id. Cat. 1, 3:
ex ante diem VII. Id. Febr.,
Varr. R. R. 1, 28, 1: nuntii venerant ex ante diem Non. Jun. usque ad prid. Kal. Sept., from the 3 d of June, Cic. Att. 3, 17:
supplicatio indicta est ante diem V. Id. Oct. cum eo die in quinque dies,
Liv. 45, 2, 12.—
4.
Sometimes to designate the whole time until the passing moment:
ante id tempus et mari et terrā duces erant Lace daemonii,
Nep. Arist. 2, 3:
qui honos huic uni ante id tempus contigit,
id. Timoth. 2, 3:
invictus ante eam diem fuerat,
Curt. 5, 3, 22.—
5.
Ante annos, before the destined time:
Ante suos annos occidit,
Ov. Am. 2, 2, 46:
Ante annos animumque gerens curamque virilem,
beyond his years, Verg. A. 9, 311 (cf.:
suos annos praeterire,
Sil. 4, 428; and:
annos transcendere factis,
id. 2, 348). —
6.
Ante hoc, for antea, antehac, belongs to the later Latin:
ante hoc incognita,
Luc. 6, 116:
ante hoc domūs pars videntur,
Tac. G. 13.
II.
Adv., of space and time (the latter most freq.).
A.
Of space, before, in front, forwards: post me erat Aegina, ante Megara, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 9:
fluvius ab tergo, ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat,
Liv. 27, 18; 22, 5:
coronatus stabit et ante calix,
Tib. 2, 5, 98:
plena oculis et ante et retro,
Vulg. Apoc. 4, 6.—Of motion (cf. supra, I. A. 1.):
si aut manibus ingrediatur quis aut non ante, sed retro,
Cic. Fin. 5, 12, 35:
pallida Tisiphone morbos agit ante metumque,
Verg. G. 3, 552.—
B.
1.. Of time, before, previously (always in reference to another past time, while ante as prep. is used in reference to the present).
a.
With verbs:
nonne oportuit Praescīsse me ante,
Ter. And. 1, 5, 4:
id te oro, ut ante eamus,
id. ib. 3, 3, 24;
very freq. in Cic.: quod utinam illi ante accidisset,
Cic. Phil. 11, 14:
quae ante acta sunt,
id. Verr. 1, 109:
sicut ante fecimus,
Vulg. Jos. 8, 5; ib. Jud. 16, 20:
fructus omnis ante actae vitae,
Cic. Marcell. 3; so Ov. M. 12, 115, and Tac. A. 6, 16:
apud vos ante feci mentionem,
Cic. Agr. 3, 4:
faciam hoc non novum, sed ab eis ante factum,
id. Verr. 1, 55; Verg. E. 9, 63; Juv. 3, 243; 15, 320:
illud de quo ante dixi,
Cic. Sex. Rosc. 116:
quos ante dixi,
id. Off. 2, 14, 50:
ut ante dixi,
id. Imp. Pomp. 16; id. Mil. 45:
quem ad modum ante dixi,
id. Sex. Rosc. 91:
additis, quae ante deliquerant,
Tac. A. 6, 9:
filium ante sublatum brevi amisit,
id. Agr. 6; id. G. 10; id. A. 11, 7; id. H. 2, 43.—And often accomp. by jam:
acceperam jam ante Caesaris litteras, ut etc.,
Cic. Phil. 2, 49; id. Marcell. 12; id. Verr. 2, 23.—Rarely accomp. by saepe.:
ut saepe ante fecerant,
Cic. Balb. 40; id. Rab. Post. 13.—
b.
Rarely with adjj.:
non filius ante pudicus,
Juv. 3, 111:
quos acciverat, incertum, experiens an et ante gnavos,
Tac. A. 14, 7.—
c.
Often with substt. in the abl. or acc. for a more accurate designation of time (cf. also abhinc with the abl. and acc.; in these cases ante was considered by the ancient critics as a prep., which could also govern the abl.; cf. Charis. p. 209 P.; Serv. ad Verg. E. 1, 30. The position of ante is sometimes before and sometimes after the subst., and sometimes between the numeral and the subst.):
illos septem et multis ante saeculis Lycurgum accepimus fuisse sapientes,
Cic. Tusc. 5, 3, 7:
etsi perpaucis ante diebus (i. e. before the departure of Theophilus, of whom mention is afterwards made) dederam Q. Mucio litteras ad te,
id. Fam. 4, 9:
paucis diebus ante,
id. Phil. 2, 40:
viginti annis ante,
id. Lael. 12, 42:
voverat eam annis undecim ante,
Liv. 40, 52, 4 (cf. id. 40, 51:
quae bello Ligustico ante annis octo vovisset): optimum erit ante annum scrobes facere,
a year before, Col. 4, 2; Plin. Ep. 8, 23, 7:
Tyron urbem ante annum Trojanae cladis condiderunt,
a year before the fall of Troy, Just. 18, 3, 5:
ante quadriennium amissus es,
four years previously, Tac. Agr. 45:
aliquot ante annos,
Suet. Caes. 12; v. id. ib. 81 al.—
d.
With the advv. multo, paulo, aliquanto, tanto, quanto, and rarely permultum:
multo ante prospexi tempestatem futuram,
Cic. Fam. 4, 3, 3:
haud multo ante adventum,
Tac. Agr. 18.—And in the order ante multo:
ante multo a te didicerimus,
Cic. Sen. 2, 6:
Venisti paulo ante in senatum,
id. Cat. 1, 7, 16; id. Marcell. 7; id. Mil. 7; Tac. G. 41; id. H. 3, 68; Suet. Caes. 21; Vulg. Sap. 15, 8; ib. 2 Macc. 3, 30;
6, 29 et saep.—And in the order ante paulo: quae ante paulo perbreviter attigi,
Cic. Rep. 2, 4:
profectus est aliquanto ante furorem Catilinae,
id. Sull. 20, 56 bis; id. Verr. 1, 149.—And in the order ante aliquanto: ante aliquanto quam tu natus es, Cic. Fam. [p. 129] 10, 4; id. Vatin. 25; id. Verr. 2, 46:
tanto ante praedixeras,
id. Phil. 2, 33:
quod si Cleomenes non tanto ante fugisset,
id. Verr. 2, 5, 34; 5, 78, 89; id. Cat. 3, 17; id. de Or. 1, 7, 26; so Quint. 2, 4, 28:
quanto ante providerit,
Cic. Sest. 8:
permultum ante certior factus eram litteris,
id. Fam. 3, 11; cf. Prisc. p. 1191 P.—
2.
Followed by quam (written also as one word, antequam; the form prius quam was more freq. in archaic Latin), sooner than; before.
a.
With ind. pres.:
ante quam doceo id factum non esse, libet mihi,
Cic. Quinct. 48:
ante quam ad sententiam redeo, de me pauca dicam,
id. Cat. 4, 20; id. Mil. 7; id. Deiot. 7; id. Clu. 6.—
b.
With ind. perf.:
memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum disserere,
Cic. Lael. 3, 11:
anno ipso ante quam natus est Ennius,
id. Brut. 18, 72:
ante aliquanto quam tu natus es,
id. Fam. 10, 3:
neque ante dimisit eum quam fidem dedit,
Liv. 39, 10:
ante quam ille est factus inimicus,
Cic. Phil. 12, 9.—
c.
Rarely with fut. perf.:
ante provinciam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari,
Cic. Phil. 11, 24:
neque defatigabor ante quam... percepero,
id. de Or. 3, 36, 145.—
d.
With subj. pres.:
ante quam veniat in Pontum, litteras ad Cn. Pompeium mittet,
Cic. Agr. 2, 53:
hac lege ante omnia veniunt, quam gleba una ematur,
id. ib. 2, 71; id. Sest. 15; id. Phil. 1, 1; Verg. E. 1, 60 sqq.; Vulg. Gen. 11, 4; ib. 4 Reg. 2, 9; ib. Matt. 6, 8.—
e.
With subj. imperf.:
Romae et ad urbem, ante quam proficisceretur, quaerere coepit,
Cic. Verr. 2, 167:
qui (sol) ante quam se abderet, fugientem vidit Antonium,
id. Phil. 14, 27; 8, 1; id. Verr. 4, 147; Vulg. Gen. 2, 5; 13, 10; ib. Matt. 1, 18; ib. Joan. 8, 58.—
f.
With subj. perf.:
ante vero quam sit ea res adlata, laetitiā frui satis est,
Cic. Phil. 14, 1:
domesticum malum opprimit ante quam prospicere potueris,
id. Verr. 1, 39; id. Sull. 44; id. Planc. 40:
nec ante vincere desierint quam Rubro mari inclusis quod vincerent defuerit,
Liv. 42, 52:
nec ante (barbam capillumque) dempserit quam vindicāsset,
Suet. Caes. 67.—
g.
With subj. pluperf.:
se ante quam eam uxorem duxisset domum, sperāsse etc.,
Ter. Hec. 1, 2, 71:
qui ante quam de meo adventu audire potuissent, in Macedoniam perrexi,
Cic. Planc. 98:
ut consul ante fieret, quam ullum alium magistratum capere licuisset,
id. Imp. Pomp. 62; id. Quinct. 9; id. Verr. 2, 55; 2, 171.—
h.
With inf.:
dici vix potest quam multa sint quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hanc rationem devenire,
Cic. Quinct. 54.—
i.
With part.:
armati nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt,
Liv. 21, 15, 4 (on the use of these different constructions, v. Roby, §§ 1671, 1462, 1672 etc.; Draeger, Hist. Synt. II. pp. 589 sqq.;
and esp. Fischer, Gr. § 621). —In the poets sometimes with quam before ante: Respice item quam nil ad nos anteacta vetustas Temporis aeterni fuerit, quam nascimur ante,
Lucr. 3, 972:
Non ego signatis quicquam mandare tabellis, Ne legat id nemo quam meus ante, velim,
Tib. 4, 7, 8; Mart. 9, 36, 6.—Also in the poets sometimes pleon. ante—prius—quam:
sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat Ante, pudor, quam te violo aut tua jura resolvo,
Verg. A. 4, 24; so,
prius—quam— ante: Aut prius infecto deposcit praemia cursu, Septima quam metam triverit ante rota?
Prop. 3, 20, 25.—
3.
For the designation of order, foll. by tum, deinde, etc., first, in the first place (only in later Lat. for the class. primum):
ut ante caput, deinde reliqua pars auferatur,
Cels. 7, 29:
et ante dicam de his, quae, etc.: tum, etc.,
id. 5, 26:
ante tonderi... deinde... tum, etc.,
id. 6, 6, 8; so Plin. 34, 13, 34, § 131 dub.—
4.
Very rarely used as adj. (in imitation of the Greek):
neque enim ignari sumus ante malorum,
earlier, previous ills, Verg. A. 1, 198 (cf. tôn paros kakôn, Soph. O. T. 1423):
ille elegit, qui recipit ante meliorem,
Quint. Decl. 1, 14; cf. Liv. 24, 82, 5 (on this use of the adv., v. Kritz ad Sall. J. 76, 5).
III.
In composition.
A.
Of space, before, in front of, forwards: antepono, antefigo, antefero, antemitto.—
B.
Fig. of preference, before, above: antepono.—
C.
Of degree, before, above, more: antepotens, antepollens—
D.
In designations of time only with adjj. and advv.: antelucanus, antemeridianus, antehac, antelucio.With verbs, ante is more correctly written separately: ante actus, ante factus, ante gestus, ante paro, etc., although editions differ in this respect. V. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 361-390, and pp. 394-402.

Lewis & Short latin dictionary > ante
3 quo

quō, adv. [prop. dat. or abl. of qui].
I.
Where (rare but class.):
respondit, se nescire, quo loci esset,
Cic. Att. 8, 10:
quo loci illa nasceretur,
id. Div. 2, 66, 135:
mitte sectari rosa quo locorum Sera moretur,
Hor. C. 1, 38, 3.—
B.
Trop.
1.
For which reason, wherefore, whence:
miscella (uva) multo ante coquitur: quo prior legenda,
Varr. R. R. 1, 54:
anseres voraces sunt naturā: quo temperandum iis,
id. ib. 3, 10, 5:
quo aequior sum Pamphilo, Si, etc.,
Ter. And. 2, 5, 18; Cic. de Or. 2, 6, 25:
quo magis hoc philosopho faciendum est,
id. Fin. 3, 2, 4; id. Lael. 23, 86:
quo factum est, ut, etc.,
Nep. Milt. 7, 4; id. Them. 3, 4.—
2.
For the reason that, because:
non edepol quo te impudicam crederem,
Plaut. Am. 3, 2, 32:
quod scribis, non quo ipse audieris, sed te ipsum putare, me,
Cic. Att. 10, 1, 3:
non quo libenter male audiam, sed quia, etc.,
id. de Or. 2, 75, 305:
non eo dico, quo mihi veniat in dubium,
id. Quint. 2, 5:
neque eo nunc dico, quo quidquam illum senserim,
Ter. Heaut. 3, 2, 43:
non pol, quo quemquam plus amem, Eo feci, sed,
id. Eun. 1, 2, 16.—
II.
To or in which place, whither, where ( rel. and interrog):
dolia, quo vinaceos condat,
Cato, R. R. 10, 2:
quo, quo, scelesti, ruitis?
Hor. Epod. 7, 1:
locus, quo exercitui aditus non erat,
Caes. B. G. 2, 16:
non longius hostes aberant, quam quo telum adici potest,
id. ib. 2, 21; Cic. Fam. 3, 5, 3.— Of persons, to whom:
dabo parasitum inanem, quo recondas reliquias,
Plaut. Stich. 1, 3, 79:
quo illae nubent?
id. Aul. 3, 5, 13:
quo lubeat, nubant,
id. ib.: hominem beatum, quo illae pervenibunt divitiae! Pompon. ap. Non. 508, 6:
homo apud eos, quo se contulit, gratiosus,
Cic. Verr. 2, 4, 18, § 38.—With gen.:
quo gentium,
where in the world, Plaut. Bacch. 4, 7, 33; id. Rud. 3, 5, 44:
quo terrarum,
Liv. 39, 54, 8; cf.:
ne hodie quidem scire videmini, quo amentiae progressi sitis,
how far, to what pitch, id. 28, 27.—
B.
Trop., to what end, for what purpose, wherefore, why:
quid hoc homine facias? aut quo civem importunum, aut quo potius hostem tam sceleratum reserves?
Cic. Sest. 13, 29:
quo tantam pecuniam?
id. Verr. 2, 2, 55, § 137:
dixit profecto, quo vellet aurum,
id. Cael. 21, 53:
nescis, quo valeat nummus? quem praebeat usum?
what money is good for, Hor. S. 1, 1, 73:
quo mihi fortunam, si non conceditur uti?
id. Ep. 1, 5, 12; Cic. Fam 7, 23, 2; Ov. Am. 3, 4, 41.—
2.
Transf., to the end that, in order that, so that, that:
quo deteriores anteponantur bonis,
Plaut. Poen. prol. 38; Ter. And. 3, 1, 14:
id adjuta me, quo id flat facilius,
id. Eun. 1, 2, 70:
quo mare finiat iram,
Ov. H. 18, 203:
fraus mea quid petiit, nisi quo tibi jungerer uni?
id. ib. 20, 23:
hi omnes Athenas se contulerunt, non quo sequerentur otium,
Nep. Pelop. 2, 1:
quo ne, = ut ne: sed eo vidisti multum, quod praefinisti, quo ne pluris emerem,
Cic. Fam. 7, 2, 1:
cautum erat, quo ne plus auri et argenti facti, quo ne plus signati argenti et aeris domi haberemus,
Liv. 34, 9.—
III.
Indef., with si, etc., to any place, anywhither:
si quo tu me ire vis,
Plaut. Aul. 2, 4, 5:
si quando Romam aliove quo mitterent legatos,
Liv. 38, 30:
si quo erat longius prodeundum,
Caes. B. G. 2, 48; Cic. Att. 8, 3, 7.

Lewis & Short latin dictionary > quo
4 Ad eundum quo nemo ante iit

• To boldly go where no man has gone before

Latin Quotes (Latin to English) > Ad eundum quo nemo ante iit
5 Ire fortiter quo nemo ante iit

• To boldly go where no man has gone before. (Star Trek)

