Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

in+public

  • 61 largitio

    largītĭo, ōnis, f. [largior], a giving freely, a granting, bestowing, dispensing, distributing, imparting.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (class.):

    largitio, quae fit ex re familiari, fontem ipsum benignitatis exhaurit,

    Cic. Off. 2, 15, 52:

    largitione redemit militum voluntates,

    Caes. B. C. 1, 39 fin.:

    his pauca ad spem largitionis addidit,

    id. ib. 2, 28:

    maximas largitiones fecit,

    id. ib. 3, 31:

    largitio et communicatio civitatis,

    a granting, Cic. Balb. 13, 31:

    aequitatis,

    a distributing, dispensing, id. Mur. 20, 41.—Prov.:

    largitio fundum non habet,

    there is no end of giving, Cic. Off. 2, 15, 55; v. fundus.—
    B.
    In partic., in a bad sense.
    1.
    Bribery, corruption, esp. to obtain a public office:

    liberalitatem ac benignitatem ab ambitu atque largitione sejungere,

    Cic. de Or. 2, 25, 55:

    tribum turpi largitione corrumpere,

    id. Planc. 15, 37:

    tribus largitione devinctas habere,

    id. ib.:

    perniciosa,

    id. Mur. 37, 80:

    profusissima,

    Suet. Caes. 13:

    nullum largitionis genus omisit,

    id. ib. 26.—
    * 2.
    Profusion, prodigality:

    nullius rei, minime beneficiorum, honesta largitio est,

    Sen. Ben. 1, 2, 1.—
    II.
    Meton., concr., largitiones, the imperial treasury, public chest, or imperial fund for presents and distributions, Eutr. 8, 13; Cod. Just. 7, 62, 21;

    both sacrae (for public or state purposes) and privatae (for personal outlay),

    id. 10, 23, 2; Cod. Th. 12, 6, 13.

    Lewis & Short latin dictionary > largitio

  • 62 munus

    mūnus (old orthogr. moenus;

    moenera militiaï,

    Lucr. 1, 29), ĕris, n. [root mu-; cf.: moenia, munis, munia, etc.], a service, office, post, employment, function, duty (class.; syn.: officium, ministerium, honos).
    I.
    Lit.: munus significat officium, cum dicitur quis munere fungi. Item donum quod officii causā datur, Paul. ex Fest. p. 140 Müll. (cf. infra):

    munus curare,

    to discharge an office, Plaut. Truc. 2, 4, 76:

    octo munus hominum fungi,

    id. Men. 1, 4, 5:

    administrare,

    Ter. Ad. 5, 1, 2:

    munus atque officium,

    Cic. Font. 7, 15:

    rei publicae,

    a public office, id. de Or. 1, 45, 199:

    belli,

    Liv. 24, 35:

    de jure respondendi sustinere,

    Cic. Brut. 30, 113:

    rei publicae explere,

    id. Prov. Cons. 14, 35:

    vigiliarum obire,

    to perform, Liv. 3, 6:

    officii,

    the performance of a duty, Cic. Sen. 11, 35:

    tuum est hoc munus, tuae partes: a te hoc civitas exspectat,

    duty, office, obligation, id. Fam. 11, 5, 3:

    principum est resistere levitati multitudinis,

    id. Mil. 8, 22:

    vitae,

    id. Sen. 11, 35:

    senectutis,

    id. Leg. 1, 3, 10.—
    B.
    Esp., = onus, a duty, burden, tribute:

    cum hoc munus imponebatur tam grave civitati,

    Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:

    id quoque munus leve atque commune Mamertinis remisisti,

    id. ib. 2, 5, 21, §

    52: dum ne quis eorum munere vacaret,

    Liv. 25, 7, 4:

    non enim detractionem eam munerum militiae, sed apertam defectionem esse,

    id. 27, 9, 9.—
    II.
    Transf.
    A.
    A work:

    majorum vigiliarum munus, Cic. Par. prooem.: solitudinis,

    a work, book, written in solitude, id. Off. 3, 1, 4.—
    B.
    A service, favor: huc ire licet atque illuc munere ditium dominorum, Sall. Orat. Licin.; Cic. Fam. 10, 11, 1.—
    2.
    In partic., the last service, office to the dead, i. e. burial: pro hominis dignitate amplo munere extulit, Nep. Eum. 4, 4 (dub.;

    al. funere): suprema,

    Verg. A. 11, 25:

    supremum mortis,

    Cat. 101, 3:

    debita,

    Val. Fl. 3, 313:

    fungi inani Munere,

    Verg. A. 6, 885:

    cineri haec mittite nostro Munera,

    id. ib. 4, 624.—
    C.
    A present, gift (syn.:

    donum, praemium): bonum datum deorum concessu atque munere,

    Cic. Univ. 14:

    mittere alicui,

    id. Verr. 2, 4, 27, § 62:

    mittere aliquid alicui munere,

    to send one something as a present, Plin. 37, 5, 19, § 74 (al. muneri):

    quasi totam regionem muneri accepissent,

    had received as a present, Tac. A. 14, 31:

    aliquem munere donare,

    to present one with a gift, Verg. A. 5, 282:

    dare muneri aliquid alicui,

    to give one something as a present, Nep. Thras. 4, 2:

    munera Liberi,

    i. e. wine, Hor. C. 4, 15, 26:

    terrae,

    id. ib. 2, 14, 10:

    Cereris,

    bread, Ov. M. 10, 74; cf.:

    gratae post munus aristae,

    Juv. 14, 183:

    quem munere palpat Carus,

    i. e. a bribe, id. 1, 35.—
    2.
    In partic.
    a.
    A public show, spectacle, entertainment, exhibition, esp. a show of gladiators, which was given to the people by the magistrates, and generally by the ædiles, as an expression of gratitude for the honorable office to which they had been elected (cf.:

    ludus, spectaculum): erat munus Scipionis, dignum et eo ipso et illo Q. Metello, cui dabatur,

    Cic. Sest. 58, 124:

    munus magnificum dare,

    id. Q. Fr. 3, 8, 6:

    praebere,

    id. Sull. 19, 54:

    functus est aedilicio maximo munere,

    i. e. gave a splendid exhibition, id. Off. 2, 16, 55:

    edere,

    Suet. Tit. 7:

    venationes, quae vocantur munera,

    Lact. 6, 20:

    munera nunc edunt,

    Juv. 3, 36; 4, 18.—
    b.
    A public building for the use of the people, erected at the expense of an individual:

    Pompeii munera,

    the theatre, Vell. 2, 130, 1:

    aut ubi muneribus nati sua munera mater Addidit (i. e. theatro Marcelli porticum Octaviam),

    Ov. A. A. 1, 69.—
    c.
    Transf., of the structure of the universe:

    effector vel moderator tanti operis et muneris,

    Cic. Tusc. 1, 28, 70.

