Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

chartae+n+f

  • 41 tenuitas

    tĕnŭĭtas, ātis. f. [tenuis], thinness, slenderness, fineness, smallness, tenuity (class.).
    I.
    Lit.:

    casurusne in conspectum videatur animus, an tanta sit ejus tenuitas, ut fugiat aciem,

    Cic. Tusc. 1, 22, 50:

    valetudo modo bona sit, tenuitas ipsa delectat,

    slimness, id. Brut. 16, 64:

    crurum,

    Phaedr. 1, 12, 6: aëris, rarity (with siccitas), Sen. Q. N. 2, 10, 1:

    lini,

    Plin. 19, 1, 2, § 9:

    chartae,

    id. 13, 12, 24, § 79:

    capillamenti,

    id. 11, 37, 65, § 171:

    liniam duxit summae tenuitatis per tabulam,

    id. 35, 10, 36, § 81:

    caudae,

    id. 8, 33, 51, § 121:

    cribri,

    id. 18, 11, 27, § 105:

    aquae,

    thinness, clearness, purity, id. 31, 3, 23, § 38; cf.

    sanguinis,

    id. 11, 39, 92, § 226 et saep.—
    B.
    Transf. (acc. to tenuis, I. B.), smallness, insignificance, poverty, indigence, scarcity:

    Magii,

    Cic. de Or. 2, 66, 265:

    alicujus,

    Cic. Fil. Fam. 16, 21, 4; Caes. B. G. 7, 17:

    aerarii,

    Cic. Off. 2, 21, 74:

    earum rerum, quas terra procreet, vel ubertatem vel tenuitatem,

    id. Div. 2, 13, 30.—
    II.
    Trop., fineness, acuteness, minuteness in language:

    limata tenuitas et rerum et verborum,

    Cic. Fin. 3, 12, 40; id. Opt. Gen. Or. 3, 9:

    (dialectica) sectas ad tenuitatem suam vires ipsā subtilitate consumet,

    Quint. 12, 2, 13; 12, 10, 35; 10, 2, 23:

    discriminum ac differentiarum tenuitates,

    fine shades, Gell. 1, 3, 29.

    Lewis & Short latin dictionary > tenuitas

  • 42 uro

    ūro, ussi, ustum, 3, v. a. [for uso from root us; cf. Gr. euô, to singe; auô, to kindle], to burn (class.).
    I.
    Lit.
    1.
    In gen.:

    (sacer ignis) urit corpore serpens Quamcumque arripuit partem,

    Lucr. 6, 660:

    urere ne possit calor amplius aridus artus,

    id. 4, 871:

    calidum hoc est: etsi procul abest, urit male,

    Plaut. Most. 3, 1, 81:

    urit odoratam nocturna in lumina cedrum,

    Verg. A. 7, 13:

    homines in usum nocturni luminis,

    Tac. A. 15, 44:

    picem et ceras alimentaque cetera flammae,

    Ov. M. 14, 533.—
    2.
    In partic.
    a.
    To burn up, destroy by fire, consume (syn. cremo):

    hominem mortuum, inquit lex in XII., in urbe ne sepelito neve urito,

    Cic. Leg. 2, 23, 58 Mos.; so XII. Tab. ib. 2, 24, 60:

    flamma cum corpora fulva leonum soleat torrere atque urere,

    Lucr. 5, 898 (902): in corpore si quid ejusmodi est, quod reliquo corpori noceat, id uri secarique patimur, Cic. Phil. 8, 5, 15:

    agros,

    Liv. 26, 21, 15:

    urbes hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    superbas Carthaginis arces,

    Hor. Epod. 7, 6:

    Achaïcus Ignis Iliacas domos,

    id. C. 1, 15, 35; cf.:

    usto ab Ilio,

    id. Epod. 10, 13:

    ustis navibus,

    id. ib. 9, 8:

    neglectis urenda filix innascitur agris,

    id. S. 1, 3, 37:

    cum frondibus uritur arbos,

    Ov. M. 2, 212 et saep.:

    acanthi radices ustis laxatisque mire prosunt,

    burned, scorched, Plin. 22, 22, 34, § 76:

    a sole usti,

    id. 23, 4, 42, § 85:

    ecce sexus infirmus se uri perpetitur,

    Lact. 5, 13, 14:

    urbis hostium,

    Tac. H. 2, 12:

    praedas,

    id. A. 4, 48:

    regionem,

    Curt. 4, 9, 8; 4, 14, 2.—
    b.
    Of encaustic painting, to burn in (very rare):

    picta coloribus ustis puppis,

    Ov. F. 4, 275:

    tabulam coloribus,

    id. ib. 3, 831.—
    B.
    Transf.
    1.
    To burn, i. e. to scorch, parch, dry up; to sting or pain acutely (syn. torreo):

    videmus ceteras partes incultas (terrarum), quod aut frigore rigeant aut urantur calore,