Latin Quotes (Latin to English) > Ire fortiter quo nemo ante iit
6 anti

antĕ (old form anti, whence antidea, antideo, antidhac; v. antea, anteeo, and antehac) [Gr. anti, over against, facing, anta, antên; Sanscr. anti = over against; Germ. ant- in Ant-wort = Goth. anda-vaurdi, an answer, anda-nahti, the night before], prep. and adv. (acc. to Max. Victor. p. 1953, as prep. with the grave accent; as adv. with the acute on the last syl.).
I.
Prep. with acc., before (syn.: prae, pro).
A.
In space, or trop. in regard to estimation, judgment, or rank (usu. only of objects at rest. while prae is used of those in motion; cf. Herz. ad Caes. B. G. 1, 21; v. exceptions infra).
1.
In space:
quem ante aedīs video,
Plaut. Am. 1, 1, 136:
ante ostium Me audivit stare,
Ter. And. 3, 1, 16; so Vulg. Lev. 1, 5:
Ornatas paulo ante fores,
Juv. 6, 227; so Vulg. Num. 3, 26:
ante meum limen,
Juv. 11, 190:
ante suum fundum,
Cic. Mil. 10:
ut ante suos hortulos postridie piscarentur,
id. Off. 3, 14, 58:
ante sepulcrales infelix adstitit aras,
Ov. M. 8, 480; so Verg. A. 1, 344; 3, 545; Juv. 10, 268:
ante altaria,
id. 8, 155; so Vulg. Deut. 26, 4; ib. Matt. 5, 24. —Of persons:
ante hosce deos erant arulae,
Cic. Verr. 2, 4, 3:
quīs ante ora patrum contigit oppetere,
Verg. A. 1, 95; id. G. 4, 477:
ipsius unam (navem) ante oculos pontus in puppim ferit,
id. A. 1, 114; 2, 531; 2, 773:
ante se statuit funditores,
Liv. 42, 58:
Flos Asiae ante ipsum,
Juv. 5, 56; Vulg. Matt. 17, 2:
si luditur alea pernox Ante Numantinos,
Juv. 8, 11.— Trop.:
ante oculos collocata,
Cic. de Or. 1, 43, 192:
ante oculos errat domus,
Ov. Tr. 3, 4, 57: [p. 128] causam ante eum diceret, before him as judge, Cic. Verr. 1, 3, 9:
donec stet ante judicium,
Vulg. Josh. 20, 6; ib. Marc. 13, 9.—And in eccl. Lat., after the Heb. and Hel. Gr., before, in the sight of, in the judgment of:
ante Dominum vilior fiam,
Vulg. 2 Reg. 6, 21 sq.:
non te justifices ante Deum,
ib. Eccli. 7, 5:
justi ambo ante Deum,
ib. Luc. 1, 6;
and fully: fecit Asa rectum ante conspectum Domini,
ib. 3 Reg. 15, 11; ib. Apoc. 12, 10.—Hence, homines ante pedes (in later Lat.), servants; cf. the annotators upon Juv. 7, 143.—With verbs of motion:
ante me ito,
Plaut. As. 3, 3, 70:
equitatum omnem ante se mittit,
Caes. B. G. 1, 21:
ante ceteras cohortes extra aciem procurrere,
id. B. C. 1, 55:
praecurrit ante omnes,
id. ib. 2, 34; so Nep. Dat. 3, 2; Liv. 7, 41; 45, 40 al.; Vulg. Lev. 27, 11; ib. 1 Reg. 12, 2.—
2.
Trop. of preference in judgment, or regulations in respect to rank, before (this is properly the signification of prae, q. v.; hence more rare than that, and never used by Cic.): quem ante me diligo, before myself, more than myself, Balbus ap. Cic. Att. 8, 15.—So ante aliquem esse, to surpass, excel any one:
facundiā Graecos, gloriā belli Gallos ante Romanos fuisse,
Sall. C. 53, 3, ubi v. Corte and Kritz:
tum me vero et ante Alexandrum et ante Pyrrhum et ante omnes alios imperatores esse,
superior to, Liv. 35, 14:
necessitas ante rationem est,
necessity knows no law, Curt. 7, 7, 10.—Hence very freq. (but mostly poet. and post-class.),
a.
Ante alios, ante omnes, ante ceteros, etc., before others, before all, etc., to designate a comparative relation;
also sometimes, for the sake of emphasis, with comparatives and superlatives: tibi, Neptune, ante alios deos gratias ago,
Plaut. Trin. 4, 1, 5; so Ov. M. 10, 120:
scito illum ante omnīs minumi mortalem preti,
Plaut. As. 5, 2, 8:
tua ante omnes experientia,
Tac. A. 2, 76; 1, 27; Liv. 1, 9:
Junoni ante omnīs candentis vaccae media inter cornua (pateram) fundit,
Verg. A. 4, 59:
Ipse est ante omnes,
Vulg. Col. 1, 17:
O felix una ante alias Priameïa virgo,
Verg. A. 3, 321:
ante omnes furor est insignis equarum,
id. G. 3, 266:
scelere ante alios immanior omnīs,
id. A. 1, 347; Liv. 5, 42:
ante alios pulcherrimus omnīs Turnus,
Verg. A. 7, 55; so Nep. Att. 3, 3; Liv. 1, 15; cf. Rudd. II. p. 82; II. p. 101; II. p. 305.—
b.
Ante omnia.
(α).
Before all things, first of all:
alvus ante omnia ducitur,
Cels. 7, 30:
oportet autem ante omnia os nudare,
id. 8, 2:
Ante omnia instituit, ut etc.,
Suet. Ner. 32; id. Calig. 21:
Ante omnia autem, fratres, etc.,
Vulg. Jac. 5, 12; ib. 1 Petr. 4, 8.—
(β).
Comparatively, above all, especially, chiefty:
publica maestitia eo ante omnia insignis, quia matronae annum, ut parentem, eum luxerunt,
Liv. 2, 7; 7, 4:
quae natura multis et ante omnia ursis,
Plin. 8, 35, 53, § 125:
dulces ante omnia Musae,
the Muses pleasing above all things, Verg. G. 2, 475; id. E. 2, 72:
deformem et taetrum ante omnia vultum,
Juv. 10, 191.—
(γ).
In entering upon the discussion of several particulars, or in adducing arguments, first of all, in the first place (similar to ac primum quidem, kai prôton men oun; cf. Spald. ad Quint. 4, 2, 4):
ante omnia quid sit rhetorice,
Quint. 2, 15, 1:
ante omnia igitur imitatio per se ipsa non sufficit,
id. 10, 2, 4; so id. 1, 2, 9; 4, 2, 40; 4, 2, 52; 5, 13, 6; 9, 1, 23.—
B.
Of time.
1.
Before: ANTE MERIDIEM CAVSAM CONICITO, Fragm. XII. Tab. ap. Auct. ad Her. 2, 13; cf.
Dirks. Transl. 177 sq.: ante lucem a portu me praemisisti domum,
Plaut. Am. 2, 1, 55; so Cic. de Or. 2, 64, 259; id. Inv. 2, 4, 15; Suet. Galb. 22; Vulg. Luc. 24, 22:
ante diem caupo sciet,
Juv. 9, 108:
ante brumam,
Ter. Phorm. 4, 4, 28:
ante noctem,
Hor. S. 1, 4, 51:
pereundum erit ante lucernas,
Juv. 10, 339:
ante haec omnia,
Vulg. Luc. 21, 12.— The designation of time is often expressed paraphrastically.
a.
By a person who lived at the time:
jam ante Socratem,
before the time of, Cic. Ac. 1, 12, 44:
qui honos togato habitus ante me est nemini,
before me, before my time, id. Cat. 4, 3:
ante Jovem nulli subigebant arva coloni,
Verg. G. 1, 125:
vixere fortes ante Agamemnona Multi,
Hor. C. 4, 9, 25:
ante Helenam,
id. S. 1, 3, 107:
ante se,
Tac. H. 1, 50:
quod ante eum nemo,
Suet. Caes. 26 al. —
b.
By other objects pertaining to a particular time: ante hoc factum, Plaut. Mil. 4, 8, 64:
ante has meas litteras,
i. e. before the receipt of this letter, Cic. Fam. 13, 17:
per hunc castissimum ante regiam injuriam sanguinem juro,
Liv. 1, 59:
ante mare et terras, et quod tegit omnia, caelum,
Ov. M. 1, 5:
ante sidus fervidum,
Hor. Epod. 1, 27:
ante cibum,
id. S. 1, 10, 61, and Juv. 6, 428:
Hoc discunt omnes ante alpha et beta,
before their A B C, id. 14, 209:
cur ante tubam tremor occupat artus?
Verg. A. 11, 424:
Tecum prius ergo voluta Haec ante tubas,
Juv. 1, 169.—Also by the designation of the office of a person:
ante aedilitatem meam,
Cic. Att. 12, 17:
ante sceptrum Dictaei regis,
Verg. G. 2, 536:
ante imperium ducis,
Flor. 4, 2, 66:
relictis multis filiis et in regno et ante regnum susceptis,
Just. 2, 10.—And by the designation of office in app. to the person:
mortuus est ante istum praetorem,
Cic. Verr. 1, 45, 115:
docuerant fabulas ante hos consules,
id. Brut. 18, 73:
cum ante illum imperatorem clipeis uterentur,
Nep. Iphicr. 1, 3:
quos ante se imperatorem nemo ausus sit aspicere,
id. Epam. 8, 3.—A part. perf. or fut. pass. is freq. added to such substantives for the sake of explanation:
ante hanc urbem conditam,
before the founding of this city, Cic. Tusc. 5, 3, 7 (opp. post urbem conditam):
non multo ante urbem captam,
id. Div. 1, 45:
ante Epaminondam natum,
Nep. Epam. 10, 4:
ante te cognitum multis orantibus opem tuli,
Sall. J. 110, 2:
ante decemviros creatos,
Liv. 3, 53 al. —
2.
Hence particular phrases.
a.
Ante tempus,
(α).
Before the right time:
ante tempus excitatis suis,
Liv. 31, 36.—
(β).
Before the appointed, proper, or lawful time:
factus est consul bis, primum ante tempus,
Cic. Lael. 3:
honores et ante tempus et quosdam novi generis cepit,
Suet. Aug. 26:
venisti ante tempus torquere nos?
Vulg. Matt. 8, 29 (cf. annus, II. D.).—
b.
Ante diem, poet.,
(α).
Before the time:
Caesaribus virtus contigit ante diem,
Ov. A. A. 1, 184:
ante diem vultu gressuque superbo Vicerat aequales,
Stat. S. 2, 1, 108.—
(β).
Before the time destined by fate:
filius ante diem patrios inquirit in annos,
Ov. M. 1, 148:
hic dolor ante diem Pandiona misit ad umbras,
id. ib. 6, 675; id. A. A. 3, 739:
sed misera ante diem subitoque accensa furore, etc.,
Verg. A. 4, 697 (cf. Soph. Antig. 461: ei de tou chronou prosthen thanoumai). —
c.
Ante hunc diem, with a negative:
istunc hominem numquam audivi ante hunc diem,
never before this day, never until now, Plaut. Ep. 3, 4, 60; 4, 2, 7:
neque umquam ante hunc diem,
Ter. Hec. 4, 4, 19; 5, 4, 23:
Novum crimen et ante hunc diem inauditum ad te Q. Tubero detulit,
Cic. Lig. 1, 1 (cf. Plaut. Trin. 5, 2, 17: neque eum ante usquam conspexi prius). —
3.
Ante diem (abbrev. a. d.) with an ordinal number gives the date, not of the foregoing, but of the present day; e. g. ante diem quintum (a. d. V.) Kalendas Apriles, the fifth day before the calends of April. Orig. the ante belonged to Kalendas, and they said either, ante die quinto Kalendas (i. e. die quinto ante Kalendas), or ante diem quintum Kalendas; the latter phraseology became the prevailing one, and ante diem, being considered as one word, the prepp. in and ex could be prefixed; cf. Manut. ad Cic. Fam. 3, 12; Duker ad Liv. 27, 23; Rudd. II. p. 291; Madv. Gr. Suppl. I.; Drak. ad Liv. 45, 2, 12: me ante diem XIII. Kalendas Januarias principem revocandae libertatis fuisse, the thirteenth before the calends of January, i. e. the 20 th of Dec., Cic. Phil. 14, 7, 20: ante diem XII. Kalendas Novembres, the 21 st of Oct.: ante diem VI. Kalendas Novembres, the 27 th of Oct., id. Cat. 1, 3: ante diem VIII. Kalendas Decembres, the 24 th of Nov., id. Phil. 3, 8: a. d. IV. Id. Mart. (ante diem quartum Idus Martias), i. e. the 12 th of March, Liv. 40, 59: ante diem III. Non. Jan. M. Cicero natus est, i. e. on the 3 d of Jan., Gell. 15, 28 al.:
in ante diem quartum Kal. Dec. distulit,
Cic. Phil. 3, 8: caedem te optimatium contulisse in ante diem V. Kal. Nov., to the 28 th of Oct., id. Cat. 1, 3:
ex ante diem VII. Id. Febr.,
Varr. R. R. 1, 28, 1: nuntii venerant ex ante diem Non. Jun. usque ad prid. Kal. Sept., from the 3 d of June, Cic. Att. 3, 17:
supplicatio indicta est ante diem V. Id. Oct. cum eo die in quinque dies,
Liv. 45, 2, 12.—
4.
Sometimes to designate the whole time until the passing moment:
ante id tempus et mari et terrā duces erant Lace daemonii,
Nep. Arist. 2, 3:
qui honos huic uni ante id tempus contigit,
id. Timoth. 2, 3:
invictus ante eam diem fuerat,
Curt. 5, 3, 22.—
5.
Ante annos, before the destined time:
Ante suos annos occidit,
Ov. Am. 2, 2, 46:
Ante annos animumque gerens curamque virilem,
beyond his years, Verg. A. 9, 311 (cf.:
suos annos praeterire,
Sil. 4, 428; and:
annos transcendere factis,
id. 2, 348). —
6.
Ante hoc, for antea, antehac, belongs to the later Latin:
ante hoc incognita,
Luc. 6, 116:
ante hoc domūs pars videntur,
Tac. G. 13.
II.
Adv., of space and time (the latter most freq.).
A.
Of space, before, in front, forwards: post me erat Aegina, ante Megara, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 9:
fluvius ab tergo, ante circaque velut ripa praeceps oram ejus omnem cingebat,
Liv. 27, 18; 22, 5:
coronatus stabit et ante calix,
Tib. 2, 5, 98:
plena oculis et ante et retro,
Vulg. Apoc. 4, 6.—Of motion (cf. supra, I. A. 1.):
si aut manibus ingrediatur quis aut non ante, sed retro,
Cic. Fin. 5, 12, 35:
pallida Tisiphone morbos agit ante metumque,
Verg. G. 3, 552.—
B.
1.. Of time, before, previously (always in reference to another past time, while ante as prep. is used in reference to the present).
a.
With verbs:
nonne oportuit Praescīsse me ante,
Ter. And. 1, 5, 4:
id te oro, ut ante eamus,
id. ib. 3, 3, 24;
very freq. in Cic.: quod utinam illi ante accidisset,
Cic. Phil. 11, 14:
quae ante acta sunt,
id. Verr. 1, 109:
sicut ante fecimus,
Vulg. Jos. 8, 5; ib. Jud. 16, 20:
fructus omnis ante actae vitae,
Cic. Marcell. 3; so Ov. M. 12, 115, and Tac. A. 6, 16:
apud vos ante feci mentionem,
Cic. Agr. 3, 4:
faciam hoc non novum, sed ab eis ante factum,
id. Verr. 1, 55; Verg. E. 9, 63; Juv. 3, 243; 15, 320:
illud de quo ante dixi,
Cic. Sex. Rosc. 116:
quos ante dixi,
id. Off. 2, 14, 50:
ut ante dixi,
id. Imp. Pomp. 16; id. Mil. 45:
quem ad modum ante dixi,
id. Sex. Rosc. 91:
additis, quae ante deliquerant,
Tac. A. 6, 9:
filium ante sublatum brevi amisit,
id. Agr. 6; id. G. 10; id. A. 11, 7; id. H. 2, 43.—And often accomp. by jam:
acceperam jam ante Caesaris litteras, ut etc.,
Cic. Phil. 2, 49; id. Marcell. 12; id. Verr. 2, 23.—Rarely accomp. by saepe.:
ut saepe ante fecerant,
Cic. Balb. 40; id. Rab. Post. 13.—
b.
Rarely with adjj.:
non filius ante pudicus,
Juv. 3, 111:
quos acciverat, incertum, experiens an et ante gnavos,
Tac. A. 14, 7.—
c.
Often with substt. in the abl. or acc. for a more accurate designation of time (cf. also abhinc with the abl. and acc.; in these cases ante was considered by the ancient critics as a prep., which could also govern the abl.; cf. Charis. p. 209 P.; Serv. ad Verg. E. 1, 30. The position of ante is sometimes before and sometimes after the subst., and sometimes between the numeral and the subst.):
illos septem et multis ante saeculis Lycurgum accepimus fuisse sapientes,
Cic. Tusc. 5, 3, 7:
etsi perpaucis ante diebus (i. e. before the departure of Theophilus, of whom mention is afterwards made) dederam Q. Mucio litteras ad te,
id. Fam. 4, 9:
paucis diebus ante,
id. Phil. 2, 40:
viginti annis ante,
id. Lael. 12, 42:
voverat eam annis undecim ante,
Liv. 40, 52, 4 (cf. id. 40, 51:
quae bello Ligustico ante annis octo vovisset): optimum erit ante annum scrobes facere,
a year before, Col. 4, 2; Plin. Ep. 8, 23, 7:
Tyron urbem ante annum Trojanae cladis condiderunt,
a year before the fall of Troy, Just. 18, 3, 5:
ante quadriennium amissus es,
four years previously, Tac. Agr. 45:
aliquot ante annos,
Suet. Caes. 12; v. id. ib. 81 al.—
d.
With the advv. multo, paulo, aliquanto, tanto, quanto, and rarely permultum:
multo ante prospexi tempestatem futuram,
Cic. Fam. 4, 3, 3:
haud multo ante adventum,
Tac. Agr. 18.—And in the order ante multo:
ante multo a te didicerimus,
Cic. Sen. 2, 6:
Venisti paulo ante in senatum,
id. Cat. 1, 7, 16; id. Marcell. 7; id. Mil. 7; Tac. G. 41; id. H. 3, 68; Suet. Caes. 21; Vulg. Sap. 15, 8; ib. 2 Macc. 3, 30;
6, 29 et saep.—And in the order ante paulo: quae ante paulo perbreviter attigi,
Cic. Rep. 2, 4:
profectus est aliquanto ante furorem Catilinae,
id. Sull. 20, 56 bis; id. Verr. 1, 149.—And in the order ante aliquanto: ante aliquanto quam tu natus es, Cic. Fam. [p. 129] 10, 4; id. Vatin. 25; id. Verr. 2, 46:
tanto ante praedixeras,
id. Phil. 2, 33:
quod si Cleomenes non tanto ante fugisset,
id. Verr. 2, 5, 34; 5, 78, 89; id. Cat. 3, 17; id. de Or. 1, 7, 26; so Quint. 2, 4, 28:
quanto ante providerit,
Cic. Sest. 8:
permultum ante certior factus eram litteris,
id. Fam. 3, 11; cf. Prisc. p. 1191 P.—
2.
Followed by quam (written also as one word, antequam; the form prius quam was more freq. in archaic Latin), sooner than; before.
a.
With ind. pres.:
ante quam doceo id factum non esse, libet mihi,
Cic. Quinct. 48:
ante quam ad sententiam redeo, de me pauca dicam,
id. Cat. 4, 20; id. Mil. 7; id. Deiot. 7; id. Clu. 6.—
b.
With ind. perf.:
memini Catonem anno ante quam est mortuus mecum disserere,
Cic. Lael. 3, 11:
anno ipso ante quam natus est Ennius,
id. Brut. 18, 72:
ante aliquanto quam tu natus es,
id. Fam. 10, 3:
neque ante dimisit eum quam fidem dedit,
Liv. 39, 10:
ante quam ille est factus inimicus,
Cic. Phil. 12, 9.—
c.
Rarely with fut. perf.:
ante provinciam sibi decretam audiet quam potuerit tempus ei rei datum suspicari,
Cic. Phil. 11, 24:
neque defatigabor ante quam... percepero,
id. de Or. 3, 36, 145.—
d.
With subj. pres.:
ante quam veniat in Pontum, litteras ad Cn. Pompeium mittet,
Cic. Agr. 2, 53:
hac lege ante omnia veniunt, quam gleba una ematur,
id. ib. 2, 71; id. Sest. 15; id. Phil. 1, 1; Verg. E. 1, 60 sqq.; Vulg. Gen. 11, 4; ib. 4 Reg. 2, 9; ib. Matt. 6, 8.—
e.
With subj. imperf.:
Romae et ad urbem, ante quam proficisceretur, quaerere coepit,
Cic. Verr. 2, 167:
qui (sol) ante quam se abderet, fugientem vidit Antonium,
id. Phil. 14, 27; 8, 1; id. Verr. 4, 147; Vulg. Gen. 2, 5; 13, 10; ib. Matt. 1, 18; ib. Joan. 8, 58.—
f.
With subj. perf.:
ante vero quam sit ea res adlata, laetitiā frui satis est,
Cic. Phil. 14, 1:
domesticum malum opprimit ante quam prospicere potueris,
id. Verr. 1, 39; id. Sull. 44; id. Planc. 40:
nec ante vincere desierint quam Rubro mari inclusis quod vincerent defuerit,
Liv. 42, 52:
nec ante (barbam capillumque) dempserit quam vindicāsset,
Suet. Caes. 67.—
g.
With subj. pluperf.:
se ante quam eam uxorem duxisset domum, sperāsse etc.,
Ter. Hec. 1, 2, 71:
qui ante quam de meo adventu audire potuissent, in Macedoniam perrexi,
Cic. Planc. 98:
ut consul ante fieret, quam ullum alium magistratum capere licuisset,
id. Imp. Pomp. 62; id. Quinct. 9; id. Verr. 2, 55; 2, 171.—
h.
With inf.:
dici vix potest quam multa sint quae respondeatis ante fieri oportere, quam ad hanc rationem devenire,
Cic. Quinct. 54.—
i.
With part.:
armati nullum ante finem pugnae quam morientes fecerunt,
Liv. 21, 15, 4 (on the use of these different constructions, v. Roby, §§ 1671, 1462, 1672 etc.; Draeger, Hist. Synt. II. pp. 589 sqq.;
and esp. Fischer, Gr. § 621). —In the poets sometimes with quam before ante: Respice item quam nil ad nos anteacta vetustas Temporis aeterni fuerit, quam nascimur ante,
Lucr. 3, 972:
Non ego signatis quicquam mandare tabellis, Ne legat id nemo quam meus ante, velim,
Tib. 4, 7, 8; Mart. 9, 36, 6.—Also in the poets sometimes pleon. ante—prius—quam:
sed mihi vel tellus optem prius ima dehiscat Ante, pudor, quam te violo aut tua jura resolvo,
Verg. A. 4, 24; so,
prius—quam— ante: Aut prius infecto deposcit praemia cursu, Septima quam metam triverit ante rota?
Prop. 3, 20, 25.—
3.
For the designation of order, foll. by tum, deinde, etc., first, in the first place (only in later Lat. for the class. primum):
ut ante caput, deinde reliqua pars auferatur,
Cels. 7, 29:
et ante dicam de his, quae, etc.: tum, etc.,
id. 5, 26:
ante tonderi... deinde... tum, etc.,
id. 6, 6, 8; so Plin. 34, 13, 34, § 131 dub.—
4.
Very rarely used as adj. (in imitation of the Greek):
neque enim ignari sumus ante malorum,
earlier, previous ills, Verg. A. 1, 198 (cf. tôn paros kakôn, Soph. O. T. 1423):
ille elegit, qui recipit ante meliorem,
Quint. Decl. 1, 14; cf. Liv. 24, 82, 5 (on this use of the adv., v. Kritz ad Sall. J. 76, 5).
III.
In composition.
A.
Of space, before, in front of, forwards: antepono, antefigo, antefero, antemitto.—
B.
Fig. of preference, before, above: antepono.—
C.
Of degree, before, above, more: antepotens, antepollens—
D.
In designations of time only with adjj. and advv.: antelucanus, antemeridianus, antehac, antelucio.With verbs, ante is more correctly written separately: ante actus, ante factus, ante gestus, ante paro, etc., although editions differ in this respect. V. more upon this word in Hand, Turs. I. pp. 361-390, and pp. 394-402.

