Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

collectus

  • 1 collectus

        Collectus, Participium. Cic. Assemblé, Amassé, Cueilli.
    \
        Famam collectam conseruare. Cic. La bonne renommee acquise.
    \
        Miles collectus. Sil. Gensdarmes amassez.

    Dictionarium latinogallicum > collectus

  • 2 collectus

    1. collēctus, ūs, m. (2. colligo), die Ansammlung, aquae, Auct. Aetnae u. Frontin.: lapidum, Lucr.
    ————————
    2. collēctus, a, um, PAdi. m. Compar. (2. colligo), eingezogen, beschränkt, gedrängt, konzentriert, astrictum et collectum dicendi genus, kurzgefaßte u. gedrängte (bündige), Tac. dial. 31: collectus habitus est illi, Tert. de anim. 37. – corpora collectiora, Ggstz. effusiora, Calp. Flacc. decl. 2. p. 795 B.: tempus collectius, Tert. de monog. 14: et cupio ad pauciora me coërcere, tanto beatior futurus quanto collectior, Apul. apol. 21. – subst., tempus in collecto est, Itala 1. Cor. 7, 29.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > collectus

  • 3 collectus

    I 1. collēctus, a, um
    part. pf. к colligo II
    2. adj.
    1) сжатый, краткий, уплотнённый ( dicendi genus T)
    2) сдержанный, воздержный Ap
    II collēctus, ūs m. [ colligo II ]
    скопление ( aquae Lcr); нагромождение (lapidum Lcr; auri et argenti Tert)

    Латинско-русский словарь > collectus

  • 4 collectus [2]

    2. collēctus, a, um, PAdi. m. Compar. (2. colligo), eingezogen, beschränkt, gedrängt, konzentriert, astrictum et collectum dicendi genus, kurzgefaßte u. gedrängte (bündige), Tac. dial. 31: collectus habitus est illi, Tert. de anim. 37. – corpora collectiora, Ggstz. effusiora, Calp. Flacc. decl. 2. p. 795 B.: tempus collectius, Tert. de monog. 14: et cupio ad pauciora me coërcere, tanto beatior futurus quanto collectior, Apul. apol. 21. – subst., tempus in collecto est, Itala 1. Cor. 7, 29.

    lateinisch-deutsches > collectus [2]

  • 5 collectus

    1.
    collectus ( conl-), a, um, Part. and P. a., from 1. colligo.
    2.
    collectus ( conl-), ūs, m. [1. colligo], a collection:

    aquae,

    Lucr. 4, 414 Lachm. N. cr.; cf.:

    aquae pluvialis,

    Front. Limit. p. 43 Goes.:

    lapidum,

    Lucr. 3, 198:

    auri et argenti,

    Tert. Anim. 37.

    Lewis & Short latin dictionary > collectus

  • 6 collectus [1]

    1. collēctus, ūs, m. (2. colligo), die Ansammlung, aquae, Auct. Aetnae u. Frontin.: lapidum, Lucr.

    lateinisch-deutsches > collectus [1]

  • 7 collectus

    I
    collecta -um, collectior -or -us, collectissimus -a -um ADJ
    compact (of style), concise; restricted; contracted, narrow; shut (Ecc)
    II
    heap/pile; accumulation (of liquid); collection

