Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

coagulate

  • 1 cōgō

        cōgō coēgī, coāctus, ere    [com- + ago], to drive together, collect, crowd, bring together, summon, congregate, convene: certe cogit is qui congregat homines: coacti sunt si, etc.: pecus, V.: talenta ad quindecim Coëgi, collected, T.: pecunias, to exact: pecuniam a civitatibus, to extort: ad iudicium familiam, Cs.: concilio coacto, Cs.: (equites) ex Latio, levy, S.: copias in unum locum, Cs.: ingens coacta vis navium est, L.: milites in provinciam, L.: ad militiam aliquos, S.: auxilia undique, V.: senatum, to convene, L.: cogimur in senatum: coguntur senatores gratiā: in senatum acerbe cogi, to be summoned: ovīs stabulis, V. — Of fluids, to thicken, condense, curdle, coagulate, gather: caelum in quo nubes coguntur: in nubem cogitur aër, V.: frigore mella, V.: lac coactum, O. — To contract, narrow, straiten: saltus in artas coactus fauces, L.: amnem in tenuem alvum, Cu.—To force, drive, press: quercum cuneis coactis scindere, V.: vitīs in sulcum, V.—With agmen, to bring up the rear, L.: ut nec agmen cogamus, are the last: stellae, quarum agmina cogit Lucifer, O. — Fig.: in angustum meae coguntur copiae, my resources are brought into straits, T.: me defensionis in semihorae curriculum, restrict. — To urge, force, compel, constrain: coactus legibus Eam uxorem ducet, T.: tam vehemens fui quam cogebar: vis cogendae militiae, L.: huic leges cogunt nubere hanc, T.: Orgetorigem causam dicere, Cs.: Iugurtham spem salutis in fugā habere, S.: vi ut rediret, T.: ut vos eum condemnetis: vi, ut eos paterentur, etc., Cs.: senatus cogitur ut decernat, ut, etc.: ingratiis ad depugnandum omnes, N.: ad proelia, V.: alquem in deditionem, L.: et scis in breve te cogi (of a book), are rolled up tightly, H.: finitumos armis sub imperium suum, S.: quod vos vis cogit, id, etc., T.: quod sua quemque mala cogebant, L.: quid non mortalia pectora cogis? V.: ad id, quod natura cogeret, accelerare, N.: quidquid cogebat ventris furor, Iu.: Invitus feci, lex coëgit, T.: ‘non licet.’ At causa cogit: vagi quas nox coëgerat sedes habebant, S.: nullo cogente, spontaneously, O.: lacrimae coactae, forced, V.: lacrimae coactae, uncontrollable, O.: nihil feci nisi coactus, on compulsion: coactus metu.— To conclude: ex quibus id cogitur.
    * * *
    cogere, coegi, coactus V TRANS
    collect/gather, round up, restrict/confine; force/compel; convene; congeal; felt

    Latin-English dictionary > cōgō

  • 2 dēnsō

        dēnsō —, ātus, āre    [densus], to make thick, thicken, press, pack, close: catervas, V.: densari ordines iussit, L.: scutis super capita densatis, L.: corpus in unum densatur, O.: obtentā densantur nocte tenebrae, V.: male densatus agger, L.
    * * *
    densare, densavi, densatus V TRANS
    thicken/condense/concentrate/compress/coagulate; press/pack/crowd together

    Latin-English dictionary > dēnsō

  • 3 coagulo

    coagulare, coagulavi, coagulatus V TRANS
    curdle (milk); make (liquids) thick/solid, congeal, coagulate; collect together

    Latin-English dictionary > coagulo

  • 4 cogulo

    cogulare, cogulavi, cogulatus V TRANS
    curdle (milk); make (liquids) thick/solid, congeal, coagulate; collect together

    Latin-English dictionary > cogulo

  • 5 concresco

    concrescere, concrevi, concretus V INTRANS
    thicken; condense/collect; set/curdle/congeal; clot/coagulate; solidify/freeze

    Latin-English dictionary > concresco

  • 6 conduco

    I
    conducere, conduxi, conductus V INTRANS
    be of advantage/profitable/expedient; be proper/fitting/concerned with; tend to
    II
    conducere, conduxi, conductus V TRANS
    draw/bring together, collect, assemble; unite/join; cause to curdle/coagulate; employ, hire; rent; borrow; contract for, undertake; farm the taxes

    Latin-English dictionary > conduco

  • 7 coactum

    cōgo, cŏēgi, cŏactum (COGVIT = cogit, Inscr Marin Fratr Arv. p. 170), 3, v. a. [contr. from co-ago], to drive together to one point, to collect, compress, crowd, bring, or urge together, to assemble, gather together (class. and very freq.; syn.: colligo, congrego)
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (constr. as a verb of motion with in and acc., or with adv. of direction):

    cogantur (oves) intro,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 15; Verg. E. 3, 98; cf.

    pecus,

    id. ib. 3, 20:

    oves stabulis,

    id. ib. 6, 85:

    nubes in unum locum,

    Lucr. 6, 274; cf. id. 6, 464; 6, 734:

    oleam,

    to collect, Cato, R. R. 64, 1; 65, 2; 144, 1.—So of the collecting together of fruits, also in Varr. R. R. 1, 6, 3; Col. 11, 2, 70; 12, 3, 9:

    talenta ad quindecim Coëgi,

    received, collected, Ter. Heaut. 1, 1, 94 Ruhnk.; so Cic. Verr. 2, 2, 48, § 120; id. Att. 6, 2, 8; id. Rab. Post. 11, 30:

    Orgetorix ad judicium omnem suam familiam undique coëgit,

    Caes. B. G. 1, 4; cf.:

    multitudinem hominum ex agris, id. ib: concilium,

    id. ib. 7, 77; Verg. A. 11, 304:

    concilium Hypatam,

    Liv. 36, 26, 1:

    bucina cogebat priscos ad verba Quirites,

    Prop. 4 (5), 1, 13.—So of the collecting of troops ( = contrahere), Caes. B. C. 1, 15 fin.; cf. Sall. J. 95, 1:

    copias in unum locum,

    Caes. B. G. 2, 5; 6, 10 al.:

    exercitum in unum,

    Cic. Fam. 15, 4, 2:

    multitudinem in unum,

    Sall. J. 80, 2; cf. Caes. B. G. 1, 4:

    in classem,

    Liv. 36, 3, 5:

    milites in provinciam,

    id. 43, 15, 7:

    exercitum Dyrrhachium,

    Sall. H. 1, 31 Gerl.:

    ad militiam aliquos,

    id. J. 85, 3:

    acies in proelia,

    Verg. A. 9, 463:

    auxilia undique,

    id. ib. 8, 7.—And of the calling together of a senate:

    quam cito senatum illo die coëgerim,

    Cic. Fam. 5, 2, 3; Liv. 3, 39, 6 al.:

    dum senatus cogeretur,

    Cic. Fin. 3, 2, 7:

    coguntur senatores non pignoribus, sed gratiā,

    id. Phil. 1, 5, 12; Liv. 1, 48, 3 al.; cf. Prop. 4 (5), 1, 13.—And of a single senator:

    cur in senatum hesterno die tam acerbe cogerer?

    Cic. Phil. 1, 5, 11 sq.:

    ex duabus syllabis in unam cogentes,

    contracting, combining, Quint. 1, 5, 23 Spald. and Zumpt:

    quod ex omnibus partibus cogitur,

    id. 5, 14, 9.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of liquids, to thicken, condense, curdle, coagulate:

    mella frigore (opp. calore remittere),

    Verg. G. 4, 36:

    lac in duritiam,

    Plin. 23, 7, 64, § 126; cf. Ov. M. 8, 666:

    fel sole,

    Plin. 29, 6, 37, § 116:

    liquorem in nivem,

    id. 2, 39, 39, § 105; 2, 42, 42, § 111.—Similarly:

    coacta alvus,

    hard fœces, Cels. 2, 8; 2, 3 al.; so,

    vestis coacta,

    fulled, Plin. 8, 48, 73, § 192. —
    2.
    Of places, to draw together or contract into a narrow place: Italia coacta in angustias, Sall. H. Fragm. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 400:

    saltus in arctas coactus fauces,

    Liv. 22, 15, 11.—
    3.
    Agmen, milit. t. t., to bring up the rear (cf. claudo, I. B. 2.), Liv. 34, 28, 7; 44, 4, 12; 35, 27, 15; 42, 64, 5; 42, 10, 8; Curt. 3, 3, 25 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    hac re in angustum oppido nunc meae coguntur copiae (the figure borrowed from milit. lang.),

    Ter. Heaut. 4, 2, 2:

    me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,

    have confined, restricted, Cic. Rab. Perd. 2, 6:

    in eam desperationem, ut,

    Suet. Caes. 20:

    verba in alternos pedes,

    i. e. to write in elegiac verse, Ov. Tr. 3, 7, 10.—More freq.,
    B.
    Esp. with acc., inf., ut, ad, in or absol., to urge one to any action, to force, compel, constrain (syn.: impello, compello, adigo).
    (α).
    With acc.:

    coactus legibus Eam uxorem ducet,

    Ter. And. 4, 4, 41; cf. id. Ad. 1, 1, 44; id. Phorm. 1, 4, 36:

    vis cogendae militiae,

    Liv. 4, 26, 3 Weissenb. ad loc.—
    (β).
    With inf:

    omnia vertere,

    Lucr. 5, 831; id. 5, 1167; 6, 837:

    mori me,

    Verg. E. 2, 7:

    plerasque ad officium redire,

    Nep. Milt. 7, 1; Liv. 38, 13, 2:

    neque cogi pugnare poterat,

    id. 45, 41, 4 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    vi coepi cogere ut rediret,

    Ter. Hec. 2, 2, 26; so id. And. 4, 1, 30; id. Ad. 5, 3, 65; Lucr. 1, 976; 6, 127; Caes. B. G. 1, 6; Cic. de Or. 3, 3, 9; id. Fam. 5, 6, 1; Nep. Alcib. 4, 5; Hor. Ep. 1, 9, 2.—With subj. without ut, cf. Ter. And. 4, 4, 41 supra.—
    (δ).
    With ad:

    ingratiis ad depugnandum omnes,

    Nep. Them. 4, 4:

    ad lacrimas,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 57:

    ad proelia,

    Verg. A. 12, 581:

    Samnites belloque ad bellum cogere,

    Liv. 10, 11, 11; 23, 1, 4; 4, 22, 4; 34, 18, 2; Tac. A. 2, 21.—
    (ε).
    With in:

    in lacrimas,

    Ov. Ib. 204; Quint. 3, 8, 23;

    Auct. B. G. 8, 38: aliquem in deditionem,

    Liv. 43, 1, 1; Sen. Clem. 1, 1.—
    (ζ).
    With acc.
    1.
    With double acc.:

    cogere aliquem aliquid, or cogi aliquid,

    Quint. 11, 1, 22:

    quod vos jus cogit, id voluntate impetret,

    Ter. Ad. 3, 4, 44:

    quod sua quemque mala cogebant,

    Liv. 3, 7, 8; 6, 15, 13; 23, 10, 6:

    cogi aliquid pro potestate ab tribuno,

    to be extorted, id. 4, 26, 10:

    quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames!

