cibi+n+m

tento or tempto, āvi, ātum, 1 ( part. gen. plur. tentantum, Verg. G. 2, 247), v. freq. a. [tendo], to handle, touch, feel a thing (class.; cf.: tango, tracto).

Lit.

In gen.:

rem manu,

Auct. Her. 4, 49, 62:

manibus pectora,

Ov. M. 10, 282; 10, 289:

loca feminarum digitis,

Col. 8, 11, 8:

ficum rostro,

Ov. F. 2, 254:

flumen vix pede (with attingere),

Cic. Leg. 2, 3, 6:

quadratum,

Lucr. 4, 234:

caput in tenebris,

Phaedr. 3, 10, 26:

pullos singulos,

Col. 8, 5, 17:

invisos amictus,

Verg. G. 3, 563:

aciem pugionum,

Suet. Ner. 49; cf.:

acumen stili,

id. Rhet. 5:

bracchia emittit temptanti maria similis Sarpedon,

Plin. 5, 27, 27, § 98:

pullos,

Col. 8, 5, 17; 8, 11, 8.—

In partic.

In medic. lang.:

venas,

to feel the pulse, Quint. 11, 3, 88; Suet. Tib. 72; Ov. H. 20, 139.—

To try the strength of, make an attempt upon, i. e. to attack, assail (cf.: aggredior, adorior).

Of warfare:

scalis et classe moenia oppidi tentans,

Caes. B. C. 3, 40:

opera nostra,

id. B. G. 7, 73:

urbem,

Liv. 33, 5, 3; 26, 38, 5:

munitiones,

id. 9, 35, 1:

moenia Aiexandriae,

id. 45, 11:

Achaiam,

Caes. B. C. 3, 55 Britanniam, Suet. Claud. 17:

aggredi et tentare,

Vell. 2, 113, 3:

aliquem auxiliis Thraciae,

Flor. 2, 14, 4.—

Of disease, poison, etc.:

animi valentes morbo tentari non possunt, corpora possunt,

Cic. Tusc. 4, 14, 31; cf.:

gravis auctumnus omnem exercitum valetudine tentaverat,

Caes. B. C. 3, 2:

temptari a morbo,

Plin. 24, 19, 113, § 174:

praecordiorum inflatione tentari,

Suet. Aug. 81:

tentatus est motiunculis levibus,

id. Vesp. 24; Hor. S. 2, 3, 163; id. Ep. 1, 6, 28; Verg. G. 3, 441 al.:

vina temptant caput,

attack, affect, Plin. 23, 1, 20, § 35.— Absol.:

temptantis aquas non nocere,

unwholesome, Plin. 20, 7, 26, § 68; cf. Verg. G. 2, 94.—

Transf., to try; to prove, put to the test; to attempt, essay a course of action, etc. (so most freq.; syn.: experior, periclitor).

In gen., constr. with acc., with inf., with rel.-clause, with ut, or absol.

With acc.:

cum se ipse perspexerit totumque tentarit, intelleget, etc.,

Cic. Leg. 1, 22, 59; cf.:

se in arte memoriae,

Quint. 11, 2, 34 (preceded by memoriam suam experiri):

tentarem te, quo animo accipias,

Cic. Fam. 15, 16, 3:

quo utamur quasi equis temptatis, sic amicitiā aliquā parte periclitatis moribus amicorum,

id. Lael. 17, 63;

alicujus scientiam auguratus,

id. Div. 1, 17, 32:

tentarem summi regis prudentiam,

id. Tusc. 1, 41, 98:

ut satis impulsas tentavit pollice chordas,

Ov. M. 10, 145:

culturam agelli, Lucr 5, 1368: iter per provinciam per vim, Caes B. G. 1, 14: negatā iter viā,

Hor. C. 3, 2, 22 Bosporum, id. ib. 3, 4, 31:

Thetim ratibus,

Verg. E. 4, 32:

Oceanum,

Tac. G. 34 fin.:

Istrum, Claud. Cons. Prob. et Olybr. 135: aditus,

Verg. A. 4, 293:

temptanda via est,

id. G. 3, 8:

ad tentandum vadum fluminis,

Curt. 4, 9, 15:

nullo modo animus audientis aut incitari aut leniri potest, qui modus a me non tentatus sit,

Cic. Or. 38, 132:

rem frustra,

Caes. B. C. 1, 26:

belli fortunam,

id. B. G. 1, 36; so,

fortunam,

id. ib. 3, 6; 7, 64; Sall. J. 7, 1:

periculum,

Cic. Cornel. Fragm. 1:

quaestionem,

id. Clu. 57, 157:

patientiam vestram,

id. Agr. 2, 7, 19:

spem pacis,

Liv. 21, 12, 3; cf.:

spem triumphi,

id. 28, 38, 4: libertatem, [p. 1856] id. 6, 18, 11:

relationem,

id. 33, 23, 3:

intercessionem,

id. 9, 8, 13:

silentium nequicquam per praeconem,

id. 8, 33, 2:

crimina,

Hor. Ep. 1, 18, 80:

majora,

id. ib. 1, 17, 24:

caelestia,

id. ib. 1, 17, 34 et saep.—

With rel.-clause:

tentavi, quid in eo genere possem,

Cic. Tusc. 1, 4, 7:

tentabam, spiraret an non,

Plaut. Mil. 4, 8, 26:

quae sit fortuna facillima, temptat,

Verg. A. 11, 761:

cum tentaret si qua res esset cibi,

something to eat, Phaedr. 4, 7, 4:

tenta, Chrysogonus quanti doceat,

Juv. 7, 175.—

With inf.:

aquā prohibere hostem tentare coepit,

Hirt. B. G. 8, 40:

tentabo etiam de hoc dicere,

Quint. 6, 2, 29; 2, 14, 1:

(sol) caelum radiis accendere tentans,

Lucr. 5, 659:

tentarunt aequore tingi,

Ov. M. 2, 172:

(vestis) frustra tentata revelli,

id. ib. 9, 168:

taurus irasci in cornua temptat,

Verg. A. 12, 104:

nemo in sese tentat descendere,

Pers. 4, 23:

litteras deferre,

Curt. 3, 7, 13; Juv. 7, 5.—

With ut:

cum ille Romuli senatus tentaret post Romuli excessum, ut ipse gereret sine rege rem publicam,

Cic. Rep. 2, 12, 23:

quid aliud hoc judicio tentatur, nisi ut id fieri liceat?

id. Rosc. Am. 5, 13; Suet. Caes. 11.— Impers. pass.:

tentatum a L. Sextio tribuno plebis, ut rogationem ferret, etc.,

Liv. 4, 49, 6.—

Absol.:

tenta quā lubet,

Plaut. Aul. 4, 4, 20:

ne tentando cautiorem faceret,

Hirt. B. G. 8, 23.—

In partic., to try any one, in a friendly or hostile manner; to urge, incite; to tempt, sound, tamper with; also, to excite, disquiet, disturb, agitate:

quem ego toties omni ratione tentans ad disputandum elicere non potuissem,

Cic. de Or. 2, 3, 13:

cum per Drusum saepe tentassem,

id. ib. 1, 21, 97:

utrum admonitus an tentatus an, etc.... pervenerit ad hanc improbitatem nescio,

id. Verr. 2, 1, 41, § 105:

cum a proximis impetrare non possent, ulteriores tentant,

Caes. B. G. 6, 2:

animos servorum spe et metu, ut, etc.,

Cic. Clu. 63, 176:

animos popularium,

Sall. J. 48, 1:

animos singulorum ad res novas,

Suet. Tib. 12 fin.:

animum precando,

Verg. A. 4, 113:

judicium pecunia,

Cic. Clu. 4, 9; 30, 80:

aliquem promissis et minis,

Tac. H. 1, 75; cf.:

tentatā Othonianorum fide per colloquium et promissa,

id. ib. 2, 20:

tribunos de fugae societate,

Suet. Ner. 47:

deos multā caede bidentium,

Hor. C. 3, 23, 14:

Junonem tentare Ixion ausus,

Tib. 1, 3, 73; cf. Ov. A. A. 1, 389; Val. Max. 6, 1, 7:

nationes lacessere bello et tentare,

to agitate, Cic. Imp. Pomp. 9, 23; cf.:

ut exsul potius tentare quam consul vexare rem publicam posses,

id. Cat. 1, 10, 27:

in his rebus evertendis unius hominis senectus, infirmitas solitudoque tentata est,

id. Rab. Perd. 1, 2:

militis iras,

Luc. 2, 529; Vulg. Gen. 22, 1 et saep.

torpĕo, ēre, v. n. [Sanscr. root tarp-, to sate; Gr. terpô], to be stiff, numb, motionless, inactive, torpid, sluggish, etc. (syn.: langueo, languesco, stupeo, rigeo).

Lit.:

torpentes gelu,

Liv. 21, 56, 7; 21, 55, 8; cf.:

digitus torpens frigore,

Suet. Aug. 80:

languidi et torpentes oculi,

Quint. 11, 3, 76:

torpentes rigore nervi,

Liv. 21, 58, 9:

membra torpent,

Plin. 7, 50, 51, § 168; cf.:

torpentes membrorum partes,

id. 24, 4, 7, § 13:

torpent infractae ad proelia vires,

Verg. A. 9, 499:

duroque simillima saxo Torpet,

Ov. M. 13, 541:

quid vetat et nervos magicas torpere per artes?

id. Am. 3, 7, 35:

serpentes torpentes inveniantur,

Plin. 24, 16, 92, § 148:

hostem habes aegre torpentia membra trahentem,

Sil. 4, 68:

non eadem vini atque cibi torpente palato Gaudia,

Juv. 10, 203; cf.:

non exacuet torpens sapor ille palatum,

Ov. P. 1, 10, 13.—

Transf., of inanim. things, to be still, motionless, sluggish:

torpentes lacus,

Stat. Th. 9, 452:

amnis,

id. ib. 4, 172:

locus depressus hieme pruinis torpet,

Col. 1, 4, 10:

Orpheus tacuit torpente lyrā,

Sen. Med. 348:

antra Musarum longo torpentia somno,

Claud. Rapt. Pros. 2, praef. 51; 1, 262.—

Trop., to be stupid, stupefied, astounded; to be dull, listless, inactive (cf. stupeo):

timeo, totus torpeo,

Plaut. Am. 1, 1, 179; cf.:

timore torpeo,

id. Truc. 4, 3, 50:

torpentibus metu qui aderant,

Liv. 28, 29, 11:

deum volumus cessatione torpere,

Cic. N. D. 1, 37, 102:

quidnam torpentes subito obstupuistis Achivi? id. poët. Div. 2, 30, 64: torpentes metu,

Liv. 28, 29, 11:

defixis oculis animoque et corpore torpet?

Hor. Ep. 1, 6, 14:

cum Pausiacā torpes tabellā,

when you are lost in admiration, id. S. 2, 7, 95:

nec torpere gravi passus sua regna veterno,

Verg. G. 1, 124:

frigere ac torpere senis consilia,

Liv. 6, 23, 7:

consilia re subitā,

id. 1, 41, 3:

torpebat vox spiritusque,

id. 1, 25, 4:

Tyrii desperatione torpebant,

Curt. 4, 3, 16:

rursus ad spem et fiduciam erigere torpentes,

id. 4, 10, 7; 4, 14, 13.

vĭdĕo, vīdi, vīsum, 2 (viden', i.e. videsne, Plaut. Ep. 2, 2, 37; Ter. Eun. 2, 2, 10; 2, 2, 34; 4, 6, 16; Cat. 61, 98; Tib. 2, 2, 17; Verg. A. 6, 779; inf. viderier, Cic. Dom. 53, 136; Ter. Hec. 5, 1, 33:

vidĕ,

Plaut. Ps. 1, 1, 46), v. a. and n. [Sanscr. root vid-, vēda, know; vindāmi, find; cf. vēda-s, sacred book; Gr. root id, Wid-, in eidon, saw; oida, know; Germ. wissen; Engl. wit, wot], to see, perceive, with the eyes (syn. cerno).