Lewis & Short latin dictionary > anti
7 ut

ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].
I.
As adv. of manner.
A.
Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.
1.
In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:
salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?
id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:
ut vales?
id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:
ut sese in Samnio res habent?
Liv. 10, 18, 11:
ut valet? ut meminit nostri?
Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—
2.
In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):
ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!
Plaut. Merc. 3, 4, 76:
ut dissimulat malus!
id. ib. 5, 4, 13:
ut volupe est homini si cluet victoria!
id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;
ut lenta materies fuit!
id. Mil. 4, 5, 4:
ut scelestus nunc iste te ludos facit!
id. Capt. 3, 4, 47:
ut saepe summa ingenia in occulto latent,
id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:
ut falsus animi est!
Ter. Eun. 2, 2, 42:
heia! ut elegans est!
id. Heaut. 5, 5, 19:
fortuna ut numquam perpetua est bona!
id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:
Gnaeus autem noster... ut totus jacet,
Cic. Att. 7, 21, 1:
quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!
id. Mil. 24, 64:
qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!
id. Fl. 5, 12:
quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!
id. Att. 3, 11, 2:
quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,
id. Fin. 5, 22, 61:
ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!
Verg. E. 8, 41:
ut melius quidquid erit pati!
Hor. C. 1, 11, 3:
ut tu Semper eris derisor!
id. S. 2, 6, 53:
o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!
Sen. Ben. 2, 13, 1:
ut me in supremis consolatus est!
Quint. 6, prooem. 11.—
3.
In dependent questions.
(α).
With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:
hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,
id. Curc. 1, 2, 33:
hoc vide ut dormiunt pessuli,
id. ib. 1, 2, 66:
illud vide os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:
vide ut otiosus it, si dis placet,
id. ib. 5, 3, 10:
illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,
id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:
viden ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77:
viden ut perniciter exiluere?
id. 62, 8:
adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,
id. 62, 12:
aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),
Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:
nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —
(β).
With subj. (class.):
nescis ut res sit, Phoenicium,
Plaut. Ps. 4, 4, 1:
oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,
id. Merc. 2, 1, 16:
nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,
id. Am. prol. 104:
narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,
Ter. Hec. 1, 2, 70:
tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,
id. Eun. 1, 2, 48:
videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?
Cic. Rosc. Am. 46, 135:
videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?
id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:
credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,
id. Att. 1, 16, 4:
videte ut hoc iste correxerit,
id. Verr. 2, 1, 45, § 115:
docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,
Caes. B. G. 1, 43:
veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,
Liv. 23, 5, 8:
aspice quo submittat humus formosa colores,
Prop. 1, 2, 9:
infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,
Quint. 6, 5, 10:
vides ut alta stet nive candidum Soracte,
Hor. C. 1, 9, 1:
nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,
id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:
audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,
id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:
mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,
Plin. Ep. 1, 6, 2.—
B.
Relative adverb of manner = eo modo quo, as.
1.
Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):
ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,
Plaut. Merc. 2, 3, 79:
apparatus sum ut videtis,
id. ib. 5, 2, 10:
verum postremo impetravi ut volui,
id. Mil. 4, 5, 5:
ero ut me voles esse,
id. Capt. 2, 1, 32:
faciam ut tu voles,
id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:
ut potero feram,
Ter. And. 5, 3, 27:
faciam ut mones,
id. Hec. 4, 4, 97:
Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,
Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:
cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?
id. Rosc. Am. 14, 39:
ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,
id. ib. 17, 49:
homo demens, ut isti putant,
id. Rep. 1, 1, 1:
cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,
id. ib. 1, 46, 70:
non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,
id. Fam. 9, 16, 7:
Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,
Caes. B. G. 1, 22:
cuncta ut gesta erant exposuit,
Liv. 3, 50, 4:
(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,
id. 10, 46, 16:
sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,
id. 21, 4, 1:
nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,
Sen. Vit. Beat. 17, 2:
servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,
id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):
si virtus digna est gloriatione, ut est,
Cic. Fin. 4, 18, 51:
quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,
id. Phil. 10, 9, 18:
quamvis fuerit acutus, ut fuit,
id. Ac. 2, 22, 69; cf.:
incumbite in causam, Quirites, ut facitis,
id. Phil. 4, 5, 12:
tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,
id. Fam. 7, 1, 5:
satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,
id. Phil. 1, 15, 37.—
2.
With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;
ego ita ero ut me esse oportet,
Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:
sic sum ut vides,
id. Am. 2, 1, 57:
omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,
Ter. Phorm. 5, 8, 15:
ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,
Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:
haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),
Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:
te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,
Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:
causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,
id. Phil. 14, 11, 29:
sed exigenda est ut optime possumus,
Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:
eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,
Nep. Epam. 2, 1; cf.:
ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,
Hor. S. 1, 5, 33:
cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,
id. ib. 2, 8, 48.—
3.
Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):
gaudeo, ut ut erga me est merita,
Plaut. Am. 5, 1, 52:
age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,
id. Bacch. 5, 2, 85:
utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,
id. Ps. 1, 3, 76:
utut res sese habet, pergam, etc.,
id. Most. 3, 1, 14:
non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,
id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:
sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,
Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:
ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,
Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;
v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,
id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—
4.
Causal, as, = prout, pro eo ut.
a.
Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:
atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,
Plaut. Merc. 2, 3, 75:
ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,
id. Men. 5, 2, 1:
haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,
Ter. Phorm. 5, 2, 9:
praesertim, ut nunc sunt mores,
id. ib. 1, 2, 5:
atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,
Cic. Mur. 25, 51:
permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,
id. Tusc. 1, 45, 108:
magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,
id. Verr. 2, 1, 26, § 65:
Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,
Liv. 3, 6, 1:
tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,
id. 3, 71, 5:
transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,
id. 21, 47, 3.—Ellipt.:
mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),
Plaut. Men. prol. 30:
Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,
as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,
Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,
id. ib. 5, 33, 92:
ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,
Liv. 23, 14, 1.—
b.
Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:
hic Geta ut captus est servorum, non malus,
Ter. Ad. 3, 4, 34:
ut est captus hominum,
Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:
Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,
for those times, id. ib. 26, 102:
nonnihil, ut in tantis malis est profectum,
considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:
(orationis genus) ut in oratore exile,
for an orator, id. Or. 3, 18, 66:
multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,
id. Sen. 4, 12:
consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,
Liv. 1, 18, 1:
florentem jam ut tum res erant,
id. 1, 3, 3:
Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,
id. 24, 28, 1:
Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,
id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:
Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,
id. 1, 57, 1:
vir, ut inter Aetolos, facundus,
id. 32, 33, 9:
Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,
Nep. Epam. 5, 2:
ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,
Curt. 9, 1, 14:
multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,
Tac. G. 30. —
c.
Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):
non demutabo ut quod certo sciam,
seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:
prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,
Caes. B. G. 5, 31, 6:
facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,
Liv. 1, 34, 6:
inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,
id. 38, 18, 7:
Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,
id. 33, 4, 11:
Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,
id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:
Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,
id. 9, 45, 10:
igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,
id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:
omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,
as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:
in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,
id. 3, 5, 9:
ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,
id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:
ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,
Liv. 3, 16, 2:
gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,
id. 7, 23, 6.—
d.
With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:
perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,
Cic. Clu. 25, 70:
in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,
Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—
C.
Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):
in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,
Plaut. Bacch. 4, 7, 17:
flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),
Lucil. 8, 18 Mull.:
in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,
Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.
II.
Conj.
A.
Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.
1.
In gen.
(α).
With sic as correlative:
haec res sic est ut narro tibi,
Plaut. Most. 4, 3, 40:
quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,
Cic. N. D. 2, 39, 99:
Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,
id. Fam. 13, 1, 5:
si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,
id. Brut. 72, 251:
sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,
id. Rep. 6, 15, 15:
ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,
id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—
(β).
With ita as correlative:
ut sementem feceris, ita metes,
Cic. Or. 2, 65, 261:
quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,
id. Rep. 2, 1. 3:
non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,
Liv. 1, 53, 1:
ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,
Quint. 9, 3, 39.—
(γ).
With other correlatives:
in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,
Cato, R. R. 78:
encytum ad eundem modum facito uti globos,
id. ib. 80:
cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,
Cic. Ac. 2, 15, 47:
disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,
id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:
ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,
id. Am. 3, 4, 9:
fecisti item ut praedones solent,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:
item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,
id. ib. 2, 1, 45, § 117;
so with item,
id. Or. 60, 202:
is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,
Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:
nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,
Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:
si aliter ut dixi accidisset,
Cic. Rep. 1, 4, 7.—
(δ).
Without correlative:
rem omnem uti acta erat cognovit,
Sall. J. 71, 5:
quare perge ut instituisti,
Cic. Rep. 2, 11, 22:
apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,
id. ib. 1, 38, 59:
miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,
Sen. Vit. Beat. 12, 2:
comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,
id. ib. 13, 5:
ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,
Quint. 8, 2, 23.—
2.
In partic.
a.
Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.
(α).
= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:
ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?
Cic. Fam. 10, 20, 2:
ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,
Liv. 26, 37, 6:
Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,
Cic. Fam. 12, 13, 4:
fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,
Sen. Ben. 2, 28, 3.—
(β).
Concessive, = etsi... tamen, although... yet:
consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,
Liv. 4, 6, 2:
Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,
id. 21, 11, 5:
ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,
id. 21, 8, 1:
haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,
id. 3, 55, 15:
in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,
id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:
uti longe a luxuria, ita famae propior,
Tac. Agr. 6:
ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,
Quint. 10, 1, 74:
ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,
id. 12, 2, 12:
quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,
id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:
ut non demens, crudelis certe videtur,
Quint. 9, 2, 91.—
b.
Ita... ut;
in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,
Plaut. Aul. 3, 5, 22:
ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,
Ter. Heaut. 4, 3, 8:
ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,
id. ib. 4, 5, 1:
ita vivo ut maximos sumptus facio,
Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:
sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,
Ter. Heaut. 3, 1, 54.—
c.
In exemplifications.
(α).
In gen., as for example, for instance:
nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,
Cic. de Or. 3, 29, 112:
sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,
id. Fin. 5, 14, 38:
in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,
id. Rep. 1, 31, 47:
qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,
id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:
est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,
Sen. Ben. 3, 21, 2:
est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,
Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;
if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,
Cic. de Or. 3, 16, 59.—
(β).
Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:
ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,
Auct. Her. 1, 15, 25:
ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,
Cic. Inv. 2, 15, 48:
ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,
id. ib. 1, 18, 26:
ut si qui in foro cantet,
id. Off. 1, 40, 145:
ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,
Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:
ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,
Quint. 3, 8, 23:
ut si des arma timidis et imbellibus,
id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:
ut cum marem feminamque filios dicimus,
Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—
d.
Before an appositive noun, as, the same as, like:
qui canem et felem ut deos colunt,
Cic. Leg. 1, 11, 32:
ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,
id. Rep. 1, 12, 18:
suam vitam ut legem praefert suis civibus,
id. ib. 1, 34, 52:
habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,
id. Verr. 2, 1, 15, § 38:
Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,
Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;
ut hominem ingratum non invitus,
in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:
qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,
Liv. 25, 40, 4:
qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,
id. 24, 45, 12:
Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,
Nep. Att. 16:
et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,
Sen. Vit. Beat. 26, 7:
hunc ut deum homines intuebuntur,
Quint. 12, 10, 65:
id ut crimen ingens expavescendum est,
id. 9, 3, 35.—
e.
Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:
mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,
Ter. Eun. 1, 2, 37:
Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,
Cic. Fam. 7, 20, 1:
ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,
id. ib. 2, 14, 1:
ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,
id. Q. Fr. 1, 1, 6:
qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,
id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:
similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,
like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—
f.
Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:
ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,
id. Caecin. 2, 7:
ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,
id. Clu. 21, 57:
ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,
id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:
nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,
Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,
(α).
With ita understood:
facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,
Cic. Off. 1, 19, 65. —
(β).
With virtual superlatives:
ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:
ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,
id. Fin. 5, 20, 57.—
(γ).
The superlatives omitted in either clause:
ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,
Cic. Sen. 18, 64:
ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,
id. Verr. 2, 4, 64, § 143:
pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,
id. ib. 2, 1, 27, §
68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,
Liv. 9, 6, 1:
ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,
id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:
nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,
in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—
(δ).
With a comparative in one of the terms:
major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,
Cic. Lael. 5, 19.—
(ε).
Without superlative, as, according as:
de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,
Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—
B.
Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.
1.
With perf. indic.
a.
In gen., as soon as:
principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 49:
ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,
Ter. And. 3, 4, 11:
ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,
id. Phorm. 4, 3, 12:
ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,
id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:
qui ut peroravit, surrexit Clodius,
Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:
eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,
id. Rep. 1, 11, 7:
qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,
id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:
ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,
Liv. 21, 54, 9:
ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,
id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—
b.
In oblique discourse:
Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,
Caes. B. G. 1, 31.—
c.
With primum, when first, as soon as ever:
atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,
Cic. Rep. 6, 15, 15:
Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,
Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—
d.
Rarely of coincidence in time:
nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,
Plaut. Cist. 4, 2, 46.—
e.
Ut = ex quo tempore. since:
ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,
Cic. Att. 1, 15, 2.—
2.
With imperf. indic.
(α).
In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;
deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,
Liv. 10, 22, 2:
deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,
id. 10, 28, 20:
Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,
id. 25, 26, 15:
ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,
id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:
consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,
Liv. 22, 44, 1:
ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,
id. 22, 14, 3:
ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,
id. 24, 1, 6.—
(β).
Of repeated past actions, whenever:
ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,
Caes. B. G. 3, 4.—
3.
With plupf.
(α).
= postquam (rare):
ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,
Ter. Ad. 4, 4, 10:
ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,
Caes. B. C. 3, 63.—
(β).
In epistolary style = the Engl. perf.:
litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),
Cic. Att. 2, 12, 4:
ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),
id. ib. 5, 10, 1.—
(γ).
Of repeated past actions, whenever:
ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,
Liv. 21, 42, 3 dub.:
ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:
ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,
id. Clu. 19, 52:
ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,
Caes. B. G. 7, 81; cf.:
ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,
Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:
ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,
Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—
4.
With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:
neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,
Cic. Or. 2, 34, 146:
traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,
Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—
C.
Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).
1.
In object clauses.
a.
In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.
(α).
After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:
malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,
Plaut. Poen. 5, 4, 18:
equidem mallem ut ires,
Cic. Att. 1, 16, 8:
equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),
id. Fam. 7, 31, 2:
volo uti mihi respondeas num quis, etc.,
id. Vatin. 7, 17:
precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,
id. Q. Fr. 1, 3, 9:
postulo ut ne quid praejudicati afferatis,
id. Clu. 2, 5:
petebant uti equites praemitterent,
Caes. B. G. 4, 11:
tibi instat Hortensius ut eas in consilium,
Cic. Quint. 10, 34:
hoc ut aliquando fieret, instabat,
Sen. Clem. 2, 1, 2:
illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,
Cic. Att. 11, 7, 2:
cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,
Sen. Clem. 2, 2, 2:
senectutem ut adipiscantur omnes optant,
Cic. Lael. 2, 4:
exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,
Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:
Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,
Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;
esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,
Ter. Ad. 4, 6, 2:
ut illum di deaeque perdant,
id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—
(β).
After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:
ego vos hortari tantum possum ut, etc.,
Cic. Lael. 5, 17:
quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,
id. Att. 11, 16, 4:
tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,
id. Fam. 1, 9, 26:
censeo ut iter reliquum conficere pergas,
I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:
dixeram a principio ut sileremus,
I had advised, Cic. Brut. 42, 157:
Pompejum monebat ut meam domum metueret,
id. Sest. 64, 133:
equidem suasi ut Romam pergeret,
id. Att. 16, 8, 2:
M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,
exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—
(γ).
After verbs expressing resolution or agreement to do something:
rus ut irem jam heri constitiveram,
Plaut. Ps. 1, 5, 136:
decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,
Cic. Phil. 5, 2, 4:
constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,
id. Att. 16, 10, 1:
statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,
Caes. B. G. 7, 21:
Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,
Liv. 25, 33, 3:
illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),
id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:
ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,
Cic. Rep. 2, 27, 63:
servitia urbem ut incenderent conjurarunt,
Liv. 4, 45, 1.—
(δ).
After verbs of command or prohibition:
imperat Laelio ut per collis circumducat equites,
Liv. 28, 33, 11:
illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,
Cic. Lael. 16, 60:
M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,
Liv. 41, 27, 3:
consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,
Cic. Pis. 8, 18:
jubet sententiam ut dicant suam,
Plaut. Am. 1, 1, 50:
hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,
Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:
iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,
Nep. Them. 7, 3.—
(ε).
Verbs expressing permission:
atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,
Cic. Tull. 20, 47:
concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,
id. Rosc. Am. 19, 54:
dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,
id. de Or. 1, 6, 23:
ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,
id. Div. in Caecil. 14, 45:
illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,
id. Off. 3, 5, 22.—
b.
In dependent clauses implying an aim or end.
(α).
After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:
ut plurimis prosimus enitimur,
Cic. Ac. 2, 2, 6:
facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,
he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:
navem idoneam ut habeas diligenter videbis,
care, id. Fam. 16, 1, 2:
ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,
id. Verr. 2, 1, 26, § 67:
pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,
id. Rosc. Am. 19, 53:
cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,
id. Rep. 2, 12, 23:
equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,
id. Planc. 20, 50:
omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,
id. Clu. 41, 116:
omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,
Liv. 24, 34, 12:
omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,
Cic. de Or. 2, 75, 306:
se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,
Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—
(β).
Verbs of effecting:
nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,
Plaut. Poen. 2, 6:
prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,
Cic. Tusc. 1, 47, 112:
caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,
id. Verr. 2, 3, 92, § 215:
sol efficit ut omnia floreant,
id. N. D. 2, 15, 41:
potest praestare ut ea causa melior esse videatur,
id. Or. 1, 10, 44:
non committam ut tibi ipse insanire videar,
id. Fam. 5, 5, 3:
di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,
id. Rosc. Am. 52, 151:
effecisti ut viverem et morerer ingratus,
Sen. Ben. 2, 25, 1:
quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,
id. Vit. Beat. 26, 6.—
(γ).
Verbs of obtaining:
Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,
Caes. B. G. 1, 9:
quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,
what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:
facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,
Liv. 35, 51, 6:
vicerunt tribuni ut legem perferrent,
id. 4, 25, 13.—
(δ).
Verbs of inducing and compelling:
nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,
Cic. Ac. 2, 3, 8:
civitati persuasit ut de finibus suis exirent,
Caes. B. G. 1, 2:
exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,
Cic. Fam. 9, 8, 1:
Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,
id. ib. 16, 18, 2:
ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,
id. Rosc. Am. 52, 150:
impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,
Caes. B. G. 7, 42:
ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,
Sen. Clem. 2, 1, 1.—
(ε).
After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:
cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,
not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:
obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,
Caes. B. G. 1, 9:
se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13:
mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,
Cic. Cat. 2, 12, 27:
(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,
id. N. D. 1, 17, 45:
hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,
he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:
ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?
the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:
respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,
id. Or. 1, 54, 272:
meruit ut suspendatur,
Sen. Ep. 7, 5:
quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,
Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—
c.
After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:
rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,
Caes. B. G. 1, 39:
vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,
Cic. Att. 6, 4, 2:
verebar ut redderentur,
id. Fam. 12, 19, 1:
sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,
id. ib. 14, 14, 1:
veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,
id. Leg. 2, 22, 58:
timeo ut sustineas,
id. Fam. 14, 2, 3:
o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,
Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;
si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,
Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:
quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,
Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:
ut ferula caedas meritum... non vereor,
Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —
d.
In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):
me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?
Plaut. Pers. 1, 3, 52:
te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?
Cic. Cat. 1, 9, 22:
egone ut te interpellem?
id. Tusc. 2, 18, 42:
pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?
id. Planc. 13, 31:
egone ut prolis meae fundam cruorem?
Sen. Med. 927.—
2.
In subject clauses, with impersonal predicates.
a.
With a predicate adjective.
(α).
With the idea of rule, duty, etc.:
id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,
Ter. And. 1, 1, 34:
reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,
Cic. Imp. Pomp. 20, 59:
praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,
id. Tusc. 3, 29, 73:
ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,
id. de Or. 2, 22, 90:
proximum est ut doceam, etc.,
id. N. D. 2, 29, 73:
extremum est ut te orem, etc.,
id. Fam. 4, 13, 7:
ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,
permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):
aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?
Plaut. Rud. 4, 7, 4:
non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,
id. Bacch. 1, 2, 31.—
(β).
In clauses expressing result and consequence:
magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,
that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:
consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,
id. Fin. 3, 20, 68. —
(γ).
In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):
concedetur verum esse ut bonos boni diligant,
Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:
concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),
id. ib. 5, 18:
si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,
Nep. Hann. 1, 1:
de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,
Cic. Div. 2, 31, 66:
non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,
id. Rosc. Am. 41, 121:
deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,
Sen. Ben. 4, 32, 1; so,
rarum est ut,
Quint. 3, 19, 3:
quid tam inusitatum quam ut, etc.,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:
multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,
Liv. 4, 12, 11.—
b.
With predicate nouns.
(α).
Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:
quoniam ut aliter facias non est copia,
Plaut. Merc. 5, 4, 30:
Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,
Liv. 6, 31, 7:
vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,
Cic. Planc. 2, 5:
consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),
id. Fam. 3, 3, 1:
fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,
ordained by fate, id. Balb. 26, 58:
tempus est ut eamus ad forum,
Plaut. Mil. 1, 1, 72:
dicasque tempus maximum esse ut eat,
id. ib. 4, 3, 9:
primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,
Cic. Fin. 3, 6, 20:
ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,
id. ib. 4, 14, 38:
caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,
duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,
caput est ut, etc.,
id. de Or. 1, 19, 87:
fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,
id. Rep. 1, 12, 18:
mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,
id. de Or. 2, 72, 292; so,
ratio est ut,
id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:
est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 5.—
(β).
Expressing result and consequence:
est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,
Nep. Chabr. 3, 3.—
c.
With impersonal verbs.
(α).
Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:
convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,
Plaut. Am. 1, 1, 71:
mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,
Cic. Att. 6, 1, 14:
placitum est ut in aprico loco considerent,
id. Rep. 1, 12, 18:
postea mihi placuit ut, etc.,
id. Or. 1, 34, 155:
ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,
id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:
fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,
Cic. Or. 2, 83, 338:
potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,
it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—
So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:
sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,
id. Tusc. 2, 26, 63:
utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,
id. Phil. 5, 18, 49.—
(β).
Denoting consequence:
ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,
Cic. Off. 2, 3, 10:
sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,
Sen. Ben. 1, 11, 1:
sequitur ut causa ponatur,
Cic. Or. 2, 81, 331.—
(γ).
Est, in the meaning fit, or causa est:
est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,
it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:
non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,
there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:
quando fuit ut quod licet non liceret?
id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:
jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,
Liv. 8, 27, 3:
cum jam in eo esset ut comprehenderetur,
Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:
jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,
Liv. 2, 23, 14:
prope est ut lamentationem exigat,
Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:
arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,
Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:
futurum est ut sapiam,
Sen. Ep. 117, 29.—
3.
In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.
a.
With the idea of resolve, etc.:
vicit sententia ut mitterentur coloni,
Liv. 9, 26, 4:
sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,
Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—
b.
Of agreement:
fide accepta ut remitterent eum,
Liv. 24, 48, 8. —
c.
Of law, rule, etc.:
praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,
Liv. 24, 25, 10:
senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,
id. 35, 24, 2:
haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,
Cic. Clu. 14, 42:
Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,
Caes. B. G. 4, 1.—
d.
Of duty:
jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,
Caes. B. G. 8, 6. —
e.
Of purpose, inclination, etc.:
vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,
make you inclined, Liv. 6, 18, 9:
causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,
Cic. Fin. 3, 2, 8:
confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,
id. Font. 2, 3.—
f.
Of effect, result, etc.:
fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,
Cic. Cat. 1, 1, 3:
habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,
id. Pis. 32, 81:
damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,
Caes. B. G. 1, 4.—
4.
In clauses of manner, that, so that.
a.
With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;
anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?
Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—
b.
With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:
ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),
id. ib. 2, 3, 69, §
162: eo perducam servum ut in multa liber sit,
Sen. Ben. 3, 19, 2:
non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,
id. Vit. Beat. 27, 6:
haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,
Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:
hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,
id. ib. 2, 2, 27, § 65.—
c.
Without antecedents, so that:
cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,
Cic. Lael. 24, 90:
in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,
id. Planc. 25, 60:
mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,
Caes. B. G. 1, 6:
accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,
id. B. C. 3, 79:
pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,
Liv. 3, 13, 10:
fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,
id. 8, 17, 6:
nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,
Sen. Vit. Beat. 12, 1.—
d.
Idiomat. with non.
(α).
Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:
flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,
Liv. 24, 8, 10:
non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,
id. 45, 25, 12:
nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,
Sen. Ira, 2, 7, 2:
ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,
id. Vit. Beat. 6, 3:
nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,
id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;
neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),
Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—
(β).
Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;
rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,
not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:
haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,
id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:
benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,
Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;
non ut eas res causam adferrent amoris,
Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.
Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,
Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:
quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,
Tac. Or. 10.—
e.
Conditional or concessive.
(α).
Granting that ( for argument's sake):
quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?
Cic. Tusc. 1, 21, 49:
sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?
id. N. D. 3, 16, 41:
ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,
id. Clu. 53, 146:
quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,
id. Fin. 4, 15, 40:
quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?
id. Div. 2, 14, 33:
nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,
id. Tusc. 1, 39, 94.—
(β).
Even if, although:
qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,
Cic. Phil. 12, 3, 8:
ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,
id. Ac. 2, 34, 108:
ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,
id. de Or. 2, 4, 18:
ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,
id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:
qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,
Liv. 36, 7, 20:
neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,
id. 21, 47, 5:
at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?
id. 34, 32, 13:
ut jam Macedonia deficiat,
id. 42, 12, 10:
cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,
id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:
ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,
Caes. B. G. 3, 9:
ut desint vires tamen est laudanda voluntas,
Ov. P. 3, 4, 79:
ut dura videatur appellatio, tamen sola est,
Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:
quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,
Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:
quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,
Cic. Fam. 10, 2, 2.—
(γ).
Provided that:
ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,
Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;
succurram perituro, sed ut ipse non peream,
Sen. Ben. 2, 15, 1.—
5.
In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.
a.
In gen.:
quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?
Plaut. Rud. 1, 4, 17:
haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,
Cic. Rosc. Am. 51, 149:
intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,
id. Verr. 1, 15, 43:
Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,
Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:
id ut ne fiat, haec res sola est remedio,
Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:
ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),
Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—
b.
Esp., after certain antecedents.
(α).
After id, for the purpose (ante-class.):
id huc reverti uti me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28.—
(β).
After idcirco:
idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,
Cic. Rosc. Am. 38, 111:
legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,
id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—
(γ).
After ideo and eo:
non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,
Tac. H. 4, 73:
Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,
Cic. Fam. 16, 1, 1.—
(δ).
After ad eam rem, ad hoc, in hoc:
ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?
Cic. Rosc. Am. 52, 151:
praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?
Sen. Ben. 2, 17, 6:
homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,
id. ib. 2, 12, 2.—
(ε).
After ea mente, hac mente:
navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,
Cic. Fam. 12, 14, 1:
hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,
Hor. S. 1, 1, 30.—
(ζ).
After potius quam:
potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,
Liv. 6, 28, 8:
potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,
id. 9, 14, 8.—
c.
Idiomat.
(α).
With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:
ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?
to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:
reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,
to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:
Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,
to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:
ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,
Liv. 3, 10, 8.—
(β).
Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):
satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,
disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—
(γ).
Quam ut after comparatives, too much to:
quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,
too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:
quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?
id. Brut. 18, 70:
clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,
too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:
potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,
id. 25, 1, 11:
est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,
Sen. Ben. 2, 16, 2.