    Verg. A. 3, 56.—
    2.
    With acc. of the thing:

    ne ad id, quod natura cogeret, ipse quoque sibi acceleraret,

    Nep. Att. 22, 2:

    quod cogere se putat posse, rogare non sustinet,

    Vell. 2, 81, 1:

    adulterium,

    Ov. A. A. 2, 367.—
    3.
    Sometimes as philos. t. t. = colligo, concludo, to infer, conclude:

    ex quibus id quod volumus efficitur et cogitur,

    Cic. Leg. 2, 13, 33; so id. Ep. ad Brut. 2, 7, 4.—
    4.
    Cogere agmen, to be the last (the figure borrowed from milit. lang.;

    v. I. B. 3. supra): ut nec duces simus, nec agmen cogamus,

    Cic. Att. 15, 13, 1; cf.:

    sic ordinandus est dies omnis, ut tamquam cogat agmen,

    Sen. Ep. 12, 8.—Hence,
    1.
    coactum, i, P. a. subst., a thick, fulled covering, a mattress (cf. coactilis), Caes. B. C. 3, 44 fin.
    2.
    coactus, a, um, P. a., forced, constrained, unnatural:

    quod absurdum et nimis coactum foret,

    Gell. 1, 4, 7; cf. id. 16, 14, 3:

    lacrimae,

    Verg. A. 2, 196; Ov. M. 6, 628.—
    3.
    coactē, adv. (prop. in a contracted manner; hence), [p. 363]
    a.
    Shortly, quickly:

    coactius quid factum et festinantius,

    Gell. 10, 11, 8.—
    b.
    Accurately, strictly:

    coactius interpretari verbum,

    Gell. 19, 2.—
    c.
    In a forced, constrained manner, Tert. Bapt. 12; id. Anim. 42 al.

    Lewis & Short latin dictionary > coactum

  • 8 coagulo

    cŏāgŭlo, āvi, ātum (contr. COAGLAVI, Inscr. ap. Anthol. Lat. 1177 Meyer), 1, v. a. [coagulum], to cause a fluid to curdle or coagulate (mostly in the elder Pliny):

    lac,

    Plin. 12, 25, 54, § 123; 20, 14, 53, § 147:

    picem,

    id. 16, 11, 22, § 53; v. Sillig N. cr.:

    aquam,

    id. 20, 23, 97, § 259:

    sudorem,

    id. 35, 15, 52, § 186:

    caseum,

    Pall. Mai, 9, 1 al.

    Lewis & Short latin dictionary > coagulo

  • 9 cogo

    cōgo, cŏēgi, cŏactum (COGVIT = cogit, Inscr Marin Fratr Arv. p. 170), 3, v. a. [contr. from co-ago], to drive together to one point, to collect, compress, crowd, bring, or urge together, to assemble, gather together (class. and very freq.; syn.: colligo, congrego)
    I.
    Lit.
    A.
    In gen. (constr. as a verb of motion with in and acc., or with adv. of direction):

    cogantur (oves) intro,

    Plaut. Bacch. 5, 2, 15; Verg. E. 3, 98; cf.

    pecus,

    id. ib. 3, 20:

    oves stabulis,

    id. ib. 6, 85:

    nubes in unum locum,

    Lucr. 6, 274; cf. id. 6, 464; 6, 734:

    oleam,

    to collect, Cato, R. R. 64, 1; 65, 2; 144, 1.—So of the collecting together of fruits, also in Varr. R. R. 1, 6, 3; Col. 11, 2, 70; 12, 3, 9:

    talenta ad quindecim Coëgi,

    received, collected, Ter. Heaut. 1, 1, 94 Ruhnk.; so Cic. Verr. 2, 2, 48, § 120; id. Att. 6, 2, 8; id. Rab. Post. 11, 30:

    Orgetorix ad judicium omnem suam familiam undique coëgit,

    Caes. B. G. 1, 4; cf.:

    multitudinem hominum ex agris, id. ib: concilium,

    id. ib. 7, 77; Verg. A. 11, 304:

    concilium Hypatam,

    Liv. 36, 26, 1:

    bucina cogebat priscos ad verba Quirites,

    Prop. 4 (5), 1, 13.—So of the collecting of troops ( = contrahere), Caes. B. C. 1, 15 fin.; cf. Sall. J. 95, 1:

    copias in unum locum,

    Caes. B. G. 2, 5; 6, 10 al.:

    exercitum in unum,

    Cic. Fam. 15, 4, 2:

    multitudinem in unum,

    Sall. J. 80, 2; cf. Caes. B. G. 1, 4:

    in classem,

    Liv. 36, 3, 5:

    milites in provinciam,

    id. 43, 15, 7:

    exercitum Dyrrhachium,

    Sall. H. 1, 31 Gerl.:

    ad militiam aliquos,

    id. J. 85, 3:

    acies in proelia,

    Verg. A. 9, 463:

    auxilia undique,

    id. ib. 8, 7.—And of the calling together of a senate:

    quam cito senatum illo die coëgerim,

    Cic. Fam. 5, 2, 3; Liv. 3, 39, 6 al.:

    dum senatus cogeretur,

    Cic. Fin. 3, 2, 7:

    coguntur senatores non pignoribus, sed gratiā,

    id. Phil. 1, 5, 12; Liv. 1, 48, 3 al.; cf. Prop. 4 (5), 1, 13.—And of a single senator:

    cur in senatum hesterno die tam acerbe cogerer?

    Cic. Phil. 1, 5, 11 sq.:

    ex duabus syllabis in unam cogentes,

    contracting, combining, Quint. 1, 5, 23 Spald. and Zumpt:

    quod ex omnibus partibus cogitur,

    id. 5, 14, 9.—
    B.
    Esp.
    1.
    Of liquids, to thicken, condense, curdle, coagulate:

    mella frigore (opp. calore remittere),

    Verg. G. 4, 36:

    lac in duritiam,

    Plin. 23, 7, 64, § 126; cf. Ov. M. 8, 666:

    fel sole,

    Plin. 29, 6, 37, § 116:

    liquorem in nivem,

    id. 2, 39, 39, § 105; 2, 42, 42, § 111.—Similarly:

    coacta alvus,

    hard fœces, Cels. 2, 8; 2, 3 al.; so,

    vestis coacta,

    fulled, Plin. 8, 48, 73, § 192. —
    2.
    Of places, to draw together or contract into a narrow place: Italia coacta in angustias, Sall. H. Fragm. ap. Serv. ad Verg. A. 3, 400:

    saltus in arctas coactus fauces,

    Liv. 22, 15, 11.—
    3.
    Agmen, milit. t. t., to bring up the rear (cf. claudo, I. B. 2.), Liv. 34, 28, 7; 44, 4, 12; 35, 27, 15; 42, 64, 5; 42, 10, 8; Curt. 3, 3, 25 al.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen.:

    hac re in angustum oppido nunc meae coguntur copiae (the figure borrowed from milit. lang.),

    Ter. Heaut. 4, 2, 2:

    me ex comparato et constituto spatio defensionis in semihorae curriculum coëgisti,

    have confined, restricted, Cic. Rab. Perd. 2, 6:

    in eam desperationem, ut,

    Suet. Caes. 20:

    verba in alternos pedes,

    i. e. to write in elegiac verse, Ov. Tr. 3, 7, 10.—More freq.,
    B.
    Esp. with acc., inf., ut, ad, in or absol., to urge one to any action, to force, compel, constrain (syn.: impello, compello, adigo).
    (α).
    With acc.:

    coactus legibus Eam uxorem ducet,

    Ter. And. 4, 4, 41; cf. id. Ad. 1, 1, 44; id. Phorm. 1, 4, 36:

    vis cogendae militiae,

    Liv. 4, 26, 3 Weissenb. ad loc.—
    (β).
    With inf:

    omnia vertere,

    Lucr. 5, 831; id. 5, 1167; 6, 837:

    mori me,

    Verg. E. 2, 7:

    plerasque ad officium redire,

    Nep. Milt. 7, 1; Liv. 38, 13, 2:

    neque cogi pugnare poterat,

    id. 45, 41, 4 et saep.—
    (γ).
    With ut:

    vi coepi cogere ut rediret,

    Ter. Hec. 2, 2, 26; so id. And. 4, 1, 30; id. Ad. 5, 3, 65; Lucr. 1, 976; 6, 127; Caes. B. G. 1, 6; Cic. de Or. 3, 3, 9; id. Fam. 5, 6, 1; Nep. Alcib. 4, 5; Hor. Ep. 1, 9, 2.—With subj. without ut, cf. Ter. And. 4, 4, 41 supra.—
    (δ).
    With ad:

    ingratiis ad depugnandum omnes,

    Nep. Them. 4, 4:

    ad lacrimas,

    Plaut. Bacch. 4, 9, 57:

    ad proelia,

    Verg. A. 12, 581:

    Samnites belloque ad bellum cogere,

    Liv. 10, 11, 11; 23, 1, 4; 4, 22, 4; 34, 18, 2; Tac. A. 2, 21.—
    (ε).
    With in:

    in lacrimas,

    Ov. Ib. 204; Quint. 3, 8, 23;

    Auct. B. G. 8, 38: aliquem in deditionem,

    Liv. 43, 1, 1; Sen. Clem. 1, 1.—
    (ζ).
    With acc.
    1.
    With double acc.:

    cogere aliquem aliquid, or cogi aliquid,

    Quint. 11, 1, 22:

    quod vos jus cogit, id voluntate impetret,

    Ter. Ad. 3, 4, 44:

    quod sua quemque mala cogebant,

    Liv. 3, 7, 8; 6, 15, 13; 23, 10, 6:

    cogi aliquid pro potestate ab tribuno,

    to be extorted, id. 4, 26, 10:

    quid non mortalia pectora cogis, Auri sacra fames!