Lit.

In gen.: Ph. Tun' me vidisti? Sc. Atque his quidem oculis. Ph. Carebis, credo, Qui plus vident, quam quod vident. Sc. Numquam hercle deterrebor, Quin viderim id quod viderim, Plaut. Mil. 2, 4, 15 sq.:

clare oculis video,

id. ib. 3, 1, 35:

nos enim ne nunc quidem oculis cernimus ea, quae videmus, etc.,

Cic. Tusc. 1, 20, 46; id. de Or. 3, 40, 161:

Considium, quod non vidisset, pro viso sibi renuntiasse,

Caes. B. G. 1, 22 fin.:

mulieres et pueri qui visum processerant,

Sall. J. 94, 5:

ut juvat pastas oves Videre properantes domum! Videre fessos vomerem inversum boves Collo trahentes languido!

Hor. Epod. 2, 62 sq.:

serpentes atque videres Infernas errare canes,

id. S. 1, 8, 35 et saep.—With ut and ind. (poët.):

viden', ut geminae stant vertice cristae?

Verg. A. 6, 779:

viden' ut faces Splendidas quatiunt comas?

Cat. 61, 77.—With ut and subj.:

nonne vides, ut tota tremor pertemptet equorum Corpora?

Verg. G. 3, 250:

nonne vides ut... Antennae gemant?

Hor. C. 1, 14, 3.— Pass.:

ubi sol sex mensibus continuis non videtur,

Varr. R. R. 1, 2, 4:

a se disertos visos esse multos,

Quint. 8, praef. § 13; cf. id. 12, 1, 21:

consulis ante pedes ire viderer eques,

Ov. P. 4, 9, 18.— Absol., to see, i. e. to have the eyes open, to be awake, Verg. E. 6, 21.— Impers. pass.: De. Vide sis modo etiam. Ly. Visum'st, Plaut. Merc. 2, 2, 52; id. As. 3, 3, 95.—

Transf.

Of things ( poet.), to see:

(Apenninus) Gallica rura videt,

Luc. 2, 429:

et casus abies visura marinos,

i. e. to experience, Verg. G. 2, 68.—

Of places, etc., to look out on, afford a view of (post-Aug.):

triclinium hortum et gestationem videt,

Plin. Ep. 2, 17, 13.—

Of the other senses, to perceive, observe any thing:

vidistin' toto sonitus procurrere caelo?

Prop. 2, 16 (3, 8), 49:

mugire videbis Sub pedibus terram et descendere montibus ornos,

Verg. A. 4, 490:

tum videres Stridere secretā divisos aure susurros,

Hor. S. 2, 8, 77:

naso poljam haec quidem videt plus quam oculis,

Plaut. Mil. 4, 6, 44.—

In partic., to see on purpose, to look at any thing:

vide sis signi quid siet,

Plaut. Am. 2, 2, 155; cf.:

vide, tali ubi sint,

id. Most. 1, 3, 151:

illud vide, os ut sibi distorsit carnufex,

Ter. Eun. 4, 4, 3:

vide, si non os inpudens Videtur,

id. ib. 5, 1, 23; cf.:

specta me, a threatening expression,

Plaut. As. 1, 2, 19 al.: quin tu me vides? only look at me! i. e. see what I have done! Cic. Pis. 25, 61.—

Trop.

In gen., to see with the mind's eye, to perceive, mark, observe, discern, understand, comprehend, be aware, know, etc. (class.;

syn. percipio): ad te, ut video, comminus accessit,

Cic. Att. 2, 2, 2:

quem exitum ego tam video animo, quam ea, quae oculis cernimus,

id. Fam. 6, 3, 2:

aperte enim adulantem nemo non videt,

sees through, detects, id. Lael. 26, 99:

si dormientes aliquid animo videre videamur,

id. Ac. 2, 40, 125:

aliquid in somnis,

id. N. D. 1, 29, 82:

somnia,

id. Div. 2, 71, 147:

quod ego, cur nolim, nihil video,

id. Fam. 9, 6, 2:

nonne vobis videtur is animus qui plus cernat et longius, videre se ad meliora proficisci: ille autem cui obtusior est acies non videre?

id. Sen. 23, 83.—With comp., plus, etc.:

ut is qui illusus sit plus vidisse videatur,

to have seen farther, had more insight, Cic. Lael. 26, 99:

videre acutius atque acrius vitia in dicente quam recta,

id. de Or. 1, 25, 116:

aliena melius videre et dijudicare,

Ter. Heaut. 3, 1, 97 (95): cum me vidisse plus fateretur, se speravisse meliora, that I had seen farther, Cic. Phil. 2, 15, 39; cf.:

sin autem vos plus in re publicā vidistis,

id. Imp. Pomp. 22, 64; cf.:

vos universos in consule deligendo plurimum vidisse fateantur,

id. Agr. 2, 37, 103:

di vatesque eorum in futurum vident,

Liv. 6, 12.—With two accs.:

quem virum Crassum vidimus,

Cic. Sen. 17, 61; cf.:

officiorum conjunctione me privatum videbam,

id. Brut. 1, 1:

cum invidiosum se propter nimias opes viderit,

Just. 32, 4, 4.—With ut and ind. (poët.):

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

Verg. G. 1, 56.—

In partic.