Lewis & Short latin dictionary > ut
8 utei

ut or ŭtī (old form ŭtei, C. I. L. 1, 196, 4 sq.; 1, 198, 8 et saep.), adv. and conj. [for quoti or cuti, from pronom. stem ka-, Lat. quo-, whence qui, etc., and locat. ending -ti of stem to-, whence tum, etc.].
I.
As adv. of manner.
A.
Interrog. = quomodo, how, in what way or manner.
1.
In independent questions (colloq.; rare in class. prose; not in Cic.): De. Quid? ut videtur mulier? Ch. Non, edepol, mala. De. Ut morata'st? Ch. Nullam vidi melius mea sententia, Plaut. Merc. 2, 3, 56 sq.:
salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?
id. ib. 5, 2, 107; id. Pers. 2, 5, 8:
ut vales?
id. Most. 2, 19, 29; 3, 2, 28; Ter. Heaut. 2, 4, 26:
ut sese in Samnio res habent?
Liv. 10, 18, 11:
ut valet? ut meminit nostri?
Hor. Ep. 1, 3, 12; id. S. 2, 8, 1.—
2.
In exclamatory sentences (in all periods of the language): ut omnia in me conglomerat mala! Enn. ap. Non. p. 90, 14 (Trag. Rel. v. 408 Vahl.):
ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!
Plaut. Merc. 3, 4, 76:
ut dissimulat malus!
id. ib. 5, 4, 13:
ut volupe est homini si cluet victoria!
id. Poen. 5, 5, 15: ut multa verba feci;
ut lenta materies fuit!
id. Mil. 4, 5, 4:
ut scelestus nunc iste te ludos facit!
id. Capt. 3, 4, 47:
ut saepe summa ingenia in occulto latent,
id. ib. 1, 2, 61; id. Rud. 1, 2, 75; 2, 3, 33 sq.:
ut falsus animi est!
Ter. Eun. 2, 2, 42:
heia! ut elegans est!
id. Heaut. 5, 5, 19:
fortuna ut numquam perpetua est bona!
id. Hec. 3, 3, 46; cf. id. Phorm. 5, 8, 52:
Gnaeus autem noster... ut totus jacet,
Cic. Att. 7, 21, 1:
quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!
id. Mil. 24, 64:
qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!
id. Fl. 5, 12:
quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!
id. Att. 3, 11, 2:
quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,
id. Fin. 5, 22, 61:
ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!
Verg. E. 8, 41:
ut melius quidquid erit pati!
Hor. C. 1, 11, 3:
ut tu Semper eris derisor!
id. S. 2, 6, 53:
o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!
Sen. Ben. 2, 13, 1:
ut me in supremis consolatus est!
Quint. 6, prooem. 11.—
3.
In dependent questions.
(α).
With indic. (ante-class. and poet.): divi hoc audite parumper ut pro Romano populo... animam de corpore mitto, Enn. ap. Non. p. 150, 6 (Ann. v. 215 Vahl.): edoce eum uti res se habet, Plaut. [p. 1940] Trin. 3, 3, 21:
hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,
id. Curc. 1, 2, 33:
hoc vide ut dormiunt pessuli,
id. ib. 1, 2, 66:
illud vide os ut sibi distorsit carnufex,
Ter. Eun. 4, 4, 3:
vide ut otiosus it, si dis placet,
id. ib. 5, 3, 10:
illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,
id. Ad. 2, 2, 21; 3, 5, 3:
viden ut faces Splendidas quatiunt comas?
Cat. 61, 77:
viden ut perniciter exiluere?
id. 62, 8:
adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,
id. 62, 12:
aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),
Verg. E. 4, 52 Forbig. ad loc.:
nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,
id. G. 1, 56; id. E. 5, 6; id. A. 6, 779. —
(β).
With subj. (class.):
nescis ut res sit, Phoenicium,
Plaut. Ps. 4, 4, 1:
oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,
id. Merc. 2, 1, 16:
nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,
id. Am. prol. 104:
narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,
Ter. Hec. 1, 2, 70:
tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,
id. Eun. 1, 2, 48:
videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?
Cic. Rosc. Am. 46, 135:
videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?
id. Sen. 10, 31; id. Rosc. Am. 24, 66:
credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,
id. Att. 1, 16, 4:
videte ut hoc iste correxerit,
id. Verr. 2, 1, 45, § 115:
docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,
Caes. B. G. 1, 43:
veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,
Liv. 23, 5, 8:
aspice quo submittat humus formosa colores,
Prop. 1, 2, 9:
infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,
Quint. 6, 5, 10:
vides ut alta stet nive candidum Soracte,
Hor. C. 1, 9, 1:
nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,
id. ib. 1, 14, 3 Orell. ad loc.:
audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,
id. ib. 3, 10, 7; id. S. 1, 8, 42; 2, 3, 315; Verg. A. 2, 4; Tib. 2, 1, 26; Prop. 2, 34 (3, 32), 57:
mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,
Plin. Ep. 1, 6, 2.—
B.
Relative adverb of manner = eo modo quo, as.
1.
Without demonstr. as correlatives: ut aiunt, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 101 Mull. (fr inc. l. 10 Vahl.):
ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,
Plaut. Merc. 2, 3, 79:
apparatus sum ut videtis,
id. ib. 5, 2, 10:
verum postremo impetravi ut volui,
id. Mil. 4, 5, 5:
ero ut me voles esse,
id. Capt. 2, 1, 32:
faciam ut tu voles,
id. Men. 5, 9, 90: ut vales? Tox. Ut queo, id. Pers. 1, 1, 16:
ut potero feram,
Ter. And. 5, 3, 27:
faciam ut mones,
id. Hec. 4, 4, 97:
Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,
Cic. Q. Fr. 3, 9, 9:
cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?
id. Rosc. Am. 14, 39:
ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,
id. ib. 17, 49:
homo demens, ut isti putant,
id. Rep. 1, 1, 1:
cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,
id. ib. 1, 46, 70:
non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,
id. Fam. 9, 16, 7:
Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,
Caes. B. G. 1, 22:
cuncta ut gesta erant exposuit,
Liv. 3, 50, 4:
(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,
id. 10, 46, 16:
sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,
id. 21, 4, 1:
nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,
Sen. Vit. Beat. 17, 2:
servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,
id. Ben. 3, 22, 1.—Esp. parenthet., to denote that the facts accord with an assumption or supposition made in the principal sentence (= sicut):
si virtus digna est gloriatione, ut est,
Cic. Fin. 4, 18, 51:
quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,
id. Phil. 10, 9, 18:
quamvis fuerit acutus, ut fuit,
id. Ac. 2, 22, 69; cf.:
incumbite in causam, Quirites, ut facitis,
id. Phil. 4, 5, 12:
tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,
id. Fam. 7, 1, 5:
satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,
id. Phil. 1, 15, 37.—
2.
With the correlative ita or sic: VTI LEGASSIT SVPER PECVNIA TVTELAVE SVAE REI, ITA IVS ESTO, Leg. XII. Tab. 5, fr. 3: alii, ut esse in suam rem ducunt, ita sint;
ego ita ero ut me esse oportet,
Plaut. Men. 5, 6, 24 sq.:
sic sum ut vides,
id. Am. 2, 1, 57:
omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,
Ter. Phorm. 5, 8, 15:
ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,
Cic. Caecin. 7, 18.—In partic. with a superlative belonging to the principal sentence, attracted to the relative clause:
haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),
Cic. de Or. 2, 41, 174.—So ut qui, with sup.:
te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,
Cic. Fam. 12, 62 fin.; without sic or ita:
causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,
id. Phil. 14, 11, 29:
sed exigenda est ut optime possumus,
Quint. 12, 10, 38.—And with comp.:
eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,
Nep. Epam. 2, 1; cf.:
ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,
Hor. S. 1, 5, 33:
cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,
id. ib. 2, 8, 48.—
3.
Doubled ut ut, as indefinite relative, = utcumque, in whatever manner, howsoever (mostly ante-class.; only with indic.):
gaudeo, ut ut erga me est merita,
Plaut. Am. 5, 1, 52:
age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,
id. Bacch. 5, 2, 85:
utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,
id. Ps. 1, 3, 76:
utut res sese habet, pergam, etc.,
id. Most. 3, 1, 14:
non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,
id. Ps. 1, 3, 36; id. Cist. 1, 1, 110:
sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,
Ter. Phorm. 3, 2, 46; cf. id. ib. 3, 1, 4; id. Heaut. 1, 2, 26; id. Ad. 2, 2, 40; 4, 4, 22:
ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,
Cic. Att. 15, 25 B. and K. (dub.;
v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,
id. Fam. 16, 18, 1 dub. (al. ut est).—
4.
Causal, as, = prout, pro eo ut.
a.
Introducing a general statement, in correspondence with the particular assertion of the principal clause, ut = as, considering... that, in accordance with:
atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,
Plaut. Merc. 2, 3, 75:
ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,
id. Men. 5, 2, 1:
haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,
Ter. Phorm. 5, 2, 9:
praesertim, ut nunc sunt mores,
id. ib. 1, 2, 5:
atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,
Cic. Mur. 25, 51:
permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,
id. Tusc. 1, 45, 108:
magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,
id. Verr. 2, 1, 26, § 65:
Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,
Liv. 3, 6, 1:
tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,
id. 3, 71, 5:
transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,
id. 21, 47, 3.—Ellipt.:
mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),
Plaut. Men. prol. 30:
Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,
as was natural, he being a Sicilian, Cic. Tusc. 1, 8, 15; so,
Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,
id. ib. 5, 33, 92:
ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,
Liv. 23, 14, 1.—
b.
Reflecting the assertion to particular circumstances, etc., ut = for, as, considering:
hic Geta ut captus est servorum, non malus,
Ter. Ad. 3, 4, 34:
ut est captus hominum,
Cic. Tusc. 2, 27, 65; Caes. B. G. 4, 3: Themistocles ut apud nos perantiquus, ut apud Athenienses non ita sane vetus, in regard to us, etc., Cic. Brut. 10, 41:
Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,
for those times, id. ib. 26, 102:
nonnihil, ut in tantis malis est profectum,
considering the unfortunate state of affairs, id. Fam. 12, 2, 2:
(orationis genus) ut in oratore exile,
for an orator, id. Or. 3, 18, 66:
multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,
id. Sen. 4, 12:
consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,
Liv. 1, 18, 1:
florentem jam ut tum res erant,
id. 1, 3, 3:
Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,
id. 24, 28, 1:
Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,
id. 4, 13, 1: insigni, ut illorum temporum habitus erat, triumpho, id. 10, 46, 2:
Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,
id. 1, 57, 1:
vir, ut inter Aetolos, facundus,
id. 32, 33, 9:
Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,
Nep. Epam. 5, 2:
ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,
Curt. 9, 1, 14:
multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,
Tac. G. 30. —
c.
Ut before relatives, with subj., as it is natural for persons who, like one who, since he, since they, etc.; seeing that they, etc. (not in Cic.):
non demutabo ut quod certo sciam,
seeing that I know it for certain, Plaut. Ps. 1, 5, 153:
prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,
Caes. B. G. 5, 31, 6:
facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,
Liv. 1, 34, 6:
inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,
id. 38, 18, 7:
Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,
id. 33, 4, 11:
Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,
id. 1, 49, 3; 25, 23, 3:
Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,
id. 9, 45, 10:
igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,
id. 30, 6, 3; 23, 15, 4; 23, 29, 12:
omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,
as is natural in one who, since he, Quint. 1, 2, 19:
in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,
id. 3, 5, 9:
ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,
id. 12, 2, 20; 5, 14, 28; 11, 3, 53.—Rarely with participle:
ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,
Liv. 3, 16, 2:
gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,
id. 7, 23, 6.—
d.
With perinde or pro eo, with reference to several alternatives or degrees to be determined by circumstances, as, according as, to the extent that, in the measure that, etc.:
perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,
Cic. Clu. 25, 70:
in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,
Liv. 7, 6, 8: pro eo ut temporis difficultas aratorumque penuria tulit, Metell. ap. Cic. Verr. 2, 3, 54, § 126.—
C.
Transf. of local relations, like Gr. hina, where (very rare):
in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,
Plaut. Bacch. 4, 7, 17:
flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),
Lucil. 8, 18 Mull.:
in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,
Cat. 11, 2 sqq.; 17, 10; cf. Verg. A. 5, 329; Lucr. 6, 550 Munro ad loc.
II.
Conj.
A.
Introducing comparative clauses of manner, = eodem modo quo, as, like.
1.
In gen.
(α).
With sic as correlative:
haec res sic est ut narro tibi,
Plaut. Most. 4, 3, 40:
quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,
Cic. N. D. 2, 39, 99:
Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,
id. Fam. 13, 1, 5:
si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,
id. Brut. 72, 251:
sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,
id. Rep. 6, 15, 15:
ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,
id. Quint. 11, 3, 150 (for ut... sic, in similes, v. sic, IV. 1. a.).—
(β).
With ita as correlative:
ut sementem feceris, ita metes,
Cic. Or. 2, 65, 261:
quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,
id. Rep. 2, 1. 3:
non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,
Liv. 1, 53, 1:
ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,
Quint. 9, 3, 39.—
(γ).
With other correlatives:
in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,
Cato, R. R. 78:
encytum ad eundem modum facito uti globos,
id. ib. 80:
cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,
Cic. Ac. 2, 15, 47:
disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,
id. Tusc. 2, 3, 9: scelerum caput, ut tute es item omnis censes esse' [p. 1941] Plaut. Rud. 4, 4, 55:
ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,
id. Am. 3, 4, 9:
fecisti item ut praedones solent,
Cic. Verr. 2, 4, 9, § 21:
item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,
id. ib. 2, 1, 45, § 117;
so with item,
id. Or. 60, 202:
is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,
Plaut. Aul. prol. 21.—With atque:
nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,
Plaut. Cas. 5, 1, 7.—And after aliter = than:
si aliter ut dixi accidisset,
Cic. Rep. 1, 4, 7.—
(δ).
Without correlative:
rem omnem uti acta erat cognovit,
Sall. J. 71, 5:
quare perge ut instituisti,
Cic. Rep. 2, 11, 22:
apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,
id. ib. 1, 38, 59:
miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,
Sen. Vit. Beat. 12, 2:
comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,
id. ib. 13, 5:
ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,
Quint. 8, 2, 23.—
2.
In partic.
a.
Ut... ita or ut... sic; co-ordinate, introducing contrasted clauses.
(α).
= cum... tum, as... so, as on the one hand... so on the other, both and:
ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?
Cic. Fam. 10, 20, 2:
ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,
Liv. 26, 37, 6:
Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,
Cic. Fam. 12, 13, 4:
fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,
Sen. Ben. 2, 28, 3.—
(β).
Concessive, = etsi... tamen, although... yet:
consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,
Liv. 4, 6, 2:
Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,
id. 21, 11, 5:
ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,
id. 21, 8, 1:
haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,
id. 3, 55, 15:
in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,
id. 23, 14, 6; 23, 34, 12:
uti longe a luxuria, ita famae propior,
Tac. Agr. 6:
ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,
Quint. 10, 1, 74:
ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,
id. 12, 2, 12:
quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,
id. 5, 12, 9; cf. id. 10, 1, 62.—With certe in place of ita:
ut non demens, crudelis certe videtur,
Quint. 9, 2, 91.—
b.
Ita... ut;
in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,
Plaut. Aul. 3, 5, 22:
ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,
Ter. Heaut. 4, 3, 8:
ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,
id. ib. 4, 5, 1:
ita vivo ut maximos sumptus facio,
Cic. Att. 5, 15, 2.—So with sic:
sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,
Ter. Heaut. 3, 1, 54.—
c.
In exemplifications.
(α).
In gen., as for example, for instance:
nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,
Cic. de Or. 3, 29, 112:
sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,
id. Fin. 5, 14, 38:
in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,
id. Rep. 1, 31, 47:
qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,
id. ib. 2, 1, 2; id. Ac. 2, 24, 76; id. Inv. 2, 52, 157:
est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,
Sen. Ben. 3, 21, 2:
est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,
Quint. 8, 3, 89; 4, 3, 12.—Where several instances are adduced, if each of them singly is made prominent, ut is repeated with each;
if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,
Cic. de Or. 3, 16, 59.—
(β).
Ut si, if for instance; for example, if, etc.; with subj.:
ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,
Auct. Her. 1, 15, 25:
ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,
Cic. Inv. 2, 15, 48:
ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,
id. ib. 1, 18, 26:
ut si qui in foro cantet,
id. Off. 1, 40, 145:
ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,
Liv. 6, 40, 12; cf. Auct. Her. 2, 26, 4; 2, 27, 43; 3, 2, 2; Cic. Inv. 1, 49, 92:
ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,
Quint. 3, 8, 23:
ut si des arma timidis et imbellibus,
id. 12, 5, 2; 5, 10, 34; 2, 4, 18; 9, 2, 79 et saep.—So with cum:
ut cum marem feminamque filios dicimus,
Quint. 9, 3, 63; 1, 6, 22; 3, 8, 30; 9, 1, 3.—
d.
Before an appositive noun, as, the same as, like:
qui canem et felem ut deos colunt,
Cic. Leg. 1, 11, 32:
ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,
id. Rep. 1, 12, 18:
suam vitam ut legem praefert suis civibus,
id. ib. 1, 34, 52:
habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,
id. Verr. 2, 1, 15, § 38:
Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,
Liv. 36, 15, 2: (Dionysium) dimisi a me ut magistrum Ciceronum non lubenter;
ut hominem ingratum non invitus,
in his capacity of, Cic. Att. 8, 10:
qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,
Liv. 25, 40, 4:
qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,
id. 24, 45, 12:
Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,
Nep. Att. 16:
et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,
Sen. Vit. Beat. 26, 7:
hunc ut deum homines intuebuntur,
Quint. 12, 10, 65:
id ut crimen ingens expavescendum est,
id. 9, 3, 35.—
e.
Ut si = quasi, velut si, tamquam si, as if, just as if:
mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,
Ter. Eun. 1, 2, 37:
Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,
Cic. Fam. 7, 20, 1:
ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,
id. ib. 2, 14, 1:
ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,
id. Q. Fr. 1, 1, 6:
qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,
id. Off. 1, 14, 42; id. Opt. Gen. 4, 10:
similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,
like men who should say, Cic. Sen. 6, 17: similiter facere eos... ut si nautae certarent, etc., they act like sailors who, etc., id. Off. 1, 25, 87.—
f.
Ut quisque... ita (sic), with superlatives (= eo magis... quo magis, with indefinite subjects): ut quisque est vir optimus, ita difficillime alios improbos suspicatur, the better a man is, the more difficult it is for him to, etc., Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 12:
ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,
id. Caecin. 2, 7:
ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,
id. Clu. 21, 57:
ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,
id. Verr. 2, 2, 10, § 27; id. Off. 1, 16, 50; 1, 19, 64:
nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,
Quint. 1, 10, 40.—This construction is variously modified,
(α).
With ita understood:
facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,
Cic. Off. 1, 19, 65. —
(β).
With virtual superlatives:
ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,
Cic. Verr. 2, 5, 34, § 90:
ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,
id. Fin. 5, 20, 57.—
(γ).
The superlatives omitted in either clause:
ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,
Cic. Sen. 18, 64:
ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,
id. Verr. 2, 4, 64, § 143:
pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,
id. ib. 2, 1, 27, §
68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,
Liv. 9, 6, 1:
ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,
id. 34, 38, 6.—And with tum = ita:
nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,
in proportion to his resemblance, Quint. 2, 5, 20.—
(δ).
With a comparative in one of the terms:
major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,
Cic. Lael. 5, 19.—
(ε).
Without superlative, as, according as:
de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,
Liv. 3, 18, 10 (for ut quisque... ita, in temporal clauses, v. B. 3. g infra).—
B.
Introducing a temporal clause, the principal predicate being an immediate sequence; orig. = quo tempore.
1.
With perf. indic.
a.
In gen., as soon as:
principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,
Plaut. Am. 1, 1, 49:
ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,
Ter. And. 3, 4, 11:
ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,
id. Phorm. 4, 3, 12:
ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,
id. ib. 5, 6, 19; id. Hec. 3, 3, 5; 5, 1, 26; id. Eun. 4, 7, 12:
qui ut peroravit, surrexit Clodius,
Cic. Q. Fr. 2, 3, 2:
eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,
id. Rep. 1, 11, 7:
qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,
id. ib. 2, 13, 25; cf. id. Verr. 2, 4, 22, § 48; id. Phil. 9, 4, 9; id. Brut. 8, 30:
ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,
Liv. 21, 54, 9:
ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,
id. 3, 10, 9; 23, 34, 6; 24, 44, 10.—
b.
In oblique discourse:
Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,
Caes. B. G. 1, 31.—
c.
With primum, when first, as soon as ever:
atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,
Cic. Rep. 6, 15, 15:
Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,
Liv. 25, 26, 13: ut primum lingua coepit esse in quaestu, curam morum qui diserti habebantur reliquerunt, Quint. prooem. 13.—
d.
Rarely of coincidence in time:
nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,
Plaut. Cist. 4, 2, 46.—
e.
Ut = ex quo tempore. since:
ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,
Cic. Att. 1, 15, 2.—
2.
With imperf. indic.
(α).
In gen.: Fabii oratio fuit qualis biennio ante;
deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,
Liv. 10, 22, 2:
deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,
id. 10, 28, 20:
Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,
id. 25, 26, 15:
ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,
id. 22, 14, 1.— And with perf. and imperf. in co-ordinate clauses:
consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,
Liv. 22, 44, 1:
ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,
id. 22, 14, 3:
ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,
id. 24, 1, 6.—
(β).
Of repeated past actions, whenever:
ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,
Caes. B. G. 3, 4.—
3.
With plupf.
(α).
= postquam (rare):
ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,
Ter. Ad. 4, 4, 10:
ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,
Caes. B. C. 3, 63.—
(β).
In epistolary style = the Engl. perf.:
litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),
Cic. Att. 2, 12, 4:
ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),
id. ib. 5, 10, 1.—
(γ).
Of repeated past actions, whenever:
ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,
Liv. 21, 42, 3 dub.:
ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,
Cic. Verr. 2, 5, 55, § 143:
ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,
