Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

haughty

  • 41 insolenter

    in-sŏlens, ntis, adj. [2. in-soleo].
    I.
    In gen., i. q. insuetus, contrary to custom, unaccustomed to a thing; unusual, not in use (class.); constr. absol., or with gen.:

    quid tu Athenas insolens?

    Ter. And. 5, 4, 4:

    mutatos deos flebit et aspera aequora emirabitur insolens (= antea insuetus tam celeris immutationis),

    Hor. C. 1, 5, 8:

    verbum, i. q. insuetum, insolitum,

    Cic. Or. 8, 25; Quint. 4, 1, 58; Gell. 11, 7, 1; cf. in sup.: insolentissimum nomen, Quint. prooem. § 14.—With gen.:

    infamiae,

    Cic. Att. 2, 21, 3; id. de Or. 1, 48, 207:

    belli,

    Caes. B. C. 2, 36:

    bellorum,

    Tac. H. 1, 87:

    audiendi,

    id. A. 15, 67:

    vera accipiendi,

    Sall. H. 4, 48 Dietsch:

    ruris colendi,

    Gell. 19, 12, 7:

    malarum artium,

    Sall. C. 3, 4 al. —
    II.
    In partic.
    A.
    Excessive, immoderate; haughty, arrogant, insolent:

    insolenti alacritate gestire,

    Cic. Tusc. 5, 14, 42:

    ostentatio,

    id. Par. 6, 1, 42:

    victoria,

    id. Marc. 3, 9:

    laetitia,

    Hor. C. 2, 3, 3:

    exercitus,

    id. ib. 1, 6, 21:

    nec erat ei verendum, ne vera de se praedicans, nimis videretur aut insolens, aut loquax,

    Cic. de Sen. 10, 31:

    ne in re nota multus et insolens sim,

    id. de Or. 2, 87, 358:

    non tam insolens sum, quam ineruditus,

    id. Dom. 34, 92:

    nihil umquam neque insolens, neque gloriosum ex ore ejus exiit,

    Nep. Tim. 4:

    Fortuna ludum insolentem ludere pertinax,

    Hor. C. 3, 29, 50.— Comp.:

    secundis rebus insolentiores,

    Hirt. B. G. 8, 13.— Sup.: insolentissimi homines, Cael. ad Cic. Fam. 8, 12, 3.—
    B.
    Extravagant, prodigal:

    in aliena re,

    Cic. Rosc. Am. 8, 23:

    in pecunia,

    id. de Or. 2, 84, 342.—
    C.
    Unfrequented, lonely:

    locus,

    Pall. 12, 4, 2.— Hence, adv.: insŏlenter.
    1.
    Unusually, contrary to custom (class.):

    evenire insolenter et raro,

    Cic. Inv. 1, 28, 43:

    verbum fingere,

    Gell. 1, 21, 5.— Comp.:

    insolentius hac figura uti,

    Gell. 10, 13, 4.—
    2.
    Immoderately; haughtily, insolently:

    Gorgias his festivitatibus insolentius abutitur,

    Cic. Or. 52, 176:

    auctorem extinctum laete atque insolenter ferre,

    with insolent exultation, id. Phil. 9, 3, 7:

    victoriā suā insolenter gloriari,

    Caes. B. G. 1, 14:

    se efferre,

    Cic. Tusc. 4, 17, 39:

    a sorore irrisa,

    Flor. 1, 26:

    dictum,

    Quint. 1, 5, 9:

    hostis insequens,

    Caes. B. C. 1, 45.— Comp.:

    se insolentius jactare,

    Cic. Cat. 2, 9, 20; Caes. B. C. 3, 46. — Sup.:

    insolentissime obequitare,

    Val. Max. 3, 2, 21.

    Lewis & Short latin dictionary > insolenter

  • 42 insolesco

    insŏlesco, ĕre, v. inch. n. [insolens], to become unusual or strange.
    I.
    Lit., of the voice, to begin to change, to become manly:

    coepit Caelo vox insolescere,

    Tert. ad Nat. 2, 12;

    of the womb: uterus insolescens,

    i. e. swelling up, Hier. in Helv. 18.—
    II.
    Trop., to grow haughty or insolent, to become elated (mostly post-Aug.): ad superbiam, Cato ap. Gell. 7, 3, 15:

    per licentiam animus humanus insolescit,

    Sall. C. 6, 7:

    rebus secundis,

    Tac. H. 2, 7; Just. 31, 8, 7.

    Lewis & Short latin dictionary > insolesco

  • 43 spiritus

    spīrĭtus, ūs (scanned spĭrĭtus, Sedul. Hymn. 1 fin.; dat. SPIRITO, Inscr. Orell. 3030; gen., dat., and abl. plur. only eccl. and late Lat., e. g. spirituum, Vulg. Marc. 6, 7:

    spiritibus,

    Aug. Serm. 216, 11 fin.; Vulg. Luc. 8, 2), m. [spiro], a breathing or gentle blowing of air, a breath, breeze (syn.: aura, flatus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    spiritum a vento modus separat: vehementior enim spiritus ventus est, invicem spiritus leviter fluens aër,

    Sen. Q. N. 5, 13, 4; cf. Plin. Ep. 5, 6, 5: spiritus Austri Imbricitor, Enn. ap. Macr. S. 6, 2 (Ann. v. 423 Vahl.), Cic. poët. N. D. 2, 44, 114:

    Boreae,

    Verg. A. 12, 365:

    quo spiritus non pervenit,

    Varr. R. R. 1, 57, 2; cf.:

    silentis vel placidi spiritus dies,

    Col. 3, 19 fin.:

    alvus cum multo spiritu redditur,

    Cels. 2, 7 med.
    B.
    In partic.
    1.
    The air: imber et ignis, spiritus et gravis terra, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 37 Müll. (Ann. v. 511 Vahl.):

    proximum (igni) spiritus, quem Graeci nostrique eodem vocabulo aëra appellant,

    Plin. 2, 5, 4, § 10:

    quid tam est commune quam spiritus vivis?

    Cic. Rosc. Am. 26, 72; cf. Quint. 12, 11, 13:

    potestne tibi haec lux, Catilina, aut hujus caeli spiritus esse jucundus?

    Cic. Cat. 1, 6, 15.—
    2.
    An exhalation, smell, odor:

    spiritus unguenti suavis,

    Lucr. 3, 222:

    foedi odoris,

    Cels. 5, 26, 31 fin.:

    florum,

    Gell. 9, 4, 10:

    sulfuris,

    Pall. Aug. 9, 1; cf. Hor. C. 3, 11, 19.—
    3.
    Breathed air, a breath:

    quojus tu legiones difflavisti spiritu,

    Plaut. Mil. 1, 1, 17.— Absol.: (equus) saepe jubam quassit simul altam: Spiritus ex animā calida spumas agit albas, Enn. ap. Macr. S. 6, 3 (Ann. v. 507 Vahl.):

    creber spiritus,

    Lucr. 6, 1186:

    ardentes oculi atque attractus ab alto Spiritus,

    Verg. G. 3, 505:

    petitus imo spiritus,

    Hor. Epod. 11, 10:

    in pulmonibus inest raritas... ad hauriendum spiritum aptissima,

    Cic. N. D. 2, 55, 136:

    diffunditur spiritus per arterias,

    id. ib. 2, 55, 138:

    animantium vita tenetur, cibo, potione, spiritu,

    id. ib. 2, 54, 134:

    si spiritum ducit, vivit,

    id. Inv. 1, 46, 86:

    tranquillum atque otiosum spiritum ducere,

    id. Arch. 12, 30:

    longissima est complexio verborum, quae volvi uno spiritu potest,

    id. de Or. 3, 47, 182:

    versus multos uno spiritu pronuntiare,

    id. ib. 1, 61, 261:

    spiritus nec crebro receptus concidat sententiam, nec eo usque trahatur, donec deficiat,

