-
21 concedo
con-cēdo, cessi, cessum, 3, v. n. and a. (a strengthened cedo, and corresp. with it in most of its signiff.); lit., to go, walk; hence,I.Neutr., with reference to the terminus a quo, to go or walk away from a place, to depart, retire, withdraw, remove from (in lit. signif. rare but class.).A.In gen.:B.concedite atque abscedite omnes, de viā decedite,
Plaut. Am. 3, 4, 1; so absol., Ter. Eun. 1, 2, 102; id. Hec. 4, 2, 21; cf.:ipsae concedite silvae,
farewell, Verg. E. 10, 63.—With prep.:a foribus,
Plaut. Most. 2, 1, 82:abs te,
id. Pers. 1, 1, 51:ab oculis alicujus,
Cic. Cat. 1, 7, 17:superis ab oris,
Verg. A. 2, 91:ex aedibus,
Ter. Hec. 4, 4, 57.—With abl. only:oculis,
Plaut. Ep. 5, 2, 16:caelo,
Verg. A. 10, 215:solio,
Sil. 3, 628.—With adv.:hinc,
Plaut. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126; id. Heaut. 3, 3, 11.—Esp.1.Pregn. ( = cedo, II. A. 2.), to pass away, disappear, vanish, in Tac. (with and without vitā), to depart from life, die:2.tumor et irae Concessere deūm,
Verg. A. 8, 41:vitā,
to die, Tac. A. 1, 3; 3, 30; 6, 39; 12, 39; 14, 51; and absol.: quandoque concessero, id. ib. 4, 38; 13, 30;the same: concessit superis ab oris,
Verg. A. 2, 91; cf.:vitā per auras concessit ad Manes,
id. ib. 10, 820. —With dat. or absol., prop. qs. to go out of the way for one (on account of his wishes, or his superior power or excellence), i. e. to yield to, submit, give way to, adapt one's self to.a.To yield or submit to power or compulsion:b.ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet,
Cic. Tusc. 4, 29, 63:certum est, concedere homini nato nemini,
Plaut. Cas. 2, 4, 15:neque nox quoquam concedit die (i. e. diei),
id. Am. 1, 1, 120 (cf. id. ib. 1, 3, 48): cedant arma togae, concedat laurea linguae, Cic. Poët. Off. 1, 22, 77 (cf. id. Pis. 30, 74, and Quint. 11, 1, 24):bellum ac tumultum paci atque otio concessurum,
id. Pis. 30, 73:voluptatem concessuram dignitati,
id. Fin. 3, 1, 1:injuriae,
Sall. J. 14, 24:obsidioni,
i. e. permit, Tac. A. 13, 40:operi meo concedite,
Ov. M. 8, 393; id. F. 1, 222:naturae,
i. e. to die, Sall. J. 14, 15; so,fato,
Plin. Pan. 11, 3:fatis magnis,
Val. Fl. 1, 554:apparebat aut hostibus aut civibus de victoriā concedendum esse,
Liv. 4, 6, 6; cf. so impers.:postquam concessum propemodum de victoriā credebant,
id. 3, 60, 4.—To give place to in excellence, dignity, rank, etc., to yield to, to give precedence:c.me amantissimum tui, nemini concedentem,
Cic. Fam. 10, 3, 2; so id. ib. 4, 3, 1;4, 3, 4: etsi de cupiditate nemini concedam,
id. Att. 12, 47, 2:sese unis Suebis concedere,
Caes. B. G. 4, 7:majestati ejus viri concedere,
Liv. 6, 6, 7:aetati,
Sall. J. 11, 4; id. H. Fragm. 1, 17; cf. so impers.:Sulla, cujus facundiae, non aetati a Manlio concessum,
id. J. 102, 4:vigenti Silio,
Tac. A. 3, 43:seniori Sentio,
id. ib. 2, 74:ut vix Apronio illi de familiaritate concedere videatur,
Cic. Verr. 2, 2, 44, § 108:Antario Varoque de gloriā,
Tac. H. 3, 64:nemini in illa causā studio et cupiditate concedere,
Cic. Deiot. 10, 28:nec amore in hanc patriam nobis concedunt,
Tac. A. 11, 24:nec, si muneribus certes, concedat Iollas,
Verg. E. 2, 57.—With acc. of quantity (cf. 3. infra):magistro tantulum de arte,
Cic. Rosc. Am. 40, 118:alicui quicquam in desperatione,
id. Att. 14, 18, 3. —To yield, submit to one's will, comply with one's wishes:d.ut tibi concedam, neque tuae libidini advorsabor,
Ter. Hec. 2, 2, 3:matri meae,
id. ib. 3, 5, 28:concessit senatus postulationi tuae,
Cic. Mur. 23, 47:jurisconsultis concedi,
id. Caecin. 24, 67.— Impers.:Caesar... concedendum non putabat,
Caes. B. G. 1, 7.—Like sunchôrein tini, to assent to, concede to:e.nunquamne hodie concedes mihi Neque intelleges, etc.,
Ter. Phorm. 5, 3, 22 (credes, consenties, Ruhnk.):stultum me fateor, liceat concedere veris,
Hor. S. 2, 3, 305 (cf. in Gr. sunchôrein têi alêtheiai).—To assent to, grant, pardon, allow, etc.:3.quos (judices) alienis peccatis concessuros putes, quo facilius ipsis peccare liceat,
Cic. Verr. 2, 3, 96, § 223:poëtae non ignoscit, nobis concedit,
id. de Or. 3, 51, 198:dicto concedi,
id. Rosc. Am. 1, 3:cui (vitio) si concedere nolis,
Hor. S. 1, 4, 140; cf. id. ib. 1, 3, 85.—Hence (cf. cedo, II. A. 3. fin.),Act., with acc. (and dat.) aliquid alicui.a.To grant, concede, allow; to consign something over to, to resign, yield, vouchsafe, confirm to, etc. (very freq. in all perr. and species of composition):(β).illum mihi aequius est quam me illi quae volo concedere,
Plaut. Cas. 2, 3, 47:si nunc de tuo jure concessisses paululum,
Ter. Ad. 2, 2, 9:partem octavam pretii,
Plin. Ep. 8, 2, 3:date hoc et concedite pudori meo, ut, etc.,
Cic. Verr. 2, 1, 12, § 32; cf. Ter. Hec. 2, 2, 16:alicui primas in dicendo partis,
Cic. Div. in Caecil. 15, 49:amicis quicquid velint,
id. Lael. 11, 38:neque quicquam illius audaciae,
id. Caecin. 35, 103:doctrinam alicui,
Quint. 11, 1, 89; cf.:artes tibi,
Cic. Quint. 30, 93:intellegentiam, prudentiam,
Quint. 12, 1, 3:principatum imperii maritimi Atheniensibus,
Nep. Timoth. 2, 2; cf. id. Dion, 6, 3; Suet. Aug. 66; id. Tib. 4; Prop. 2 (3), 15, 37; cf.:tempus quieti, aut luxuriae,
Sall. J. 61, 3:tempestivum pueris ludum,
Hor. Ep. 2, 2, 142:libertatem his,
Caes. B. G. 4, 15 fin.:vitam alicui,
Suet. Caes. 68; id. Aug. 13; 16: crimen gratiae, i. e. to accuse or inform against for the sake of favor, Cic. Rosc. Com. 6, 19:peccata alicui,
to pardon him, id. Verr. 2, 1, 49, § 128:delicta,
Suet. Ner. 29.— Pass.: Siciliam nimis celeri desperatione rerum concessam, [p. 397] had been ceded, given up, Liv. 21, 1, 5:Scaevolae concessa est facundiae virtus,
Quint. 12, 3, 9; 10, 1, 100 et saep.:acrius... Ulcisci, quam nunc concessum est legibus aequis,
Lucr. 5, 1148; cf. Nep. Them. 10 fin.; Suet. Tib. 18.— Poet., with in and acc.:concessit in iras Ipse... genitor Calydona Dianae,
gave over to be punished, Verg. A. 7, 305.—With dat. and inf.:(γ).nec nostrā dicere linguā Concedit nobis patrii sermonis egestas,
Lucr. 1, 831; so,ducere neptem,
Cat. 64, 29:esse poëtis,
Hor. A. P. 373; Suet. Aug. 44 et saep.— Impers. pass.:de re publicā nisi per concilium loqui non conceditur,
