-
1 czasow|y
adj. 1. (związany z czasem) temporal- akcja powieści toczy się w dwu planach czasowych the plot of the novel takes place on two temporal planes2. (chwilowy, tymczasowy) temporary- meldunek czasowy Admin. temporary registration at a given address- czasowa niezdolność do pracy temporary disability- nawet pobyt czasowy wymaga zezwolenia władz even a temporary stay requires an official permitThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czasow|y
-
2 za dawnych czasów
в да́вние времена́ -
3 dopuszczalny zakres czasów prześwietlania
• film latitudeSłownik polsko-angielski dla inżynierów > dopuszczalny zakres czasów prześwietlania
-
4 czar|y-mar|y
Ⅰ plt (G czarów-marów) pot., iron. hocus-pocus U; mumbo-jumbo U pot.- nie wierzę w te czary-mary I don’t believe in all that mumbo-jumboⅡ inter. (formułka) abracadabra!, hey presto!- wydaje ci się, że powiesz: „czary-mary” i wszystko będzie dobrze you think you can just say ‘hey presto’, and everything will be all right- czas płynie time passes a. goes by- kawał czasu pot. a long time- proces rozłożony w czasie a process continuing over time- trwonić/marnować czas na coś to waste time on sth- spędzać czas na czymś to spend time on sth- czas mijał im na rozmowach o życiu they whiled away the time talking about life2. sgt (moment, pora) the time- czas odjazdu/przyjazdu arrival/departure time- spojrzał na słońce, żeby określić czas he looked at the sun to determine the time- określić przybliżony czas wybuchu to determine the approximate time of the explosion- od czasu skończenia studiów after graduating- rok minął od czasu ich ostatniego spotkania a year had/has passed since their last meeting- co jakiś czas once in a while- od czasu do czasu from time to time, every now and then, occasionally- od tego czasu since then a. that time- do tego czasu nie dowiedzieliśmy się…/nie dowiemy się…/nie wiedzieli we still don’t know even now a. still haven’t learnt…/we won’t know a. find out before then/up to that time they didn’t know3. sgt (odpowiedni moment) time- czas żniw/zbiorów harvest time- nadszedł czas, żeby stąd wyjechać the time has come to leave this place- o czasie on time a. schedule- koncert rozpoczął się o czasie the concert began a. started on time- przyszliśmy po czasie/przed czasem we arrived late/ahead of time- do czasu (ostrzeżenie) you’ll/they’ll find out a. see (one day)!- póki czas while there’s still time4. sgt (odcinek czasu) time, duration- po jakimś czasie after some time- w tym czasie at that time- od dłuższego czasu for a long time- przez cały czas all the time- w czasie during- w czasie wakacji/podróży during a holiday/trip a. journey- ona będzie pod ścisłą obserwacją na czas leczenia she will be under close observation for the duration of the treatment- na czas remontu możesz zamieszkać u mnie you can stay with me while the building work is being carried out5. sgt (ilość czasu) time- mieć czas na coś/dla kogoś to have time for sth/sb- nie mieć czasu na coś/dla kogoś to have no time for sth/sb- mieć mało czasu to be pressed for time- mieć dużo czasu to have lots of time a. time on one’s hands- dawać a. dać komuś trzy dni/dwie godziny czasu na coś to give sb three days/two hours to do sth- przygotowania zajęły mi mnóstwo czasu the preparations took up a lot of my time- zabrakło nam czasu we ran out of time- panie pośle, pański czas się skończył Sir, your time’s up6. Sport (wynik) time- uzyskał najlepszy czas he had the best time- jaki masz czas na 100 metrów? what’s your time for the 100 metres?7. Sport (przerwa w grze) timeout- trener poprosił o czas the coach asked for a timeout8. sgt Astrol., Geog. time- czas letni summer time GB, daylight-saving time US- czas zimowy standard time- czas miejscowy local time9. Jęz. tense- czas przeszły/przyszły/teraźniejszy/zaprzeszły past/future/present/pluperfect a. past perfect tenseⅡ praed. (pora) nie czas na żarty this is no time for joking around- czas spać it’s bedtime, it’s time to go to sleep- czas, żeby poważnie pomyśleć o przyszłości it’s time to do some serious thinking about the future- taksówka czeka, czas na dworzec the taxi’s waiting, it’s time to go to the station- czas na mnie/nas it’s time for me/us to go- najwyższy czas, żebyś się ożenił/żebyśmy poszli do domu it’s high a. about time you got married/we went