-
41 jak
jak [jak],1.\jak wysoko? wie hoch?\jak długo? wie lang[e]?\jak się masz? wie geht es dir?\jak się obsługuje ten program? wie bedient man dieses Programm?co i \jak was und wie?nie wiem, \jak długo to potrwa ich weiß nicht, wie lange das dauern wirdnie wiem, \jak sobie z tym poradzę ich weiß nicht, wie ich damit zurechtkommenie wiadomo \jak [ lub nie wiedzieć \jak] keiner weiß, wie\jak szybko! wie schnell!II. conj1) ( w porównaniach) wiewłosy czarne \jak heban Haare, schwarz wie Ebenholzza niski \jak na koszykarza zu klein für einen Basketballspielerkto \jak kto, ale nie on jeder, aber doch nicht ertak \jak... [genau]so wie...tak..., \jak... so..., wie...\jak..., tak... wie..., so...2) ( przy wymienianiu)takie drzewa \jak grusze i jabłonie solche Bäume wie Birn- und Apfelbäume3) (pot: kiedy)\jak tylko sobald, wenn\jak go spotkasz, pozdrów go wenn du ihn siehst, bestell ihm schöne Grüße [von mir]widziałem [go], \jak przechodził przez ulicę ich habe ihn gesehen, wie er auf die andere Straßenseite gegangen istminęły już dwa lata, \jak wyemigrował es sind schon zwei Jahre her, seit er ausgewandert ist4) (pot: jeśli) wenn\jak nie masz ochoty, to nie musisz wenn du keine Lust hast, musst du nicht\jak nie w tym roku, to w przyszłym wenn nicht in diesem Jahr, dann im nächstenkto \jak nie my? wer sonst, wenn nicht wir?III. part1) ( wzmocnienie)\jak najlepiej aufs Beste, bestens\jak najwięcej möglichst viel\jak to? wieso?\jak gdyby als ob\jak bądź irgendwie\jak najbardziej! selbstverständlich!\jak nic! sicher[lich]! -
42 potrwać
potrwać [pɔtrfaʨ̑]vi perf1) ( zająć czas) dauernjak długo to potrwa? wie lange wird das dauern?to nie potrwa długo das wird nicht lange dauern2) ( utrzymać się) [an]dauern, anhalten -
43 budowa
(budowanie: domu itp.) building; (silnika itp.) construction; (atomu, utworu, wyrazu) structure; ( człowieka) build, physique; ( teren budowy) building site* * *f.Gen.pl. - dów1. ( czynność) building, construction; budowa domu nie trwała długo building the house did not take long; materiały do budowy domu materials for building a house; pracować przy budowie domu work building a house; budowa posuwa się wolno construction is moving ahead slowly.2. ( o miejscu) construction site; wstęp na teren budowy zabroniony no entry allowed on the construction site; pracować na budowie work on a construction site.3. ( struktura) structure; budowa kryształu the structure of a crystal; budowa wyrazu word structure; być atletycznej budowy have an athletic build.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > budowa
-
44 być
impf (jestem, jesteś, jest, jesteśmy, jesteście, są, byłem, byłeś, był, byliśmy, byliście, byli, będę, będziesz, będzie, będziemy, będziecie, będą) Ⅰ vi 1. (istnieć, żyć) to be- jest wielu znanych aktorów there are many well known actors- nie ma nikogo, kto mógłby to zrobić there’s no one who could do it- czy jest Bóg, czy go nie ma? does God exist, or not?- był sobie kiedyś stary król there was a. lived once an old king- nie było cię jeszcze wtedy na świecie this was before you were born- myślę, więc jestem I think, therefore I am- być albo nie być to be or not to be- to dla nas być albo nie być this is our to be or not to be, this is our Waterloo- nie ma już dla niej ratunku nothing can save her now- jest wiele powodów do zadowolenia there’s good reason to be happy- nie ma powodu do obaw there is no reason a. need to worry- są sprawy, których nigdy nie zrozumiesz there are (certain) things that you’ll never understand- nie ma co płakać/gadać it’s no use crying/talking (about it)- nie ma co żałować (there’s) no need to be sorry- nie ma co a. czego żałować it’s no great loss- nie ma czemu się dziwić, że… it’s no surprise a. wonder that…- nie ma o co się kłócić there’s nothing to quarrel about- nie ma czym się martwić/czego się bać there’s nothing to worry about/to be afraid of- nie ma z czego być dumnym (it’s) nothing to be proud of- nie ma z czego się cieszyć/śmiać there’s nothing to rejoice/to laugh about- „dziękuję za podwiezienie” – „nie ma za co” ‘thanks for the lift’ – ‘don’t mention it’ a. ‘you’re welcome‘- „przepraszam, że panu przerwałem” – „nie ma za co” ‘sorry I interrupted you’ – ‘that’s all right’- już cię/was nie ma! off with you!2. (przebywać, znajdować się) to be- być w pracy/szkole to be at work/at school- być w teatrze/na koncercie to be at the theatre/at a concert- teraz wychodzę, ale będę w domu o piątej I’m going out now, but I’ll be home at five- dzisiaj nie ma go w biurze he’s not in the office today- w pokoju nikogo nie ma/nie było there is/was no-one in the room- jest już piąta, a jego jak nie ma, tak nie ma it’s already five, and he’s still not here a. there’s still no trace of him- „czy jest Robert?” – „nie, nie ma go, jest jeszcze w szkole” ‘is Robert in?’ – ‘no, he’s not, he’s still at school’- „są jeszcze bilety na ostatni seans?” – „niestety, już nie ma” ‘do you still have tickets for the last showing?’ – ‘sorry, all sold out’- czy będziesz jutro w domu? ‘will you be at home a. in home tomorrow?’- kiedy (ona) będzie znowu w Warszawie? when will she be in Warsaw again?- byłem wczoraj u Roberta/u babci I was at Robert’s/granny’s yesterday, I went to see Robert/granny yesterday- był przy narodzinach swojej córki he was present at the birth of his daughter- nigdy nie byłem w Rosji I’ve never been to Russia- „skąd jesteś?” – „(jestem) z Krakowa/Polski” ‘where are you from?’ – ‘(I’m) from Cracow/Poland’- „gdzie jesteś?” – „tutaj!” ‘where are you?’ – ‘(I’m) here!’- „jestem!” (przy odczytywaniu listy) ‘here!’, ‘present’- będąc w Londynie, odwiedziłem Annę when a. while I was in London I went to see Anna- biblioteka jest w budynku głównym the library is in the main building- w jednym pudełku jest dziesięć bateryjek there are ten batteries in a packet- w domu nie było nic do jedzenia there was nothing to eat at home a. in the house- co jest w tym pudle? what’s in this box?- gdzie jest moja książka/najbliższa apteka? where’s my book/the nearest chemist’s?- co jest dzisiaj na lunch? what’s for lunch today?- wczoraj na kolację był dorsz there was cod for dinner yesterday- „dużo masz tych ziemniaków?” – „oj, będzie” pot. ‘got a lot of those spuds?’ – ‘loads’ pot.- będzie, będzie, więcej się nie zmieści pot. that’s plenty a. that’ll do, there’s no room for any more3. (trwać, stawać się) to be- jest godzina druga po południu it’s two in the afternoon a. two p.m.- nie ma jeszcze szóstej rano it’s not yet six a.m.- zanim dotrzemy do domu, będzie ósma wieczorem/północ it’ll be eight p.m./midnight by the time we reach home- był maj it was in May- to było w grudniu 1999 it was in December 1999- to było dawno, dawno temu this was a long, long time ago- jest piękny ranek it’s a fine morning- jest mroźno/upalnie it’s nippy/hot- wczoraj był deszcz/mróz it was raining/freezing yesterday- ciekawe, czy jutro będzie pogoda I wonder if it’s going to be fine tomorrow- nie pamiętam dokładnie, to było dość dawno temu I can’t really remember, it was some time ago- z niego jeszcze coś będzie he’ll turn out all right- co z niego będzie? how will he turn out?, what will become of him?- będzie z niego dobry pracownik he’ll be a good worker- kuchmistrz to z ciebie nie będzie you’ll never make a chef- z tych kwiatów nic już nie będzie these flowers/plants have had it pot.- z naszych planów/wakacji nic nie będzie nothing will come of our plans/holidays- nic z tego nie będzie it’s hopeless- nic dobrego z tego nie będzie nothing good will come of it- tyle pracy i nic z tego nie ma (he’s done) so much work and nothing to show for it4. (odbywać się, zdarzać się) to be- koncert/egzamin jest jutro the concert/exam is tomorrow- zebranie było w sali konferencyjnej the meeting was (held) in the conference room- jutro nie będzie a. nie ma lekcji there are no classes tomorrow- był do ciebie telefon there was a phone call for you- czy były do mnie jakieś telefony? has anyone called me?- był wypadek w kopalni there was an accident in the mine- co będzie, jeśli nie zdasz egzaminu? what’s going to happen if you fail the exam?- co będzie, jeśli ktoś nas zobaczy? supposing a. what if someone sees us?- nie martw się, wszystko będzie dobrze don’t worry, it’ll be a. it’s going to be fine- w życiu bywa rozmaicie you never know what life may bring- opowiedziałem jej wszystko, tak jak było I told her everything just as it happened- co ci/jej jest? what’s the matter with you/her?- coś mi/jemu jest something’s the matter with me/him- czy jemu coś jest? is anything the matter with him?- nic mu nie będzie, to tylko przeziębienie he’ll be fine, it’s only a cold5. (uczestniczyć, uczęszczać) to be- być na weselu/zebraniu to be at a wedding/meeting- wczoraj byliśmy na przyjęciu we were at a reception yesterday- być w liceum/na uniwersytecie to be at secondary school/at university- być na studiach to be a student a. at college- być na prawie/medycynie to study law/medicine- był na trzecim roku anglistyki he was in his third year in the English department- być na kursie komputerowym to be on a computer course- być na wojnie to go to war6. (przybyć) to be, to come- być pierwszym/drugim to be the first/second to arrive- był na mecie trzeci he came third- czy był już listonosz? has the postman been a. come yet?7. (znajdować się w jakimś stanie) to be- być pod urokiem/wrażeniem kogoś/czegoś to be charmed/impressed by sb/sth- być pod wpływem kogoś/czegoś to be under the influence of sb/sth- prowadzić samochód, będąc pod wpływem alkoholu to drive while under the influence of alcohol- być w ciąży to be pregnant- być w dobrym/złym humorze to be in a good/bad mood- nie być w nastroju do zabawy not to feel like going out a. partying- być w doskonałej formie to be in excellent form a. in fine fettle- być w strachu to be scared- być w rozpaczy to be in despair- bądźmy dobrej myśli let’s hope for the best- jestem przed obiadem I haven’t had my lunch yet- jestem już po śniadaniu I’ve already had breakfast- był siedem lat po studiach he had graduated seven years earlier- być po kielichu/po paru kieliszkach pot. to have had a drop/a few euf.