    Quint. 11, 3, 53:

    lusit vir egregius (Socrates) extremo spiritu,

    Cic. Tusc. 1, 40, 96; cf. id. Sest. 37, 79: quorum usque ad extremum spiritum est provecta prudentia, id. Sen. 9, 27:

    quos idem Deus de suis spiritibus figuravit,

    Lact. Epit. 42, 3.—With gen.:

    ut filiorum suorum postremum spiritum ore excipere liceret,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118; Cels. 4, 4; 3, 27; Col. 6, 9, 3; Quint. 9, 4, 68; 11, 3, 32; 11, 3, 53 sq.—
    C.
    Transf.
    1.
    In abstr., a breathing:

    aspera arteria excipiat animam eam, quae ducta sit spiritu,

    Cic. N. D. 2, 54, 136; cf. id. ib. 2, 55, 138:

    aër spiritu ductus alit et sustentat animantes,

    id. ib. 2, 39, 101:

    crevit onus neque habet quas ducat spiritus auras,

    Ov. M. 12, 517.—Esp.: spiritum intercludere (includere), to stop the breath, suffocate, choke, etc.:

    lacrimae spiritum et vocem intercluserunt,

    Liv. 40, 16, 1; 40, 24, 7; so,

    includere,

    id. 21, 58, 4.—
    2.
    The breath of a god, inspiration:

    haec fieri non possent, nisi ea uno divino et continuato spiritu continerentur,

    by a divine inspiration, Cic. N. D. 2, 7, 19; 3, 11, 28; cf.:

    poëtam quasi divino quodam spiritu inflari,

    id. Arch. 8, 18.—
    3.
    The breath of life, life:

    eum spiritum, quem naturae debeat, patriae reddere,

    Cic. Phil. 10, 10, 20:

    vos vero qui extremum spiritum in victoriā effudistis,

    id. ib. 14, 12, 32:

    dum spiritus hos regit artus,

    Verg. A. 4, 336; cf. Hor. C. 4, 8, 14:

    ne cum sensu doloris aliquo spiritus auferatur,

    Cic. Verr. 2, 5, 45, § 118:

    aliquem spiritu privare,

    Vell. 2, 87, 2:

    merula spiritum reddidit,

    to expire, die, id. 2, 22, 2:

    spiritus tenues vanescat in auras,

    Ov. H. 12, 85:

    non effundere mihi spiritum videbar, sed tradere,

    Sen. Ep. 78, 4:

    novissimum spiritum per ludibrium effundere,

    Tac. H. 3, 66 fin.; cf. supra, I. B.—
    4.
    Poet.,= suspirium, a sigh, Prop. 1, 16, 32; 2, 29 (3, 27), 38.—
    5.
    In gram., a breathing or aspiration (asper and lenis), Prisc. p. 572 P.; Aus. Idyll. 12 de Monos. Graec. et Lat. 19. —
    6.
    The hiss of a snake, Verg. Cul. 180.—
    II.
    Trop.
    A.
    (Class.) A haughty spirit, haughtiness, pride, arrogance; also, spirit, high spirit, energy, courage (esp. freq. in the plur.; syn. animi).
    (α).
    Sing. (in the best prose only in gen. and abl., which are wanting in plur.):

    regio spiritu,

    Cic. Agr. 2, 34, 93:

    quem hominem! quā irā! quo spiritu!

    id. Q. Fr. 1, 2, 2, § 6:

    illos ejus spiritus Siciliensis,

    id. Verr. 2, 3, 9, § 22:

    tantum fiduciae ac spiritūs,

    Caes. B. C. 3, 72:

    filia Hieronis, inflata adhuc regiis animis ac muliebri spiritu,

    Liv. 24, 22:

    patricii spiritūs animus,

    id. 4, 42, 5:

    ex magnitudine rerum spiritum ducat,

    Quint. 1, 8, 5:

    corpore majorem rides Turbonis in armis Spiritum et incessum,

    Hor. S. 2, 3, 311:

    cecidit spiritus ille tuus,

    Prop. 2, 3, 2:

    spiritu divino tactus,

    Liv. 5, 22, 5:

    non negaverim fuisse alti spiritūs viros,

    Sen. Ep. 90, 14.—
    (β).
    Plur.:

    res gestae, credo, meae me nimis extulerunt ac mihi nescio quos spiritus attulerunt,

    Cic. Sull. 9, 27:

    noratis animos ejus ac spiritus tribunicios, etc.,

    id. Clu. 39, 109; cf.:

    unius tribuni militum animos ac spiritus,

    id. Imp. Pomp. 22, 66:

    tantos sibi spiritus, sumpserat, ut ferendus non videretur,

    Caes. B. G. 1, 33 fin. in re militari sumere, id. ib. 2, 4:

    nam Dion regios spiritus repressit,

    Nep. Dion, 5, 5:

    cum spiritus plebes sumpsisset,

    Liv. 4, 54:

    si cui honores subdere spiritus potuerunt,

    id. 7, 40:

    remittant spiritus, comprimant animos suos, sedent arrogantiam, etc.,

    Cic. Fl. 22, 53:

    spiritus feroces,

    Liv. 1, 31:

    quorum se vim ac spiritus fregisse,

    id. 26, 24:

    cohibuit spiritus ejus Thrasea,

    Tac. A. 16, 26:

    Antipater, qui probe nosset spiritus ejus,

    Curt. 6, 1, 19.—
    B.
    (Mostly poet. and in post-Aug. prose.) Spirit, soul, mind.
    (α).
    Sing.:

    quoslibet occupat artus Spiritus,

    Ov. M. 15, 167; Tac. A. 16, 34: spiritum Phoebus mihi, Phoebus artem Carminis dedit, poetic spirit or inspiration, Hor. C. 4, 6, 29; cf.:

    mihi Spiritum Graiae tenuem Camenae Parca non mendax dedit,

    id. ib. 2, 16, 38:

    qualis Pindarico spiritus ore tonat,

    Prop. 3, 17 (4, 16), 40:

    imperator generosi spiritŭs,

    Plin. 8, 40, 61, § 149: avidus (i. e. to epithumêtikon, the desiring, coveting soul), Hor. C. 2, 2, 10:

    quidam comoedia necne poëma Esset, quaesivere: quod acer spiritus ac vis Nec verbis nec rebus inest,

    Hor. S. 1, 4, 46:

    majoris operis ac spiritūs,

    Quint. 1, 9, 15:

    alti spiritūs plena,

    id. 10, 1, 44:

    virtus magni spiritus est et recti,

    Sen. Ep. 74, 29:

    qui spiritus illi, Quis vultus vocisque sonus,

    Verg. A. 5, 648.—
    (β).
    Plur.: Coriolanus hostiles jam tum spiritus gerens, Liv. 2, 35; Curt. 5, 8, 17.—
    * b.
    Transf. (like anima, and the Engl. soul), a beloved object, Vell. 2, 123 fin.
    2.
    Spiritus, personified, a spirit (late Lat.); so,

    esp., Spiritus Sanctus or simply Spiritus,

    the Holy Ghost, Holy Spirit, Cod. Just. 1, 1, 1; Aus. Ephem. 2, 18:

    jurare per Deum et per Christum et per Spiritum Sanctum,

    Veg. 2, 5:

    nocens ille Spiritus,

    an evil spirit, Lact. 4, 27, 12:

    Spiritus nigri,

    evil spirits, Sedul. Carm. 3, 41.