id. Clu. 19, 52:
ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,
Caes. B. G. 7, 81; cf.:
ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,
Liv. 23, 27, 5.—With ita as correl.:
ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,
Cic. Verr. 2, 3, 15, § 39.—
4.
With fut. perf., or, in oblique discourse, plupf. subj.:
neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,
Cic. Or. 2, 34, 146:
traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,
Liv. 5, 15, 11 (for ut after simul, v. simul, VI.).—
C.
Introducing substantive clauses, that; always with subj. (cf. ut as interrog. adverb in dependent clauses, I. A. 3. supra).
1.
In object clauses.
a.
In clauses which, if independent, would take the imperative mood, often rendered by the Engl. infinitive.
(α).
After verbs denoting [p. 1942] to wish, request, pray, demand, or invite:
malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,
Plaut. Poen. 5, 4, 18:
equidem mallem ut ires,
Cic. Att. 1, 16, 8:
equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),
id. Fam. 7, 31, 2:
volo uti mihi respondeas num quis, etc.,
id. Vatin. 7, 17:
precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,
id. Q. Fr. 1, 3, 9:
postulo ut ne quid praejudicati afferatis,
id. Clu. 2, 5:
petebant uti equites praemitterent,
Caes. B. G. 4, 11:
tibi instat Hortensius ut eas in consilium,
Cic. Quint. 10, 34:
hoc ut aliquando fieret, instabat,
Sen. Clem. 2, 1, 2:
illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,
Cic. Att. 11, 7, 2:
cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,
Sen. Clem. 2, 2, 2:
senectutem ut adipiscantur omnes optant,
Cic. Lael. 2, 4:
exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,
Sen. Vit. Beat. 17, 3.—With ut ne = ne:
Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,
Cic. Fam. 4, 1, 2; Tac. H. 4, 58 fin. —Also without verb, like utinam, to express a wish;
esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,
Ter. Ad. 4, 6, 2:
ut illum di deaeque perdant,
id. Eun. 2, 3, 10; id. Heaut. 4, 6, 6.—
(β).
After verbs expressing or implying advice, suggestion, or exhortation:
ego vos hortari tantum possum ut, etc.,
Cic. Lael. 5, 17:
quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,
id. Att. 11, 16, 4:
tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,
id. Fam. 1, 9, 26:
censeo ut iter reliquum conficere pergas,
I propose, id. Or. 2, 71, 200; Caes. B. C. 1, 2; Liv. 30, 40, 4:
dixeram a principio ut sileremus,
I had advised, Cic. Brut. 42, 157:
Pompejum monebat ut meam domum metueret,
id. Sest. 64, 133:
equidem suasi ut Romam pergeret,
id. Att. 16, 8, 2:
M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,
exhorted, id. ib. 16, 16, A, 5.—
(γ).
After verbs expressing resolution or agreement to do something:
rus ut irem jam heri constitiveram,
Plaut. Ps. 1, 5, 136:
decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,
Cic. Phil. 5, 2, 4:
constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,
id. Att. 16, 10, 1:
statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,
Caes. B. G. 7, 21:
Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,
Liv. 25, 33, 3:
illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),
id. 2, 5, 7; 27, 9, 9; 42, 25, 11:
ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,
Cic. Rep. 2, 27, 63:
servitia urbem ut incenderent conjurarunt,
Liv. 4, 45, 1.—
(δ).
After verbs of command or prohibition:
imperat Laelio ut per collis circumducat equites,
Liv. 28, 33, 11:
illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,
Cic. Lael. 16, 60:
M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,
Liv. 41, 27, 3:
consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,
Cic. Pis. 8, 18:
jubet sententiam ut dicant suam,
Plaut. Am. 1, 1, 50:
hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,
Cic. Verr. 2, 4, 12, § 28.—With ne:
iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,
Nep. Them. 7, 3.—
(ε).
Verbs expressing permission:
atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,
Cic. Tull. 20, 47:
concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,
id. Rosc. Am. 19, 54:
dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,
id. de Or. 1, 6, 23:
ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,
id. Div. in Caecil. 14, 45:
illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,
id. Off. 3, 5, 22.—
b.
In dependent clauses implying an aim or end.
(α).
After verbs denoting direction and inclination of the mind, care, purpose, intention, or striving:
ut plurimis prosimus enitimur,
Cic. Ac. 2, 2, 6:
facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,
he will be more inclined, disposed, id. ib. 2, 36, 117: ne ille longe aberit ut argumento credat philosophorum, far remote from believing = not inclined, id. ib. 2, 47, 144: qui sibi hoc sumpsit ut conrigat mores aliorum, quis huic ignoscat si, who undertakes to correct, id. Verr. 2, 3, 1, § 2:
navem idoneam ut habeas diligenter videbis,
care, id. Fam. 16, 1, 2:
ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,
id. Verr. 2, 1, 26, § 67:
pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,
id. Rosc. Am. 19, 53:
cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,
id. Rep. 2, 12, 23:
equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,
id. Planc. 20, 50:
omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,
id. Clu. 41, 116:
omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,
Liv. 24, 34, 12:
omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,
Cic. de Or. 2, 75, 306:
se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,
Liv. 4, 2, 8; 2, 34, 11.—
(β).
Verbs of effecting:
nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,
Plaut. Poen. 2, 6:
prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,
Cic. Tusc. 1, 47, 112:
caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,
id. Verr. 2, 3, 92, § 215:
sol efficit ut omnia floreant,
id. N. D. 2, 15, 41:
potest praestare ut ea causa melior esse videatur,
id. Or. 1, 10, 44:
non committam ut tibi ipse insanire videar,
id. Fam. 5, 5, 3:
di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,
id. Rosc. Am. 52, 151:
effecisti ut viverem et morerer ingratus,
Sen. Ben. 2, 25, 1:
quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,
id. Vit. Beat. 26, 6.—
(γ).
Verbs of obtaining:
Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,
Caes. B. G. 1, 9:
quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,
what does he gain, Cic. Verr. 2, 3, 55, § 128:
facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,
Liv. 35, 51, 6:
vicerunt tribuni ut legem perferrent,
id. 4, 25, 13.—
(δ).
Verbs of inducing and compelling:
nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,
Cic. Ac. 2, 3, 8:
civitati persuasit ut de finibus suis exirent,
Caes. B. G. 1, 2:
exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,
Cic. Fam. 9, 8, 1:
Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,
id. ib. 16, 18, 2:
ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,
id. Rosc. Am. 52, 150:
impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,
Caes. B. G. 7, 42:
ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,
Sen. Clem. 2, 1, 1.—
(ε).
After verbs implying duty, right, rule, condition, or possibility:
cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,
not even the possibility of doubt, Cic. Ac. 2, 38, 119:
obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,
Caes. B. G. 1, 9:
se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,
id. ib. 1, 13:
mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,
Cic. Cat. 2, 12, 27:
(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,
id. N. D. 1, 17, 45:
hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,
he gave the additional right, id. Verr. 2, 2, 68, § 164:
ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?
the privilege of conversing, id. Tusc. 1, 41, 98:
respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,
id. Or. 1, 54, 272:
meruit ut suspendatur,
Sen. Ep. 7, 5:
quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,
Plaut. Mil. 4, 4, 4.—So after dignus, Liv. 24, 16, 19; Quint. 8, 5, 12.—
c.
After verbs of fearing, where ut implies a wish contrary to the fear; that not:
rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,
Caes. B. G. 1, 39:
vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,
Cic. Att. 6, 4, 2:
verebar ut redderentur,
id. Fam. 12, 19, 1:
sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,
id. ib. 14, 14, 1:
veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,
id. Leg. 2, 22, 58:
timeo ut sustineas,
id. Fam. 14, 2, 3:
o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,
Hor. S. 2, 1, 60.— So sometimes after video, with weakened force: vide ut sit, nearly = perhaps it is not (cf. Roby, Gr. 2, p. 280): considerabitis, vestri similes feminae sintne Romae;
si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,
Cic. Fam. 14, 14, 1.—Very rarely ut stands for ne after verbs of fearing:
quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,
Liv. 28, 22, 12 Weissenb. ad loc.:
ut ferula caedas meritum... non vereor,
Hor. S. 1, 3, 120 Jan. and Orell. ad loc. —
d.
In interrogative clauses represented as untrue, rejecting a supposition or thought with indignation (nearly = fierine potest ut):
me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?
Plaut. Pers. 1, 3, 52:
te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?
Cic. Cat. 1, 9, 22:
egone ut te interpellem?
id. Tusc. 2, 18, 42:
pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?
id. Planc. 13, 31:
egone ut prolis meae fundam cruorem?
Sen. Med. 927.—
2.
In subject clauses, with impersonal predicates.
a.
With a predicate adjective.
(α).
With the idea of rule, duty, etc.:
id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,
Ter. And. 1, 1, 34:
reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,
Cic. Imp. Pomp. 20, 59:
praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,
id. Tusc. 3, 29, 73:
ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,
id. de Or. 2, 22, 90:
proximum est ut doceam, etc.,
id. N. D. 2, 29, 73:
extremum est ut te orem, etc.,
id. Fam. 4, 13, 7:
ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,
permission, id. Tusc. 5, 21, 62. —With predicates, aequum est, par (anteclass. and rare):
aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?
Plaut. Rud. 4, 7, 4:
non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,
id. Bacch. 1, 2, 31.—
(β).
In clauses expressing result and consequence:
magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,
that result of my labors, Cic. Div. 2, 2, 5:
consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,
id. Fin. 3, 20, 68. —
(γ).
In clauses represented as real, true, false, certain, or probable (where the acc. and inf. might be used):
concedetur verum esse ut bonos boni diligant,
Cic. Lael. 14, 50: sin autem illa veriora ut idem interitus animorum et corporum, etc., id. ib 4, 14; cf.:
concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),
id. ib. 5, 18:
si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,
Nep. Hann. 1, 1:
de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,
Cic. Div. 2, 31, 66:
non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,
id. Rosc. Am. 41, 121:
deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,
Sen. Ben. 4, 32, 1; so,
rarum est ut,
Quint. 3, 19, 3:
quid tam inusitatum quam ut, etc.,
Cic. Imp. Pomp. 21, 62.—And after potius:
multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,
Liv. 4, 12, 11.—
b.
With predicate nouns.
(α).
Expressing the idea of a verb which would require an object clause, with ut:
quoniam ut aliter facias non est copia,
Plaut. Merc. 5, 4, 30:
Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,
Liv. 6, 31, 7:
vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,
Cic. Planc. 2, 5:
consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),
id. Fam. 3, 3, 1:
fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,
ordained by fate, id. Balb. 26, 58:
tempus est ut eamus ad forum,
Plaut. Mil. 1, 1, 72:
dicasque tempus maximum esse ut eat,
id. ib. 4, 3, 9:
primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,
Cic. Fin. 3, 6, 20:
ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,
id. ib. 4, 14, 38:
caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,
duty, id. Fam. 13, 19, 3; so,
caput est ut, etc.,
id. de Or. 1, 19, 87:
fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,
id. Rep. 1, 12, 18:
mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,
id. de Or. 2, 72, 292; so,
ratio est ut,
id. Verr. 1, 11, 34: est mos hominum ut [p. 1943] nolint eundem pluribus excellere, id. Brut. 21, 84:
est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,
Caes. B. G. 4, 5.—
(β).
Expressing result and consequence:
est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,
Nep. Chabr. 3, 3.—
c.
With impersonal verbs.
(α).
Including the idea of a verb requiring an object clause, with ut:
convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,
Plaut. Am. 1, 1, 71:
mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,
Cic. Att. 6, 1, 14:
placitum est ut in aprico loco considerent,
id. Rep. 1, 12, 18:
postea mihi placuit ut, etc.,
id. Or. 1, 34, 155:
ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,
id. Sen. 6, 16.—So after fit, it happens:
fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,
Cic. Or. 2, 83, 338:
potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,
it may be that, id. Att. 8, 3, 6; id. Ac. 2, 11, 36; id. Verr. 2, 2, 77, § 190.—
So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,
Cic. Verr. 2, 1, 24, § 63; so id. Imp. Pomp. 9, 25:
sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,
id. Tusc. 2, 26, 63:
utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,
id. Phil. 5, 18, 49.—
(β).
Denoting consequence:
ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,
Cic. Off. 2, 3, 10:
sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,
Sen. Ben. 1, 11, 1:
sequitur ut causa ponatur,
Cic. Or. 2, 81, 331.—
(γ).
Est, in the meaning fit, or causa est:
est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,
it is a fact that, Cic. Or. 2, 36, 152:
non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,
there is no reason for wondering, id. Div. 1, 56, 128:
quando fuit ut quod licet non liceret?
id. Cael. 20, 48; so, in eo est ut, prope est ut, to be on the point of, to be near to:
jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,
Liv. 8, 27, 3:
cum jam in eo esset ut comprehenderetur,
Nep. Paus. 5, 1; id. Milt. 7, 3:
jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,
Liv. 2, 23, 14:
prope est ut lamentationem exigat,
Sen. Clem. 2, 6, 4.— Here belongs the circumlocution of the periphrastic future by futurum esse or fore, with ut; generally in the inf.:
arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,
Cic. Verr. 1, 14, 41.—Very rarely in the indic.:
futurum est ut sapiam,
Sen. Ep. 117, 29.—
3.
In attributive clauses, dependent on nouns not belonging to the predicate.
a.
With the idea of resolve, etc.:
vicit sententia ut mitterentur coloni,
Liv. 9, 26, 4:
sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,
Cic. Q. Fr. 2, 1, 2; id. Fam. 4, 4, 5; id. Tusc. 5, 41, 119; id. Leg. 3, 15, 33.—
b.
Of agreement:
fide accepta ut remitterent eum,
Liv. 24, 48, 8. —
c.
Of law, rule, etc.:
praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,
Liv. 24, 25, 10:
senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,
id. 35, 24, 2:
haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,
Cic. Clu. 14, 42:
Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,
Caes. B. G. 4, 1.—
d.
Of duty:
jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,
Caes. B. G. 8, 6. —
e.
Of purpose, inclination, etc.:
vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,
make you inclined, Liv. 6, 18, 9:
causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,
Cic. Fin. 3, 2, 8:
confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,
id. Font. 2, 3.—
f.
Of effect, result, etc.:
fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,
Cic. Cat. 1, 1, 3:
habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,
id. Pis. 32, 81:
damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,
Caes. B. G. 1, 4.—
4.
In clauses of manner, that, so that.
a.
With ita, sic, adeo, tantus, talis, or tam as antecedent (v. hh. vv.;
anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?
Plaut. Bacch. 2, 3, 49.—
b.
With is or hic as antecedent: eos deduxi testes et eas litteras deportavi ut de istius facto dubium esse nemini possit, Cic. Verr. 2, 4, 42, § 91:
ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),
id. ib. 2, 3, 69, §
162: eo perducam servum ut in multa liber sit,
Sen. Ben. 3, 19, 2:
non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,
id. Vit. Beat. 27, 6:
haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,
Cic. Verr. 2, 3, 38, § 87:
hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,
id. ib. 2, 2, 27, § 65.—
c.
Without antecedents, so that:
cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,
Cic. Lael. 24, 90:
in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,
id. Planc. 25, 60:
mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,
Caes. B. G. 1, 6:
accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,
id. B. C. 3, 79:
pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,
Liv. 3, 13, 10:
fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,
id. 8, 17, 6:
nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,
Sen. Vit. Beat. 12, 1.—
d.
Idiomat. with non.
(α).
Ut non, when the principal sentence is negative, without: non possunt una in civitate multi rem ac fortunam amittere ut non plures secum in eandem trahant calamitatem, without dragging, etc., Cic. Imp. Pomp. 7, 19:
flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,
Liv. 24, 8, 10:
non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,
id. 45, 25, 12:
nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,
Sen. Ira, 2, 7, 2:
ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,
id. Vit. Beat. 6, 3:
nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,
id. Ben. 2, 4, 3; cf. also: ut non conferam vitam neque existimationem tuam cum illius;
neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),
Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45.—
(β).
Non ut, followed by sed quod, causal (= non quod, sed quod;
rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,
not that... but because, Cic. Att. 14, 17, 4:
haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,
id. ib. 11, 15, 3.—Followed by sed ut:
benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,
Sen. Ben. 2, 35, 5; and in reversed order: quorsum haec praeterita? Quia sequitur illud, etc.;
non ut eas res causam adferrent amoris,
Cic. Fat. 15, 35.—Rarely nedum ut, in the sense of nedum alone, much less that, not to mention that (mostly post-class.; cf.
Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,
Liv. 3, 14, 6 Weissenb. ad loc.:
quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,
Tac. Or. 10.—
e.
Conditional or concessive.
(α).
Granting that ( for argument's sake):
quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?
Cic. Tusc. 1, 21, 49:
sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?
id. N. D. 3, 16, 41:
ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,
id. Clu. 53, 146:
quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,
id. Fin. 4, 15, 40:
quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?
id. Div. 2, 14, 33:
nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,
id. Tusc. 1, 39, 94.—
(β).
Even if, although:
qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,
Cic. Phil. 12, 3, 8:
ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,
id. Ac. 2, 34, 108:
ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,
id. de Or. 2, 4, 18:
ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,
id. Mil. 17, 46: verum ut hoc non sit, tamen praeclarum spectaculum mihi propono, id. Att. 2, 15; id. Leg. 1, 8, 23; id. Fat. 5, 9; id. Verr. 2, 3, 64, § 151; 2, 1, 45, § 117; id. Planc. 25, 62:
qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,
Liv. 36, 7, 20:
neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,
id. 21, 47, 5:
at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?
id. 34, 32, 13:
ut jam Macedonia deficiat,
id. 42, 12, 10:
cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,
id. 5, 54, 6; 22, 50, 2; cf.:
ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,
Caes. B. G. 3, 9:
ut desint vires tamen est laudanda voluntas,
Ov. P. 3, 4, 79:
ut dura videatur appellatio, tamen sola est,
Quint. 3, 8, 25; 6, prooem. 15.—Ut maxime = si maxime:
quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,
Cic. Ac. 2, 25, 81.—With nihilominus:
quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,
Cic. Fam. 10, 2, 2.—
(γ).
Provided that:
ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,
Cic. Att. 13, 39, 2: dabo egenti, sed ut ipse non egeam;
succurram perituro, sed ut ipse non peream,
Sen. Ben. 2, 15, 1.—
5.
In clauses of purpose (final clauses; distinguished from object clauses with ut; v. C. 1., in which the verb itself contains the idea of purpose, the clause completing the idea of the verb), in order that, so that, so as to.
a.
In gen.:
quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?
Plaut. Rud. 1, 4, 17:
haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,
Cic. Rosc. Am. 51, 149:
intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,
id. Verr. 1, 15, 43:
Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,
Caes. B. G. 1, 52.—And with ut ne, instead of ne, lest:
id ut ne fiat, haec res sola est remedio,
Ter. Eun. 3, 1, 49; v. 1. ne, I. B. 4. a.—Very rarely, ut non for ne, expressing a negative purpose:
ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),
Cic. Imp. Pomp. 15, 44; cf. d. a fin. supra.—
b.
Esp., after certain antecedents.
(α).
After id, for the purpose (ante-class.):
id huc reverti uti me purgarem tibi,
Plaut. Am. 3, 2, 28.—
(β).
After idcirco:
idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,
Cic. Rosc. Am. 38, 111:
legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,
id. Clu. 53, 146; id. Rosc. Am. 47, 137.—
(γ).
After ideo and eo:
non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,
Tac. H. 4, 73:
Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,
Cic. Fam. 16, 1, 1.—
(δ).
After ad eam rem, ad hoc, in hoc:
ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?
Cic. Rosc. Am. 52, 151:
praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?
Sen. Ben. 2, 17, 6:
homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,
id. ib. 2, 12, 2.—
(ε).
After ea mente, hac mente:
navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,
Cic. Fam. 12, 14, 1:
hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,
Hor. S. 1, 1, 30.—
(ζ).
After potius quam:
potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,
Liv. 6, 28, 8:
potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,
id. 9, 14, 8.—
c.
Idiomat.
(α).
With the principal predicate, referring to the conception of the writer, understood; mostly parenthet. = the Engl. inf.: ut in pauca conferam, testamento facto mulier moritur, to be brief, etc., Cic. Caecin. 6, 17:
ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?
to come to the drama, id. Rosc. Am. 16, 46:
reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,
to tell the truth, id. Verr. 2, 5, 69, § 177:
Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,
to say the least, id. Mur. 40, 87: ut nihil de illo tempore, nihil de calamitate rei publicae [p. 1944] querar, hoc tibi respondeo, etc., not to complain of that time, etc., id. Caecin. 33, 95: quae cum se disposuit, et partibus suis consensit, et, ut ita dicam concinuit, summum bonum tetigit, and, so to speak, chimes in, etc., Sen. Vit. Beat. 8, 5:
ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,
Liv. 3, 10, 8.—
(β).
Satis ut, enough to (lit. enough for the purpose of):
satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,
disasters large enough to make them afraid, Caes. B. C. 3, 10.—
(γ).
Quam ut after comparatives, too much to:
quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,
too great to come from man, Cic. Fin. 5, 16, 44:
quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?
id. Brut. 18, 70:
clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,
too clear to be covered up, Liv. 26, 51, 11:
potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,
id. 25, 1, 11:
est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,
Sen. Ben. 2, 16, 2.

Lewis & Short latin dictionary > utei
9 Status

m; -, kein Pl.