- być na diecie to be on a diet- być na kaszce a. kleiku to be on a diet of gruel- być na emeryturze/rencie to be on a pension- sukienka jest do kolan the dress is knee-length- wody było do kostek the water was ankle-deep- firanka była do połowy okna the net curtain reached halfway down the window- chwila nieuwagi i było po wazonie one unguarded moment and the vase was smashed to pieces- jest już po nim/nas! it’s curtains for him/us! pot.- jeszcze chwila i byłoby po mnie another instant and it would have been curtains for me a. would have been all up with me pot.Ⅱ v aux. 1. (łącznik w orzeczeniu złożonym) to be- być nauczycielem/malarzem to be a teacher/painter- kiedy dorosnę, będę aktorem when I grow up, I’ll be an actor- być Polakiem/Duńczykiem to be Polish/Danish- borsuk jest drapieżnikiem the badger is a predator- nie bądź dzieckiem! don’t be childish a. such a child!- jestem Anna Kowalska I’m Anna Kowalska- „cześć, to ty jesteś Robert?” – „nie, jestem Adam” ‘hi, are you Robert? a. you’re Robert, are you?’ – ‘no, I’m Adam’- co to jest – ma cztery nogi i robi „miau”? what (is it that) has four legs and says ‘miaow’?- była wysoka/niska she was tall/short- jest autorką cenioną przez wszystkich she’s an author appreciated by all a. everybody- mój dziadek był podobno bardzo przystojnym mężczyzną my grandfather is said to have been a very handsome man- wciąż jest taka, jaką była za młodu she’s still her old self- kwiaty były żółte i czerwone the flowers were yellow and red- pizza była całkiem dobra the pizza was quite good- pojemnik był z drewna/plastiku the container was made of wood/plastic- z tych listewek byłby ładny latawiec these slats could make a fine kite- wszystko to były jedynie domysły it was all only conjecture- czyj jest ten samochód? whose car is this?, who does this car belong to?- ta książka jest jej/Adama this book is hers/Adam’s, this is her/Adam’s book- żona była dla niego wszystkim his wife was everything to him- nie naśladuj innych, bądź sobą don’t imitate others, be yourself- ta zupa jest zimna this soup is cold- Maria jest niewidoma Maria is blind- jesteś głodny? are you hungry?- Robert jest żonaty/rozwiedziony Robert is married/divorced- są małżeństwem od dziesięciu lat they’ve been married for ten years- bądź dla niej miły be nice to her- bądź tak dobry a. uprzejmy would you mind- bądź tak miły i otwórz okno would you mind opening the window?- czy byłaby pani uprzejma podać mi sól would you be kind enough a. would you be so kind as to pass me the salt?- nie bądź głupi! don’t be a fool!- cicho bądź! be quiet!- być w kapeluszu/kaloszach/spodniach to be wearing a hat/rubber boots/trousers- była w zielonym żakiecie/czarnym berecie she was wearing a green jacket/black beret, she had a green jacket/black beret on- być za kimś/czymś (opowiadać się) to support sb/sth, to be for sb/sth- byłem za tym, żeby nikomu nic nie mówić I was for not telling anyone anything- dwa razy dwa jest cztery two times two is four2. (w stronie biernej) artykuł jest dobrze napisany the article is well written- ściany pokoju były pomalowane na różowo the walls of the room were painted pink- dzieci, które są maltretowane przez rodziców children who are abused by their parents- tak jest napisane w gazecie that’s what it says in the paper- samochód będzie naprawiony jutro the car will be repaired by tomorrow- to musi być zrobione do czwartku this must be done by Thursday- sukienka była uszyta z czarnej wełenki the dress was made of black wool3. (w czasie przyszłym złożonym) shall, will- będzie pamiętał a. pamiętać tę scenę przez cały życie he will remember this scene all his life- będziemy długo go wspominali a. wspominać we shall a. will long remember him4. przest. (w czasie zaprzeszłym) w Krakowie mieszkał był przed trzema laty he would have been living a. was living in Cracow three years ago 5. (w trybie warunkowym) byłbym napisał a. napisałbym był do ciebie, gdybym znał twój adres I would have written to you, had I known your address a. if I had known your address- co by się było stało, gdyby nie jego pomoc what would have happened if it hadn’t been for his help- byłaby spadła ze schodów (omal nie) she almost fell down the stairs- byłbym zapomniał! zabierz ze sobą śpiwór I almost a. nearly forgot! take a sleeping bag with you6. (w zwrotach nieosobowych) było już późno it was already late- jest dopiero wpół do ósmej it’s only half past seven- nie było co jeść there was nothing to eat- za ciepło będzie ci w tym swetrze you’ll be too hot in this jumper- byłoby przyjemnie zjeść razem obiad it would be nice to have lunch together- wychodzić po zmierzchu było niebezpiecznie it was dangerous going out after dark- nie kupić tego mieszkania będzie niewybaczalnym błędem not to buy that a. the flat would be an inexcusable mistake- z chorym było źle/coraz gorzej the patient was bad/getting worse- z dziadkiem jest nienajlepiej grandfather is poorly- wszystko będzie na niego he’ll get all the blame- żeby nie było na mnie I don’t want to get the blame- na imię było jej Maria her name was Maria- było dobrze po północy it was well after midnight- będzie z godzinę/trzy lata temu an hour or so/some three years ago- będzie kwadrans jak wyszedł he must have left fifteen minutes or so ago, it’s been fifteen minutes or so since he left- do najbliższego sklepu będzie ze trzy kilometry it’s a good three kilometres to the nearest shop- nie ma tu gdzie usiąść there’s nowhere here to sit- w tym mieście na ma dokąd pójść wieczorem there’s nowhere to go at night in this town- nie ma komu posprzątać/zrobić zakupy there’s no-one to clean/to do shopping- nie ma z kim się bawić there’s no-one to play with7. (z czasownikami niewłaściwymi) to be- trzeba było coś z tym zrobić something had to be done about it- trzeba było od razu tak mówić why didn’t you say so in the first place?- czytać można było tylko przy świecach one could read only by candlelight- jest gorzej niż można było przypuszczać it’s worse than might have been expected■ bądź zdrów! (pożegnanie) goodbye!, take care!- być bez forsy/przy forsie pot. to be penniless/flush pot.- być do niczego (bezużyteczny) [osoba, przedmiot] to be useless a. no good; (chory, słaby) [osoba] to be poorly a. out of sorts- być może perhaps, maybe- być może nam się uda perhaps we’ll succeed- być może a. może być, że… it may happen that…- być niczym [osoba] to be a nobody- znałem ją, kiedy jeszcze była nikim I knew her when she was still a nobody- być przy nadziei a. być w poważnym a. odmiennym a. błogosławionym stanie książk. to be in an interesting condition a. in the family way przest.; to have a bun in the oven euf., pot.- było nie było (tak czy owak) when all’s said and done, after all; (niech się dzieje co chce) come what may, be that as it may- było nie było, to już ćwierć wieku od naszego ślubu when all’s said and done a. after all, it’s twenty-five years since we got married- było nie było, idę pogadać z szefem o podwyżce come what may, I’m going to the boss to talk about a rise- było siedzieć w domu/nie pożyczać mu pieniędzy pot. serves you right, you should have stayed at home/shouldn’t have lent him money- było nic mu nie mówić you should have told him nothing- co będzie, to będzie whatever will be, will be- co było, to było let bygones be bygones- co jest? pot. what’s up? pot.- co jest, do jasnej cholery? dlaczego nikt nie otwiera? what the hell’s going on? – why doesn’t anyone open the door? pot.- co jest? przyjacielowi paru groszy żałujesz? what’s wrong? – can’t spare a friend a few pence? pot.- coś w tym jest a. coś w tym musi być there must be something in it- coś w tym musi być, że wszyscy dyrektorzy będą na tym zebraniu there must be something in it, if all the directors are going to the meeting- jakoś to będzie things’ll a. it’ll work out somehow pot.- nie ma co, trzeba brać się do roboty oh well, time to do some work- nie ma co! well, well!- mieszkanie, nie ma co, widne i ustawne well, well, not a bad flat, airy and well laid out- ładnie się spisałeś, nie ma co! iron. well, well, you’ve done it now, haven’t you!- nie ma (to) jak kuchnia domowa/kieliszek zimnej wódki nothing beats a. you can’t beat home cooking/a glass of cold vodka- nie ma (to) jak muzyka klasyczna give me classical music every time- nie ma to jak wakacje! there’s nothing like a holiday!- nie może być! (niedowierzanie) I don’t believe it!, you don’t say!- niech będzie! oh well!- niech ci/wam będzie! have it your own way!- niech mu/jej będzie! let him/her have his/her own way!- niech tak będzie! (zgoda) so be it!- tak jest! (owszem) (that’s) right!- „to jest pańskie ostatnie słowo” – „tak jest, ostatnie” ‘is that your final word?’ – ‘yes, it is’, ‘that’s right’- tak jest, panie pułkowniku/generale! Wojsk. yes, sir!- to jest książk. that is, that is to say- główne gałęzie przemysłu, to jest górnictwo i hutnictwo the main branches of industry, that is (to say) mining and metallurgy* * *(jestem, jesteś); pl jesteśmy; pl jesteście; pl są; imp bądź; pt był, była, byli; sg fut będę; sg fut; będziesz; vijestem! — present!, here!