    Latin-English dictionary > collectus

  • 8 collectus

    -a/um adj A
    collecté, rassemblé, compilé

    Dictionarium Latino-Gallicum botanicae > collectus

  • 9 collectum

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > collectum

  • 10 colligo

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > colligo

  • 11 conligo

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > conligo

  • 12 colligo

    I col-ligo, āvī, ātum, āre
    1) связывать ( manus C); перевязывать ( vulnera Su)
    2) соединять (hommes vinculo sermonis inter se C); скреплять ( uno ictu pilorum scuta Cs)
    3) задерживать (aliquem in Graecia C); сдерживать, умерять, останавливать ( impĕtum alicujus C)
    omne colligatum solvi potest C — всё, что связано, может распасться
    II col-ligo, lēgī, lēctum, ere [ lego I ]
    1)
    а) собирать (omnia praesegmina Pl; sarmenta virgultaque Cs; fructūs H; flores O; multa multorum facete dicta C); собирать, скручивать (capillos sparsos in nodum O; neta in globum Hier); собирать, укладывать
    c. sarcinas Sl (sarcinulas Pt, J) — укладывать свои пожитки, перен. готовиться уходить (уезжать)
    б) собирать, скоплять, накапливать (aquas Q, O; umorem C; pecuniam H); набирать (exercitus collectus ex senibus desperatis C); собирать, стягивать, сосредоточивать (milites, copias undique C; dispersos QC)
    se c. или colligi in arma V, Silприкрыться щитом
    se in spiram c. Vсвернуться (о змее)
    vertex apicem collectus in unum O — утёс, заканчивающийся единственным пиком
    2)
    а) подбирать (pallium Pl; togam M); поднимать ( librum elapsum PJ)
    c. arma (sc. navis) V — свернуть (убрать) паруса (= contrahere vela)
    3) содержать в себе, простираться, иметь протяжением ( sexaginta ducentos pedes PM)
    4) располагать в порядке, перебирать, излагать, перечислять (aliquos memoriter C; singula PJ)
    c. aliquid in artum PM — сжато изложить что-л.
    5) исчислять, определять ( intervalla siderum et mensuras solis ac terrae Q)
    6) сдерживать, останавливать ( amentes equos O)
    c. iram Sil (9, 477)подавлять (умерять) гнев (ср. 7.)
    7) приобретать, получать (robur V; vires ad agendum aliquid L); снискивать, стяжать (benevolentiam civium aliquā re C; famam clementiae L; auctoritatem Cs)
    c. iram H (iras VF) — разгневаться (ср. 6.)
    c. frigus Hозябнуть
    c. sitim V (Ge. 3, 327) — возбуждать жажду, но O (M. 5, 446) почувствовать жажду
    crudelitatis invidiam ex aliquā re c. C — навлечь на себя чём-л. упрёк в жестокости
    8) возвр.
    se c. C etc., c. animum T (animos L) или mentem O — приходить в себя, оправляться
    9) делать вывод, (умо)заключать (aliquid ex aliquā re, per aliquid и aliquā re Q etc.)
    os laesum esse ex dolore colligimus CC — боль свидетельствует нам, что кость повреждена