To look at, look to, consider, to think or reflect upon (cf.:

reputo, considero): duae condiciones sunt: utram tu accipias, vide,

Plaut. Bacch. 4, 9, 118:

nunc ea videamus, quae contra ab his disputari solent,

Cic. Ac. 2, 13, 40:

id primum videamus, quātenus amor in amicitiā progredi debeat,

id. Lael. 11, 36:

sed videamus Herculem ipsum,

id. Tusc. 2, 8, 20 Klotz ad loc.:

quamobrem et haec videnda et pecuniae fugienda cupiditas,

id. Off. 1, 20, 68:

te moneo: videas etiam atque etiam et consideres, quid agas, quo progrediare, etc.,

id. Verr. 2, 5, 68, § 174:

legi Bruti epistolam non prudenter rescriptam: sed ipse viderit,

let him see to that himself, id. Att. 12, 21, 1; so,

viderit,

Ov. A. A. 2, 371; id. Tr. 5, 2, 43; cf.:

quam id recte faciam, viderint sapientes,

Cic. Lael. 3, 10; and:

quae (ars) quam sit facilis, illi viderint, qui, etc.... deinde etiam tu ipse videris, qui eam artem facilem esse dicis,

id. de Or. 1, 58, 246:

viderint ista officia viri boni,

id. Quint. 17, 55.—

To look out for, see to, care for, provide:

atque idem (sapiens) ita acrem in omnis partis aciem intendit, ut semper videat sedem sibi ac locum sine molestiā vivendi,

Cic. Tusc. 4, 17, 38:

antecesserat Statius, ut prandium nobis videret,

i. e. provide, id. Att. 5, 1, 3:

dulciculae potionis aliquid videamus et cibi,

id. Tusc. 3, 19, 46:

aliud lenius (vinum),

Ter. Heaut. 3, 1, 50:

Philippum dixisse constabat, videndum sibi aliud esse consilium, illo senatu se rem publicam gerere non posse,

Cic. de Or. 3, 1, 2:

absque eo esset, Recte ego mihi vidissem,

Ter. Phorm. 1, 4, 12.—

To take care, see to it, make sure, with final clause:

navem idoneam ut habeas, diligenter videbis,

Cic. Fam. 16, 1, 2; cf.:

videret, ut quam primum tota res transigeretur,

id. Quint. 5, 20:

ne fortuna mea desit, videte,

Liv. 6, 18, 8.— Impers. pass.:

videndum est, ne absit benignitas... tum, ut pro dignitate cuique tribuatur,

Cic. Off. 1, 14, 42:

ut Latine loquamur, non solum videndum est ut verba efferamus ea, etc.,

id. de Or. 3, 11, 40; cf.:

vos videte, quid aliae faciant isto loco feminae: et ne, cum velitis, exire non liceat,

id. Fam. 14, 18, 2.—

To see, i. e. reach, attain, obtain, enjoy.

In gen.:

qui suo toto consulatu somnum non viderit,

Cic. Fam. 7, 30, 1.—

Esp., to see, live to see a period or event:

ex multis diebus, quos in vitā celeberrimos laetissimosque viderit,

Cic. Lael. 3, 12:

utinam eum diem videam, cum, etc.,

id. Att. 16, 11, 1:

duxi uxorem: quam ibi miseriam vidi!

Ter. Ad. 5, 4, 13:

spero multa vos liberosque vestros in re publicā bona esse visuros,

Cic. Mil. 28, 78:

multas jam summorum imperatorum clarissimas victorias aetas nostra vidit,

id. ib. 28, 77:

tantum pro! degeneramus a parentibus nostris, ut praeter quam oram illi Punicas vagari classes dedecus esse imperii sui duxerint, eam nos nunc plenam hostium jam factam videamus,

Liv. 22, 14, 6; cf. id. 6, 14, 4.—

Pregn., to see, i. e. go to see, visit (colloq.; cf.:

viso, inviso): sed Septimium vide et Laenatem,

Cic. Att. 12, 14, 1:

quā re etiam Othonem vide,

id. ib. 12, 37, 4:

videbis ergo hominem, si voles,

id. ib. 4, 12 init.:

mane videas Plinium domi,

Plin. Ep. 1, 5, 8; Suet. Tib. 7.— Pass., to receive attention, be visited, Amm. 14, 7, 10.—

Me vide, rely on me, trust me, believe me, a formula of exhortation and assurance (ante-class.), Plaut. Trin. 3, 3, 79 Brix ad loc.; id. Mil. 2, 4, 23 Lorenz ad loc.; id. Rud. 3, 3, 18; id. Merc. 5, 4, 53; Ter. And. 2, 2, 13; id. Phorm. 4, 4, 30.—

Pass., to be looked upon or regarded in any manner, i. e. to seem, appear to be or do any thing:

numquam periculi fugā committendum est, ut imbelles timidique videamur,

Cic. Off. 1, [p. 1989] 24, 83:

ne id, quod speciem haberet honesti, pugnaret cum eo, quod utile videretur,

id. ib. 3, 2, 7:

multo rem turpiorem fore et iniquiorem visum iri intellegebant,

id. Verr. 2, 2, 17, § 42; cf. id. de Or. 3, 11, 42:

ex quo illorum beata mors videtur, horum vita laudabilis,

id. Lael. 7, 23.—Parenthet. (cf. c. infra):

cum ceteris, ut quidem videor, tum mihi ipse displiceo,

Cic. Fam. 4, 13, 3:

ea vocabula non, ut videntur, easdem res significant,

id. ib. 3, 34, 84.—With dat. of pers.:

cetera, quae quibusdam admirabilia videntur, etc.,

Cic. Lael. 23, 86:

digna mihi res cum omnium cognitione tum nostrā familiaritate visa est,

id. ib. 1, 4:

idonea mihi Laelii persona visa est, quae, etc.,

id. ib.:

a naturā mihi videtur potius quam ab indigentiā orta amicitia,

id. ib. 8, 27:

quae Aristoni et Pyrrhoni omnino visa sunt pro nihilo,

id. Fin. 2, 13, 43:

quod idem Scipioni videbatur,

id. ib. 4, 14.—Parenthet. (cf. c. infra):

quam nostris libris satis diligenter, ut tibi quidem videmur, expressimus,

Cic. Att. 8, 11, 1:

Philargyrus omnia de te, ut mihi quidem visus est, narravit,

id. Fam. 4, 13, 3.—

With inf.:

de familiari illo tuo videor audisse,

Cic. de Or. 2, 10, 40; id. N. D. 1, 21, 58:

satis facere rei publicae videmur, si, etc.,

id. Cat. 1, 1, 2:

ut beate vixisse videar, quia, etc.,

id. Lael. 4, 15:

solem e mundo tollere videntur, qui amicitiam e vitā tollunt,

id. ib. 13, 47:

videre jam videor populum a senatu disjunctum,

id. ib. 12, 41; cf.:

te vero, Caecili, quem ad modum sit elusurus, videre jam videor,

id. Div. in Caecil. 14, 45:

vere videor posse contendere,

Nep. Att. 12, 4:

audire videor undique congerentes nomina poëtarum,

Quint. 10, 1, 56; Vell. 2, 14, 1; Plin. Ep. 10, 61 (69), 1; id. Pan. 17, 1.—With dat. of pers., Cic. Lael. 14, 51:

videor mihi perspicere ipsius animum,

id. Fam. 4, 13, 5:

hoc mihi videor videre,

id. Inv. 2, 57, 171. —

With nom. and inf.:

ut exstinctae potius amicitiae quam oppressae esse videantur,

Cic. Lael. 21, 78:

ut tamquam a praesentibus coram haberi sermo videretur,

id. ib. 1, 3:

quae (sapientia) videtur in hominem cadere posse,

id. ib. 26, 100: visus 'st in somnis pastor ad me adpellere, Att. ap. Cic. Div. 1, 22, 44 B. and K.:

ut Aratus ab Jove incipiendum putat, ita nos rite coepturi ab Homero videmur,

Quint. 10, 1, 46.—With dat. of pers.:

divitior mihi et affluentior videtur esse vera amicitia,

Cic. Lael. 16, 58.—

Impers., with acc. and inf. (rare; cf.

creditur, in the same constr., and dicitur): non mihi videtur, ad beate vivendum satis posse virtutem,

Cic. Tusc. 5, 5, 12:

aliis videtur, non incohatam sed perfectam probationem hoc nomen accipere,

Quint. 5, 10, 5 Spald.:

quae vult videri, se esse prudentiam,

Cic. Off. 3, 17, 71:

quia videbatur et Limnaeam eodem tempore oppugnari posse,

Liv. 36, 13, 9 Weissenb. ad loc.— Absol.:

sed mihi contra ea videtur,

Sall. J. 85, 2:

seque facile, ut mihi videtur, expediunt,

Cic. Fin. 1, 20, 66; id. Marcell. 3, 10.—

In official decisions, as a guarded opinion instead of a positive declaration:

majores nostri voluerunt, quae jurati judices cognovissent, ea non ut esse facta, sed ut videri pronuntiarent,

Cic. Ac. 2, 47, 146:

fecisse videri pronuntiat,

id. Verr. 2, 5, 6, § 14:

cum pontifices decressent, videri posse sine religione eam partem areae mihi restitui,

id. Att. 4, 2, 3:

consul adjecit Senatusconsultum, Ambraciam non videri vi captam esse,

Liv. 38, 44, 6:

Scipionis sententiam sequuntur, uti ante certam diem Caesar exercitum dimittat: si non faciat, eum adversus rempublicam facturum videri,

Caes. B. C. 1, 2.—

Pregn., videtur (alicui), it seems proper, right, or fit, it seems good to any one; he ( she, etc.) pleases, likes.

With dat. of pers.:

tibi si videbitur, villis iis utere, quae, etc.,

Cic. Fam. 14, 7, 3:

velim Lentulum puerum visas eique de mancipiis, quae tibi videbitur, attribuas,

id. Att. 12, 28, 3:

qui imitamur, quos cuique visum est,

id. Off. 1, 32, 118:

ut consul, quem videretur ei, cum imperio mitteret, qui, etc.,

Liv. 31, 3, 2; 29, 20, 4: si ei videretur, integram rem ad senatum reiceret, if he pleased, a formula of politeness, Liv. 26, 16, 4 Weissenb. ad loc.;

31, 4, 2: ut, si videretur ei, maturaret venire,

id. 34, 46, 5.—

Without dat.:

ubi visum est, sub vesperum dispersi discedunt,

Caes. B. G. 5, 58: eam quoque, si videtur, correctionem explicabo, Cic. Ac. 1, 9, 35:

nunc, si videtur, hoc, illud alias,

id. Tusc. 1, 11, 23: M. Num non vis audire, etc.? A. Ut videtur, as you will, id. ib. 1, 32, 77:

si videatur,

Liv. 6, 25, 2; 26, 22, 7.

vinco, vīci, victum, 3, v. a. and n. [perh. causat. of root ik-; Gr. eikô, to yield; but cf. per-vicax; v. Curt. Gr. Etym. p. 106], to conquer, overcome, get the better of, defeat, subdue, vanquish, be victorious, etc. (syn.: supero, debello).

Lit.