jest ciepło/zimno — it's warm/cold
jest mi zimno/przykro — I'm cold/sorry
będę pamiętać lub pamiętał — I will remember
co będzie, jeśli nie przyjdą? — what will happen if they don't come?
nie może być! — this lub it can't be!
tak jest! — yes, sir!
jestem za +instr /przeciw być — +dat I am for/against
* * *I.być1ipf.1. (= znajdować się w jakimś stanie l. miejscu) be; (= istnieć) exist, be there; być na diecie be on a diet; być na emeryturze be retired; jestem po robocie I'm finished l. done with work (for today); pewnego razu był sobie król... once upon a time there lived a king...; w ogrodzie były róże there were roses in the garden; w Galaktyce są miliardy gwiazd there are billions of stars in the Galaxy; ile ich jest? how many of them are there?; być w kinie be at the theater; być na wycieczce be on a trip; być w Warszawie be in Warsaw; być u babci na wsi be at grandma's house in the country; być z kimś sam na sam be one on one with sb; od świtu jestem na nogach I have been on my feet all day; Ewa jest na ostatnich nogach Eva is ready to drop l. dead on her feet; jesteś na drodze do zawału you are on the road to a heart attack; wszystko jest na swoim miejscu everything is in its place; to było nie na miejscu that was out of line; być na ustach całego miasteczka be on the lips of everyone in town; być jedną nogą na tamtym świecie have one foot in the grave; co dzisiaj będzie na obiad? what's for supper today?; wszystko jest pod ręką we have everything right at hand; być u steru przen. be at the wheel; no to jestem w domu (= zrozumiałem) that hits home; być w latach l. w leciech be up in one's years; być w sile wieku be in one's prime; być w opałach be in a bind; teraz wszystko jest w twoich rękach now everything is in your hands l. up to you; być w siódmym niebie be in seventh heaven; być w swoim żywiole be in one's element; być na zebraniu be at a meeting; być na wojnie be (fighting) in a war; być na studiach be at college; być na anglistyce be in the English Department; nigdy nie byłem w Chicago I've never been to Chicago; Adam jest pod pantoflem swojej żony Adam is henpecked; być nie w sosie be in a bad mood; jest gaz i woda we have gas and water; jestem takiego samego zdania I'm of the same opinion; jestem dobrej myśli I'm hoping for the best; jest mi u ciebie tak dobrze I feel so good at your place; jest mi głupio I feel stupid; to jest do niczego it's no good; być górą be on top; to nie jest czas po temu this is not the time for that; to nie jest mi na rękę this is inconvenient (for me); to nie jest po mojej myśli that's not what I intended l. what I had in mind; jestem pod wrażeniem I'm impressed; jestem bez pieniędzy I'm broke; jestem w ciąży I'm pregnant; Ewa jest przy nadziei przest. Eva is in the family way; jestem na służbie I'm on duty; byliśmy na spacerze we were taking a walk; dobrze wiesz, że jesteś na mojej łasce you know fully well that you're at my mercy; czy jesteś w stanie mnie zrozumieć? are you able to understand me?; jestem w dobrym humorze I'm in a good mood; byliśmy w kłopocie, co zrobić z... we couldn't figure out what to do with...; Ewa przez moment była w rozterce for a moment Ewa was in a dilemma; Ewa jest z Adamem w przyjaźni Ewa is friends with Adam; po czyjej jesteś stronie? whose side are you on?; Adam jest w porządku Adam is OK l. alright; to nie jest w moim guście that's not my style; jestem na bakier z gramatyką I haven't a clue about grammar; z teściową jestem na złej stopie I'm on bad terms with my mother-in-law; z prezesem jestem na ty I'm on a first name basis with the president; jestem za reformą I'm for the reform; oni są z sobą za pan brat they are on familiar terms; jestem z Ewą po słowie przest. I'm engaged to Eve.2. ( część orzeczenia imiennego) jestem studentem I am a student; byłam piosenkarką I was a singer; będę generałem I will be a general; ta dziewczyna jest ładna that girl is pretty; samochód jest ojca that's father's car; ten długopis nie jest mój this pen isn't mine; bądź zdrów! get well!; jesteś dla mnie niczym! you mean nothing to me; on nie był sobą he wasn't himself; dwa razy dwa jest cztery two plus two is l. equals four.3. ( w zdaniach bezosobowych) (= zdarzać się) jest piękny dzień it's a beautiful day; był kwiecień it was April; było to dość dawno it was l. happened quite a long time ago; był do ciebie telefon you had a call; było już późno it was getting late; nie ma co jeść there's nothing to eat; będzie z godzinę temu, jak... it's been an hour since...; a co będzie ze mną? what will happen to me?; ciekaw jestem, co z niego będzie I'm curious (about) what will become of him; jeżeli tak jest if it is so; być może maybe, perhaps; co będzie, to będzie come what may; co było, to było let bygones be bygones; jakoś to (w końcu) będzie thing's will turn out fine (in the end); co ci jest? what's wrong l. the matter with you?; z tej mąki nie będzie chleba it's hopeless; nie może być that's impossible; jest już po nim it's too late for him; he's done for; he's a goner l. a has-been; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr what's done is done; tak jest! exactly!, precisely!, that's right; wojsk. yes, sir!; to jest (= czyli) that is; było nie było whatever happens; no matter what (happens).II.być2ipf.1. tylko będę będziesz itd. ( w formach czasu przyszłego) will (be); będę pamiętał o tym I'll remember that; dzieci będą w ogrodzie the kids will be in the garden; będziemy śpiewać kolędy we're going to sing carols.2. ( w formach strony biernej) dom był sprzedany za... the house was sold for...; jesteś obserwowany you are being watched; droga jest już naprawiona the road has been repaired.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > być
-
45 co
Ⅰ pron. 1. (w pytaniach) what- co to (jest)? what’s this/that?- co jest na górze? what’s upstairs?- co robisz? what are you doing?- co mi kupiłaś? what did you buy for me?- co się dzieje? what’s going on a. happening?- co ci po tym? what do you need it for?- o co chodzi? what’s the problem a. matter?, what’s going on?- w co się ubierzesz? what are you going to wear?- czego szukasz? what are you looking for?- czego on chciał? what did he want?- czego a. copot. chcesz w zamian? what do you want in exchange?- do czego służy ten guzik? what is this button for?- z czego jest ta koszula? what is this shirt made of?- czemu się tak przyglądasz? what are you looking at?- czym mam otworzyć tę puszkę? what shall I open this tin with?- czym żywią się wieloryby? what do whales feed on?- czym to się skończy? how will it (all) end?- o czym oni mówią? what are they talking about?- co to za maszyna? what’s this/that machine?- co to za kamień? what kind of stone is this?- co ty na to? what do you say a. think?- co u ciebie? how are you?, what’s new?, how’s life (treating you)?- co z tobą? źle się czujesz? what’s wrong (with you)?, don’t you feel well?- psa zabierzemy ze sobą, ale co z kotem? we can take the dog with us, but what about the cat?- co z tego? a. no to co? what of a. about it? pot.- co z tego, że kocha? so he’s in love, so what? pot.- co on, oszalał, żeby tyle forsy przepuścić! pot. he must be mad blowing all that money pot.- czego tam nie ma na strychu! there are all sorts of things in the attic- czym to on w życiu nie był! he’s done all sorts of things in life- co ty mi tu przyniosłeś? what on earth have you brought me?- po co a. na co? what for?- po co jedziesz do Krakowa? what are you going to Cracow for?- na co ci ten scyzoryk? what do you need this penknife for?- i na co wam to było? what did you have to (go and) do that for?- czego tam poszłaś? pot. what did you go there for?- czemu płaczesz? what are you crying for?- czemu nie? why not?- „idziesz z nami?” – „czemu nie” ‘are you coming with us?’ – ‘why not?’2. (w mowie zależnej) what- powiedz, co chcesz na śniadanie tell me what you want for breakfast- zapytaj go, co zrobił z nożyczkami ask him what he’s done with the scissors- dobrze byłoby wiedzieć, o co właściwie mu chodzi it would be good to know what he really wants- przysłuchiwał się, o czym rozmawiają he was listening in on their conversation- nie wiem, co to była za ryba I don’t know what kind of fish it was- nie rozumiem, po co tu przyszedł I don’t understand why he came here a. what he came here for- powiem mu jutro, co i jak I’ll tell him tomorrow what’s what- wiesz co?… (do) you know what?