    Латинско-русский словарь > colligo

  • 13 turbo

    [st1]1 [-] turbo, āre, āvi, ātum: - tr. -    - arch. fut. ant. passif turbassitur, Tab. d. Cic. Leg. 3, 4, 11. a - troubler, mettre le désordre dans, agiter, bouleverser, confondre, brouiller, désorganiser, déranger de sa position, renverser.    - undique totis usque adeo turbatur agris, Virg.: tant est grand le trouble qui règne partout dans toute la campagne.    - aciem peditum turbare, Liv.: semer le désordre dans l'armée des fantassins.    - capillos turbare, Ov. M. 8, 859: mettre les cheveux en désordre.    - turbata cera, Quint. 12, 8, 13: cachet de cire endommagé (non intact).    - ordines turbare, Liv. 3, 0, 8: jeter la confusion dans les rangs.    - aciem peditum turbare, Liv. 30, 18, 10: jeter la confusion dans la ligne des fantassins.    - contiones turbare, Liv. 3, 66, 2: troubler les assemblées.    - auspiciorum jure turbato, Cic. Phil. 2, 102: en bouleversant le droit augural.    - abs. equites primo impetu turbavere, Liv. 38: dès le premier assaut, les cavaliers jetèrent le désordre.    - avec acc. de rel. c. en grec turbatus capillos, Ov.: échevelé. b - rendre trouble (un liquide).    - turbare aquam limo, Hor.: troubler l'eau en agitant la vase. c - troubler (l'esprit), déconcerter, mettre en émoi, alarmer, égarer.    - Aristoteles multa turbat, Cic. Nat. 1, 33: Aristote brouille beaucoup d'idées.    - animum turbare (mentem turbare): troubler l'esprit, mettre en émoi. d - agiter par des séditions, exciter des troubles; troubler le repos, occasionner du désordre.    - ne quid ille turbet vide, Cic. Q. Fr. 3: prends garde qu'il ne fasse quelque sottise.    - si in Hispania turbatum esset, Cic. Sull. 20: s'il y avait eu des troubles en Espagne.    - turbatum est domi, Ter.: le trouble règne chez nous.    - turbare turbas, Plaut. Bac. 1076: faire des sottises, se livrer à des désordres. e - mal administrer (qqch), dissiper (sa fortune).    - omnibus in rebus turbarat, Cael. ap. Cic.: il avait dissipé toute sa fortune.    - turbare rem (censum): faire banqueroute. [st1]2 [-] turbo, ĭnis, m.: a - tourbillon (dans l'air), trombe; tournoiement (de fumée, d'eau...).    - pulvis collectus turbine, Hor. S. 1, 4, 31: poussière soulevée par un tourbillon.    - exoritur ventes turbo, Plaut. Curc. 647: un vent s'élève en tourbillon, il s'élève un tourbillon de vent. b - au fig. tourbillon, tourmente, désordre, confusion, orage, tempête; coups (de la fortune).    - in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae, Cic. Pis. 20, quand se déchaînaient la tourmente et les flots sur l'océan politique. c - toupie, sabot (jouet d'enfant).    - Cic. Fat. 42; Virg. En. 4, 378, etc. d - forme ronde, forme circulaire.    - in latum turbine crescit ab imo (bucina), Ov. M. 1, 336: la trompe va s'élargissant à son extrémité arrondie (= se termine par un pavillon évasé). e - toute espèce d'objets de forme circulaire: bobine, fuseau dans les opérations magiques.    - Hor. Epo. 17. 7.    - peson du fuseau: Catul. 64, 314. g - mouvement circulaire, tourbillon circulaire.    - Lucr. 5, 624; 5, 632; 6, 640.    - poét. ingentis turbine saxi, Virg. En. 12, 531: au moyen d'une énorme pierre lancée en tournoyant.    - momento turbinis, Pers. 5, 78: dans l'espace d'une simple pirouette (pour affranchir un esclave, le maître le faisait tourner sur lui-même).    - au fig. militiae turbo, Ov. Am. 3, 15, 6: le cercle des grades militaires.    - vulgi turbo, Claud. Stil. 200: les remous d'une foule. [st1]3 [-] Turbo, ōnis, m.: Hor. Turbon (nom d'homme).
    * * *
    [st1]1 [-] turbo, āre, āvi, ātum: - tr. -    - arch. fut. ant. passif turbassitur, Tab. d. Cic. Leg. 3, 4, 11. a - troubler, mettre le désordre dans, agiter, bouleverser, confondre, brouiller, désorganiser, déranger de sa position, renverser.    - undique totis usque adeo turbatur agris, Virg.: tant est grand le trouble qui règne partout dans toute la campagne.    - aciem peditum turbare, Liv.: semer le désordre dans l'armée des fantassins.    - capillos turbare, Ov. M. 8, 859: mettre les cheveux en désordre.    - turbata cera, Quint. 12, 8, 13: cachet de cire endommagé (non intact).    - ordines turbare, Liv. 3, 0, 8: jeter la confusion dans les rangs.    - aciem peditum turbare, Liv. 30, 18, 10: jeter la confusion dans la ligne des fantassins.    - contiones turbare, Liv. 3, 66, 2: troubler les assemblées.    - auspiciorum jure turbato, Cic. Phil. 2, 102: en bouleversant le droit augural.    - abs. equites primo impetu turbavere, Liv. 38: dès le premier assaut, les cavaliers jetèrent le désordre.    - avec acc. de rel. c. en grec turbatus capillos, Ov.: échevelé. b - rendre trouble (un liquide).    - turbare aquam limo, Hor.: troubler l'eau en agitant la vase. c - troubler (l'esprit), déconcerter, mettre en émoi, alarmer, égarer.    - Aristoteles multa turbat, Cic. Nat. 1, 33: Aristote brouille beaucoup d'idées.    - animum turbare (mentem turbare): troubler l'esprit, mettre en émoi. d - agiter par des séditions, exciter des troubles; troubler le repos, occasionner du désordre.    - ne quid ille turbet vide, Cic. Q. Fr. 3: prends garde qu'il ne fasse quelque sottise.    - si in Hispania turbatum esset, Cic. Sull. 20: s'il y avait eu des troubles en Espagne.    - turbatum est domi, Ter.: le trouble règne chez nous.    - turbare turbas, Plaut. Bac. 1076: faire des sottises, se livrer à des désordres. e - mal administrer (qqch), dissiper (sa fortune).    - omnibus in rebus turbarat, Cael. ap. Cic.: il avait dissipé toute sa fortune.    - turbare rem (censum): faire banqueroute. [st1]2 [-] turbo, ĭnis, m.: a - tourbillon (dans l'air), trombe; tournoiement (de fumée, d'eau...).    - pulvis collectus turbine, Hor. S. 1, 4, 31: poussière soulevée par un tourbillon.    - exoritur ventes turbo, Plaut. Curc. 647: un vent s'élève en tourbillon, il s'élève un tourbillon de vent. b - au fig. tourbillon, tourmente, désordre, confusion, orage, tempête; coups (de la fortune).    - in maximis turbinibus ac fluctibus rei publicae, Cic. Pis. 20, quand se déchaînaient la tourmente et les flots sur l'océan politique. c - toupie, sabot (jouet d'enfant).    - Cic. Fat. 42; Virg. En. 4, 378, etc. d - forme ronde, forme circulaire.    - in latum turbine crescit ab imo (bucina), Ov. M. 1, 336: la trompe va s'élargissant à son extrémité arrondie (= se termine par un pavillon évasé). e - toute espèce d'objets de forme circulaire: bobine, fuseau dans les opérations magiques.    - Hor. Epo. 17. 7.    - peson du fuseau: Catul. 64, 314. g - mouvement circulaire, tourbillon circulaire.    - Lucr. 5, 624; 5, 632; 6, 640.    - poét. ingentis turbine saxi, Virg. En. 12, 531: au moyen d'une énorme pierre lancée en tournoyant.    - momento turbinis, Pers. 5, 78: dans l'espace d'une simple pirouette (pour affranchir un esclave, le maître le faisait tourner sur lui-même).    - au fig. militiae turbo, Ov. Am. 3, 15, 6: le cercle des grades militaires.    - vulgi turbo, Claud. Stil. 200: les remous d'une foule. [st1]3 [-] Turbo, ōnis, m.: Hor. Turbon (nom d'homme).
    * * *
    I.
        Turbo, turbas, turbare. Liu. Troubler, Mesler, Brouiller.
    \
        Aciem turbare. Liu. Mettre en desordre, ou desarroy.
    \
        Capillos turbare. Martial. Mesler, Troubler, Mettre en desordre.
    \
        Delectum ciuium turbare. Cic. Troubler et empescher.
    \
        Fortunas turbare timore. Lucret. Troubler la felicité et bien fortuné cours de vie, etc.
    \
        Turbor, Passiuum. Cic. Estre troublé, ou esmeu.
    \
        Turbatum est, Impersonale. Terent. Nescio quid profecto absente nobis turbatum est domi. Quel trouble est advenu en la maison.
    \
        Turbatum, Absolute. Tacit. Postquam turbatum in castris accepere. Apres qu'ils entendirent qu'il y avoit eu trouble et esmeute ou sedition, etc.
    II.
        Turbo, turbinis, pen. cor. m. g. Virgil. Tourbillon de vent.
    \
        Turbo lethi. Catul. Le tourbillon ou tempeste et dangier de mort.
    \
        Turbo. Stat. Une eaue qui va en tournoyant: comme on voit és lieux creux et gouffres d'une riviere.
    \
        Turbo. Sil. Tournoyement et entortillement d'un serpent, ou revolution impetueuse.
    \
        Saxi turbo. Virg. Roulement, ou impetuosité d'une pierre qu'on jecte.
    \
        Libratum tereti versabat turbine fusum. Catull. Elle faisoit tourner son fuseau, Elle filoit.
    \
        Turbo. Tibul. Un sabot, Toupie, ou trompe dequoy se jouent les enfants.
    \
        Turbo. Plin. Toute chose estroicte et ague par le fond, et large par le hault.