1. (gesellschaftlicher etc., auch Rechtsstellung) status

2. (Lage) state, status

3. EDV status

* * *

der Status

status

* * *
Sta|tus ['ʃtaːtʊs, 'st-]
m -, -
[-tuːs] status (AUCH COMPUT); (COMPUT: = Verarbeitungsstatus) progress
Status quo — status quo

Status quo ante — status quo

* * *

der

(the position of a person with regard to his legal rights etc: If she marries a foreigner, will her status as a British citizen be affected?) status

* * *

Sta·tus

<-, ->

[ˈʃta:tʊs, ˈst-]

m

1. (Stellung) status, position

\Status quo/ \Status quo ante status quo/status quo ante

2. JUR status

3. MED state, status

4. INFORM state

aktiver \Status active state

* * *

der; Status, Status

1) (geh.): (Stand) state

2) ([rechtliche] Stellung) status

* * *

Status m; -, kein pl

1. (gesellschaftlicher etc, auch Rechtsstellung) status

2. (Lage) state, status

3. IT status

* * *

der; Status, Status

1) (geh.): (Stand) state

2) ([rechtliche] Stellung) status

* * *

-se m.

state n.

status n.

(§ pl.: statuses)

Deutsch-Englisch Wörterbuch > Status
10 parvissime

parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:
volantum parviores,
Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:
parvissima corpora,
Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:
minimissimus,
Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
I.
Posit.:
in parvis aut mediocribus rebus,
Cic. de Or. 2, 20, 84:
quam parva sit terra, etc.,
id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:
commoda parva ac mediocria,
id. Q. Fr. 3, 8, 1:
in parvum quendam et angustum locum concludi,
id. Leg. 1, 5, 17:
beneficium non parvum,
id. Caecin. 10, 26:
parvi pisciculi,
id. N. D. 2, 48, 123:
haec parva et infirma sunt,
id. Clu. 34, 94:
si parva licet componere magnis,
Verg. G. 4, 176:
merces,
Hor. S. 1, 6, 86:
sucus,
Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:
liberi,
Cic. Rep. 2, 21, 37;
so of children: salutaria appetant parvi,
the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:
parva soror,
Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:
memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,
Hor. Ep. 2, 1, 70:
operosa parvus Carmina fingo,
a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:
a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,
when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:
puer in domo a parvo eductus,
from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:
parvae consuetudinis Causa,
slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:
in parvo tempore,
Lucr. 5, 106:
nox,
Luc. 4, 476:
vita,
id. 6, 806:
parvam fidem habere alicui,
Ter. Eun. 1, 2, 117:
hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,
Hor. Ep. 1, 17, 39:
homo parvo ingenio,
Plin. Ep. 6, 29:
parvum carmen,
Hor. Ep. 2, 1, 257:
hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,
both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:
meam erus esse operam deputat parvi pretii,
Ter. Hec. 5, 3, 1:
nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,
Hor. C. 3, 25, 17:
et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,
id. S. 1, 3, 122:
pretio parvo vendere,
Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:
parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,
of little value, id. Off. 1, 22, 76:
parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,
it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:
parvi ego illos facio,
Plaut. Mil. 4, 8, 41:
parvi aestimo, si ego hic peribo,
id. Capt. 3, 5, 24:
quia parvi id duceret,
Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:
signa abs te diligenter parvoque curata sunt,
Cic. Att. 1, 3, 2; so,
quanti emptus? parvo,
Hor. S. 2, 3, 156:
parvo stat magna potentia nobis,
Ov. M. 14, 493:
parvo contentus esse possum,
with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:
vivitur parvo bene,
Hor. C. 2, 16, 13:
possim contentus vivere parvo,
Tib. 1, 1, 25:
agricolae prisci, fortes parvoque beati,
Hor. Ep. 2, 1, 139:
necessarium est parvo assuescere,
Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;
perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,
a very little more, Liv. 10, 45, 11:
parvo brevius,
Plin. 2, 67, 67, § 168:
haud parvo junior,
Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:
parvo post,
Plin. 16, 25, 42, § 103:
parvo post tempore,
Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):
Zacchaeus staturā parvus erat,
Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
II.
Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:
quod in re majore valet, valeat in minore,
Cic. Top. 4, 23:
si ea pecunia non minor esset facta,
id. Leg. 2, 20, 51:
Hibernia dimidio minor quam Britannia,
Caes. B. G. 5, 13:
minus praedae quam speraverant fuit,
a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:
sociis dimidio minus quam civibus datum,
id. 41, 13 fin.:
calceus... si minor (pede), uret,
Hor. Ep. 1, 10, 43:
neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,
less than five acts, id. A. P. 189:
genibus minor,
i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:
minor in certamine longo,
worsted, id. ib. 1, 10, 35:
numero plures, virtute et honore minores,
inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:
praevalidi ad injurias minorum elati,
Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:
sapiens uno minor est Jove,
Hor. Ep. 1, 1, 106:
minor capitis, i. e. capiti deminutus,
Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:
dies sermone minor fuit,
too short for, id. P. 2, 10, 37:
infans Et minor igne rogi,
too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:
ut uno minus teste haberet?
id. ib. 2, 1, 57, §
149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,
i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:
qui minor est natu,
younger, Cic. Lael. 9, 32:
aliquot annis minor natu,
id. Ac. 2, 19, 61:
aetate minor,
Ov. M. 7, 499:
minor uno mense,
Hor. Ep. 2, 1, 40:
filia minor Ptolemaei regis,
the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:
minor viginti annis,
less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:
minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,
Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:
si pupilla minor quam viripotens nupserit,
id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:
De minoribus,
Dig. 4, tit. 4:
si minor negotiis majoris intervenerit,
ib. 4, 4, 24:
si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,
ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:
nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,
Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:
minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,
cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:
minoris pallium addicere placuit,
Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:
(fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,
Sall. J. 32, 5.—
(β).
Poet., with acc. respect.:
frontemque minor truncam amnis Acarnan,
Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
(γ).
Poet., with inf.:
tanto certare minor,
Hor. S. 2, 3, 313:
heu Fatis Superi certare minores!
Sil. 5, 76.
III.
Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:
minimissimus digitorum,
Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:
cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,
Cic. Ac. 1, 7, 27:
minimae tenuissimaeque res,
id. de Or. 1, 37, 169:
minima pars temporis,
Caes. B. C. 1, 70:
quā minima altitudo fluminis erat,
id. B. G. 1, 8:
in maximā fortunā minima licentia est,
Sall. C. 51, 13:
vitia,
Hor. S. 1, 3, 69:
minimus digitulus,
the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,
minimus digitus,
Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:
ex his omnibus natu minimus,
id. Clu. 38, 107:
Hiempsal, qui minimus ex illis erat,
Sall. J. 11, 3:
minimus filius,
Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:
deos minimi facit,
Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:
minima de malis,
of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—
With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,
Suet. Aug. 25:
res non minimi periculi,
id. ib. 67:
ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,
Liv. 6, 41. —With gen.:
minimum firmitatis minimumque virium,
Cic. Lael. 13, 46:
minimum pedibus itineris confectum,
Liv. 44, 5:
unde minimum periculi erat,
id. 27, 15.— As adv. absol.:
praemia apud me minimum valent,
very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:
minimum distantia miror,
Hor. Ep. 2, 1, 72:
dormiebat minimum,
Plin. Ep. 3, 5, 11:
medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,
at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:
quam minimum credula postero (diei),
as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:
ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,
at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:
quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,
Quint. 5, 10, 5:
in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,
chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:
eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,
Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
A.
Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
B.
Comp.: mĭnus, less:
aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,
too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:
ne quid plus minusve faxit,
id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):
cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,
Hor. S. 1, 1, 93:
ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,
Cic. Sest. 50, 108:
metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,
id. Div. 2, 72, 150:
minus multi,
not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:
minus multum et minus bonum vinum,
Varr. R. R. 1, 7, 2:
ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,
less good, not so good, Sall. C. 2, 6:
quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,
Sall. J. 18, 12:
minus diu vivunt,
Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:
minus admirabilior,
Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:
civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,
little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:
dimidio minus,
Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:
nec illa minus aut plus quam tu sapiat,
Plaut. As. 4, 1, 28:
minus quam aequom erat feci,
id. Aul. 3, 2, 10:
respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,
Cic. Planc. 30, 72.—With atque:
qui peccas minus atque ego?
Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:
minus quindecim dies sunt, quod, etc.,
less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:
madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,
Cic. Div. 1, 32, 68:
minus quinquennium est, quod prodiere,
Plin. 15, 25, 30, § 104:
cecidere duo milia haud minus peditum,
Liv. 42, 6:
cum centum et quinquaginta non minus adessent,
id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:
ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,
Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:
ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,
Col. 12, 38, 6.—
2.
In partic.
a.
Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:
exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,
Cic. Sest. 12, 28:
existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,
Sall. J. 10, 1:
non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,
Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:
laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,
Liv. 2, 60:
haud minus ac jussi faciunt,
Verg. A. 3, 561.—
b.
Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:
neque minus assiduis fessa choreis,
also, Prop. 1, 3, 3.—
c.
Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:
nihil profecto minus,
Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
d.
Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:
jam minus atque minus successu laetus equorum,
Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:
minus et minus,
Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:
minus ac minus,
Plin. 11, 10, 10, § 26.—
3.
Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:
quod intellexi minus,
Ter. Eun. 4, 5, 11:
nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,
Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:
si minus: monebo, si quem meministi minus,
Plaut. Cas. 5, 4, 19:
Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,
Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:
quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,
id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,
minus formido ne exedat,
Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
b.
Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:
si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,
Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:
hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,
id. Fam. 12, 5, 1:
deterrere aliquem, quo minus, etc.,
id. Tusc. 1, 38, 91:
stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,
Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;
v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,
Ter. Hec. 4, 4, 8.—
C.
Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
1.
par-vissĭmē:
memorare aliquid,
very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
2.
mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:
cum minime vellem, minimeque opus fuit,
Ter. Eun. 2, 3, 42:
cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,
Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:
mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,
id. Brut. 57, 207:
quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,
id. Fam. 14, 13:
quod minime ad eos mercatores saepe commeant,
very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:
si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,
as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:
ad te minime omnium pertinebat,
id. Rosc. Am. 34, 96:
minime gentium,
Plaut. Poen. 3, 3, 77:
heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,
not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
B.
In partic.
a.
For minimum, saltem, at least:
is morbus erit longissimus minimeque annuus,
Cels. 2, 8 fin. Targ.:
pedes decem vel minime novem,
Col. 1, 6, 6:
sed id minime bis anno arari debet,
id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
b.
In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:
nam hodie, etc.,
Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:
minime, minime hercle vero!
Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

Lewis & Short latin dictionary > parvissime
11 parvus

parvus, a, um, adj. (usual, irreg. comp. and sup.: mĭnor, mĭnĭmus.— Comp.:
volantum parviores,
Cael. Aur. Tard. 2, 1, 26.— Sup.: rictus parvissimus, Varr. ap. Non. 456, 10:
parvissima corpora,
Lucr. 1, 615; 621; 3, 199: minerrimus pro minimo dixerunt, Paul. ex Fest. p. 122 Müll.:
minimissimus,
Arn. 5, n. 8) [kindr. with paucus and Gr. pauros; cf., also, parum, parcus], little, small, petty, puny, inconsiderable (cf.: exiguus, minutus, brevis; in class. prose parvus is not used, like brevis, of stature, v. Auct. Her. 4, 33, 45).
I.
Posit.:
in parvis aut mediocribus rebus,
Cic. de Or. 2, 20, 84:
quam parva sit terra, etc.,
id. Rep. 1, 17, 26; cf. id. ib. 6, 16, 16:
commoda parva ac mediocria,
id. Q. Fr. 3, 8, 1:
in parvum quendam et angustum locum concludi,
id. Leg. 1, 5, 17:
beneficium non parvum,
id. Caecin. 10, 26:
parvi pisciculi,
id. N. D. 2, 48, 123:
haec parva et infirma sunt,
id. Clu. 34, 94:
si parva licet componere magnis,
Verg. G. 4, 176:
merces,
Hor. S. 1, 6, 86:
sucus,
Plin. 21, 31, 105, § 178 et saep.:
liberi,
Cic. Rep. 2, 21, 37;
so of children: salutaria appetant parvi,
the little ones, id. Fin. 3, 5, 16:
parva soror,
Ter. Eun. 3, 3, 15; cf.:
memini quae plagosum mihi parvo Orbilium dictare,
Hor. Ep. 2, 1, 70:
operosa parvus Carmina fingo,
a little man, id. C. 4, 2, 31; Suet. Aug. 48:
a parvis didicimus: si in jus vocat, etc.,
when little, in childhood, Cic. Leg. 2, 4, 9:
puer in domo a parvo eductus,
from infancy, Liv. 1, 39 fin. —Of time, little, short, brief:
parvae consuetudinis Causa,
slight, short, Ter. And. 1, 1, 83; cf.:
in parvo tempore,
Lucr. 5, 106:
nox,
Luc. 4, 476:
vita,
id. 6, 806:
parvam fidem habere alicui,
Ter. Eun. 1, 2, 117:
hic onus horret, Ut parvis animis et parvo corpore majus,
Hor. Ep. 1, 17, 39:
homo parvo ingenio,
Plin. Ep. 6, 29:
parvum carmen,
Hor. Ep. 2, 1, 257:
hoc opus, hoc studium parvi properemus et ampli,
both small and great, id. ib. 1, 3, 28.—With ref. to value or consequence, little, small, low, mean, etc.:
meam erus esse operam deputat parvi pretii,
Ter. Hec. 5, 3, 1:
nil parvom aut humili modo, Nil mortale loquar,
Hor. C. 3, 25, 17:
et magnis parva mineris Falce recisurum simili te,
id. S. 1, 3, 122:
pretio parvo vendere,
Cic. Verr. 2, 4, 60, § 134:
parvi sunt foris arma, nisi est consilium domi,
of little value, id. Off. 1, 22, 76:
parvi refert abs te jus dici diligenter, nisi, etc.,
it matters little, id. Q. Fr. 1, 1, 7, § 20.—Hence, parvi facere, aestimare, ducere, pendere, etc., to esteem lightly, care little for:
parvi ego illos facio,
Plaut. Mil. 4, 8, 41:
parvi aestimo, si ego hic peribo,
id. Capt. 3, 5, 24:
quia parvi id duceret,
Cic. Fin. 2, 8, 24: nequam hominis ego parvi pendo gratiam, Plaut. Bacch. 3, 6, 29.—So, in abl.:
signa abs te diligenter parvoque curata sunt,
Cic. Att. 1, 3, 2; so,
quanti emptus? parvo,
Hor. S. 2, 3, 156:
parvo stat magna potentia nobis,
Ov. M. 14, 493:
parvo contentus esse possum,
with little, Cic. Att. 12, 19, 1; cf.:
vivitur parvo bene,
Hor. C. 2, 16, 13:
possim contentus vivere parvo,
Tib. 1, 1, 25:
agricolae prisci, fortes parvoque beati,
Hor. Ep. 2, 1, 139:
necessarium est parvo assuescere,
Sen. Ep. 123, 3: parvo, as an abl. of measure, with comp. (rarely;
perh. not ante-Aug.): ita ut parvo admodum plures caperentur,
a very little more, Liv. 10, 45, 11:
parvo brevius,
Plin. 2, 67, 67, § 168:
haud parvo junior,
Gell. 13, 2, 2.—So in designating time:
parvo post,
Plin. 16, 25, 42, § 103:
parvo post tempore,
Vulg. 2 Macc. 11, 1.—Of stature (late Lat. for brevis):
Zacchaeus staturā parvus erat,
Aug. Serm. 113, 3; id. in Psa. 143, 1.
II.
Comp.: mĭnor, us [cf. Gr. minus, minuthô], less, lesser, smaller, inferior:
quod in re majore valet, valeat in minore,
Cic. Top. 4, 23:
si ea pecunia non minor esset facta,
id. Leg. 2, 20, 51:
Hibernia dimidio minor quam Britannia,
Caes. B. G. 5, 13:
minus praedae quam speraverant fuit,
a smaller quantity, less, Liv. 4, 51:
sociis dimidio minus quam civibus datum,
id. 41, 13 fin.:
calceus... si minor (pede), uret,
Hor. Ep. 1, 10, 43:
neve minor, neu sit quinto productior actu Fabula,
less than five acts, id. A. P. 189:
genibus minor,
i. e. down upon his knees, on his bended knees, id. Ep. 1, 12, 28; cf.:
minor in certamine longo,
worsted, id. ib. 1, 10, 35:
numero plures, virtute et honore minores,
inferior, id. ib. 2, 1, 183.— Absol.: minor, inferior in rank:
praevalidi ad injurias minorum elati,
Tac. A. 15, 20; Ov. P. 4, 7, 49; cf.:
sapiens uno minor est Jove,
Hor. Ep. 1, 1, 106:
minor capitis, i. e. capiti deminutus,
Hor. C. 3, 5, 42: et sunt notitiā multa minora tuā, too trivial, = leviora, Ov. Tr. 2, 214:
dies sermone minor fuit,
too short for, id. P. 2, 10, 37:
infans Et minor igne rogi,
too young for, Juv. 15, 140.—With abl. of measure, Cic. Verr. 2, 1, 45, § 117:
ut uno minus teste haberet?
id. ib. 2, 1, 57, §
149: bis sex Herculeis ceciderunt, me minus uno, Viribus,
i. e. eleven, Ov. M. 12, 554.—Of age:
qui minor est natu,
younger, Cic. Lael. 9, 32:
aliquot annis minor natu,
id. Ac. 2, 19, 61:
aetate minor,
Ov. M. 7, 499:
minor uno mense,
Hor. Ep. 2, 1, 40:
filia minor Ptolemaei regis,
the younger daughter, Caes. B. C. 3, 112:
minor viginti annis,
less than twenty years old, under twenty years of age, Dig. 30, 99, 1.— With gen.:
minor quam viginti quinque annorum natu, Praetor,
Dig. 4, 4, 1; id. ib. 50, 2, 6:
si pupilla minor quam viripotens nupserit,
id. ib. 36, 2, 30.—So, absol.: minor, a person under age (under five-and-twenty), a minor:
De minoribus,
Dig. 4, tit. 4:
si minor negotiis majoris intervenerit,
ib. 4, 4, 24:
si minor praetor vel consul jus dixerit, valebit,
ib. 42, 1, 57.— Poet., children, Sil. 2, 491.—Also, descendants, posterity, = posteri:
nunc fama, minores Italiam dixisse ducis de nomine gentem,
Verg. A. 1, 532; so id. ib. 733; Prop. 2, 15, 47; Sil. 16, 44:
minorum gentium, v. gens.—In specifications of value: vendo meum non pluris quam ceteri, fortasse etiam minoris,
cheaper, Cic. Off. 3, 12, 51:
minoris pallium addicere placuit,
Petr. 14: omnia minoris aestimare, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 2:
(fidem suam) non minoris quam publicam ducebat,
Sall. J. 32, 5.—
(β).
Poet., with acc. respect.:
frontemque minor truncam amnis Acarnan,
Sil. 3, 42; Val. Fl. 1, 582.—
(γ).
Poet., with inf.:
tanto certare minor,
Hor. S. 2, 3, 313:
heu Fatis Superi certare minores!
Sil. 5, 76.
III.
Sup.: mĭnĭmus, a, um (whence a new sup.:
minimissimus digitorum,
Arn. 5, 160; 166; cf., in the Gr., elachistotatos, from elachistos), very small, very little; least, smallest, etc.:
cum sit nihil omnino in rerum naturā minimum, quod dividi nequeat,
Cic. Ac. 1, 7, 27:
minimae tenuissimaeque res,
id. de Or. 1, 37, 169:
minima pars temporis,
Caes. B. C. 1, 70:
quā minima altitudo fluminis erat,
id. B. G. 1, 8:
in maximā fortunā minima licentia est,
Sall. C. 51, 13:
vitia,
Hor. S. 1, 3, 69:
minimus digitulus,
the little finger, Plaut. Rud. 3, 4, 15; so,
minimus digitus,
Plin. 11, 45, 103, § 251.—Of age: minimus natu horum omnium, the youngest, Cic. de Or. 2, 14, 58:
ex his omnibus natu minimus,
id. Clu. 38, 107:
Hiempsal, qui minimus ex illis erat,
Sall. J. 11, 3:
minimus filius,
Just. 42, 5, 6.—In specifications of value:
deos minimi facit,
Plaut. Ps. 1, 3, 35: Pe. Quanti emi potest minimo? Ep. Ad quadraginta fortasse eam posse emi minimo minis, id. Ep. 2, 2, 110: Crispinus minimo me provocat, for a trifle (in a wager), Hor. S. 1, 4, 14 (minimo provocare dicuntur hi qui in responsione plus ipsi promittunt quam exigunt ab adversario, Schol.).—Prov.:
minima de malis,
of evils choose the least, Cic. Off. 3, 29, 105.—
With a negation emphatically: non minimo discrimine, i. e. maximo,
Suet. Aug. 25:
res non minimi periculi,
id. ib. 67:
ut nihil, ne pro minimis quidem, debeant,
Liv. 6, 41. —With gen.:
minimum firmitatis minimumque virium,
Cic. Lael. 13, 46:
minimum pedibus itineris confectum,
Liv. 44, 5:
unde minimum periculi erat,
id. 27, 15.— As adv. absol.:
praemia apud me minimum valent,
very little, Cic. Fam. 1, 9, 11; cf. Quint. 5, 10, 56:
minimum distantia miror,
Hor. Ep. 2, 1, 72:
dormiebat minimum,
Plin. Ep. 3, 5, 11:
medica secatur sexies per annos: cum minimum, quater,
at least, Plin. 18, 16, 43, § 146:
quam minimum credula postero (diei),
as little as possible, Hor. C. 1, 11, 8:
ita fiunt omnes partes minimum octoginta et una,
at least, Varr. R. R. 2, 1, 12:
quae (comprehensio) ex tribus minimum partibus constat,
Quint. 5, 10, 5:
in quo non minimum Aetolorum operā regii fugati atque in castra compulsi sunt,
chiefly, particularly, Liv. 33, 6, 6:
eae omnia novella sata corrumpunt, non minimum vites,
Varr. R. R. 1, 2, 18.—Hence, adv.
A.
Posit.: parvē, a little, slightly (very rare), Vitr. 9, 6.—
B.
Comp.: mĭnus, less:
aut ne quid faciam plus, quod post me minus fecisse satius sit,
too little... too much, Ter. Hec. 5, 1, 4:
ne quid plus minusve faxit,
id. Phorm. 3, 3, 21 (v. plus, under multus):
cum habeas plus, Pauperiem metuas minus,
Hor. S. 1, 1, 93:
ne mea oratio, si minus de aliquo dixero, ingrata: si satis de omnibus, infinita esse videatur,
Cic. Sest. 50, 108:
metus ipsi per se minus valerent, nisi, etc.,
id. Div. 2, 72, 150:
minus multi,
not so many, Plaut. Mil. 3, 1, 138:
minus multum et minus bonum vinum,
Varr. R. R. 1, 7, 2:
ita imperium semper ad optumum quemque a minus bono transfertur,
less good, not so good, Sall. C. 2, 6:
quia Libyes quam Gaetuli minus bellicosi,
Sall. J. 18, 12:
minus diu vivunt,
Plin. 14, 22, 28, § 141.—Rarely with comp.:
minus admirabilior,
Flor. 4, 2, 46 Duker: quare milites Metelli sauciabantur multo minus, Quadrig. ap. Gell. 9, 1, 1; cf. Ov. M. 12, 554:
civilem admodum inter initia ac paulo minus quam privatum egit,
little less so than, nearly as much so as, Suet. Tib. 26:
dimidio minus,
Varr. R. R. 1, 22, 3.—With quam:
nec illa minus aut plus quam tu sapiat,
Plaut. As. 4, 1, 28:
minus quam aequom erat feci,
id. Aul. 3, 2, 10:
respondebo tibi minus fortasse vehementer, quam abs te sum provocatus,
Cic. Planc. 30, 72.—With atque:
qui peccas minus atque ego?
Hor. S. 2, 7, 96.—And elliptically, without a particle of comparison:
minus quindecim dies sunt, quod, etc.,
less than fifteen days, not yet fifteen days, Plaut. Trin. 2, 4, 1:
madefactum iri minus XXX. diebus Graeciam sanguine,
Cic. Div. 1, 32, 68:
minus quinquennium est, quod prodiere,
Plin. 15, 25, 30, § 104:
cecidere duo milia haud minus peditum,
Liv. 42, 6:
cum centum et quinquaginta non minus adessent,
id. 42, 28; Varr. R. R. 2, 2 fin.:
ut ex suā cujusque parte ne minus dimidium ad Trebonium perveniret,
Cic. Verr. 2, 1, 47, § 123:
ut antequam baccae legantur, ne minus triduum serenum fuerit,
Col. 12, 38, 6.—
2.
In partic.
a.
Non (haud) minus quam (atque), not less than, no less than, quite as:
exanimatus evolat ex senatu, non minus perturbato animo atque vultu, quam si, etc.,
Cic. Sest. 12, 28:
existumans non minus me tibi quam liberos carum fore,
Sall. J. 10, 1:
non minus nobis jucundi atque illustres sunt ii dies, quibus conservamur quam illi quibus nascimur,
Cic. Cat. 3, 1, 2; Quint. 2, 4, 8; 3, 7, 20:
laudibus haud minus quam praemio gaudent militum animi,
Liv. 2, 60:
haud minus ac jussi faciunt,
Verg. A. 3, 561.—
b.
Non (neque) minus, equally, and as well, also: haec res [p. 1311] non minus me male habet quam te, Ter. Hec. 4, 2, 30: quae hominibus non minus quam liberi cara esse debent, Sulp. ap. Cic. Fam. 4, 5, 3; Ov. H. 19, 86:
neque minus assiduis fessa choreis,
also, Prop. 1, 3, 3.—
c.
Nihil minus, in replies, as a strong negation, by no means, Ter. Eun. 3, 1, 45: Py. At tu apud nos hic mane, Dum redeat ipsa. Ch. Nihil minus, id. ib. 3, 3, 29:
nihil profecto minus,
Cic. Off. 3, 20, 81; cf.: quid? a Tranione servo? Si. Multo id minus, Plaut. Most. 4, 3, 20.—
d.
Minus minusque, minus et (ac) minus, less and less: mihi jam minus minusque obtemperat. Ter. Heaut. 3, 3, 33:
jam minus atque minus successu laetus equorum,
Verg. A. 12, 616; Hor. C. 1, 25, 6:
minus et minus,
Ov. P. 2, 8, 73; id. H. 2, 129:
minus ac minus,
Plin. 11, 10, 10, § 26.—
3.
Transf., in a softened negation, not at all, by no means, not:
quod intellexi minus,
Ter. Eun. 4, 5, 11:
nonnumquam ea quae praedicta sunt, minus eveniunt,
Cic. Div. 1, 14, 24.—Esp.:
si minus: monebo, si quem meministi minus,
Plaut. Cas. 5, 4, 19:
Syracusis, si minus supplicio affici, at custodiri oportebat,
Cic. Verr. 2, 5, 27, § 69:
quod si assecutus sum, gaudeo: sin minus, hoc me tamen consolor quod, etc.,
id. Fam. 7, 1, 6 et saep.; so,
minus formido ne exedat,
Plaut. Curc. 1, 1, 45. —
b.
Quo minus, also written as one word, quominus, that not, from, after verbs of hindering, preventing, as impedio, recuso, deterreo, etc., Ter. And. 1, 2, 26:
si te infirmitas valetudinis tenuit, quo minus ad ludos venires,
Cic. Fam. 7, 1, 1; 7, 1, 6:
hiemem credo prohibuisse, quo minus de te certum haberemus, quid ageres,
id. Fam. 12, 5, 1:
deterrere aliquem, quo minus, etc.,
id. Tusc. 1, 38, 91:
stetisse per Trebonium, quo minus oppido potirentur, videbatur,
Caes. B. C. 2, 13 fin.; Quint. 12, 1, 16;
v. also quo. —Ante-class. also in the reverse order, minus quo: ne vereatur, minus jam quo redeat domum,
Ter. Hec. 4, 4, 8.—
C.
Sup., in two forms, parvissime (post-class.), and minime (class.), least, very little.
1.
par-vissĭmē:
memorare aliquid,
very briefly, with very few words, Cael. Aur. Acut. 2, 38. —
2.
mĭnĭmē, least of all, in the smallest degree, least, very little:
cum minime vellem, minimeque opus fuit,
Ter. Eun. 2, 3, 42:
cum minime videbamur, tum maxime philosophabamur,
Cic. N. D. 1, 3, 6; id. Or. 66, 222:
mihi placebat Pomponius maxime, vel dicam minime displicebat,
id. Brut. 57, 207:
quod in miserrimis rebus minime miserum putabis, id facies,
id. Fam. 14, 13:
quod minime ad eos mercatores saepe commeant,
very rarely, Caes. B. G. 1, 1, 3; Cic. de Or. 2, 79, 322.—Strengthened by quam:
si non decore, at quam minime dedecore facere possimus,
as little as possible, Cic. Off. 1, 31, 114; by omnium and gentium:
ad te minime omnium pertinebat,
id. Rosc. Am. 34, 96:
minime gentium,
Plaut. Poen. 3, 3, 77:
heus, inquit, puer, arcesse Pamphilam,... illa exclamat, Minime gentium,
not for any thing in the world, Ter. Eun. 4, 1, 11; id. Ad. 3, 2, 44.—
B.
In partic.
a.
For minimum, saltem, at least:
is morbus erit longissimus minimeque annuus,
Cels. 2, 8 fin. Targ.:
pedes decem vel minime novem,
Col. 1, 6, 6:
sed id minime bis anno arari debet,
id. 5, 9, 12; id. Arb. 16, 3.—
b.
In replies, as an emphatic negative, by no means, not at all, not in the least, Plaut. Curc. 1, 3, 50: Ba. Sed cessas? Pa. Minime equidem:
nam hodie, etc.,
Ter. Hec. 5, 3, 16: M. An tu haec non credis? A. Minime vero, Cic. Tusc. 1, 6, 10: num igitur peccamus? Minime vos quidem. id. Att. 8, 9, 2:
minime, minime hercle vero!
Plaut. Trin. 3, 3, 23; so in discourse: minime multi (= quam paucissimi). Ter. Eun. prol. 2: minume irasci decet. Plaut. Stich. 1, 1, 27; Sall. C. 51, 13.—Strengthened by gentium (cf.supra): Nau. Meriton' hoc meo videtur factum? De. Minime gentium, Ter. Phorm. 5, 8, 44.