homeⅢ czasy plt (okres) times, days- ciężkie czasy hard times- od niepamiętnych czasów since time immemorial a. time out of mind- to były czasy! those were the days- w czasach minionych in days gone by- w dzisiejszych czasach nowadays, in this day and age- w ostatnich czasach a. ostatnimi czasy lately- z czasów czegoś dating back to sth- dziennik/broń z czasów wojny a diary/weapons dating back to the war- za czyichś czasów in sb’s time a. day- za dawnych czasów in days of old- za wszystkie czasy as if there was no tomorrow- pamiętać lepsze czasy przen. to have seen better days- wyprzedzić swoje czasy to be ahead of one’s timeⅣ czasami adv. (nieraz, niekiedy) sometimes, on and off Ⅴ czasem adv. 1. (nieraz, niekiedy) sometimes, now and then 2. (przypadkiem) by any chance- czy nie masz czasem zapalniczki? do you have a lighter by any chance?, do you happen to have a lighter?- nie zgub czasem tych pieniędzy mind a. be careful you don’t lose that money- □ czas gwiazdowy Astron. sidereal time- czas ochronnyMyślis. closed season- czas strefowy Astron. zone time- czas uniwersalny Astron. universal time, Greenwich Mean Time, G.M.T.- średni czas słoneczny Astron. mean (solar) time- nie róbmy tego na czas, zróbmy to dobrze let’s not rush it, let’s just do it well- swego a. swojego czasu once, in one’s time a. day- swego czasu był to ruchliwy port in its time a. day it was a (very) busy port- w swoim czasie (niegdyś) once, in one’s time a. day; (w odpowiednim momencie) in due time a. course- w swoim czasie był przystojnym mężczyzną he was a handsome man in his day- dowiesz się wszystkiego w swoim czasie you’ll learn everything in due course a. when the time comes- onego czasu przest., książk. in the olden days książk.- wszech czasów all-time- aktor/serial wszech czasów an all-time favourite actor/series- gest był nie na czasie the gesture was ill-timed a. untimely- kapelusze są teraz na czasie hats are in right now pot.- narkomania to temat na czasie drug addiction is a very topical issue- wyścig z czasem a race against time a. against the clock- czas to pieniądz przysł. time is money- szkoda czasu i atłasu przysł. it’s a waste of time and money, it’s not worth the troubleThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czar|y-mar|y
-
5 wojenny
adj(korespondent, inwalida, weteran) war (attr), ( port) militarystan wojenny — POL martial law
* * *a.(of) war; (= czasów wojny) war-time; (= wojskowy) martial; barwy wojenne ( u Indian) war paint; bohater wojenny war hero; działania wojenne warfare; inwalida wojenny disabled war veteran; jeniec wojenny prisoner of war, POW; kontrabanda wojenna contraband of war; kontrybucja wojenna ( nakładana na zwyciężonego) tribute; korespondent wojenny dzienn. war correspondent; marynarka wojenna navy; narada wojenna council of war; okręt wojenny warship, man-of-war; podżegacz wojenny warmonger; port wojenny naval base; pożyczka wojenna hist., fin. ( z czasów I wojny światowej) liberty loan; przemysł wojenny ( czasów wojny) war-time industry; ( produkujący na potrzeby wojska) defense industry; reparacje wojenne reparation payments; taktyka wojenna war tactics; sąd wojenny court martial; stan wojenny martial law; straty wojenne ( w ludziach) war losses; ścieżka wojenna warpath; na wojennej ścieżce (t. przen.) on the warpath; zbrodnie wojenne war crimes; zbrodniarz wojenny war criminal; zniszczenia wojenne war damage; zakopać topór wojenny bury the hatchet; żyć z kimś na stopie wojennej be on a war footing with sb, be at daggers drawn with sb.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wojenny
-
6 wszech
Ⅰ adj. książk. ze wszech miar by all means, by all accounts- książka ze wszech miar godna polecenia a book worth recommending by any standards- wszech czasów of all time- jedno z największych arcydzieł wszech czasów one of the greatest masterpieces of all time- bramkarz wszech czasów the greatest goalkeeper of all timeⅡ wszech- w złożeniach (moc) omni-; (zasięg) all-, pan-- wszechpotężny omnipotent- wszechpolski all-PolishThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > wszech
-
7 duch