    Lewis & Short latin dictionary > munus

  • 63 praedico

    1.
    prae-dĭco, āvi, ātum, 1, v. a.
    I. A.
    Lit., of a public crier:

    ut praeco praedicat,

    Plaut. Bacch. 4, 7, 17:

    auctionem praedicem, ipse ut venditem,

    id. Stich. 1, 3, 41; cf.:

    si palam praeco praedicasset,

    Cic. Verr. 2, 3, 16, § 40; Cic. Quint. 15, 50; id. Off. 3, 13, 55; id. Fam. 5, 12, 8.—
    B.
    Transf.
    1.
    In gen., to make publicly known, to announce, proclaim, to say, relate, state, declare (syn.:

    moneo, ante denuntio,

    Cic. Verr. 1, 12, 36; 1, 15, 43;

    class.): audes mihi praedicare id, Domi te esse?

    Plaut. Am. 2, 1, 11:

    vera praedico,

    id. ib. 3, 2, 20:

    aliam nunc mihi orationem despoliato praedicas, atque olim,

    you tell a different story, speak another language, id. As. 1, 3, 52:

    utrum taceamne an praedicem?

    Ter. Eun. 4, 4, 53:

    si quidem haec vera praedicat,

    id. And. 3, 1, 7.—With obj.-clause:

    qui ingenti magnitudine corporum Germanos esse praedicabant,

    Caes. B. G. 1, 39; Sall. C. 48, 9; Caes. B. C. 3, 106, 4:

    barbari paucitatemque nostrorum militum suis praedicaverunt,

    reported, id. B. G. 4, 34:

    injuriam in eripiendis legionibus praedicat,

    displays, id. B. C. 1, 32, 6:

    ut praedicas,

    as you assert, Cic. Cat. 1, 9, 23:

    quod mihi praedicabas vitium, id tibi est,

    that you attribute to me, Plaut. Am. 1, 1, 249:

    avus tuus tibi aediliciam praedicaret repulsam,

    would tell you of the repulse that P. Nasica suffered respecting the edileship, Cic. Planc. 21, 51.—
    2.
    In partic., to praise, laud, commend, vaunt, extol (syn.: laudo, celebro); constr. with aliquid ( de aliquo), de aliquā re, and absol., Plaut. Merc. 2, 2, 18:

    quid ego ejus tibi nunc faciem praedicem aut laudem?

    Ter. Eun. 3, 5, 17:

    beata vita glorianda et praedicanda est,

    Cic. Tusc. 5, 17, 50; Plin. 19, 4, 19, § 57:

    aliquid miris laudibus,

    id. 25, 5, 18, § 40; 13, 24, 47, § 130; Plin. Ep. 1, 14, 10; Plaut. Trin. 2, 2, 54.—With obj.-clause:

    Galli se omnes ab Dite patre prognatos praedicant,

    Caes. B. G. 6, 17:

    quae de illo viro Sulla, quam graviter saepe praedicaverunt!

    Cic. Phil. 11, 13, 33:

    qui possit idem de se praedicare, numquam se plus agere, etc.,

    id. Rep. 1, 17, 27; cf. id. Pis. 1, 2.—With de aliquā re:

    qui de meis in vos meritis praedicaturus non sum,

    Caes. B. C. 2, 32.— Absol.:

    qui benefacta sua verbis adornant, non ideo praedicare, quia fecerint, sed, ut praedicarent, fecisse creduntur,

    Plin. Ep. 1, 8, 15:

    verecundia in praedicando,

    Tac. Agr. 8 fin.
    3.
    To preach the gospel (eccl. Lat.):

    evangelium,

    Vulg. Matt. 4, 23:

    baptismum,

    id. Marc. 1, 4; absol., id. Matt. 4, 17 et saep.—
    II.
    For praedicere, to foretell, predict (eccl. Lat.):

    persecutiones eos passuros praedicabat,

    Tert. Fug. in Persec. 6; so,

    persecutiones praedicatae,

    id. ib. 12.
    2.
    prae-dīco, xi, ctum, 3, v. a., to say or mention before or beforehand, to premise.
    I.
    In gen. (mostly post-Aug.; cf.

    praefor),

    Ter. And. 4, 4, 54:

    hoc primum in hac re praedico tibi,

    id. ib. 1, 1, 19:

    Davus dudum praedixit mihi,

    id. ib. 5, 1, 21; 1, 2, 34; Quint. 4, 2, 57:

    tria, quae praediximus,

    have mentioned before, id. 3, 6, 89; 2, 4, 24:

    praedicta ratio,

    id. 8, 6, 52: ratio ejus in medicinā similis praedictis. Plin. 33, 13, 37, § 136; Plin. Ep. 4, 14, 8.—
    II.
    In partic.
    A.
    To foretell, predict; to forebode (class.):

    defectiones solis et lunae multo ante praedicere,

    Cic. Sen. 14, 49; so,

    eclipsim,

    Plin. 2, 12, 9, § 53:

    futura,

    Cic. Div. 1, 1, 2; Petr. [p. 1417] 137 fin.:

    nihil adversi accidit non praedicente me,

    that I had not predicted, id. Fam. 6, 6:

    aliquid,

    Sen. Q. N. 2, 32, 5:

    malum hoc nobis De caelo tactas memini praedicere quercus,

    Verg. E. 1, 17:

    hos luctus,

    id. A. 3, 713.—
    B.
    To give notice or warning of, to appoint, fix (mostly post-Aug.), Naev. ap. Non. 197, 16:

    ubi praetor reo atque accusatoribus diem praedixisset,

    Tac. A. 2, 79:

    praedictā die,

    id. ib. 11, 27:

    insula Batavorum in quam convenirent praedicta,

    id. ib. 2, 6; cf. Plin. 10, 23, 31, § 61:

    praedicta hora,

    Suet. Claud. 8.—
    C.
    To say what one should do, to advise, warn, admonish, inform, charge, command (class.; syn.: praecipio, moneo); usually constr. with ut or ne:

    Pompeius suis praedixerat, ut, etc.,

    Caes. B. C. 3, 92; Nep. Them. 7, 3; Liv. 2, 10, 4; 22, 60; 39, 19, 2:

    ei visam esse Junonem praedicere, ne id faceret,

    Cic. Div. 1, 24, 48; Liv. 10, 41:

    praedixit, ne destinatum iter peterent,

    Vell. 2, 82, 2; Tac. A. 13, 36; cf. in the abl. absol.:

    praedicto, ne in re publicā haberetur,

    id. ib. 16, 33.—With acc.:

    unum illud tibi... Praedicam,

    Verg. A. 3, 436; cf. with an obj.-clause:

    Mummius jussit praedici conducentibus, si eas (statuas) perdidissent, novas eos reddituros,

    Vell. 1, 13, 4; absol. of a physician, Curt. 3, 6, 3.—
    D.
    To proclaim, announce at an auction, etc. (cf. 1. praedico, I. A.):

    si in auctione praedictum est, ne, etc.,

    Gai. Inst. 4, 126.—Hence, praedictus, a, um, P. a., previously named, before mentioned, preceding:

    vicina praedictae sed amplior virtus est,

    Quint. 8, 3, 83:

    nomen,

    id. 9, 3, 66:

    posterior ex praedictis locus,

    id. 2, 4, 24; 10, 1, 74:

    simul pedes, eques, classis aput praedictum amnem convenere,

    Tac. A. 1, 60; Plin. 10, 23, 31, § 76.— praedictum, i, n.
    A.
    (Acc. to II. A.) A foretelling, prediction (class.;

    syn. praesagium): Chaldaeorum praedicta,

    Cic. Div. 2, 42, 89:

    astrologorum,

    id. ib. 2, 42, 88:

    vatum,

    id. Leg. 2, 12, 30; Verg. A. 4, 464:

    haruspicis,

    Suet. Oth. 6; Plin. 2, 7, 5, § 24:

    deorum,

    Val. Fl. 4, 460.—
    B.
    (Acc. to II. C.) An order, command (Livian):

    praedictum erat dictatoris ne quid absente eo rei gereret,

    Liv. 23, 19, 5.—
    C.
    An agreement, concert:

    velut ex praedicto,

    Liv. 33, 6, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > praedico

  • 64 privo

    prīvo, āvi, ātum, 1, v. a. [privus].
    I.
    To bereave, deprive, rob, strip of any thing (class.; cf.: orbo, viduo).
    (α).
    With abl.:

    haec meretrix meum erum... privavit bonis, luce, honore,

    Plaut. Truc. 2, 7, 20:

    donis privatus sum,

    id. ib. 2, 7, 56:

    aliquem approbatione,

    Cic. Ac. 2, 19, 61:

    praepositio in privat verbum eā vi, quam haberet, si in praepositum non fuisset,

    id. Top. 11, 48:

    aliquem somno,

    id. Att. 9, 10, 1:

    se oculis,

    id. Fin. 5, 29, 87:

    aliquem vitā,

    id. Phil. 9, 4, 8:

    aliquem communi luce,

    id. Quint. 23, 74:

    patriam aspectu suo,

    id. Fam. 4, 9, 3:

    cibo,

    Lucr. 1, 1038:

    lumine,

    Ov. P. 1, 1, 53:

    fide,

    Stat. Th. 2, 695.—
    (β).
    With gen. (anteclass.): me cum privares tui, Afran. ap. Non. 498, 17 (Com. Rel. p. 156 Rib.).—
    (γ).
    With acc. (ante-class.): quod res vis hunc privari pulcras quas uti solet? Nov. ap. Non. 500, 16 (l. l. p. 224 Rib.).—
    II.
    To free, release, deliver from any thing; with abl.:

    aliquem injuriā,

    Cic. Agr. 1, 4, 13:

    exsilio,

    id. Att. 1, 16, 9:

    molestiā,

    id. ib. 12, 26, 2:

    dolore,

    id. Fin. 1, 11, 37:

    dolore,

    Lucr. 1, 60:

    dominis superbis,

    id. 2, 1091:

    formidine,

    Hor. S. 2, 7, 77.—Hence,
    A.
    prīvantĭa, ĭum, n., privatives, a transl. of the Gr. sterêtika: sunt enim alia contraria, quae privantia licet appellemus Latine, Graece appellantur sterêtika, Cic. Top. 11, 48.—
    B.
    prīvātus, a, um, P. a.
    I.
    Apart from the State, peculiar to one's self, of or belonging to an individual, private (opp. publicus or communis; cf. domesticus;

    class.): nihil privati ac separati agri,

    Caes. B. G. 4, 1:

    utatur privatis ut suis,

    Cic. Off. 1, 7, 20:

    privatus illis census erat brevis, Commune magnum,

    Hor. C. 2, 15, 13:

    vestem mutare privato consensu, opp. publico consilio,

    Cic. Sest. 12, 27:

    de communi quicquid poterat, ad se in privatam domum sevocabat,

    id. Quint. 3, 13:

    res quae ipsius erant privatae,

    private property, id. ib. 4, 15:

    privatae feriae vocantur sacrorum propriorum, velut dies natales,

    Fest. p. 242 Müll.—
    B.
    Esp., of persons, not in public or official life, private, deprived of office:

    cum projectis fascibus et deposito imperio, privatus et captus ipse in alienam venisset potestatem,