… pot., (I’ll) tell you what… pot.3. (w zdaniu podrzędnym zawężającym) that- wszystko to, co chciał zrobić everything (that) he wanted to do- mam coś, co cię zainteresuje I’ve got something that’ll interest you- nie zrobiłam nic, czego musiałabym się wstydzić I did nothing (that) I ought to be ashamed of- rób, co chcesz do what you want- czym była kiedyś łacina, tym stał się dziś język angielski what Latin was once, English is today- co jest naprawdę nieznośne, to myśl, że… what is really maddening is the thought that…- z czego będziemy żyć, to mój kłopot what we’re going to live on is my problem- co się stało, to się nie odstanie what’s done is done4. (w zdaniu podrzędnym rozwijającym) which- powiedział, że pożyczył mi pieniądze, co nie było prawdą he said he had lent me some money, which wasn’t true- zdał ostatni egzamin, czym bardzo ucieszył rodziców he passed the last exam, which made his parents very happy5. (ile, jak, jaki) as- on ma tyle samo wrogów, co przyjaciół he has as many enemies as he has friends- zatrudniamy tyle samo pracowników, co rok temu we employ as many people as we did a year ago- mam dwa razy tyle pracy, co ty I have twice as much work as you (have)- kapelusz tego samego koloru, co płaszcz a hat the same colour as the coat- mieszkam w tym samym domu, co on I live in the same building as he does- rodzice tyle go widywali, co na obiedzie his parents only saw him at dinner time6. pot. (kto, który) who- ktoś, co nigdy nie był w wojsku someone who has never been in the army- znam kogoś, co to chętnie zrobi I know someone who’ll be glad to do it- gdzie się podział ten chłopak, co u was mieszkał? what happened to the boy who used to live with you?- wiesz, co ty dla niego jesteś? do you know what you are to him?- ten młyn, co to w nim teraz jest hotel that mill that’s a hotel now7. pot. (dlaczego, w jakim celu) why- co się tak kręcisz? why can’t you sit still?- co tak wcześnie wstałaś? why did you get up so early?- coś taki wesoły? why are you so cheerful?, what are you so cheerful about?8. (w wyrażeniach emfatycznych) what (a)- co to za dureń z niego! what a clown he is! pejor.- co za niespodzianka! what a surprise!- nie masz pojęcia, co to za rozkosz! you’ve no idea what a delight it isⅡ praep. every- co dzień/sobota every day/Saturday- co dziesięć minut/dwa tygodnie every ten minutes/two weeks- przystawał co krok he stopped with each a. every step- co jakiś czas tu zagląda, żeby sprawdzić, co robimy he looks in every now and then to check on us- opuszczał co drugą stronę he was skipping every other pageⅢ adv. (bardziej) co ciekawsze fragmenty/książki some of the more interesting sections/books- co wytrwalsi zostali do końca sztuki only the most persevering stayed till the end of the playⅣ conj. (jak) as- (ona) pracuje w tej samej firmie co ja she works for the same company as me- ten sam/to samo co zawsze the same as always- taki sam jadłospis co przed tygodniem the same menu as a week ago- to już nie ten człowiek, co dawniej he’s not the man he used to be- jest równie inteligentny, co przebiegły he’s as intelligent as he is crafty- mogła mieć równie dobrze trzydzieści co czterdzieści lat she could just as well have been thirty as forty- co ciekawe/dziwne… what’s interesting/strange…- co gorsza… what’s worse…- co więcej… what’s more…Ⅴ part. pot. (jako równoważnik zdania) boisz się, co? you’re afraid, eh? pot.- ale ona urosła, co? she’s really grown, hasn’t she?- będziemy w kontakcie, co? we’ll be in touch, right? pot.- miłe dzieciaki, co nie? nice kids, eh? pot.- nie poznajesz mnie, co? you don’t recognize me, do you?- wszyscy gdzieś jadą na wykacje, a my co? everyone’s going somewhere on holiday, and what about us?- kto cię tu wpuścił, co? who let you in, eh? pot.- i co, zdałeś egzamin? well, did you pass (the exam)?- co ty, chcesz oberwać od ojca? you don’t want to get it from your father, do you? pot.- a ty co? dzwonka nie słyszałeś? what are you doing? – didn’t you hear the bell?Ⅵ co do praep. 1. (jeśli chodzi o) as for, as far as [sb/sth] is concerned- co do mnie, nigdy w horoskopy nie wierzyłem as for me, I’ve never believed in horoscopes- co do pańskiego artykułu… as for your article…, as far as your article is concerned…2. (w sprawie) regarding, concerning- mamy zastrzeżenia co do ostatniej partii towaru we have some reservations regarding the last consignment- jego uwagi co do nowelizacji ustawy his remarks regarding a. concerning the amendment of the law3. (pod względem) regarding, concerning- ustalenia co do zakresu prac details regarding a. concerning the scope of the work- druga co do wielkości partia polityczna the second largest party- dziesiąte co do wielkości państwo świata the world’s tenth largest state4. (dokładnie) to- co do godziny/dnia to the hour/day- o siódmej co do minuty at seven o’clock sharp- przyszedł punktualnie co do minuty he came a. arrived right on the dot pot.- oddał mi wszystko co do grosza he gave me back every single penny- powtórzyła wszystko co do słowa she repeated everything word for word- zginęli wszyscy co do jednego not one of them survivedⅦ co…, (to) … conj. 1. (ile razy) each time- co wstawał, robiło mu się słabo each time he got up, he felt faint- co otworzył gazetę, wszędzie o Iraku every time he opened a newspaper, there was something about Iraq- co strzelił, to chybił every time he fired, he missed- co wspiął się wyżej, to zsuwał się each time he climbed up, he slipped down again- co premiera, to sukces each new production is/was a success2. (dla podkreślenia) co praca, to praca work is work (after all)- co chłop, to chłop you can’t beat a man (about the place)- co głowa, to głowa you can’t beat good brains- co prawda, to prawda I’ll second that- co dyrektor, to nie zwykły robotnik a director’s not just any workerⅧ czym…, tym… conj. kryt. czym starszy, tym głupszy the older he gets, the more foolish he becomes- czym większy przywódca, tym groźniejszy jego upadek the greater the leader, the further he has to fall■ a co tam what do I care?, what does it matter?- chciała pokazać, co to nie ona she wanted to show what she was made of- co jak co, ale ciasto robisz pyszne say what you like, but you make delicious cake- czego jak czego, ale pieniędzy im nie brakuje whatever they’re short of, it’s not money- co najmniej at least- co najwyżej at most- co to, to nie! pot. that’s out of the question!; no way! pot.- co (proszę)? pot. (w odpowiedzi) what?- „Adam!” – „co?” ‘Adam!’ – ‘what?’- „jesteś tam?” – „a co?” ‘are you there?’ – ‘what do you want?’- co (takiego)? (wyrażające zdziwienie) what?, really?- goście dopiero co wyjechali the guests have not long gone, the guests have only just left* * *1. pron( w pytaniach) whatto drzewo, co rośnie koło domu — the tree that grows by the house
wspominał tych, co odeszli — he remembered those who had left
zdałem egzamin, co wszystkich zaskoczyło — I passed the exam, which surprised everybody
co się stało, to się nie odstanie — what's done cannot be undone ( w równoważnikach zdań)
rób, co chcesz — do what you want
co niemiara — in abundance, (pot: cokolwiek) anything
2. partjeśli co, daj mi znać — get in touch at the slightest thing
co najwyżej — at (the) mostco gorsza — what's worse, worse still
co więcej — what's more, furthermore
co chwila/krok — every lub each minute/step
co drugi/trzeci — every second/third
co do (+gen) — ( odnośnie do) as to, as for
3. conjco do mnie — as far as I am concerned, ( dokładnie) (exact) to
4. advco strzelił, to chybił — every time he shot he missed
(pot: dlaczego) why* * *copron.1. ( zastępuje rzeczowniki) what; rób, co chcesz do what you want; czego (znowu) chcesz? what do you want (now)?; zwł. z irytacją what is it that you want (now)?; co to będzie? (= co chcesz zrobić?) what is it going to be?, what'll it be?; (= co się stanie?) what'll happen?; po co? what for?; byle co anything; Bóg wie co God knows what; diabli wiedzą co only the Devil knows; co to, to nie I won't have that; jeszcze czego! anything else?, what('s) next?; bądź co bądź anyway; w czym rzecz what's the matter; w razie czego (just) in case, if need(s) be; jak przyjdzie co do czego when the chips are down; nie ma co! there is no point; co komu do tego? it is none of anybody's business, why should it be anyone's business?, why should they care?; co mi tam! I don't care, I couldn't care less, who cares?; co będzie, to będzie happen what may; będzie co ma być what is to be, will be; what must be, must be; what will be, will be; co było, a nie jest, nie pisze się w rejestr let bygones be bygones; co z oczu, to z serca out of sight, out of mind; co się stało, to się nie odstanie what's been done cannot be undone, let bygones be bygones; co za dużo, to niezdrowo too much of a good thing, too much breaks the bag; co się odwlecze, to nie uciecze there is luck in leisure; co ma wisieć, nie utonie he that is born to be hanged shall never be drowned, if you're born to be hanged then you'll never be drowned; co nagle, to po diable haste makes waste; czym chata bogata, tym rada what's mine is yours; co ma piernik do wiatraka what do these two things have in common?, it is quite beside the point.2. (jako zaimek względny, głównie w pytaniach i zdaniach złożonych) co tchu at full l. top speed, in all haste; tyle, co kot napłakał next to nothing; co do grosza not a penny less, not a penny more; tyle pomoże, co umarłemu kadzidło it won't do any good, it won't help at all.conj.( rozpoczyna zdanie podrzędne) which.part.1. ( wyraża powtarzalność) every; co krok every step; co godzina/co chwila/co miesiąc/co roku every hour/every moment/every month/every year; co prawda admittedly; co prawda, to prawda you're right; co rusz every moment, every time; na co dzień every day; co i raz pot. every moment, every time; co kraj, to obyczaj every country has its customs; every land has its own law; so many countries, so many customs.2. ( wzmacnia przysłówki) what, still; co gorsza what's worse, worse still; co więcej what's more; co dwie głowy, to nie jedna two heads are better than one.3. (wyraża pytanie o przyczynę, cel) why; co się tak długo zastanawiasz? why have you been dwelling on it so long?The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > co