    Verg. A. 3, 56.—
    2.
    With acc. of the thing:

    ne ad id, quod natura cogeret, ipse quoque sibi acceleraret,

    Nep. Att. 22, 2:

    quod cogere se putat posse, rogare non sustinet,

    Vell. 2, 81, 1:

    adulterium,

    Ov. A. A. 2, 367.—
    3.
    Sometimes as philos. t. t. = colligo, concludo, to infer, conclude:

    ex quibus id quod volumus efficitur et cogitur,

    Cic. Leg. 2, 13, 33; so id. Ep. ad Brut. 2, 7, 4.—
    4.
    Cogere agmen, to be the last (the figure borrowed from milit. lang.;

    v. I. B. 3. supra): ut nec duces simus, nec agmen cogamus,

    Cic. Att. 15, 13, 1; cf.:

    sic ordinandus est dies omnis, ut tamquam cogat agmen,

    Sen. Ep. 12, 8.—Hence,
    1.
    coactum, i, P. a. subst., a thick, fulled covering, a mattress (cf. coactilis), Caes. B. C. 3, 44 fin.
    2.
    coactus, a, um, P. a., forced, constrained, unnatural:

    quod absurdum et nimis coactum foret,

    Gell. 1, 4, 7; cf. id. 16, 14, 3:

    lacrimae,

    Verg. A. 2, 196; Ov. M. 6, 628.—
    3.
    coactē, adv. (prop. in a contracted manner; hence), [p. 363]
    a.
    Shortly, quickly:

    coactius quid factum et festinantius,

    Gell. 10, 11, 8.—
    b.
    Accurately, strictly:

    coactius interpretari verbum,

    Gell. 19, 2.—
    c.
    In a forced, constrained manner, Tert. Bapt. 12; id. Anim. 42 al.

    Lewis & Short latin dictionary > cogo

  • 10 conduco

    con-dūco, xi, ctum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to draw, bring, or lead together, to assemble, collect (class. in prose and poetry).
    A.
    In gen.
    1.
    Of persons (esp. freq. of the collecting, assembling of troops in any place): milites de castellis ad castra, Sisenn. ap. Non. p. 514, 7:

    populum in forum,

    Varr. ib. p. 274, 20:

    exercitum in unum locum,

    Caes. B. G. 2, 2:

    eo copias omnes,

    id. B. C. 3, 13 fin.:

    copias suas,

    id. B. G. 6, 31 init.; cf.

    auxilia,

    Liv. 30, 21, 3; 23, 13, 8:

    dispersas suorum copias,

    Tac. H. 4, 71:

    virgines unum in locum,

    Cic. Inv. 2, 1, 3:

    omnis clientes suos eodem,

    Caes. B. G. 1, 4:

    milites in unum,

    Sall. J. 51, 3; cf. Tac. A. 4, 47.—
    2.
    Of inanimate objects:

    vineas,

    Cic. Phil. 8, 6, 17:

    nubila,

    Ov. M. 1, 572 al. —
    B.
    Esp.,
    1.
    Intens., to connect, unite, by bringing together, = cogo, colligo.
    a.
    Prop. (so several times in Lucr., elsewhere rare):

    partes in unum,

    Lucr. 1, 398; 3, 533; cf. id. 1, 651; 6, 968; Vitr. 8, 1 fin.:

    cortice ramos,

    Ov. M. 4, 375:

    lac,

    to coagulate, curdle, Col. 7, 8, 1:

    conducere musculum aut laxare,

    to contract, Cael. Aur. Tard. 2, 1, n. 8:

    ubi sunt nervi, interiores conducunt membra,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    vulnera cerā,

    to close up, Val. Fl. 1, 479 al. —
    b.
    Trop.:

    propositionem et assumptionem in unum,

    Cic. Inv. 1, 40, 73; cf. Quint. 5, 14, 9:

    omnia probra in deorum maledicta,

    Arn. 4, p. 146:

    dies adeo conductus,

    i. e. short, Sol. 22.—
    2.
    T. t. of the lang. of business, to hire, take on lease, to farm (correlative of locare; cf. Dig. 19, 2, 1; very freq. and class.).
    a.
    To hire for one's use, to hire, rent, employ; of things:

    aedes aliquas mihi,

    Plaut. Merc. 3, 2, 17; Suet. Tib. 35; cf.: domum in Palatio, [p. 410] Cic. Cael. 7, 18; id. Q. Fr. 2, 3, 7:

    hortum,

    id. Fam. 16, 18, 2:

    qui colonus habuit conductum de Caesenniā fundum,

    id. Caecin. 32, 94:

    habitationem in annum,

    Dig. 19, 2, 19:

    ad certum tempus,

    ib. 19, 2, 14:

    insulam,

    ib. 19, 2, 30:

    conduxi domum a te,

    Sen. Ben. 7, 5, 2:

    nummos,

    to borrow, Hor. S. 1, 2, 9; cf.

    pecuniam,

    Juv. 11, 46.—Esp., of persons:

    ille qui me conduxit, ubi conduxit, abduxit domum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 11:

    cocum,

    id. Ps. 3, 2, 10 and 15; id. Aul. 2, 4, 1:

    fidicinam, quae cantaret sibi,

    id. Ep. 2, 3, 10:

    meretricem,

    id. Bacch. 5, 1, 11; cf. id. Am. 1, 1, 131; Nep. praef. § 4; and poet.:

    torum,

    Ov. Am. 1, 10, 44:

    consulem vestrum ad caedem faciendam,

    Cic. Prov. Cons. 4, 9:

    praeceptores publice,

    Plin. Ep. 4, 13, 6:

    choragum,

    Suet. Aug. 70:

    homines,

    Caes. B. G. 2, 1; so, militem (the Gr. xenologein), to hire soldiers, Curt. 3, 1, 1; 3, 9, 2 al.; cf. the foll. subst. —With ut or quin: aliquem uti taceat, to hire, bribe, employ, Cato ap. Gell. 1, 15, 10; cf.:

    tribus non conduci possim libertatibus, quin, etc.,

    could not be hired, Plaut. Cas. 2, 8, 68; cf. Lucil. ap. Non. p. 274, 21:

    mercede aliquem,

    Cic. Off. 2, 6, 22:

    mercede diurnā conductus,

    Hor. S. 2, 7, 18:

    pictorem magno pretio,

    Cic. Inv. 2, 1, 1.— Subst.
    (α).
    conducti, ōrum, m., hirelings, mercenary soldiers, Hor. A. P. 431; Nep. Dat. 8, 2; cf. Liv. 30, 7, 10; 30, 21, 3; 23, 13, 8 al.—Hence, poet.:

    bella conducta,

    carried on by mercenary troops, Sil. 5, 196. —
    (β).
    conductum, i, n., any thing hired, esp. a house, dwelling, etc., Cic. Clu. 62, 175; Sen. Ben. 7, 5, 3; Petr. 9, 4; Dig. 9, 3, 1; cf.:

    locati conducti,

    ib. 19, 2 tit.: actio ex conducto, an action upon a lease or contract, ib. 19, 2, 19, §§ 4 and 8 al.—
    b.
    To undertake any service (building, transportation, the customs, etc.), to contract for, farm:

    caedundum illum (agnum) ego conduxi,

    Plaut. Aul. 3, 6, 31; cf.:

    caedundos agnos,

    id. Capt. 4, 2, 39:

    redemptor, qui columnam illam de Cottā conduxerat faciendam,

    Cic. Div. 2, 21, 47:

    locare faciendum quod ego conduxeram,

    Dig. 19, 2, 48; so,

    mulierem vehendam nave,

    ib. 19, 2, 19:

    aliquem docendum,

    ib. 19, 2, 13, § 3; 13, 6, 19:

    praebenda, quae ad exercitum opus essent,

    to undertake the supplies, Liv. 23, 48, 11:

    vectigalia,

    to farm, Cic. Att. 1, 17, 9; Liv. 43, 16, 2:

    tabulas in Italiam portandas,

    Vell. 1, 13, 4; so,

    portorium,

    Cic. Inv. 1, 30, 47 al. —
    II.
    Neutr., to contribute to something by being useful, to be of use or profitable, to profit, serve, etc. (syn.: convenit, utile est; class.; used only in the 3 d pers. of the sing. and plur.); constr. with in, ad aliquid, the dat., or absol.
    (α).
    With in:

    quod tuam in rem bene conducat,

    Plaut. Cist. 3, 4; so, maxime in rempublicam, Sisenn. ap. Non. p. 274, 29:

    in commune,

    Tac. A. 2, 38.—
    (β).
    With ad:

    ad ventris victum,

    Plaut. Capt. 4, 3, 6:

    ad vitae commoditatem,

    Cic. Off. 1, 3, 9.—
    (γ).
    With dat. (so most freq.):

    huic aetati non conducit latebrosus locus,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 22:

    maxime rei publicae,

    Cic. Prov. Cons. 1, 1; id. Off. 3, 27, 101:

    neque homini infanti injuste facta conducunt,

    id. Fin. 1, 16, 52; Col. 9, 1, 3:

    omnibus,

    Cic. Rep. 1, 32, 49:

    tuae laudi,

    id. Fam. 13, 48:

    nostris rationibus,

    id. Att. 1, 1, 2:

    maxime sibi,

    Quint. 11, 1, 12:

    alvo citae (vinum),

    Plin. 23, 1, 23, § 41:

    proposito,

    Hor. A. P. 195 et saep.:

    imbres non conducunt vitibus,

    Plin. 17, 2, 2, § 14.—
    (δ).
    Absol.:

    dubitare non possumus. quin ea maxime conducant, quae sunt rectissima,

    Cic. Fam. 5, 19, 2:

    conducere arbitror talibus auris tuas vocibus undique circumsonare,

    id. Off. 3, 2, 5.—Hence, P. a. as subst.; v. I. C. 2. b fin. supra.— Adv.: condūcenter, becomingly, fitly, Gell. 16, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > conduco