Caes. B. G. 6, 20 fin.:quo mihi fortunam, si non conceditur uti,
Hor. Ep. 1, 5, 12; Quint. 12, 1, 37; 12, 1, 42; 8, 6, 76; Suet. Ner. 12:servis quoque pueros hujus aetatis verberare concedimus,
Curt. 8, 8, 3:concedunt plangere matri,
Stat. Th. 6, 134:cum accusare etiam palam concessum sit,
Quint. 6, 3, 28; 2, 17, 27; 11, 3, 150: 8, 3, 30; 12, 3, 8 al.— Poet.:fatis numquam concessa moveri Camarina,
not allowed. forbidden to be removed, Verg. A. 3, 700; cf.also personally: haec ubi conceduntur esse facta, for conceditur haec esse facta,
Cic. Caecin. 15, 44.—With acc. and inf.:(δ).non omnia corpora vocem Mittere concedis,
you grant, Lucr. 2, 835:oculos falli,
id. 4, 380; Quint. 2, 5, 25:culpam inesse concedam,
Cic. Rosc. Am. 28, 76:poëtas legendos oratori futuro,
Quint. 1, 10, 29.— Pass. impers.:concedatur profecto verum esse, ut, etc.,
Cic. Lael. 14, 50. —With ut or ne:(ε).nec vero histrionibus oratoribusque concedendum est, ut iis haec apta sint, nobis dissoluta,
Cic. Off. 1, 35, 129:verum concedo tibi ut ea praetereas, quae, etc.,
id. Rosc. Am. 19, 54:concedant ut viri boni fuerint,
id. Lael. 5, 18; id. de Or. 1, 13, 57; Lucr. 2, 658:non concedo, ut sola sint,
Quint. 6, 2, 11 al.: cui concedi potest, ut? etc., Cic. Fragm. ap. Quint. 5, 13, 21:ut concedatur ne in conspectum veniat,
Hirt. B. G. 8, 48.—With a simple subj.:(ζ).concedo sit dives,
Cat. 114, 5; Ov. A. A. 1, 523. —Absol.:b.beatos esse deos sumpsisti: concedimus,
Cic. N. D. 1, 31, 89; id. Verr. 2, 2, 32, § 78; cf. Quint. 1, 1, 2:consules neque concedebant neque valde repugnabant,
Cic. Fam. 1, 2, 2; Caes. B. G. 1, 44.—= condono, to grant or yield something to one as a favor or from regard, to desist from, forbear, give up; forgive, pardon:II.inimicitias rei publicae,
to give up for the sake of the State, Cic. Prov. Cons. 18, 44:petitionem alicui,
from regard to, id. Phil. 2, 2, 4:peccata liberum parentum misericordiae,
id. Clu. 69, 195:cum Marcellum senatui reique publicae concessisti,
id. Marcell. 1, 3:ut concessisti illum (sc. Marcellum) senatui, sic da hunc (sc. Ligarium) populo,
as you have pardoned him in deference to the Senate, id. Lig. 12, 37; cf. Nep. Att. 7 fin.; Tac. A. 2, 55; 4, 31:Montanus patri concessus est,
id. ib. 16, 33 fin.Neutr., in respect to the terminus ad quem, to go, walk, betake one's self somewhere, to retire, withdraw to, etc.; with ad, in, or adv.:B.tantisper hic ego ad januam concessero,
Plaut. Aul. 4, 5, 6 Wagn.; cf.:ad Manes,
i. e. to die, Verg. A. 10, 820:ad victorem,
Tac. H. 2, 51:ad dexteram,
Ter. And. 4, 4, 12:caeli distributio docet unde fulmen venerit, quo concesserit,
Cic. Div. 2, 20, 45; so Lucr. 1, 380:huc,
Plaut. Capt. 2, 1, 19; id. Bacch. 4, 2, 28; id. Trin. 2, 4, 116; Ter. Heaut. 1, 1, 122; Caecil. ap. Non. p. 270, 8:istuc,
Plaut. As. 3, 3, 56; Ter. Eun. 4, 4, 39:vis animae in altum,
Lucr. 4, 919:in delubrum,
Liv. 30, 20, 6:in hiberna,
id. 26, 20, 6; cf.:Carthaginem Novam in hiberna,
id. 21, 15, 3:Argos habitatum,
Nep. Them. 8, 1:Cythnum,
Tac. A. 3, 69:Neapolin,
id. ib. 14, 10:Patavium,
id. H. 3, 11:in insulam,
id. ib. 5, 19:in turbam,
Hor. S. 1, 4, 143:trans Rhenum,
Tac. H. 5, 23:concede huc a foribus,
Plaut. Men. 1, 2, 48:hinc intro,
id. Ps. 1, 5, 158; Ter. Eun. 1, 2, 126:hinc aliquo ab ore eorum,
id. Heaut. 3, 3, 11; cf.:aliquo ab eorum oculis,
Cic. Cat. 1, 7, 17:hinc rus,
Ter. Hec. 4, 4, 7.—Trop.: in aliquid, of entering into an alliance, yielding to, etc., to agree or consent to, to assent, to submit, yield, or resign one's self, to acquiesce in, to go or pass over to any thing (freq. in the histt.):mulier, conjuncta viro, concessit in unum Conubium,
Lucr. 5, 1010; cf.:in matrimonium,
Just. 24, 2, 10: victi omnes in gentem nomenque imperantium concessere, were merged in, passed over into, Sall. J. 18, 12; so,in paucorum potentium jus atque dicionem,
id. C. 20, 7; cf.:in dicionem,
Liv. 38, 16, 9:in dominationem,
Sall. H. Fragm. 3, 22 Gerl.:in deditionem,
Liv. 28, 7, 9; 39, 2, 4; 42, 53, 7:in Tyrias leges,
Sil. 15, 6:in condiciones,
Liv. 2, 33, 1:in sententiam,
id. 32, 23, 12; 32, 36, 8; Tac. A. 1, 79 fin.; cf.: in illos, assent to, yield to them, Cic. Fragm. ap. Aug. contr. Avid. 3, 7:in partes,
Tac. H. 2, 1. -
22 demigro
dē-mī̆gro, āvi, ātum, 1, v. n., to migrate from, to emigrate; to depart, remove from or to a place (class.).I.Lit.A.In gen.:B.de oppidis,
Caes. B. G. 4, 19:ex his aedificiis,
id. ib. 4, 4:ex agris,
Liv. 38, 18 fin.; cf.:ex agris in urbem,
id. 2, 10:loco,
Plaut. Am. 1, 1, 85; cf.Helicone (deae),
Stat. S. 1, 2, 4:in illa loca,
Cic. Agr. 2, 16, 42:in hortos,
Suet. Tib. 35:Pydnam,
Liv. 44, 6:ad virum optimum,
Cic. Cat. 1, 8 et saep.— Absol.:demigrandi causa,
Caes. B. G. 5, 43, 4; so Liv. 38, 23.— Transf., to have recourse to:ad deos et ad sidera,
Treb. Pol. Claud. 12.—Pregn., to depart this life (perh. only in Cic.):II.vetat dominans ille in nobis deus, injussu hinc nos suo demigrare,
Cic. Tusc. 1, 30, 74; cf.: ex hominum vita ad deorum religionem, id. Rab. perd. 10, 30; and:ab improbis,
id. Par. 2, 18.—Trop. (only in Cic.):multa mihi dant solatia, nec tamen ego de meo statu demigro,
Cic. Att. 4, 16, 10:strumae ab ore improbo demigrarunt,
id. Vatin. 16 fin. -
23 demorior
dē-mŏrĭor, mortuus, 3, v. dep. n., to die off, to die, depart, decease (i. e. from an office, out of a circle of associates, etc., cf. Fabri ad Liv. 23, 21, 7. In the class. per. only in the perf. or part. perf.; not found in Caes. and the Aug. poets).I.Lit.:II.paene sum fame demortuus,
Plaut. Stich. 1, 3, 62:cum esset ex veterum numero quidam senator demortuus,
Cic. Verr. 2, 2, 50, § 124; cf.:tantum hominum demortuum esse, ut, etc.,
Liv. 40, 19; 26, 23; Curt. 8, 10:alii sunt alias, nostrique familiares fere demortui,
Cic. Att. 16, 11 fin.:posse evenire, ut demoriantur mancipia,
Dig. 4, 4, 11, § 5.—So in pub. law lang.:in demortui (magistratus) locum creatur, sufficitur, etc.,
Liv. 5, 31 Drak.; 23, 21 sq.; Cic. Verr. 2, 4, 5, § 9; Suet. Caes. 41 al.—Trop.A.To depart, be gone:B.potationes plurimae demortuae, Quot adeo cenae, quas deflevi, mortuae!