m 1. (zjawa) ghost, spirit- duch zamordowanego rycerza the ghost of a murdered knight- historie o duchach ghost stories- wywoływać duchy to conjure up ghosts a. spirits- bać się duchów to be frightened of ghosts- wierzyć w duchy to believe in ghosts a. spirits- w duchy wierzysz!iron. you must be joking, are you kidding?2. Mitol., Relig. spirit- duchy przodków ghosts of ancestors- dobre/opiekuńcze duchy good/tutelary spirits- duch Boży Bibl. the spirit of God- duch nieczysty Bibl. unclean spirit- on jest twoim złym duchem he’s a bad influence on you3. Relig. (dusza) soul- ubodzy duchem Bibl. the poor in spirit- oddać ducha (Bogu)książk. to die- wyzionąć ducha pot. to give up the ghost- upał był taki, że mało ducha nie wyzionąłem a. że myślałem, że ducha wyzionępot. it was so hot I thought I was going to drop dead a. give up the ghost on the spot pot.- leżeć bez ducha to lie (as if) lifeless- paść bez ducha to collapse4. Filoz. (przeciwieństwo materii) spirit 5. sgt (psychika) spirit, mind; (nastrój) spirits pl- wolny/niespokojny duch a free spirit- przymioty czyjegoś ducha the attributes of sb’s spirit- pogoda ducha cheerfulness- być pokarmem dla ducha to be good for the soul- w duchu [wierzyć, sądzić, uważać] in one’s heart of hearts- śmiać się w duchu to laugh up one’s sleeve- w głębi ducha in one’s heart of hearts- nieobecny duchem miles away przen.- młody duchem young at heart- osoba małego/wielkiego ducha a narrow-minded/a generous-spirited person- podnieść kogoś na duchu to raise sb’s spirits- tracić ducha a. upadać na duchu to lose heart- jest mi raźniej na duchu my spirits have risen- jest im ciężko na duchu they are in low spirits, their spirits have sunk6. (nastawienie) spirit- duch współpracy/wspólnoty team/community spirit- mieć w sobie ducha przekory to be a contradictory soul- okazywać ducha walki/współzawodnictwa to show a fighting/competitive spirit- robić coś w duchu optymizmu/pokory/przebaczenia to do sth in a spirit of optimism/humility/forgiveness- w duchu społecznym/patriotycznym in a public-spirited/patriotic way7. sgt (odwaga) spirit- człowiek wielkiego/małego ducha a faint-hearted/courageous person a. individual- okazać hart ducha to show spirit- złamać czyjegoś ducha to break sb’s spirit- tracić ducha to lose spirit a. heart- upadać na duchu to become dispirited- nabrać ducha to recover one’s courage8. sgt (kultury, społeczności) spirit (czegoś of sth); (języka, narodu, epoki) genius książk. (czegoś of sth)- duch liberalizmu/chrześcijański liberal/Christian spirit- duch czasu the spirit of the times a. age- iść z duchem czasu to move with the times- w duchu lat 60. in the spirit of the 1960s- przestrzegać ducha prawa/umowy to be in the spirit of the law/agreement- złamano ducha ustawy the law has been broken in spirit- przekład nie oddaje ducha oryginału the translation is not true to the original a. is not in the spirit of the original9. (osoba) genius- □ Duch Święty Relig. the Holy Spirit a. Ghost- wszelki duch (Pana Boga chwali) as I live and breathe!- ani żywego ducha not a soul- nowy duch wstąpił w a. ożywił kogoś sb has taken heart* * *-a; mDuch Święty — REL Holy Spirit lub Ghost
podnosić (podnieść perf) kogoś na duchu — to cheer sb up, to raise sb's spirit
* * *ma1. (= wnętrze człowieka) spirit, soul, mind; okazać hart ducha demonstrate l. display l. show fortitude; spokój ducha ease l. peace of mind; w skrytości ducha secretly, deep inside one's mind l. heart; w duchu inwardly; w głębi ducha secretly, inwardly; jesteś jeszcze młody duchem you're still young at heart, your mind is still young; teraz mi raźniej na duchu I am cheered l. heartened now; przebywać gdzieś (daleko) duchem be absent-minded, be engrossed in one's thoughts, seem to be far away.2. fil., rel. soul, spirit, ghost; zły duch (= diabeł) devil, Satan; (= osoba) jinx, evil spirit l. genius; dobry duch good spirit; duchy opiekuńcze attendant spirits; oddać Bogu ducha give up the ghost; Bogu ducha winien as innocent as a (new-born) babe; wszelki duch Pana Boga chwali! God! You scared the living daylights out of me!; (God) bless my soul!; where the devil did you come from?!; nie było tam żywego ducha there wasn't a (living) soul there; wyzionąć ducha give up the ghost; upaść bez ducha fall lifeless, drop breathless; ledwie się duch w nim kołacze he is on his last legs; Duch Święty rel. the Holy Spirit l. Ghost.3. (= zjawa) ghost, spirit; wywoływać duchy conjure (up) spirits, evoke spirits; zniknąć jak duch disappear like a ghost.4. (= usposobienie) spirit; człowiek