  • 11 conducti

    con-dūco, xi, ctum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to draw, bring, or lead together, to assemble, collect (class. in prose and poetry).
    A.
    In gen.
    1.
    Of persons (esp. freq. of the collecting, assembling of troops in any place): milites de castellis ad castra, Sisenn. ap. Non. p. 514, 7:

    populum in forum,

    Varr. ib. p. 274, 20:

    exercitum in unum locum,

    Caes. B. G. 2, 2:

    eo copias omnes,

    id. B. C. 3, 13 fin.:

    copias suas,

    id. B. G. 6, 31 init.; cf.

    auxilia,

    Liv. 30, 21, 3; 23, 13, 8:

    dispersas suorum copias,

    Tac. H. 4, 71:

    virgines unum in locum,

    Cic. Inv. 2, 1, 3:

    omnis clientes suos eodem,

    Caes. B. G. 1, 4:

    milites in unum,

    Sall. J. 51, 3; cf. Tac. A. 4, 47.—
    2.
    Of inanimate objects:

    vineas,

    Cic. Phil. 8, 6, 17:

    nubila,

    Ov. M. 1, 572 al. —
    B.
    Esp.,
    1.
    Intens., to connect, unite, by bringing together, = cogo, colligo.
    a.
    Prop. (so several times in Lucr., elsewhere rare):

    partes in unum,

    Lucr. 1, 398; 3, 533; cf. id. 1, 651; 6, 968; Vitr. 8, 1 fin.:

    cortice ramos,

    Ov. M. 4, 375:

    lac,

    to coagulate, curdle, Col. 7, 8, 1:

    conducere musculum aut laxare,

    to contract, Cael. Aur. Tard. 2, 1, n. 8:

    ubi sunt nervi, interiores conducunt membra,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    vulnera cerā,

    to close up, Val. Fl. 1, 479 al. —
    b.
    Trop.:

    propositionem et assumptionem in unum,

    Cic. Inv. 1, 40, 73; cf. Quint. 5, 14, 9:

    omnia probra in deorum maledicta,

    Arn. 4, p. 146:

    dies adeo conductus,

    i. e. short, Sol. 22.—
    2.
    T. t. of the lang. of business, to hire, take on lease, to farm (correlative of locare; cf. Dig. 19, 2, 1; very freq. and class.).
    a.
    To hire for one's use, to hire, rent, employ; of things:

    aedes aliquas mihi,

    Plaut. Merc. 3, 2, 17; Suet. Tib. 35; cf.: domum in Palatio, [p. 410] Cic. Cael. 7, 18; id. Q. Fr. 2, 3, 7:

    hortum,

    id. Fam. 16, 18, 2:

    qui colonus habuit conductum de Caesenniā fundum,

    id. Caecin. 32, 94:

    habitationem in annum,

    Dig. 19, 2, 19:

    ad certum tempus,

    ib. 19, 2, 14:

    insulam,

    ib. 19, 2, 30:

    conduxi domum a te,

    Sen. Ben. 7, 5, 2:

    nummos,

    to borrow, Hor. S. 1, 2, 9; cf.

    pecuniam,

    Juv. 11, 46.—Esp., of persons:

    ille qui me conduxit, ubi conduxit, abduxit domum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 11:

    cocum,

    id. Ps. 3, 2, 10 and 15; id. Aul. 2, 4, 1:

    fidicinam, quae cantaret sibi,

    id. Ep. 2, 3, 10:

    meretricem,

    id. Bacch. 5, 1, 11; cf. id. Am. 1, 1, 131; Nep. praef. § 4; and poet.:

    torum,

    Ov. Am. 1, 10, 44:

    consulem vestrum ad caedem faciendam,

    Cic. Prov. Cons. 4, 9:

    praeceptores publice,

    Plin. Ep. 4, 13, 6:

    choragum,

    Suet. Aug. 70:

    homines,

    Caes. B. G. 2, 1; so, militem (the Gr. xenologein), to hire soldiers, Curt. 3, 1, 1; 3, 9, 2 al.; cf. the foll. subst. —With ut or quin: aliquem uti taceat, to hire, bribe, employ, Cato ap. Gell. 1, 15, 10; cf.:

    tribus non conduci possim libertatibus, quin, etc.,

    could not be hired, Plaut. Cas. 2, 8, 68; cf. Lucil. ap. Non. p. 274, 21:

    mercede aliquem,

    Cic. Off. 2, 6, 22:

    mercede diurnā conductus,

    Hor. S. 2, 7, 18:

    pictorem magno pretio,

    Cic. Inv. 2, 1, 1.— Subst.
    (α).
    conducti, ōrum, m., hirelings, mercenary soldiers, Hor. A. P. 431; Nep. Dat. 8, 2; cf. Liv. 30, 7, 10; 30, 21, 3; 23, 13, 8 al.—Hence, poet.:

    bella conducta,

    carried on by mercenary troops, Sil. 5, 196. —
    (β).
    conductum, i, n., any thing hired, esp. a house, dwelling, etc., Cic. Clu. 62, 175; Sen. Ben. 7, 5, 3; Petr. 9, 4; Dig. 9, 3, 1; cf.:

    locati conducti,

    ib. 19, 2 tit.: actio ex conducto, an action upon a lease or contract, ib. 19, 2, 19, §§ 4 and 8 al.—
    b.
    To undertake any service (building, transportation, the customs, etc.), to contract for, farm:

    caedundum illum (agnum) ego conduxi,

    Plaut. Aul. 3, 6, 31; cf.:

    caedundos agnos,

    id. Capt. 4, 2, 39:

    redemptor, qui columnam illam de Cottā conduxerat faciendam,

    Cic. Div. 2, 21, 47:

    locare faciendum quod ego conduxeram,

    Dig. 19, 2, 48; so,

    mulierem vehendam nave,

    ib. 19, 2, 19:

    aliquem docendum,

    ib. 19, 2, 13, § 3; 13, 6, 19:

    praebenda, quae ad exercitum opus essent,

    to undertake the supplies, Liv. 23, 48, 11:

    vectigalia,

    to farm, Cic. Att. 1, 17, 9; Liv. 43, 16, 2:

    tabulas in Italiam portandas,

    Vell. 1, 13, 4; so,

    portorium,

    Cic. Inv. 1, 30, 47 al. —
    II.
    Neutr., to contribute to something by being useful, to be of use or profitable, to profit, serve, etc. (syn.: convenit, utile est; class.; used only in the 3 d pers. of the sing. and plur.); constr. with in, ad aliquid, the dat., or absol.
    (α).
    With in:

    quod tuam in rem bene conducat,

    Plaut. Cist. 3, 4; so, maxime in rempublicam, Sisenn. ap. Non. p. 274, 29:

    in commune,

    Tac. A. 2, 38.—
    (β).
    With ad:

    ad ventris victum,

    Plaut. Capt. 4, 3, 6:

    ad vitae commoditatem,

    Cic. Off. 1, 3, 9.—
    (γ).
    With dat. (so most freq.):

    huic aetati non conducit latebrosus locus,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 22:

    maxime rei publicae,

    Cic. Prov. Cons. 1, 1; id. Off. 3, 27, 101:

    neque homini infanti injuste facta conducunt,

    id. Fin. 1, 16, 52; Col. 9, 1, 3:

    omnibus,

    Cic. Rep. 1, 32, 49:

    tuae laudi,

    id. Fam. 13, 48:

    nostris rationibus,

    id. Att. 1, 1, 2:

    maxime sibi,

    Quint. 11, 1, 12:

    alvo citae (vinum),

    Plin. 23, 1, 23, § 41:

    proposito,

    Hor. A. P. 195 et saep.:

    imbres non conducunt vitibus,

    Plin. 17, 2, 2, § 14.—
    (δ).
    Absol.:

    dubitare non possumus. quin ea maxime conducant, quae sunt rectissima,

    Cic. Fam. 5, 19, 2:

    conducere arbitror talibus auris tuas vocibus undique circumsonare,

    id. Off. 3, 2, 5.—Hence, P. a. as subst.; v. I. C. 2. b fin. supra.— Adv.: condūcenter, becomingly, fitly, Gell. 16, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > conducti

  • 12 conductum

    con-dūco, xi, ctum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to draw, bring, or lead together, to assemble, collect (class. in prose and poetry).
    A.
    In gen.
    1.
    Of persons (esp. freq. of the collecting, assembling of troops in any place): milites de castellis ad castra, Sisenn. ap. Non. p. 514, 7:

    populum in forum,

    Varr. ib. p. 274, 20:

    exercitum in unum locum,

    Caes. B. G. 2, 2:

    eo copias omnes,

    id. B. C. 3, 13 fin.:

    copias suas,

    id. B. G. 6, 31 init.; cf.

    auxilia,

    Liv. 30, 21, 3; 23, 13, 8:

    dispersas suorum copias,

    Tac. H. 4, 71:

    virgines unum in locum,

    Cic. Inv. 2, 1, 3:

    omnis clientes suos eodem,

    Caes. B. G. 1, 4:

    milites in unum,

    Sall. J. 51, 3; cf. Tac. A. 4, 47.—
    2.
    Of inanimate objects:

    vineas,

    Cic. Phil. 8, 6, 17:

    nubila,

    Ov. M. 1, 572 al. —
    B.
    Esp.,
    1.
    Intens., to connect, unite, by bringing together, = cogo, colligo.
    a.
    Prop. (so several times in Lucr., elsewhere rare):

    partes in unum,

    Lucr. 1, 398; 3, 533; cf. id. 1, 651; 6, 968; Vitr. 8, 1 fin.:

    cortice ramos,

    Ov. M. 4, 375:

    lac,

    to coagulate, curdle, Col. 7, 8, 1:

    conducere musculum aut laxare,

    to contract, Cael. Aur. Tard. 2, 1, n. 8:

    ubi sunt nervi, interiores conducunt membra,

    Plin. 11, 37, 88, § 218:

    vulnera cerā,

    to close up, Val. Fl. 1, 479 al. —
    b.
    Trop.:

    propositionem et assumptionem in unum,

    Cic. Inv. 1, 40, 73; cf. Quint. 5, 14, 9:

    omnia probra in deorum maledicta,

    Arn. 4, p. 146:

    dies adeo conductus,

    i. e. short, Sol. 22.—
    2.
    T. t. of the lang. of business, to hire, take on lease, to farm (correlative of locare; cf. Dig. 19, 2, 1; very freq. and class.).
    a.
    To hire for one's use, to hire, rent, employ; of things:

    aedes aliquas mihi,

    Plaut. Merc. 3, 2, 17; Suet. Tib. 35; cf.: domum in Palatio, [p. 410] Cic. Cael. 7, 18; id. Q. Fr. 2, 3, 7:

    hortum,

    id. Fam. 16, 18, 2:

    qui colonus habuit conductum de Caesenniā fundum,

    id. Caecin. 32, 94:

    habitationem in annum,

    Dig. 19, 2, 19:

    ad certum tempus,

    ib. 19, 2, 14:

    insulam,

    ib. 19, 2, 30:

    conduxi domum a te,

    Sen. Ben. 7, 5, 2:

    nummos,

    to borrow, Hor. S. 1, 2, 9; cf.