    Caes. B. C. 2, 32; Liv. 3, 41: vir privatus, a private individual, one who is not a magistrate, or in any public office:

    privato viro imperium extra ordinem dare,

    Cic. Phil. 11, 10, 25:

    Bibulus ex iis, qui privati sunt,

    id. Fam. 1, 1, 3:

    privatus an cum potestate,

    id. Inv. 1, 25, 35:

    privati, opp. reges,

    id. Div. 1, 40, 89.—
    C.
    Of things:

    aedificia,

    isolated, apart from the villages, Caes. B. G. 1, 5:

    vita privata et quieta,

    a private life, withdrawn from State affairs, Cic. Sen. 7, 22.—
    D.
    Neutr. absol. in the phrases in privato, in private, opp. in publico, in public, Liv. 39, 18: in privatum, for private use:

    tabernas vendidit in privatum,

    id. 40, 51: ex privato, from one's private property:

    tributum ex privato conferre,

    id. 30, 44.—
    E.
    Subst.: prīvātus, i, m. (sc. homo), a man in private life, citizen (opp. magistratus):

    hic qualis imperator nunc privatus est,

    Plaut. Capt. 1, 2, 63: an vero P. Scipio pontifex maximus Ti. Gracchum privatus interfecit;

    Catilinam nos consules perferemus?

    Cic. Cat. 1, 1, 3.— Plur., Cic. Leg. 3, 19, 43:

    consilium dedimus Sullae, privatus ut altum Dormiret,

    Juv. 1, 16.—
    II.
    In the time of the emperors, private, i. e. not imperial, not belonging to the emperor or to the imperial family:

    id sibi (Domitiano) maxime formidolosum, privati hominis (i. e. Agricolae) nomen supra principis attolli,

    Tac. Agr. 39:

    ut summum fastigium privati hominis impleret, cum principis noluisset,

    Plin. Ep. 2, 1, 2:

    spectacula,

    not given by the emperor, Suet. Ner. 21.— Adv.: prīvā-tō, at home (very rare for the class. privatim, q. v.): privato nos tenuissemus, Liv. Fragm. ap. Prisc. p. 1009 P.

    Lewis & Short latin dictionary > privo

  • 65 professio

    prŏfessĭo, ōnis, f. [profiteor], a public acknowledgment, declaration, expression, profession, promise (mostly post-Aug.).
    I.
    In gen.: professio bonae voluntatis, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 2:

    Canidius timidius decessit, quam professioni ejus congruebat,

    Vell. 2, 87, 3: memores professionis, of our promise ( of brevity), id. 2, 89, 6:

    aperta,

    Plin. 27, 3, 2, § 9:

    suae opinionis,

    expression, Gell. 7, 3, 24:

    summa stultitiae,

    id. 7, 3, 24:

    flagitii,

    Tac. A. 2, 85:

    pietatis,

    id. Agr. 3.—
    B.
    Transf., a sign, token (post-class.):

    vitiorum,

    Pall. 3, 9.—
    II.
    In partic., a public declaration or specification of one's person, name, property, business, etc. (class.): IS. APVD. QVEM. EA. PROFESSIO FIET, etc., Tab. Her. in Haubold, Mon. Leg. p. 101 sq.; Liv. 35, 7:

    tu vero confice professionem, si potes. Etsi haec pecunia ex eo genere est, ut professione non egeat,

    Cic. Fam. 16, 23, 1:

    post professionem de fideicommisso factam,

    Dig. 49, 14, 2; Tert. Apol. 42; Vulg. Act. 5, 37.—
    B.
    Transf.
    1.
    A public register of persons or property thus given in (class.):

    in Leontino jugerum subscriptio ac professio non est plus triginta millium,

    Cic. Verr. 2, 3, 47, § 113.—
    2.
    A business or profession which one publicly avows (class.):

    professio bene dicendi,

    Cic. de Or. 1, 6, 21:

    grammaticae,

    Suet. Gram. 8:

    sapientiae,

    Plin. 7, 30, 31, § 112:

    magicae artis,

    Curt. 7, 4, 8:

    professionem honestarum artium malis corruperant moribus,

    id. 8, 5, 7: ista salutaris, the art of healing, medicine, Cels. praef.:

    ultimae professionis homines, i. e. vilissimi artificii,

    Lampr. Elag. 20; Dig 2, 13, 9.

    Lewis & Short latin dictionary > professio

  • 66 pronuncio

    prō-nuntĭo ( prōnunc-), āvi, ātum, 1, v. n. and a., to make publicly known, to publish, proclaim, announce (cf.: edico, promulgo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: palam [p. 1467] de sellā ac tribunali pronuntiat, sese ejus nomen recepturum, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94:

    cum consules amplius de consilii sententiā pronuntiavissent,

    id. Brut. 22, 86:

    sententiam,

    to deliver the verdict, id. Fin. 2, 12, 36:

    judex ita pronuntiavit,

    pronounced the decision, id. Off. 3, 16, 66:

    re auditā, pronuntiare,

    id. Fin. 1, 7, 24:

    leges,

    id. Phil. 1, 10, 24:

    signum,

    Hirt. B. G. 8, 15:

    proelium in posterum diem,

    Liv. 24, 14:

    iter,

    id. 30, 10; Curt. 4, 8, 16; 7, 2, 1:

    rem in venundando,

    to notify at the time of sale, Cic. Off. 3, 16, 66:

    jusserunt pronuntiare, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 33, 3; cf.:

    pronuntiare jusserunt, ne quis ab loco discederet,

    id. ib. 5, 34:

    rerum omnium maximus judex, cujus est non argumentari sed pronuntiare verum,

    Lact. 3, 1, 11.—Of a public crier:

    pronuntiare victorum nomina,

    Cic. Fam. 5, 12, 8; Suet. Dom. 10.—
    B.
    In partic.
    1.
    To nominate, appoint as public officer:

    aliquem praetorem,

    Liv. 24, 27; Suet. Caes. 41.—
    2.
    To sentence (post-class.); with inf.:

    protectores pronuntiati vertere solum in exilio,

    Amm. 15, 3, 12; cf.:

    ad bestias,

    Tert. Res. Carn. 16; Dig. 40, 1, 23.—
    3.
    To promise, proclaim, offer as a reward:

    praemia militi,

    Liv. 2, 20; 31, 45:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 29, 78:

    tribunis vocatis nummos,

    Sen. Ep. 118, 3; Suet. Caes. 19:

    militibus donativum,

    id. Galb. 16:

    beneficia,

    id. Ner. 24:

    munus populo,

    id. Caes. 26:

    quippe Darius mille talenta interfectori Alexandri daturum pronuntiari jusserat,

    Curt. 3, 5, 15.— Absol.:

    pronuntiasse (sc. nummos),

    Cic. Planc. 18, 45.—
    II.
    Transf.
    A.
    To speak any thing in public, to recite, rehearse, declaim, deliver, pronounce, etc.:

    versus multos uno spiritu pronuntiare,

    Cic. de Or. 1, 61, 261; 1, 19, 88; 2, 19, 79; id. Div. 2, 5, 14; Auct. Her. 4, 56, 69; Quint. 11, 3, 12 sq.; Plin. Ep. 3, 5, 12 et saep.—
    2.
    Esp., to act, perform on the stage:

    intente instanterque,

    Plin. Ep. 5, 19, 16:

    actores pronuntiare dicuntur,

    Varr. L. L. 6, § 58 Müll.:

    Lucceia mima centum annis in scenā pronuntiavit,

    Plin. 7, 48, 49, § 158.—
    B.
    To tell, announce, relate, narrate, report:

    cum eam rem scisset et non pronuntiasset,

    Cic. Off. 3, 16, 66:

    mercatores quibus ex regionibus veniant, pronuntiare cogunt,

    Caes. B. G. 4, 5, 2:

    quae gesta sunt pronuntiare,

    id. ib. 7, 38:

    aliquid sincere,

    id. ib. 7, 20:

    alius jam capta castra pronuntiat,

    id. ib. 6, 36.—
    C.
    To utter, pronounce (cf.:

    appello, dico): neque tamen ad particula accentu acuto pronuntiatur,

    Gell. 6 (7), 8, 8, §

    2: Castorem mediă syllabă productă,

    Quint. 1, 5, 60; 9, 4, 34:

    verba corrupte,

    Gell. 13, 30, 2.—Hence, prōnuntĭātum ( prōnunc-), i, n. In logic, a proposition, axiom; a translation of the Gr. axiôma, Cic. Tusc. 1, 7, 14; cf. Gell. 16, 8, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > pronuncio

  • 67 pronuntio

    prō-nuntĭo ( prōnunc-), āvi, ātum, 1, v. n. and a., to make publicly known, to publish, proclaim, announce (cf.: edico, promulgo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.: palam [p. 1467] de sellā ac tribunali pronuntiat, sese ejus nomen recepturum, Cic. Verr. 2, 2, 38, § 94:

    cum consules amplius de consilii sententiā pronuntiavissent,

    id. Brut. 22, 86:

    sententiam,

    to deliver the verdict, id. Fin. 2, 12, 36:

    judex ita pronuntiavit,

    pronounced the decision, id. Off. 3, 16, 66:

    re auditā, pronuntiare,

    id. Fin. 1, 7, 24:

    leges,

    id. Phil. 1, 10, 24:

    signum,

    Hirt. B. G. 8, 15:

    proelium in posterum diem,

    Liv. 24, 14:

    iter,

    id. 30, 10; Curt. 4, 8, 16; 7, 2, 1:

    rem in venundando,

    to notify at the time of sale, Cic. Off. 3, 16, 66:

    jusserunt pronuntiare, ut, etc.,

    Caes. B. G. 5, 33, 3; cf.:

    pronuntiare jusserunt, ne quis ab loco discederet,

    id. ib. 5, 34:

    rerum omnium maximus judex, cujus est non argumentari sed pronuntiare verum,

    Lact. 3, 1, 11.—Of a public crier:

    pronuntiare victorum nomina,

    Cic. Fam. 5, 12, 8; Suet. Dom. 10.—
    B.
    In partic.
    1.
    To nominate, appoint as public officer:

    aliquem praetorem,

    Liv. 24, 27; Suet. Caes. 41.—
    2.
    To sentence (post-class.); with inf.:

    protectores pronuntiati vertere solum in exilio,

    Amm. 15, 3, 12; cf.:

    ad bestias,

    Tert. Res. Carn. 16; Dig. 40, 1, 23.—
    3.
    To promise, proclaim, offer as a reward:

    praemia militi,

    Liv. 2, 20; 31, 45:

    pecuniam,

    Cic. Clu. 29, 78:

    tribunis vocatis nummos,

    Sen. Ep. 118, 3; Suet. Caes. 19:

    militibus donativum,

    id. Galb. 16:

    beneficia,

    id. Ner. 24:

    munus populo,

    id. Caes. 26:

    quippe Darius mille talenta interfectori Alexandri daturum pronuntiari jusserat,

    Curt. 3, 5, 15.— Absol.:

    pronuntiasse (sc. nummos),

    Cic. Planc. 18, 45.—
    II.
    Transf.
    A.
    To speak any thing in public, to recite, rehearse, declaim, deliver, pronounce, etc.:

    versus multos uno spiritu pronuntiare,

    Cic. de Or. 1, 61, 261; 1, 19, 88; 2, 19, 79; id. Div. 2, 5, 14; Auct. Her. 4, 56, 69; Quint. 11, 3, 12 sq.; Plin. Ep. 3, 5, 12 et saep.—
    2.
    Esp., to act, perform on the stage:

    intente instanterque,

    Plin. Ep. 5, 19, 16:

    actores pronuntiare dicuntur,

    Varr. L. L. 6, § 58 Müll.:

    Lucceia mima centum annis in scenā pronuntiavit,

    Plin. 7, 48, 49, § 158.—
    B.
    To tell, announce, relate, narrate, report:

    cum eam rem scisset et non pronuntiasset,

    Cic. Off. 3, 16, 66:

    mercatores quibus ex regionibus veniant, pronuntiare cogunt,

    Caes. B. G. 4, 5, 2:

    quae gesta sunt pronuntiare,

    id. ib. 7, 38:

    aliquid sincere,

    id. ib. 7, 20:

    alius jam capta castra pronuntiat,

    id. ib. 6, 36.—
    C.
    To utter, pronounce (cf.:

    appello, dico): neque tamen ad particula accentu acuto pronuntiatur,

    Gell. 6 (7), 8, 8, §

    2: Castorem mediă syllabă productă,

    Quint. 1, 5, 60; 9, 4, 34:

    verba corrupte,

    Gell. 13, 30, 2.—Hence, prōnuntĭātum ( prōnunc-), i, n. In logic, a proposition, axiom; a translation of the Gr. axiôma, Cic. Tusc. 1, 7, 14; cf. Gell. 16, 8, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > pronuntio

  • 68 publicitus

    pūblĭcĭtus, adv. [publicus].
    I.
    On the public account, at the public expense, by or for the State (ante-class.): publicitus aurum praebere, Lucil. ap. Non. 513, 4:

    dare publicitus cibaria,

    Pompon. ib. 10: proletarius publicitus scutis Ornatur, Enn. ap. Gell. 16, 10, 1 (Ann. v. 189 Vahl.):

    hospitio accipi,

    i. e. into imprisonment, Plaut. Am. 1, 1, 8; 4, 2, 7:

    aurum in aede Dianae publicitus servant,

    id. Bacch. 2, 3, 79; Ter. Phorm. 5, 7, 85; Treb. Pol. XXX. Tyr. 18:

    quae (peccata) prohibere publicitus interest,

    Gell. 7 (6), 14, 4.—
    II.
    Before the people, in public, publicly (ante- and post-class. for palam):

    ut fiat auctio Publicitus,

    Plaut. Pers. 4, 3, 40; Caecil. ap. Non. 513, 8. In this signif. freq. in App.; so M. 3, p. 136, 25;

    6, p. 176, 3 (opp. privatim,

    id. Flor. 2, p. 347).

    Lewis & Short latin dictionary > publicitus

  • 69 scaena

    scaena, ae (falsely scēna, v. Prol. in Verg. p. 387 Rib.), f., = skênê.
    I.
    Lit., the stage, boards, scene of a theatre:

    dum histrio in scaenă siet,

    Plaut. Poen. prol. 20:

    in scaenă esse Roscium intellegat,

    Cic. Brut. 84, 290:

    foris hic extra scaenam fient proelia,

    Plaut. Capt. prol. 60:

    cum scaena croco Cilici perfusa recens est,

    Lucr. 2, 416:

    scaenaique simul varios splendere decores,

    id. 4, 983:

    scaenae magnificentia,

    Cic. Mur. 19, 38:

    nec vero scaena solum referta est his sceleribus,

    id. N. D. 3, 27, 69:

    vel scaena ut versis discedat frontibus,

    Verg. G. 3, 24; Hor. Ep. 2, 1, 205 et saep.— Plur.:

    columnas excidunt, scaenis decora alta futuris,

    a theatre, Verg. A. 1, 429: aut Agamemnonius scaenis agitatus Orestes, on the stage, i. e. in tragedies, Verg. A. 4, 471:

    aut agitur res in scaenis,

    Hor. A. P. 179.—
    B.
    Transf.
    1.
    Of a place like a scene of a theatre, Verg. A. 1, 164.—
    2.
    (Post-Aug.) Of the schools of rhetoric, as scenes for the display of eloquence:

    at nunc adulescentuli deducuntur in scaenas scholasticorum, qui rhetores vocantur,

    Tac. Or. 35; cf. Plin Ep. 7, 17, 9.—
    II.
    Trop.
    1.
    The public stage, the public:

    quia maxima quasi oratori scaena videatur contionis,

    Cic. de Or. 2, 83, 338; id. Planc. 12, 29:

    ubi se a vulgo et scaena in secreta remorant Virtus Scipiadae et mitis sapientia Laeli,

    Hor. S. 2, 1, 71.—Prov.: scaenae servire, to show one ' s self, live in the public eye, Cic. Ep. ad Brut. 8, 2.—
    2.
    Outward show, parade, pretext: scaena rei totius haec: Pompeius, tamquam Caesarem non impugnet, etc., Cael. ap. Cic. Fam. 8, 11, 3; cf.:

    ne quid scaenae deesset,

    Petr. 117, 10; Suet. Calig. 15:

    scaenam ultro criminis parat,

    Tac. A. 14, 7 fin.
    3.
    Appearance, character:

    scaenam quam sponte sumpserat cum animă retinens,

    App. M. 4, 20, p. 151, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > scaena

  • 70 scriptura

    scriptūra, ae, f. [scribo], a writing, written characters.
    I.
    In gen. (acc. to scribo, I.;

    Cic. uses scriptio instead): minium in voluminibus quoque scriptura usurpatur clarioresque litteras vel in auro vel in marmore etiam in sepulchris facit,

    Plin. 33, 7, 40, § 122:

    (meorum librorum) scriptura quanti constet,

    Mart. 1, 67, 3; Suet. Aug. 80: mendum scripturae, an error in writing, Caecin. ap. Cic Fam. 6, 7, 1.—
    * 2.
    Concr., a line (syn. scriptum):

    supercilia usque ad malarum scripturam currentia,

    the boundary line between the cheeks and eyelids, Petr. 126, 15.—
    II.
    In partic. (freq. and class.).
    A.
    (Acc. to scribo, II.) [p. 1649] A writing, composing, composition (cf. scriptura).
    1.
    Abstr., = scriptio:

    stilus optimus dicendi effector... Nam si subitam et fortuitam orationem commentatio facile vincit: hanc ipsa profecto assidua ac diligens scriptura superabit,

    Cic. de Or. 1, 33, 150; cf. id. Fam. 15, 21, 4:

    neminem posse omnis res per scripturam complecti,

    id. Inv. 2, 50, 152: quod si scripturam sprevissem in praesentiā, writing, composing, Ter. Hec. prol. alt. 16:

    scriptura levis,

    id. Phorm. prol. 5; cf.: genus scripturae, Caecin. ap. Cic. Fam. 6, 7, 3; Liv 25, 12; Suet. Vit. Juven.; Nep. praef. § 1; cf.