    Lewis & Short latin dictionary > spiritus

  • 44 superbiloquentia

    sŭperbĭlŏquentĭa, ae, f. [superbusloquor], haughty or proud speaking, Poët. ap. Cic. Tusc. 4, 16, 35.

    Lewis & Short latin dictionary > superbiloquentia

  • 45 superbio

    sŭperbĭo, īre, 4, v. n. [superbus], to be haughty or proud, to take pride in a thing (mostly poet. and in post-Aug. prose).
    I.
    Lit.: si habes quod liqueat, neque respondes, superbis, * Cic. Ac. 2, 29, 94 Orell. (dub.;

    B. and K. and Halm, superbe): ut nostris tumefacta superbiat Umbria libris,

    Prop. 4 (5), 1, 63:

    avi nomine,

    Ov. M. 11, 218:

    patriis actis,

    id. H. 8, 43:

    formā multa superbit avis,

    id. Med. Fac. 34:

    formā,

    id. A. A. 3, 103:

    nimis triumviratu suo,

    Plin. 9, 35, 59, § 122:

    honore,

    Phaedr. 5, 7, 38:

    superbire miles, quod, etc.,

    Tac. A. 1, 19 fin. — Poet. with inf.:

    spoliare superbit Oenides,

    disdains, Stat. Th. 8, 588.— Absol., Vulg. Deut. 17, 12 al.—
    II.
    Transf., of things and in a good sense, to be superb, splendid, magnificent:

    et quae sub Tyriā concha superbit aquā,

    Prop. 4 (5), 5, 22:

    torus radiis auri,

    Claud. Laud. Stil. 1, 79:

    silva Phlegraeis exuviis,

    id. Rapt. Pros. 3, 337:

    hac (gemma) apud Menandrum et Philemonem fabulae superbiunt,

    Plin. 37, 7, 33, § 106.

    Lewis & Short latin dictionary > superbio

  • 46 Superbus

    sŭperbus, a, um, adj. [super; cf. Gr. huperbios].
    I.
    In a bad sense, that thinks himself above others, haughty, proud, arrogant, insolent, discourteous, uncivil, rude, supercilious, domineering (cf.: arrogans, insolens, fastidiosus, vanus, elatus): reges odisse superbos, Poët. ap. Cic. Att. 6, 3, 7:

    reges,

    Lucr. 5, 1222:

    domini,

    id. 2, 1091; Verg. A. 12, 236:

    juvenis,

    id. ib. 3, 326; 10, [p. 1805] 514:

    victor,

    id. G. 3, 226:

    non decet superbum esse hominem servom,

    Plaut. As. 2, 4, 64:

    freti virtute et viribus superbi,

    id. Am. 1, 1, 58:

    superbum se praebuit in fortunā,

    Cic. Att. 8, 4, 1:

    vide ne superbi (animi) sit aspernari ejusdem liberalitatem,

    id. Fam. 4, 9, 4:

    atque meo nunc Superbus incedis malo,

    Hor. Epod. 15, 18:

    licet superbus ambules pecuniā,

    id. ib. 4, 5:

    opibus superbi,

    Verg. A. 5, 268:

    utrum superbiorem te pecunia facit, an quod te imperator consulit,

    Cic. Fam. 7, 13, 1:

    laudato pavone superbior,

    Ov. M. 13, 802:

    homines superbissimi,

    Sall. J. 31, 12;

    Auct. B. Afr. 57, 6: eum, qui de suā unius sententiā omnia gerat, superbum judico magis quam sapientem,

    Liv. 44, 22, 11:

    non respondere vereor, ne superbum sit,

    id. 42, 40, 2.—In a pun on the literal meaning of super: Merc. Faciam ego te superbum, nisi hinc abis. So. Quonam modo? Merc. Auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero, I will make you, i. e. one who rides or is carried, rather than walks, Plaut. Am. 1, 1, 201.—
    b.
    Transf., of things concr. or abstr.:

    aures,

    Liv. 34, 5, 13:

    oculi,

    Ov. M. 6, 169:

    arces,

    Hor. Epod. 7, 5:

    postisque superbos Unguit amaracino,

    Lucr. 4, 1179:

    sceptra,

    id. 5, 1137:

    voces,

    id. 5, 1173:

    dens,

    delicate, fastidious, squeamish, Hor. S. 2, 6, 87:

    corpus,

    id. ib. 2, 2, 109:

    inguen,

    id. Epod. 8, 19:

    manus,

    Sen. Med. 205:

    vultus,

    id. Herc. Fur. 721:

    non est inhumana virtus neque immanis neque superba,

    Cic. Lael. 14, 50:

    victoria, quae naturā insolens et superba est,

    id. Marcell. 3, 9:

    pax,

    Liv. 9, 12, 1:

    jura,

    id. 31, 29, 9; cf.:

    superbissima lex,

    id. 4, 4, 10:

    mutatio vestis,

    id. 9, 18, 4:

    vita,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 48:

    aures quarum est judicium superbissimum,

    i. e. very severe, utterly impartial, Cic. Or. 44, 150:

    scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, superba responsa,

    uncivil, arrogant, id. Vatin. 3, 8:

    cujus tu superbissima decreta et preces repudiasti,

    id. Pis. 27, 64:

    ipsum dicendi genus nihil superbum, nihil elatum saltem ac sublime desideret,

    Quint. 6, 2, 19; cf. id. 11, 1, 37.—With foll. inf., Sil. 3, 374; 12, 433; 14, 646.— Neutr. absol.:

    reliqua multo major multitudo neque excluderetur suffragiis, ne superbum esset, nec valeret nimis, ne esset periculosum,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    superba loqui,

    Prop. 1, 10, 22.—Superbum est, with a subject-clause, Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45; Ov. M. 13, 17.—
    B.
    Sŭperbus, i, m., surname of the younger Tarquin, the last king of Rome, Cic. Rep. 2, 15, 28; id. Tusc. 1, 16, 38; Liv. 1, 49, 1; Ov. F. 2, 718 al.; cf. Cic. Rep. 1, 37, 58.—
    II.
    In a good sense, proud, superior, excellent, distinguished; splendid, magnificent, superb ( poet. and in post-Aug. prose):

    quae (virtus) inter hanc fortunam et illam superba incedit cum magno utriusque contemptu,

    Sen. Ep. 76, 21:

    populum late regem belloque superbum,

    Verg. A. 1, 21:

    animae virtute et factis,

    Sil. 10, 573:

    triumphus,

    Hor. C. 1, 35, 3; 1, 37, 31:

    merum,

    id. ib. 2, 14, 27; cf.:

    limina civium potentiorum,

    id. Epod. 2, 7:

    postes,

    id. C. 4, 15, 7:

    Tibur,

    Verg. A. 7, 630:

    Phoebe superbe lyrā,

    Tib. 4, 2, 22:

    sedes Dolopum,

    Verg. A. 2, 785; Cat. 64, 85:

    domus,

    Sen. Herc. Oet. 509:

    dapes,

    Mart. 3, 45, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Superba pira, an excellent kind of pear, perh. the muscatel, Col. 5, 10, 18; Plin. 15, 15, 16, § 54; cf. superbia, II. B.—
    2.
    Olivae, of a very large and plump kind, Plin. 15, 3, 4, § 17.—
    3.
    Herba = chamaemeli, App. Herb. 23.—Hence, adv. (acc. to I.), haughtily, proudly, superciliously.
    (α).
    Form sŭ-perbē, Plaut. Merc. 5, 4, 38; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 22; Lucr. 5, 1224:

    imperare,

    Caes. B. G. 1, 31 (with crudeliter); Liv. 2, 45, 6 (with insolenter); 37, 10, 2 (with contemptim); 24, 25, 8 (opp. humiliter); 9, 14;

    10, 10: Rhodii, superbe commemoratis meritis suis, etc.,

    id. 44, 14, 8.—
    (β).
    Form sŭperbĭter (anteclass.), Naev. and Afran. ap. Non. 515, 10 sq.; 516, 1; Enn. ap. Prisc. p. 1010 P. (Enn. p. 180, 40 Vahl.).—
    b.
    Comp.:

    superbius,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 11:

    preces alicujus superbius accipere,

    Tac. A. 2, 37.—
    c.
    Sup.:

    superbissime,

    Cic. Pis. 27, 64.