Lewis & Short latin dictionary > parvus
12 Status

Sta·tus <-, -> [ʼʃta:tʊs, ʼst-] m

1) ( Stellung) status, position;

\Status quo/\Status quo ante status quo/status quo ante

2) jur status

3) med state, status

Deutsch-Englisch Wörterbuch für Studenten > Status
13 положение положени·е

1) (обстановка в общественной жизни) situation

выйти из трудного положения — to come out of a difficult situation

изучить положение — to study the situation

исправить положение — to mend / to redress the situation

контролировать положение — to bring the situation under control

нормализовать положение — to normalize the situation, to bring the situation back to normal

обострить / усугубить положение — to exacerbate / to aggravate the situation

поправить положение — to remedy the situation

спасти положение — to retrieve a situation

стабилизировать положение — to stabilize the situation

урегулировать положение — to resolve / to handle a situation

бедственное положение — disastrous situation

безвыходное / безнадёжное положение — desperate condition / situation

взрывоопасное положение — explosive situation

затруднительное положение — embarrassing situation, quandary

критическое положение — critical situation

международное положение — international situation

обзор международного положения — survey of the international situation

ухудшение международного положения — deterioration of the international situation

мировое продовольственное положение — world food situation

мировое экономическое положение — world economic situation

напряжённое положение — situation of strain, tense situation

иметь дело с напряжённым положением — to deal with a situation of strain

неравноправное положение — unequal situation

нестабильное / неустойчивое положение — situation of insecurity

обостряющееся международное положение — aggravating international situation

политическое положение — political situation

обострение политического положения — aggravation / worsening of a political situation

неустойчивость политического положения — political instability

правовое положение, положение, возникшее в результате выполнения договора — legal situation created through the execution of the treaty

социально-экономическое положение — socio-economic situation

стратегическое положение — strategic(al) situation

угрожающее положение — grave / perilous situation

ухудшающееся положение — deteriorating situation

финансовое положение — financial position / standing / situation, state of play

экономическое положение — economic situation, economic status

экономическое положение ухудшается — the economic situation is deteriorating

обострение положения — aggravation of the situation

острота положения — exigencies of the situation

положение в области международных платёжных балансов / расчётов — world payment situation

положение, при котором существует прочная безопасность и стабильность — situation of lasting security and stability

урегулирование положения — handling of the situation

2) (место в обществе, в науке) position, standing, status

воспользоваться своим положением — to capitalize on one's position

восстановить своё положение — to regain one's positions

занимать положение — to occupy a position

менять положение — to shift one's position

находиться в неравном положении — to be in an unequal position

находиться на нелегальном положении — to be operating illegally, be in hiding

перейти на нелегальное положение — to go underground

поставить в зависимое положение — to place in a position of dependence

потерять прежнее положение — to give / to lose ground

ведущее положение в мировой науке — leading place in world science

занимать ведущее положение — to take the leading place, to be at the top

видное / выдающееся положение — prominence

выигрышное положение — winning / advantageous / strong position

высокое положение — high position, eminence

высокое положение в обществе — high position in society

занимающий высокое положение — eminent ranking

доминирующее положение — dominant position

восстановить доминирующее положение — to resume a dominant position

занимать доминирующее положение — to occupy a dominant position

законное положение — legal standing

имущественное положение — property status

ложное положение — false / ambigious position

материальное положение — material standing

неполноправное положение — unequal position

неполноправное положение женщин — unequal position of women

общественное положение — social status, walk

официальное положение — official standing

преимущественное положение — preponderant position

привилегированное положение — privileged position

занимать привилегированное положение — to take a privileged position

равное положение — equal status

семейное положение — family status

служебное положение — official position / status

злоупотребление служебным положением — abuse of one's office

по служебному положению — ex officio лат.:, социальное положение social status / position

положение в обществе — social status

положение отверженного — pariah status

положение темнокожего населения — status of the coloured population

3) (режим) state

военное положение — martial law

быть на военном положении — to be under martial law

вводить / объявить военное положение — to declare / to introduce / to impose / to proclaim martial law

отменить военное положение — to lift martial law

переводить на военное положение — to put on a war footing

осадное положение — state of siege

ввести осадное положение — to establish / to impose a state of siege

объявить осадное положение — to declare / to proclaim a state of siege

отменить осадное положение — to lift the state of siege

чрезвычайное положение — emergency situation, state of emergency

ввести / объявить в стране чрезвычайное положение — to impose / to declare a state of emergency in a country

объявить чрезвычайное положение — to declare / to proclame a state of emergency

отменить чрезвычайное положение — to lift the state of emergency

продлить чрезвычайное положение — to extend / to prolong state of emergency

снять некоторые ограничения, обусловленные чрезвычайным положением — to relax / to ease the state of emergency

положение, существовавшее до войны — status quo ante bellum лат.

положение, существовавшее ранее — status quo ante лат.

4) (свод правил, статей) clause, rules, regulations, enactment, provisions

выполнять положения (конвенции, договора и т.п.) — to implement provisions

нарушать положения (договора, конвенции и т.п.) — to infringe / to violate the provisions

отступить от положения — to derogate from a provision

содержать положения — to embody regulations

толковать положения Устава ООН — to interpret the provisions of the UN Charter

действующее положение — provision in force

в рамках действующих положений — under provisions in force

договорное положение — treaty / contractual provision

делимость договорных положений — separability of treaty provisions

делимость положений договора не допускается — no separation of the provisions of the treaty is permitted

(существенное) нарушение договорных положений — (material) breach of treaty provisions

заключительное положение — final clause

ключевые положения договора — key provisions of a treaty

необязательное / факультативное положение (договора, устава) — optional / permissive provision

общие положения — general provisions

обязательное положение (договора и т.п.) — binding clause, mandatory provision

ограничительное положение — safeguarding clause

основные положения — principal provisions

прочие положения — miscellaneous provisions

расплывчатое положение (какого-л. документа) — vague provision

спорное положение — debatable provision

уставные положения — constitutional provisions

ясно выраженное положение — explicit provision

нарушение положения договора — violation of a treaty provision

положения, введённые в законодательство государства — provisions incorporated into the legislation of a state

положения договора — treaty provisions, provisions of a treaty

применение положений договора — application of the provisions / of a treaty

в соответствии с положениями договора — in conformity with the provisions of the treaty

положения о выполнении (договора) — implementation provisions

положение о молчаливом согласии (с чем-л., не упоминаемом в соглашении) — tacit clause

положение о наибольшем благоприятствовании — most favoured nation clause

положение о персонале — staff regulations

положение о продлении (соглашения) — extension clause

положения пункта 1 (договора) — provision of paragraph 1

положение я, регулирующие торговлю — enactments for the regulation of trade

сфера применения положения — scope of provision

5) (условия жизни, состояние) state, condition, situation

быть хозяином положения — to bear / to carry the bag

быть на высоте положения — to be equal / to rise to the occasion

оказаться в ложном положении — to be in a false position

оказаться в лучшем положении, чем кто-л. — to have an advantage of / over smb.

бедственное положение — plight

быть в бедственном положении — to be in a shambles

безвыходное положение — hopeless situation, impasse, dead end, deadlock

быть / находиться в безвыходном положении — to be at a deadlock

попасть в безвыходное положение — to come to / to reach a dead end

запутанное положение — knot

затруднительное положение — troublesome / difficult situation / involvement

быть / находиться в затруднительном положении — to be at a low ebb, to top the barrel

выпутаться из затруднительного положения — to extricate oneself from difficulties

поставить кого-л. в затруднительное положение — to manoeuvre smb. into a corner / an awkward position

настоящее / фактическое положение дел — actual state of things

невыгодное положение — disadvantage

находиться в невыгодном положении — to be at a disadvantage

ставить в невыгодное положение — to place at a disadvantage

небезопасное положение — insecure position

неловкое положение — awkward position / situation

неопределённое положение — fuzzy position

непрочное положение — unstable / shaky position

сложное положение — complex situation

современное положение дел — present-day situation

существующее положение — status quo лат.

сохранять существующее положение — to maintain the status quo

трудное положение — difficult situation

попасть в трудное положение — to get into a difficulty

тяжёлое положение — crunch; squeeze разг.

щекотливое положение — awkward / embarrassing situation

положение дел — state of affairs / things, juncture

извращать подлинное положение дел — to distort the true state of affairs

исправить положение дел — to put things right

при настоящем положении дел — at this juncture

положение, из которого невозможно выйти — catch 22

в положении доверенного лица — in a fiduciary capacity

6) (местонахождение) position, whereabouts, location

географическое положение — geographical location

Russian-english dctionary of diplomacy > положение положени·е
14 имущественное положение

1. status

доклад о положении дел — status report

информация о положении — status information

неравенство положения — inequality in status

ранее существующее положение — status quo ante

статус-кво, существующее положение — status quo

2. property status

положение, существовавшее до войны — status quo ante bellum

социально-экономическое положение — socioeconomic status

текущее положение с поставками — present supply status

запрос о финансовом положении фирмы — status inquiry

показатель общественного положения — status measure

Русско-английский большой базовый словарь > имущественное положение
15 положение

1) General subject: angle, bearings, berth, billet, capacity, case, condition, degree, enaction, enactment, exposal (в отношении стран света), fettle, hand, instruction, lay (чего-либо), lie, lieu, location, pass, place, plight, plight (обыкн. плохое, трудное), plighter (обыкн. плохое, трудное), pliskie, point, policy (АД), position, possie, post, post paper, posture, provision (договора и т. п.), provision (Regulation on), provisions (документ), rank, rating, reg, regulation (usually) (of a law or regulation), rules and regulations, siege, situation, situs, stance, standing, standing order, statement, status, statute (major document) (of a law or regulation), stead, thesis, attitude, shift constantly, things (a general state of affairs: Things are even worse now for the automotive industry.), tenet, article, spot

2) Biology: exposition (в отношении стран света), postural

3) Aviation: attitude (слоёв)

4) Naval: establishment, lay-out, stat

5) Medicine: catastasis, lie (плода в матке), semiprone position

6) Colloquial: fix, go, set-up, shape

7) American: city

8) Obsolete: estate

9) Military: Reference terms (документа), (рас) lay, mission-oriented protective posture (установленное для ношения индивидуальных средств защиты (от ОМП) с учётом характера выполняемой задачи), position, stature, (служебное) status, term, whereabouts

10) Engineering: condition (состояние), coordinate, placing, position (местонахождение), postulate (утверждение), proposition (утверждение), provision (напр. договора), setting, stand, state (состояние), statement (утверждение), station

11) Construction: principle, process, spec (технических условий), specification (технических условий)

12) Mathematics: level, locus, proposition, score (на шкале)

13) Religion: Provisio ("provision", сокр. Prov.), status quo ante (Latin for "state in which previously", the state of affairs that existed previously)

14) Railway term: trim

15) Law: alienage, character, constitution, disposition (договора, закона), provision (договора и т.п.), provision (договора, закона и т. д.), provision (договора, закона и т.д.), standing orders, undertaking, statute

16) Economy: situation (дел), status quo ante

17) Accounting: estate (напр. материальное), rule, ruling

18) Diplomatic term: case (дел), plight (обыкн. плохое, затруднительное), scale, stipulation (договора и т.п.), way

19) Psychology: contention, standing (в обществе), ubiety

20) Scottish language: plisky

21) TV: notch (рукоятки переключателя)

22) Jargon: ball game, nick, bag

23) Information technology: location (местонахождение), orientation, place ment, turn (игрока в игре)

24) Special term: (пространное) attitude

25) Astronautics: fixity, guideline

26) Cartography: law, site

27) Advertising: plight (обычно трудное или плохое)

28) Patents: provision (договора, закона)

29) Business: footing, occupation, regulation, setup

30) Drilling: aspect

31) Sakhalin energy glossary: regulation (документ)

32) EBRD: by-laws, clause, provision, terms of reference (TOR)

33) Polymers: locus (место)

34) Automation: attitude (в пространстве), (место) location, point (рабочего органа), (заданное) position

35) Quality control: provision (документ), (существующее) status

36) Robots: location (место), (место) position

37) leg.N.P. position (e.g., in the phrase "important position"), regulation (e.g., in an enactment or a treaty), standing (e.g., social), state (e.g., of affairs), status (e.g., of women)

38) Aviation medicine: positioning

39) Makarov: aspect (относительное), exposure (в отношении стран света), locus (в пространстве)

40) Archaic: predicament

41) Microsoft: dock

Универсальный русско-английский словарь > положение
16 judico

jūdĭco, āvi, ātum, 1 (judicassit for judicaverit, Cic. Leg. 3, 3, 6), v. a. [judex], to examine judicially, to judge, be a judge, pass judgment, decide (syn.: judicium facio, reddo; class.).
I.
Lit.:
si recte et ordine judicaris,
Cic. Rosc. Am. 48, 138:
cum magistratus judicassit,
id. Leg. 3, 3, 6:
ordo alius ad res judicandas postulatur,
id. Div. in Caecil. 3, 8:
aliquid contra aliquem,
id. Fl. 4, 11:
judicare, deberi viro dotem,
id. Caecin. 25 fin.:
homo in rebus judicandis spectatus et cognitus,
id. Verr. 1, 10, 29:
judicantem vidimus Aeacum,
Hor. C. 2, 13, 22:
ad judicandum evocari,
Suet. Galb. 14:
ne aut spoliaret fama probatum virum, si contra judicavisset,
Cic. Off. 3, 19, 77:
de bene meritis civibus potestas judicandi,
id. Mil. 2, 4:
res,
id. Phil. 1, 8, 20; id. Verr. 2, 2, 31, § 76:
ex aequo et bono,
id. Caecin. 23, 63:
mihi tris hodie litis judicandas dicito,
Plaut. Merc. 2, 2, 10.—With kindred acc.: inclytum judicium, Poët. ap. Cic. Div. 1, 50, 114. —Esp.,
B.
To condemn = damnare;
quo jam diu sum judicatus,
Plaut. Men. 1, 1, 20:
judicati atque addicti,
Liv. 6, 34, 2; 6, 14, 10:
judicatum pecuniae,
id. 6, 14, 3:
quoad vel capitis vel pecuniae judicasset privato,
id. 26, 3, 8:
quique judicati pecuniae in vinculis essent,
id. 23, 14, 3:
judicare aliquem pecuniae,
to fine, Gell. 20, 1, 47:
alicui perduellionem judicare,
Liv. 1, 26.—
II.
Transf. beyond the legal sphere.
A.
To judge, judge of a thing:
aliquid oculorum fallacissimo sensu,
Cic. Div. 2, 43, 91:
quod egomet multis argumentis jam antea judicāram,
id. Fam. 3, 4, 1:
sic statuo et judico, neminem, etc.,
id. de Or. 2, 28, 22.—
B.
To declare, proclaim a person to be any thing:
judicetur non verbo sed re, non modo non consul, sed etiam, hostis Antonius,
Cic. Phil. 3, 6, 14:
Deiotarum unum fidelem populo Romano,
id. ib. 11, 13, 34:
cujus rei exemplum pulcherrimum judicarem,
Caes. B. G. 7, 77.—
C.
To determine, resolve, conclude:
de itinere ipsos brevi tempore judicaturos,
Caes. B. G. 1, 40.—
D.
To adjudge, make over to a person:
nam ego ad Menaechmum nunc eo, cui jam diu Sum judicatus (al. quo),
Plaut. Men. 1, 1, 20:
judicata pecunia,
Val. Max. 4, 1, 8.—Hence, jūdĭ-cātus, a, um, P. a., decided, determined:
mihi judicatum est deponere illam personam,
I am determined, Cic. Fam. 7, 33, 2:
res judicata,
a decided matter taken as a precedent for other cases, id. Top. 5, 28; Quint. 5, 2, 1:
infirmatio rerum judicatarum,
Cic. Agr. 2, 3, 8.—Also, sentenced, condemned:
judicatum duci,
Cic. de Or. 2, 63. —Hence, subst.: jūdĭcātum, i, n., a matter judged or decided; a decision, judgment, precedent, authority:
judicatum est id, de quo sententia lata est, aut decretum interpositum,
Auct. Her. 2, 13, 19:
judicatum est, de quo ante jam sententia alicujus... constitutum est,
Cic. Inv. 2, 22, 68; id. Flac. 20, 48:
quamvis postea judicatum fiat, tamen actio data non intercidit,
Dig. 27, 3, 21.—
B.
An award, a fine:
solvere,
Cic. Quint. 13, 44; 7, 29.— Adv.: jūdĭcātō, deliberately (post-class.), Gell. 14, 1.