    Dictionarium latinogallicum > turbo

  • 14 colligo

    I
    colligare, colligavi, colligatus V TRANS
    bind/tie/pack together/up, connect, unite/unify; fetter/bind; immobilize, stop
    II
    colligere, collegi, collectus V TRANS
    collect, assemble, bring/gather/hold/keep together; combine; harvest; pick up; obtain/acquire, amass; rally; recover; sum up; deduce, infer; compute, add up
    III
    colligere, collexi, collectus V TRANS
    collect, assemble, bring/gather/hold/keep together; combine; harvest; pick up; obtain/acquire, amass; rally; recover; sum up; deduce, infer; compute, add up

    Latin-English dictionary > colligo

  • 15 conlectus

    1.
    collectus ( conl-), a, um, Part. and P. a., from 1. colligo.
    2.
    collectus ( conl-), ūs, m. [1. colligo], a collection:

    aquae,

    Lucr. 4, 414 Lachm. N. cr.; cf.:

    aquae pluvialis,

    Front. Limit. p. 43 Goes.:

    lapidum,

    Lucr. 3, 198:

    auri et argenti,

    Tert. Anim. 37.

    Lewis & Short latin dictionary > conlectus

  • 16 turbo

    I āvī, ātum, āre [ turba ]
    1) приводить в волнение, волновать ( mare ventorum vi C)
    2)
    а) приводить в замешательство, расстраивать (aciem peditum L)
    omnibus in rebus t. Caelius ap. C — совершенно расстроить все свои дела, разориться
    3) приводить в беспорядок, путать, растрёпывать ( comas Q)
    4) нарушать целость, повреждать ( ceram Q)
    5) рассеивать, распугивать ( apros latratu V); нарушать (pacem, sacra L)
    7) тревожить, беспокоить, смущать (aliquem O, bAl etc.; mentem QC, PM)
    t. turbas Pl — пошаливать, вести беспутную жизнь
    ne quid turbet vide C — смотри, не натворил бы он каких-л. глупостей
    8) волноваться, возмущаться ( civitas turbat T)
    turbatur impers. — происходят волнения, неспокойно ( in Hispaniā C). — см. тж. turbatus
    II turbo, inis m. [ turbo 1. ]
    1) (тж. ventus t. и t. venti Pl) вихрь, смерч (pulvis collectus turbĭne H)
    2) смятение, смута ( in turbinibus rei publicae C)
    3) круговое движение, круговращение (lunae, caeli Lcr)
    4)
    а) кружение, вращение ( turbine hastam torquēre V); извивающееся движение (letĭfer t. serpentis Sil)
    б) сутолока, давка ( densi vulgi Cld)
    t. militiae O — прохождение военной службы, военная карьера
    6) волчок, юла (volitans sub verbere t. V)
    7) конус, раструб (conus, quem turbinem vocant Boët)
    8) мотовило, катушка, (магическое) веретено H, Ctl
    9) нарушитель, помеха ( pacis C)

    Латинско-русский словарь > turbo

  • 17 volutatus

    volūtātus, ūs m. [ voluto ]
    катание, валяние (pulvis volutatu collectus PM)