    Lewis & Short latin dictionary > Superbus

  • 47 superbus

    sŭperbus, a, um, adj. [super; cf. Gr. huperbios].
    I.
    In a bad sense, that thinks himself above others, haughty, proud, arrogant, insolent, discourteous, uncivil, rude, supercilious, domineering (cf.: arrogans, insolens, fastidiosus, vanus, elatus): reges odisse superbos, Poët. ap. Cic. Att. 6, 3, 7:

    reges,

    Lucr. 5, 1222:

    domini,

    id. 2, 1091; Verg. A. 12, 236:

    juvenis,

    id. ib. 3, 326; 10, [p. 1805] 514:

    victor,

    id. G. 3, 226:

    non decet superbum esse hominem servom,

    Plaut. As. 2, 4, 64:

    freti virtute et viribus superbi,

    id. Am. 1, 1, 58:

    superbum se praebuit in fortunā,

    Cic. Att. 8, 4, 1:

    vide ne superbi (animi) sit aspernari ejusdem liberalitatem,

    id. Fam. 4, 9, 4:

    atque meo nunc Superbus incedis malo,

    Hor. Epod. 15, 18:

    licet superbus ambules pecuniā,

    id. ib. 4, 5:

    opibus superbi,

    Verg. A. 5, 268:

    utrum superbiorem te pecunia facit, an quod te imperator consulit,

    Cic. Fam. 7, 13, 1:

    laudato pavone superbior,

    Ov. M. 13, 802:

    homines superbissimi,

    Sall. J. 31, 12;

    Auct. B. Afr. 57, 6: eum, qui de suā unius sententiā omnia gerat, superbum judico magis quam sapientem,

    Liv. 44, 22, 11:

    non respondere vereor, ne superbum sit,

    id. 42, 40, 2.—In a pun on the literal meaning of super: Merc. Faciam ego te superbum, nisi hinc abis. So. Quonam modo? Merc. Auferere, non abibis, si ego fustem sumpsero, I will make you, i. e. one who rides or is carried, rather than walks, Plaut. Am. 1, 1, 201.—
    b.
    Transf., of things concr. or abstr.:

    aures,

    Liv. 34, 5, 13:

    oculi,

    Ov. M. 6, 169:

    arces,

    Hor. Epod. 7, 5:

    postisque superbos Unguit amaracino,

    Lucr. 4, 1179:

    sceptra,

    id. 5, 1137:

    voces,

    id. 5, 1173:

    dens,

    delicate, fastidious, squeamish, Hor. S. 2, 6, 87:

    corpus,

    id. ib. 2, 2, 109:

    inguen,

    id. Epod. 8, 19:

    manus,

    Sen. Med. 205:

    vultus,

    id. Herc. Fur. 721:

    non est inhumana virtus neque immanis neque superba,

    Cic. Lael. 14, 50:

    victoria, quae naturā insolens et superba est,

    id. Marcell. 3, 9:

    pax,

    Liv. 9, 12, 1:

    jura,

    id. 31, 29, 9; cf.:

    superbissima lex,

    id. 4, 4, 10:

    mutatio vestis,

    id. 9, 18, 4:

    vita,

    Prop. 3, 11 (4, 10), 48:

    aures quarum est judicium superbissimum,

    i. e. very severe, utterly impartial, Cic. Or. 44, 150:

    scilicet aspera mea natura, difficilis aditus, superba responsa,

    uncivil, arrogant, id. Vatin. 3, 8:

    cujus tu superbissima decreta et preces repudiasti,

    id. Pis. 27, 64:

    ipsum dicendi genus nihil superbum, nihil elatum saltem ac sublime desideret,

    Quint. 6, 2, 19; cf. id. 11, 1, 37.—With foll. inf., Sil. 3, 374; 12, 433; 14, 646.— Neutr. absol.:

    reliqua multo major multitudo neque excluderetur suffragiis, ne superbum esset, nec valeret nimis, ne esset periculosum,

    Cic. Rep. 2, 22, 39:

    superba loqui,

    Prop. 1, 10, 22.—Superbum est, with a subject-clause, Cic. Verr. 2, 4, 20, § 45; Ov. M. 13, 17.—
    B.
    Sŭperbus, i, m., surname of the younger Tarquin, the last king of Rome, Cic. Rep. 2, 15, 28; id. Tusc. 1, 16, 38; Liv. 1, 49, 1; Ov. F. 2, 718 al.; cf. Cic. Rep. 1, 37, 58.—
    II.
    In a good sense, proud, superior, excellent, distinguished; splendid, magnificent, superb ( poet. and in post-Aug. prose):

    quae (virtus) inter hanc fortunam et illam superba incedit cum magno utriusque contemptu,

    Sen. Ep. 76, 21:

    populum late regem belloque superbum,

    Verg. A. 1, 21:

    animae virtute et factis,

    Sil. 10, 573:

    triumphus,

    Hor. C. 1, 35, 3; 1, 37, 31:

    merum,

    id. ib. 2, 14, 27; cf.:

    limina civium potentiorum,

    id. Epod. 2, 7:

    postes,

    id. C. 4, 15, 7:

    Tibur,

    Verg. A. 7, 630:

    Phoebe superbe lyrā,

    Tib. 4, 2, 22:

    sedes Dolopum,

    Verg. A. 2, 785; Cat. 64, 85:

    domus,

    Sen. Herc. Oet. 509:

    dapes,

    Mart. 3, 45, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Superba pira, an excellent kind of pear, perh. the muscatel, Col. 5, 10, 18; Plin. 15, 15, 16, § 54; cf. superbia, II. B.—
    2.
    Olivae, of a very large and plump kind, Plin. 15, 3, 4, § 17.—
    3.
    Herba = chamaemeli, App. Herb. 23.—Hence, adv. (acc. to I.), haughtily, proudly, superciliously.
    (α).
    Form sŭ-perbē, Plaut. Merc. 5, 4, 38; Ter. Phorm. 5, 7 (8), 22; Lucr. 5, 1224:

    imperare,

    Caes. B. G. 1, 31 (with crudeliter); Liv. 2, 45, 6 (with insolenter); 37, 10, 2 (with contemptim); 24, 25, 8 (opp. humiliter); 9, 14;

    10, 10: Rhodii, superbe commemoratis meritis suis, etc.,

    id. 44, 14, 8.—
    (β).
    Form sŭperbĭter (anteclass.), Naev. and Afran. ap. Non. 515, 10 sq.; 516, 1; Enn. ap. Prisc. p. 1010 P. (Enn. p. 180, 40 Vahl.).—
    b.
    Comp.:

    superbius,

    Cic. Imp. Pomp. 5, 11:

    preces alicujus superbius accipere,

    Tac. A. 2, 37.—
    c.
    Sup.:

    superbissime,

    Cic. Pis. 27, 64.

    Lewis & Short latin dictionary > superbus

  • 48 superciliosus

    sŭpercĭlĭōsus, a, um, adj. [supercilium], haughty, disdainful, supercilious; censorious, severe (post-Aug. and very rare), Sen. Ep. 123, 11; Arn. 1, 8; Mart. Cap. 8, § 809.

    Lewis & Short latin dictionary > superciliosus

  • 49 supinum

    sŭpīnus, a, um, adj. [from sub; cf. huptios, from hupo, hupai], backwards, bent backwards, thrown backwards, lying on the back, supine (opp. pronus, cernuus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (freq. and class.), of persons:

    stertitque supinus,

    Hor. S. 1, 5, 19; Suet. Aug. 16; id. Claud. 33: pater excitat supinum juvenem, i. e in bed, Juv. 14, 190.—Of animals, parts of the body, etc.:

    animal omne, ut vult, ita utitur motu sui corporis, prono, obliquo, supino,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    refracta videntur omnia converti sursumque supina reverti,

    Lucr. 4, 441:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    cubitus,

    a lying on the back, Plin. 28, 4, 14, § 54:

    caput,

    thrown back, Quint. 11, 3, 69:

    cervix,

    id. 11, 3, 82:

    vultus,

    id. 1, 11, 9:

    ora,

    Cic. Univ. 14:

    venter,

    Hor. S. 1, 5, 85:

    testudines,

    Plin. 32, 4, 14, § 41:

    apes,

    id. 11, 8, 8, § 19:

    pugnans falce supinā,

    Juv. 8, 201: tendoque supinas Ad caelum cum voce manus, i. e. with the open palms turned upwards (a gesture of one praying), Verg. A. 3, 176; so,

    manus,

    Ov. M. 8, 681; Liv. 3, 50; 26, 9; Curt. 6, 6, 34; Suet. Vit. 7; Hor. C. 3, 23, 1; Quint. 11, 3, 99:

    cornua aliis adunca, aliis redunca, supina, convexa,

    Plin. 11, 37, 45, § 125:

    cathedra,

    an easy chair with an inclined back, id. 16, 37, 68, § 174: jactus, a [p. 1813] throwing up, Liv. 30, 10, 13: signis supinis, lowered (opp. erectis), Spart. Sev. 7.— Comp.:

    in arborum tonsurā supiniore,

    Plin. 17, 23, 35, § 214. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of motion, backwards, going back, retrograde ( poet.):

    nec redit in fontes unda supina suos,

    Ov. Med. Fac. 40:

    cursus fluminum,

    id. P. 4, 5, 43:

    carmen,

    i. e. that can be read backwards in the same metre, Mart. 2, 86, 1.—
    2.
    Of localities.
    a.
    Sloping, inclined (not in Cic.;

    syn. declivis): tabulae scheda,

    Plin. 13, 12, 23, § 77:

    scandenti circa ima labor est... si haec jam lenius supina evaseris,

    Quint. 12, 10, 79:

    per supinam vallem fusi,

    Liv. 4, 46, 5; 6, 24, 3; 7, 24, 5:

    sin tumulis adclive solum collisque supinos (metabere),

    Verg. G. 2, 276:

    per supina camporum,

    undulating, Amm. 22, 15, 7. —
    b.
    Stretched out, extended:

    Tibur,

    Hor. C. 3, 4, 23:

    solum,

    Plin. Pan. 30, 4:

    mare,

    Plin. 9, 2, 1, § 2:

    vindemia,

    id. 17, 22, 35, § 185. —
    II.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Of the mind.
    1.
    Careless, thoughtless, heedless, negligent, indolent, supine:

    otiosi et supini (oratores),

    Quint. 10, 2, 17 Spald.:

    supini securique,

    id. 11, 3, 3; Dig. 18, 1, 15:

    animus,

    Cat. 17, 25:

    Maecenas,

    Juv. 1, 66:

    auris,

    Mart. 6, 42, 22:

    compositio (with tarda),

    Quint. 9, 4, 137:

    ignorantia,

    Dig. 22, 6, 6; Quint. 12, 10, 79. — Comp.:

    deliciae supiniores,

    Mart. 2, 6, 13. —
    2.
    With head thrown back, haughty, proud:

    haec et talia dum refert supinus,

    Mart. 5, 8, 10; Pers. 1, 129.—
    B.
    In later gram. lang. sŭpīnum (sc. verbum).
    1.
    The verbal form in um and u, the supine (perh. because, although furnished with substantive case-endings, it rests or falls back on the verb), Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 811 ib. (called in Quint. 1, 4, 29, verba participialia).—
    2.
    The verbal form in andum and endum, the gerund, Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 823 ib. — Hence, * adv.: sŭpīnē (acc. to II. A. 1.), carelessly, negligently:

    beneficium accipere,

    Sen. Ben. 2, 24, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > supinum

  • 50 supinus

    sŭpīnus, a, um, adj. [from sub; cf. huptios, from hupo, hupai], backwards, bent backwards, thrown backwards, lying on the back, supine (opp. pronus, cernuus).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (freq. and class.), of persons:

    stertitque supinus,

    Hor. S. 1, 5, 19; Suet. Aug. 16; id. Claud. 33: pater excitat supinum juvenem, i. e in bed, Juv. 14, 190.—Of animals, parts of the body, etc.:

    animal omne, ut vult, ita utitur motu sui corporis, prono, obliquo, supino,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    refracta videntur omnia converti sursumque supina reverti,

    Lucr. 4, 441:

    quid nunc supina sursum in caelum conspicis?

    Plaut. Cist. 2, 3, 78:

    cubitus,

    a lying on the back, Plin. 28, 4, 14, § 54:

    caput,

    thrown back, Quint. 11, 3, 69:

    cervix,

    id. 11, 3, 82:

    vultus,

    id. 1, 11, 9:

    ora,

    Cic. Univ. 14:

    venter,

    Hor. S. 1, 5, 85:

    testudines,

    Plin. 32, 4, 14, § 41:

    apes,

    id. 11, 8, 8, § 19:

    pugnans falce supinā,

    Juv. 8, 201: tendoque supinas Ad caelum cum voce manus, i. e. with the open palms turned upwards (a gesture of one praying), Verg. A. 3, 176; so,

    manus,

    Ov. M. 8, 681; Liv. 3, 50; 26, 9; Curt. 6, 6, 34; Suet. Vit. 7; Hor. C. 3, 23, 1; Quint. 11, 3, 99:

    cornua aliis adunca, aliis redunca, supina, convexa,

    Plin. 11, 37, 45, § 125:

    cathedra,

    an easy chair with an inclined back, id. 16, 37, 68, § 174: jactus, a [p. 1813] throwing up, Liv. 30, 10, 13: signis supinis, lowered (opp. erectis), Spart. Sev. 7.— Comp.:

    in arborum tonsurā supiniore,

    Plin. 17, 23, 35, § 214. —
    B.
    In partic.
    1.
    Of motion, backwards, going back, retrograde ( poet.):

    nec redit in fontes unda supina suos,

    Ov. Med. Fac. 40:

    cursus fluminum,

    id. P. 4, 5, 43:

    carmen,

    i. e. that can be read backwards in the same metre, Mart. 2, 86, 1.—
    2.
    Of localities.
    a.
    Sloping, inclined (not in Cic.;

    syn. declivis): tabulae scheda,

    Plin. 13, 12, 23, § 77:

    scandenti circa ima labor est... si haec jam lenius supina evaseris,

    Quint. 12, 10, 79:

    per supinam vallem fusi,

    Liv. 4, 46, 5; 6, 24, 3; 7, 24, 5:

    sin tumulis adclive solum collisque supinos (metabere),

    Verg. G. 2, 276:

    per supina camporum,

    undulating, Amm. 22, 15, 7. —
    b.
    Stretched out, extended:

    Tibur,

    Hor. C. 3, 4, 23:

    solum,

    Plin. Pan. 30, 4:

    mare,

    Plin. 9, 2, 1, § 2:

    vindemia,

    id. 17, 22, 35, § 185. —
    II.
    Trop. ( poet. and in post-Aug. prose).
    A.
    Of the mind.
    1.
    Careless, thoughtless, heedless, negligent, indolent, supine:

    otiosi et supini (oratores),

    Quint. 10, 2, 17 Spald.:

    supini securique,

    id. 11, 3, 3; Dig. 18, 1, 15:

    animus,

    Cat. 17, 25:

    Maecenas,

    Juv. 1, 66:

    auris,

    Mart. 6, 42, 22:

    compositio (with tarda),

    Quint. 9, 4, 137:

    ignorantia,

    Dig. 22, 6, 6; Quint. 12, 10, 79. — Comp.:

    deliciae supiniores,

    Mart. 2, 6, 13. —
    2.
    With head thrown back, haughty, proud:

    haec et talia dum refert supinus,

    Mart. 5, 8, 10; Pers. 1, 129.—
    B.
    In later gram. lang. sŭpīnum (sc. verbum).
    1.
    The verbal form in um and u, the supine (perh. because, although furnished with substantive case-endings, it rests or falls back on the verb), Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 811 ib. (called in Quint. 1, 4, 29, verba participialia).—
    2.
    The verbal form in andum and endum, the gerund, Charis. p. 153 P.; Prisc. p. 823 ib. — Hence, * adv.: sŭpīnē (acc. to II. A. 1.), carelessly, negligently:

    beneficium accipere,

    Sen. Ben. 2, 24, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > supinus

  • 51 tollo

    tollo, sustŭli, sublātum, 3, v. a. ( perf. tollit, Pers. 4, 2:

    tollisse,

    Dig. 46, 4, 13) [root Sanscr. tul-, tulajāmi, lift up, weigh; Gr. tal-, tel, in tlênai, talanton; cf.: tuli, tlātus (latus), tolerare], to lift or take up, to raise, always with the predom. idea of motion upwards or of removal from a former situation.
    I.
    To lift up, raise up, elevate, exalt, etc. (syn.: effero, elevo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: unus erit quem tu tolles in caerula caeli templa, Enn. ap. Varr. L. L. 7, § 6 Müll. (Ann. v. 66 Vahl.): pileum ad caelum tollit, Plaut. Fragm. ap. Non. 220, 15:

    fulgor ibi ad caelum se tollit,

    Lucr. 2, 325;

    for which also: aliquem tollere in caelum,

    Cic. Phil. 11, 10, 24:

    quem (Herculem) in caelum ista ipsa sustulit fortitudo,

    id. Tusc. 4, 22, 50; id. Rep. 1, 16, 25:

    tollam ego ted in collum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 42:

    Phaëthon optavit, ut in currum patris tolleretur: sublatus est,

    Cic. Off. 3, 25, 94; cf. id. N. D. 3, 31, 76:

    aliquem in equum,

    id. Deiot. 10, 28:

    quos in crucem sustulit,

    id. Verr. 2, 1, 3, § 7:

    aliquem in crucem,

    id. ib. 2, 1, 5, §

    13: aquila in sublime sustulit testudinem,

    Phaedr. 2, 6, 4:

    in arduos Tollor Sabinos,

    Hor. C. 3, 4, 22 et saep.:

    ut me hic jacentem aliquis tollat,

    Plaut. Ps. 5, 1, 2; so,

    jacentes,

    id. Most. 1, 4, 17: mulum suum tollebat Fufius, lifted up, raised up, Varr. ap. Plin. 7, 20, 19, § 83:

    nequeo caput tollere,

    Plaut. Truc. 2, 6, 45:

    sustulimus manus et ego et Balbus,

    Cic. Fam. 7, 5, 2:

    manus,

    id. Verr. 2, 4, 3, § 5:

    gradum,

    Plaut. Bacch. 3, 6, 6: scorpius caudā sublatā, Lucil. ap. Non. 385, 31:

    lubrica convolvit sublato pectore terga (coluber),

    Verg. A. 2, 474:

    terrā,

    Ov. M. 15, 192:

    de terrā,

    Cic. Caecin. 21, 60:

    se tollere a terrā,

    id. Tusc. 5, 13, 37:

    ignis e speculā sublatus,

    id. Verr. 2, 5, 35, § 93.—
    2.
    In partic.
    a.
    Tollere liberos, to take up, i. e. to accept, acknowledge; and so, to raise up, bring up, educate as one's own (from the custom of laying new-born children on the ground at the father's feet; cf.

    suscipio): quod erit natum, tollito,

    Plaut. Am. 1, 3, 3:

    puerum,

    id. Men. prol. 33; Enn. ap. Cic. Div. 1, 21, 42 (Trag. v. 67 Vahl.):

    natum filium,

    Quint. 4, 2, 42:

    nothum,

    id. 3, 6, 97:

    puellam,

    Ter. Heaut. 4, 1, 15; cf. id. And. 1, 3, 14.—Also of the mother:

    si quod peperissem, id educarem ac tollerem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 45.—
    (β).
    Transf., in gen., to get, beget a child:

    qui ex Fadiā sustulerit liberos,

    Cic. Phil. 13, 10, 23:

    decessit morbo aquae intercutis, sublato filio Nerone ex Agrippinā,

    Suet. Ner. 5 fin.
    b.
    Nautical t. t.: tollere ancoras, to lift the anchor, weigh anchor; esp. in part. pass.:

    sublatis ancoris,

    Caes. B. G. 4, 23; id. B. C. 1, 31; Liv. 22, 19, 6. —
    (β).
    Transf. out of the nautical sphere, to break up, proceed:

    si vultis ancoras tollere,

    Varr. R. R. 3, 17, 1.—
    c.
    To build, raise, erect:

    tollam altius tectum,

    Cic. Har. Resp. 15, 33:

    si juxta habeas aedificia, eaque jure tuo altius tollas,

    Dig. 39, 2, 26.—
    d.
    To take on board, carry, of vessels or vehicles:

    navem, metretas quae trecentas tolleret, parasse,

    Plaut. Merc. 1, 1, 75:

    naves, quae equites sustulerant,

    Caes. B. G. 4, 28:

    altera navis ducentos ex legione tironum sustulerat,

    id. B. C. 3, 28;

    Auct. B. Afr. 54: tollite me, Teucri,

    Verg. A. 3, 601:

    ut se sublatum in lembum ad Cotym deveheret,

    Liv. 45, 6, 2:

    Maecenas me tollere raedā vellet,

    Hor. S. 2, 6, 42:

    Talem te Bacchus... sustulit in currus,

    Ov. A. A. 3, 157. —
    B.
    Trop.
    1.
    To raise, lift, lift up, elevate, set up, etc.: tollitur in caelum clamor exortus utrimque, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 422 Vahl.):

    clamorem in caelum,

    Verg. A. 11, 745:

    clamores ad sidera,

    id. ib. 2, 222; cf.:

    clamor magnus se tollit ad auras,

    rises, id. ib. 11, 455:

    clamor a vigilibus tollitur,

    Cic. Verr. 2, 4, 43, § 94:

    clamorem,

    Flor. 3, 8, 6:

    cachinnum,

    Cic. Fat. 5, 10:

    risum,

    Hor. A. P. 381: litterulae meae tui desiderio oblanguerunt: hac tamen epistulā oculos paulum sustulerunt, have opened [p. 1877] their eyes again, have reanimated them, Cic. Fam. 16, 10, 2.—Esp. with animos: ne in secunda tollere animos et in mala demittere, to elevate, Lucil. ap. Non. 286, 6:

    animos,

    Plaut. Truc. 2, 8, 10; Ter. Hec. 3, 5, 57:

    animos alicui,

    to raise, excite, animate, Liv. 3, 67, 6:

    nec dubium est quin omnis Hispania sublatura animos fuerit,

    id. 35, 1, 3;

    opp. abicere animos,

    Sen. Ben. 3, 28, 7:

    aliquid dicendo augere et tollere altius (opp. extenuare et abicere),

    Cic. de Or. 3, 26, 104:

    ad caelum te tollimus verissimis ac justissimis laudibus,

    id. Fam. 15, 9, 1:

    monumentum illud, quod tu tollere laudibus solebas,

    id. Att. 4, 16, 8 (14):

    nostras laudes in astra,

    id. ib. 2, 25, 1:

    Daphnim tuum ad astra,

    Verg. E. 5, 51:

    tergeminis tollere honoribus,

    Hor. C. 1, 1, 8:

    vos Tempe tollite laudibus,

    id. ib. 1, 21, 9 (cf. also Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; v. infra, II. A. 2.):

    supra modum se tollens oratio,

    Quint. 4, 2, 61; cf.:

    se eadem geometria tollit ad rationem usque mundi,

    id. 1, 10, 46; 1, 2, 26:

    amicum Tollere (i. q. consolari),

    to cheer up, console, Hor. S. 2, 8, 61.—
    2.
    To take on one, assume, bear, endure:

    providere non solum quid oneris in praesentia tollant,

    Cic. Verr. 2, 3, 1, § 1:

    at Apollodorus poenas sustulit,

    id. N. D. 3, 33, 82. —
    II.
    To take up a thing from its place, to take away, remove, to bear or carry away, make way with, take away with one (syn.: aufero, adimo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    frumentum de areā,

    Cic. Verr. 2, 3, 14, § 36:

    solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

    id. Lael. 13, 47:

    ut aliquis nos deus ex hac hominum frequentiā tolleret,

    id. ib. 23, 87:

    simulacra ex delubris,

    id. Div. in Caecil. 1, 3; so,

    pecunias e fano,

    Caes. B. C. 3, 105:

    sphaeram ex urbe (Syracusis),

    Cic. Rep. 1, 14, 21:

    praedam,

    Caes. B. G. 7, 14:

    posita,

    id. ib. 6, 17:

    patinam,

    Hor. S. 1, 3, 80; cf.:

    his sublatis,

    id. ib. 2, 8, 10:

    mensam tolli jubet,

    Cic. Pis. 27, 67:

    me per hostes Denso paventem sustulit aëre,

    Hor. C. 2, 7, 14:

    jubet sublata reponi Pocula,

    Verg. A. 8, 175:

    cuncta,

    id. ib. 8, 439:

    tecum me tolle per undas,

    id. ib. 6, 370:

    me quoque tolle simul,

    Ov. M. 11, 441:

    tollite me, Libyes, comitem poenaeque necisque,

    Sil. 6, 500.—
    2.
    In partic.
    a.
    Pregn., to take off, carry off, make away with, to kill, destroy, ruin, etc.:

    aliquem de medio,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquem e medio,

    Liv. 24, 6, 1:

    aliquem ferro, veneno,

    Cic. N. D. 3, 33, 81:

    Titanas fulmine (Juppiter),

    Hor. C. 3, 4, 44: quem febris una potuit tollere, Lucil. ap. Non. 406, 25:

    me truncus illapsus cerebro Sustulerat, nisi, etc.,

    Hor. C. 2, 17, 28:

    tollet anum vitiato melle cicuta,

    id. S. 2, 1, 56:

    sorbitio tollit quem dira cicutae,

    Pers. 4, 2:

    majores nostri Carthaginem et Numantiam funditus sustulerunt,

    laid waste, Cic. Off. 1, 11, 35:

    ademptus Hector Tradidit fessis leviora tolli Pergama Graiis,

    Hor. C. 2, 4, 11.—In a play with I. B. supra: te dixisse, laudandum adulescentem (Caesarem), ornandum, tollendum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 20, 1; cf.:

    se non esse commissurum, ut tolli posset,

    id. ib. 11, 20, 1.—
    b.
    Milit. t. t.: tollere signa, to break up for marching, to decamp, Caes. B. C. 2, 20; Auct. B. Alex. 57, 1.—
    B.
    Trop., to do away with, remove; to abolish, annul, abrogate, cancel (very freq., esp. in Cic.;

    syn.: oblittero, aboleo): rei memoriam tollere ac delere,

    Cic. Quint. 21, 70; cf.

    metum,

    id. Rosc. Am. 2, 6:

    sublatā benevolentiā amicitiae nomen tollitur,

    id. Lael. 5, 19; cf.:

    maximum ornamentum amicitiae tollit, qui ex eā tollit verecundiam,

    id. ib. 22, 82:

    dubitationem,

    id. Rep. 1, 7, 12:

    errorem,

    id. ib. 1, 24, 38:

    librariorum menda,

    id. Att. 13, 23, 2:

    ut id nomen ex omnibus libris tollatur,

    id. ib. 13, 44, 3:

    legem,

    id. Leg. 2, 12, 31:

    veteres leges novis legibus,

    id. de Or. 1, 58, 247:

    dictaturam funditus ex re publicā,

    id. Phil. 1, 1, 3:

    sublato Areopago,

    id. Rep. 1, 27, 43:

    deos,

    to deny the existence of, id. N. D. 1, 30, 85; id. Ac. 2, 11, 33:

    diem,

    to consume in speechmaking, id. Leg. 3, 18, 40; id. Dom. 17, 45:

    morbus facile tollitur,

    is removed, Cels. 2, 14; 4, 18; so,

    dolores et tumores,

    Plin. 26, 12, 75, § 122:

    foeditates cicatricum maculasque,

    id. 33, 6, 35, § 110:

    muliebrem luctum,

    Hor. Epod. 16, 39:

    querelas,

    id. Ep. 1, 12, 3.—Hence,

    sublātus

    , a, um, P. a. (acc. to I. B.), elated, proud, haughty (rare):

    quo proelio sublati Helvetii,

    Caes. B. G. 1, 15:

    hac victoriā,

    id. ib. 5, 38: quibus omnibus rebus, id. B. C. 2, 37:

    rebus secundis,

    Verg. A. 10, 502:

    gloriā,

    Tac. A. 13, 11 et saep.:

    fidens magis et sublatior ardet,

    Ov. Hal. 54. — Adv.:

    sublātē

    , highly, loftily. *
    1.
    Lit.:

    Nilus diebus centum sublatius fluens, minuitur postea,

    higher, Amm. 22, 15, 12. —
    2.
    Trop.:

    sublate ampleque dicere (opp. attenuate presseque),

    loftily, with elevation, Cic. Brut. 55, 201:

    sublatius dicere,

    more proudly, id. Dom. 36, 95:

    sublatius insolescentes,

    Amm. 15, 12, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > tollo

  • 52 tumidus

    tŭmĭdus, a, um, adj. [tumeo], swollen, swelling, rising high, protuberant, tumid (class.).
    I.
    Lit.:

    membrum tumidum ac turgidum,

    Cic. Tusc. 3, 9, 19:

    serpens inflato collo, tumidis cervicibus,

    id. Vatin. 2, 4:

    Python,

    Ov. M. 1, 460:

    Echidnae,

    id. ib. 10, 313:

    venter,

    id. Am. 2, 14, 15:

    papillae,

    id. R. Am. 338:

    virginitas,

    i. e. with swelling breasts, Stat. Th. 2, 204:

    mare,

    Verg. A. 8, 671:

    aequor,

    id. ib. 3, 157; Ov. M. 14, 544:

    fluctus,

    id. ib. 11, 480:

    Nilus,

    Hor. C. 3, 3, 48:

    vela,

    id. Ep. 2, 2, 201:

    montes,

    Ov. Am. 2, 16, 51:

    terrae Germaniae,

    Tac. A. 2, 23 Ritter; cf.