-
46 coś
Ⅰ pron. 1. (rzecz nieokreślona) something; (w pytaniach) anything- mieć coś do zrobienia/czytania to have something to do/read- coś go rozśmieszyło something made him laugh- czy w tym pudełku coś jest? does this box contain anything?- weźcie coś do pisania take something to write with- masz coś do pisania? have you got something to write with?- mam ci coś do powiedzenia I’ve got something to tell you- bał się czegoś he was afraid of something- czegoś tu nie rozumiem there’s something I don’t understand here- bunt przeciwko czemuś, co jest nieuniknione rebellion against something that’s inevitable- walnął czymś w ścianę he banged on the wall with something- coś ciekawego/nowego something interesting/new- marzę o czymś zimnym I’m dying for something cool pot.- w niej jest coś dziwnego there’s something odd about her- coś innego something else- to znaczy coś innego this means something else- coś innego niż… something other than…- idzie o coś innego niż wybór nowego prezydenta it’s more than just the question of electing a new president- coś podobne do czegoś a. w rodzaju czegoś something like sth, a kind of sth- coś w rodzaju kanapy/rewolucji something like a sofa/revolution, a kind of sofa/revolution- (lub) coś w tym rodzaju a. coś podobnego (or) something of the kind, (or) something like that- to coś jak gdyby tragedia grecka it’s something like a Greek tragedy- poczuł coś jakby smutek pot. he felt a kind of sadness- takie coś do otwierania butelek this thingy for opening bottles2. (rzecz istotna) something- ona ma w sobie coś she’s got a certain something- w tym, co on mówi, coś jest a. musi być there’s something in what he says, there must be something in it- to było coś! that was (really) something!- to o czymś świadczy that proves a. shows something- żeby do czegoś dojść, trzeba ciężko pracować you have to work hard to achieve anything3. (z liczbami) something- coś około 100 kilogramów somewhere around a hundred kilos- coś ponad/poniżej 200 złotych something over/under 200 zlotys- dwadzieścia kilometrów/sto lat z czymś something over twenty kilometres/a hundred years, twenty something kilometres/a hundred and something years- 1000 złotych lub coś koło tego a thousand zlotys or thereabouts GB thereabout USⅡ part. pot. coś małe to mieszkanie it’s a bit on the small side, this flat- ostatnio coś wychudł he’s grown somewhat thin lately- coś mi dzisiaj praca nie idzie I can’t get down to work today somehow- coś długo jej nie widać she’s taking her time coming- coś mi się widzi, że… something tells me that…Ⅲ czegoś part. pot. (bez powodu) for some reason, somehow- jest zawsze czegoś zły somehow he’s always angry- ona czegoś im się nie spodobała they didn’t like her for some reasonⅣ czemuś part. pot. (z nieznanych powodów) somehow, for some reason- ona czemuś nas ostatnio unika for some reason she’s been avoiding us lately■ coś niecoś a little, a bit- coś niecoś wiem na ten temat I know a thing or two about that- …czy coś pot. …or something pot.- podobno były na niego jakieś naciski czy coś apparently they put pressure on him or something* * *pron( w zdaniach twierdzących) something; ( w zdaniach pytajnych) anythingcoś do picia/jedzenia — something to drink/eat
* * *pron.co- decl. zob. co, -ś indecl. ( zastępuje rzeczownik) ( w zdaniach twierdzących) something; ( w zdaniach przeczących) anything; daj mi coś give me something; coś innego something else; coś do jedzenia something to eat; coś do pisania something to write with; coś w tym jest there's something to it; coś podobnego! incredible!, is that so?; coś ci powiem I'll tell you what; dojść do czegoś (= dotrzeć do jakiegoś miejsca) reach sth; (= osiągnąć pieniądze, sławę, prestiż itp.) attain wealth, fame and prestige; ona ma coś w sobie there's something about her; mieć coś do kogoś have a problem with sb; coś komuś leży na sercu l. wątrobie sb has got a problem with sth; coś tu jest nie tak there's something wrong here, something is not quite right here; coś ty? you've got to be kidding.part.something, somewhat, somehow; coś mi tu nie pasuje there's something wrong here, something is not quite right here, there seems to be something wrong here.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > coś
-
47 dawny
adjformer; ( starożytny) ancient* * *a.1. (= stary, przeszły) old, long-ago; (= starożytny) ancient; (= pierwotny) early, primitive; (= długo trwający) long, longtime; (= tradycyjny) long-standing.2. (= były) former, past, one-time.3. od najdawniejszych czasów from the earliest times, since the dawn of time; dawnymi czasy in the old days, in years past; dawne dzieje old times; od dawna for a long time; po dawnemu the old-fashioned way; z dawien dawna lit. since time immemorial.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dawny
-
48 dopóki
conj. książk. (do czasu kiedy) as long as, while- dopóki świeciło słońce, było ciepło as long as a. while the sun was shining, it was warm- dopóki nie znamy faktów, możemy tylko snuć przypuszczenia until we know the facts, we can only make conjectures- dopóki była zdrowa, brała udział w zawodach while she was healthy, she took part in competitions- dopóki nie (jak długo nie) until, till- zaczekaj, dopóki nie wrócę wait till I come back- będę cię przekonywać, dopóki nie zmienisz zdania I won’t stop trying to convince you until you change your mind- dopóki nie wyszła za mąż, mieszkała z rodzicami before she got married, she lived with her parents* * *advdopóki..., dopóty... — książk as long as
* * *conj.as l. so long as; dopóki nie until; dopóki..., dopóty... as l. so long as; poczekamy dopóki nie wróci we'll wait until he comes l. gets back; dopóki jeszcze można while the going is good; dopóki śmierć nas nie rozłączy ( powiedzenie) 'til death do us part; dopóki żyję, (dopóty) nie pozwolę ci na sprzedaż domu I won't let you sell the house as l. so long as I live, you'll sell the house over my dead body; czekaj dopóki nie zasną wait until they fall asleep.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dopóki
-
49 dziś
Ⅰ adv. 1. (danego dnia) today- dziś jest niedziela today is Sunday- dziś rano padało it was raining this morning- dziś wieczorem idę do kina I’m going to the cinema tonight a. this evening- nie dziś, to jutro if not today, then tomorrow- dziś mnie, jutro tobie today it’s me, tomorrow it could be you- dziś tu, jutro tam here today, gone tomorrow; here one minute, gone the next2. (teraz) today, nowadays- dziś prawie nikt nie wierzy w czary today hardly anyone believes in magic- bogate dziś kraje długo pracowały na swój dobrobyt today’s wealthy nations worked long and hard to achieve prosperity- do dziś dnia a. po dziś dzień to this day, even today- do dziś dnia nie mogę zrozumieć/zapomnieć… even today I still can’t understand/forget…- do dziś dnia nie odpisał na mój list (to this day) he still hasn’t replied to my letterⅡ n inv. 1. (dzień dzisiejszy) today- mam już dość na dziś I’ve had enough for today- oznajmił, że od dziś rzuca palenie he announced that starting (from) today he’s quitting smoking- znamy się nie od dziś we’ve known each other for ages2. (teraźniejszość) today, the present- wiele z tych obyczajów przetrwało do dziś many of these customs have survived to the present day- od naszego dziś zależy nasze jutro our future depends on today■ co mnie dziś, tobie jutro przysł. today it’s me, tomorrow it could be you- dziś człowiek żyje, a jutro gnije przysł. here today and gone tomorrow przysł.- zrób dziś, co masz zrobić jutro przysł. never put off a. leave till tomorrow what you can do today przysł.* * ** * *adv.1. (= w dniu dzisiejszym) today; dziś świeci słońce the sun is shining today; dziś jestem bardzo zajęty I'm very busy today; znamy się nie od dziś we've known each other l. one another for years; od dziś from now on; zrób dziś, co masz zrobić jutro don't put off until tomorrow what you could do today; na dziś as of today.2. (= współcześnie, obecnie) nowadays, presently; dziś studiować może każdy, kto zechce nowadays everyone who wants to study can do so; po dziś dzień till now, up to this day; nie dziś, to jutro if not today then tomorrow, in the nearest future.mi1. (= dzień bieżący) today.2. (= teraźniejszość) today, the present.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dziś
-
50 garować
ipf.1. ( o cieście drożdżowym) be left to rise.2. pot. (= zbyt długo spać) stew (in bed).3. sl. (= siedzieć w więzieniu) do time.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > garować
-
51 image
/i'maʒ, 'imidʒ/ m, m inv. sgt (G image’u) książk. image- długo pracował na swój image it took him a long time to develop his image* * *- 'u; m(inv) image* * *miGen. - e'u polit. (= wizerunek publiczny) (public) image; poprawiać swój image improve one's image.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > image
-
52 na
praep. 1. (wskazuje na kontakt z powierzchnią) [znajdować się] on- na stole/kanapie/krześle on the table/sofa/chair- na ścianie/drzwiach on the wall/door- na Ziemi/Księżycu on the Earth/Moon- na niebie in the sky- na jeziorze/rzece on the lake/river- na morzu at sea- na zdjęciu/obrazie (jako temat) in a photo/picture- na środku czegoś in the middle a. centre of sth- na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth- rana na nodze a wound on a a. in the leg- mieć na sobie marynarkę/płaszcz to be wearing a jacket/coat- nosiła pierścionek na małym palcu, a na szyi korale she had a ring on her little finger and beads (a)round her neck- włóż płaszcz na sweter put your coat on over your sweater2. (wskazuje na pomieszczenie, miejsce) at, in- na stadionie at the stadium- na korytarzu in the corridor- na ulicy in the street, outside- na ulicy Klonowej in a. on Klonowa Street- na dworcu/przystanku autobusowym at the station/bus stop- na staromiejskim rynku in the Old Town marketplace- na wschodzie/południu in the East/South- na Bliskim Wschodzie in the Middle East- na Ukrainie/Węgrzech in (the) Ukraine/in Hungary- na Śląsku/Mazowszu in Silesia/Mazovia- na wyspie/Borneo on an island/in Borneo- na wsi in the country- na uniwersytecie at (the) university/in the university- na wykładzie/przedstawieniu at a lecture/performance- na górze/dole (wysokość) at the top/bottom; (w budynku) upstairs/downstairs3. (wskazuje na kierunek) [pójść, prowadzić] to- na plażę/bagna to the beach/marshes- na stację/salę operacyjną to the station/the operating theatre- na Łotwę/Pomorze to Latvia/Pomerania- na Sycylię/Krym to Sicily/the Crimea- wyprawa na Mount Everest an expedition to Mount Everest- wspinać się na Giewont to climb Giewont- robotnicy wylegli na ulice workers took to the streets- dostał się na uniwersytet/prawo he entered university a. was admitted to university/he entered the law department- poszła na zebranie/koncert she went to a meeting/concert- iść/skręcać na północ/wschód to go/turn north/east- okna wychodzą na południe/na ogród the windows face south/look onto the garden- na północ/wschód od czegoś to the north/east of sth- na górę/dół (wyżej/niżej) up/down; (w budynku) upstairs/downstairs- patrzeć na kogoś to look at sb- postawić wazon na stół a. na stole to put a vase on the table- ładować meble na ciężarówkę to load furniture onto a lorry- przenosić się z miejsca na miejsce to move from place to place4. (wskazuje na odcinek czasu) for- wyjechać na tydzień/dwa dni to go away for a week/two days- na krótko for a bit a. a short while- na zawsze forever, for ever- muszę was na chwilę zostawić I’ll have to leave you for a moment- ptaki odleciały na zimę the birds have flown off for the winter- na pół godziny przed odlotem samolotu half an hour before the plane’s departure5. (wskazuje na termin) przygotuję ten referat na środę I’ll prepare the paper for Wednesday- miałeś zrobić tłumaczenie na wczoraj you were supposed to finish the translation by yesterday- przesuńmy zebranie na jutro let’s postpone the meeting till tomorrow- masz przyjść na drugą/lunch you must come at two/for lunch- jestem z nim umówiony na siedemnastą/na piątego stycznia I’m seeing him at 5 p.m./on January the fifth6. (wskazuje na okazję) for- na tę okazję for the occasion- sukienka na specjalne okazje a dress for special occasions- zjeść coś na śniadanie/lunch to have a. eat sth for breakfast/lunch- kupić komuś prezent na urodziny to buy sb a present for his/her birthday- zaprosić kogoś na imieniny/wigilię to invite sb to one’s name day party/for Christmas Eve- pójść na wesele/pogrzeb to go to a wedding/funeral- pocałować/pomachać komuś na pożegnanie to kiss/wave sb goodbye7. (z nazwami środków lokomocji) na nartach/rowerze on skis/on a bike- policjanci na koniach policemen on horseback- jechać na rowerze to cycle, to ride a bike- latać na lotni to go hang-gliding- jeździć na łyżwach/wrotkach to skate a. go skating/to (roller) skate a. go (roller) skating- chodzić/stać na rękach to walk/stand on one’s hands- skakać na jednej nodze to hop on one foot- zjechał na nartach ze zbocza he skied down the slope- dziecko poruszało się na pupie po całym pokoju the baby shuffled around the room on his/her bottom8. (wskazujące na podporę) on- stolik na kółkach a table on a. with wheels- pantofle na wysokim obcasie highheeled shoes- pantofle na płaskim obcasie low-heeled shoes, flats US- fotel/konik na biegunach a rocking chair/horse- spodnie na szelkach/pasku trousers with braces/with a belt- prowadzić psa na smyczy to lead a dog on a leash- leżeć na brzuchu/plecach to lie on one’s stomach/back- oprzeć się na łokciu/na lasce to lean on one’s elbow/a cane9. (z nazwami narzędzi, urządzeń, instrumentów) on- na komputerze/kalkulatorze on a computer/calculator- pisać na maszynie to type, to write on a typewriter- uszyć sukienkę na maszynie to machine(-sew) a dress- grać na skrzypcach/fortepianie to play (on) the violin/piano- zagrać jakąś melodię na skrzypcach/fortepianie to play a tune on the violin/piano- robić na drutach to knit10. (wskazuje na sposób) pranie na sucho dry-cleaning- jajka na twardo/miękko hard-boiled/soft-boiled eggs- usmażyć coś na maśle/oleju to fry sth in butter/oil- ten rosół jest na wołowinie, nie na kurczaku this is beef broth, not chicken broth- nalewka na wiśniach cherry brandy- sprzedawać coś na sztuki/tuziny to sell sth by the piece/dozen- kupić coś na raty to pay for sth by a. in instalments- pomalować coś na niebiesko/zielono to paint sth blue/green- ubierać się na biało/czarno to dress in white/black- „podawać na zimno/gorąco” ‘serve cold/hot’- (ona) uczy się na piątki she always gets top marks11. (wskazuje na przeznaczenie) for- mięso na befsztyki/zupę meat for steak/soup- butelka na mleko a milk bottle- materiał na sukienkę dress material- stojak na buty a shoe rack- syrop na kaszel cough syrup- koncert na skrzypce i fortepian a concerto for violin and piano- dom na sprzedaż a house for sale- sztućce/stół na cztery osoby cutlery/a table for four (people)- brała krople na serce she took drops for her heart- nie mam już miejsca na książki I don’t have any more room for books- na dokończenie tego mieliśmy tylko dwie godziny we only had two hours to finish it- nie trać czasu na głupstwa don’t waste time on trifles- brakuje pieniędzy na zasiłki there’s a shortage of money for benefits12. (wskazuje na cel) for- zabrali go do szpitala na operację they took him to hospital for an operation- poszedł na egzamin he went to take a. went off for his exam- idę do znajomych na brydża I’m going to my friends to play (some) bridge a. for a game of bridge- umówmy się na piwo let’s meet for a beer- muszę pójść na zakupy I have to do some a. go shopping- na co chcesz pójść (do kina)? what (film) would you like to see?