wielkiego ducha big-hearted person; niespokojny duch restless spirit; buntowniczy duch rebellious spirit.5. (= nastrój) spirit, atmosphere, climate; spotkanie odbyło się w duchu pojednania meeting was held in a spirit l. an atmosphere of reconciliation; duch czasów spirit of the times; iść z duchem czasu keep up with the times; duch narodowy national spirit.6. (= zapał) spirit; brak wam ducha! you're lacking spirit!; dodać komuś ducha walki hearten sb, get up sb's courage; podnieść kogoś na duchu cheer sb up, raise l. lift sb's spirits; nabrać ducha muster courage, be heartened; odebrać komuś ducha break sb's spirit, take the heart out of sb; nowy duch wstąpił we mnie I recovered my courage, I recovered my will to act; nie traćcie ducha don't lose heart; upadać na duchu lose heart.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > duch
-
8 niepamiętny
The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > niepamiętny
-
9 współczesny
1. adj 2. mjemu/jej współcześni — his/her contemporaries
* * *a.1. (= dotyczący obecnych czasów) modern, contemporary, present-day; ( o dzisiejszym naśladownictwie czegoś z przeszłości) latter-day; literatura współczesna modern literature; człowiek współczesny modern man; współczesny rycerz latter-day knight.2. (= dotyczący tych samych czasów) contemporaneous, contemporary.3. gram. imiesłów współczesny present participle.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > współczesny
-
10 czas
сущ.• время• период• сезон• точка• цикл• эпоха• эра* * *времяgodzina час* * *♂, Р. \czasu 1. время ň;\czas miejscowy (lokalny) местное время; wolny \czas свободное время; dzisiejsze \czasу наше время; spędzać \czas проводить время; marnować (tracić) \czas терять время; nadrabiać \czas навёрстывать упущенное время; \czas nagli время не ждёт; w \czasie rzeczywistym в реальном времени, в режиме реального времени; wyjechać o \czasie выехать вовремя; \czas teraźniejszy, przeszły, przyszły грам. настоящее, прошедшее, будущее время;
2. пора ž;od \czasu jak... с тех пор как...;\czas (iść) do domu, do pracy пора (идти) домой, на работу; już \czas уже нора; nie \czas не пора, не время; do \czasu до поры до времени; najwyższy \czas пора, самое время;
3. в знач, нареч. \czasет а) иногда;б) случайно;czy ty \czasem nie jesteś chory? ты, случайно, не болен?;
4. в знач, нареч. \czasami иногда;● z \czasem с течением времени; póki (jest) \czas пока ещё есть время, пока не поздно; za dawnych \czasów в давние времена; w swoim \czasie в своё время; od tego \czasu с того времени; с тех пор; со jakiś (pewien) \czas, od \czasu do \czasu время от времени; иногда; zabijać \czas коротать (убивать) время; zdążyć na \czas успеть вовремя, успеть к назначенному времени; па \czas своевременно; przed \czasem раньше времени; rychło w \czas! ирон. как раз вовремя!;
komu w drogę, temu \czas погов. пора идти (ехать)+2. рога 3 а), 4. niekiedy
* * *м, P czasu1) вре́мя nczas miejscowy (lokalny) — ме́стное вре́мя
wolny czas — свобо́дное вре́мя
dzisiejsze czasy — на́ше вре́мя
spędzać czas — проводи́ть вре́мя
nadrabiać czas — навёрстывать упу́щенное вре́мя
czas nagli — вре́мя не ждёт
w czasie rzeczywistym — в реа́льном вре́мени, в режи́ме реа́льного вре́мени
wyjechać o czasie — вы́ехать во́время
czas teraźniejszy, przeszły, przyszły — грам. настоя́щее, проше́дшее, бу́дущее вре́мя
2) пора́ żod czasu jak... — с тех по́р как...
już czas — уже́ пора́
nie czas — не пора́, не вре́мя
do czasu — до поры́ до вре́мени
najwyższy czas — пора́, са́мое вре́мя
3) в знач. нареч. czasemа) иногда́б) случа́йноczy ty czasem nie jesteś chory? — ты, случа́йно, не бо́лен?
4) в знач. нареч. czasami иногда́•- z czasem- jest czas
- za dawnych czasów
- w swoim czasie
- od tego czasu
- co jakiś czas
- co pewien czas
- od czasu do czasu
- zabijać czas
- zdążyć na czas
- na czas
- przed czasem
- rychło w czas!
- komu w drogę
- temu czasSyn: -
11 dawny
прил.• античный• давний• давнишний• древний• прежний• престарелый• старинный• стародавний• старосветский• старый* * *dawn|y\dawnyi, \dawnyiejszy 1. старый, прежний;\dawny przyjaciel старый друг; \dawnyе czasy стародавние времена; \dawnyymi czasy, za \dawnyych czasów в прежние времена;
2. бывший;\dawny wojskowy бывший военный; ● od \dawnya издавна, сыздавна; z (od) dawien \dawnyа издавна, исстари;