Plaut. Stich. 1, 3, 58:demortua vocabula,
obsolete, Gell. 9, 2, 11.—With acc. pers., to be dying for love of any one (cf. depereo):ea demoritur te,
Plaut. Mil. 4, 1, 23; 4, 2, 49. -
24 digredior
dī-grĕdĭor, gressus, 3, v. dep. n. [gradior], to go apart or asunder, to separate, part; to go away, depart, = discedere (class.).I.Lit.:II.luna tum congrediens cum sole, tum digrediens,
Cic. N. D. 2, 40, 103; cf.:digredimur paulum rursumque ad bella coimus,
Ov. M. 9, 42:ita utrique digrediuntur,
Sall. J. 22 fin.; cf.:digredimur flentes,
Ov. H. 18, 117:ubi digressi,
Verg. A. 4, 80.—With term. a quo:numquam est a me digressus,
Cic. Sull. 12:ab aliquo,
id. Fam. 4, 12; 12, 18; id. Att. 3, 9; Caes. B. C. 1, 57, 4; Sall. J. 18, 11; Liv. 22, 7 al.; cf.:a marito,
to abandon, Suet. Caes. 43:a colloquio Caninii,
Caes. B. C. 1, 26, 4; Liv. 39, 35:a Corcyra,
id. 42, 37:ex eo loco,
Caes. B. C. 1, 72, 4; cf.:ex colloquio,
Liv. 35, 38:domo,
Sall. J. 79, 7:triclinio,
Suet. Ner. 43; cf. id. Aug. 74:inde,
id. Tib. 6 al. — Absol.:hos ego digrediens lacrimis affabar obortis,
Verg. A. 3, 492; cf. id. 5, 650; Tac. A. 1, 27; id. H. 3, 69 al.:dein statim digrediens,
stepping aside, Sall. J. 94, 2 Kritz. —With term. ad quem:ambo in sua castra digressi,
Sall. J. 109, 3; Tac. A. 4, 74; 6, 1; cf.:in urbem ad capessendos magistratus,
id. Agr. 6:ad sua tutanda,
id. A. 4, 73; Front. Strat. 1, 4, 3:Seleuciam,
Tac. A. 2, 69:domum,
id. ib. 2, 30:digredientem eum cum Caesare circumsistunt,
id. ib. 1, 27.Trop., to go aside, deviate, depart. —With term. a quo: nos nostro officio nihil digressos esse.* Ter.Ph. 4, 5, 10.—B.Esp., in speaking or writing, to digress (but de-gredi, which is sometimes found in edd. in this sense is incorrect, v. h. v.):digredi ab eo, quod proposueris,
Cic. de Or. 2, 77, 311:parumper a causa,
id. Brut. 93 [p. 579] fin.:de causa,
id. Inv. 1, 51 fin.:ex eo et regredi in id,
Quint. 10, 6, 5.— Absol.:saepe datur ad commovendos animos digrediendi locus,
Cic. de Or. 2, 77, 312; so ib. 2, 19, 80; Quint. 3, 11, 26; 4, 3, 17:verum huc longius, quam voluntas fuit, ab epistola Timarchidi digressa est oratio mea,
Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:sed eo jam, unde huc digressi sumus, revertamur,
id. N. D. 3, 23 fin.; cf. id. Brut. 87 fin.; Quint. 2, 4, 15. -
25 discedo
dis-cēdo, cessi, cessum, 3 ( perf. sync. discesti, Plaut. As. 2, 1, 3), v. n.I.(With the notion of dis predominating.)A.To part asunder, divide, separate (rare but class.; cf.: linquo, relinquo, desero, desum, destituo, deficio).1.Lit.:2.cum terra discessisset magnis quibusdam imbribus,
Cic. Off. 3, 9:caelum,
opens, id. Div. 1, 43, 97; 1, 44, 99, i. e. clears off, Verg. A. 9, 20 (this last is quoted in Sen. Q. N. 7, 20):sulcus vomere,
Luc. 6, 382: VT SODALITATES DECVRIATIQVE DISCEDERENT, SC. ap. Cic. Q. Fr. 2, 3, 5; cf.:cum discedere populum jussissent tribuni,
Liv. 3, 11:populus ex contione,
Sall. J. 34 fin.: armati in latitudinem, Sisenn. ap. Non. 99, 7:in duas partes,
Sall. J. 13, 1:in partes,
Tac. A. 1, 49; cf.:in manipulos,
id. ib. 1, 34:fumus in auras,
Lucr. 3, 436:ad semina rerum,
id. 2, 833:palus multos discessit in amnes,
Luc. 6, 360:citius paterer caput hoc discedere collo,
Prop. 2, 6, 7.—Trop.:B.divisio in tres partes,
Quint. 12, 10, 58:haec in duo genera,
id. 3, 6, 86.—To part from one's connection with one, i. e. to leave, forsake, desert (rare but class.).—With a or ab: uxor a Dolabella discessit, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 6:II.ab amicis in re publica peccantibus,
Cic. Lael. 12, 42:ab amicis,
id. ib. 20, 75:a nobis,
Caes. B. C. 3, 60, 3:milites in itinere ab eo discedunt,
id. ib. 1, 12, 2:a Perseo,
Liv. 43, 6.(With the notion of cedere predominating.) To depart from any place or person, to go away from, to leave (cf.: proficiscor, abeo; so most frequently in all periods and sorts of composition).A.Lit.1.In gen.: constr. with ab, ex, or absol., rarely with de —With ab: cum discesti ab [p. 586] hero, atque abisti ad forum, Plaut. As. 2, 1, 3;b.so with abire,
id. ib. 3, 3, 13; Cic. Att. 7, 2 fin.:quod legati eorum paulo ante a Caesare discesserant,
Caes. B. G. 4, 12, 1:ab suis,
id. ib. 5, 3, 6:ab exercitu,
id. ib. 7, 9, 1; id. B. C. 1, 9, 3 et saep.:a senis latere numquam,
Cic. Lael. 1, 1:a vallo,
Caes. B. C. 3, 37, 3:ab loco,
id. ib. 5, 34, 1:a litore,
id. ib. 5, 8 fin. et saep.—With ex:non modo illum e Gallia non discessisse, sed ne a Mutina quidem recessisse,
Cic. Phil. 8, 7, 21:ex contione,
Caes. B. C. 2, 33, 2:e medio,
Suet. Caes. 1:e patria,
Ov. Tr. 1, 3, 85 et saep.—With de:de foro,
Cic. Verr. 2, 4, 65, § 147; 2, 4, 22, § 49; id. Rosc. Am. 29, 79:de colloquio,
Liv. 32, 40.—With abl. without a prep.:templo,
Ov. M. 1, 381:finibus Ausoniae,
id. Tr. 1, 3, 5:lecto,
id. H. 1, 81:Tarracone,
Caes. B. C. 2, 21, 5:Capua,
Cic. Att. 7, 21.— Absol.:ille discessit, ego somno solutus sum,
Cic. Rep. 6, 26 fin.;so,
Caes. B. G. 1, 39, 3; id. B. C. 1, 22 fin.; Hor. S. 1, 9, 8 et saep.— Pass. impers.:ne longius ab agmine discedi pateretur,
Caes. B. G. 5, 19, 3:ab concilio disceditur,
id. ib. 7, 2 fin.:de colloquio discessum,
Liv. 32, 40; Caes. B. C. 3, 87 fin.; Tac. A. 6, 44 fin. —Designating the term. ad quem, to go away to any place:2.in silvas,
Caes. B. G. 5, 39, 2:ex fuga in civitates,
id. ib. 7, 88 fin.:in castra,
id. B. C. 1, 83, 3:in proximos colles,
Sall. J. 54 fin.:in loca occulta,
id. ib. 56, 3:ad urbem,
Verg. A. 12, 184 et saep.:Capreas,
Tac. A. 6, 20:ex castris domum,
Caes. B. G. 5, 7, 5; cf.simply domum,
id. B. C. 1, 13, 3; 3, 87, 3:domos suas,
Nep. Them. 4, 2 al.:cubitum,
Cic. Rep. 6, 10.—In partic.a.In milit. lang., to march off, march away, decamp:b.discessit a Brundisio obsessionemque nostrorum omisit,
Caes. B. C. 3, 24 fin.:ab Gergovia,
id. B. G. 7, 43 fin.:a mari Dyrrhachioque,
id. B. C. 3, 44, 1:ab Zama,
Sall. J. 61 al.:ex ea parte vici,
Caes. B. G. 3, 2, 1:ex hibernis,
id. ib. 5, 28, 3:ex eo loco,
id. B. C. 3, 30, 7; cf.:ex iis locis cum classe,