    Латинско-русский словарь > volutatus

  • 18 collecta

    collēcta, ae, f. (collectus v. 2. colligo), I) (sc. pecunia) = συμβολή, der Beitrag an Geld, die Beisteuer zu einer gemeinschaftl. Mahlzeit (vgl. Varr. LL. 6, 66), quoniam collectam a conviva exigis, weil du eine B. vom Mitesser einforderst (scherzh. = weil du willst, daß auch ich meinen Teil zur Unterhaltung beitrage), Cic. de or. 2, 233. – u. eine zur Unterstützung Bedürftiger veranstaltete Kollekte, Beisteuer, Hier. ep. 120, 4. Vulg. 1. Cor. 16, 1. – II) (sc. contio) = die Betversammlung, Hier. ep. 108. no. 19. Vulg. levit. 23, 36 u.a.

    lateinisch-deutsches > collecta

  • 19 collectaculum

    collēctāculum, ī, n. (collectus v. 2. colligo), der Sammelort, aquae, Gromat. vet.: vesicae, Cassiod.

    lateinisch-deutsches > collectaculum

  • 20 collecte

    collēctē, Adv. (2. collectus), in allgemeiner Fassung, ponere, Non. 164, 2.

    lateinisch-deutsches > collecte

См. также в других словарях:

  • COLLECTUS — Infans, por exposito, in Canonib. Hibern. l. 41. Glossae Graeco Latinoe: Collectitius, σύλλεκτος, χαμαιριφής. Colligi nempe dicebantur infantes expositi, cum ab aliquo nutriendi susciperentur: tum enim illius erant, qui eos collegerat, nisi intra …   Hofmann J. Lexicon universale

  • collect — I. noun Etymology: Middle English collecte, from Anglo French, from Medieval Latin collecta (short for oratio ad collectam prayer upon assembly), from Late Latin, assembly, from Latin, assemblage, from feminine of collectus Date: 13th century 1.… …   New Collegiate Dictionary

  • Johann Albert Fabricius — (* 11. November 1668 in Leipzig; † 30. April 1736 in Hamburg) war ein deutscher klassischer Philologe und Bibliograph. Leben Johann Albert Fabricius; Gemälde von Johann Salomon Wahl, um 1718 …   Deutsch Wikipedia

  • cogecho — cogecho, a (del lat. «collectus»; ant.) adj. Cogido. * * * cogecho, cha. (Del lat. collectus, part. pas. de colligĕre, recoger). adj. ant. cogido (ǁ junto, unido). || 2. m …   Enciclopedia Universal

  • BOSTRYX et BOSTERYCHUS — Grace Βόςτρυχος, dictus est globus nodusve crinium calamistrô invicem implexus et intortus cincinnus, quem etiam πλόκαμον Graeci Grammatici item τριχῶν κόνδυλον, dixêre. Proprie de crine muliebri, qui multos plerumque flexus et spiras habebat, ut …   Hofmann J. Lexicon universale

  • collect — collect1 [kə lekt′] vt. [ME collecten < OFr collecter < L collectus: see COLLECT2] 1. to gather together; assemble 2. to gather (stamps, books, etc.) as a hobby 3. to call for and receive (money) for (rent, a fund, taxes, bills, etc.) 4. to …   English World dictionary

  • collectanea — noun plural Etymology: Latin, neuter plural of collectaneus collected, from collectus, past participle Date: 1791 collected writings; also literary items forming a collection …   New Collegiate Dictionary

  • cullet — noun Etymology: perhaps from French cueillette act of gathering, from Latin collecta, from feminine of collectus, past participle of colligere Date: 1817 broken or refuse glass usually added to new material to facilitate melting in making glass …   New Collegiate Dictionary

  • Internal reconstruction — is a method of recovering information about a language s past from the characteristics of the language at a later date. Whereas the comparative method compares variations between languages such as in sets of cognates under the assumption that… …   Wikipedia

  • Salmanticenses and Complutenses — are the Latin names (after episcopal sees) designating the Spanish Catholic authors of the courses of Scholastic philosophy and theology, and of moral theology published by the lecturers of the philosophical college of the Discalced Carmelites at …   Wikipedia

  • Theatrum Chemicum — Page One of Theatrum Chemicum Volume I. Published 1602, Oberursel by Lazarus Zetzner. Theatrum Chemicum ( Chemical Theatre ), is a compendium of early alchemical writings published in six volumes over the course of six decades. The first three… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»