    pecuniam,

    Juv. 11, 46.—Esp., of persons:

    ille qui me conduxit, ubi conduxit, abduxit domum,

    Plaut. Trin. 4, 2, 11:

    cocum,

    id. Ps. 3, 2, 10 and 15; id. Aul. 2, 4, 1:

    fidicinam, quae cantaret sibi,

    id. Ep. 2, 3, 10:

    meretricem,

    id. Bacch. 5, 1, 11; cf. id. Am. 1, 1, 131; Nep. praef. § 4; and poet.:

    torum,

    Ov. Am. 1, 10, 44:

    consulem vestrum ad caedem faciendam,

    Cic. Prov. Cons. 4, 9:

    praeceptores publice,

    Plin. Ep. 4, 13, 6:

    choragum,

    Suet. Aug. 70:

    homines,

    Caes. B. G. 2, 1; so, militem (the Gr. xenologein), to hire soldiers, Curt. 3, 1, 1; 3, 9, 2 al.; cf. the foll. subst. —With ut or quin: aliquem uti taceat, to hire, bribe, employ, Cato ap. Gell. 1, 15, 10; cf.:

    tribus non conduci possim libertatibus, quin, etc.,

    could not be hired, Plaut. Cas. 2, 8, 68; cf. Lucil. ap. Non. p. 274, 21:

    mercede aliquem,

    Cic. Off. 2, 6, 22:

    mercede diurnā conductus,

    Hor. S. 2, 7, 18:

    pictorem magno pretio,

    Cic. Inv. 2, 1, 1.— Subst.
    (α).
    conducti, ōrum, m., hirelings, mercenary soldiers, Hor. A. P. 431; Nep. Dat. 8, 2; cf. Liv. 30, 7, 10; 30, 21, 3; 23, 13, 8 al.—Hence, poet.:

    bella conducta,

    carried on by mercenary troops, Sil. 5, 196. —
    (β).
    conductum, i, n., any thing hired, esp. a house, dwelling, etc., Cic. Clu. 62, 175; Sen. Ben. 7, 5, 3; Petr. 9, 4; Dig. 9, 3, 1; cf.:

    locati conducti,

    ib. 19, 2 tit.: actio ex conducto, an action upon a lease or contract, ib. 19, 2, 19, §§ 4 and 8 al.—
    b.
    To undertake any service (building, transportation, the customs, etc.), to contract for, farm:

    caedundum illum (agnum) ego conduxi,

    Plaut. Aul. 3, 6, 31; cf.:

    caedundos agnos,

    id. Capt. 4, 2, 39:

    redemptor, qui columnam illam de Cottā conduxerat faciendam,

    Cic. Div. 2, 21, 47:

    locare faciendum quod ego conduxeram,

    Dig. 19, 2, 48; so,

    mulierem vehendam nave,

    ib. 19, 2, 19:

    aliquem docendum,

    ib. 19, 2, 13, § 3; 13, 6, 19:

    praebenda, quae ad exercitum opus essent,

    to undertake the supplies, Liv. 23, 48, 11:

    vectigalia,

    to farm, Cic. Att. 1, 17, 9; Liv. 43, 16, 2:

    tabulas in Italiam portandas,

    Vell. 1, 13, 4; so,

    portorium,

    Cic. Inv. 1, 30, 47 al. —
    II.
    Neutr., to contribute to something by being useful, to be of use or profitable, to profit, serve, etc. (syn.: convenit, utile est; class.; used only in the 3 d pers. of the sing. and plur.); constr. with in, ad aliquid, the dat., or absol.
    (α).
    With in:

    quod tuam in rem bene conducat,

    Plaut. Cist. 3, 4; so, maxime in rempublicam, Sisenn. ap. Non. p. 274, 29:

    in commune,

    Tac. A. 2, 38.—
    (β).
    With ad:

    ad ventris victum,

    Plaut. Capt. 4, 3, 6:

    ad vitae commoditatem,

    Cic. Off. 1, 3, 9.—
    (γ).
    With dat. (so most freq.):

    huic aetati non conducit latebrosus locus,

    Plaut. Bacch. 1, 1, 22:

    maxime rei publicae,

    Cic. Prov. Cons. 1, 1; id. Off. 3, 27, 101:

    neque homini infanti injuste facta conducunt,

    id. Fin. 1, 16, 52; Col. 9, 1, 3:

    omnibus,

    Cic. Rep. 1, 32, 49:

    tuae laudi,

    id. Fam. 13, 48:

    nostris rationibus,

    id. Att. 1, 1, 2:

    maxime sibi,

    Quint. 11, 1, 12:

    alvo citae (vinum),

    Plin. 23, 1, 23, § 41:

    proposito,

    Hor. A. P. 195 et saep.:

    imbres non conducunt vitibus,

    Plin. 17, 2, 2, § 14.—
    (δ).
    Absol.:

    dubitare non possumus. quin ea maxime conducant, quae sunt rectissima,

    Cic. Fam. 5, 19, 2:

    conducere arbitror talibus auris tuas vocibus undique circumsonare,

    id. Off. 3, 2, 5.—Hence, P. a. as subst.; v. I. C. 2. b fin. supra.— Adv.: condūcenter, becomingly, fitly, Gell. 16, 12, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > conductum

  • 13 contraho

    con-trăho, xi, ctum, 3, v. a., to draw or bring several objects together, to collect, assemble (freq. and class.).
    I.
    In gen.
    A.
    Lit. (syn. colligo;

    opp. dissipo): quae in rerum naturā constarent quaeque moverentur, ea contrahere amicitiam, dissipare discordiam,

    Cic. Lael. 7, 24:

    cohortes ex finitimis regionibus,

    Caes. B. C. 1, 15:

    exercitum in unum locum,

    id. B. G. 1, 34; cf.:

    omnes copias Luceriam,

    Cic. Att. 8, 1, 2; and:

    omnia in unum locum,

    id. ib. 8, 11, B, 3:

    omnes copias eo,

    Nep. Ages. 3, 1:

    navibus circiter LXXX. coactis, contractisque,

    Caes. B. G. 4, 22; cf.:

    magnam classem,

    Nep. Con. 4, 4:

    naves,

    Suet. Calig. 19:

    agrestes,

    Ov. F. 4, 811:

    captivos,

    Liv. 37, 44, 3:

    utrumque ad colloquium,

    id. 28, 18, 2:

    undique libros,

    Suet. Aug. 31; cf.

    exemplaria,

    id. Gram. 24:

    muscas in manu,

    Plin. 12, 25, 54, § 122; cf.

    serpentes,

    id. 28, 9, 42, § 151: ii, qui in idem (collegium) contracti fuerint, Traj. ap. Plin. Ep. 10, 34 (43), 1—
    B.
    Trop.
    1.
    To bring about, carry into effect, accomplish, execute, get, contract, occasion, cause, produce, make, etc. (very freq.):

    amicitiam,

    Cic. Lael. 14, 48:

    vinculum amicitiae,

    Val. Max. 4, 7 init.:

    aliquid litigii,

    Plaut. Cas. 3, 2, 31; cf.

    lites,

    id. Capt. prol. 63: qui hoc [p. 458] mihi contraxit, id. Cas. 3, 2, 21; cf.:

    negotium mihi,

    Cic. Cat. 4, 5, 9; and:

    numinis iram mihi (arte),

    Ov. M. 2, 660:

    bellum Saguntinis,

    Liv. 24, 42, 11:

    aliquid damni,

    Cic. Fin. 5, 30, 91:

    molestias,

    id. Fam. 2, 16, 5; cf. Sall. H. 2, 41, 8 Dietsch:

    aes alienum,

    Cic. Q. Fr. 1, 1, 8, § 25:

    causam certaminis,

    Liv. 22, 28, 4; cf.