In war or battle:

jus esse belli, ut qui vicissent, iis, quos vicissent, quemadmodum vellent, imperarent, etc.,

Caes. B. G. 1, 36:

Carthaginienses navalibus pugnis,

Cic. Imp. Pomp. 18, 55:

Galliam bello,

Caes. B. G. 1, 34 fin.:

non virtute neque in acie vicisse Romanos,

id. ib. 7, 29:

id vi et virtute militum victum atque expugnatum oppidum est,

Plaut. Am. 1, 1, 36:

vicimus vi feroces,

id. ib. 1, 1, 82: aio te, Aeacida, Romanos vincere posse, Enn. ap. Cic. Div. 2, 56, 116 (Ann. v. 186 Vahl.): sicut fortis equus, spatio qui saepe supremo Vicit Olympia, Enn. ap. Cic. Sen. 5, 14 (Ann. v. 442 ib.): aliquando [p. 1992] ut vincat, ludit assidue aleam, Poët. ap. Suet. Aug. 70 fin.:

L. milia,

to win at play, August. ib. 71.—

In a lawsuit, etc., to be successful, to gain:

vincere judicio,

Cic. Rosc. Com. 18, 53:

quem tu horum nil refelles, vincam scilicet,

Ter. Phorm. 1, 2, 82; Hor. S. 1, 2, 134:

causam suam,

to win, Ov. H. 16, 76.— Pass.:

factum est: ventum est: vincimur,

Ter. Phorm. 1, 2, 85.—

In other relations, to win, prevail, be successful, gain, overcome:

sponsione,

Cic. Quint. 27, 84:

sponsionem,

id. Caecin. 31, 91:

vicit iter durum pietas,

controlled, made easy, Verg. A. 6, 688; cf. Mart. 5, 23, 5; Claud. Cons. Hon. 46:

labor omnia vicit,

Verg. G. 1, 145; cf.

difficultates, Auct. B. G. 8, 21: virgam,

to win, Verg. A. 6, 148:

vicit tamen in Senatu pars illa, quae, etc.,

Sall. J. 16, 1:

factione respectuque rerum privatarum... Appius vicit,

Liv. 2, 30, 2:

cum in senatu vicisset sententia, quae, etc.,

id. 2, 4: Othonem vincas volo, to outbid (in an auction), Cic. Att. 13, 29, 2; 13, 33, 2.—To defeat as a candidate for office:

competitorem in suffragiis,

Quint. 7, 1, 29.—

Transf., of inanimate subjects.

To overcome, overwhelm, prevail over, etc.:

(naves) neu turbine venti Vincantur,

Verg. A. 9, 92:

victa ratis,

Ov. Tr. 1, 4, 12:

flammam gurgitibus,

id. Am. 3, 6, 42:

noctem flammis,

Verg. A. 1, 727:

vincunt aequora navitae,

prevail against, get the better of, Hor. C. 3, 24, 41:

victaque concessit prisca moneta novae,

Ov. F. 1, 222:

quernaque glans victa est utiliore cibo,

id. ib. 1, 676:

corpora victa sopore,

id. ib. 1, 422; cf.:

blanda quies furtim victis obrepsit ocellis,

id. ib. 3, 19:

hi casses (linei) vel ferri aciem vincunt,

Plin. 19, 1, 2, § 11:

campum turbā vincente,

overflowing, Sil. 6, 390.—

To outlast, survive:

(aesculus) Multa virum volvens durando saecula vincit,

Verg. G. 2, 295:

vivendo mea fata,

id. A. 11, 160.—

To surmount, scale:

aëra (sagittae),

Verg. G. 2, 123; cf.:

montes ascensu,

Claud. III. Cons. Hon. 46.—

To reduce, change, etc.;

of cooking: nec viscera quisquam... potest vincere flammā,

Verg. G. 3, 560:

cochleas undis calefactas et prope victas,

Ser. Samm. Med. 319.—Of smelting ores:

metallorum primitiae nullis fornacibus victae,

Tac. H. 4, 53.—Of melting snow:

nive, quae zephyro victa tepente fluit,

Ov. F. 2, 220.—

Of digestion: pervigilio quidem praecipue vincuntur cibi,

Plin. 11, 53, 118, § 283.—

Trop.

In gen., to prevail, be superior; to convince, refute, constrain, overcome, etc.:

argumentis vincit,

Plaut. Am. 1, 1, 267:

naturam studio,

Caes. B. G. 6, 43:

vincit ipsa rerum publicarum natura saepe rationem,

Cic. Rep. 2, 33, 57; cf. id. ib. 3, 8, 13: si subitam et fortuitam orationem commentatio et cogitatio facile vincit;

hanc ipsam profecto assidua ac diligens scriptura superabit,

id. de Or. 1, 33, 150:

sapientis animus vincetur et expugnabitur?

id. Par. 4, 1, 27:

animum,

Plaut. Trin. 2, 2, 29:

non est consentaneum, qui invictum se a labore praestiterit, vinci a voluptate,

Cic. Off. 1, 20, 68:

labascit, victu'st, uno verbo, quam cito!

Ter. Eun. 1, 2, 98:

eludet, ubi te victum senserit,

id. ib. 1, 1, 10:

illius stultitiā victa ex urbe tu migres?

id. Hec. 4, 2, 13:

adulescentulus saepe eadem audiendo victus est,

id. Heaut. 1, 1, 62:

peccavi, fateor, vincor,

id. ib. 4, 1, 31:

victus patris precibus lacrimisque,

Liv. 23, 8, 4:

divūm pater victus tuis vocibus,

Hor. C. 4, 6, 21:

est qui vinci possit,

id. S. 1, 9, 55:

pietas Victa furore,

id. C. 3, 27, 36:

victus amore pudor,

Ov. Am. 3, 10, 29:

filia victa in lacrimas,

Tac. A. 1, 57:

victus animi respexit,

Verg. G. 4, 491:

triumphantes de lege victā et abrogatā,

Liv. 34, 3, 9.— With ut:

ergo negatum, vincor, ut credam miser,

am constrained, compelled, Hor. Epod. 17, 27.—

In partic.

To overmatch in some quality, to surpass, exceed, excel, = superare:

stellarum globi terrae magnitudinem facile vincebant,

Cic. Rep. 6, 16, 16:

opinionem vicit omnium, quae, etc.,

id. Ac. 2, 1, 1:

exspectationem omnium,

id. Verr. 2, 5, 5, § 11:

eam (noctem) edepol etiam multo haec (nox) vicit longitudine,

Plaut. Am. 1, 1, 125:

morum immanitate vastissimas vincit beluas,

Cic. Rep. 2, 26, 48:

quamlibet mulierculam Vincere mollitiā,

Hor. Epod. 11, 24:

odio qui posset vincere Regem,

id. S. 1, 7, 6:

scribere, quod Cassi opuscula vincat,

id. Ep. 1, 4, 3; cf.:

qualia (praecepta) vincunt Pythagoran,

id. S. 2, 4, 2.— Poet. with inf.: vir nulli victus vel ponere castra vel junxisse ratem, etc., excelled by none in pitching a camp, etc., Sil. 5, 552; 6, 141.—

To prove triumphantly, show or demonstrate conclusively.

With obj.-clause:

quid nunc? vincon' argumentis te non esse Sosiam?

Plaut. Am. 1, 1, 277:

profecto ita esse, et praedico, vero vincam,

id. Most. 1, 2, 12:

vince deinde, bonum virum fuisse Oppianicum,

Cic. Clu. 44, 124: dicendo vincere non postulo, Matius ap. Cic. Fam. 11, 28, 4:

vincet enim stultos ratio insanire nepotes,

Hor. S. 2, 3, 225.—

With ut:

nec vincet ratio hoc, tantundem ut peccet idemque Qui, etc.,

Hor. S. 1, 3, 115.—

Absol.:

si doceo non ab Avito, vinco ab Oppianico,

Cic. Clu. 23, 64.—

With respect to something disputed, to prevail, gain one's point, carry the day. So only in the expressions,

Vicimus:

cui si esse in urbe tuto licebit, vicimus,

Cic. Att. 14, 20, 3:

rumpantur iniqui. Vicimus: assiduas non tulit illa preces,

Prop. 1, 8, 28: vicimus exclamat;

mecum mea vota feruntur,

Ov. M. 6, 513:

vicimus et meus est,

id. ib. 4, 356.—

Vincite, viceris, vincerent, have it your own way, just as you like, carry your point, an expression of reluctant assent:

vincite, si ita vultis,

Caes. B. G. 5, 30; Ov. M. 8, 509:

vincerent ac sibi haberent, dummodo scirent,

Suet. Caes. 1 fin.:

viceris,

Ter. And. 5, 3, 21.—

To treat worthily, set forth with dignity ( poet.):

nec sum animi dubius, verbis ea vincere magnum Quam sit,

Verg. G. 3, 289; cf.:

vincere verbis,

Lucr. 5, 733.

vīs, vis, f., plur. vīres, ĭum (class. only in nom., acc. and abl. sing. and in plur.; gen. sing. very rare; Tac. Or. 26; Dig. 4, 2, 1; Paul. Sent. 5, 30; dat. sing. vi, Auct. B. Afr. 69, 2; C. I. L. 5, 837; collat. form of the nom. and acc. plur. vis, Lucr. 3, 265; 2, 586; Sall. ap. Prisc. p. 707, or H. 3, 62 Dietsch; Messala ap. Macr. S. 1, 9, 14) [Gr. is, Wis, sinew, force; iphi, with might], strength, physical or mental; force, vigor, power, energy, virtue (cf. robur).

Lit.

In gen.

Sing.:

celeritas et vis equorum,

Cic. Div. 1, 70, 144:

magna vis eorum (urorum) et magna velocitas,

Caes. B. G. 6, 28:

contra vim atque impetum fluminis,

id. ib. 4, 17:

tempestatis,

id. B. C. 2, 14:

venti,

Lucr. 1, 271:

solis,

id. 4, 326 (301):

horrida teli,

id. 3, 170:

acris vini,

id. 3, 476:

ferri aerisque,

id. 5, 1286:

veneni,

Cic. Cael. 24, 58 et saep.—

Plur. (most freq. of physical strength):

non viribus aut velocitatibus aut celeritate corporum res magnae geruntur,

Cic. Sen. 6, 17:

nec nunc vires desidero adulescentis, non plus quam adulescens tauri aut elephanti desiderabam,

id. ib. 9, 27:

hoc ali vires nervosque confirmari putant,

Caes. B. G. 6, 21:

me jam sanguis viresque deficiunt,

id. ib. 7, 50 fin.:

perpauci viribus confisi transnatare contenderunt,

id. ib. 1, 53:

nostri integris viribus fortiter repugnare,

id. ib. 3, 4:

lacertis et viribus pugnare,

Cic. Fam. 4, 7, 2:

omnibus viribus atque opibus repugnare,

id. Tusc. 3, 11, 25:

non animi solum vigore sed etiam corporis viribus excellens,

Liv. 9, 16, 12:

validis viribus hastam contorquere,

Verg. A. 2, 50:

quicquid agas, decet agere pro viribus,

with all your might, Cic. Sen. 9, 27; so,

supra vires,

Hor. Ep. 1, 18, 22:

et neglecta solent incendia sumere vires,

id. ib. 1, 18, 85:

seu virium vi seu exercitatione multā cibi vinique capacissimus,

Liv. 9, 16, 13; cf.:

in proelii concursu abit res a Consilio ad vires vimque pugnantium,

Nep. Thras. 1, 4 dub. (Siebel. vires usumque).— Poet., with inf.:

nec mihi sunt vires inimicos pellere tectis,

Ov. H. 1, 109.—

In partic.

Energy, virtue, potency (of herbs, drugs, etc.):

in radices vires oleae abibunt,

Cato, R. R. 61, 1:

vires habet herba?

Ov. M. 13, 942:

egregius fons Viribus occultis adjuvat,

Juv. 12, 42. —

Vis, personified, the same as Juno, Aus. Idyll. de Deis; cf. Verg. A. 7, 432 Serv. —

Hostile strength, force, violence, = bia: EA POENA, QVAE EST DE VI, S. C. ap. Cic. Q. Fr. 2, 3, 5:

cum vi vis illata defenditur,

Cic. Mil. 4, 9; cf.:

celeri rumore dilato Dioni vim allatam,

Nep. Dion, 10, 1:

ne vim facias ullam in illam,

Ter. Eun. 4, 7, 37:

sine vi facere,

id. ib. 4, 7, 20:

vim afferre alicui,

Cic. Caecin. 21, 61; id. Verr. 2, 1, 24, § 62; 2, 4, 66, § 148:

adhibere,

id. Off. 3, 30, 110; id. Cat. 1, 8, 19:

praesidio tam valido et armato vim adferre,

Liv. 9, 16, 4:

iter per vim tentare,

by force, forcibly, Caes. B. G. 1, 14; so,

per vim,

id. B. C. 2, 13; Cic. Att. 7, 9, 4:

ne id quidem satis est, nisi docet, ita se possedisse nec vi nec clam nec precario possederit,

id. Caecin. 32, 92; so the jurid. formula in Lex Thoria ap. Grut. 202, 18; Dig. 41, 1, 22; Ter. Eun. 2, 3, 28:

vis haec quidem hercle est, et trahi et trudi simul,

Plaut. Capt. 3, 5, 92; Ter. Ad. 5, 8, 20:

naves totae factae ex robore ad quamvis vim et contumeliam perferendam (shortly afterwards: tantas tempestates Oceani tantosque impetus ventorum sustineri),

violence, shock, Caes. B. G. 3, 13:

caeli,

a storm, tempest, Plin. 18, 28, 69, § 278.—To avoid the gen. form (v. supra):

de vi condemnati sunt,

Cic. Phil. 2, 2, 4: de vi reus; id. Sest. 35, 75; id. Vatin. 17, 41:

ei qui de vi itemque ei qui majestatis damnatus sit,

id. Phil. 1, 9, 23; cf. id. ib. 1, 9, 21 sq. Halm ad loc.; Tac. A. 4, 13.—

In mal. part., force, violence: pudicitiam cum eriperet militi tribunus militaris... interfectus ab eo est, cui vim adferebat, Cic. Mil. 4, 9:

matribus familias vim attulisse,

id. Verr. 2, 1, 24, § 62:

vis allata sorori,

Ov. A. A. 1, 679:

victa nitore dei vim passa est,

id. M. 4, 233:

vim passa est Phoebe,

id. A. A. 1, 679.—

Transf., concr.

Quantity, number, abundance (cf.: copia, multitudo); with gen.:

quasi retruderet hominum me vis invitum,

Plaut. Ep. 2, 2, 66:

innumerabilis servorum,

Cic. Har. Resp. 11, 22:

in pompā cum magna vis auri argentique ferretur,

Cic. Tusc. 5, 32, 91:

vis magna pulveris,

Caes. B. C. 2, 26:

vis maxima ranunculorum,

Cic. Fam. 7, 18, 3:

argenti,

id. Prov. Cons. 2, 4:

vim lacrimarum profudi,

id. Rep. 6, 14, 14:

odora canum vis,

Verg. A. 4, 132; cf. absol.:

et nescio quomodo is, qui auctoritatem minimam habet, maximam vim, populus cum illis facit,

Cic. Fin. 2, 14, 44.—

Vires, military forces, troops:

praeesse exercitui, ut praeter auctoritatem vires quoque ad coërcendum haberet,

Caes. B. C. 3, 57:

satis virium ad certamen,

Liv. 3, 60, 4:

undique contractis viribus signa cum Papirio conferre,

id. 9, 13, 12:

robur omne virium ejus regni,

the flower, id. 33, 4, 4:

concitet et vires Graecia magna suas,

Ov. H. 15 (16), 340.—

Vires, the virile forces or organs, Arn. 5, 158; 5, 163; Inscr. Orell. 2322; 2332:

veluti castratis viribus,

Plin. 11, 18, 19, § 60; cf.:

vis (= vires) multas possidere in se,

Lucr. 2, 586.—Rarely sing.:

vis genitalis,

Tac. A. 6, 18.—

Trop.

Mental strength, power, force, vigor:

vis illa divina et virtus oratoris,

Cic. de Or. 2, 27, 120:

vis ac facultas oratoris,

id. ib. 1, 31, 142:

suavitatem Isocrates... sonitum Aeschines, vim Demosthenes habuit,

id. ib. 3, 7, 28:

summa ingenii,

id. Phil. 5, 18, 49:

magna vis est conscientiae in utramque partem,

id. Mil. 23, 61:

magna vis est in fortunā in utramque partem,

id. Off. 2, 6, 19:

patriae,

id. de Or. 1, 44, 196:

quod ostentum habuit hanc vim, ut, etc.,

power, effect, id. Div. 1, 33, 73:

qui indignitate suā vim ac jus magistratui quem gerebat dempsisset,

Liv. 26, 12, 8:

hujus conventionis,

Dig. 43, 25, 12.— Plur. (post-Aug.):

eloquentiae,

Quint. 5, 1, 2:

facilitatis,

id. 12, 9, 20:

ingenii,

id. 1, 2, 23; 12, 1, 32:

orationis,

id. 8, 3, 87.—

Transf., of abstr. things, force, notion, meaning, sense, import, nature, essence (cf. significatio):

id, in quo est omnis vis amicitiae,

Cic. Lael. 4, 15:

eloquentiae vis et natura,

id. Or. 31, 112:

vis honesti (with natura),

id. Off. 1, 6, 18; cf. id. Fin. 1, 16, 50:

virtutis,

id. Fam. 9, 16, 5:

quae est alia vis legis?

id. Dom. 20, 53:

vis, natura, genera verborum et simplicium et copulatorum,

i.e. the sense, signification, id. Or. 32, 115:

vis verbi,

id. Inv. 1, 13, 17; id. Balb. 8, 21:

quae vis insit in his paucis verbis, si attendes, si attendes, intelleges,

id. Fam. 6, 2, 3:

quae vis subjecta sit vocibus,

id. Fin. 2, 2, 6:

nominis,

id. Top. 8, 35: metônumia, cujus vis est, pro eo, quod dicitur, causam, propter quam dicitur, ponere, Quint. 8, 6, 23.