- wybrać się na grzyby/ryby to go mushroom picking/fishing- skoczył do wody jemu/jej na ratunek he jumped into the water to save him/her13. (wskazuje na skutek) to, into- podarł spodnie na strzępy he tore his trousers to shreds- wazon rozbił się na kawałki the vase smashed to pieces- porąbał drewno na kawałki he chopped the wood into pieces- pokrój mięso na plastry/kawałki cut the meat into slices/chunks- gips strwardniał na kamień the plaster set as hard as rock- przerobiła sukienkę na spódnicę she turned the dress into a skirt- przebudowali piwnicę na sklep they converted the cellar into a shop- rodzice wychowali go na uczciwego człowieka his parents brought him up to be an honest man14. (wskazuje na przyczynę) at- na czyjąś prośbę/zaproszenie at sb’s request/invitation- na czyjś rozkaz at sb’s order- na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth- na dźwięk dzwonka wyskoczył z wanny at the sound of the bell he jumped out of the bath- na myśl o tym zrobiło mu się słabo he felt faint at the (very) thought of it- śledztwo rozpoczęto na wniosek poszkodowanego the investigation was opened at the request of the injured party- na nasz apel zgłosiło się wielu ochotników many volunteers responded to our appeal- oskarżeni utrzymują, że strzelali na rozkaz the accused claim that they were ordered to shoot- chorować na grypę to be ill with flu- przystanek na żądanie a request stop GB, a flagstop US15. (w pomiarach, obliczeniach) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometres per a. an hour- dwa razy na tydzień/rok twice a week/year- jeden student na dziesięciu one student in ten a. out of ten- na jedno miejsce było sześciu kandydatów there were six candidates per place- bieg na 100 metrów the 100 metres sprint- głęboki/długi na sześć metrów six metres deep/long- drzwi były otwarte na całą szerokość the door was wide open- podszedłem do niego na odległość kilku kroków I came to within several steps of him- poziom wody podniósł się na wysokość pierwszego piętra the level of the water rose up to the first floor- jak na swoje lata, jest w doskonałej formie he’s in excellent form for his years- jak na emeryta, ma spore dochody for a pensioner he has quite a large income- pomidory, jak na krajowe, są znakomite for Polish tomatoes they’re delicious- suma, jak na owe czasy, ogromna a huge sum for a. in those days a. times- na ówczesne warunki (for) the way things were at the time; for the conditions prevailing at that time książk.- na co? what for?- na co ci ołówek? what do you need a pencil for?- i na co wam to było? what did you have to do that for?* * *prep(+acc) ( kierunek) tona plażę/wieś — to the beach/country
na Węgry/Kubę — to Hungary/Cuba
wchodzić (wejść perf) na drzewo — to climb a tree
na zachód/północ — west/north, westward(s)/northward(s)
wpadać (wpaść perf) na kogoś — to bump into sb ( okres)
na 5 minut przed na — +loc five minutes before... ( termin)
na czwartą — ( zrobić coś) by four (o'clock); ( przyjść) at four (o'clock) ( okazja)
na sztuki/tuziny — by the piece/the dozen
na raty — on hire purchase (BRIT) lub installments (US)
na czyjąś prośbę/zaproszenie — at sb's request/invitation
na czyjś sygnał/życzenie — on sb's signal/wish
chory na grypę — ill lub sick (US) with flu ( miara)
dwa razy na tydzień — twice a lub per week
jeden na dziesięć — one in ten, one out of ten
malować (pomalować perf) coś na biało — to paint sth white ( przeznaczenie)
kosz na śmieci — dustbin (BRIT), garbage can (US)
jechać na wakacje/wycieczkę — to go on holiday/a trip
iść na wykład/koncert — to go to a lecture/concert ( z przysłówkami)
* * *naprep.+ Loc.1. ( miejsce) on, at, in ( często nie tłumaczony jako przyimek); na stole on the table; na ścianie on the wall; na górze/na dole up/down; at the top/bottom ( czegoś of sth); (= na piętrze/na parterze) upstairs/downstairs; na ulicy on the street; Br. in the street; na Siódmej Ulicy on Seventh Street; Br. in Seventh Street; na Pennsylvania Avenue pod numerem 10 Br. at 10 Pennsylvania Avenue; na Alasce/Litwie in Alaska/Lithuania; na deszczu (out) in the rain; na dworze (= na zewnątrz) outside, outdoors; na koniu on a horse, on horseback; na korytarzu in the corridor; na palcu/głowie on one's finger/head; mieć mnóstwo spraw na głowie przen. have a lot on one's mind l. shoulders; na początku/końcu czegoś at the beginning/end of sth; na polu in the field; na uniwersytecie/poczcie at the university/post office; na zachodzie in the west.3. (= podczas) at, during, on; na zebraniu/koncercie at a meeting/concert; na wakacjach on vacation; Br. on holiday; na wycieczce on a trip l. excursion; spędzać czas na czytaniu spend one's time reading.4. ( środek lokomocji) on; jechać na koniu ride (on) a horse; jeździć na nartach ski, go skiing; jeździć na rowerze ride (on) a bicycle, ride a bike.5. ( ruch lub pozycja ciała) on; chodzić na rękach walk on one's hands; leżeć na boku lie on one's side; na nogach (t. przen. = w dobrej kondycji) on one's feet.6. ( instrument) on; grać na skrzypcach/fortepianie play the violin/piano; grać melodię na fortepianie play a tune on the piano.8. ( precyzowanie znaczenia rzeczownika) buty na wysokich obcasach high-heeled shoes; ciasto na drożdżach yeast dough; nalewka na wiśniach cherry liqueur; koń na biegunach rocking horse.9. (po czasownikach l. przymiotnikach) oszczędzać na czymś economize on sth; wprawiać się na czymś cut one's teeth on sth; wychowany na czymś brought up l. raised on sth.prep.+ Acc.1. (kierunek l. cel) to, toward(s), on, upon ( często nie tłumaczony jako przyimek); na Alaskę/Litwę to Alaska/Lithuania; na stolicę (o celu marszu, operacji wojskowej) toward l. on the capital; na górę/na dół up/down; ( po schodach) upstairs/downstairs; na pocztę/dworzec kolejowy to the post office/railroad station; na ulicę (out) into the street; na zachód west, westward(s); wyjść na ulicę (euf. = zacząć uprawiać prostytucję) go on the streets.2. (po czasownikach l. przymiotnikach) chory na głowę (pot. = szalony) sick in the head, brainsick; chorować l. cierpieć na coś suffer from sth; cieszyć się na coś look forward to sth; krzyczeć na kogoś shout at sb; patrzeć na kogoś/coś look at sb/sth; zanosi się na deszcz it's going to rain; zły na kogoś/coś angry at/with sb/sth.5. (termin, wyznaczony czas) (dokładnie) na czas (right) on time; obiad będzie na piątą dinner will be (ready) at five; umówić się na środę agree to meet on Wednesday, schedule an appointment for Wednesday; wracam na Wielkanoc I'll be back l. returning for Easter; zrobię to na jutro I'll do it for tomorrow.7. ( przeznaczenie) kosz na śmieci waste-paper basket; materiał na sukienkę dress material; koncert na fortepian muz. piano concerto; skrzynka na listy mailbox; Br. letter-box.8. ( sposób) with, by; walczyć na miecze fight with swords; kupować na raty buy on installments; kupować/sprzedawać na sztuki buy/sell by the piece.9. ( miara) 100 kilometrów na godzinę a hundred kilometers an hour/per hour; szeroki na dwa metry two meters wide; raz na rok once a year.10. (przyczyna, bodziec) on, upon, at, to; co ty na to? what do you say?, what would you say to that?; na żądanie on demand; na czyjąś prośbę/czyjś rozkaz on l. at sb's request/order; na widok kogoś/czegoś at the sight of sb/sth; na wieść o wypadku upon the news of the accident; odpowiedzieć na pytanie answer a question.11. ( podział) into, in; drzeć coś na kawałki tear sth into l. to pieces; dzielenie włosa na czworo przen. hair-splitting; dzielić/łamać/składać coś na pół divide/break/fold sth in half.14. ( cel) to, for, into; być przyjętym na (Uniwersytet) Yale be accepted at l. by Yale (University); dostać się na wydział chemii get into the chemistry department; iść na przyjęcie/zebranie go to a party/meeting; iść na ryby go fishing; iść na spacer go for a walk; jechać na wycieczkę go on an excursion; wyskoczyć na miasto go out, go into town.15. ( w utarych zwrotach) na dobitkę to crown it all, to top it (all) off, on top of all that; na domiar złego to make matters worse; na przykład for example, for instance; jak na złość ironically; na zakończenie finally; na złamanie karku at breakneck speed l. pace, helter-skelter.16. ( w równoważnikach zdań) na pomoc! help!; na koń! mount up!; na zdrowie! ( toast) cheers!; ( odpowiedź na kichnięcie) bless you!prep.z przysłówkami, przymiotnikami i wyrazami nieodmiennymi3. ( sposób) na czczo on an empty stomach; na leżąco lying (down), reclining, prone; jajko na twardo hard-boiled egg; na wznak on the back.4. ( relacje przestrzenne) na zewnątrz (czegoś) outside (sth); na wprost (straight) on l. ahead; (= naprzeciw) opposite; na zachód/lewo ( o położeniu) to the west/left ( od czegoś of sth).5. ( w utartych zwrotach) wszystko na nic/na próżno (it's) all for nothing/in vain.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > na
-
53 nieświeży
adj* * *a.2. ( o odzieży) (= długo używany) soiled, dirty.3. (o człowieku, twarzy) (= zmęczony) faded.4. ( o zapachu) (= nieprzyjemny) bad.5. (= nienowy) outdated; ( o wiadomości) stale, old.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieświeży
-
54 nieznośnie