Lewis & Short latin dictionary > judico
17 в прежнем положении

1) Latin: in statu quo

2) Religion: in status quo (Latin for "in state in which")

3) Law: in statu quo ante

Универсальный русско-английский словарь > в прежнем положении
18 _ЛАТИНСКИЕ СЛОВА И УСТОЙЧИВЫЕ СОЧЕТАНИЯ

( Список наиболее употребительных латинских слов и устойчивых сочетаний)

ab abrupto — внезапно, сразу

ab ovo — с самого начала

ad arbitrium — произвольно, по усмотрению

ad finem — сокр. ad fin. до конца (страницы и т.п.)

ad interim — сокр. ad int., a.i. в течение некоторого времени; временный; на время

ad maximum — до высшей степени

ad modum — по образцу

ad oculos — наглядно, воочию

ad rei veritatem — из объективных оснований

ad verbum — буквально, дословно

alieni juris — несамостоятельный, находящийся под властью другого

Anno Domini — сокр. A.D. в такой-то год нашей эры

a posteriori — на основании опыта; задним числом

auctoritas rei judicatae — прецедент судебного решения

casus conscientiae — обстоятельства осведомлённости

causa criminalis — повод к обвинению; уголовное дело

consensus — единодушие; консенсус; согласие

corpus delicti — состав преступления; вещественное доказательство

cuique suum — каждому своё

de facto — в действительности; на деле; фактически

de nomine — по формальному основанию

dictum | ta — афоризм; изречение; мнение судьи

error facti — ошибка в факте

et alii — сокр. et al. и другие

ex adverso — от противного

ex commodo — в удобное время; по усмотрению

ex consilio — в результате обсуждения; по совету

ex fide bona — по чистой совести

ex locato — обоснованно

ex nihilo — из ничего

ex post — задним числом; после, позже

exprompto — внезапно, неожиданно

ex proprio sinu — из самой сути; из самого существа

ex termino facto — немедленно; сразу

gratis — безвозмездно, даром; бескорыстно

ibidem — сокр. ib., ibid. там же (в сносках)

in absentia — без личного присутствия; в отсутствие

in brevi — вкратце, кратко

in contumaciam — заочно

in deposito — на хранение

in esse — действительный, существующий

in extremis — в крайности; в последний момент

in fidem — по договорённости; по доверию

in foro conscientiae — перед судом совести

in grosso — в большом количестве, оптом

in limine — в самом начале чего-л

in margine — сокр. i.m. на полях

in mente — в сознании; в уме

in originali — в подлиннике

in praesenti — в настоящее время, теперь

in puncto — относительно, что касается

in re — в действительности; фактически

in situ — в месте нахождения

in statu mortis — на смертном одре

in status quo — в состоянии, существующем теперь

inter alia — между прочим

intra vires — в пределах полномочий

in usum et abusum — в пользу и во вред

ipsissima verba — слово в слово; совершенно точно

jannis clausis — при закрытых дверях

jus canonicum — каноническое право

jus commune — общее право

jus dominii — право собственности

jus humanum — человеческое право

jus naturale — естественное право

jus praecedentiae — право первенства (преимущества)

jus protectionis — право защиты

jus repraesentationis — право представительства

jus strictum — строгая законность; строгое право

justus titulus — законное основание (чего-л), правооснование

lex abrogata — отменённый закон

lex non scripta — неписаный закон

lex scripta — писаный закон

loco citato — сокр. loc.cit.; l.c. в цитированном месте

mandatum cum libera — неограниченное полномочие

medias res — существо дела

mutatis mutandis — с соответствующими изменениями (оговорками)

nota bene — сокр. NB заметь хорошо (отметка на полях книги и т.п.)

opus citatum — сокр. op.cit.; op.c. цитированное сочинение

per aliud — при посредстве (с помощью) другого

per capita — на душу населения

per idem — посредством того же

persona non grata — нежелательное лицо, персона нон грата

per vota secreta — закрытым голосованием

post hominum memoriam — с незапамятных времён

prima facie — на первый взгляд; с первого раза

pro interim — временно

pro tanto — соответственно

qui pro quo — одно вместо другого; путаница; смешение понятий

rebus sic stantibus — при неизменном положении вещей

res controversa — спорное имущество

res integra — нерешённое дело

res mobilis — движимое имущество

semper idem — всегда то же самое; одно и то же

sigillum veri — доказательство истинности (чего-л)

sine jure — без права; незаконно

sine loco et anno — без указания места и года издания

stare decisis — придерживаться прежних решений

status quo ante bellum — положение до войны

sub modo — при условии

supra scriptum — выше написано

tacitus consensus — молчаливое согласие

ubi non est lex, ibi non est transgressio — где нет закона, там нет и нарушения

usus fori — судебный обычай

ut supra — как сказано выше (раньше)

via — через, при чьём-л посредстве

videlicet — сокр. viz а именно, то есть; например

vis legis — сила закона

jus retorsionis — право мести (возмездия)

lege ferenda — в соответствии с обычным пониманием (или толкованием)

quod erat demonstrandum — сокр. Q.E.D., q.e.d. что и требовалось доказать; само собой разумеется

strictissimo sensu — = stricto

Русско-английский юридический словарь > _ЛАТИНСКИЕ СЛОВА И УСТОЙЧИВЫЕ СОЧЕТАНИЯ
19 Латинские слова и устойчивые сочетания

( Список наиболее употребительных латинских слов и устойчивых сочетаний)

ab abrupto — внезапно, сразу

ab ovo — с самого начала

ad arbitrium — произвольно, по усмотрению

ad finem — сокр. ad fin. до конца (страницы и т.п.)

ad interim — сокр. ad int., a.i. в течение некоторого времени; временный; на время

ad maximum — до высшей степени

ad modum — по образцу

ad oculos — наглядно, воочию

ad rei veritatem — из объективных оснований

ad verbum — буквально, дословно

alieni juris — несамостоятельный, находящийся под властью другого

Anno Domini — сокр. A.D. в такой-то год нашей эры

a posteriori — на основании опыта; задним числом

auctoritas rei judicatae — прецедент судебного решения

casus conscientiae — обстоятельства осведомлённости

causa criminalis — повод к обвинению; уголовное дело

consensus — единодушие; консенсус; согласие

corpus delicti — состав преступления; вещественное доказательство

cuique suum — каждому своё

de facto — в действительности; на деле; фактически

de nomine — по формальному основанию

dictum | ta — афоризм; изречение; мнение судьи

error facti — ошибка в факте

et alii — сокр. et al. и другие

ex adverso — от противного

ex commodo — в удобное время; по усмотрению

ex consilio — в результате обсуждения; по совету

ex fide bona — по чистой совести

ex locato — обоснованно

ex nihilo — из ничего

ex post — задним числом; после, позже

exprompto — внезапно, неожиданно

ex proprio sinu — из самой сути; из самого существа

ex termino facto — немедленно; сразу

gratis — безвозмездно, даром; бескорыстно

ibidem — сокр. ib., ibid. там же (в сносках)

in absentia — без личного присутствия; в отсутствие

in brevi — вкратце, кратко

in contumaciam — заочно

in deposito — на хранение

in esse — действительный, существующий

in extremis — в крайности; в последний момент

in fidem — по договорённости; по доверию

in foro conscientiae — перед судом совести

in grosso — в большом количестве, оптом

in limine — в самом начале чего-л

in margine — сокр. i.m. на полях

in mente — в сознании; в уме

in originali — в подлиннике

in praesenti — в настоящее время, теперь

in puncto — относительно, что касается

in re — в действительности; фактически

in situ — в месте нахождения

in statu mortis — на смертном одре

in status quo — в состоянии, существующем теперь

inter alia — между прочим

intra vires — в пределах полномочий

in usum et abusum — в пользу и во вред

ipsissima verba — слово в слово; совершенно точно

jannis clausis — при закрытых дверях

jus canonicum — каноническое право

jus commune — общее право

jus dominii — право собственности

jus humanum — человеческое право

jus naturale — естественное право

jus praecedentiae — право первенства (преимущества)

jus protectionis — право защиты

jus repraesentationis — право представительства

jus strictum — строгая законность; строгое право

justus titulus — законное основание (чего-л), правооснование

lex abrogata — отменённый закон

lex non scripta — неписаный закон

lex scripta — писаный закон

loco citato — сокр. loc.cit.; l.c. в цитированном месте

mandatum cum libera — неограниченное полномочие

medias res — существо дела

mutatis mutandis — с соответствующими изменениями (оговорками)

nota bene — сокр. NB заметь хорошо (отметка на полях книги и т.п.)

opus citatum — сокр. op.cit.; op.c. цитированное сочинение

per aliud — при посредстве (с помощью) другого

per capita — на душу населения

per idem — посредством того же

persona non grata — нежелательное лицо, персона нон грата

per vota secreta — закрытым голосованием

post hominum memoriam — с незапамятных времён

prima facie — на первый взгляд; с первого раза

pro interim — временно

pro tanto — соответственно

qui pro quo — одно вместо другого; путаница; смешение понятий

rebus sic stantibus — при неизменном положении вещей

res controversa — спорное имущество

res integra — нерешённое дело

res mobilis — движимое имущество

semper idem — всегда то же самое; одно и то же

sigillum veri — доказательство истинности (чего-л)

sine jure — без права; незаконно

sine loco et anno — без указания места и года издания

stare decisis — придерживаться прежних решений

status quo ante bellum — положение до войны

sub modo — при условии

supra scriptum — выше написано

tacitus consensus — молчаливое согласие

ubi non est lex, ibi non est transgressio — где нет закона, там нет и нарушения

usus fori — судебный обычай

ut supra — как сказано выше (раньше)

via — через, при чьём-л посредстве

videlicet — сокр. viz а именно, то есть; например

vis legis — сила закона

jus retorsionis — право мести (возмездия)

lege ferenda — в соответствии с обычным пониманием (или толкованием)

quod erat demonstrandum — сокр. Q.E.D., q.e.d. что и требовалось доказать; само собой разумеется

strictissimo sensu — = stricto

Русско-английский юридический словарь > Латинские слова и устойчивые сочетания
20 amor

ămor (old form ămŏs, like honos, labos, colos, etc., Plaut. Curc. 1, 2, 2; v. Neue, Formenl. I. p. 170), ōris, m. [amo], love (to friends, parents, etc.; and also in a low sense; hence in gen., like amo, while caritas, like diligere, is esteem, regard, etc.; hence amor is used also of brutes, but caritas only of men; v amo init.):
Amicitiae caritate et amore cernuntur. Nam cum deorum, tum parentum, patriaeque cultus, eorumque hominum, qui aut sapientiā aut opibus excellunt, ad caritatem referri solet. Conjuges autem et liberi et fratres et alii, quos usus familiaritasque conjunxit, quamquam etiam caritate ipsā, tamen amore maxime continentur,
Cic. Part. Or. 25, 88; cf. id. ib. 16, 56; Doed. Syn. IV. p. 100 (but amor is related to benevolentia as the cause to the effect, since benevolentia designates only an external, friendly treatment; but amor a real, internal love):
amor, ex quo amicitia nominata, princeps est ad benevolentiam conjungendam,
Cic. Am. 8, 26:
nihil enim est, quod studio et benevolentiā, vel amore potius effici non possit,
id. Fam. 3, 9; cf. Doed. Syn. IV. p. 105 (very freq. in all periods, and in every kind of style; in a low sense most freq. in the com. and eleg. poets, Petron., and similar authors; v. amo init.); constr. with in, erga, or the obj. gen. (with the gen. of the gerund, never in Cic., and perh. in no prose writer; but it is so found in Lucr., Ovid, and Hor.).
I.
Lit.: ab his initiis noster in te amor profectus, Cic. Fam. 13, 29:
si quid in te residet amoris erga me,
id. ib. 5, 5:
amori nostro (i. e. quo a te amamur) plusculum etiam, quam concedit veritas, largiare,
id. ib. 5, 12;
Postquam primus amor deceptam morte fefellit,
Verg. A. 4, 17:
amabilis super amorem mulierum,
Vulg. 2 Reg. 1, 26: in paternitatis amore, brotherly love (Gr. philadelphia), ib. 1 Pet. 1, 22; ib. 2 Pet. 1, 7 bis:
amplecti aliquem amore,
Cic. Att. 7, 1:
habere amorem erga aliquem,
id. ib. 9, 14:
respondere amori amore,
id. ib. 15, 21:
conciliare amorem alicui,
id. de Or. 2, 51 et saep.—Of sexual love, whether lawful or unlawful: Medea amore saevo saucia, Enn. Med. ap. Auct. ad Her. 2, 22 (as a transl. of the Gr. erôti thumon ekplageis Iasonos, Eur. Med. prol. 8):
videbantur illi (septem anni) pauci dies prae amoris magnitudine,
Vulg. Gen. 29, 20; 29, 30:
is amore projecticiam illam deperit,
Plaut. Cist. 1, 3, 43:
amore perdita est,
id. Mil. 4, 6, 38:
in amore haec omnia sunt vitia,
Ter. Eun. 1, 1, 14:
aeterno devictus volnere amoris,
Lucr. 1, 35:
qui vitat amorem,
id. 4, 1069:
Nec te noster amor tenet?
Verg. A. 4, 307; 4, 395; Ov. M. 4, 256:
ne sit ancillae tibi amor pudori,
Hor. C. 2, 4, 1:
meretricis amore Sollicitus,
id. S. 2, 3, 252:
ut majus esset odium amore, quo ante dilexerat,
Vulg. 2 Reg. 13, 15:
ambo vulnerati amore ejus,
ib. Dan. 13, 10 al. —In both significations also in the plur.:
amores hominum in te,
Cic. Att. 5, 10:
amores sancti,
id. Fin. 3, 20, 68; cf. id. Tusc. 4, 34, 72:
Ille meos, primus qui me sibi junxit, amores Abstulit,
Verg. A. 4, 28:
est is mihi in amoribus, i. e. valde a me amatur,
Cic. Fam. 7, 32:
meos amores eloquar,
Plaut. Merc. 1, 1, 2:
meretricii amores,
Ter. And. 5, 4, 10:
quem amore venerio dilexerat,
Nep. Paus. 4, 1:
amores et hae deliciae, quae vocantur,
Cic. Cael. 19:
quando Dido tantos rumpi non speret amores,
Verg. A. 4, 292:
Tabuit ex illo dementer amoribus usa,
Ov. M. 4, 259:
insanos fateamur amores,
id. ib. 9, 519 et saep.; Hor. C. 3, 21, 3 et saep.—
II.
Meton.
A.
For the beloved object itself:
amores et deliciae tuae,
Cic. Div. 1, 36;
Pompeius, nostri amores,
id. Att. 2, 19; 16, 6;
and ironic.: sed redeo ad amores deliciasque nostras, L. Antonium,
id. Phil. 6, 5; Plaut. Poen. 1, 1, 79; Ov. M. 1, 617; 4, 137 al.—
B.
Personified: Amor, the god of love, Love, Cupid, Erôs:
O praeclaram emendatricem vitae poëticam, quae Amorem flagitii et levitatis auctorem in concilio deorum collocandum putet,
Cic. Tusc. 4, 32, 69:
Deum esse Amorem turpis et vitio favens finxit libido,
Sen. Phaedr. 195: Illum conjugem, quem Amor dederat, qui plus pollet potiorque est patre, vet. poët. ap. Cic. Tusc. 4, 32, 69:
Omnia vincit Amor, et nos cedamus Amori,
Verg. E. 10, 69:
Improbe Amor, quid non mortalia corpora cogis?
id. A. 4, 412:
Paret Amor dictis carae genetricis,
id. ib. 1, 689:
Amor non talia curat,
id. E. 10, 28:
nec quid Amor curat,
Ov. M. 1, 480:
Amori dare ludum,
Hor. C. 3, 12, 1; Prop. 1, 2, 8:
non tot sagittis, Spicula quot nostro pectore fixit Amor,
id. 3, 4, 2:
pharetratus,
Ov. Tr. 5, 1, 22:
Notaque purpureus tela resumit Amor,
id. Am. 2, 9, 34:
movit Amor gemmatas aureus alas,
id. R. Am. 39 et saep.—Also in the plur., Cupids, Loves:
corpora nudorum Amorum,
Ov. M. 10, 516:
lascivi Amores,
Hor. C. 2, 11, 7:
parvi Amores,
Prop. 3, 1, 11:
Amores volucres,
Ov. Ep. 16, 201:
pharetrati,
id. R. Am. 519 al. —
C.
A strong, passionate longing for something, desire, lust:
consulatūs amor,
Cic. Sull. 26, 73:
gloriae,
id. Arch. 11, 28:
amicitiae,
id. Tusc. 4, 33, 70:
lactis,
Verg. G. 3, 394:
vini,
Liv. 9, 18:
auri,
Verg. A. 1, 349:
argenti,
Hor. S. 2, 3, 78:
nummi,
Juv. 14, 138:
laudum,
Verg. A. 9, 197 et saep.:
cognitionis,
Cic. Fin. 4, 7, 18.—With gerund:
edundi,
Lucr. 4, 870:
habendi,
Ov. M. 1, 131, and Hor. Ep. 1, 7, 85:
scribendi,
id. S. 2, 1, 10.— Poet., with inf.:
si tantus amor casus cognoscere nostros,
Verg. A. 2, 10:
seu rore pudico Castaliae flavos amor est tibi mergere crines,
Stat. Th. 1, 698.—
* D.
Poet., a love-charm, philtre:
quaeritur et nascentis equi de fronte revolsus Et matri praereptus amor,
Verg. A. 4, 516; upon which passage Serv. remarks: Secundum Plinium, qui dicit in Naturali Historiā (8, 42, 66, § 163 sqq.) pullos equinos habere in fronte quandam carnem, quam eis statim natis adimit mater; quam si quis forte [p. 109] praeripuerit, odit pullum et lac ei denegat; v. hippomanes.

Lewis & Short latin dictionary > amor

Страницы

См. также в других словарях:

Status quo ante — Status quo (lateinisch: bestehender (aktueller) Zustand, eigentlich Zustand, in dem… oder Zustand, durch den…) bezeichnet den gegenwärtigen Zustand einer Sache. Häufig auch im Ost West Konflikt gebraucht, was in diesem Zusammenhang den Stillstand … Deutsch Wikipedia
Statu quo ante — Status quo ante bellum L expression status quo ante bellum, ou in statu quo ante bellum, vient du latin signifiant littéralement « comme les choses étaient avant la guerre ». Cette expression était à l origine employée dans les traités… … Wikipédia en Français
Status quo ante — Sta|tus quo ạn|te, der; [lat., zu ante = vorher] (bildungsspr.): Stand vor dem infrage kommenden Tatbestand od. Ereignis. * * * Status quo; Status quo ante Diese lateinischen Fügungen bedeuten wörtlich übersetzt »Zustand, in dem (...)« bzw.… … Universal-Lexikon
STATUS QUO ANTE — STATUS QUO ANTE, term applied to those communities in Hungary which after the schism that occurred at the Hungarian General Jewish Congress of 1868–69 (see hungary ) did not join the neologist organization or the Orthodox communities (1871) but… … Encyclopedia of Judaism
status quo ante — status quo an·te / kwō an tē/ n [Latin, state in which previously]: the state of affairs that existed previously rescind the contract and restore the parties to the status quo ante Merriam Webster’s Dictionary of Law. Merriam Webster. 1996 … Law dictionary
Status quo ante — Status quo ante, Latin for, the way things were before, incorporating the term status quo, may refer to:* In law, the objective of a temporary restraining order or a rescission in which the situation is restored to the state in which previously… … Wikipedia
Status quo ante — (лат.) предшествующее состояние, Философский энциклопедический словарь. М.: Советская энциклопедия. Гл. редакция: Л. Ф. Ильичёв, П. Н. Федосеев, С. М. Ковалёв, В. Г. Панов. 1983 … Философская энциклопедия
status quo ante — [an′tē] n. 〚L〛 the state of affairs existing prior to a given event * * * … Universalium
status quo (ante) — see in statu quo (ante) … Dictionary of difficult words
status quo ante — [an′tē] n. [L] the state of affairs existing prior to a given event … English World dictionary
Status quo ante bellum — Status quo (lateinisch: bestehender (aktueller) Zustand, eigentlich Zustand, in dem… oder Zustand, durch den…) bezeichnet den gegenwärtigen Zustand einer Sache. Häufig auch im Ost West Konflikt gebraucht, was in diesem Zusammenhang den Stillstand … Deutsch Wikipedia

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

in+quo+ante

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: со всех языков на английский

in+quo+ante

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: