Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

ferre+gressūs

  • 1 fero

    fĕro, tuli, latum, ferre (ante-class. redupl. form in the tempp. perff.:

    tetuli,

    Plaut. Am. 2, 2, 84; 168; id. Men. 4, 2, 25; 66; id. Rud. prol. 68: tetulisti, Att. and Caecil. ap. Non. 178, 17 sq.:

    tetulit,

    Plaut. Most. 2, 2, 40; id. Men. 2, 3, 30; Ter. And. 5, 1, 13:

    tetulerunt,

    Lucr. 6, § 672:

    tetulissem,

    Ter. And. 4, 5, 13:

    tetulisse,

    Plaut. Rud. 4, 1, 2:

    tetulero,

    id. Cist. 3, 19:

    tetulerit,

    id. Poen. 3, 1, 58; id. Rud. 4, 3, 101), v. a. and n. [a wide-spread root; Sanscr. bhar-, carry, bharas, burden; Gr. pherô; Goth. bar, bairo, bear, produce, whence barn, child; Anglo-Saxon beran, whence Engl. bear, birth; cf. Curt. Gr. Etym. p. 300; Fick, Vergl. Wort. p. 135. The perf. forms, tuli, etc., from the root tul-, tol-; Sanscr. tol-jami, lift, weigh; Gr. tlênai, endure, cf. talas, talanton; Lat. tollo, tolerare, (t)latus, etc. Cf. Goth. thulan, Germ. dulden, Geduld; Anglo-Sax. tholian, suffer. Supine latum, i. e. tlatum; cf. supra; v. Curt. Gr. Etym. p. 220; Corss. Ausspr. 2, 73], to bear, carry, bring. (For syn. cf.: gero, porto, bajulo, veho; effero, infero; tolero, patior, sino, permitto, etc.)
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    ferri proprie dicimus, quae quis suo corpore bajulat, portari ea, quae quis in jumento secum ducit, agi ea, quae animalia sunt,

    Dig. 50, 16, 235: oneris quidvis feret, Ter. Ph. 3, 3, 29:

    quin te in fundo conspicer fodere aut arare aut aliquid ferre,

    id. Heaut. 1, 1, 17:

    numerus eorum, qui arma ferre possent,

    Caes. B. G. 1, 29, 1:

    arma et vallum,

    Hor. Epod. 9, 13:

    sacra Junonis,

    id. S. 1, 3, 11:

    cadaver nudis humeris (heres),

    id. ib. 2, 5, 86:

    argentum ad aliquem,

    Plaut. As. 3, 3, 142; cf.:

    symbolum filio,

    id. Bacch. 2, 3, 30:

    olera et pisciculos minutos ferre obolo in cenam seni,

    Ter. And. 2, 2, 32; cf.:

    vina et unguenta et flores,

    Hor. C. 2, 3, 14:

    discerpta ferentes Memora gruis,

    id. S. 2, 8, 86; cf.:

    talos, nucesque sinu laxo,

    id. ib. 2, 3, 172:

    in Capitolium faces,

    Cic. Lael. 11, 37:

    iste operta lectica latus per oppidum est ut mortuus,

    id. Phil. 2, 41, 106:

    lectica in Capitolium latus est,

    Suet. Claud. 2:

    circa judices latus (puer),

    Quint. 6, 1, 47:

    prae se ferens (in essedo) Darium puerum,

    Suet. Calig. 19.— Poet. with inf.:

    natum ad Stygios iterum fero mergere fontes,

    Stat. Ach. 1, 134.—Prov.:

    ferre aliquem in oculis, or simply oculis,

    i. e. to hold dear, love exceedingly, Cic. Phil. 6, 4, 11; id. Q. Fr. 3, 1, 3, § 9; Q. Cic. Fam. 16, 27, 2.—
    B.
    In partic.
    1.
    With the idea of motion predominating, to set in motion, esp. to move onward quickly or rapidly, to bear, lead, conduct, or drive away; with se or mid. (so esp. freq.), to move or go swiftly, to haste, speed, betake one's self; and of things, to flow, mount, run down.
    (α).
    Act.:

    ubi in rapidas amnis dispeximus undas: Stantis equi corpus transvorsum ferre videtur Vis, et in advorsum flumen contrudere raptim: Et, quocumque oculos trajecimus, omnia ferri Et fluere assimili nobis ratione videntur,

    Lucr. 4, 422 sq.:

    ubi cernimus alta Exhalare vapore altaria, ferreque fumum,

    to send up, id. 3, 432; cf.:

    vis ut vomat ignes, Ad caelumque ferat flammai fulgura rursum,

    id. 1, 725; and:

    caelo supinas si tuleris manus,

    raisest, Hor. C. 3, 23, 1:

    te rursus in bellum resorbens Unda fretis tulit aestuosis,

    id. ib. 2, 7, 16; cf.:

    ire, pedes quocumque ferent,

    id. Epod. 16, 21; and:

    me per Aegaeos tumultus Aura feret,

    id. C. 3, 29, 64:

    signa ferre,

    to put the standards in motion, to break up, Caes. B. G. 1, 39 fin.; 1, 40, 12; Liv. 10, 5, 1 al.:

    pol, si id scissem, numquam huc tetulissem pedem,

    have stirred foot, have come, Ter. And. 4, 5, 13:

    pedem,

    Verg. A. 2, 756; Val. Fl. 7, 112:

    gressum,

    to walk, Lucr. 4, 681; cf.:

    agiles gressus,

    Sil. 3, 180:

    vagos gradus,

    Ov. M. 7, 185:

    vestigia,

    Sil. 9, 101:

    vagos cursus,

    id. 9, 243.— Absol.:

    quo ventus ferebat,

    bore, drove, Caes. B. G. 3, 15, 3:

    interim, si feret flatus, danda sunt vela,

    Quint. 10, 3, 7:

    itinera duo, quae extra murum ad portum ferebant,

    led, Caes. B. C. 1, 27, 4:

    pergit ad speluncam, si forte eo vestigia ferrent,

    Liv. 1, 7, 6.—Prov.:

    in silvam ligna ferre,

    to carry coals to Newcastle, Hor. S. 1, 10, 34.—
    (β).
    With se or mid., to move or go swiftly, to hasten, rush:

    cum ipsa paene insula mihi sese obviam ferre vellet,

    to meet, Cic. Planc. 40, 96; cf.:

    non dubitaverim me gravissimis tempestatibus obvium ferre,

    id. Rep. 1, 4:

    hinc ferro accingor rursus... meque extra tecta ferebam,

    Verg. A. 2, 672; 11, 779:

    grassatorum plurimi palam se ferebant,

    Suet. Aug. 32.—Of things as subjects:

    ubi forte ita se tetulerunt semina aquarum,

    i. e. have collected themselves, Lucr. 6, 672.—Mid.:

    ad eum omni celeritate et studio incitatus ferebatur,

    proceeded, Caes. B. C. 3, 78, 2:

    alii aliam in partem perterriti ferebantur,

    betook themselves, fled, id. B. G. 2, 24, 3:

    (fera) supra venabula fertur,

    rushes, springs, Verg. A. 9, 553:

    huc juvenis nota fertur regione viarum,

    proceeds, id. ib. 11, 530:

    densos fertur moribundus in hostes,

    rushes, id. ib. 2, 511:

    quocumque feremur, danda vela sunt,

    Cic. Or. 23, 75; cf.:

    non alto semper feremur,

    Quint. 12, 10, 37:

    ego, utrum Nave ferar magna an parva, ferar unus et idem,

    Hor. Ep. 2, 2, 200:

    non tenui ferar Penna biformis per liquidum aethera Vates,

    fly, id. C. 2, 20, 1.—Of inanimate subjects:

    (corpuscula rerum) ubi tam volucri levitate ferantur,

    move, Lucr. 4, 195; cf.:

    quae cum mobiliter summa levitate feruntur,

    id. 4, 745; cf.:

    tellus neque movetur et infima est, et in eam feruntur omnia nutu suo pondera,

    Cic. Rep. 6, 17 fin.:

    Rhenus longo spatio per fines Nantuatium, etc.... citatus fertur,

    flows, Caes. B. G. 4, 10, 3; cf. Hirt. B. [p. 738] G. 8, 40, 3:

    ut (flamma) ad caelum usque ferretur,

    ascended, arose, Suet. Aug. 94.—

    Rarely ferre = se ferre: quem procul conspiciens ad se ferentem pertimescit,

    Nep. Dat. 4 fin.
    2.
    To carry off, take away by force, as a robber, etc.: to plunder, spoil, ravage:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    Verg. A. 2, 374:

    postquam te (i. e. exstinctum Daphnin) fata tulerunt,

    snatched away, id. E. 5, 34. So esp. in the phrase ferre et agere, of taking booty, plundering, where ferre applies to portable things, and agere to men and cattle; v. ago.—
    3.
    To bear, produce, yield:

    plurima tum tellus etiam majora ferebat, etc.,

    Lucr. 5, 942 sq.; cf.:

    quae autem terra fruges ferre, et, ut mater, cibos suppeditare possit,

    Cic. Leg. 2, 27, 67:

    quem (florem) ferunt terrae solutae,

    Hor. C. 1, 4, 10:

    quibus jugera fruges et Cererem ferunt,

    id. ib. 3, 24, 13:

    angulus iste feret piper et thus,

    id. Ep. 1, 14, 23:

    (olea) fructum ramis pluribus feret,

    Quint. 8, 3, 10.— Absol.:

    ferundo arbor peribit,

    Cato, R. R. 6, 2.—
    4.
    Of a woman or sheanimal, to bear offspring, be pregnant:

    ignorans nurum ventrem ferre,

    Liv. 1, 34, 3;

    of animals: equa ventrem fert duodecim menses, vacca decem, ovis et capra quinque, sus quatuor,

    Varr. R. R. 2, 1, 19; cf.:

    cervi octonis mensibus ferunt partus,

    Plin. 8, 32, 50, § 112:

    nec te conceptam saeva leaena tulit,

    Tib. 3, 4, 90.— Poet.:

    quem tulerat mater claro Phoenissa Laconi,

    i. e. had borne, Sil. 7, 666.—
    5.
    To offer as an oblation:

    liba et Mopsopio dulcia melle feram,

    Tib. 1, 7, 54; so,

    liba,

    id. 1, 10, 23:

    lancesque et liba Baccho,

    Verg. G. 2, 394:

    tura superis, altaribus,

    Ov. M. 11, 577.—
    6.
    To get, receive, acquire, obtain, as gain, a reward, a possession, etc.:

    quod posces, feres,

    Plaut. Merc. 2, 3, 106; cf.: quodvis donum et praemium a me optato;

    id optatum feres,

    Ter. Eun. 5, 8, 27:

    fructus ex sese (i. e. re publica) magna acerbitate permixtos tulissem,

    Cic. Planc. 38, 92:

    partem praedae,

    id. Rosc. Am. 37, 107:

    ille crucem pretium sceleris tulit, hic diadema,

    Juv. 13, 105:

    coram rege sua de paupertate tacentes Plus poscente ferent,

    Hor. Ep. 1, 17, 44.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bear, carry, bring:

    satis haec tellus morbi caelumque mali fert,

    bears, contains, Lucr. 6, 663;

    veterrima quaeque, ut ea vina, quae vetustatem ferunt, esse debent suavissima,

    which carry age, are old, Cic. Lael. 19, 67:

    scripta vetustatem si modo nostra ferent,

    will have, will attain to, Ov. Tr. 5, 9, 8:

    nomen alicujus,

    to bear, have, Cic. Off. 3, 18, 74; cf.:

    insani sapiens nomen ferat, aequus iniqui,

    Hor. Ep. 1, 6, 15:

    nomen,

    Suet. Aug. 101; id. Calig. 47:

    cognomen,

    id. Aug. 43; id. Galb. 3; cf.:

    ille finis Appio alienae personae ferendae fuit,

    of bearing an assumed character, Liv. 3, 36, 1:

    Archimimus personam ejus ferens,

    personating, Suet. Vesp. 19; cf.

    also: (Garyophyllon) fert et in spinis piperis similitudinem,

    Plin. 12, 7, 15, § 30: fer mi auxilium, bring assistance, aid, help, Enn. ap. Cic. Ac. 2, 28, 29 (Trag. v. 50 ed. Vahl.); cf.:

    alicui opem auxiliumque ferre,

    Cic. Verr. 2, 2, 3, § 9:

    auxilium alicui,

    Plaut. Stich. 2, 2, 5; Ter. And. 1, 1, 115; Cic. Cat. 2, 9, 19; Caes. B. G. 1, 13, 5; 4, 12, 5; Hor. Epod. 1, 21 et saep.: opem, Enn. ap. Cic. Div. 1, 31, 66 (Trag. v. 86 ed. Vahl.):

    opem alicui,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 23; Ter. And. 3, 1, 15; id. Ad. 3, 4, 41; Cic. Rab. Perd. 1, 3 (with succurrere saluti); id. Fin. 2, 35, 118 (with salutem); id. Fam. 5, 4, 2:

    subsidium alicui,

    Caes. B. G. 2, 26, 2:

    condicionem,

    to proffer, id. ib. 4, 11, 3; cf. Cic. Rosc. Am. 11, 30:

    Coriolanus ab sede sua cum ferret matri obviae complexum,

    offered, Liv. 2, 40, 5:

    si qua fidem tanto est operi latura vetustas,

    will bring, procure, Verg. A. 10, 792:

    ea vox audita laborum Prima tulit finem,

    id. ib. 7, 118: suspicionem falsam, to entertain suspicion, Enn. ap. Non. 511, 5 (Trag. v. 348 ed. Vahl.).—
    B.
    In partic.
    1.
    (Acc. to I. B. 1.) To move, to bring, lead, conduct, drive, raise:

    quem tulit ad scenam ventoso gloria curru,

    Hor. Ep. 2, 1, 177; so,

    animi quaedam ingenita natura... recta nos ad ea, quae conveniunt causae, ferant,

    Quint. 5, 10, 123; cf. absol.:

    nisi illud, quod eo, quo intendas, ferat deducatque, cognoris,

    Cic. de Or. 1, 30, 135:

    exstincti ad caelum gloria fertur,

    Lucr. 6, 8; cf.:

    laudibus aliquem in caelum ferre,

    to extol, praise, Cic. Fam. 10, 26, 2; cf. id. Rep. 1, 43; Quint. 10, 1, 99; Suet. Otho, 12; id. Vesp. 6:

    eam pugnam miris laudibus,

    Liv. 7, 10, 14; cf.:

    saepe rem dicendo subiciet oculis: saepe supra feret quam fieri possit,

    wilt exalt, magnify, Cic. Or. 40, 139:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    Liv. 4, 5, 6:

    ferre in majus vero incertas res fama solet,

    id. 21, 32, 7:

    crudelitate et scelere ferri,

    to be impelled, carried away, Cic. Clu. 70, 199:

    praeceps amentia ferebare,

    id. Verr. 2, 5, 46, § 121; cf.:

    ferri avaritia,

    id. Quint. 11, 38:

    orator suo jam impetu fertur,

    Quint. 12 praef. §

    3: eloquentia, quae cursu magno sonituque ferretur,

    Cic. Or. 28, 97; cf.:

    (eloquentia) feratur non semitis sed campis,

    Quint. 5, 14, 31:

    oratio, quae ferri debet ac fluere,

    id. 9, 4, 112; cf.:

    quae (historia) currere debet ac ferri,

    id. 9, 4, 18; so often: animus fert (aliquem aliquo), the mind moves one to any thing:

    quo cujusque animus fert, eo discedunt,

    Sall. J. 54, 4; cf.:

    milites procurrentes consistentesque, quo loco ipsorum tulisset animus,

    Liv. 25, 21, 5; and:

    qua quemque animus fert, effugite superbiam regiam,

    id. 40, 4, 14:

    si maxime animus ferat,

    Sall. C. 58, 6; cf. Ov. M. 1, 775.—With an object-clause, the mind moves one to do any thing, Ov. M. 1, 1; Luc. 1, 67; Suet. Otho, 6; cf.

    also: mens tulit nos ferro exscindere Thebas,

    Stat. Th. 4, 753.—
    2.
    (Acc. to I. B. 2.) To carry off, take away:

    omnia fert aetas, animum quoque,

    Verg. E. 9, 51:

    postquam te fata tulerunt,

    id. ib. 5, 34:

    invida Domitium fata tulere sibi,

    Anthol. Lat. 4, 123, 8;

    like efferre,

    to carry forth to burial, Ov. Tr. 1, 3, 89.—
    3.
    (Acc. to I. B. 3.) To bear, bring forth, produce:

    haec aetas prima Athenis oratorem prope perfectum tulit,

    Cic. Brut. 12, 45:

    aetas parentum, pejor avis, tulit Nos nequiores,

    Hor. C. 3, 6, 46:

    Curium tulit et Camillum Saeva paupertas,

    id. ib. 1, 12, 42.—
    4.
    (Acc. to I. B. 6.) To bear away, to get, obtain, receive:

    Cotta et Sulpicius omnium judicio facile primas tulerunt,

    Cic. Brut. 49, 183:

    palmam,

    to carry off, win, id. Att. 4, 15, 6:

    victoriam ex inermi,

    to gain, Liv. 39, 51, 10; 2, 50, 2; 8, 8, 18:

    gratiam et gloriam annonae levatae,

    id. 4, 12, 8:

    maximam laudem inter suos,

    Caes. B. G. 6, 21, 4:

    centuriam, tribus,

    i. e. to get their votes, Cic. Planc. 20, 49; 22, 53; id. Phil. 2, 2, 4:

    suffragia,

    Suet. Caes. 13 (diff. from 8. a.):

    responsum ab aliquo,

    to receive, Cic. Cat. 1, 8, 19; Caes. B. G. 6, 4 fin.:

    repulsam a populo,

    Cic. Tusc. 5, 19, 54:

    repulsam,

    id. de Or. 2, 69 fin.; id. Phil. 11, 8, 19; id. Att. 5, 19 al.: calumniam, i. e. to be convicted of a false accusation, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 8, 1:

    ita ut filius partem dimidiam hereditatis ferat,

    Gai. Inst. 3, 8:

    singulas portiones,

    id. ib. 3, 16; 61.—
    5.
    To bear, support any thing unpleasant; or pregn., to suffer, tolerate, endure.
    a.
    To bear in any manner.
    (α).
    With acc.: servi injurias nimias aegre ferunt, Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    (onus senectutis) modice ac sapienter sicut omnia ferre,

    Cic. de Sen. 1, 2:

    aegre ferre repulsam consulatus,

    id. Tusc. 4, 17, 40:

    hoc moderatiore animo ferre,

    id. Fam. 6, 1, 6:

    aliquid toleranter,

    id. ib. 4, 6, 2:

    clementer,

    id. Att. 6, 1, 3:

    quod eo magis ferre animo aequo videmur, quia, etc.,

    id. Verr. 2, 5, 48, § 126:

    ut tu fortunam, sic nos te, Celse, feremus,

    Hor. Ep. 1, 8, 17.—
    (β).
    With an object-clause:

    ut si quis aegre ferat, se pauperem esse,

    take it ill, Cic. Tusc. 4, 27, 59:

    hoc ereptum esse, graviter et acerbe ferre,

    id. Verr. 2, 1, 58, § 152:

    quomodo ferant veterani, exercitum Brutum habere,

    id. Phil. 10, 7, 15.—
    (γ).
    With de:

    de Lentulo scilicet sic fero, ut debeo,

    Cic. Att. 4, 6, 1:

    quomodo Caesar ferret de auctoritate perscripta,

    id. ib. 5, 2, 3:

    numquid moleste fers de illo, qui? etc.,

    id. ib. 6, 8, 3.—
    (δ).
    Absol.:

    sin aliter acciderit, humaniter feremus,

    Cic. Att. 1, 2, 1:

    si mihi imposuisset aliquid, animo iniquo tulissem,

    id. ib. 15, 26, 4.—
    b. (α).
    With acc.: quis hanc contumeliam, quis hoc imperium, quis hanc servitutem ferre potest? Cato ap. Gell. 10, 3, 17:

    qui potentissimorum hominum contumaciam numquam tulerim, ferrem hujus asseclae?

    Cic. Att. 6, 3, 6:

    cujus desiderium civitas ferre diutius non potest,

    id. Phil. 10, 10, 21:

    cogitandi non ferebat laborem,

    id. Brut. 77, 268:

    unum impetum nostrorum,

    Caes. B. G. 3, 19, 3:

    vultum atque aciem oculorum,

    id. ib. 1, 39, 1:

    cohortatio gravior quam aures Sulpicii ferre didicissent,

    to hear unmoved, Cic. Phil. 9, 4, 9:

    vultum,

    Hor. S. 1, 6, 121:

    multa tulit fecitque puer, sudavit et alsit,

    id. A. P. 413:

    spectatoris fastidia,

    id. Ep. 2, 1, 215:

    fuisse (Epaminondam) patientem suorumque injurias ferentem civium,

    Nep. Epam. 7.—Of personal objects:

    quem ferret, si parentem non ferret suum?

    brook, Ter. Heaut. 1, 2, 28:

    optimates quis ferat, qui, etc.,

    Cic. Rep. 1, 33:

    vereor, ut jam nos ferat quisquam,

    Quint. 8, 3, 25:

    an laturi sint Romani talem regem,

    id. 7, 1, 24:

    quis enim ferat puerum aut adolescentulum, si, etc.,

    id. 8, 5, 8.—
    (β).
    With an object-clause:

    ferunt aures hominum, illa... laudari,

    Cic. de Or. 2, 84, 344:

    non feret assiduas potiori te dare noctes,

    Hor. Epod. 15, 13; Ov. M. 2, 628:

    illa quidem in hoc opere praecipi quis ferat?

    Quint. 11, 3, 27; 11, 1, 69:

    servo nubere nympha tuli,

    Ov. H. 5, 12; cf.:

    alios vinci potuisse ferendum est,

    id. M. 12, 555. —
    (γ).
    With quod:

    quod rapta, feremus, dummodo reddat eam,

    Ov. M. 5, 520:

    illud non ferendum, quod, etc.,

    Quint. 11, 3, 131. —
    6.
    With the access, notion of publicity, to make public, to disclose, show, exhibit:

    eum ipsum dolorem hic tulit paulo apertius,

    Cic. Planc. 14, 34; cf.:

    laetitiam apertissime tulimus omnes,

    id. Att. 14, 13, 2:

    neque id obscure ferebat nec dissimulare ullo modo poterat,

    id. Clu. 19, 54:

    haud clam tulit iram adversus praetorem,

    Liv. 31, 47, 4; cf.:

    tacite ejus verecundiam non tulit senatus, quin, etc.,

    id. 5, 28, 1.—
    b.
    Prae se ferre, to show, manifest, to let be seen, to declare:

    cujus rei tantae facultatem consecutum esse me, non profiteor: secutum me esse, prae me fero,

    Cic. N. D. 1, 5, 12:

    noli, quaeso, prae te ferre, vos plane expertes esse doctrinae,

    id. ib. 2, 18, 47:

    non mediocres terrores... prae se fert et ostentat,

    id. Att. 2, 23, 3:

    hanc virtutem prae se ferunt,

    Quint. 2, 13, 11:

    liberalium disciplinarum prae se scientiam tulit,

    id. 12, 11, 21:

    magnum animum (verba),

    id. 11, 1, 37.—Of inanim. and abstr. subjects:

    (comae) turbatae prae se ferre aliquid affectus videntur,

    Quint. 11, 3, 148:

    oratio prae se fert felicissimam facilitatem,

    id. 10, 1, 11.—
    7.
    Of speech, to report, relate, make known, assert, celebrate:

    haec omnibus ferebat sermonibus,

    Caes. B. C. 2, 17, 2:

    alii alia sermonibus ferebant Romanos facturos,

    Liv. 33, 32, 3:

    ferte sermonibus et multiplicate fama bella,

    id. 4, 5, 6:

    patres ita fama ferebant, quod, etc.,

    id. 23, 31, 13; cf. with acc.:

    hascine propter res maledicas famas ferunt,

    Plaut. Trin. 1, 2, 149:

    famam,

    id. Pers. 3, 1, 23:

    fama eadem tulit,

    Tac. A. 1, 5; cf. id. ib. 15, 60:

    nec aliud per illos dies populus credulitate, prudentes diversa fama, tulere,

    talk about, id. ib. 16, 2:

    inimici famam non ita, ut nata est, ferunt,

    Plaut. Pers. 3, 1, 23:

    quod fers, cedo,

    tell, say, Ter. Ph. 5, 6, 17:

    nostra (laus) semper feretur et praedicabitur, etc.,

    Cic. Arch. 9, 21.—With an object-clause:

    cum ipse... acturum se id per populum aperte ferret,

    Liv. 28, 40, 2; id. ib. §

    1: saepe homines morbos magis esse timendos ferunt quam Tartara leti,

    Lucr. 3, 42:

    Prognen ita velle ferebat,

    Ov. M. 6, 470; 14, 527:

    ipsi territos se ferebant,

    Tac. H. 4, 78; id. A. 4, 58; 6, 26 (32); cf.:

    mihi fama tulit fessum te caede procubuisse, etc.,

    Verg. A. 6, 503:

    commentarii ad senatum missi ferebant, Macronem praesedisse, etc.,

    Tac. A. 6, 47 (53).—
    b.
    Ferunt, fertur, feruntur, etc., they relate, tell, say; it is said, it appears, etc.—With inf.:

    quin etiam Xenocratem ferunt, cum quaereretur ex eo, etc... respondisse, etc.,

    Cic. Rep. 1, 2:

    fuisse quendam ferunt Demaratum, etc.,

    id. ib. 2, 19:

    quem ex Hyperboreis Delphos ferunt advenisse,

    id. N. D. 3, 23, 57; Hor. C. 3, 17, 2:

    homo omnium in dicendo, ut ferebant, accrrimus et copiosissimus,

    Cic. de Or. 1, 11, 45:

    Ceres fertur fruges... mortalibus instituisse,

    Lucr. 5, 14:

    in Syria quoque fertur item locus esse, etc.,

    id. 6, 755:

    is Amulium regem interemisse fertur,

    Cic. Rep. 2, 3:

    qui in contione dixisse fertur,

    id. ib. 2, 10 fin.:

    quam (urbem) Juno fertur terris omnibus unam coluisse,

    Verg. A. 1, 15:

    non sat idoneus Pugnae ferebaris,

    you were accounted, held, Hor. C. 2, 19, 27:

    si ornate locutus est, sicut fertur et mihi videtur,

    Cic. de Or. 1, 11, 49; cf.: cum quaestor ex Macedonia venissem Athenas florente [p. 739] Academia, ut temporibus illis ferebatur, id. ib. § 45.—
    c.
    To give out, to pass off a person or thing by any name or for any thing; and, in the pass., to pass for any thing, to pass current:

    hunc (Mercurium) omnium inventorem artium ferunt,

    Caes. B. G. 6, 17, 1:

    ut Servium conditorem posteri fama ferrent,

    Liv. 1, 42, 4:

    qui se Philippum regiaeque stirpis ferebat, cum esset ultimae,

    set himself up for, boast, Vell. 1, 11, 1:

    avum M. Antonium, avunculum Augustum ferens,

    boasting of, Tac. A. 2, 43; cf.:

    qui ingenuum se et Lachetem mutato nomine coeperat ferre,

    Suet. Vesp. 23:

    ante Periclem, cujus scripta quaedam feruntur,

    Cic. Brut. 7, 27 (quoted paraphrastically, Quint. 3, 1, 12): sub nomine meo libri ferebantur artis rhetoricae, Quint. prooem. 7; cf.:

    cetera, quae sub nomine meo feruntur,

    id. 7, 2, 24; Suet. Caes. 55; id. Aug. 31; id. Caes. 20:

    multa ejus (Catonis) vel provisa prudenter vel acta constanter vel responsa acute ferebantur,

    Cic. Lael. 2, 6:

    qua ex re in pueritia nobilis inter aequales ferebatur,

    Nep. Att. 1, 3.—
    8.
    Polit. and jurid. t. t.
    a.
    Suffragium or sententiam, to give in one's vote, to vote, Varr. R. R. 3, 2, 1; cf.:

    ferunt suffragia,

    Cic. Rep. 1, 31; id. Fam. 11, 27, 7:

    de quo foedere populus Romanus sententiam non tulit,

    id. Balb. 15, 34; cf.:

    de quo vos (judices) sententiam per tabellam feretis,

    id. Verr. 2, 4, 47, § 104;

    so of the voting of judges,

    id. Clu. 26, 72;

    of senators: parcite, ut sit qui in senatu de bello et pace sententiam ferat,

    id. Verr. 2, 2, 31, § 76; cf. id. Fam. 11, 21, 2.—
    b.
    Legem (privilegium, rogationem) ad populum, or absol., to bring forward or move a proposition, to propose a law, etc.:

    perniciose Philippus in tribunatu, cum legem agrariam ferret, etc.,

    Cic. Off. 2, 21, 73; cf. id. Sull. 23, 65:

    quae lex paucis his annis lata esset,

    id. Corn. 1, 3 (vol. xi. p. 10 B. and K.):

    familiarissimus tuus de te privilegium tulit, ut, etc.,

    id. Par. 4, 32:

    Sullam illam rogationem de se nolle ferri (shortly before: Lex ferri coepta),

    id. Sull. 23, 65:

    rogationem de aliquo, contra or in aliquem, ad populum, ad plebem,

    id. Balb. 14, 33; id. Clu. 51, 140; id. Brut. 23, 89; Caes. B. C. 3, 1, 4; Liv. 33, 25, 7:

    nescis, te ipsum ad populum tulisse, ut, etc.,

    proposed a bill, Cic. Phil. 2, 43, 100:

    ut P. Scaevola tribunus plebis ferret ad plebem, vellentne, etc.,

    id. Fin. 2, 16, 54; cf. Liv. 33, 25, 6:

    quod Sulla ipse ita tulit de civitate, ut, etc.,

    Cic. Caecin. 35, 102:

    nihil de judicio ferebat,

    id. Sull. 22, 63:

    cum, ut absentis ratio haberetur, ferebamus,

    id. Att. 7, 6, 2.— Impers.:

    lato ut solet ad populum, ut equum escendere liceret,

    Liv. 23, 14, 2. —
    c.
    Judicem, said of the plaintiff, to offer or propose to the defendant as judge:

    quem ego si ferrem judicem, refugere non deberet,

    Cic. Rosc. Com. 15, 45; id. de Or. 2, 70, 285.—Hence, judicem alicui, in gen., to propose a judge to, i. e. to bring a suit against, to sue a person:

    se iterum ac saepius judicem illi ferre,

    Liv. 3, 57, 5; 3, 24, 5; 8, 33, 8.—
    9.
    Mercant. t. t., to enter, to set or note down a sum in a book:

    quod minus Dolabella Verri acceptum rettulit, quam Verres illi expensum tulerit, etc.,

    i. e. has set down as paid, has paid, Cic. Verr. 2, 1, 39, § 100 sq., v. expendo.—
    10.
    Absol., of abstr. subjects, to require, demand, render necessary; to allow, permit, suffer:

    ita sui periculi rationes ferre ac postulare,

    Cic. Verr. 2, 5, 40, § 105; cf.:

    gravioribus verbis uti, quam natura fert,

    id. Quint. 18, 57: quid ferat Fors, Enn. ap. Cic. Off. 1, 12, 38 (Ann. 203 ed. Vahl.):

    quamdiu voluntas Apronii tulit,

    Cic. Verr. 2, 3, 23, § 57:

    ut aetas illa fert,

    as is usual at that time of life, id. Clu. 60, 168:

    ad me, ut tempora nostra, non ut amor tuus fert, vere perscribe,

    id. Q. Fr. 1, 4, 5:

    quod ita existimabam tempora rei publicae ferre,

    id. Pis. 2, 5:

    si ita commodum vestrum fert,

    id. Agr. 2, 28, 77:

    prout Thermitani hominis facultates ferebant,

    id. Verr. 2, 2, 34, § 83:

    si vestra voluntas feret,

    if such be your pleasure, id. de Imp. Pomp. 24, 70:

    ut opinio et spes et conjectura nostra fert,

    according to our opinion, hope, and belief, id. Att. 2, 25, 2:

    ut mea fert opinio,

    according to my opinion, id. Clu. 16, 46: si occasio tulerit, if occasion require, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 21, 6:

    dum tempus ad eam rem tulit, sivi, animum ut expleret suum,

    Ter. And. 1, 2, 17: in hac ratione quid res, quid causa, quid tempus ferat, tu perspicies, Cic. Fam. 1, 7, 6:

    natura fert, ut extrema ex altera parte graviter, ex altera autem acute sonent,

    id. Rep. 6, 18.— Impers.:

    sociam se cujuscumque fortunae, et, si ita ferret, comitem exitii promittebat (sc. res or fortuna),

    Tac. A. 3, 15; so,

    si ita ferret,

    id. H. 2, 44.

    Lewis & Short latin dictionary > fero

  • 2 rapio

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapio

  • 3 rapta

    răpĭo, pŭi, ptum, 3 (old perf. subj. rapsit, Cic. Leg. 2, 9, 22; part. perf. fem. ex raptabus, Gell. ap. Charis. p. 39 P.), v. a. [root harp; Gr. harpê, a bird of prey, harpagê, harpazô; Lat. rapidus, rapax, rapina, etc.; cf. Sanscr. lup-, lumpāmi, rumpo; Gr. lupê], to seize and carry off, to snatch, tear, drag, draw, or hurry away, = violenter sive celeriter capio (freq. and class.; in Cæs. not at all, and in Cic. mostly in the trop. signif.; cf.: ago, fero, traho, capio, sumo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen., Plaut. Rud. 3, 6, 15; 30; 31:

    quo rapitis me? quo fertis me?

    id. Men. 5, 7, 10; cf. Verg. A. 6, 845; Ov. M. 9, 121:

    quo me cunque rapit tempestas?

    Hor. Ep. 1, 1, 15; cf. id. C. 3, 25, 1:

    sumasne pudenter an rapias,

    snatch, id. Ep. 1, 17, 45; cf. id. S. 1, 5, 76:

    hostes vivos rapere soleo ex acie: ex hoc nomen mihi est (sc. Harpax),

    Plaut. Ps. 2, 2, 60:

    te ex lustris uxor,

    id. As. 5, 2, 84:

    volucri spe et cogitatione rapi a domo,

    Cic. Rep. 2, 4, 7:

    ab aede rapuit funale,

    Ov. M. 12, 247:

    torrem ab aris,

    id. ib. 12, 271:

    deque sinu matris ridentem... Learchum... rapit,

    id. ib. 4, 516 (for which, simply sinu, id. ib. 13, 450):

    hastam, de vulnere,

    id. ib. 5, 137:

    telum,

    Verg. A. 10, 486:

    repagula de posti,

    Ov. M. 5, 120:

    (frondes) altā rapit arbore ventus,

    id. ib. 3, 730:

    vi atque ingratis... rapiam te domum,

    Plaut. Mil. 2, 5, 40:

    aliquem sublimem domum,

    id. As. 5, 2, 18; cf.:

    sublimem,

    id. Mil. 5, 1; id. Men. 5, 7, 6; Ter. And. 5, 2, 20:

    commeatum in naves rapiunt,

    Liv. 41, 3:

    aliquem in jus,

    Plaut. Rud. 3, 6, 21; so,

    in jus,

    id. Poen. 5, 5, 56; Hor. S. 1, 9, 77; 2, 3, 72; cf.:

    in jus ad regem,

    Liv. 1, 26:

    in carcerem,

    Suet. Tib. 11; 61:

    aliquem ad cornuficem,

    Plaut. Poen. 1, 2, 156; id. Bacch. 4, 4, 37:

    ad praetorem,

    id. Aul. 4, 10, 30:

    ad supplicium ob facinus,

    Cic. de Or. 2, 59, 238:

    ad mortem,

    id. Verr. 2, 5, 52, § 138; id. Cat. 1, 10, 27:

    ad tortorem,

    id. Tusc. 5, 5, 13:

    ad poenam,

    Suet. Claud. 10; 37; id. Vit. 14:

    ad consulem,

    Liv. 10, 20:

    matres, virgines, pueros ad stuprum,

    id. 26, 13:

    teneram virginem ad virum,

    Cat. 61, 3 (cf.:

    rapi simulatur virgo ex gremio matris, aut, si ea non est, ex proximā necessitudine, cum ad virum traditur, quod videlicet ea res feliciter Romulo cessit,

    Fest. p. 289 Müll.):

    illum (sc. lembum) in praeceps prono rapit alveus amni,

    Verg. G. 1, 203:

    nec variis obsita frondibus Sub divum rapiam,

    drag into open day, Hor. C. 1, 18, 13. — Poet.:

    Nasonis carmina rapti,

    i. e. torn from his home, borne far away, Ov. P. 4, 16, 1; cf. id. H. 13, 9; Stat. S. 3, 5, 6. —
    B.
    With the idea of swiftness predominating:

    Turnus rapit Totam aciem in Teucros,

    Verg. A. 10, 308:

    rapit agmina ductor,

    Luc. 1, 228:

    agmina cursu,

    Sil. 7, 116:

    legiones,

    Plin. Pan. 14:

    curru rapi,

    Sil. 1, 134:

    quattuor hinc rapimur raedis,

    Hor. S. 1, 5, 86:

    Notus rapit biremes,

    Sil. 17, 276:

    carinas venti rapuere,

    Luc. 3, 46:

    rapit per aequora navem,

    hurries it away, Verg. A. 10, 660; cf.:

    ventis per aequora,

    Ov. M. 14, 470:

    missos currus,

    Hor. S. 1, 1, 114:

    pedes quo te rapiunt,

    id. C. 3, 11, 49:

    arma rapiat juventus,

    snatch up, Verg. A. 7, 340; so,

    arma,

    Ov. M. 2, 603:

    arma manu,

    Verg. A. 8, 220:

    bipennem dextrā,

    id. ib. 11, 651:

    cingula,

    id. ib. 9, 364.—
    2.
    With reflex. pron., to hasten, hurry, tear one ' s self, etc.:

    ocius hinc te Ni rapis,

    Hor. S. 2, 7, 118; cf. Ov. Am. 3, 5, 29:

    se ad caedem optimi cujusque,

    Cic. Phil. 13, 8, 18.—
    C.
    In partic.
    1.
    To carry off by force; to seize, rob, ravish; to plunder, ravage, lay waste, take by assault, carry by force, etc. (very freq.; cf.

    praedor),

    Plaut. Men. 1, 3, 11:

    erat ei vivendum latronum ritu, ut tantum haberet, quantum rapere potuisset,

    Cic. Phil. 2, 25, 62:

    tamquam pilam rapiunt inter se rei publicae statum tyranm ab regibus,

    id. Rep. 1, 44, 68:

    virgines rapi jussit... quae raptae erant, etc.,

    id. ib. 2, 7, 12; 2, 8, 14; so,

    virgines,

    to carry off, abduct, Sall. C. 51, 9; Liv. 1, 9; Quint. 7, 7, 3; 9, 2, 70; Hor. C. 2, 4, 8; Ov. M. 12, 225; id. A. A. 1, 680:

    raptus a dis Ganymedes,

    Cic. Tusc. 1, 26, 65:

    ab Idā,

    Hor. C. 3, 20, 16:

    omne sacrum rapiente dextrā,

    id. ib. 3, 3, 52:

    alii rapiunt incensa feruntque Pergama,

    pillage and plunder, Verg. A. 2, 374 (the Homeric agousi kai pherousi; for which, in prose, ferre et agere; v. ago); cf.:

    rapturus moenia Romae,

    Luc. 3, 99:

    Theumeson,

    to seize by force, Stat. Th. 4, 370:

    Armeniam,

    to plunder, lay waste, Tac. A. 13, 6:

    Karthaginem,

    Sil. 15, 401:

    urbem,

    Stat. Th. 7, 599:

    raptas ad litora vertere praedas,

    Verg. A. 1, 528.— Absol.:

    rapio propalam,

    Plaut. Ep. 1, 1, 10:

    ut Spartae, rapere ubi pueri et clepere discunt,

    Cic. Rep. 4, 5, 11 (Non. 20, 14):

    agunt, rapiunt, tenent,

    id. Rep. 3, 33, 45 Mos.; cf.

    along with trahere,

    Sall. C. 11, 4; id. J. 41, 5;

    with congerere, auferre,

    Mart. 8, 44, 9.— With the idea of rapidity predominating: castra urbesque primo impetu rapere, to conquer rapidly (= raptim capere), Liv. 6, 23, 5 Drak.; so,

    castra,

    Flor. 3, 20, 4; 4, 12, 34:

    Bithyniam,

    id. 3, 5, 6:

    Hispaniam,

    id. 2, 17, 6:

    arces,

    Luc. 6, 14.— Part. perf. subst.
    (α).
    rapta, ae, f., the ravished one, the seduced:

    gratus raptae raptor fuit,

    Ov. A. A. 1, 680; id. H. 5, 97; 13, 55; 16, 339; id. F. 4, 607.—
    (β).
    raptum, i, n., the plunder, that which is stolen:

    rapto vivere,

    to live by robbery, Liv. 7, 25 fin.; 22, 39; 28, 24: Quint. 3, 7, 24; Sen. Ep. 70 fin.; Curt. 3, 10 fin.; Just. 41, 4, 7; Verg. A. 7, 749; Ov. M. 11, 291; id. Tr. 5, 10, 16;

    for which: ex rapto vivere,

    id. M. 1, 144; so,

    rapto gaudere,

    Liv. 29, 6, 3 Drak.:

    rapto potiri,

    Verg. A. 4, 217:

    rapto uti,

    Vell. 2, 73, 3:

    sine rapto vivere,

    id. 2, 32 fin.
    2.
    To cut off, mutilate ( poet.):

    caput,

    Sil. 15, 807:

    ora gladio,

    id. 7, 704:

    rapuit non dente ferarum,

    Luc. 10, 517.—
    3.
    To carry off suddenly or prematurely by death, to snatch away ( poet. and in post-Aug. prose):

    improvisa leti Vis rapuit rapietque gentes,

    Hor. C. 2, 13, 20; so id. ib. 2, 17, 5; 4, 2, 21; id. Ep. 1, 14, 7; Verg. A. 6, 428; Ov. P. 4, 11, 5; Stat. S. 2, 1, 208; 5, 3, 16; Plin. 7, 8, 6, § 46; Suet. Calig. 7; Just. 2, 2, 13 (but Liv. 3, 50, 8: fato erepta, v. Drak.)— Absol.:

    et labor et durae rapit inclementia mortis,

    i. e. hurries on, Verg. G. 3, 68:

    RAPTA EST = obiit,

    Inscr. Orell. 4475.
    II.
    Transf. ( poet.), of any action or motion which resembles seizing, snatching, etc.:

    flammanm,

    to catch quickly, Verg. A. 1, 176; Ov. M. 3, 374; cf.:

    incendia,

    id. ib. 15, 350: nigrum colorem, to take or assume quickly, id. ib. 7, 289; cf.:

    vim monstri,

    id. ib. 4, 744;

    and v. III.: Halesus Turno feroces Mille rapit populos,

    leads hastily on, Verg. A. 7, 725; cf. id. ib. 10, 178: rapiuntque ruuntque; Litora deseruere, take hold, seize in haste (the cables, etc.), id. ib. 4, 581; cf.:

    scalas, Auct. B. Alex. 20, 4.—Of the gliding movement of a serpent nec rapit immensos orbes per humum,

    sweeps along, Verg. G. 2, 153:

    pars densa ferarum Tecta rapit,

    i. e. range quickly through, Verg. A. 6, 8 Heyne; cf.:

    acrior et campum sonipes rapit,

    Stat. Th. 5, 3.
    III.
    Trop.
    A.
    In gen., to snatch, force, or hurry away:

    fertur quasi torrens oratio, quamvis multa cujusquemodi rapiat,

    Cic. Fin. 2, 1, 3:

    ipsae res verba rapiunt,

    carry along with them, id. ib. 3, 5, 19: aspice me quanto rapiat Fortuna periclo, carries away (the figure taken from a storm at sea), Prop. 1, 15, 3:

    aliquem in deteriorem viam,

    Plaut. Trin. 3, 2, 54; cf.:

    (comoediam) in pejorem partem,

    i. e. to put a bad construction upon, to misconstrue, misrepresent, Ter. Ad. prol. 3: consilium meum in contrariam partem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 2:

    aliquem in invidiam,

    Cic. Agr. 3, 2, 7:

    opinionibus vulgi rapimur in errorem,

    id. Leg. 2, 17, 43:

    si quis in adversum rapiat casusve deusve,

    Verg. A. 9, 211; Cic. Tusc. 5, 5, 13:

    cum aliqua his ampla et honesta res objecta est, totos ad se convertit et rapit,

    seizes upon, appropriates, id. Off. 2, 10, 37; cf.:

    commoda ad se,

    id. ib. 3, 5, 22:

    victoriae gloriam in se,

    Liv. 33, 11 fin.:

    almum Quae rapit hora diem,

    snatches away, Hor. C. 4, 7, 8; cf.:

    simul tecum solatia rapta,

    Verg. E. 9, 18:

    impetus rapit huc, rapit illuc,

    Stat. Th. 12, 794.—
    B.
    In partic.
    1.
    To carry along or away with passion, to transport, ravish, captivate; and with a designation of the limit, to carry or hurry away, to attract strongly to any thing (usually in a bad sense):

    impetu raptus,

    Quint. 7, 2, 44:

    judicem rapere,

    id. 6, 2, 3; cf. id. 10, 1, 110; 12, 10, 61:

    praedae ac rapinarum cupiditas caeca te rapiebat,

    Cic. Pis. 24, 57:

    amentiā rapi,

    id. Fam. 16, 12, 2:

    furorne caecus, an rapit vis acrior, An culpa?

    Hor. Epod. 7, 13; cf.:

    in medias res auditorem,

    id. A. P. 149:

    utraque forma rapit,

    Prop. 2, 25 (3, 20), 44:

    quem (sc. leonem) cruenta Per medias rapit ira caedes,

    Hor. C. 3, 2, 12:

    rapit omnes ira,

    Sil. 14, 299: hormê, quae hominem huc et illuc rapit, Cic. Off. 1, 28 fin.; cf. Verg. A. 4, 286; 8, 21:

    ad quas (res) plerique inflammati aviditate rapiuntur,

    Cic. Off. 2, 11, 38:

    animus cupidine caecus ad inceptum scelus rapiebat,

    Sall. J. 25, 7:

    ea (cupiditas) ad oppugnandam Capuam rapit,

    Liv. 7, 30 et saep.—In a good sense:

    qui ad divinarum rerum cognitionem curā omni studioque rapiantur,

    Cic. Div. 1, 49, 111:

    rapi ad opes augendas generis humani,

    id. Rep. 1, 2, 3. — Poet., with inf. (for ad aliquid):

    (mundus) rapit aetherios per carmina pandere census,

    Manil. 1, 12.—
    2.
    To seize by violence, to snatch, steal ( poet.): Hippodameam raptis nactu'st nuptiis, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 12, 26 (Trag. v. 398 Vahl.):

    oscula,

    Hor. C. 2, 12, 28; Tib. 1, 4, 53; 55; [p. 1524] 1, 8, 58; cf.:

    Venerem incertam,

    Hor. S. 1, 3, 109; cf.:

    sed rapiat sitiens Venerem,

    but may eagerly seize upon, Verg. G. 3, 137:

    illicitas voluptates,

    Tac. H. 3, 41:

    spem adoptionis acrius in dies,

    id. ib. 1, 13 fin.:

    quo facinore dominationem raptum ierit expediam,

    id. A. 4, 1; cf. id. H. 2, 6.—
    3.
    With the idea of rapidity or haste predominating, to snatch, seize, or lay hold of quickly, to hasten, precipitate ( poet.; in prose only since the Aug. per.): vive, Ulixes, dum licet: Oculis postremum lumen radiatum rape: non dixit cape, non pete; haberet enim moram sperantis diutius sese victurum;

    sed rape,

    Cic. de Or. 3, 40, 162 (from an old poet.):

    rapiamus, amici, Occasionem de die,

    Hor. Epod. 13, 3; so,

    occasionem,

    Juv. 15, 39:

    viam,

    to hasten, Ov. H. 19, 74 Loers; cf.

    iter,

    Sil. 12, 471:

    gressus,

    Luc. 3, 116:

    cursus,

    id. 5, 403:

    letum,

    id. 4, 345:

    bellum,

    to wage suddenly, id. 5, 403:

    nefas,

    to hasten, precipitate, id. 10, 428:

    ut limis rapias, quid prima secundo Cera velit versu,

    may hastily note, Hor. S. 2, 5, 53 al. —In prose:

    raptae prope inter arma nuptiae,

    Liv. 30, 14, 2 Drak.:

    repente impetu facto transitum rapuit,

    Front. Strat. 1, 4, 8:

    inter rapienda momenta periculorum communium,

    Amm. 18, 7, 7 et saep.—
    4.
    In late Lat., to strive for in purchasing:

    exemplaria litterarum certatim,

    Hier. Ep. 57, 2:

    librum totā certatim urbe,

    Sulp. Sev. Dial. 1, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > rapta

См. также в других словарях:

  • Mass — 1. All mit Mâte, see de Kêrel, dô slôg he sîn Wîw mit n Ellstock dör. (Ostfries.) – Frommann, II, 388, 19; Bueren, 23; Hauskalender, II; Hagen, 101, 4; Hoefer, 601; für Münster: Frommann, VI, 424, 1; für Brandenburg: Schlingmann, 822; für… …   Deutsches Sprichwörter-Lexikon

  • SARDINIA — insul. et regnum in mari Ligustico, a variis habitata populis, tandem a Poenis occupata est, quibus tamen illam Romani eripuerunt. A Saracenis postmodum capta, inde a Pipino eiectis, A. C. 809. diu Pisanis et Genuensibus contentionis argumentum… …   Hofmann J. Lexicon universale

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»