po \dawnyemu по-прежнему; по-старому+1. stary 2. były
* * *dawni, dawniejszy1) ста́рый, пре́жнийdawny przyjaciel — ста́рый друг
dawne czasy — старода́вние времена́
dawnymi czasy, za dawnych czasów — в пре́жние времена́
2) бы́вшийdawny wojskowy — бы́вший вое́нный
•- od dawna- z dawien dawna
- od dawien dawna
- po dawnemuSyn: -
12 dotrwać
глаг.• выдержать• выживать• выжить• пережить• уцелеть* * *dotrwa|ćсов. 1. выдержать, выстоять; продержаться;2. сохраниться; zamek \dotrwaćł do naszych czasów замок сохранился до нашего времени+1. wytrwać, wytrzymać 2. zachować się
* * *сов.1) вы́держать, вы́стоять; продержа́ться2) сохрани́тьсяzamek dotrwał do naszych czasów — за́мок сохрани́лся до на́шего вре́мени
Syn: -
13 niepamiętny
прил.• забывающий* * *1. незапамятный;od \niepamiętnych czasów с незапамятных времён;
2. небывалый, невиданный* * *1) незапа́мятныйod niepamiętnych czasów — с незапа́мятных времён
2) небыва́лый, неви́данный -
14 za
предл.• в• для• за• к• ко• на• от• по• при• про• ради• среди• через* * *1) (ilość minut przed pełną godziną) без (количество минут до полного часа)2) za (np. pojąć za żonę) в (напр. взять в жёны)3) za (po upływie jakiegoś czasu) через (спустя)4) za (w czasie, za panowania) во время, во времена, при5) za (zbytnio) слишком, чересчур6) za (jakąś kwotę) за, на (определённую сумму)7) za (pozostałe znaczenia) за (другие значения)przez, w ciągu, w czasie за (в течение)po (w celu) за (с целью)* * *%1 предлог. l c Р. при, во время;za dnia при дневном свете, засветло; za moich czasów в моё время; za panowania... во время правления..., в царствование...; II c В. 1. через; za miesiąc, za rok через месяц, через год; 2. за; sprawozdanie za pierwszy kwartał отчёт за первый квартал; chwycić za gardło схватить за глотку (горло); ująć za rękę взять за руку; kupić za sto złotych купить за сто злотых; sprzedać za bezcen продать за бесценок; ukarać za coś наказать за что-л.; wyjechać za miasto поехать за город; 3. за, вместо; za mnie вместо меня; jeść za dwóch есть за двоих; podpisać za kogoś расписаться за кого-л.; 4. в; wynająć się za parobka, za stróża наняться в батраки, в сторожа; pojąć za żonę kogoś взять в жёны кого-л., жениться на ком-л.; 5. иногда не переводится; uważać za konieczne считать необходимым; uznać za geniusza признать гением; uważać się za znawcę считать себя знатоком; on uchodzi za durnia его считают дураком; III с ♂ за; иногда не переводится; mieszkać za wsią жить за деревней; rozglądać się za mieszkaniem, za pracą искать квартиру, работу; stać za domem стоять за домом; krok za krokiem шаг за шагом; rok za rokiem год за годом za duży слишком большой; za bardzo się śpieszysz ты слишком торопишься; 2. в сочет, с. вопр. мест.: со za что за; какой; со to za człowiek? что это за человек?; со to za jeden? кто это такой?; со za ogrom! какая громадина!* * *I 1. предлог с Рпри, во вре́мяza dnia — при дневно́м све́те, за́светло
za moich czasów — в моё вре́мя
2. предлог с Вza panowania… — во вре́мя правле́ния..., в ца́рствование...
1) че́резza miesiąc, za rok — че́рез ме́сяц, че́рез год
2) заsprawozdanie za pierwszy kwartał — отчёт за пе́рвый кварта́л
chwycić za gardło — схвати́ть за гло́тку (го́рло)
ująć za rękę — взять за́ руку
kupić za sto złotych — купи́ть за сто зло́тых
sprzedać za bezcen — прода́ть за бесце́нок
ukarać za coś — наказа́ть за что́-л.
wyjechać za miasto — пое́хать за́ город
3) за, вме́стоza mnie — вме́сто меня́
jeść za dwóch — есть за двои́х
podpisać za kogoś — расписа́ться за кого́-л.
4) вwynająć się za parobka, za stróża — наня́ться в батраки́, в сторожа́
pojąć za żonę kogoś — взять в жёны кого́-л., жени́ться на ко́м-л.
uważać za konieczne — счита́ть необходи́мым
uznać za geniusza — призна́ть ге́нием
uważać się za znawcę — счита́ть себя́ знатоко́м
3. предлог с Тon uchodzi za durnia — его́ счита́ют дурако́м
за; иногда не переводитсяmieszkać za wsią — жить за дере́вней
rozglądać się za mieszkaniem, za pracą — иска́ть кварти́ру, рабо́ту
stać za domem — стоя́ть за до́мом
krok za krokiem — шаг за ша́гом
II частицаrok za rokiem — год за го́дом
1) в сочет. с прил. или нареч. сли́шком; чересчу́рza duży — сли́шком большо́й
za bardzo się śpieszysz — ты сли́шком торо́пишься
2) в сочет. с вопр. мест.:co za — что за; како́й
co to za człowiek? — что э́то за челове́к?
co to za jeden? — кто э́то тако́й?
co za ogrom! — кака́я грома́дина!