    Nipperd. ad loc. (Halm, umidis): crudi tumidique lavemur,

    i. e. swollen, stuffed with food, Hor. Ep. 1, 6, 61.— Comp.:

    oculi,

    Cels. 2, 6:

    humus,

    Col. 4, 1, 3.—
    II.
    Trop.
    A.
    Swollen or swelling with passionate excitement; excited, incensed, enraged, exasperated; puffed up, elated, haughty, arrogant; restless, violent, ready to break out (mostly poet.; not in Cic.);

    with anger: tumida ex irā tum corda residunt,

    Verg. A. 6, 407:

    ōs,

    Hor. A. P. 94:

    es tumidus genitoris imagine falsi,

    Ov. M. 1, 754.—With pride, Ov. M. 8, 396; 8, 495; Hor. S. 1, 7, 7:

    sermo,

    id. ib. 2, 5, 98:

    minae,

    id. C. 4, 3, 8:

    cum tumidum est cor,

    i. e. swells with ambition, Hor. S. 2, 3, 213:

    tumidi minantur,

    swelling with rage, Stat. Achill. 1, 155:

    ingenia genti tumida,

    Just. 41, 3, 7:

    tumidae gentium inflataeque cervices,

    Flor. 4, 12, 2:

    quem tumidum ac sui jactantem et ambitiosum institorem eloquentiae videat,

    Quint. 11, 1, 50.— Sup.:

    (Alexander) tumidissimum animal,

    most arrogant, Sen. Ben. 2, 16, 2:

    Eridani tumidissimus accola Celtae,

    most seditious, Sil. 11, 25.—
    B.
    Of style, etc.
    1.
    Of the orator himself, bombastic, pompous:

    fiunt pro grandibus tumidi,

    Quint. 10, 2, 16:

    quem (Ciceronem) et suorum homines temporum incessere audebant ut tumidiorem, ut Asianum et redundantem,

    id. 12, 10, 12.—
    2.
    Of speech, inflated, turgid, tumid, bombastic:

    non negaverim et totam Asiae regionem inaniora parere ingenia et nostrorum tumidiorem sermonem esse,

    Liv. 45, 23, 16:

    quod alibi magnificum, tumidum alibi,

    Quint. 8, 3, 18:

    visus es mihi in scriptis meis annotasse quaedam ut tumida, quae ego sublimia arbitrabar,

    Plin. Ep. 9, 26, 5; 7, 12, 4; Quint. 8, 3, 13; 8, 3, 56; 2, 5, 10:

    sufflati atque tumidi,

    Gell. 7, 14, 5.— Comp.:

    tumidior sermo,

    Liv. 45, 23, 16:

    ut tibi tumidius videretur, quod est sonantius et elatius,

    Plin. Ep. 7, 12, 4:

    fuisset tumidius, si, etc.,

    Quint. 11, 1, 28.—
    III.
    Act., puffing up, causing to swell:

    tumidoque inflatur carbasus Austro,

    Verg. A. 3, 357 Forbig. ad loc.:

    nec tumidos causabitur Euros,

    Ov. Am. 1, 9, 13.— Trop.:

    Qui nunc in tumidum jactando venit honorem,

    Prop. 2, 24, 31 (3, 16, 15) Paley ad loc.—Hence, adv.: tŭmĭdē (acc. to II. A.), haughtily, pompously:

    tumidissime dixit Murrhedius,

    Sen. Contr. 4, 25 fin.

    Lewis & Short latin dictionary > tumidus

См. также в других словарях:

  • Haughty — Haugh ty (h[add] t[y^]), a. [Compar. {Haughtier} (h[add] t[i^]*[ e]r); superl. {Haughtiest}.] [OE. hautein, F. hautain, fr. haut high, OF. also halt, fr. L. altus. See {Altitude}.] [1913 Webster] 1. High; lofty; bold. [Obs. or Archaic] [1913… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • haughty — [hôt′ē] adj. haughtier, haughtiest [ME haut, high, haughty < OFr, high < altus (with h after Frank * hoh, high) + Y3: gh prob. inserted by analogy with NAUGHTY] 1. having or showing great pride in oneself and disdain, contempt, or scorn for …   English World dictionary

  • haughty — index cynical, disdainful, impertinent (insolent), inflated (vain), insolent, orgulous, presumptuou …   Law dictionary

  • haughty — (adj.) 1520s, an extension of HAUGHT (Cf. haught) (q.v.) high in one s own estimation by addition of Y (Cf. y) (2) on model of might/mighty, naught/naughty, etc. Middle English also had hautif in this sense (mid 15c., from O.Fr. hautif). Related …   Etymology dictionary

  • haughty — *proud, arrogant, insolent, lordly, overbearing, supercilious, disdainful Analogous words: aloof, detached, *indifferent: vain, vainglorious, proud (see under PRIDE n): contemptuous, scornful (see corresponding nouns at DESPISE) Antonyms: lowly… …   New Dictionary of Synonyms

  • haughty — [adj] arrogant assuming, cavalier*, conceited, contemptuous, detached, disdainful, distant, egotistic, egotistical, high, high and mighty*, hoity toity*, imperious, indifferent, lofty, on high horse*, overbearing, overweening, proud, reserved,… …   New thesaurus

  • haughty — ► ADJECTIVE (haughtier, haughtiest) ▪ arrogantly superior and disdainful. DERIVATIVES haughtily adverb haughtiness noun. ORIGIN Old French hault high from Latin altus …   English terms dictionary

  • haughty — UK [ˈhɔːtɪ] / US [ˈhɔtɪ] adjective Word forms haughty : adjective haughty comparative haughtier superlative haughtiest proud and unfriendly a haughty expression Derived words: haughtily adverb haughtiness noun uncountable …   English dictionary

  • haughty — haughtily, adv. haughtiness, n. /haw tee/, adj., haughtier, haughtiest. 1. disdainfully proud; snobbish; scornfully arrogant; supercilious: haughty aristocrats; a haughty salesclerk. 2. Archaic. lofty or noble; exalted. [1520 30; obs. haught (sp …   Universalium

  • haughty — haugh|ty [ˈho:ti US ˈho: ] adj [Date: 1500 1600; Origin: haught haughty (15 19 centuries), from French haut high ] behaving in a proud unfriendly way →↑stuck up ▪ a haughty laugh >haughtily adv >haughtiness n [U] …   Dictionary of contemporary English

  • haughty — [16] To be haughty is to be ‘above oneself’, or, to put it another way, to be ‘on one’s high horse’. For etymologically, haughty means simply ‘high’. It is an alteration of an earlier, now dead English adjective haught, which was borrowed from… …   The Hutchinson dictionary of word origins

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»