Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

defensio

  • 101 obcurro

    oc-curro ( obc-), curri, rarely cucurri (Plaut. Merc. 1, 2, 88; Phaedr. 3, 7, 2), cursum, 3 (archaic perf. occecurri, like memordi, peposci, Aelius Tubero ap. Gell. 7, 9, 11), v. n., to run up to, run to meet; to go or come up to, to go or come to meet, to meet (class.; syn. obvenio).
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    ilico Occucurri atque interpello,

    Plaut. Merc. 1, 2, 88:

    Caesari venienti,

    Caes. B. G. 3, 79:

    obviam alicui,

    to go to meet, Plaut. Ep. 2, 2, 30:

    amicis,

    Hor. S. 1, 4, 135; Suet. Calig. 4.— Impers.:

    occurritur (sc. mihi),

    Cic. Att. 2, 22, 3.—
    2.
    In partic., to go against, rush upon, attack an enemy:

    duabus Fabianis legionibus occurrit,

    Caes. B. C. 1, 40:

    armatis,

    id. ib. 2, 27:

    telis occurrere,

    Verg. A. 11, 808:

    obvius adversoque occurrit,

    id. ib. 10, 734.—
    B.
    Transf.
    1.
    To come to, meet, fall in with any thing:

    quibuscumque signis occurrerat, se aggregabat,

    Caes. B. G. 4, 26:

    tot vatibus,

    Juv. 1, 18.—
    2.
    To go or come to any place.
    (α).
    With dat.:

    concilio,

    Liv. 31, 29. —
    (β).
    With ad:

    legati ad id concilium occurrerunt,

    Liv. 31, 29.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in aliam civitatem occurrere,

    Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67.—
    3.
    Of situation.
    (α).
    To stand or lie opposite to:

    apud Elegiam occurrit ei (Euphrati) Taurus mons,

    Plin. 5, 24, 20, § 84.—
    (β).
    To lie in the way of, meet as an obstacle:

    in asperis locis silex saepe impenetrabilis ferro occurrebat,

    Liv. 36, 25, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To obviate or seek to obviate, to meet, resist, oppose, counteract:

    omnibus ejus consiliis occurri atque obstiti,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    illi rationi,

    id. Fat. 18, 41: malevolentiae hominum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 2.—
    2.
    To cure or attempt to cure; to relieve, remedy:

    venienti occurrite morbo,

    Pers. 3, 64:

    exspectationi,

    Cic. Clu. 23, 63:

    rei sapientiā occurrere,

    id. Fam. 4, 5, 6; Nep. Pelop. 1, 1.—
    B.
    To meet with words, i. e. to answer, reply, object:

    ut si dicenti, Quem video? ita occurras, ego,

    Quint. 1, 5, 36:

    Venus,

    Val. Fl. 7, 222.— Impers. pass.:

    occurretur enim, sicut occursum est,

    Cic. Ac. 2, 14, 44: occurritur autem nobis, et quidem a doctis et [p. 1253] eruditis, etc., id. Off. 2, 2, 6.—
    C.
    To offer or present itself, suggest itself, appear, occur:

    tu occurrebas dignus eo munere,

    Cic. Sen. 1, 2:

    nec tamen mihi quicquam occurrit cur, etc.,

    id. Tusc. 1, 21, 49; 1, 22, 51:

    Atheniensium classis demersae et exercitus deleti occurrebant,

    Liv. 25, 24, 12; cf.:

    ea cum universa occurrerent animo,

    id. 25, 24, 12, § 14:

    oculis ejus tot paludes occurrerent,

    Col. 2, 2:

    oras ad Eurum sequentibus nihil memorabile occurrit,

    Mel. 3, 9, 3:

    animo,

    presents itself to his mind, occurs to him, Cic. de Or. 2, 24, 104; cf.:

    ea quae occurrant,

    id. ib. 2, 54, 221:

    una defensio occurrit, quod muneribus tuis obniti non debui,

    Tac. A. 14, 53:

    cogitationi, quonam modo, etc.,

    Plin. 29, 1, 1, § 2:

    neque vos paeon, aut herous ille conturbet: ipsi occurrent orationi,

    will present themselves, Cic. de Or. 3, 49, 191:

    haec tenenda sunt oratori: saepe enim occurrunt,

    often occur, id. Or. 32, 115:

    quodcumque in mentem veniat, aut quodcumque occurrat,

    id. Fin. 4, 17, 47:

    ne quid honestum occurreret,

    Tac. Agr. 2.— With inf.:

    occurrit et aliqua dicere de magicis (herbis),

    it seems proper, Plin. 24, 17, 99, § 156.—
    D.
    To reach, attain (eccl. Lat.):

    donec occurramus in unitatem fidei,

    Vulg. Eph. 4, 13:

    si quo modo occurram ad resurrectionem,

    id. Phil. 3, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > obcurro

  • 102 occurro

    oc-curro ( obc-), curri, rarely cucurri (Plaut. Merc. 1, 2, 88; Phaedr. 3, 7, 2), cursum, 3 (archaic perf. occecurri, like memordi, peposci, Aelius Tubero ap. Gell. 7, 9, 11), v. n., to run up to, run to meet; to go or come up to, to go or come to meet, to meet (class.; syn. obvenio).
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    ilico Occucurri atque interpello,

    Plaut. Merc. 1, 2, 88:

    Caesari venienti,

    Caes. B. G. 3, 79:

    obviam alicui,

    to go to meet, Plaut. Ep. 2, 2, 30:

    amicis,

    Hor. S. 1, 4, 135; Suet. Calig. 4.— Impers.:

    occurritur (sc. mihi),

    Cic. Att. 2, 22, 3.—
    2.
    In partic., to go against, rush upon, attack an enemy:

    duabus Fabianis legionibus occurrit,

    Caes. B. C. 1, 40:

    armatis,

    id. ib. 2, 27:

    telis occurrere,

    Verg. A. 11, 808:

    obvius adversoque occurrit,

    id. ib. 10, 734.—
    B.
    Transf.
    1.
    To come to, meet, fall in with any thing:

    quibuscumque signis occurrerat, se aggregabat,

    Caes. B. G. 4, 26:

    tot vatibus,

    Juv. 1, 18.—
    2.
    To go or come to any place.
    (α).
    With dat.:

    concilio,

    Liv. 31, 29. —
    (β).
    With ad:

    legati ad id concilium occurrerunt,

    Liv. 31, 29.—
    (γ).
    With in and acc.:

    in aliam civitatem occurrere,

    Cic. Verr. 2, 3, 27, § 67.—
    3.
    Of situation.
    (α).
    To stand or lie opposite to:

    apud Elegiam occurrit ei (Euphrati) Taurus mons,

    Plin. 5, 24, 20, § 84.—
    (β).
    To lie in the way of, meet as an obstacle:

    in asperis locis silex saepe impenetrabilis ferro occurrebat,

    Liv. 36, 25, 4.—
    II.
    Trop.
    A.
    To obviate or seek to obviate, to meet, resist, oppose, counteract:

    omnibus ejus consiliis occurri atque obstiti,

    Cic. Cat. 3, 7, 16:

    illi rationi,

    id. Fat. 18, 41: malevolentiae hominum, Brut. ap. Cic. Fam. 11, 11, 2.—
    2.
    To cure or attempt to cure; to relieve, remedy:

    venienti occurrite morbo,

    Pers. 3, 64:

    exspectationi,

    Cic. Clu. 23, 63:

    rei sapientiā occurrere,

    id. Fam. 4, 5, 6; Nep. Pelop. 1, 1.—
    B.
    To meet with words, i. e. to answer, reply, object:

    ut si dicenti, Quem video? ita occurras, ego,

    Quint. 1, 5, 36:

    Venus,

    Val. Fl. 7, 222.— Impers. pass.:

    occurretur enim, sicut occursum est,

    Cic. Ac. 2, 14, 44: occurritur autem nobis, et quidem a doctis et [p. 1253] eruditis, etc., id. Off. 2, 2, 6.—
    C.
    To offer or present itself, suggest itself, appear, occur:

    tu occurrebas dignus eo munere,

    Cic. Sen. 1, 2:

    nec tamen mihi quicquam occurrit cur, etc.,

    id. Tusc. 1, 21, 49; 1, 22, 51:

    Atheniensium classis demersae et exercitus deleti occurrebant,

    Liv. 25, 24, 12; cf.:

    ea cum universa occurrerent animo,

    id. 25, 24, 12, § 14:

    oculis ejus tot paludes occurrerent,

    Col. 2, 2:

    oras ad Eurum sequentibus nihil memorabile occurrit,

    Mel. 3, 9, 3:

    animo,

    presents itself to his mind, occurs to him, Cic. de Or. 2, 24, 104; cf.:

    ea quae occurrant,

    id. ib. 2, 54, 221:

    una defensio occurrit, quod muneribus tuis obniti non debui,

    Tac. A. 14, 53:

    cogitationi, quonam modo, etc.,

    Plin. 29, 1, 1, § 2:

    neque vos paeon, aut herous ille conturbet: ipsi occurrent orationi,

    will present themselves, Cic. de Or. 3, 49, 191:

    haec tenenda sunt oratori: saepe enim occurrunt,

    often occur, id. Or. 32, 115:

    quodcumque in mentem veniat, aut quodcumque occurrat,

    id. Fin. 4, 17, 47:

    ne quid honestum occurreret,

    Tac. Agr. 2.— With inf.:

    occurrit et aliqua dicere de magicis (herbis),

    it seems proper, Plin. 24, 17, 99, § 156.—
    D.
    To reach, attain (eccl. Lat.):

    donec occurramus in unitatem fidei,

    Vulg. Eph. 4, 13:

    si quo modo occurram ad resurrectionem,

    id. Phil. 3, 11.

    Lewis & Short latin dictionary > occurro

  • 103 ostendo

    ostendo, di, sum, and tum (ostensus, Varr. ap. Prisc. p. 892 P.; Luc. 2, 192: ostentus, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 45; Pac. and Varr. ap. Prisc. l. l.; Tac. H. 1, 78:

    ostensurus,

    Suet. Ner. 13; App. ap. Prisc. p. 892 P.:

    ostenturus,

    Cato, Or. 52, 2; v. also the apoc. form: ostende ostendam, ut permultis aliis exemplis ejus generis manifestum est, Paul. ex Fest. p. 201 Müll.; perh. used by Cato, v. Müll. ad loc., and cf. the letter E), v. a. [obs-tendo], to stretch out or spread before one; hence, to expose to view, to show, exhibit, display (syn.: monstro, exhibeo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    1.
    Ostendo manus, Plaut. Ep. 5, 2, 17:

    os suum populo Romano ostendere audet,

    Cic. Verr. 2, 1, 1, § 1:

    pectora,

    Sil. 2, 669:

    umeros,

    Verg. A. 5, 376:

    dentem,

    Suet. Vesp. 5:

    se,

    to show one's self, appear, Ter. Hec. 4, 4, 5:

    aciem,

    to display, Liv. 29, 7:

    equites sese ostendunt,

    show themselves, appear, Caes. B. C. 1, 63. —
    2.
    Transf.:

    vocem,

    to make heard, Phaedr. 1, 13, 9.—
    B.
    In partic., to lay open, expose ( poet.):

    Aquiloni glaebas,

    Verg. G. 2, 261:

    lucos Phoebo,

    Stat. Th. 6, 90:

    ager qui soli ostentus erit,

    Cato, R. R. 6, 2. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to show, disclose, exhibit, manifest: ille dies cum gloriā maximā sese nobis ostendat, Enn. ap. Prisc. p. 880 P. (Ann. v. 384 Vahl.):

    non ego illi extemplo ita meum ostendam sensum,

    Plaut. Most. 5, 1, 21:

    verum hoc facto sese ostendit,

    he has exposed himself, id. As. 5, 2, 12:

    sententiam,

    Ter. Heaut. 2, 1, 7:

    potestatem,

    id. Eun. 5, 8, 3:

    spem, metum,

    i. e. to promise, threaten, Cic. Verr. 2, 4, 34, § 75 et saep.—With two acc.:

    aliquem nocentem,

    Plin. Ep. 3, 9, 2; cf. Tit. ap. Gell. 2, 27, 5.—Mid., to show itself, appear:

    nisi cum major spes ostenderetur,

    Suet. Aug. 25.—
    B.
    In partic.
    1.
    To show, express, indicate by speech or signs; to give to understand, to declare, say, tell, make known, etc. (syn.: indico, declaro, significo).—With acc.:

    illud ostendit,

    Cic. Att. 1, 1, 4.—With obj. - or rel.-clause:

    ostendit se cum rege colloqui velle,

    Nep. Con. 3, 2:

    quid sui consilii sit, ostendit,

    Caes. B. G. 1, 21; cf. id. ib. 5, 2, 3.— Absol.:

    ut ostendimus supra,

    as we showed above, Nep. Ages. 1, 5:

    sed aliter, atque ostenderam, facio,

    Cic. Fam. 2, 3, 2:

    signum est per quod ostenditur idonea perficiendi facultas esse quaesita,

    Auct. Her. 2, 4, 6:

    primum ostendendum est,

    id. ib. 2, 16, 23.—
    2.
    To hold up conspicuously, flourish (ironically):

    sed quaedam mihi magnifica et praeclara ejus defensio ostenditur,

    Cic. Verr. 2, 5, 1, § 1.—Hence, osten-tus, a, um, P. a.
    A.
    Exposed (ante-class.):

    ager soli ostentus,

    Cato, R. R. 6, 2; so id. ib. 6, 4; Varr. R. R. 1, 24, 1; 1, 25.—
    B.
    Subst.: ostentum, i, n.
    1.
    Lit., a prodigy, wonder, that announces something about to happen, a portent (class.;

    syn.: monstrum, portentum): praedictiones vero et praesensiones rerum futurarum quid aliud declarant, nisi hominibus ea, quae futura sunt, ostendi, monstrari, portendi, praedici? ex quo illa ostenta, monstra, portenta, prodigia dicuntur,

    Cic. N. D. 2, 3, 7; cf. id. Div. 1, 42, 93; id. Verr. 2, 4, 49, § 108; Suet. Caes. 32.—
    2.
    Transf., a wondrous thing, prodigy: scis Appium ostenta facere, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 14, 4:

    ostenti prorsus genus,

    Just. 10, 1, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > ostendo

  • 104 perfacilis

    per-făcĭlis, e, adj.
    I.
    Very easy (class.):

    perfacilis et expedita defensio,

    Cic. Fin. 3, 11, 36 Madv. N. cr.:

    disciplina cognitu perfacilis,

    id. Tusc. 4, 3, 6; id. Leg. 2, 7, 17:

    perfacile factu esse conata perficere,

    Caes. B. G. 1, 3.—
    II.
    In partic., very courteous (class.):

    perfacilis in audiendo,

    Cic. de Or. 1, 20, 93.—Hence, adv., in two forms: perfacile (class.) and ‡ perfacul.
    A. 1.
    Very easily (class.):

    perfacile hunc hominem de medio tolli posse,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    sese tueri,

    id. Verr. 2, 5, 4, § 8:

    apparere,

    id. Fin. 2, 33, 209.—
    2.
    Very willingly (ante-class.): perfacile patior, Att. ap. Non. 5, 40 (Trag. Rel. v. 9 Rib.); Plaut. Most. 3, 1, 93.—
    B.
    perfăcŭl antiqui et per se facul dicebant, quod nunc facile dicimus, Fest. p. 214 Müll.; cf. Paul. ex Fest. p. 215 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > perfacilis

  • 105 perfacul

    per-făcĭlis, e, adj.
    I.
    Very easy (class.):

    perfacilis et expedita defensio,

    Cic. Fin. 3, 11, 36 Madv. N. cr.:

    disciplina cognitu perfacilis,

    id. Tusc. 4, 3, 6; id. Leg. 2, 7, 17:

    perfacile factu esse conata perficere,

    Caes. B. G. 1, 3.—
    II.
    In partic., very courteous (class.):

    perfacilis in audiendo,

    Cic. de Or. 1, 20, 93.—Hence, adv., in two forms: perfacile (class.) and ‡ perfacul.
    A. 1.
    Very easily (class.):

    perfacile hunc hominem de medio tolli posse,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    sese tueri,

    id. Verr. 2, 5, 4, § 8:

    apparere,

    id. Fin. 2, 33, 209.—
    2.
    Very willingly (ante-class.): perfacile patior, Att. ap. Non. 5, 40 (Trag. Rel. v. 9 Rib.); Plaut. Most. 3, 1, 93.—
    B.
    perfăcŭl antiqui et per se facul dicebant, quod nunc facile dicimus, Fest. p. 214 Müll.; cf. Paul. ex Fest. p. 215 Müll.

    Lewis & Short latin dictionary > perfacul

  • 106 promo

    prōmo, mpsi (msi), mptum (mtum), 3, v. a. [pro-emo], to take, give, or bring out or forth, to produce (freq. and class.; syn.: profero, effero)
    I.
    Lit.:

    si quid tibi opus erit promptu, promito,

    Plaut. Cist. 1, 1, 113: Pa. Prompsisti tu illi vinum? Lu. Non prompsi, id. Mil. 3, 2, 16:

    pecuniam ex aerario,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 195:

    signa ex aerario prompta,

    Liv. 3, 69 fin.:

    medicamenta de narthecio,

    Cic. Fin. 2, 7, 22:

    aurum ex armario,

    id. Cael. 21, 52:

    libros inde,

    id. Fin. 3, 2, 7:

    vina dolio,

    Hor. Epod. 2, 47:

    promptum vagina pugionem,

    Tac. A. 15, 54 aliquid in usus, Col. 2, 10, 16: se, to come forth or out:

    laetique cavo se robore promunt,

    Verg. A. 2, 260:

    vites promunt se,

    put forth, shoot out, Col. 3, 12, 1.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to bring, put, or draw forth est aliquid, quod non ex usu forensi...sit promendum et assumendum, Cic. de Or 1, 14, 59:

    loci, e quibus argumenta promuntur,

    id. Top. 2, 7:

    nunc promenda tibi sunt consilia,

    id. Att. 9, 18, 2:

    promere et exercere justitiam,

    Plin. Ep. 1, 10, 10:

    nunc illas promite vires,

    Verg. A. 5, 191.—
    B.
    In partic., to bring to light, disclose, utter, tell, express, relate, etc.: percuntanti promere omnia. Plaut. As. 1, 1, 10:

    rerum ordinem,

    Vell. 2, 48, 6:

    magnificam orationem de semet ipso prompsit,

    Tac. H. 2, 90. verba, quae sensum animi nostri optime promunt, Quint. 8 praef. §

    32: animi voluntatem,

    id. 12, 10, 40: promere aliquid loquendo, id. 2, 16, 15:

    quid ipse sim secutus promam,

    id. 7, 1, 3: qui pueris utile carmen prompturus est, wishes to publish, App. Flor. p 358 med.; cf.:

    insignem attenuat deus, Obscura promens,

    raising into notice, Hor. C. 1, 34, 14.—Hence, promp-tus ( promtus), a, um, P. a., prop. brought to light, exposed to view; hence,
    A.
    Visible, apparent, evident, manifest (rare but class.): inimicitiam atque amicitiam in frontem promptam gero, Enn. ap. Gell. 19, 8, 6 (Trag. v 8 Vahl.):

    aliud clausum in pectore, aliud promptum in linguā habere,

    Sall. C. 10, 5:

    tametsi hoc minime latet, quod ita promptum et propositum est, ut, etc.,

    Cic. Rosc. Am 40, 118 prompta et aperta, id. Fin. 1, 9, 30:

    eminentia et prompta,

    id. de Or. 3, 57, 215:

    consilia, locos, prompta, occulta noverat,

    Tac. A. 2, 20.— Sup.:

    nihil se tam clausum neque tam reconditum posse habere, quod non istius cupiditati apertissimum promptissimumque esset,

    Cic. Verr. 2, 4, 20, § 42.—
    B.
    Transf.
    1.
    At hand, i. e. prepared, ready, quick, prompt, inclined or disposed to or for any thing = paratus, expeditus.
    (α).
    Absol.:

    laudat promptos, segniores castigat,

    Caes. B. C. 1, 3:

    promptissimus homo,

    Cic. Verr. 2, 4, 17, § 37:

    cetera, quae tibi a multis prompta esse certo scio, a me sunt paratissima,

    id. Fam. 4, 13, 6:

    fidem alicui promptam expositamque praebere,

    id. Caecin. 27, 78:

    quorum cognoverat promptam audaciam,

    Sall. C. 32, 2:

    quod cuique promptum, arma, equos, aurum offerentes,

    Tac. A. 1, 71:

    sagittae,

    Ov. M. 3, 188:

    prompta et profluens eloquentia,

    Tac. A. 13, 3.— Sup., Just. 22, 2, 12.—
    (β).
    With ad or in aliquid (rarely in aliquū re):

    ad bella suscipienda Gallorum aiacer et promptus est animus,

    Caes. B. G. 3, 19 fin.:

    animus ad defendendam rem publicam, Cic Fam. 3, 11, 4. esse animo prompto ad jocandum,

    id. Q. Fr. 2, 13, 1:

    homines ad vim prompti, ad seditionem parati,

    id. Agr 2, 30, 82:

    paratior ad usum forensem promptiorque esse,

    id. Div. in Caecil. 13, 41:

    promptiores ad nostra pericula,

    id. Off. 1, 24, 83:

    promptus ad lacessendum certamen, Liv 44, 4, 2: ad injurias vicinorum,

    Just. 23, 1, 3:

    promptus in pavorem,

    Tac. A. 15, 25 fin.:

    in adulationes,

    id. ib. 15, 61: in latrocinia, Flor 4, 12, 10; cf. in comp.:

    promptior in spem,

    Tac. Agr. 35 fin.; and in sup.:

    Dalmatae in latrocinia promptissimi, Flor 4, 12, 10: celeritas prompta et parata in agendo,

    Cic. Brut. 42, 154:

    in rebus gerendis promptus,

    Nep. Them. 1, 4.—
    (γ).
    With pro or adversus (very rare):

    utemini nobis etiam promptioribus pro patriā,

    Liv. 22, 59, 11:

    promptus adversus insontes,

    Tac. A. 6, 48 fin.
    (δ).
    With abl.:

    non promptus ingenio,

    Liv. 4, 3:

    linguā promptus,

    id. 2, 45 fin.; cf.:

    sermone promptus,

    Tac. H. 2, 86:

    promptus audaciā,

    id. A. 1, 57; 14, 40:

    promptus animo,

    id. ib. 14, 58.— Comp.:

    haud quisquam manu promptior erat,

    Liv. 2, 56:

    promptior linguā quam manu,

    Sall. J. 44, 1.—
    (ε).
    With gen.:

    promptus animi,

    Tac. H. 2, 23.— Sup.:

    belli promptissimos delegebant, Sall. Fragm. ap. Arus Mess. (H. 2, 13 Dietsch): Plato veritatis omnibus exhibendae promptissimus,

    Gell. 10, 22, 1.—
    (ζ).
    With dat. (rare except in Tacitus):

    promptus libertati aut ad mortem animus,

    Tac. A. 4, 46:

    seditioni,

    id. ib. 1, 48:

    cuicumque fiagitio,

    id. ib. 15, 45:

    ultioni,

    id. ib. 11, 32:

    nullam gentem promptiorem veniae dandae fuisse,

    Liv. 25, 16, 12. —
    (η).
    With inf. ( poet.):

    promptus metuenda pati,

    Luc. 7, 105:

    scis ipse, quam promptae superos incessere Thebae,

    Stat. Th. 7, 209.—
    b.
    In gen., brave, courageous: maxime vellem, rem publicam in periculis a promptissumo quoque defendi, Sall. Or. Phil. cont. Lep. (H. 1, 48 Dietsch); Tac. Agr. 3; id. H. 2, 25; 3, 69.—
    2.
    Easy, practicable:

    facilis et prompta defensio,

    Cic. de Or. 1, 56, 237:

    moenia haudquaquam prompta oppugnanti,

    Liv. 23, 1 fin.:

    regnum,

    Just. 29, 2, 5:

    expugnatio,

    Tac. A. 1, 68:

    possessio,

    id. ib. 2, 5:

    aditus, obvia comitas,

    id. ib. 2, 2 fin.:

    promptissima mortis via,

    id. ib. 16, 17: promptum est, with inf., it is easy: sed nec mihi dicere promptum, Nec facere est illi, Ov M. 13, 10; Tac. A. 15, 41.—Hence, adv.: promptē (perh. not ante-Aug.).
    1.
    Readily, quickly, without delay, willingly, promptly:

    dare operam,

    Tac. A. 15, 52: distribuere pecuniam legatis, Val. Max. 4, 3, 9.— Comp.:

    promptius adversari,

    Tac. A. 2, 38:

    dirumpere imagines (opp. cunctanter),

    id. H. 1, 55.— Sup.:

    promptissime adesse alicui,

    Plin. Ep. 4, 17, 11.—
    2.
    Easily:

    promptius expediam,

    Juv. 10, 220:

    victoria promptissime licentiam sumministrat,

    Val. Max. 6, 5, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > promo

  • 107 propugnatio

    prōpugnātĭo, ōnis, f. [id.].
    I.
    A fighting for, defence of a place (post-class.), Val. Max. 5, 1, 4 ect.
    II.
    A defence, vindication (class.): with the gen. or pro:

    propugnatio ac defensio dignitatis tuae,

    Cic. Fam. 1, 7, 2: propugnatio pro ornamentis [p. 1473] tuis, id. ib. 5, 8, 1:

    ne mea propugnatio ei potissimum defuisse videatur,

    id. Sest. 2, 3.

    Lewis & Short latin dictionary > propugnatio

  • 108 redundo

    red-undo, āvi, ātum, 1, v. n.; of water, from being over full, to run back or over, to pour over, stream over, overflow (freq. and class.; a favorite word of Cic., esp. in trop. senses; not in Cæs., Verg., or Hor.; cf.: refluo, recurro).
    I.
    Lit.:

    mare neque redundat unquam neque effunditur,

    Cic. N. D. 2, 45, 116:

    si lacus Albanus redundasset,

    id. Div. 2, 32, 69; so,

    lacus,

    id. ib. 1, 44, 100; cf. Suet. Claud. 32: redundantibus cloacis, Sall. H. Fragm. ap. Non. 138, 7 (id. H. 3, 26 Dietsch):

    Nilus campis redundat,

    Lucr. 6, 712; so,

    fons campis,

    id. 5, 603; and:

    aqua gutture pleno,

    Ov. R. Am. 536:

    cum pituita redundat aut bilis,

    Cic. Tusc. 4, 10, 23; cf.:

    locos pituitosos et quasi redundantes,

    id. Fat. 4, 7:

    sanguis in ora et oculos redundat,

    Flor. 3, 17, 8. —
    b.
    Poet., in part. pass.:

    redundatus = redundans: amne redundatis fossa madebat aquis,

    Ov. F. 6, 402; and for undans: (Boreae vis saeva) redundatas flumine cogit aquas, the swelling, surging waters (opp. aequato siccis aquilonibus Istro), id. Tr. 3, 10, 52.—
    B.
    Transf.: redundare aliquā re, or absol., to be over full of, to overflow with any thing.
    1.
    Of things:

    quae (crux) etiam nunc civis Romani sanguine redundat,

    is soaked with, Cic. Verr. 2, 4, 11, § 26; cf.:

    sanguine hostium Africa,

    id. Imp. Pomp. 11, 30; and id. Cat. 3, 10, 24:

    largus manat cruor: ora redundant Et patulae nares,

    Luc. 9, 812.—
    2.
    Of persons:

    hesternā cenā redundantes,

    Plin. Pan. 63, 3. —
    II.
    Trop., to flow forth in excess, superabound, redound, to be superfluous, redundant; to flow forth freely, to be copious, to abound:

    is (Molo) dedit operam, ut nimis redundantes nos juvenili quādam dicendi impunitate et licentiā reprimeret, et quasi extra ripas diffluentes coërceret,

    Cic. Brut. 91, 316:

    ne aut non compleas verbis, quod proposueris, aut redundes,

    id. Part. Or. 7, 18; cf.:

    Stesichorus redundat atque effunditur,

    Quint. 10, 1, 62:

    Asiatici oratores parum pressi et nimis redundantes,

    Cic. Brut. 13, 51; id. de Or. 2, 21, 88; cf. Quint. 9, 4, 116; 12, 10, 12; 17:

    hoc tempus omne post consulatum objecimus iis fluctibus, qui per nos a communi peste depulsi, in nosmet ipsos redundarunt,

    Cic. de Or. 1, 1, 3:

    quod redundabit de vestro frumentario quaestu,

    id. Verr. 2, 3, 66, § 155:

    quorum (vitiorum) ad amicos redundet infamia,

    id. Lael. 21, 76: vitia Atheniensium in civitatem nostram, id. Rep. 1, 3, 5:

    si ex hoc beneficio nullum in me periculum redundavit,

    id. Sull. 9, 27; cf.:

    servi, ad quos aliquantum etiam ex cottidianis sumptibus ac luxurie redundet,

    id. Cael. 23, 57 fin.:

    in genus auctoris miseri fortuna redundat,

    Ov. Tr. 3, 1, 73:

    nationes, quae numero hominum ac multitudine ipsa poterant in provincias nostras redundare,

    id. Prov. Cons. 12, 31:

    si haec in eum annum redundarint,

    id. Mur. 39, 85:

    quod laudem adulescentis propinqui existimo etiam ad meum aliquem fructum redundare,

    to redound, id. Lig. 3, 8; cf.:

    gaudeo tuā gloriā, cujus ad me pars aliqua redundat,

    Plin. Ep. 5, 12, 2:

    omnium quidem beneficiorum quae merentibus tribuuntur non ad ipsos gaudium magis quam ad similes redundat,

    id. Pan. 62, 1; Quint. 12, 2, 19:

    nisi operum suorum ad se laudem, manubias ad patriam redundare maluisset,

    Val. Max. 4, 3, 13:

    ut gloria ejus ad ipsum redundaret,

    id. 8, 14, ext. 4;

    Auct. B. Alex. 60, 2: animus per se multa desiderat, quae ad officium fructumve corporis non redundant,

    Lact. 7, 11, 7:

    ex rerum cognitione efflorescat et redundet oportet oratio,

    pour forth copiously, abundantly, Cic. de Or. 1, 6, 20:

    ex meo tenui vectigali... aliquid etiam redundabit,

    something will still remain, id. Par. 6, 3, 49:

    non reus ex eā causā redundat Postumus,

    does not appear to be guilty, id. Rab. Post. 5, 11:

    hinc illae extraordinariae pecuniae redundarunt,

    have flowed, proceeded, id. Verr. 2, 1, 39, § 100; cf. id. ib. 2, 3, 43, § 103: ne quid hoc parricidā civium interfecto, invidiae mihi in posteritatem redundaret, should redound to or fall upon me, id. Cat. 1, 12, 29. —
    * b.
    Poet., with acc.:

    Vulturnus Raucis talia faucibus redundat,

    spouts forth, Stat. S. 4, 3, 71.—
    B.
    Transf., to be present in excess; to be redundant, superabound; and: redundare aliquā re, to have an excess or redundancy of any thing: redundat aurum ac thesauri patent, Lucil. ap. Non. 384, 17:

    in quibus (definitionibus) neque abesse quicquam decet neque redundare,

    Cic. de Or. 2, 19, 83; cf.:

    ut neque in Antonio deesset hic ornatus orationis neque in Crasso redundaret,

    id. ib. 3, 4, 16; Quint. 1, 4, 9:

    ut nulla (species) neque praetermittatur neque redundet,

    Cic. Or. 33, 117:

    munitus indicibus fuit, quorum hodie copia redundat,

    id. Sest. 44, 95:

    splendidissimorum hominum multitudine,

    id. Pis. 11, 25; cf.:

    redundante multitudine,

    Tac. H. 2, 93:

    quod bonum mihi redundat,

    Cic. Q. Fr. 3, 9, 1:

    quo posset urbs et accipere ex mari, quo egeret, et reddere, quo redundaret,

    id. Rep. 2, 5, 10:

    omnibus vel ornamentis vel praesidiis redundare,

    id. Fam. 3, 10, 5:

    tuus deus non digito uno redundat, sed capite, collo, cervicibus, etc.,

    id. N. D. 1, 35, 99:

    hominum multitudine,

    id. Pis. 11, 25; cf.

    armis,

    Tac. H. 2, 32:

    hi clientelis etiam exterarum nationum redundabant,

    id. Or. 36:

    acerbissimo luctu redundaret ista victoria,

    Cic. Lig. 5, 15:

    Curiana defensio tota redundavit hilaritate quādam et joco,

    id. de Or. 2, 54, 221.— Hence, rĕdundans, antis, P. a., overflowing, superfluous, excessive, redundant:

    amputatio et decussio redundantioris nitoris,

    Tert. Cult. Fem. 2, 9.— Adv.: rĕdundanter, redundantly, superfluously, excessively, Plin. Ep. 1, 20, 21.— Comp., Ambros. Ep. 82, 27.

    Lewis & Short latin dictionary > redundo

  • 109 removeo

    rĕ-mŏvĕo, mōvi, mōtum, 2 (sync. pluperf. remorant, Hor. S. 2, 1, 71; Sil. 11, 175; inf. remosse, Lucr. 3, 69; perf. remorunt, Ov. Ib. 240), v. a., to move back, draw back; to take away, set aside, withdraw, remove (freq. and class.; syn.: amolior, repono, segrego).
    I.
    Lit.:

    tolle hanc patinam, remove pernam,

    Plaut. Mil. 3, 1, 163 sq.:

    pecora,

    Caes. B. C. 1, 48:

    equos,

    Sall. C. 59, 1:

    equos ex conspectu,

    Caes. B. G. 1, 25:

    dapes,

    Ov. M. 8, 571:

    mensam,

    id. ib. 13, 676:

    frena, Hor.S.2, 7, 74: tegimen,

    to lay aside, Ov. M. 1, 674:

    Aurora removerat ignes,

    had driven away, id. ib. 4, 81:

    monstra,

    id. ib. 5, 216:

    remoto atque ablegato viro,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 82:

    remotis arbitris,

    id. Off. 3, 31, 112:

    custode remoto,

    Hor. A. P. 161:

    remoto Hannibale,

    Just. 31, 5, 1:

    quae jam infantem removerit,

    i. e. has weaned, Plin. 28, 7, 21, § 72:

    naves longas ab onerariis navibus,

    Caes. B. G. 4, 25:

    cupas furcis ab opere,

    id. B. C. 2, 11:

    castra sex milia ab oppido,

    Liv. 9, 24:

    quae natura occultavit ab oculis,

    Cic. Off. 1, 35, 127:

    bracchia a latere modice,

    Quint. 11, 3, 159:

    comas a fronte ad aures,

    Ov. M. 5, 488:

    se a corpore,

    Lucr. 3, 895:

    se a vulgo,

    Hor. S. 2, 1, 71:

    parvos natos a se,

    id. C. 3, 5, 43:

    se a conspectu, Auct. B. Afr. 62: plura de medio (with auferre),

    Cic. Rosc. Am. 8, 23:

    togam inde,

    Quint. 11, 3, 124:

    oculos,

    Cic. Balb. 5, 11:

    arcanis oculos profanos,

    Ov. M. 7, 256:

    tactu viriles virgineo manus,

    id. ib. 13, 467:

    toto sumus orbe remoti,

    id. P. 2, 2, 123: mensae remotae, Verg. A. 1, 216; Ov. M. 13, 676:

    cum paulum ab legionibus nostros removissent,

    Caes. B. G. 5, 16:

    aliquem ab exercitu, Auct. B. Afr. 54: praesidia ex iis locis, quae, etc.,

    Cic. Fam. 16, 12, 3:

    se in montes ex urbe,

    Hor. S. 2, 6, 16:

    ex oculis manus,

    Ov. M. 9, 390:

    ut propinquis suis ultra ducentesimum lapidem removeretur,

    Tac. A. 2, 50.—
    II.
    Trop.:

    removete moram,

    Plaut. Stich. 2, 1, 37; Quint. 8, prooem. §

    3: sumptum removit,

    Cic. Rep. 2, 14, 27:

    hominum conscientiā remotā,

    id. Fin. 2, 9, 28:

    remotā subtilitate disputandi,

    id. ib. 2, 38, 98:

    omnia removistis, avaritiam, imperitiam, superbiam,

    Sall. J. 85, 45; cf.:

    remoto metu,

    id. ib. 87, 4; Tac. Agr. 15:

    remoto joco,

    jesting aside, Cic. Fam. 7, 11, 3:

    remoto personarum complexu,

    Quint. 3, 6, 57; 12, 11, 30:

    formam anilem,

    Ov. M. 6, 43:

    soporem,

    id. ib. 6, 493:

    obstantia fata,

    id. ib. 13, 373: remove istaec, no more of that (i. e. do not speak of it), Cic. ap. Suet. Caes. 49 fin.:

    aliquem ab studio, Ter. Hec. prol. alt. 14: aliquem ab republicā,

    Caes. B. C. 3, 21; Liv. 5, 11:

    aliquem ab hoc sermone,

    Cic. Lael. 9, 32:

    aliquem a legibus (sc. ferendis),

    id. Q. Fr. 2, 6, 5:

    aliquem a vitā (natura),

    Lucr. 5, 350:

    se a negotiis publicis,

    Cic. Off. 1, 20, 69:

    se ab omni ejusmodi negotio,

    id. Clu. 15, 43:

    se ab amicitiā alicujus,

    id. Lael. 21, 77; cf.:

    se ab aliquo,

    id. Att. 4, 8, b, 3:

    se a suspitione,

    id. Agr. 2, 8, 22; cf.:

    illam suspitionem ab sese removere,

    id. Verr. 2, 3, 59, § 136:

    invidiam a se,

    Ov. M. 12, 626:

    vim procul hinc,

    id. Am. 1, 14, 29:

    (levissima) secerni arbitror oportere atque ex oratione removeri,

    Cic. de Or. 2, 76, 309:

    quartum (statum) ex generalibus,

    Quint. 3, 6, 67:

    omnes tribu remoti,

    Liv. 45, 15 Drak. N. cr.:

    ordine,

    Tac. A. 13, 11:

    quaesturā,

    Suet. Tib. 35:

    pudorem thalamis,

    Ov. M. 8, 157; cf.:

    se artibus suis,

    Cic. Or. 2, 5:

    se ministerio sceleris,

    Ov. M. 3, 645:

    aliquem tutelā,

    Dig. 26, 10, 4.— Absol., Dig. 26, 10, 3. —
    B.
    To deduct, subtract:

    si de quincunce remota est Uncia,

    Hor. A. P. 327.—Hence, rĕmōtus, a, um, P. a., removed, i. e. afar off, distant, remote.
    A.
    Lit.:

    silvestribus ac remotis locis,

    distant, retired, Caes. B. G. 7, 1; cf.:

    remoto loco,

    Cic. Fam. 7, 20, 2:

    terrae,

    Lucr. 2, 534:

    Gades,

    Hor. C. 2, 2, 10:

    Britanni,

    id. ib. 4, 14, 47:

    fontes,

    id. S. 2, 4, 94:

    gramen,

    id. C. 2, 3, 6:

    rupes,

    id. ib. 2, 19, 1:

    domūs pars, i. e. penetralia,

    Ov. M. 6, 638. — Neutr. as subst.:

    in remoto,

    far away, Sen. Q. N. 3, 26, 1:

    remotius antrum,

    Ov. F. 6, 121:

    sedes, remotas a Germanis,

    Caes. B. G. 1, 31:

    ab arbitris remoto loco,

    Cic. Verr. 2, 5, 31, § 80:

    civitas a conspectu remota,

    id. ib. 2, 3, 37, §

    85: in quibus (studiis) remoti ab oculis populi omne otiosum tempus contrivimus,

    id. Lael. 27, 104:

    ab aulā,

    Ov. M. 11, 764.— With abl.:

    civitatis oculis remotus,

    Suet. Tib. 42:

    quamvis longā regione remotus Absim,

    by however great a distance I am removed from you, Ov. Tr. 3, 4, 73; cf.:

    licet caeli regione remotus,

    id. M. 15, 62.—
    B.
    Trop., removed, disconnected, separate, clear, free from, strange to any thing:

    quae jam diu gesta et a memoriā remota,

    Cic. Inv. 1, 26, 39:

    genus (narrationum) remotum a civilibus causis,

    id. ib. 1, 19, 27:

    natura deūm longe remota Sensibus ab nostris,

    Lucr. 5, 148:

    scientia remota ab justitiā,

    Cic. Off. 1, 19, 63:

    (defensio) remota ab utilitate rei publicae,

    id. Verr. 2, 3, 84, § 193:

    a verā ratione longe remotum,

    Lucr. 6, 853:

    (fabula) non a veritate modo, sed etiam a formā veritatis remota,

    Quint. 2, 4, 2:

    naturae jura a vulgari intellegentiā remotiora,

    Cic. Inv. 2, 22, 67:

    sermo a forensi strepitu remotissimus,

    id. Or. 9, 32; Quint. 11, 1, 89 Spald. N. cr.:

    (Vestorium) hominem remotum a dialecticis, in arithmeticis satis versatum,

    Cic. Att. 14, 12, 3:

    homines maxime ab injuriis nostrorum magistratuum remoti,

    id. Verr. 2, 2, 66, § 160:

    a Tib. Gracchi aequitate ac pudore longissime remotus,

    id. Agr. 2, 12, 31:

    hic a culpā est remotus,

    id. Mur. 35, 73:

    ab inani laude et sermonibus vulgi,

    id. Fam. 15, 4, 13:

    a vulgo longe lateque,

    Hor. S. 1, 6, 18:

    vitio ab omni,

    id. A. P. 384:

    ab omni minimi errati suspicione remotissimus,

    Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40:

    (vilica) a vino, ab escis, a superstitionibus remotissima sit,

    Col. 12, 1, 3 et saep.—
    2.
    In the philos. lang. of the Stoics, remota, a transl. of the Gr. proêgmena, things not to be preferred; [p. 1564] things to be rejected or postponed (opp. promota), Cic. Fin. 3, 16, 52.—Hence, adv.: rĕmōtē, at a distance, afar off, remotely (very rare).— Comp.:

    stellae eundem orbem tenentes aliae propius a terris, aliae remotius ab eisdem principiis eadem spatia conficiunt,

    Cic. N. D. 1, 31, 87.— Sup.:

    remotissime,

    Aug. Trin. 12, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > removeo

  • 110 sejungo

    sē-jungo, nxi, nctum, 3, v. a., to disunite, disjoin (cf.: abjungo and disjungo); to part, sever, separate, divide (class.; syn.: sepono, secerno, removeo).
    I.
    Lit.:

    sejungi seque gregari,

    Lucr. 1, 452; cf.:

    sejunge te aliquando ab iis, cum quibus te non tuum judicium, sed temporum vincla conjunxerunt,

    Cic. Fam. 10, 6, 2:

    Alpes quae Italiam a Galliā sejungunt,

    Nep. Hann. 3, 4:

    sejuncta sint omnia a principiis,

    Lucr. 2, 861; cf. id. 1, 432 (with secretum):

    aliquem ex fortissimorum civium numero,

    Cic. Vatin. 10, 26.—With abl.:

    sejungere matrem Jam gelidis nequeo bustis,

    Stat. S. 5, 3, 241 (cf. infra, II., and v. segrego, II. B.). —With simple acc.:

    quae (intervalla) non animalia solum Corpora sejungunt, sed terras ac mare totum Secernunt,

    Lucr. 2, 728; cf.

    mid.: discedere ac sejungi promunturia, quae antea juncta fuerant, arbitrere,

    to part, separate, Just. 4, 1, 18.—
    II.
    Trop., to separate, part, sever, etc. (a favorite word of Cic.):

    quam (Fortunam) nemo ab inconstantiā et temeritate sejunget, quae digna certe non sunt deo,

    Cic. N. D. 3, 24, 61; cf.:

    (divum natura) Semota a nostris rebus sejunctaque longe,

    Lucr. 2, 648:

    defensio sejuncta a voluntate ac sententiā legis,

    Cic. Verr. 2, 3, 84, § 193:

    orator a philosophorum eloquentiā,

    id. Or. 20, 68:

    rhetorice a bono viro atque ab ipsā virtute,

    Quint. 2, 17, 31:

    exercitatio procul a veritate,

    id. 8, 3, 23:

    fortuna ab eo,

    Nep. Att. 10, 5:

    a spe pariendarum voluptatum sejungi,

    Cic. Fin. 1, 20, 66:

    liberalitatem ac benignitatem ab ambitu atque largitione,

    id. de Or. 2, 25, 105:

    morbum ab aegrotatione,

    id. Tusc. 4, 13, 29:

    istam calamitatem a rei publicae periculis,

    id. Cat. 1, 9, 22:

    se a verborum libertate,

    id. Cael. 3, 8 (but in Tac. Or. 11 the correct read. is dejungere).—With abl.:

    cui Corpore sejunctus dolor absit,

    Lucr. 2, 18:

    laribus sejuncta potestas Exulat,

    Claud. VI. Cons. Hon. 407.

    Lewis & Short latin dictionary > sejungo

  • 111 status

    1.
    stătus, a, um, v. sisto.
    2.
    stătus, ūs, m. [sto and sisto].
    I.
    In a corporeal sense.
    A.
    Mode or way of standing, of holding one's body (at rest), posture, position, attitude, station, carriage; sing. and plur.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Si. Statum vide hominis, Callipho, quasi basilicum, look at the way he stands, Plaut. Ps. 1, 5, 41:

    stat in statu senex ut adoriatur moechum,

    in an attitude of attack, ready, id. Mil. 4, 9, 12: concrepuit digitis, laborat;

    crebro conmutat status,

    his posture, id. ib. 2, 2, 51:

    qui esset status (videre vellem) flabellulum tenere te asinum tantum,

    what your attitude was, what figure you cut, in holding the fan, Ter. Eun. 3, 5, 50:

    in gestu status (oratoris erit) erectus et celsus, rarus incessus,

    attitude, Cic. Or. 18, 59:

    status quidem rectus sit, sed diducti paulum pedes,

    Quint. 11, 3, 159:

    abesse plurimum a saltatore debet orator... non effingere status quosdam, et quidquid dicet ostendere,

    id. 11, 3, 89:

    ut recta sint bracchia, ne indoctae rusticaeve manus, ne status indecorus,

    id. 1, 11, 16:

    stare solitus Socrates dicitur... immobilis, iisdem in vestigiis,

    Gell. 2, 1, 2:

    dumque silens astat, status est vultusque diserti,

    Ov. P. 2, 5, 51:

    statum proeliantis componit,

    Petr. 95 fin.

    So of the pose of statues: non solum numerum signorum, sed etiam uniuscujusque magnitudinem, figuram, statum litteris definiri vides,

    Cic. Verr. 2, 1, 21, § 57:

    expedit saepe, ut in statuis atque picturis videmus, variari habitus, vultus, status,

    Quint. 2, 13, 8:

    ut illo statu Chabrias sibi statuam fieri voluerit. Ex quo factum est ut postea athletae his statibus in statuis ponendis uterentur,

    Nep. Chabr. 1, 3.—And of images in a dream:

    ubi prima (imago somni) perit, alioque est altera nata inde statu, prior hic gestum mutasse videtur,

    Lucr. 4, 772:

    (opp. motus, incessus) quorum (iratorum) vultus, voces, motus statusque mutantur,

    motions and postures, Cic. Off. 1, 29, 102:

    decorum istud in corporis motu et statu cernitur,

    id. ib. 1, 35, 126:

    habitus oris et vultūs, status, motus,

    id. Fin. 3, 17, 56; 5, 17, 47:

    in quibus si peccetur... motu statuve deformi,

    id. ib. 5, 12, 35:

    eo erant vultu, oratione, omni reliquo motu et statu, ut, etc.,

    id. Tusc. 3, 22, 53:

    status, incessus, sessio, accubatio... teneat illud decorum,

    id. Off. 1, 35, 129:

    in pedibus observentur status et incessus,

    the posture and gait, Quint. 11, 3, 124.—
    B.
    Of external appearance, manners, dress, and apparel:

    quoniam formam hujus cepi in me et statum, decet et facta moresque hujus habere me similis item,

    Plaut. Am. 1, 1, 111:

    redegitque se ad pallium et crepidas, atque in tali statu biennio fere permansit,

    Suet. Tib. 13.—
    C.
    Size, height, stature of living and inanimate beings (cf. statura;

    post-Aug.): pumilionem, quos natura brevi statu peractos, etc.,

    Stat. S. 1, 6, 58: longissimum... aratorem faciemus;

    mediastenus qualiscunque status potest esse,

    Col. 1, 9, 3:

    in gallinaceis maribus status altior quaeritur,

    id. 8, 2, 9; so id. 7, 9, 2; 7, 12 med.:

    plantae majoris statūs,

    Pall. Febr. 25, 20.—
    D.
    A position, place, in the phrase de statu movere, deicere, or statum conturbare, to displace, drive out, eject, expel, throw from a position (esp. of battle and combat):

    equestrem procellam excitemus oportet, si turbare ac statu movere (hostes) volumus,

    Liv. 30, 18, 14:

    nihil statu motus, cum projecto prae se clipeo staret, in praesidio urbis moriturum se... respondit,

    id. 38, 25: Manlius scutum scuto percussit atque statum Galli conturbavit (cf. the next sentence: atque de loco hominem iterum dejecit), Claud. Quadrig. ap. Gell. 9, 13, 16.—So, out of the military sphere, in order to avoid an attack:

    ea vis est... quae, periculo mortis injecto, formidine animum perterritum loco saepe et certo de statu demovet,

    Cic. Caecin. 15, 42.— Transf., of mental position, conviction, argument, etc.:

    saepe adversarios de statu omni dejecimus,

    Cic. Or. 37, 129:

    voluptas quo est major, eo magis mentem e suā sede et statu demovet,

    throws the mind off its balance, id. Par. 1, 3, 15.—Similarly: de statu deducere, recedere, from one's position or principles:

    fecerunt etiam ut me prope de vitae meae statu deducerent, ut ego istum accusarem,

    Cic. Verr. 2, 2, 4, § 10:

    neque de statu nobis nostrae dignitatis est recedendum, neque sine nostris copiis in alterius praesidia veniendum,

    id. Att. 1, 20, 2.—So, de statu suo declinare = moveri:

    neque dubito quin, suspitione aliquā perculsi repentinā, de statu suo declinarint,

    i. e. became unsettled, Cic. Clu. 38, 106:

    qui cum me firmissimis opibus... munire possim, quamvis excipere fortunam malui quam... de meo statu declinare,

    than abandon my position, id. Prov. Cons. 17, 41; cf.

    of the position of heavenly bodies: qui eodem statu caeli et stellarum nati sunt,

    aspect, id. Div. 2, 44, 92.
    II.
    Trop., condition, state, position, situation, circumstances.
    A.
    Of persons, condition in regard to public rights, political or civil status, any loss of which was a capitis deminutio (v. caput):

    capitis minutio est statūs permutatio,

    Gai. Dig. 4, 5, 1; id. Inst. 1, 159; cf. Dig. 4, 5, 11:

    quo quisque loco nostrum est natus... hunc vitae statum usque ad senectutem obtinere debet,

    Cic. Balb. 7, 18:

    ad quem proscripti confluebant. Quippe nullum habentibus statum quilibet dux erat idoneus,

    with regard to the civil death of the proscribed, Vell. 2, 72, 5:

    illorum salus omnibus accepta fuit... quia tam grati exoptatum libertatis statum recuperaverint,

    Val. Max. 5, 26:

    si statu periclitari litigator videtur,

    if his civil status seems in peril, Quint. 6, 1, 36:

    nec ulla tam familiaris est infelicibus patria quam solitudo et prioris statūs oblivio,

    i. e. the status of full citizenship, lost by banishment, Curt. 5, 5, 11:

    permanent tamen in statu servitutis,

    Suet. Gram. 21:

    vetuit quaeri de cujusquam defunctorum statu,

    id. Tit. 8 fin.:

    multorum excisi status,

    Tac. A. 3, 28: qui illegitime concipiuntur, statum sumunt ex eo tempore quo nascuntur, i. e. whether freemen or slaves, etc., Gai. Inst. 1, 89:

    cum servus manumittitur: eo die enim incipit statum habere,

    a civil status, Dig. 4, 5, 4:

    homo liber qui se vendidit, manumissus non ad suum statum revertitur, sed efficitur libertinae condicionis, i. e. that of an ingenuus,

    ib. 1, 5, 21:

    primo de personarum statu dicemus,

    civil status, ib. 1, 5, 2; so Titin. 5:

    de statu hominum (sometimes status used in the jurists absolutely with reference to freedom and slavery): si status controversiam cui faciat procurator, sive ex servitute in libertatem, etc.,

    Dig. 3, 3, 39, § 5; so ib. 3, 3, 33, § 1.—Similarly in the later jurists: status suus = aetas XXV. annorum, years of discretion:

    cum ad statum suum frater pervenisset,

    Dig. 31, 1, 77, § 19.—
    2.
    Condition and position with reference to rank, profession, trade, occupation, social standing, reputation, and character:

    an tibi vis inter istas vorsarier prosedas... quae tibi olant stabulum statumque?

    their trade, Plaut. Poen. 1, 2, 59:

    quod in civitatibus agnationibus familiarum distinguuntur status,

    the ranks of the families, Cic. Leg. 1, 7, 23:

    regum status decemviris donabantur,

    the rank of kings was assigned to the decemvirs, id. Agr. 1, 1, 2:

    cum alii rem ipsam publicam atque hunc bonorum statum odissent,

    the social position of the higher classes, id. Sest. 20, 46:

    non ut aliquid ex pristino statu nostro retineamus,

    id. Fam. 4, 4, 1:

    ecquis umquam tam ex amplo statu concidit?

    id. Att. 3, 10, 2:

    non enim jam quam dignitatem, quos honores, quem vitae statum amiserim cogito,

    id. ib. 10, 4, 1:

    quam (statuam) esse ejusdem status amictus, anulus, imago ipsa declarat,

    id. ib. 1, 1, 17:

    praesidium petebamus ex potentissimi viri benevolentiā ad omnem statum nostrae dignitatis,

    id. Q. Fr. 3, 8, 1: noster autem status est hic:

    apud bonos iidem sumus quos reliquisti, apud sordem, etc.,

    id. Att. 1, 16, 11:

    ego me non putem tueri meum statum ut neque offendam animum cujusquam, nec frangam dignitatem meam?

    maintain my character, id. Fam. 9, 16, 6:

    quos fortuna in amplissimo statu (i. e. regum) collocarat,

    Auct. Her. 4, 16, 23:

    tantam in eodem homine varietatem status,

    high and low position in life, ups and downs, Val. Max. 6, 9, 4:

    cum classiarios quos Nero ex remigibus justos milites fecerat, redire ad pristinum statum cogeret,

    Suet. Galb. 12:

    quaedam circa omnium ordinum statum correxit,

    id. Claud. 22:

    cum redieritis in Graeciam, praestabo ne quis statum suum vestro credat esse meliorem,

    social position, Curt. 5, 5, 22:

    omnis Aristippum decuit color et status et res,

    Hor. Ep. 1, 17, 23.—
    3.
    Condition in reference to prosperity, happiness or unhappiness, and health (mostly poet. and post-Aug.):

    at iste non dolendi status non vocatur voluptas,

    Cic. Fin. 2, 9, 28:

    neque hic est Nunc status Aurorae meritos ut poscat honores,

    Ov. M. 13, 594:

    flebilis ut noster status est, ita flebile carmen,

    id. Tr. 5, 1, 5:

    quid enim status hic a funere differt?

    id. P. 2, 3, 3:

    pejor ab admonitu fit status iste boni,

    id. ib. 1, 2, 54:

    his enim quorum felicior in domo status fuerat,

    Val. Max. 6, 8, 7:

    sin nostros status sive proximorum ingenia contemplemur,

    id. 6, 9 pr.:

    caelum contemplare: vix tamen ibi talem statum (i. e. felicitatis deorum) reperias,

    id. 7, 1, 1:

    haec quidem (vox) animi magnifici et prosperi status (fuit),

    id. 6, 5, ext. 4:

    obliti statūs ejus quem beneficio exuistis meo,

    Curt. 10, 2, 22:

    sumus in hoc tuo statu iidem qui florente te fuimus,

    i. e. distress, id. 5, 11, 5:

    res magna et ex beatissimo animi statu profecta,

    Sen. Ep. 81, 21: voverat, si sibi incolumis status (of health) permisisset, proditurum se... hydraulam, Suet. Ner. 54. —
    4.
    Condition, circumstances, in gen., of life or of the mind:

    homines hoc uno plurimum a bestiis differunt quod rationem habent, mentemque quae... omnem complectatur vitae consequentis statum,

    Cic. Fin. 2, 14, 45:

    facias me certiorem et simul de toto statu tuo consiliisque omnibus,

    id. Fam. 7, 10, 3:

    tibi declaravi adventus noster qualis fuisset, et quis esset status,

    id. Att. 4, 2, 1:

    quid enim ego laboravi, si... nihil consecutus sum ut in eo statu essem quem neque fortunae temeritas, neque, etc., labefactaret,

    id. Par. 2, 17:

    sed hoc videant ii qui nulla sibi subsidia ad omnes vitae status paraverunt,

    id. Fam. 9, 6, 4: atque is quidem qui cuncta composuit constanter in suo manebat statu (transl. of emeinen en tôi heautou kata tropon êthei, Plat. Tim. p. 42, c. Steph.), in his own state, being, Cic. Tim. 13:

    vitae statum commutatum ferre non potuit,

    Nep. Dion, 4, 4:

    id suis rebus tali in statu saluti fore,

    Curt. 5, 1, 5: haec sunt fulmina quae prima accepto patrimonio et in novi hominis aut urbis statu fiunt, in any new condition (when a stroke of lightning was considered an omen), Sen. Q. N. 2, 47.—Rarely of a state:

    libere hercle hoc quidem. Sed vide statum (i. e. ebrietatis),

    Plaut. Ps. 5, 2, 4.—Esp., in augury: fulmen status, a thunderbolt sent to one who is not expecting a sign, as a warning or suggestion, = fulmen monitorium:

    status est, ubi quietis nec agitantibus quidquam nec cogitantibus fulmen intervenit,

    Sen. Q. N. 2, 39, 2.—
    B.
    Of countries, communities, etc., the condition of society, or the state, the public order, public affairs.
    1.
    In gen.:

    Siciliam ita vexavit ac perdidit ut ea restitui in antiquum statum nullo modo possit,

    Cic. Verr. 1, 4, 12:

    nunc in eo statu civitas est ut omnes idem de re publicā sensuri esse videantur,

    id. Sest. 50, 106:

    omnem condicionem imperii tui statumque provinciae mihi demonstravit Tratorius,

    id. Fam. 12, 23, 1; so id. ib. 13, 68, 1:

    mihi rei publicae statum per te notum esse voluisti,

    id. ib. 3, 11, 4; so,

    status ipse nostrae civitatis,

    id. ib. 5, 16, 2:

    non erat desperandum fore aliquem tolerabilem statum civitatis,

    id. Phil. 13, 1, 2:

    sane bonum rei publicae genus, sed tamen inclinatum et quasi pronum ad perniciosissimum statum,

    id. Rep. 2, 26, 48:

    aliquo, si non bono, at saltem certo statu civitatis,

    id. Fam. 9, 8, 2:

    ex hoc qui sit status totius rei publicae videre potes,

    id. Q. Fr. 1, 2, 5, § 15: ex eodem de toto statu rerum communium [p. 1756] cognosces, id. Fam. 1, 8, 1:

    tamen illa, quae requiris, suum statum tenent, nec melius, si tu adesses, tenerent,

    id. ib. 6, 1, 1:

    non illi nos de unius municipis fortunis arbitrantur, sed de totius municipii statu, dignitate, etc., sententias esse laturos,

    id. Clu. 69, 196:

    ego vitam omnium civium, statum orbis terrae... redemi,

    id. Sull. 11, 33:

    Ti. Gracchum mediocriter labefactantem statum rei publicae,

    id. Cat. 1, 1, 3:

    eo tum statu res erat ut longe principes haberentur Aedui,

    Caes. B. G. 6, 12, 9:

    cum hoc in statu res esset,

    Liv. 26, 5, 1; so id. 32, 11, 1:

    eam regiam servitutem (civitatis) collatam cum praesenti statu praeclaram libertatem visam,

    id. 41, 6, 9:

    statum quoque civitatis ea victoria firmavit ut jam inde res inter se contrahere auderent,

    i. e. commercial prosperity, id. 27, 51:

    ut deliberare de statu rerum suarum posset,

    id. 44, 31:

    ut taedio praesentium consules duo et status pristinus rerum in desiderium veniant,

    id. 3, 37, 3:

    jam Latio is status erat rerum ut neque bellum neque pacem pati possent,

    id. 8, 13, 2:

    qui se moverit ad sollicitandum statum civitatis,

    internal peace, id. 3, 20, 8:

    omni praesenti statu spem cuique novandi res suas blandiorem esse,

    more attractive than any condition of public affairs, id. 35, 17:

    tranquillitatis status,

    Val. Max. 7, 2, 1:

    in sollicito civitatis statu,

    Quint. 6, 1, 16:

    principes regesque et quocumque alio nomine sunt tutores status publici,

    guardians of public order, Sen. Clem. 1, 4, 3: curis omnium ad formandum publicum statum a tam sollemni munere aversis, Curt, 10, 10, 9; so,

    ad formandum rerum praesentium statum,

    Just. 9, 5, 1:

    populo jam praesenti statu laeto,

    Suet. Caes. 50:

    ad componendum Orientis statum,

    id. Calig. 1:

    deploravit temporum statum,

    id. Galb. 10:

    ad explorandum statum Galliarum,

    id. Caes. 24:

    delegatus pacandae Germaniae status,

    id. Tib. 16: et omnia habet rerum status iste mearum ( poet., = reipublicae meae), Ov. M. 7, 509.—
    2.
    Esp., of the political sentiments of the citizens:

    a Maronitis certiora de statu civitatium scituros,

    Liv. 39, 27:

    ad visendum statum regionis ejus,

    id. 42, 17, 1:

    suas quoque in eodem statu mansuras res esse,

    id. 42, 29, 9:

    cum hic status in Boeotiā esset,

    id. 42, 56, 8.—
    3.
    Of the constitution, institutions, form of government, etc.:

    Scipionem rogemus ut explicet quem existimet esse optimum statum civitatis,

    Cic. Rep. 1, 20, 33; 1, 21, 34; 1, 46, 70;

    1, 47, 71: ob hanc causam praestare nostrae civitatis statum ceteris civitatibus,

    id. ib. 2, 1, 2:

    itaque cum patres rerum potirentur, numquam constitisse statum civitatis,

    the form of the government had never been permanent, id. ib. 1, 32, 49:

    in hoc statu rei publicae (decemvirali), quem dixi non posse esse diuturnum,

    id. ib. 2, 37, 62:

    providete ne rei publicae status commutetur,

    id. Har. Resp. 27, 60:

    eademque oritur etiam ex illo saepe optimatium praeclaro statu,

    aristocratic form of government, id. Rep. 1, 44, 68:

    ut totum statum civitatis in hoc uno judicio positam esse putetis,

    id. Fl. 1, 3:

    ut rei publicae statum convulsuri viderentur,

    id. Pis. 2, 4:

    pro meā salute, pro vestrā auctoritate, pro statu civitatis nullum vitae discrimen vitandum umquam putavit,

    id. Red. in Sen. 8, 20:

    cum hoc coire ausus es, ut consularem dignitatem, ut rei publicae statum... addiceres?

    id. ib. 7, 16:

    omnia quae sunt in imperio et in statu civitatis ab iis defendi putantur,

    id. Mur. 11, 24:

    intelleges (te habere) nihil quod aut hoc aut aliquo rei publicae statu timeas,

    id. Fam. 6, 2, 3:

    quod ad statum Macedoniae pertinebat,

    Liv. 45, 32, 2:

    ex commutatione statūs publici,

    Vell. 2, 35, 4:

    haec oblivio concussum et labentem civitatis statum in pristinum habitum revocavit,

    Val. Max. 4, 1, ext. 4:

    Gracchi civitatis statum conati erant convellere,

    id. 6, 3, 1 fin.:

    Cicero ita legibus Sullae cohaerere statum civitatis affirmat ut his solutis stare ipsa non possit,

    Quint. 11, 1, 85:

    qui eloquentiā turbaverant civitatium status vel everterant,

    id. 2, 16, 4:

    id biduum quod de mutando reipublicae statu haesitatum erat,

    Suet. Claud. 11:

    nec dissimulasse unquam pristinum se reipublicae statum restituturum,

    id. ib. 1:

    conversus hieme ad ordinandum reipublicae statum, fastos correxit, etc.,

    id. Caes. 40:

    tu civitatem quis deceat status Curas,

    what institutions, Hor. C. 3, 29, 25.—Hence,
    4.
    Existence of the republic:

    quae lex ad imperium, ad majestatem, ad statum patriae, ad salutem omnium pertinet,

    Cic. Cael. 29, 70 (= eo, ut stet patria, the country's existence):

    si enim status erit aliquis civitatis, quicunque erit,

    id. Fam. 4, 14, 4: status enim rei publicae maxime judicatis rebus continetur, the existence of the republic depends on the decisions of the courts, i. e. their sacredness, id. Sull. 22, 63. —
    C.
    In nature, state, condition, etc.:

    incolumitatis ac salutis omnium causā videmus hunc statum esse hujus totius mundi atque naturae,

    Cic. Or. 3, 45, 178:

    ex alio alius status (i. e. mundi) excipere omnia debet,

    Lucr. 5, 829:

    ex alio terram status excipit alter,

    id. 5, 835:

    est etiam quoque pacatus status aëris ille,

    id. 3, 292:

    non expectato solis ortu, ex quo statum caeli notare gubernatores possent,

    Liv. 37, 12, 11:

    idem (mare) alio caeli statu recipit in se fretum,

    Curt. 6, 4, 19:

    incertus status caeli,

    Col. 11, 2:

    pluvius caeli status,

    id. 2, 10:

    mitior caeli status,

    Sen. Oedip. 1054.—
    D. 1.
    In gen.:

    atque hoc loquor de tribus his generibus rerum publicarum non perturbatis atque permixtis, sed suum statum tenentibus,

    preserving their essential features, Cic. Rep. 1, 28, 44.—Hence,
    2.
    Esp. in rhet. jurisp.
    (α).
    The answer to the action (acc. to Cic., because the defence: primum insistit in eo = the Gr. stasis):

    refutatio accusationis appellatur Latine status, in quo primum insistit quasi ad repugnandum congressa defensio,

    Cic. Top. 25, 93; so,

    statu (sic enim appellamus controversiarum genera),

    id. Tusc. 3, 33, 79:

    statum quidam dixerunt primam causarum conflictionem,

    Quint. 3, 6, 4; cf. Cic. Part. Or. 29, 102.—
    (β).
    The main question, the essential point:

    quod nos statum id quidam constitutionem vocant, alii quaestionem, alii quod ex quaestione appareat, Theodorus caput, ad quod referantur omnia,

    Quint. 3, 6, 2:

    non est status prima conflictio, sed quod ex primā conflictione nascitur, id est genus quaestionis,

    the kind, nature of the question, id. 3, 6, 5; cf. the whole chapter.—
    E.
    In gram., the mood of the verb, instead of modus, because it distinguishes the conceptions of the speaker:

    et tempora et status,

    tenses and moods, Quint. 9, 3, 11:

    fiunt soloecismi per modos, sive cui status eos dici placet,

    id. 1, 5, 41.
    For statu liber, v.
    statuliber.

    Lewis & Short latin dictionary > status

  • 112 suaviludius

    suāvĭlūdĭus, ii, m. [suavis-ludus], one that delights in plays, a lover of plays (Tertullian):

    defensio suaviludii, propter suaviludios nostros,

    Tert. Spect. 20; Cor. Mil. 6.

    Lewis & Short latin dictionary > suaviludius

  • 113 subjaceo

    sub-jăcĕo, cŭi, 2, v. n., to lie under or near any thing (post-Aug.).
    I.
    Lit.:

    feles coeunt mare stante, feminā subjacente,

    Plin. 10, 63, 83, § 174:

    frumentum si tegulis subjaceat,

    id. 18, 30, 73, § 301:

    fenestris subjacet vestibulum villae,

    Plin. Ep. 2, 17, 15; cf.:

    subjacentes petrae,

    Curt. 5, 3, 18:

    campus aedificio subjacet,

    adjoins, lies close to the building, Col. 1, 2, 3; so,

    monti,

    Plin. Ep. 5, 6, 2:

    fenestra subjacens,

    id. ib. 2, 17, 6.—
    II.
    Trop., to be under, subject to any thing; to belong to or be connected with, etc.:

    causa, cui plurimae subjacent lites,

    Quint. 3, 6, 27; cf. id. 3, 6, 41:

    subjacet utilitati etiam illa defensio,

    id. 7, 4, 12:

    quantitas plerumque eidem (qualitati) subjacet,

    id. 7, 4, 41:

    quaestiones velut subjacentes,

    id. 3, 6, 91 et saep.:

    vita, quae multis casibus subjacet,

    App. M. 11, p. 266, 10:

    inopes divitum impotentiae subjacentes,

    id. Dogm. Plat. 2, p. 28, 31:

    viliores personae capitali supplicio subjaceant,

    Cod. Just. 4, 40, 4:

    delicto,

    Vulg. Lev. 5, 3:

    ditioni regis,

    id. Esth. 9, 16:

    ex materiā subjacente (deo) ac paratā,

    within his power, Lact. 2, 8.

    Lewis & Short latin dictionary > subjaceo

  • 114 subreptivus

    surreptīvus ( subr-), a, um, adj. [surripio], false, fraudulent:

    defensio, Cod. Th. 12, 16, 1: impetratio,

    ib. 10, 20, 11; 6, 28, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > subreptivus

  • 115 supervacaneo

    sŭper-văcānĕus, a, um, adj. [vacuus], over and above what is necessary, needless, unnecessary, superfluous, supervacaneous (class.):

    vasa,

    supernumerary, extra, Cato, R. R. 12:

    opus,

    i. e. done at leisure hours, Cic. Sen. 16, 56:

    litterae,

    id. Att. 16, 2, 5:

    commemoratio officiorum,

    id. Fam. 3, 5, 1:

    oratio,

    Liv. 22, 39:

    defensio Pauli,

    id. 45, 37:

    iter,

    id. 21, 13:

    actio,

    Just. 11, 12 fin.:

    instituta (opp. necessaria),

    Suet. Rhet. 1:

    quicquid supervacaneum sit, aut usum non habeat, obstare,

    Cic. N. D. 1, 35, 99; cf.:

    omnia ita nata atque ita locata sunt, ut nihil eorum supervacaneum sit,

    id. ib. 2, 47, 121:

    descriptio omnium corporis partium, in quā nihil inane, nihil sine causā, nihil supervacaneum,

    id. ib. 1, 33, 92:

    de timore supervacaneum est disserere,

    Sall. C. 51, 19; 58, 11:

    quin alter consul pro supervacaneo atque inutili habeatur,

    Liv. 10, 24.—
    * Adv.: sŭper-văcānĕō, uselessly, superfluously. Front. Ep. ad Caes. 4, 3 med.

    Lewis & Short latin dictionary > supervacaneo

  • 116 supervacaneus

    sŭper-văcānĕus, a, um, adj. [vacuus], over and above what is necessary, needless, unnecessary, superfluous, supervacaneous (class.):

    vasa,

    supernumerary, extra, Cato, R. R. 12:

    opus,

    i. e. done at leisure hours, Cic. Sen. 16, 56:

    litterae,

    id. Att. 16, 2, 5:

    commemoratio officiorum,

    id. Fam. 3, 5, 1:

    oratio,

    Liv. 22, 39:

    defensio Pauli,

    id. 45, 37:

    iter,

    id. 21, 13:

    actio,

    Just. 11, 12 fin.:

    instituta (opp. necessaria),

    Suet. Rhet. 1:

    quicquid supervacaneum sit, aut usum non habeat, obstare,

    Cic. N. D. 1, 35, 99; cf.:

    omnia ita nata atque ita locata sunt, ut nihil eorum supervacaneum sit,

    id. ib. 2, 47, 121:

    descriptio omnium corporis partium, in quā nihil inane, nihil sine causā, nihil supervacaneum,

    id. ib. 1, 33, 92:

    de timore supervacaneum est disserere,

    Sall. C. 51, 19; 58, 11:

    quin alter consul pro supervacaneo atque inutili habeatur,

    Liv. 10, 24.—
    * Adv.: sŭper-văcānĕō, uselessly, superfluously. Front. Ep. ad Caes. 4, 3 med.

    Lewis & Short latin dictionary > supervacaneus

  • 117 surreptivus

    surreptīvus ( subr-), a, um, adj. [surripio], false, fraudulent:

    defensio, Cod. Th. 12, 16, 1: impetratio,

    ib. 10, 20, 11; 6, 28, 5.

    Lewis & Short latin dictionary > surreptivus

  • 118 tergiversatorius

    tergĭversātōrĭus, a, um, adj. [id.] shuffing, evasiv (late Lat.): defensio, Aug Gest. c. Emer. 11.

    Lewis & Short latin dictionary > tergiversatorius

  • 119 transversum

    trans-verto, ti, sum, 3, v. a., to turn or direct across or athwart (post-class.).
    I.
    Lit.:

    ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,

    should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—
    II.
    Transf., to turn away, avert:

    inimica,

    Arn. 7, 219:

    fortes meos,

    Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).
    A.
    Lit.:

    viae,

    cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    tramites,

    Liv. 2, 39, 3:

    limites,

    id. 22, 12, 2:

    fossa,

    Caes. B. G. 2, 8:

    fossas viis praeducit,

    id. B. C. 1, 27:

    vallum,

    id. ib. 3, 63:

    tigna,

    id. ib. 2, 9:

    transversosque volare per imbres fulmina cernis,

    Lucr. 2, 213; cf.:

    nubila portabunt venti transversa per auras,

    id. 6, 190:

    Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,

    across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.

    prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,

    a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,

    digitus,

    Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);

    for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,

    id. Att. 13, 20, 4:

    (versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,

    Hor. A. P. 447:

    ut transversus mons sulcetur,

    Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;

    transversa, an obliqua,

    Plin. 33, 9, 45, § 129. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:

    non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,

    obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:

    e transverso vacefit locus,

    Lucr. 6, 1018:

    paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,

    Plin. 4, 12, 26, § 83:

    in transversum positae (arbores),

    id. 16, 42, 81, § 222:

    aratione per transversum iteratā,

    id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):

    collectus pluvialis aquae transversum secans,

    intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:

    (venti) mutati transversa fremunt,

    at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—
    B.
    Trop.:

    transversa incurrit misera fortuna rei publicae,

    crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:

    transversum judicem ferre,

    Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:

    ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:

    ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,

    Auct. Her. 4, 10, 14;

    for which: quod non exspectes, ex transverso fit,

    Petr. 55:

    haec calamitas ex transverso accidit,

    Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.
    1.
    transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:

    transverse describantur horae in columellā,

    Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.—
    2.
    transversim, transversely, crosswise:

    obliquatis manibus,

    Tert. Bapt. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > transversum

  • 120 transverto

    trans-verto, ti, sum, 3, v. a., to turn or direct across or athwart (post-class.).
    I.
    Lit.:

    ut quae defensio fuerat, eadem in accusationem transverteretur,

    should be turned, converted, App. Mag. p. 325, 33: eorum consilia hac atque illac variā cogitatione, to turn over, Firm. Math. 6, 15.—
    II.
    Transf., to turn away, avert:

    inimica,

    Arn. 7, 219:

    fortes meos,

    Tert. Praescr. 37. — Hence, transversus ( - vorsus) or trāver-sus, a, um, P. a., turned across; hence, going or lying across, athwart, crosswise; cross-, transverse, traverse (freq. and class.).
    A.
    Lit.:

    viae,

    cross-streets, Cic. Verr. 2, 4, 53, § 119:

    tramites,

    Liv. 2, 39, 3:

    limites,

    id. 22, 12, 2:

    fossa,

    Caes. B. G. 2, 8:

    fossas viis praeducit,

    id. B. C. 1, 27:

    vallum,

    id. ib. 3, 63:

    tigna,

    id. ib. 2, 9:

    transversosque volare per imbres fulmina cernis,

    Lucr. 2, 213; cf.:

    nubila portabunt venti transversa per auras,

    id. 6, 190:

    Manilium nos vidimus transverso ambulantem foro,

    across the forum, Cic. de Or. 3, 33, 133: taleae ne plus quattuor digitos transversos emineant, four fingers across, four finger-breadths, Cato ap. Plin. 17, 18, 29, § 126; cf.

    prov.: si hercle tu ex isto loco Digitum transversum aut unguem latum excesseris,

    a fingerbreadth, Plaut. Aul. 1, 1, 18; so,

    digitus,

    Cic. Ac. 2, 18, 58 (v. digitus);

    for which, also: discedere a rectā conscientiā traversum unguem,

    id. Att. 13, 20, 4:

    (versibus) incomptis allinet atrum Transverso calamo signum,

    Hor. A. P. 447:

    ut transversus mons sulcetur,

    Col. 2, 4, 10: plurimum refert, concava sint (specula), an elata;

    transversa, an obliqua,

    Plin. 33, 9, 45, § 129. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, a cross direction or position, only with prepp. adv., crosswise, transversely, etc.:

    non prorsus, verum ex transverso cedit, quasi cancer solet,

    obliquely, sideways, Plaut. Ps. 4, 1, 45:

    e transverso vacefit locus,

    Lucr. 6, 1018:

    paeninsula ad formam gladii in transversum porrecta,

    Plin. 4, 12, 26, § 83:

    in transversum positae (arbores),

    id. 16, 42, 81, § 222:

    aratione per transversum iteratā,

    id. 18, 20, 49, § 180; so id. 37, 9, 37, § 118 (al. saepe traversa):

    collectus pluvialis aquae transversum secans,

    intersecting diagonally, Front. Limit. p. 43 Goes.; cf. poet. in plur.:

    (venti) mutati transversa fremunt,

    at right angles to their former direction, Verg. A. 5, 19; so id. E. 3, 8; Val. Fl. 2, 154; Stat. Th. 1, 348.—
    B.
    Trop.:

    transversa incurrit misera fortuna rei publicae,

    crossed, thwarted, Cic. Brut. 97, 331: cum coepit transversos agere felicitas, i. e. to lead aside or astray, Sen. Ep. 8, 3:

    transversum judicem ferre,

    Quint. 10, 1, 110; Plin. 9, 17, 31, § 67; 28, 1, 1, § 1. —
    2.
    Neutr. as subst.: transversum, i, n., only with prepp. adv.:

    ecce autem de transverso L. Caesar, ut veniam ad se, rogat,

    i. e. contrary to expectation, unexpectedly, Cic. Att. 15, 4, 5:

    ecce tibi iste de transverso, Heus, inquit, etc.,

    Auct. Her. 4, 10, 14;

    for which: quod non exspectes, ex transverso fit,

    Petr. 55:

    haec calamitas ex transverso accidit,

    Scrib. Comp. 231.—Hence, advv.
    1.
    transversē ( - vorsē), crosswise, transversely, obliquely:

    transverse describantur horae in columellā,

    Vitr. 9, 9, 7; Cels. 5, 26, 24; Veg. 2, 5, 1.—
    2.
    transversim, transversely, crosswise:

    obliquatis manibus,

    Tert. Bapt. 8.

    Lewis & Short latin dictionary > transverto

См. также в других словарях:

  • defensio — index assertion Burton s Legal Thesaurus. William C. Burton. 2006 …   Law dictionary

  • Defensio — Die Defensio (lat.: Die Verteidigung) ist der in Österreich gebräuchliche Ausdruck für die Verteidigung einer Diplomarbeit für die Erlangung eines Master oder Magistergrades. Die in Deutschland korrekte fachliche Aussprache der Verteidigung einer …   Deutsch Wikipedia

  • Defensio pro Populo Anglicano — is a Latin polemic by John Milton, published in 1651. The full title in English is John Milton an Englishman His Defence of the People of England.[1] It was a piece of propaganda,[2] and made political argument in support of what was at the time… …   Wikipedia

  • Defensio Secunda — Defension Secunda was a 1654 political tract by John Milton, a sequel to his Defensio pro Populo Anglicano. It is a defence of the Parliamentary regime, by then controlled by Oliver Cromwell; and also defense of his own reputation against a… …   Wikipedia

  • defensió — de|fen|si|ó Mot Agut Nom femení …   Diccionari Català-Català

  • defensio — A defense; a prohibition …   Ballentine's law dictionary

  • John Milton — For other people named John Milton, see John Milton (disambiguation). John Milton Portrait of John Milton in National Portrait Gallery, London c. 1629. Unknown artist (detail) Born 9 December 1608(1608 12 09) Bread Street …   Wikipedia

  • John Milton — John Milton …   Wikipedia Español

  • Claudius Salmasius — is the Latin name of Claude Saumaise (April 15, 1588 September 3, 1653), a French classical scholar. Contents 1 Life 2 Works 3 References 4 References …   Wikipedia

  • John Milton — (* 9. Dezember 1608 in London; † 8. November 1674 in Bunhill bei London) war ein englischer Dichter und Staatsphilosoph. Der frühe Aufklärer war einflussreich, aber auch umstritten. Er wurde „von vielen geliebt, von manchen gehasst“, wie es in… …   Deutsch Wikipedia

  • Hermann von Neuenahr der Ältere — Hermann Graf von Neuenahr (Nuenar, a Nvenare, de Nova Aquila[1]) (* 1482[2]; † 2. Oktober 1530 in Augsburg) war ein deutscher humanistischer Theologe, Staatsmann, Naturwissenschaftler und erzbischöflicher Kanzler der alten Universität Köln …   Deutsch Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»