id. ib. 3, 101 fin.:Tarracone,
id. ib. 2, 21, 5 et saep.:dispersi ac dissipati discedunt,
Caes. B. G. 5, 58, 3; so absol., id. ib. 5, 53 fin.; 6, 33, 4 et saep.;so milit.: discedere ab signis,
to quit the standard, leave the order of battle, Caes. B. G. 5, 16, 1; id. B. C. 1, 44, 4; Liv. 25, 20:qui discedere et abire cœptabant,
i. e. to break ranks and go away, Suet. Oth. 11; cf.: ab ordinibus signisque Front. Strat. 1, 5, 3:ab armis,
to lay down one's arms, Caes. B. G. 5, 41, 8; id. B. C. 1, 9, 5; Sall. C. 34, 1; Cic. Phil. 8, 11, 33; Liv. 9, 14 al.—Also in milit. lang., to get away, come away, come off in any manner from the battle (victorious, conquered, wounded, etc.); and sometimes to be translated simply to become, to be, etc.:(β).superiores,
Caes. B. C. 1, 47, 1; so,superior,
Sall. C. 39, 4:victor,
Caes. B. C. 3, 47, 6; cf.:victor ab hoste,
Hor. Ep. 1, 10, 37:victus,
to be conquered, Sall. C. 49, 2:graviter vulneratus,
id. ib. 61, 7 et saep.:aequo proelio,
Caes. B. C. 3, 112, 7; cf.:aequa manu,
Sall. C. 39, 4:aequo Marte cum Volscis,
Liv. 2, 40:sine detrimento,
Caes. B. C. 3, 46, 6 et saep.— Pass. impers.:a proelio disceditur,
Just. 6, 7, 12.—Transf. beyond the milit. sphere (freq. into the judicial sphere, on account of its analogy to the former):B.ut spoliis Sexti Roscii hoc judicio ornati auctique discedant,
Cic. Rosc. Am. 3 fin.:superiorem,
id. Caecin. 1, 2; so,liberatus,
Nep. Phoc. 2, 3:omnium judicio probatus,
Cic. Brut. 64, 229:impunita (tanta injuria),
id. Verr. 2, 4, 30 et saep.:discessisses non male,
Plaut. Stich. 2, 2, 70; cf.:pulchre et probe et praeter spem,
Ter. Phorm. 5, 8, 58:aut cum summa gloria aut sine molestia,
Cic. Att. 2, 21 fin.; cf.:a judicio capitis maximā gloriā,
Nep. Epam. 8 fin.:ita tum discedo ab illo, ut qui se filiam Neget daturum,
Ter. And. 1, 1, 121; cf.:si possum discedere, ne causa optima in senatu pereat,
Cic. Fam. 2, 16 fin.Trop.1.In gen., to depart, deviate, swerve from; to leave, forsake, give up:2.nihil a statu naturae, nihil a dignitate sapientis,
Cic. Off. 1, 20, 67:a fide justitiaque,
id. ib. 3, 20, 79:longe ab consuetudine mea et cautione ac diligentia,
id. Font. 1, 2:a constantia atque a mente, atque a se ipse,
id. Div. 2, 55, 114; cf.:a se,
id. Brut. 79, 273; id. Fin. 5, 11, 33; 4, 5, 41; id. Tusc. 4, 6, 11: a recta conscientia, Att. ap. Cic. Att. 13, 20:a sua sententia,
Caes. B. C. 1, 2, 5: ab officio, id. B. G. 1, 40, 3:ab oppugnatione castrorum,
id. B. C. 2, 31, 3 et saep.:a judiciisque causisque,
Cic. de Or. 2, 33, 144:a litteris,
id. Fam. 9, 26:ab illa acerrima contentione,
id. Or. 31:ab illa cavillatione,
Quint. 12, 2, 14:a suscepta semel persuasione,
id. 12, 2, 26 et saep.—In partic.a.Pregn., to pass away, to vanish, to cease (very rarely):b.modo audivi, quartanam a te discessisse,
had left you, Cic. Att. 8, 6:ex animo memoria alicujus,
id. Rep. 6, 9: hostibus spes potiundi oppidi discessit (opp. studium propugnandi accessit), Caes. B. G. 2, 7, 2:ubi hae sollicitudines discessere,
Liv. 4, 52 fin. —In alicujus sententiam, in polit. lang., to pass or go over to another's opinion, Sall. C. 55, 1; Liv. 3, 41; 28, 45; cf.c.the opp., in alia omnia,
Cic. Fam. 10, 12, 3 (v. alius). In like manner:decurritur ad illud extremum atque ultimum SC., quo nisi paene in ipso urbis incendio... numquam ante discessum est,
which had never before been resorted to, Caes. B. C. 1, 5, 3;so perh.: ex oratione Caesaris... hanc in opinionem discessi, ut, etc.,
Cic. Fam. 6, 14 fin. —Ab aliquo, in Cicero's letters in the sense of to leave out of consideration, i. e. to except:► Once in the part.cum a vobis meae salutis auctoribus discesserim, neminem esse, cujus officiis me tam esse devinctum confitear,
if I except you, you excepted, Cic. Fam. 1, 9, 18:ut cum ab illo discesserint, me habeant proximum,
id. ib. 6, 12, 2:amoris erga me, cum a fraterno amore domesticoque discessi, tibi primas defero,
id. Att. 1, 17, 5.perf.: custodibus discessis, Cael. ap. Prisc. p. 869 P. -
26 migro
mī̆gro, āvi, ātum, 1 (migrassit for migraverit, Cic. Leg. 3, 4, 11), v. n. and a. [etym. dub.; cf. Sanscr. root mā, exchange; also meo].I.Neutr., to remove from one place to another, to depart, flit, migrate (class.).A.Lit.:B.migrare e fano foras,
Plaut. Curc. 2, 1, 1:ex urbe tu rus habitatum migres?
Ter. Hec. 4, 2, 13:ad integra omnia,
Liv. 5, 53:ad generum,
Cic. Verr. 2, 2, 36, § 89:in tabernas,
Hor. A. P. 229:Veios,
Liv. 5, 53:Alexandriam vel Ilium,
Suet. Caes. 79:finibus,
Plin. 6, 17, 21, § 59: Verres domo ejus emigrat atque adeo exit: nam jam ante migrārat, he quits his house (leaves it himself without taking any thing with him); for he had already removed (had taken away his furniture), Cic. Verr. 2, 2, 36, § 89:consilium migrandi a Tarquiniis cepit,
Liv. 1, 34, 5:itaque non solum inquilini, sed etiam mures migraverunt,
Cic. Att. 14, 9, 1: cum tota Karthagine migra, be off! Juv. 6, 171.— Impers. pass.:in alium quendam locum ex his locis morte migretur,
Cic. Tusc. 1, 41, 97:Romam inde frequenter migratum est a propinquis,
Liv. 1, 11, 4.—Trop., to go away, depart, to pass over, change, turn:II.scio ipse quid agam, neque mens officio migrat,
Plaut. Trin. 3, 2, 13:mea ut migrare dicta possint, quo volo,
id. Ps. 1, 5, 54:ex hac vitā,
Cic. Rep. 6, 9, 9; cf. id. ib. 6, 15, 15:de vitā,
i. e. to die, id. Fin. 1, 19, 62:equitis migravit ab aure voluptas ad oculos,
Hor. Ep. 2, 1, 187:haec medicina migrabat in Graeciae linguas,
Plin. 25, 2, 6, § 16:omnia migrant, Omnia commutat natura,
change, Lucr. 5, 831:caerula quae sunt Numquam in marmoreum possunt migrare colorem,
id. 2, 774:in varias migrare figuras,
Ov. M. 15, 172:cornua in mucronem migrantia,
running out into, ending in, Plin. 11, 37, 45, § 125:ad aliud matrimonium,
Dig. 24, 2, 6.—Act.A.To carry away, transport, transfer (rare):B.cassita nidum migravit,
Gell. 2, 29, 16:relicta quae migratu difficilia essent,
Liv. 10, 34:num migrantur Rhoeteia regna In Libyam Superis?
are transferred, Sil. 7, 431.—To transgress, break, violate, opp. to servare:jus civile migrare (opp. conservare),
Cic. Fin. 3, 20, 67:ea migrare et non servare,
id. Off. 1, 10, 31. -
27 molior
I.Neutr.A.To set one's self or one's powers in motion, to make exertions, exert one's self, to endeavor, struggle, strive, toil, etc. (rare but class.;B.syn.: conor, nitor): viden ut misere moliuntur?
Plaut. Curc. 1, 3, 32:agam per me ipse et moliar,
Cic. Fam. 6, 10, 2:nōsti mores mulierum: Dum moliuntur, dum comuntur, annus est,
Ter. Heaut. 2, 2, 11:horam amplius jam in demoliendo signo permulti homines moliebantur,
Cic. Verr. 2, 4, 43, § 95.—To set one's self in motion, endeavor to depart, to depart:II.molientem hinc Hannibalem,
Liv. 28, 44:dum naves moliuntur a terra,
id. 37, 11:in quam (insulam) gladiatores navibus molientes,
Tac. H. 2, 35.—Act.A.To labor upon any thing, exert one's self at or upon, set in motion, work an instrument or engine; to work any thing (cf. ago; class.).1.Nihil enim agit (vita deorum),... nulla opera molitur, Cic. N. D. 1, 19, 51:2.res dura et regni novitas me talia cogant moliri,
Verg. A. 1, 564: validam in vites molire bipennem, to work, i. e. wield, id. G. 4, 331: ancoras, to work, i. e. hoist the anchor, weigh anchor, Liv. 28, 17:agricola incurvo terram molitus aratro,
i. e. to work, cultivate, till the ground, Verg. G. 1, 494; Col. 1 praef. 17;11, 2, 19: erro molirier arva,
Lucr. 5, 932: fores, to work, i. e. to force, to break open, Tac. A. 1, 39; 2, 82; Liv. 23, 18, 2; 24, 46, 5:Atharrias ad Philotam missus clausum aditum domus moliebatur,
Curt. 6, 8, 20:habenas,
to guide, Verg. A. 12, 327:fulmina molitur dextrā,
hurls, id. G. 1, 329:ignem,
id. A. 10, 131:opera,
to begin work, Col. 11, 2, 2:aliquid sub divo moliri potest,
id. 1, 8, 9.—To set in motion, bestir, rouse, cause to remove, displace (syn.:3.deicio, deturbo): montes suā sede,
displaces, Liv. 9, 3:corpora ex somno moliebantur,
aroused, id. 36, 24, 3:onera objecta,
id. 25, 36.—To build, make, erect, construct (syn.:B.condo, fundo, construo): muros,
to build, Verg. A. 3, 132:classem,
id. ib. 3, 6:arcem,
id. ib. 1, 424:atrium,
Hor. C. 3, 1, 46:aedem,
Flor. 1, 7:locum,
prepares, Verg. A. 7, 158:pocula de inimicorum capitibus hominum,
to construct, make, Sol. 15.—Trop., to endeavor to do; to undertake, attempt, set about any thing (cf.:aggredior, apparo): nec ea, quae agunt, molientes cum labore operoso,
performing, doing, Cic. N. D. 2, 23, 59:viam clipei molita per oras,
made its way, Verg. A. 10, 477:inde datum molitur iter,
id. ib. 6, 477:jamque alio moliris iter,
Stat. S. 5, 2, 61:viam et gressus,
Claud. Rapt. Pros. 1, 278; 3, 438: animum, to form or acquire for one's self, Ov. A. A. 2, 119:laborem,
to undertake, Verg. A. 4, 233:struere et moliri aliquid calamitatis alicui,
to try to bring upon, Cic. Clu. 64, 178:fortissimis atque optimis civibus periculum moliri,
id. Sest. 1, 1:pestem patriae nefarie,
id. Cat. 2, 1, 1:perniciem rei publicae,
id. ib. 1, 2, 5: insidias avibus, to lay snares, Verg. G. 1, 271:crimina et accusatorem,
to bring about, find out, Tac. A. 12, 22:triumphos,
Ov. M. 14, 719:fugam,
Verg. A. 2, 109:moram,
to cause, make, occasion, id. ib. 1, 414:opem extremam alicui,
Val. Fl. 6, 431:dolos apertos,
to devise, id. 5, 249:bellum in animo,
to design, meditate, Vell. 2, 46:Athenienses urbem ex integro condere moliuntur,
Just. 2, 15, 1:mundum efficere moliens deus,
attempting, Cic. Univ. 4:fallere,
Val. Fl. 3, 491:de occupando regno moliens,
striving to usurp the government, Cic. Rep. 2, 35, 60:nuptias,
to bring about, Tac. A. 12, 3:apud judices oratione molienda sunt amor, odium, etc.,
are to be excited, called forth, Cic. de Or. 2, 51, 206:tumorem,
Col. 6, 17:vorandi facultatem,
Cels. 1, 3:fidem moliri coepit,
began to meddle with, disturb, Liv. 6, 11, 8. -
28 proficiscor
prŏfĭciscor, fectus, 3, v. dep. n. [profacio, facesso, faciscor; orig., to make, i. e. put one's self forward; hence], to set out, start, go, march, travel, depart, etc. (class.; cf. progredior).I.Lit.:B.proficisci ad dormiendum,
to go to sleep, Cic. Div. 2, 58, 119:ad somnum,
id. ib. 1, 30, 62:ad sedes inquirendas,
Just. 3, 4, 10:pabulatum frumentatumque,
Hirt. B. G. 8, 10:subsidio alicui,
Nep. Iph. 2, 5:ad bellum,
Caes. B. G. 6, 29; Liv. 4, 45 sq.; Nep. Alc. 4, 1:ad eam domum,
Cic. Verr. 2, 1, 27, § 69:Puteolos,
id. Ac. 2, 31:in Illyricum,
Caes. B. G. 3, 7:in pugnam,
id. B. C. 3, 99:in bellum,
Just. 2, 11, 9; Gell. 17, 9, 8:in expeditionem,
Sall. J. 103, 4:in Volscos,
Liv. 2, 30; 2, 62; Just. 1, 6, 10:in exercitum,
Plaut. Am. 5, 2, 7:hinc in pistrinum rectā viā,
Ter. And. 3, 4, 21:contra quosdam barbaros, Nep Eum 3, 5: Cyprum,
Ter. Ad. 2, 2, 16:Corinthum,
id. Hec. 1, 2, 11:domum,
id. Phorm. 5, 6, 20:Genabum,
Caes. B. G. 7, 1:Romam,
Sall. C. 34, 1:domos,
Liv. 2, 14:Circeios,
id. 2, 39: jussit proficisci exilium quovis gentium, Att. ap. Non. 185, 6 (Trag. Rel. v 599 Rib.): Jovinus eadem loca profectus, Amm 27, 8, 2.—With supine:porro proficiscor quaesitum,
Plaut. Men. 5, 2, 98.— Absol.:proficisci,
to make a journey, Dig. 17, 2, 52:ab urbe,
to set out, depart, Caes. B. G. 1, 7:ab Antio,
Liv. 2, 33:ex castris,
to break up, Caes. B. C. 1, 78:e castris,
id. ib. 1, 12:domo,
Sall. J. 79, 4; Liv. 2, 26; 2, 4:portu,
id. 9, 26:regno,
Just. 37, 3, 4:Athenis,
Nep. Milt. 1, 5:de Formiano,
Cic. Att. 2, 8, 2.—Transf., to be going or about to go, to intend to go to a place, to start (ante-class.):II.potin' ut me ire, quo profectus sum, sinas?
Plaut. Trin. 3, 2, 2:tu profectus alio fueras, Ter Eun. 2, 2, 49: cum proficisceretur,
Caes. B. G. 3, 1; Cic. Cat. 2, 7, 15; Hor. Ep. 1, 13, 1; 2, 2, 20.—Trop.A. B.In partic.1.To set out, begin, commence:2.ut inde oratio mea proficiscatur, unde, etc.,
Cic. Imp. Pomp. 2, 4:cum omnis haec quaestio ab eo proficiscatur,
id. Fin. 5, 8, 23;a philosophiā profectus Xenophon scripsit historiam,
id. de Or. 2, 14, 58:ei proficiscendum est ab omni mundo,
id. Fin. 3, 22, 73.—To come forth, spring, arise, proceed, originate:cum omnia officia a principiis naturae proficiscantur, ab iisdem necesse est proficisci ipsam sapientiam,
Cic. Fin. 3, 7, 23; 1, 12, 42; 3, 6, 22:falsis initiis profecta,
id. ib. 1, 21, 72:ex medicinā nihil oportet putare proficisci, nisi quod ad corporis utilitatem spectet,
id. Inv. 1, 38, 68: quaecumque a me ornamenta ad te proficiscentur, shall pass from me to you, i. e. you shall receive from me, id. Fam. 2, 19, 2: omnia quae a me profecta sunt in te, tibi accidisse gratissime, all you have received from me, id. ib. 3, 1, 1:ut plura a parente proficisci non potuerint,
Nep. Att. 9, 4:qui a Zenone profecti sunt,
who have proceeded from him, his disciples, Cic. Div 1, 3, 5; cf.:omnes ab Aristotele profecti,
id. ib. 1, 35, 61.—So, to express descent ( poet.):Tyriā de gente profecti,
Ov. M. 3, 35; Verg. A. 8, 51.— Act. collat. form prŏfĭcisco, ĕre, to set out, go, etc. (anteclass.):priusquam proficisco,
Plaut. Mil. 4, 8, 19; hortatur hominem, quam primum proficisceret, Turp. ap. Non. 471, 2. -
29 recedo
A.Lit. (class.; cf.:2.decedo, abscedo): pone nos recede,
Plaut. Poen. 3, 2, 34:ego abs te procul recedam,
id. Mil. 2, 4, 4:hinc,
id. Bacch. 4, 1, 7:illuc,
id. Rud. 3, 5, 7:recedere loco,
id. Am. 1, 1, 84; cf.:centuriones ex eo quo stabant loco recesserunt,
Caes. B. G. 5, 43:non modo illum e Galliā non discessisse, sed ne a Mutinā quidem recessisse,
Cic. Phil. 8, 7, 21:procul a telo veniente,
Ov. M. 12, 359:de medio,
Cic. Rosc. Am. 38, 112:ab hoste,
Ov. P. 3, 1, 151:longius,
Verg. G. 4, 191:tristis recedo,
Hor. Ep. 1, 16, 35; id. C. 2, 19, 31:ab Illiturgi,
Liv. 24, 41:in castra Corneliana,
Caes. B. C. 2, 30 fin. —In partic., to retire to one's bedchamber, go to rest, Petr. 85, 5; Ov. Ib. 239.—B.Transf.1.Of inanimate and abstract things:2.ut illae undae ad alios accedant, ab aliis autem recedant,
Cic. Planc. 6, 15:verba movere loco, quamvis invita recedant,
yield, Hor. Ep. 2, 2, 113:multa ferunt anni venientes commoda secum, Multa recedentes adimunt,
the departing years, id. A. P. 176:abeant ac recedant voces illae,
Plin. Pan. 2, 2.—Of places, things, etc., to stand back, recede (i. e. to be distant or retired;II. A.freq., esp. after the Aug. per.): secreta parentis Anchisae domus arboribusque obtecta recessit,
Verg. A. 2, 300; cf. Cat. 64, 43; and:etsi lata recessit Urbe domus,
Stat. Th. 5, 242; Plin. Ep. 2, 17, 21:Palaestina vocabatur, quā contingit Arabas... et quā recedit intus, Damascena,
Plin. 5, 12, 13, § 66:Magna Graecia in tres sinus recedens Ausonii maris,
id. 3, 10, 15, § 95; 4, 10, 17, § 33; Sen. Cons. ad Marc. 18.—Of nations:gens Cappadocum longissime Ponticarum omnium introrsus recedens,
Plin. 6, 8, 8, § 24.—In a painting, etc.:pictor vi artis suae efficit, ut quaedam eminere in opere, quaedam recessisse credamus,
Quint. 2, 17, 21; cf.:venter recessit,
Plin. Ep. 3, 6, 2.— Poet., of places, which appear to recede by our departure from them:provehimur portu, terraeque urbesque recedunt,
Verg. A. 3, 72:mea terra recedit,
Ov. M. 8, 139; 11, 466; Sil. 3, 157; Stat. Th. 1, 549 al.—Lit. (in good prose very rare), = discedere, haec effatu' pater, germana, repente recessit, vanished, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 48 Vahl.):2.nec vero a stabulis pluviā impendente recedunt Longius (apes),
Verg. G. 4, 191; Plin. Ep. 1, 13, 2.—Transf., of things, to separate from any thing (with which it was previously connected):B.in aliis ossibus ex toto saepe fragmentum a fragmento recedit,
Cels. 8, 7, 1:carnes ab ossibus,
Plin. 22, 8, 9, § 22; 19, 5, 23, § 67:caput e cervice,
Ov. P. 2, 8, 65;for which also: caput cervice,
id. H. 16, 153; cf. id. F. 6, 708; Luc. 8, 674. —Trop., to withdraw, depart, desist (class.; esp. freq. in Cic. and Quint.): si quid vos per laborem recte feceritis, labor ille a vobis cito recedet, Cato ap. Gell. 16, 1, 4:avius a verā longe ratione recedit,
Lucr. 2, 229:senes, ut in otia tuta recedant, aiunt, etc.,
Hor. S. 1, 1, 31:ab officio recedere,
Cic. Off. 3, 4, 19; Auct. Her. 3, 3, 5; Cic. Caecin. 20, 58:ab armis,
i. e. to lay them down, id. Rosc. Am. 6, 16:penitus a naturā,
id. Fin. 4, 16, 43:ab eodem exemplo,
Quint. 1, 6, 6; 2, 8, 13; 7, 3, 21:a sententiis ejus, ab omni voluntate, consiliisque,
Cic. Att. 12, 4, 2: a vitā, i. e. to kill one ' s self, id. Tusc. 4, 17, 40 (but Plin. 29, 1, 5, § 6, to die, in gen., a doubtful conjecture; Jahn, procedente [p. 1530] vitā):a veritatis viā longe,
Lact. 2, 8, 1:ab oppugnatione,
Hirt. B. G. 8, 40.—Very freq. of inanimate and abstract subjects:postquam recessit vita patrio corpore,
Plaut. Merc. prol. 73:(nomen hostis) a peregrino recessit et proprie in eo, qui arma contra ferret, remansit,
has lost the signification of foreigner, Cic. Off. 1, 12, 37; so,res a consuetudine,
id. Quint. 21, 67; Quint. 2, 13, 11:figurae sententiarum ab illo simplici modo indicandi recedunt,
id. 9, 2, 1:ab usu cotidiano,
id. 10, 1, 44 et saep.— Poet., with simple abl.:sic nunquam corde recedit Nata tuo,
departs, Stat. S. 3, 5, 55.— Absol., to vanish, pass away, disappear:et pariter Phoebes, pariter maris ira recessit,
Ov. M. 12, 36:spes,
Luc. 7, 688:quonam nostri tibi cura recessit?
Verg. A. 2, 595:fortuna recessit,
id. ib. 3, 53.— With in:in ventos vita recessit,
passed away into the winds, Verg. A. 4, 705.— Hence, * rĕcessus, a, um, P. a. (acc. to I. B.), drawn back, receding:scaena recessior,
standing farther back, Vitr. 5, 8. -
30 ab-dō
ab-dō idī, itus, ere [2. do], to put away, remove, set aside: impedimenta in silvas, Cs.; often with se, to go away, betake oneself: se in contrariam partem terrarum: se in Menapios, to depart, Cs.: se domum. — Praegn., to hide, conceal, put out of sight, keep secret: amici tabellas: pugnare cupiebant, sed abdenda cupiditas erat, L.: sese in silvas, Cs.: se in tenebris: ferrum in armo, O.: alqm intra tegimenta, Cs.: abdito intra vestem ferro, L.: ferrum curvo tenus hamo, up to the barb, O.: argentum Abditum terris, H.: caput casside, to cover with, O.: voltūs frondibus, O.: hunc (equum) abde domo, let him rest, V.: se litteris: lateri ensem, buried, V.: sensūs suos penitus, Ta. -
31 ab-sistō
ab-sistō stitī, —, ere, to withdraw from, depart, go away: toto luco, V.: limine, V.: ab signis legionibusque, Cs.: ab ore scintillae absistunt, burst forth, V.—Fig., to desist, cease, leave off: ne absiste, do not give up, V.: modo vos absistite, do not interfere, O.: si non absisteretur bello, unless an end were put to the war, L.: bello, H.: nec... continuando abstitit magistratu, L.: ferro, from battle, V.: benefacere, L.: moveri, V. -
32 avehō
avehō vexī, vectus, ere [ab + veho], to carry off, take away: quos turbo alias avexerat oras, V.: dona domos, L.: equites Aegyptum, L.: citato equo ex proelio avectus, L.: Creditis avectos hostes? have sailed away, V.: avectus ab suis, rode away, L.* * *avehere, avexi, avectus V TRANScarry away, carry; (passive) ride away/off, sail away, go away, depart -
33 cēdō
cēdō cessī, cessus, ere [1 CAD-], to go from, give place, remove, withdraw, go away, depart, retire: cedam atque abibo: ex ingratā civitate: patriā: carinā, Ct.: per ora (hominum), i. e. to be seen, H.: Siciliā sibi omni cedi, to be evacuated, L.: cedere foro, to leave the exchange, i. e. be bankrupt, Iu.: alicui hortorum possessione, i. e. to cede, assign: ut possessionibus cederent: loco cedere, to retreat, N.: ex acie, abandon, L.: locum ex quo cesserant repetunt, L.: cedentes insequi, the retreating enemy, Cs.—Fig., to pass away, go from, drop out, vanish: vitā, die: e vitā: horae quidem cedunt et dies, elapse: memoriā, be forgotten, L.: fiducia cessit Quo tibi, diva, mei? V. —To come to, fall ( as a possession), to fall to the lot of, accrue: ut is quaestus huic cederet: quae captae urbi cessura forent, L.: regnorum cessit Pars Heleno, V.: undae cesserunt piscibus habitandae, O.: summa rerum in ducem cessit, Ta.: aurum in paucorum praedam cessisse, L.: quod cedit in altera iura, H.—To result, happen, turn out, fall out, work: gesta quae prospere ei cesserunt, were successful, N.: neque insidiae prospere cessere, S.: prout prima cessissent, in proportion to his success at the outset, Ta.: Quā Parcae sinebant Cedere res Latio, V.: neque si male cesserat, neque si bene, H.—With in and acc, to take the place of, supply the want of, be a substitute for: poena in vicem fidei cesserat, L.: victoribus fortuna in sapientiam cessit, Ta.: epulae pro stipendio cedunt, are taken in commutation, Ta. — To yield, give place: quasi locum dare et cedere: pete cedentem aëra disco, H.: in tutum, L.: cedere nescius, H.: pars cedere, alii insequi, S.: huc omnis aratri Cessit amor, i. e. to warlike zeal, V.— With dat, to yield to, retreat before, submit to, be overcome by: Viriatho exercitūs nostri imperatoresque cesserunt: hosti, N.: comites, quibus ensis et ignis Cesserunt, i. e. who were unharmed, O.: fortunae, S.: loco iniquo, non hosti cessum, L.: Tu ne cede malis, succumb, V.—To yield in rank, be inferior: nullā re cedens caelestibus: virtute nostris, Cs.: laudibus lanificae artis, O.: in re nullā Agesilao, N.: ut non multum Graecis cederetur, were not inferior.—To comply with, yield to, obey, conform to: auctoritati viri: cessit tibi blandienti Cerberus, H.: deae, O.: Cedo equidem, I comply, V.—To grant, concede, allow, give up, yield, permit: aliquid amicitiae: currum ei, L.: cessit patribus, ut in praesentiā tribuni crearentur, L.* * *Igive/bring here!/hand over, come (now/here); tell/show us, out with it! behold!IIcedere, cessi, cessus Vgo/pass (from/away); withdraw/retire/leave; step aside/make way; take place of; grant, concede, yield, submit; fall back/to; happen/result; start (period) -
34 con-cēdō
con-cēdō cessī, cessus, ere. I. Intrans, to go away, pass, give way, depart, retire, withdraw, remove: biduom, T.: tempus est concedere, T.: superis ab oris, V.: ad Manes, V.: huc, T.: istuc, T.: aliquo ab eorum oculis: rus hinc, T.: Carthaginem in hiberna, L.: Argos habitatum, N.: in hanc turbam, to join, H.: tumor et irae Concessere, are gone, V.: ipsae concedite silvae (i. e. valete), V. — Fig., to yield, submit, give way, succumb: ut magnitudini medicinae doloris magnitudo concederet: iniuriae, S.: operi meo, O.: naturae, i. e. to die, S.: hostibus de victoriā concedendum esse, L.: concessum de victoriā credebant, L.—To give place, be inferior, give precedence, yield, defer: concedat laurea laudi: dignitati eorum: unis Suebis, Cs.: maiestati viri, L.: aetati, S.: magistro tantulum de arte: Nec, si muneribus certes, concedat Iollas, V.—To submit, comply, accede: Ut tibi concedam, T.: concessit senatus postulationi tuae: Caesar... concedendum non putabat, Cs. — To assent, concede: mihi, T.: liceat concedere veris, H.—To grant, give allowance, pardon, allow: alienis peccatis: cui (vitio), H.—To agree, consent, assent, acquiesce, go over to: in gentem nomenque imperantium, to be merged in, S.: in paucorum potentium ius, S.: in deditionem, L. — II. Trans, to grant, concede, allow, consign, resign, yield, vouchsafe, confirm: de tuo iure paululum, T.: civitati maximos agros: hoc pudori meo, ut, etc.: amicis quicquid velint: nihil mihi, O.: me consortem sepulchro, let me share, V.: his libertatem, Cs.: crimen gratiae concedebas, accused for the sake of favor: peccata alcui, to pardon him: naturae formam illi, acknowledge that it possesses, O.: concessit in iras Ipse... genitor Calydona Dianae, gave over, V.: mediocribus esse poëtis, H.: huic ne perire quidem tacite conceditur: ut ipsi concedi non oporteret, si, etc., no concession should be made, Cs.: Quo mihi fortunam, si non conceditur uti? H.: fatis numquam concessa moveri Camarina, forbidden to be removed, V.: illa concedis levia esse: culpam inesse concedam: concedatur profecto verum esse, ut, etc.: concedo tibi ut ea praetereas: beatos esse deos sumpsisti, concedimus: valuit plus is, concedo, granted: quoniam legibus non concederetur, permitted by law, N. — To grant as a favor, forbear, give up, forgive, pardon: petitionem alicui, from regard to: peccata liberum misericordiae: huic filium, N.: quod (peccatum) nisi concedas, H. -
35 dēficiō
dēficiō fēcī, fectus, ere ( fut perf. defexit, old form. in L.—Pass., usu. deficior; dēfit, T., Enn. ap. C., V.; dēfierī, T.; dēfīet, L.) [de + facio].— Intrans, to withdraw, revolt, desert, fall off: civitates quae defecerant, Cs.: milites ne deficerent, S.: ab Aeduis, Cs.: a re p.: a patribus ad plebem, to go over, L.: ad Poenos, desert, L. — Of things, to be wanting, be absent, fail, cease, disappear, be lost, run out: non frumentum deficere poterat, Cs.: ex arboribus frons, Cs.: ne (mihi) vox viresque deficerent: non deficiente crumenā, H.: ne Deficeret navis, be overwhelmed, V.: quod plena luna defecisset, was eclipsed: ignem Deficere videbat, dying out, V.: quā deficit ignis, ceases to destroy, V.: Deficit ars, is exhausted, O.: nil apud me tibi defieri patiar, T.: Lac mihi non aestate novum defit, V.: nunquamne causa defiet, cur, etc.? L. — Of persons, to fail, sink, faint, be insufficient, be missing: quod multi Gallicis tot bellis defecerant, had been lost, Cs.: siquid deficias, i. e. need aid, T.: deficientibus animis, L.: O dubiis ne defice rebus, fail (me) in perplexity, V.— To fail, be bankrupt: Matho deficit, Iu.: te memorare, cease, Tb.—Fig., to withdraw, depart, forsake, be parted, abandon, desert: a virtute: si utilitas ab amicitiā defecerit.— To fail, be wanting, fall short: animo, be disheartened, Cs.: ne unā plagā acceptā patres deficerent: in limine primo, V.: illis legibus populus R. prior non deficiet, si prior defexit, etc., prove false, violate, L. (old form.): neque comminus pugnando deficiebant, Cs.— Trans, to leave, desert, fail, abandon (of things): cum vires nostros deficerent, Cs.: me Leontina civitas: me vox, latera deficiant, si, etc.: cum deficit orbom (Sol), is eclipsed, O.: sol defectus lumine, Tb.: si quem proles defecerit omnis, i. e. perish, V.: cum aquilifer a viribus deficeretur, Cs.: mulier ratione deficitur: animo defici, Cu.: defecta vigore cervix, O.: nec me deficiet rogitare, etc., nor will I fail, Pr.* * *Ideficere, defeci, defectus V INTRANSfail/falter; run short/out; grow weak/faint; come to end; revolt/rebel, defect; pass away; become extinct, die/fade out; subside/sink; suffer eclipse, waneIIdeficere, defeci, defectus V TRANSfail, disappoint, let down; leave without a sufficiency; cease to be available; (PASS) be left without/wanting, lack; have shortcomings; L:come to nothing -
36 dēgredior
dēgredior gressus, ī, dep. [de + gradior], to go down, march down, descend: paulum ex eo loco, Cs.: ex arce, L.: monte, S.: in aequum, Ta.: ad pedes, to alight, dismount, L.* * *degredi, degressus sum V DEPmarch/go/come/flow down, descend; dismount; move off/depart; turn aside/deviate -
37 dē-migrō
dē-migrō āvī, ātus, āre, to migrate, emigrate, move, depart, remove, go away: ex his aedificiis, Cs.: in urbem ex agris, L.: in alias terras: ad Marcellum: aliquo: hinc, i. e. to die: demigrandi causā, Cs.: ex hominum vitā ad deorum religionem.—Fig., to remove, be driven: de meo statu: strumae ab ore improbo demigrarunt. -
38 dē-scīscō
dē-scīscō īvī, ītus, ere, to withdraw, leave, revolt from, desert, go over: ab Afranio, Cs.: a populo: quibus invitis descitum ad Samnites erat, L.: aperte, L.—In gen., to depart, deviate, withdraw, fall off, be unfaithful: a se ipse: cur Zeno ab hac antiquā institutione desciverit: a naturā, N.: a vitā, kill oneself. -
39 ē-migrō
ē-migrō āvī, —, āre, to move, depart, emigrate: ex illā domo: domo, Cs.: e vitā. -
40 ex-eō
ex-eō iī (exīt, V.; exīsse, C.), itus, īre, to go out, go forth, go away, depart, withdraw, retire: ex oppido, Cs.: e patriā: ab Thaide, from the house of, T.: ad me, i. e. to visit me, T.: ab urbe, L.: domo eius: in provinciam, Cs.: in terram: Exit ad caelum Arbos, rises, V.: colles exire videntur, O.: de vitā: e vitā tamquam e theatro: limen, pass, T.: Avernas vallīs, O.—Of lots, to fall out, be drawn: cum de consularibus mea prima sors exisset.—To march out: de tertiā vigiliā, Cs.: ad pugnam, V.: ex Italiā ad bellum civile: praedatum in agros, L.: non posse clam exiri, Cs.—To flow, gush, pour forth: exire cruorem Passa, O.: saxo exit ab imo Rivus, O.—Fig., to go out, escape, be freed: ex potestate, i. e. to lose self-possession: de consilio, de mente: aere alieno: modum, to exceed, O.—In time, to run out, end, expire: quinto anno exeunte: indutiarum dies exierat, L. — To pass away, perish: memoriā, L. — To go forth, issue, turn out, result: currente rotā cur urceus exit? H.—To go out, become public: libri ita exierunt: fama exiit, N. — To go out of the way of, avoid, evade, ward off: tela oculis, V.: vim viribus, to repel force with force, V.
См. также в других словарях:
Depart — De*part , v. i. [imp. & p. p. {Departed}; p. pr. & vb. n. {Departing}.] [OE. departen to divide, part, depart, F. d[ e]partir to divide, distribute, se d[ e]partir to separate one s self, depart; pref. d[ e] (L. de) + partir to part, depart, fr.… … The Collaborative International Dictionary of English
départ — DÉPART. s. m. Action de partir. Le jour du départ. Avant son départ. Après son départ. On dit, Etre sur son départ, pour dire, Être près de partir. Avancer, retarder son départ. Ce vaisseau n attend que le vent pour son départ.Départ, en termes… … Dictionnaire de l'Académie Française 1798
Depart — De*part , n. [Cf. F. d[ e]part, fr. d[ e]partir.] 1. Division; separation, as of compound substances into their ingredients. [Obs.] [1913 Webster] The chymists have a liquor called water of depart. Bacon. [1913 Webster] 2. A going away;… … The Collaborative International Dictionary of English
depart — I verb abscond, absent oneself, be gone, decamp, desert, deviate, differ, digress, disappear, disassociate, discedere, disengage, disjoin, dissociate, diverge, divorce, emigrate, evacuate, exit, expatriate oneself, fade, flee, forsake, issue… … Law dictionary
depart — mid 13c., part from each other, from O.Fr. departir (10c.) to divide, distribute; separate (oneself), depart; die, from L.L. departire divide (transitive), from DE (Cf. de ) from (see DE (Cf. de )) + partire to part, divide, from pars (gen. par … Etymology dictionary
depart — is now used intransitively (without an object) either without any complement or followed by from (a point of departure) or for (a destination). Its use with an object is restricted to the formal or literary phrase depart this life, meaning ‘to… … Modern English usage
départ — Départ. s. m. Action de partir. Le jour du départ. il estoit sur son départ, c est à dire, Prest à partir. Aprés son départ … Dictionnaire de l'Académie française
Depart — De*part , v. t. 1. To part thoroughly; to dispart; to divide; to separate. [Obs.] [1913 Webster] Till death departed them, this life they lead. Chaucer. [1913 Webster] 2. To divide in order to share; to apportion. [Obs.] [1913 Webster] And here… … The Collaborative International Dictionary of English
Départ — Le nom peut être originaire de deux régions : d une part les Landes, de l autre la Marne et l Oise (variante : Départe). Il semble, au moins dans les Landes, qu il s agisse d un toponyme : plusieurs hameaux s appellent (le) Départ dans ce… … Noms de famille
depart — Depart. s. m. Terme de Chymie, qui signifie Separation, dissolution de parties heterogenes. Eau de départ. on a mis cet or au départ pour le separer d avec les autres métaux … Dictionnaire de l'Académie française
depart — [dē pärt′, dipärt′] vi. [ME departen < OFr departir < VL departire, to divide, separate, for L dispartire < dis , apart + partire, to divide < pars (see PART2): orig. vt., to divide] 1. to go away (from); leave 2. to set out; start 3 … English World dictionary