-
15 dawn|y
Ⅰ adj. grad. 1. (stary) [zabytki kultury] ancient; [przyjaciel, znajomy] old- działo się to w dawnych czasach it happened a long time ago- porozmawiajmy, jak za dawnych czasów a. lat let’s talk like we did in the old days- dawne, dobre czasy the good old days- od najdawniejszych czasów since a. from time immemorial- po dawnemu as before- nic się nie zmieniło, wszystko zostało po dawnemu nothing had changed, everything was the same as before a. as it had been- „co słychać?” – „wszystko po dawnemu” ‘how are things?’ – ‘the same as ever’- ta historia to dawne dzieje that story’s ancient history pot.2. (poprzedni) [nazwa, adres, wygląd] former, previous- wszystko szło dawnym trybem everything was the same as it used to beⅡ adj. (były) former- teren dawnej Kongresówki the territory of the former Congress Kingdom of PolandThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dawn|y
-
16 sięg|ać1
impf vi książk. (datować się) to date back to, to date from- historia tego miasta sięga czasów króla Kazimierza Wielkiego the history of this town dates back to the reign of Casimir the Great- nasza znajomość sięga czasów liceum our friendship dates back to our school yearsThe New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > sięg|ać1
-
17 Zeit
Zeit f1. czas (a GR); ( Zeitraum) czas, okres; ( bes Tages-, Jahreszeit) pora; ( Frist) termin; ( Uhrzeit) godzina;einige Zeit lang przez pewien czas;kurze Zeit krótki czas; ( Moment) (krótka) chwila;die ganze Zeit (hindurch) przez cały czas;die Zeit vergeht, verrinnt czas upływa, ucieka;die Zeit ist um czas minął;die Zeit für etwas ist gekommen nadszedł czas, nadeszła pora (G, na A);die Zeit totschlagen zabijać czas;Zeit für etwas haben mieć czas na (A);ich habe keine Zeit nie mam czasu;Zeit gewinnen, Zeit sparen zyskać na czasie;(die) Zeit nehmen (für jemanden, etwas) mieć oder znajdować < znaleźć> czas (dla k-o, na co); ( Zeit stoppen) SPORT usw mierzyć czas;keine Zeit verlieren (mit etwas, jemandem) nie tracić czasu (na A);jemandem Zeit lassen nie przynaglać k-o do pośpiechu; da(wa)ć k-u czas do namysłu;schwere Zeiten ciężkie czasy;es ist Zeit für uns zu gehen chodźmy, na nas już pora;es kostet viel Zeit to zabiera dużo czasu;2. mit Präpositionen es ist an der Zeit … pora …;auf Zeit spielen SPORT grać na czas;für alle Zeiten po wsze czasy;in alten Zeiten dawnymi czasy, w dawnych czasach;in dieser Zeit w tym czasie;in der heutigen Zeit w dzisiejszych czasach;in jüngster Zeit ostatnio;mit der Zeit gehen iść z duchem czasu;nach einiger Zeit po jakimś czasie;seit dieser Zeit od tego czasu, od tej pory;seit langer Zeit od dawna;über die Zeit (verspätet) po czasie; po terminie;von Zeit zu Zeit od czasu do czasu, co jakiś czas;vor der Zeit (zu früh) przed czasem;vor einiger Zeit jakiś czas temu;vor langer Zeit dawno temu; za dawnych czasów;zu gegebener Zeit we właściwym czasie;zu jeder Zeit o każdej porze;zu keiner Zeit nigdy;zu meiner Zeit za moich czasów;alles zu seiner Zeit wszystko w swoim czasie;zur rechten Zeit w sam czas, w porę;zur gewohnten Zeit o zwykłej porze;3. Zeit ist Geld czas to pieniądz;andere Zeiten, andere Sitten inne czasy, inne obyczaje;kommt Zeit, kommt Rat przyjdzie pora, znajdzie się rada;fam. du liebe Zeit! Boże drogi! -
18 aż
Ⅰ conj. 1. (dopóki nie) until, till- dopóty ją błagał, aż się zgodziła he kept begging her until a. till she agreed- poczekaj, aż wrócę wait until a. till I get back- czekają, aż (on) umrze they are waiting until he dies a. for him to die- nie czekając, aż ogień się rozprzestrzeni, wezwała straż she called the fire brigade GB fire department US before the flames had a chance to spread- aż w końcu a. aż wreszcie until at last- aż tu (nagle) all of a sudden, suddenly- opalała się w ogrodzie, aż tu nagle jak nie lunie she was sunbathing in the garden, when all of a sudden the rain came pouring down- rozmawiamy sobie, aż tu słyszę: ktoś woła there we were talking, when all of a sudden I heard someone calling2. (tak bardzo, że) parskał ze śmiechu, aż mu się broda trzęsła he chortled so much that his chin was shaking- pioruny waliły, aż cały dom trząsł się the thunder was so loud that the whole house trembled- wrzeszczał, aż uszy puchły he was screaming his head off- ziewnął, aż mu żuchwa zatrzeszczała he yawned so widely that his jaws crackedⅡ part. 1. (z określeniem odległości) as far as, all of- do najbliższej wioski jest aż dwadzieścia kilometrów it’s as far a. as much as twenty kilometres to the nearest village- zatrzymał się aż pod lasem he got as far as the forest before he stopped- nie sądziłem, że granice miasta sięgają aż tak daleko I didn’t realize the town borders reached so far2. (z określeniem zakresu) aż do/z Berlina all the way to/from Berlin- aż po czubek głowy right to the top of one’s head- aż po szyję right up to the neck- aż do samego ministra right up to the minister himself- od sprzątaczki aż po dyrektora from the cleaner (right) up to the director- od prezesa wielkiej firmy aż do właściciela małego warsztatu from the president of a large company right down to the owner of a small workshop3. (z określeniem czasu) aż do XVI wieku up until as late as a. right up until the sixteenth century- aż do jego śmierci w 1887 roku (right up) until his death in 1887- aż do czasu uchwalenia budżetu until such time as the budget is passed- nie było go w Warszawie aż do lipca he was away from Warsaw right up until July- spał aż do południa he didn’t get up before noon, he slept until a. till noon- obiecał jej wierność aż po grób he promised her he would remain faithful to the grave a. until death4. (w określeniach ilości) (z policzalnymi) as many as, no fewer than; (z niepoliczalnymi) as much as, no less than- aż dziewięciu uczniów as many as a. no fewer than nine pupils- aż 70% as much as a. no less than 70 per cent- „to będzie kosztować 2000 złotych” – „aż tak dużo?” ‘it’s going to cost 2,000 zlotys’ – ‘as much as that?’