    certamen,

    id. 23, 26, 11; 25, 34, 10 al.:

    necessitates ad bellum,

    id. 44, 27, 12:

    culpam,

    to incur, Cic. Att. 11, 24, 1 al.:

    cruditatem,

    Quint. 7, 3, 38; cf. id. 2, 10, 6:

    morbum,

    Plin. 30, 8, 21, § 65:

    pestilentiam,

    id. 36, 27, 69, § 202:

    saginam corporis,

    Just. 21, 2:

    causam valetudinis ex profluvio alvi,

    Suet. Aug. 97 fin. et saep.: porca contracta, owed, due, sc. for the expiation of a crime, Cic. Leg. 2, 22, 57 fin.
    2.
    In the lang. of business, t. t., to make a contract, conclude a bargain, to contract:

    rationem, rem cum illo,

    Cic. Clu. 14, 41; cf. id. Off. 1, 17, 53; id. Sull. 20, 56; id. Att. 7, 7, 7:

    in tribuendo suum cuique et rerum contractarum fide,

    id. Off. 1, 5, 14:

    ex rebus contrahendis,

    id. ib. 3, 15, 61:

    in contrahendis negotiis,

    id. ib. 2, 11, 40:

    adfinitas inter Caesarem et Pompeium contracta nuptiis,

    Vell. 2, 44, 3 et saep.—
    b.
    Transf. beyond the sphere of business:

    cum aliquo,

    to have intercourse with, to associate with, Cic. Off. 1, 2, 4:

    nihil cum populo,

    id. Tusc. 5, 36, 105.—
    II.
    In partic., with the prevailing idea of shortening or diminishing by drawing together (cf.: cogo, colligo, etc.), to draw close or together, to draw in, contract, shorten, narrow, lessen, abridge, diminish (freq. and class.; opp. porrigo, dilato, tendo).
    A.
    Lit.:

    animal omne membra quocumque volt flectit, contorquet, porrigit, contrahit,

    Cic. Div. 1, 53, 120:

    pulmones tum se contrahunt adspirantes, tum intrante spiritu dilatant,

    id. N. D. 2, 55, 136:

    contractum aliquo morbo bovis cor,

    id. Div. 2, 16, 37; cf.:

    se millepeda tactu,

    Plin. 29, 6, 39, § 136:

    bina cornua (opp. protendere),

    id. 9, 32, 51, § 101: collum. Cic. Tusc. 2, 17, 41;

    opp. tendere,

    Quint. 11, 3, 82:

    frontem,

    to wrinkle, contract, Cic. Clu. 26, 72; Hor. S. 2, 2, 125:

    supercilia (opp. deducere),

    Quint. 11, 3, 79:

    medium digitum in pollicem,

    id. 11, 3, 92; cf.:

    contractum genibus tangas caput,

    Hor. S. 2, 7, 61:

    gravissimo frigore solus atque contractus vigilabit in lectulo,

    Hier. Ep. 53:

    castra,

    Caes. B. G. 7, 40:

    vela,

    Hor. C. 2, 10, 23; Quint. 12, prooem. § 4; cf. Cic. Att. 1, 16, 2:

    orbem (lunae),

    Ov. M. 15, 198:

    umbras,

    id. ib. 3, 144:

    orationem (with summittere),

    Quint. 11, 1, 45; cf. id. 12, 11, 16:

    tempora dicendi,

    id. 6, 5, 4 et saep.:

    lac,

    to curdle, coagulate, Plin. 23, 7, 63, § 117.—Of bees:

    contracto frigore pigrae ( = contractae frigore pigro),

    Verg. G. 4, 259; cf.:

    pigrum est enim contractumque frigus,

    Sen. Ira, 2, 19, 2:

    horrida tempestas contraxit caelum,

    narrows, Hor. Epod. 13, 1:

    vulnera,

    Plin. 24, 8, 33, § 48; cf.

    cicatrices,

    id. 12, 17, 38, § 77:

    ventrem,

    to stop, check, Cels. 4, 19; cf.

    alvum,

    id. ib.:

    vomitiones,

    Plin. 20, 2, 6, § 11.—
    2.
    Esp., archit. t. t., to narrow, make smaller or tapering:

    columnam,

    Vitr. 4, 3, 4; cf. id. 3, 3, 12; 4, 7, 2:

    pyramis XXIV. gradibus in metae cacumen se contrahens,

    Plin. 36, 5, 4, § 31.—
    B.
    Trop., to draw in, lessen, check, restrain ( = certis limitibus quasi coartare et circumscribere;

    opp. remittere, diffundere): cui non animus formidine divum contrahitur?

    Lucr. 5, 1219; cf.:

    te rogo, ne contrahas ac demittas animum,

    do not suffer your spirits to droop, Cic. Q. Fr. 1, 1, 1, § 4; and:

    animos varietas sonorum (opp. remittere),

    id. Leg. 2, 15, 38: terram quasi tristitiā (sol;

    opp. laetificas),

    id. N. D. 2, 40, 102:

    ut et bonis amici quasi diffundantur et incommodis contrahantur,

    are made sad, id. Lael. 13, 48 (cf. id. Tusc. 4, 6, 14):

    ex quibus intellegitur, appetitus omnes contrahendos sedandosque,

    id. Off. 1, 29, 103; cf.

    cupidmem,

    Hor. C. 3, 16, 39 et saep. —Hence, contractus, a, um, P. a. (acc. to II.), drawn together into a narrow space, i. e. compressed, contracted, close, short, narrow, abridged, restricted, limited, etc.
    A.
    Lit.:

    tanto contractioribus ultimis digitis,

    Quint. 11, 3, 95:

    nares contractiores habent introitus,

    Cic. N. D. 2, 57, 145:

    contractior ignis,

    smaller, Lucr. 5, 569:

    aequora,

    Hor. C. 3, 1, 33; cf.

    freta,

    Ov. F. 6, 495:

    locus (with exiguus),

    Verg. G. 4, 295:

    Nilus contractior et exilior,

    Plin. Pan. 30, 3: contractiora spatia ordinum, Col. 5, 5, 3.—
    B.
    Trop.
    1.
    Of language, etc.:

    et brevis ambitus verborum,

    Cic. Brut. 44, 162; cf.:

    contractior oratio,

    id. ib. 31, 120:

    propositum dicendi (opp. uberius),

    Quint. 11, 1, 32:

    summissā atque contractā voce (opp. erectā et concitatā),

    id. 11, 3, 175; so,

    vox,

    id. 11, 3, 64: parvum opusculum lucubratum his jam contractioribus noctibus, Cic. Par. prooem. § 5.—
    2.
    In gen.:

    quae studia in his jam aetatibus nostris contractiora esse debent,

    Cic. Cael. 31, 76:

    paupertas,

    stinted, Hor. Ep. 1, 5, 20 (cf.:

    angusta pauperies,

    id. C. 3, 2, 1);

    in the same sense transf. to the person: ad mare descendet vates tuus et sibi parcet Contractusque leget,

    retired, solitary, id. ib. 1, 7, 12; cf.

    homo,

    Verg. M. 78.— Adv.: contractē, on a contracted scale; only in comp.:

    assuescamus. servis paucioribus serviri, habitare contractius,

    Sen. Tranq. 9, 3; Lact. 2, 8, 39 al.

    Lewis & Short latin dictionary > contraho

  • 14 sto

    sto, stĕti, stătum, 1 (scanned stĕtĕrunt, Verg. A. 2, 774; 3, 48; Ov. H. 7, 166; Prop. 2, 8, 10), v. n. [root sta-; Sanscr. sthā, sthalam, locus; Gr. sta-, histêmi, to set, place; statêr, weight; O. H. Germ. stām; Goth. standa; Engl. stand], to stand, in opposition to sitting, walking, or lying prostrate, to stand still, remain standing, stand upright.
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.:

    hos quos videtis stare hic captivos duos, Illi qui astant, hi stant ambo, non sedent,

    Plaut. Capt. prol. 1 sq.; cf.:

    cum virgo staret et Caecilia in sellā sederet,

    Cic. Div. 1, 46, 104:

    si iste ibit, ito: stabit, astato simul,

    Plaut. Ps. 3, 2, 74:

    abi intro, noli stare,

    id. Mil. 4, 3, 36; so (opp. ire) id. Merc. 3, 3, 21; id. Mil. 4, 2, 95; 4, 9, 10; id. Pers. 3, 3, 43; 4, 4, 50; Ter. Eun. 3, 2, 6; 3, 2, 12:

    i: quid stas, lapis?

    id. Heaut. 4, 7, 3:

    ante aedes,

    Plaut. Am. 2, 1, 56; 1, 1, 250; 2, 2, 35; id. Truc. 2, 3, 14:

    ante ostium,

    Ter. Eun. 5, 2, 4; id. And. 3, 1, 17; id. Hec. 3, 4, 14; 5, 4, 14:

    ante oculos,

    Ov. Am. 1, 5, 17:

    ad januam,

    Cic. de Or. 2, 86, 353:

    ad undam,

    Verg. G. 4, 356:

    orantem juxta,

    Stat. Th. 11, 618:

    hic foris,

    Plaut. Men. 2, 3, 12:

    hinc procul,

    Ter. Hec. 4, 3, 1:

    propter in occulto,

    Cic. Clu. 28, 78; cf.:

    qui proximi steterant,

    Caes. B. G. 5, 35, 3:

    propius,

    Hor. A. P. 361:

    sta ilico,

    Ter. Phorm. 1, 4, 18:

    qui frequentissimi in gradibus concordiae steterunt,

    Cic. Phil. 7, 8, 21:

    stans pede in uno,

    Hor. S. 1, 4, 10 et saep.—Of things:

    ita statim stant signa,

    Plaut. Am. 1, 1, 120:

    quorum statuae steterunt in Rostris,

    Cic. Phil. 9, 2, 4:

    statua,

    id. Div. 1, 34, 75:

    signa ad impluvium, ad valvas Junonis,

    id. Verr. 2, 1, 23, § 61:

    stabat acuta silex,

    Verg. A. 8, 233:

    columna,

    Hor. C. 1, 35, 14:

    cerea effigies,

    id. S. 1, 8, 32; cf. poet.:

    aeneus ut stes,

    id. ib. 2, 3, 183.— Pass. impers.: Ps. Statur hic ad hunc modum. Sim. Statum vide hominis, Plaut. Ps. 1, 5, 44: Gn. Quid agitur? Pa. Statur, Ter. Eun. 2, 2, 40:

    confecto munerum cursu moriar stando,

    Amm. 24, 3, 7.—Prov.:

    inter sacrum saxumque sto, nec quid faciam scio,

    i.e. I am in a pinch, Plaut. Capt. 3, 4, 84; v. sacrum.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to stand firm or immovable; to last, remain, continue: cui nec arae patriae domi stant; fractae et disjectae jacent, Enn. ap. Cic. Tusc. 3, 19, 44 (Trag. v. 115 Vahl.):

    nec domus ulla nec urbs stare poterit,

    Cic. Lael. 7, 23:

    stantibus Hierosolymis,

    id. Fl. 28, 69:

    ut praeter spem stare muros viderunt,

    Liv. 38, 5:

    urbem innoxiam stare incolumem pati,

    id. 31, 31, 15:

    hasta, quae radice novā, non ferro stabat adacto,

    stuck fast, remained fixed, Ov. M. 15, 562:

    missum stetit inguine ferrum,

    id. ib. 5, 132; cf. id. ib. 5, 34;