    also: Naevii Punicum bellum continenti scripturā expositum,

    Suet. Gram. 2: C. Furnio legato plura verbo quam scriptura mandata dedimus, rather orally than in writing, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 8, 5; cf.:

    edebat per libellos scripturā brevi,

    written briefly, Suet. Caes. 41.—
    2.
    Concr., = scriptum.
    a.
    Something written, a writing (rare, and not in Cic., for scriptum, liber, libellus): ne cum poëtā scriptura evanesceret, Ter. Hec. prol. alt. 5; id. Ad. prol. 1:

    diurna actorum, i. e. acta diurna,

    the public paper of the State, Tac. A. 3, 3:

    nemo annales nostros cum scripturā eorum contenderit,

    id. ib. 4, 32:

    in alterā scripturā,

    Val. Max. 1, 1, 12; Vitr. 5, 4, 1; Vulg. Dan. 5, 17; 25.—Of an inscription:

    statuae aetatem scriptura indicat,

    Vell. 2, 61, 3.—
    b.
    In eccl. writers: kat exochên Scriptura, or, in the plur., Scripturae, the Scriptures, Vulg. Matt. 21, 42; id. Johan. 7, 42.—Esp. sing.: scriptūra, ae, a scripture, a passage of Scripture, Vulg. Marc. 14, 49; id. Johan. 19, 24.—
    B.
    Publicists' and jurid. t. t.
    1.
    Public.
    a.
    A tax paid on public pastures:

    advorsum legem a me ob meam scripturam pecudem accepit Aeraque,

    Plaut. Truc. 1, 2, 42 sq.; Cic. Imp. Pomp. 6, 15; id. Verr. 2, 2, 70, § 169; id. Att. 11, 10, 1; id. Fam. 13, 65, 1.—
    * b.
    A written law (syn. lex scripta):

    cum per ignorantiam scripturae multa commissa fierent,

    Suet. Calig. 41.—
    2.
    Jurid. t. t.
    a.
    A testamentary provision:

    primum demonstrandum est, non esse ambigue scriptum... Deinde ex superiore et ex inferiore scripturā docendum, etc.... quae autem ex omni consideratā scripturā perspicua fiant, haec ambigua non oportere existimari,

    Cic. Inv. 2, 40, 117; cf. Quint. 9, 2, 34:

    dubia,

    id. 7, 9, 6.—
    b.
    A will: suprema, Cod. Th. 16, 1, 40.

    Lewis & Short latin dictionary > scriptura

  • 71 triumviri

    triumvĭri (also written tresvĭri, and IIIvĭri), ōrum or ūm, m. [tres-vir], three men holding an office together or associated in public business, a board of three, three joint commissioners appointed for various purposes, a triumvirate. So,
    I.
    Triumviri coloniae deducendae or agro dando, for leading out a colony and distributing the land among its members, Liv. 3, 1, 6; 4, 11, 5; 6, 21, 4; 8, 16, 14 al.—In sing.:

    nobilitas... Gaium Gracchum... triumvirum coloniis deducundis ferro necaverat,

    Sall. J. 42, 1:

    triumvir agrarius,

    Liv. 27, 21, 10; Cic. Brut. 20, 79.—
    II.
    Triumviri capitales, superintendents of public prisons, who performed many of the duties of modern police magistrates, Plaut. Am. 1, 1, 3; Cic. Or. 46, 156:

    carceris lautumiarum,

    Liv. 32, 26, 27; Dig. 1, 2, 2, § 30; Liv. 25, 1, 10; 39, 14, 10.—In sing., Val. Max. 5, 4, 7.—
    III.
    Triumviri Epulones, v. epulo.—
    IV.
    Triumviri monetales, directors of the mint, Dig. 1, 2, 2, § 30.—
    V.
    Triumviri mensarii, three commissioners to regulate money, Liv. 23, 21, 6; 24, 18, 12; 26, 36, 8.—
    VI.
    Triumviri nocturni, fire-wardens, Liv. 9, 46, 3; Val. Max. 8, 1, 6; Dig. 1, 15, 1.—
    VII.
    Triumviri reipublicae constituendae;

    these were Antony, Octavianus, and Lepidus, appointed to regulate public affairs,

    Liv. Epit. 120; Suet. Aug. 96; id. Tib. 4; Flor. 4, 6.— In sing., Vell. 2, 88, 1; Suet. Aug. 9; 54; Gell. 3, 9, 4; Nep. Att. 12, 2.—
    VIII.
    Boards for recruiting troops:

    senatus triumviros binos creari jussit,

    Liv. 25, 5, 6.—
    IX.
    Triumviri sacris conquirendis donisque persignandis, to collect and register votive offerings, etc., Liv. 25, 7, 5.—
    X.
    Triumviri reficiendis aedibus Fortunae et matris Matutae et Spei, for the restoration of temples, Liv. 25, 7, 6.—
    XI.
    The three chief magistrates of a municipality:

    Q. Manlius, qui tum erat IIIvir,

    Cic. Clu. 13, 38.