- aż za dużo more than enough- nie powinieneś aż tyle pracować you shouldn’t work as much as that5. (określające stopień nasilenia) positively- pola aż złote od dojrzewającej pszenicy fields positively golden with ripening wheat- bogactwo aż kapie incredible wealth a. wealth dripping out of their ears- w domu aż pachnie od czystości it’s so clean in the house that you could eat your dinner off the floor- był ostrożny aż do przesady he was unduly a. exaggeratedly cautious- opowieść przejmująca aż do bólu a painfully gripping a. poignant story- było zimno aż nie do wytrzymania it was unbearably cold- uczuł taki zawrót głowy, że aż się zachwiał na nogach he felt so dizzy that he swayed on his legs- aż do skutku for as long as it takes, to the bitter end- będziemy negocjować aż do skutku we’ll continue negotiations until we get what we want- zajadał, że aż miło the way he was eating it was a pleasure to watch- ciemno/zimno (że) aż strach terribly a. awfully dark/cold- aż strach pomyśleć it doesn’t bear thinking about, one shudders to think- aż nadto more than enough- trunków było aż nadto there was more than enough to drink- jest aż nadto powodów, żeby wątpić w jego obietnice there’s more than enough reason for doubting his promises- dziewczyna aż nadto uprzejma an exceedingly polite girl- aż nadto dobrze only too well- znała go aż nadto dobrze she knew him too well- aż taki a. aż tak głodny/gruby so a. that hungry/fat- on nie jest aż taki beznadziejny he’s not that hopeless- wcale nie jest aż tak zimno it’s not that cold* * *1. conjtill, untilpoczekaj, aż przyjdę — wait till I come
2. partpoczekała, aż wyszedł — she waited until he had gone
aż tak dużo pieniędzy? — this lub that much money?
* * *ażconj.till, until; poczekaj, aż przyjdę wait till I come.part.1. (wzmacnia, uwydatnia, poprzedzając wyrażenia z przyimkami) as... as..., as far as, as many as, as much as; till, until; all the way; dojechać aż do granicy go l. drive as far as the border, go l. drive all the way to the border; pracować od świtu aż do nocy work all day long, work from dawn till dusk; przywieźć coś aż z Los Angeles bring sth all the way from Los Angeles; posunąć się aż do kradzieży go so far as to steal; nie budzić aż do ostatniej chwili not wake up until the very last moment.2. (uwydatnia znaczenie, poprzedzając poszczególne części mowy) pochodzić aż z czasów rzymskich date as far back as the Roman times; wypić aż pięć piw drink as many as five beers.3. ( w utartych połączeniach) aż miło posłuchać it's a pleasure to listen; aż strach pomyśleć one shudders to think; aż do końca until the end; to the bitter end; aż do till, until, up to, as late as, as far back as.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > aż
-
19 czas
dobre/złe/dawne czasy — good/bad/old times
w swoim czasie — in due time lub course
od czasu czas — +gen since (the time of)
w czasie czas — +gen during
od czasu do czasu — from time to time, (every) now and then
* * *miIns.pl. - ami; in idiomatic expressions -y1. (wymiar fizyczny, przemijanie) time; czas mija time passes l. goes by; czas płynie time flows; upływ czasu the flow of time; w czasie i przestrzeni in time and space; wehikuł l. maszyna czasu time machine; zegar pokazuje/odmierza czas a clock shows/measures time.2. (= odcinek czasu) period, time, hours; czas pracy working hours; czas wolny leisure time; przez cały czas all the time; przez ten czas during that time l. period; przez pewien czas for a time; po pewnym czasie after a time; ile mamy czasu? how much time do we have?3. przen. i w utartych zwrotach czas goi l. leczy rany time heals wounds; czas nas goni l. nagli we're pressed for time; czas pokaże only time will tell; czas pracuje dla mnie l. na moją korzyść I have time on my side; czas to pieniądz time is money; grać na czas play for time; ja mam czas I can wait; mamy dość czasu we have enough time (on our hands); nadrabiać stracony czas make up for lost time; nie ma czasu na... there's no time for...; nie tracić/nie marnować czasu lose/waste no time; spędzać czas spend one's time ( na czymś on sth) ( na robieniu czegoś doing sth); strata czasu waste of time; szkoda (czyjegoś) czasu it's a waste of (sb's) time; szmat czasu a long time; tracić l. marnotrawić czas waste one's time; wyścig z czasem race against time; wytrzymać próbę czasu stand the test of time; zabijać czas kill time; zyskać na czasie gain time.4. zw. pl. (= epoka, okres) times, period, days, years; czasy starożytne/prehistoryczne ancient/prehistoric times; ciężkie/trudne czasy hard/difficult times; dawnymi czasy lit. in olden days l. times; in