    8, 415: stat glacies iners,

    Hor. C. 2, 9, 5:

    aquae,

    Ov. M. 4, 732:

    longā stare senectā,

    Sil. 3, 94:

    cornus stetit inter tempora frontis,

    id. 4, 142.—
    2.
    To remain, tarry, linger any where (cf. moror):

    paulisper stetimus in illā ganearum tuarum nidore atque fumo,

    Cic. Pis. 6, 13:

    hos quos video volitare in foro, quos stare ad curiam,

    id. Cat. 2, 3, 5: cur non aut stantem comprehenderint, aut fugientem consecuti sint, remaining in the city, id. Cael, 28, 67;

    so (opp. fugio),

    id. Tusc. 2, 23, 54:

    cum gladiis in conspectu senatus,

    id. Phil. 2, 4, 8:

    qui domi stare non poterant,

    id. Fl. 6, 13:

    (meretrix) olente in fornice stans,

    Hor. S. 1, 2, 30; cf. Ov. Am. 1, 10, 21; Juv. 10, 239; cf.

    of minerals not attracted by the magnet: pondere enim fretae partim stant, quod genus aurum,

    Lucr. 6, 1058. —
    3.
    In milit. lang.
    a.
    To stand in the ranks or under arms, to fight:

    quisque uti steterat, jacet obtinetque ordinem,

    Plaut. Am. 1, 1, 86: ut sustinere corpora plerique nequeuntes arma sua quisque stantes incumberet, Sall. ap. Serv. Verg. A. 9, 229 (H. 3, 72 Dietsch):

    cum milites a mane diei jejuni sub armis stetissent defatigati, Auct. B. Afr. 42, 3: primo haud impari stetere acie,

    Liv. 26, 44:

    in Asia totius Asiae steterunt vires,

    id. 37, 58: in acie, Auct. B. Hisp. 28 fin.:

    pars acie stabat, Auct. B. Afr. 51, 6: stetit acies in armis,

    Sen. Phoen. 389; cf.:

    stetit ordine certo Infelix acies,

    Luc. 7, 2, 16.—
    b.
    Pregn., to stand firm in fight, stand one's ground, maintain the contest (opp. abjecto scuto fugere), Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    in acie stare ac pugnare (opp. in castra refugere),

    Liv. 22, 60, 25:

    Tarquiniensis, novus hostis non stetit solum, sed etiam ab suā parte Romanum pepulit,

    id. 2, 6, 11:

    comminus,

    Caes. B. C. 1, 47:

    inque gradu stetimus, certi non cedere,

    Ov. M. 9, 43; cf.:

    contra leonem,

    Spart. Carac. 5.—
    c.
    Transf., of a battle, to last, hold out, continue (a favorite expression of Livy):

    ibi aliquamdiu atrox pugna stetit,

    Liv. 29, 2:

    diu pugna neutro inclinata stetit,

    id. 27, 2:

    ita anceps dicitur certamen stetisse,

    id. 8, 38:

    primo stetit ambiguā spe pugna,

    id. 7, 7.—
    4.
    Nautical t. t., to lie, to lie or ride at anchor:

    ante hostium portus in salo stare,

    Liv. 37, 16;

    Auct. B. Afr. 62: naves regiae in sinu Maliaco,

    Liv. 36, 20:

    classis instructa in portu,

    id. 37, 11:

    classis in salo ad Leptim, Auct. B. Afr. 62, 4: litore puppes,

    Verg. A. 6, 901.—
    5.
    Of servants, to stand, wait, attend (very rare): neque pueri eximiā facie stabant, C. Gracch. ap. Gell. 15, 12, 2:

    sto exspectans, si quid mihi imperent,

    Ter. Eun. 3, 5, 46:

    ad cyathum et vinum,

    Suet. Caes. 49; cf.:

    ad pedes,

    id. Galb. 22.—
    6.
    Of buildings, cities, etc., to stand finished, be erected (mostly poet.):

    intra annum nova urbs stetit,

    Liv. 6, 4, 6:

    jam stabant Thebae,

    Ov. M. 3, 131:

    moenia jam stabant,

    id. F. 3, 181:

    stet Capitolium Fulgens,

    Hor. C. 3, 3, 42:

    aedificant muros... Stabat opus,

    Ov. M. 11, 205:

    jam stare ratem,

    Val. Fl. 1, 96.—
    7.
    Of the countenance, to be unmoved, to be at rest ( poet.):

    stat num quam facies,

    Luc. 5, 214:

    stant ora metu,

    are rigid, Val. Fl. 4, 639; cf.:

    cur ad patrios non stant tua lumina vultus,

    Stat. Th. 10, 693.—
    8.
    To stand up, stand upright, stand on end; to bristle up, stiffen, etc. ( poet. and in post-Aug. prose): papillae, Lucil. ap. Non. 391, 26:

    mammae,

    Plin. 28, 19, 77, § 249:

    steterunt comae,

    Verg. A. 2, 774; 3, 48; Ov. M. 7, 631; cf. id. ib. 10, 425:

    crines fulvi pulvere,

    Stat. Th. 3, 326:

    setae,

    Ov. M. 8, 286:

    in vertice cristae,

    id. ib. 6, 672:

    aristae,

    id. ib. 10, 655:

    stantes oculi,

    prominent, Ov. F. 6, 133:

    oculis rigentibus et genis stantibus,

    fixed, Plin. 23, 1, 24, § 49. —In mal. part., Mart. 3, 73, 2; App. M. 2, p. 117, 39; Auct. Priap. 75, 2.—Rarely of fluids, to coagulate, stiffen:

    sanguis stetit,

    Sen. Oedip. 585.—
    9.
    With abl., to stand out with, be thick with, full of any thing (mostly poet.): stant pulvere campi, Enn. ap. Porphyr. ad Hor. C. 1, 9, 1 (Ann. v. 592 Vahl.): cupressi Stant rectis foliis, id. ap. Philarg. ad Verg. G. 2, 444 (Ann. v. 268 ib.): stat sentibu' fundus, Lucil. ap. Don. Ter. And. 4, 2, 16; Titin. ap. Non. 391, 21; so,

    ager sentibus,

    Caecil. ib. 391, 23:

    vides ut altā stet nive candidum Soracte,

    Hor. C. 1, 9, 1: caelum caligine stat, Sisenn. ap. Non. 392, 8:

    pulvere caelum,

    Verg. A. 12, 408:

    pulvereo globo astra,

    Stat. Th. 7, 124:

    stant lumina (Charontis) flammā,

    Verg. A. 6, 300:

    stant pulvere Syrtes,

    Claud. Laud. Stil. 1, 257.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to stand: mentes, rectae quae stare solebant, Enn. ap. Cic. Sen. 6, 16 (Ann. v. 208 Vahl.):

    stetisse ipsum in fastigio eloquentiae,

    Quint. 12, 1, 20.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to stand one's ground, stand firm or unshaken; to endure, persevere, persist, abide, continue:

    moribus antiquis res stat Romana virisque, Enn. ap. Aug. Civ. Dei, 2, 21 (Ann. v. 492 Vahl.): disciplinam militarem, quā stetit ad hanc diem Romana res, solvisti,

    Liv. 8, 7:

    res publica staret,

    Cic. Phil. 2, 10, 24; cf. id. Cat. 2, 10, 21:

    stante urbe et curiā,

    id. Planc. 29, 71:

    ut eo neglecto civitas stare non possit,

    id. Cael. 1, 1:

    utinam res publica stetisset, quo coeperat statu,

    id. Off. 2, 1, 3:

    qui illam (rem publicam) cadere posse stante me non putārant,

    id. Fam. 6, 6, 2:

    ut stante re publicā facere solebamus,

    id. Off. 2, 1, 3:

    neque enim aliter stare possemus,

    id. Sest. 45, 97:

    per quos homines ordinesque steterim, quibusque munitus fuerim, non ignoras,

    id. Fam. 13, 29, 7; cf.:

    eorum auxilio, qui me stante stare non poterant,

    id. ib. 7, 2, 3:

    respublica stetit virtute tuā,

    Liv. 4, 40:

    stetit regnum puero,

    id. 1, 3:

    dum stetimus,

    Ov. Tr. 1, 9, 17:

    stamus animis,

    Cic. Att. 5, 18, 2:

    stas animo,

    Hor. S. 2, 3, 213:

    Gabinium sine provinciā stare non posse,

    could not hold out, subsist, Cic. Pis. 6, 12; cf. id. Fl. 6, 14; Suet. Oth. 5:

    nedum sermonum stet honos,

    Hor. A. P. 69.—Hence, nearly—esse, tantā stat praedita culpā (natura), Lucr. 5, 199:

    pausam stare fragori,

    id. 1, 747.—
    b.
    (Acc. to its use as a milit. t. t., v. supra, I. B. 3.) To maintain the contest:

    cum in senatu pulcherrime staremus,

    Cic. Fam. 1, 4, 1.—
    c.
    Stare in aliquā re, simply aliquā re, and post-class. also alicui rei, to stand firm, persist, persevere; to rest, abide, adhere to, continue in a thing.
    (α).
    In aliquā re:

    si in fide non stetit,

    Cic. Rab. Perd. 10, 28:

    sin in eo non stat,

    id. Att. 2, 4, 1:

    stare oportet in eo, quod sit judicatum,

    id. Fin. 1, 14, 47:

    in sententiā,

    Liv. 4, 44.—
    (β).
    With abl.:

    eā omnes stant sententiā,

    Plaut. Curc. 2, 1, 35:

    suis stare judiciis,

    Cic. Tusc. 5, 28, 81:

    censoris opinione,

    id. Clu. 47, 132:

    alicujus decreto,

    Caes. B. G. 6, 13:

    stare conditionibus,

    Cic. Att. 7, 15, 2:

    stare conventis,

    id. Off. 3, 25, 95:

    stare jurejurando,

    Quint. 5, 6, 4:

    nihil quo stat loco stabit, omnia sternet abducetque vetustas,

    Sen. ad Marc. 26, 4.— Pass. impers.:

    stabitur consilio,

    Liv. 7, 35:

    etsi priore foedere staretur,

    id. 21, 19:

    famā rerum standum est,

    id. 7, 6.—
    (γ).
    With dat.:

    arbitri sententiae stare,

    Dig. 4, 7, 23 fin.:

    voluntati patris,

    ib. 26, 7, 3; 36, 3, 6:

    rei judicatae,

    ib. 42, 1, 32:

    emptioni,

    ib. 19, 1, 13; ib. 4, 8, 27 (five times) et saep.—
    (δ).
    Stat sententia, aliquid, or, impersonally, stat ( alicui), the determination stands or holds good; I ( thou, he, etc.) am determined: Pa. Vide quid agas. Ph. Stat sententia, Ter. Eun. 2, 1, 18:

    Hannibal, postquam ipsi sententia stetit, pergere ire,

    Liv. 21, 30:

    stat sententia tradere mecum Dotalem patriam,

    Ov. M. 8, 67:

    modo nobis stet illud, unā vivere in studiis nostris,

    Cic. Fam. 9, 2, 5:

    stat pectore fixum, Aeetae sociare manus,

    Val. Fl. 5, 289:

    nos in Asiam convertemus: neque adhuc stabat, quo potissimum,

    Cic. Att. 3, 14, 2:

    mihi stat alere morbum,

    Nep. Att. 21, 6:

    quos ut seponi stetit,

    Sil. 3, 68:

    stat, casus renovare omnes,

    Verg. A. 2, 750. —
    d.
    In aliquā re, or simply aliquā re, to rest on, be fixed on, depend upon, etc.:

    omnis in Ascanio stat cura parentis,

    Verg. A. 1, 646:

    regnum fraternā stare concordiā,

    Liv. 45, 19:

    quā (disciplinā) stetit Romana res,

    id. 8, 7:

    hac arte (i.e. bello) in patriā steti,

    id. 5, 44, 2; Val. Fl. 3, 673; Verg. A. 2, 163:

    magis famā quam vi stare res suas,

    Tac. A. 6, 30:

    apud quos virtute quam pecuniā res Romana melius stetit,

    id. H. 2, 69 fin.:

    famā bella stare,

    Curt. 3, 8, 7.—
    2.
    In theatr. lang., of plays and actors, to stand, i.e. to please, take, succeed:

    quod si intellegeret, cum stetit olim nova (fabula), Actoris operā magis stetisse quam suā,

    Ter. Phorm. prol. 9 sq.:

    partim vix steti, id. Hec. prol. alt. 7: securus, cadat an recto stat fabula talo,

    Hor. Ep. 2, 1, 176:

    illi, scripta quibus comoedia prisca viris est, Hoc stabant, hoc sunt imitandi,

    id. S. 1, 10, 17.—
    3.
    Stare, ab, cum, or pro aliquo, or aliquā re, or with adv. loci, to stand by, on the side of, adhere to a person or thing, take the part of:

    ut nemo contra civium perditorum dementiam a senatu et a bonorum causā steterit constantius,

    Cic. Brut. 79, 273:

    a se potius quam ab adversariis,

    id. Inv. 1, 43, 81:

    a mendacio contra verum,

    id. ib. 1, 3, 4:

    a contrariā ratione,

    Auct. Her. 4, 2, 4:

    cum di prope ipsi cum Hannibale starent,

    Liv. 26, 41, 17; 5, 38:

    stabat cum eo senatus majestas,

    id. 8, 34, 1:

    nobiscum adversus bar, baros,

    Nep. Ages. 5, 4:

    si pro meā patriā ista virtus staret,

    Liv. 2, 12:

    pro jure gentium,

    id. 38, 25:

    pro vobis adversus reges stetimus,

    id. 45, 22, 10; 23, 8, 3 Fabri ad loc.:

    pro Jubā atque Afris,

    Quint. 11, 1, 80:

    pro signis,

    Ov. A. A. 1, 200:

    quamvis duces non essent praesentes, staret tamen pro partibus invicta fortuna ultoris,

    Flor. 4, 7, 10:

    hic primo pro Pompei partibus, mox simulatione contra Pompeium stetit,

    Vell. 2, 48, 4:

    voluptas pro iisdem partibus standi,

    Sen. Vit. Beat. 4, 1; cf.:

    et dii quoque pro meliore stant causā,

    Curt. 4, 1, 13:

    hinc stas, illinc causam dicis,

    Plaut. Men. 4, 2, 48:

    unde stetisset, eo se victoria transferret,

    Just. 5, 4, 12: non semper vostra evortet: nunc Juppiter hac stat, stands at your side, stands by you, Enn. ap. Macr. S. 6, 1 (Ann. v. 263 Vahl.); imitated by Verg. A. 12, 565.—So with in:

    Graeci, qui in Darei partibus steterant,

    Curt. 3, 11, 18.—
    4.
    Stare per aliquem, to stand to one's account, be chargeable or owing to one; to lie at one's door, be one's fault; followed by a negative consequence or effect, expressed by quin, [p. 1763] quominus, or ne.
    (α).
    With quin:

    quoniam per eum non stetisset, quin praestaretur, etc.,

    Liv. 2, 31, 11 Weissenb.ad loc.—
    (β).
    With quominus (freq.):

    si poterit fieri, ut ne pater per me stetisse credat, Quominus haec fierent nuptiae, volo: sed si id non poterit, Id faciam in proclivi quod est, per me stetisse, ut credat,

    Ter. And. 4, 2, 16 sq.:

    Caesar ubi cognovit per Afranium stare, quominus proelio dimicaretur,

    Caes. B. C. 1, 41:

    graviter eam rem tulerunt, quod stetisse per Trebonium, quominus oppido potirentur, videbatur,

    id. ib. 2, 13; so,

    nec, quominus perpetua cum eis amicitia esset, per populum Romanum stetisse,

    Liv. 8, 2, 2; 9, 14, 1; 6, 33, 2; 44, 14, 12.—
    (γ).
    With ne:

    ne praestaremus per vos stetit, qui, etc.,

    Liv. 45, 23, 6:

    non per milites stetisse, ne vincerent,

    id. 3, 61, 2:

    quasi per ipsum staret, ne redderetur,

    Suet. Aug. 28.—Rarely without the negation; so with ut:

    per quam (ignorantiam) stetit, ut tibi obligarer,

    Plin. Ep. 10, 6 (22), 2; cf. Ter. And. 4, 2, 17 supra; absol.:

    id est, non per me stetit, sed per illud,

    Quint. 3, 6, 78; with subj.-clause:

    si per eum non stetit, parere defuncti voluntati,

    Dig. 32, 1, 36.—
    5.
    Of price, to stand one in, to come to, to cost (mostly post-Aug.):

    Periclum vitae meae tuo stat periculo,

    Plaut. Capt. 3, 5, 82:

    Polybius scribit, centum talentis eam rem Achaeis stetisse,

    Liv. 34, 50; cf.:

    sit argumento tibi gratis stare navem,

    Cic. Verr. 2, 5, 19, § 48:

    haud illi stabunt Aeneia parvo Hospitia,

    Verg. A. 10, 494:

    quae neque magno Stet pretio,

    Hor. S. 1, 2, 122:

    multo sanguine ac vulneribus ea Poenis victoria stetit,

    Liv. 23, 30:

    haud scio an magno detrimento certamen staturum fuerit,

    id. 3, 60:

    utrique vindicta libertatis morte stetit,

    Vell. 2, 64, 3:

    heu quanto regnis nox stetit una tuis?

    Ov. F. 2, 812 et saep.:

    nulla pestis humano generi pluris stetit,

    Sen. Ira, 1, 2, 1.

    Lewis & Short latin dictionary > sto

См. также в других словарях:

  • Coagulate — Co*ag u*late, a. [L. coagulatus, p. p. of coagulare to coagulate, fr. coagulum means of coagulation, fr. cogere, coactum, to drive together, coagulate. See {Cogent}.] Coagulated. [Obs.] Shak. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • coagulate — coagulate, congeal, set, curdle, clot, jelly, jell are comparable when meaning to form or cause to form a stiff mass that is solid or at least cohesive. Coagulate implies a thickening or solidification of a liquid and usually the making insoluble …   New Dictionary of Synonyms

  • Coagulate — Co*ag u*late, v. t. [imp. & p. p. {Coagulated}; p. pr. & vb. n. {Coagulating}.] To cause (a liquid) to change into a curdlike or semisolid state, not by evaporation but by some kind of chemical reaction; to curdle; as, rennet coagulates milk;… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • Coagulate — Co*ag u*late, v. i. To undergo coagulation. Boyle. Syn: To thicken; concrete; curdle; clot; congeal. [1913 Webster] …   The Collaborative International Dictionary of English

  • coagulate — index bond (hold together), cement, cohere (adhere), coherent (joined), crystallize Burton …   Law dictionary

  • coagulate — early 15c., from L. coagulatus, pp. of coagulare to cause to curdle, from cogere to curdle, collect (see COGENT (Cf. cogent)). Earlier coagule, c.1400, from M.Fr. coaguler. Related: Coagulated; coagulating …   Etymology dictionary

  • coagulate — [v] clot clabber, coalesce, compact, concentrate, concrete, condense, congeal, consolidate, curdle, dry, gel, gelate, gelatinize, glop up*, harden, inspissate, jell, jellify, jelly, lopper*, set, solidify, thicken; concept 469 Ant. dilute,… …   New thesaurus

  • coagulate — ► VERB ▪ (of a fluid, especially blood) change to a solid or semi solid state. DERIVATIVES coagulable adjective coagulation noun coagulator noun. ORIGIN Latin coagulare curdle …   English terms dictionary

  • coagulate — [kō ag′yo͞olāt΄] vt. coagulated, coagulating [ME coagulaten < L coagulatus, pp. of coagulare, to cause to curdle < coagulum: see COAGULUM] to cause (a liquid) to become a soft, semisolid mass; curdle; clot vi. to become coagulated… …   English World dictionary

  • coagulate — 1. To convert a fluid or a substance in solution into a solid or gel. 2. To clot; to curdle; to change from a liquid to a solid or gel. [L. coagulo, pp. atus, to curdle] * * * co·ag·u·late kō ag yə .lāt vb, lat·ed; lat·ing …   Medical dictionary

  • coagulate — UK [kəʊˈæɡjʊleɪt] / US [koʊˈæɡjəˌleɪt] verb [intransitive] Word forms coagulate : present tense I/you/we/they coagulate he/she/it coagulates present participle coagulating past tense coagulated past participle coagulated if a liquid coagulates,… …   English dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»