    Lewis & Short latin dictionary > triumviri

  • 72 agrārius

        agrārius adj.    [ager], pertaining to land: lex, a law for the division of land, C., L.: largitio, a gratuitous land-grant, L.: agrariam rem tentare, to agitate for a distribution of land by law.—As subst:
    * * *
    I
    agraria, agrarium ADJ
    agrarian; of redistribution of public land; of/connected with land/estate
    II
    those who advocated agrarian reform laws/sought possession of public lands

    Latin-English dictionary > agrārius

  • 73 alimentārius

        alimentārius adj.,    pertaining to nourishment lex, for distributing food among the poor, Cael. ap. C.
    * * *
    I
    person whose maintenance is provided by (public/private) charity/alms/by a will
    II
    alimentaria, alimentarium ADJ
    of maintenance by (public) charity, welfare; charity supported

    Latin-English dictionary > alimentārius

  • 74 arātor

        arātor ōris, m    [aro], a ploughman, C.: miratur arator tauros, O.: neque gaudet igni, H.: curvus, bending to the plough, V.: taurus arator, O. — A cultivator of public lands: aratorum penuria.
    * * *
    I
    (gen.), aratoris ADJ
    plowing, plow-; (of oxen)
    II
    plowman; farmer (esp. farming on shares); cultivators of public land on tenths

    Latin-English dictionary > arātor

  • 75 āthlēta

        āthlēta ae, m, ἀτηλητήσ, a wrestler, athlete, combatant in public games: se exercens in curriculo: athletarum studia, H.
    * * *
    wrestler, boxer, athlete, one who is in public games; expert, old-hand; contest

    Latin-English dictionary > āthlēta

  • 76 auctiō

        auctiō ōnis, f    [AVG-], an increase: frumenti, Ta.—A sale by increasing bids, auction, public sale: auctionem constituere: vendere, to hold: fortunae regiae, L.: in auctione vēnire.
    * * *
    auction; public sale; property put up for sale at auction/the catalog/proceeds

    Latin-English dictionary > auctiō

  • 77 auctiōnor

        auctiōnor ātus, ārī    [auctio], to hold a public sale, sell by auction: qui auctionatus sit: hastā positā: difficultates auctionandi, Cs.
    * * *
    auctionari, auctionatus sum V DEP
    put up goods to auction/public sale; hold an auction

    Latin-English dictionary > auctiōnor

  • 78 commūnis (conm-)

        commūnis (conm-) e, adj. with comp.    [MV-], common, general, universal, public: omnia inter eos: communīs natos habent, offspring in common, V.: unum et commune periclum Ambobus erit, V.: paries domui communis utrique, O.: alterun nobis cum dis, alterum cum beluis, S.: quid est tam commune quam spiritus vivis?: pernicies adulescentium, T: vitium non proprium senectutis, sed commune valetudinis: utriusque populi finis, S.: Graeciae causa, of Greece as a whole, O.: omnium gentium bellum: ius gentium, N.: vita, the customs of society: communi sensu caret, a sense of propriety, H.: fama, rumor: proverbia, familiar: herbae, the common pasture, H.: loca, public places: loci, commonplaces, passages treating a general topic.—Fig., of manners, accessible, familiar, courteous, condescending, affable: Catone communior: communis infimis, par principibus, N. — In rhet.: exordium, equally appropriate to either side.

    Latin-English dictionary > commūnis (conm-)

  • 79 conciliābulum

        conciliābulum ī, n    [concilio], a place of assembly, public exchange, market-place, L., Ta.
    * * *
    meeting/assembly/public place; district administrative center; meeting/assembly

    Latin-English dictionary > conciliābulum

  • 80 cōntiō

        cōntiō (not cōncio), ōnis, f    [for conventio], a meeting, assembly, convocation, gathering, audience: advocat contionem: habere, L.: populi, S.: militum, Cs.: plebem ad contionem vocare, L.: ut omnis contio audire posset: rem in contione agere: laudare alqm pro contione, before the people, S.: pro contione edixit, publicly, L.: circumfusa turba in contionis modum, L.: contio, quae ex imperitissimis constat. — A discourse, oration, public address, harangue, speech: contionem apud milites habere: hesterna: libera, L.: in Caesarem, Cs.: contra Antonium: de meā salute: in contionem ascendere, to come forward to speak: (populus) me in contionem vocavit, demanded a speech.
    * * *
    meeting/assembly; audience/speech; public opinion; parade addressed by general; sermon

    Latin-English dictionary > cōntiō

См. также в других словарях:

  • Public broadcasting — includes radio, television and other electronic media outlets whose primary mission is public service. Public broadcasters receive funding from diverse sources including license fees, individual contributions, public financing and commercial… …   Wikipedia

  • Public libraries in Ontario — is a list of public libraries in the Canadian province of Ontario.BackgroundOntario public libraries are created by municipal by laws and governed by public library boards. The Ontario Ministry of Culture [… …   Wikipedia

  • public — public, ique [ pyblik ] adj. et n. m. • 1239; lat. publicus I ♦ Adj. 1 ♦ Qui concerne le peuple pris dans son ensemble; qui appartient à la collectivité sociale, politique et en émane; qui appartient à l État ou à une personne administrative. La… …   Encyclopédie Universelle

  • PUBLIC AUTHORITY — PUBLIC AUTHORITY, in the context of this article, a term referring to an authoritative body composed of representatives of the public – whether appointed or elected by the latter – and entrusted with the duty and power to arrange various matters… …   Encyclopedia of Judaism

  • Public-access television — Public access redirects here. For the film, see Public Access. For PEG cable television channels, see Public, educational, and government access. For international cable television channels, see Community television. Public access television is a …   Wikipedia

  • Public education — is education mandated for or offered to the children of the general public by the government, whether national, regional, or local, provided by an institution of civil government, and paid for, in whole or in part, by taxes. The term is generally …   Wikipedia

  • Public administration — can be broadly described as the development, implementation and study of branches of government policy. Public administration is linked to pursuing the public good by enhancing civil society and social justice. Though public administration has… …   Wikipedia

  • Public management — considers that government and non profit administration resembles private sector management in some important ways. As such, there are management tools appropriate in public and in private domains, tools that maximize efficiency and effectiveness …   Wikipedia

  • Public sociology — is an approach to the discipline which seeks to transcend the academy and engage wider audiences. Rather than being defined by a particular method, theory, or set of political values, public sociology may be seen as a style of sociology, a way of …   Wikipedia

  • Public policy school — Public policy schools teach students policy studies, policy analysis, public policy, public administration, and public affairs. Public policy schools offer a wide range of public policy degrees including the Master of Public Policy (MPP), the… …   Wikipedia

  • public health — public health, adj. health services to improve and protect community health, esp. sanitation, immunization, and preventive medicine. [1610 20] * * * Science and art of preventing disease, prolonging life, and promoting health through organized… …   Universalium

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»