adv. 1. (dokuczliwie) unbearably, intolerably- podróż trwała nieznośnie długo the journey was unbearably long- na sali było nieznośnie tłoczno the room was intolerably crowded- na dworze jest nieznośnie gorąco it’s unbearably hot outside2. (niegrzecznie) naughtily, obnoxiously- dziecko zachowywało się nieznośnie the child was acting obnoxiously, the child was being a nuisance* * *adv.1. ( hałaśliwy) unbearably.2. (= niegrzecznie) annoyingly, unbearably, intolerably.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > nieznośnie
-
55 noc
f (G pl nocy) 1. (część doby) night, night-time- gwiaździsta/bezsenna/czerwcowa noc a starlit/sleepless/July night- w nocy at night, at night-time- co noc/co nocy/noc w noc every night/each night/night after night- od świtu a. od rana do nocy from dawn to dusk- wczoraj w nocy last night- pracować po nocach to work late at night- siedzieć długo w nocy to stay up late at night- tańczyć/czuwać przez całą noc to dance/stay awake throughout the night a. all night (long)- kiedy zapadła noc, zrobiło się zimno when night fell, it grew cool- przez całą noc nie wychodził z domu he didn’t leave the house all night2. pot. (nocna zmiana) night shift- pracować na noc a. noce to work (on) the night shift3. pot. (impreza artystyczna) night- □ białe noce Geog. white nights- noc polarna Geog. the polar night- noc poślubna wedding night- noc sylwestrowa New Year’s Eve- noc świętojańska Midsummer(’s) Night■ robić z nocy dzień to burn the midnight oil- w nocy wszystkie koty są czarne/szare przysł. all cats are grey in the dark, at night all cats are gray US* * *-y; -e; gen pl; -y; fzostawać (zostać perf) na noc — to stay for the night
* * *f.pl. -e night; noc polarna arctic night; noc świętojańska midsummer night; noc zimowa/letnia winter/summer night; białe noce white nights; gwiaździsta noc starry night; nocą l. w nocy at night; Paryż nocą Paris by night; (w) dzień i noc day and night; co noc every night, nightly; noc w noc night after night; od świtu do nocy from morning till night; pracować od świtu do nocy burn the candle at both ends; po nocy at night; brzydki jak noc ugly as the devil; w nocy z czwartku na piątek the night from Thursday to Friday; uczyć się po nocach study at night, burn the midnight oil studying; zostać na noc stay for the night; życzyć komuś dobrej nocy say goodnight to sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > noc
-
56 obszernie
adv. grad. 1. (szczegółowo) [opisać, komentować, tłumaczyć] extensively, at (great) length- obszernie rozwodził się na tą kwestią he spoke at length about the issue2. (przestronnie) spaciously* * *adv.(= długo) at length; (= dokładnie, drobiazgowo) comprehensively, in great detail.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > obszernie
-
57 oby
part. oby się nie rozmyśliła let’s hope she doesn’t change her mind- obyś żył długo i szczęśliwie may you live long and happily- dobrze jest, oby tak dalej things are okay, let’s hope it stays that way/let’s keep it that way- oby tak było let’s hope so; it’d better be pot.* * *1. part 2. excl* * *particle(= aby) may you, he, etc.; I wish l. hope you, he, etc.; oby tak było I wish it were so; obyś był szczęśliwy may you be happy.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > oby
-
58 odkąd
pron. 1. (pytajny) (od jakiego czasu) since when; (jak długo) how long- „odkąd obowiązuje ten przepis?” – „od 1990 roku” ‘how long a. since when has this regulation been in force?’ – ‘since 1990’- odkąd tu czekasz? how long have you been waiting (here)?- odkąd to interesują cię takie tematy? iron. since when have you been interested in things like that?2. (względny) (od czasu gdy) since- już trzy miesiące, odkąd rzuciłem palenie it’s three months since I gave up smoking- odkąd zaczął pracować, pomagał finansowo matce since he started work, he had been helping his mother financially- odkąd pamiętam… a. odkąd sięgam pamięcią… for as long as I can remember…- odkąd świat światem ever since the world began, ever since the beginning of the world3. (pytajny) (od jakiego miejsca) where from- odkąd zaczyna się twoja działka? where does your plot of land begin?- odkąd mam zacząć? where shall a. should I start from?* * *pron* * *adv.1. (= od kiedy) since.2. (= od jakiego miejsca) where... from.3. (= od kiedy) since when.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odkąd
-
59 odsiadywać
impf ⇒ odsiedzieć* * *(-uję, -ujesz); perf odsiedzieć; vt( spędzać siedząc) to sit out; ( wyrok) to do (pot)* * *ipf.1. (= gdzieś długo przebywać, czekając) sit out.2. (= odbywać karę więzienia) serve l. do time ( za coś for sth).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odsiadywać
-
60 odtąd
pron. 1. (od teraz) from now on; henceforth książk.; (od wtedy) from then on; henceforth książk.; (do teraz) since then- odtąd wszystko się zmieni from now on everything will be different- odtąd nic już nie było jak dawniej from that moment on a. from then on nothing was the same as before- odtąd nie rozmawiają ze sobą since then they haven’t spoken a. been speaking to each other- odtąd, odkąd since- odtąd, odkąd się poznaliśmy ever since we met- odtąd jest spokój, odkąd się wyprowadzili (ever since) they moved out it’s been nice and quiet2. (od tego miejsca) from here; (od tamtego miejsca) from there- przeczytaj odtąd dotąd read it from here to here* * *adv(od tamtego czasu: do chwili obecnej) since then; ( od tego momentu) from now on; ( poczynając od tamtej chwili) from that time on, from then on; ( od tego miejsca) (starting) from here* * *adv.1. (= od tego miejsca) (starting) from here, (starting) from this point.2. (= od tamtego czasu) since then; odtąd żyli długo i szczęśliwie and they lived happily ever after.3. (= od obecnej chwili) from now on.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > odtąd
См. также в других словарях:
długo — {{/stl 13}}{{stl 8}}przysł., dłużej {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} przez relatywnie długi czas : {{/stl 7}}{{stl 10}}Długo by można o tym dyskutować. Żyli długo i szczęśliwie. Długo jechali przez las. Długo… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
długo- — {{/stl 13}}{{stl 7}} pierwszy człon wyrazów złożonych:a) przymiotników dzierżawczych oznaczających cechę rzeczownika będącego drugim członem złożenia, np. {{/stl 7}}{{stl 8}}długonogi, długowłosy {{/stl 8}}{{stl 7}};b) przymiotników określających … Langenscheidt Polski wyjaśnień
długo — dłużej 1. «na znaczną długość» Długo rozpuszczone włosy. Łąki ciągnęły się długo i szeroko. ◊ przestarz. Nosić się długo, chodzić długo ubranym «nosić długie ubranie, chodzić w długim ubraniu» 2. «przez długi czas» Długo mówić, podróżować, żyć.… … Słownik języka polskiego
długo — Nosić się, ubierać się długo «nosić długie ubranie» Ktoś długo nie pociągnie zob. pociągnąć 1. Nie dać się długo prosić zob. dać się 3. Nie trzeba kogoś długo (o coś) prosić zob. trzeba 3 … Słownik frazeologiczny
długo- — «pierwsza część wyrazów złożonych» a) «wchodząca w skład przymiotników złożonych o charakterze dzierżawczym, określająca jakość tego, co nazywa druga, rzeczownikowa część złożenia, np. długonogi, długoręki, długowłosy» b) «wchodząca w skład… … Słownik języka polskiego
nie dać się (długo, dwa razy) prosić — {{/stl 13}}{{stl 33}} szybko, chętnie zgodzić się na czyjąś prośbę, propozycję itp.; chętnie przystać na coś :{{/stl 33}}{{stl 10}}Nie dała się dwa razy prosić i zaśpiewała jeszcze raz. Nie dam się prosić, chętnie skosztuję. {{/stl 10}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
koniec — m II, D. końca; lm M. końce, D. końców 1. «punkt, linia, płaszczyzna ograniczająca, kończąca coś; brzeg, skraj, kraniec, czubek» Koniec ołówka, laski. Stanąć na końcu deski. ◊ Szary koniec «ostatnie miejsce, zwłaszcza przy stole; osoby siedzące… … Słownik języka polskiego
Wisła Krakau — Voller Name Wisła Kraków Spółka Akcyjna Ort Krakau Gegründet … Deutsch Wikipedia
pociągnąć — 1. pot. Ktoś niedługo pociągnie; ktoś długo nie pociągnie «ktoś długo nie pożyje, wkrótce umrze»: – Parę razy dziennie ma takie ataki – szepnął pasterz owiec. – Pewno już długo nie pociągnie. H. Rudnicka, Uczniowie. 2. Pociągać za sznurki… … Słownik frazeologiczny
pociągać — 1. pot. Ktoś niedługo pociągnie; ktoś długo nie pociągnie «ktoś długo nie pożyje, wkrótce umrze»: – Parę razy dziennie ma takie ataki – szepnął pasterz owiec. – Pewno już długo nie pociągnie. H. Rudnicka, Uczniowie. 2. Pociągać za sznurki… … Słownik frazeologiczny
ciągnąć — ndk Va, ciągnąćnę, ciągnąćniesz, ciągnąćnij, ciągnąćnął, ciągnąćnęła, ciągnąćnęli, ciągnąćnięty (ciągnąćniony) 1. «przesuwać, wlec kogoś, coś; prowadzić, przewozić, przeciągać kogoś, coś z wysiłkiem, trudem, przezwyciężając opór» Ciągnąć… … Słownik języka polskiego