days of yore; ostatnimi czasy lit. recently; po wszystkie czasy l. po wieczne czasy l. po wsze czasy forever (and a day); swego czasu once (upon a time); w czasach królowej Elżbiety in Queen Elizabeth's time; in Elizabethan times; w naszych l. obecnych czasach in our times, nowadays; w owym czasie at that time; za moich czasów in my time; bawić się za wszystkie czasy have the time of one's life; iść z duchem czasu move l. keep up with the times; jego czas się skończył his time is over.5. na czasie pot. fashionable, trendy, in.6. (= właściwa pora) (the right) time ( na coś for sth); jest czas na... there's time for...; nie czas na żarty it isn't the right time for joking; najwyższy czas high time; od czasu do czasu from time to time; do czasu only so long; uciekaj, póki czas run away while the going's good; zdążyć na czas be in time ( na coś for sth) ( żeby coś zrobić to do sth); przed czasem ahead of time; o czasie on time; po czasie behind time; w swoim czasie l. w stosownym czasie in due time; czas na mnie l. komu w drogę, temu czas I'd better go; time to go; it's (high) time I were on my way; nadszedł czas zapłaty the day of reckoning has come; rychło w czas iron. just in time.7. fiz., astron. (= system rachuby czasu) time; czas letni/zimowy summer/winter time; czas lokalny local time; czas słoneczny astron. solar time; czas strefowy zone time; czas Greenwich Greenwich mean time, GMT; czas uniwersalny universal time, UT; czas uniwersalny skoordynowany universal time coordinated, UTC; geologiczna skala czasu geol. geological time scale.8. gram. tense; czas teraźniejszy the present (tense); czas przeszły the past (tense), the preterite; czas przyszły the future (tense); czas zaprzeszły the past participle (tense).The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > czas
-
20 dawny
adjformer; ( starożytny) ancient* * *a.1. (= stary, przeszły) old, long-ago; (= starożytny) ancient; (= pierwotny) early, primitive; (= długo trwający) long, longtime; (= tradycyjny) long-standing.2. (= były) former, past, one-time.3. od najdawniejszych czasów from the earliest times, since the dawn of time; dawnymi czasy in the old days, in years past; dawne dzieje old times; od dawna for a long time; po dawnemu the old-fashioned way; z dawien dawna lit. since time immemorial.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > dawny
См. также в других словарях:
Józef Ignacy Kraszewski — (Warsaw, July 28, 1812 – March 19, 1887, Geneva) was a Polish novelist. LifeKraszewski (Krah SHEFF ski), a prolific writer, produced more than two hundred novels. He is best known for his epic series on the history of Poland, comprising twenty… … Wikipedia
Constance, Duchess of Wodzisław — Statue of Duchess Constance of Wodzisław, situated in a corner of the local market. Constance (Polish: Konstancja) (died 1351) was a Polish princess member of the House of Piast and sovereign Duchess of Wodzisław Śląski from 1324 until her death … Wikipedia
Польша (история)* — Период I. П. племенная и языческая. В конце VI в. по Р. Хр., с уходом германских племен из бассейнов Вислы, Одера и Эльбы, происходит миграция славян к западу и северу от их европейской стоянки на склонах Карпат и верховьях Вислы. Среди племен… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Польша — (история) Период I. П. племенная и языческая. В конце VI в. по Р. Хр., с уходом германских племен из бассейнов Вислы, Одера и Эльбы, происходит миграция славян к западу и северу от их европейской стоянки на склонах Карпат и верховьях Вислы. Среди … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Зенович, Степан Федорович — ординарный профессор по кафедре химии в Киевском университете, дворянин по происхождению, родился в 1779 г. По окончании курса наук в Луцком уездном училище в течение 4 х лет приготовлялся в педагогическом институте при Виленском университете к… … Большая биографическая энциклопедия
Jakub Świnka — (died March 4, 1314) was a Polish Catholic priest, the Archbishop of Gniezno and a notable politician and supporter of the idea of unification of all Polish lands under the rule of Wladislaus the Short. His Coat of Arms was Świnka.BiographyLittle … Wikipedia
Литовцы — (лит. Lietùvininkai, Lietùviai, латыш. Leiszi, немецк. Liltauer) живут в сев. зап. России, Царстве Польском и восточной Пруссии, составляя немногочисленный народ, мало исследованный русскими учеными и более известный по наблюдениям немецко… … Энциклопедический словарь Ф.А. Брокгауза и И.А. Ефрона
Emanuel Ringelblum — (* 12. November 1900 in Buczacz in Ostgalizien; † nach dem 7. März 1944 in Warschau) war ein polnisch jüdischer Historiker, Politiker, Pädagoge und Publizist, der unter der deutschen Herrschaft im Generalgouvernement das Un … Deutsch Wikipedia
Ringelblum — Emanuel Ringelblum Emanuel Ringelblum (* 12. November 1900 in Buczacz in Ostgalizien; † März 1944 in Warschau) war ein polnisch jüdischer Historiker, Politiker, Pädagoge und Publizist, der unter der deutschen Herrschaft im Generalgouvernement das … Deutsch Wikipedia
Вольный город Краков — (Краковская республика) Wolne, Niepodległe i Ściśle Neutralne Miasto Kraków z Okręgiem ← … Википедия
Мацеевский Вацлав-Александр — Вацлав Александр Мацеевский Дата рождения: 10 сентября 1792(1792 09 10 … Википедия