    Cic. Tusc. 1, 28, 69:

    cum Sol gravis ureret arva,

    Ov. M. 6, 339:

    terras (Sol),

    id. ib. 4, 194:

    campum (seges),

    Verg. G. 1, 77 sq.:

    solum (cicer),

    Plin. 18, 12, 32, § 124:

    vineas (fimum suillum),

    id. 17, 27, 46, § 258:

    urentes harenae,

    Hor. C. 3, 4, 31;

    v. Orell. ad h. l.: sitis usserat herbas,

    Ov. F. 4, 299:

    sitis arida guttur Urit,

    id. M. 11, 130:

    fauces urit sitis,

    Hor. S. 1, 2, 114:

    nec febribus uror anhelis,

    Ov. P. 1, 10, 5:

    pestilentia urens simul urbem atque agros,

    Liv. 10, 47, 6:

    dysenteria si urat,

    Plin. 28, 9, 33, § 128: calx urit, discutit, extrahit, burns, heats (when taken as a medicine), id. 36, 24, 57, § 180:

    uri, vinciri, ferroque necari,

    Sen. Ep. 37, 1:

    hae sunt, quarum Delicias et panniculus bombycinus urit,

    oppresses, Juv. 6, 260.—
    2.
    To rub sore; to gall, fret, chafe, corrode:

    calceus... si pede minor, uret,

    Hor. Ep. 1, 10, 43:

    si te gravis uret sarcina chartae,

    id. ib. 1, 13, 6:

    teneros urit lorica lacertos,

    Prop. 4 (5), 3, 23:

    uri virgis,

    Hor. S. 2, 7, 58:

    loris non ureris,

    id. Ep. 1, 16, 47:

    antiqua terebra urit eam partem quam perforat: Gallica excavat nec urit,

    Col. Arb. 8, 3:

    ut prensos urant juga prima juvencos,

    Ov. R. Am. 235. —
    3.
    To pinch with cold; to nip, blast, wither:

    pernoctant venatores in nive, in montibus uri se patiuntur,

    Cic. Tusc. 2, 17, 40:

    Scythae continuis frigoribus uruntur,

    Just. 2, 2, 9:

    iis, quae frigus usserit, sunt remedio,

    Plin. 22, 25, 57, § 119; Ov. Tr. 3, 2, 8; id. F. 1, 680:

    urebant montana nives,

    Luc. 4, 52; Val. Fl. 2, 287.—
    II.
    Trop., to burn, inflame, consume with passion; in pass., to burn, glow, be heated, be inflamed, be enamored; of love or lust:

    me tamen urit amor,

    Verg. E. 2, 68:

    Daphnis me malus urit,

    id. ib. 8, 83:

    vires urit videndo Femina,

    id. G. 3, 215:

    urit me Glycerae nitor, Urit grata protervitas,

    Hor. C. 1, 19, 5 sq. — Pass.:

    uritur infelix Dido,

    Verg. A. 4, 68: Hor. Epod. 14, 13; Ov. M. 1, 496; 3, 464; 7, 22;

    13, 763 al.: meum jecur urere bilis,

    Hor. S. 1, 9, 66:

    ira communiter urit utrumque,

    id. Ep. 1, 2, 13.— Pass.:

    uror, seu, etc.,

    Hor. C. 1, 13, 9.—Of envy:

    urit fulgore suo,

    Hor. Ep. 2, 1, 13.—
    B.
    Transf.
    1.
    To vex, annoy:

    uro hominem,

    I gall the fellow, Ter. Eun. 2, 2, 42; cf. pass.:

    id nunc his cerebrum uritur, Me esse hos trecentos Philippos facturum lucri,

    Plaut. Poen. 3, 5, 25. —
    2.
    In gen., to disturb, harass, annoy, oppress:

    eos bellum Romanum urebat,

    Liv. 10, 17, 1; cf. pass.:

    quo (bello) Italia urebatur,

    id. 27, 39, 9:

    labor aliquem urens,

    id. 36, 23, 5:

    captos legibus ure tuis,

    Ov. Am. 1, 8, 70:

    populum gravis urebat infesto mari annona,

    Vell. 2, 77, 1:

    urebat nobilem populum ablatum mare,

    Flor. 2, 6, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > uro

  • 43 vinclum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinclum

  • 44 vinculum

    vincŭlum, or (also in class. prose), contr., vinclum, i, n. [id.], that with which any thing is bound, a band, bond, rope, cord, fetter, tie (cf.: catena, manica, compes).
    I.
    Lit.:

    corpora constricta vinculis,

    Cic. de Or. 1, 52, 226:

    nodos et vincula rupit,

    Verg. A. 5, 510:

    hic fessas non vincula naves Ulla tenent,

    id. ib. 1, 168:

    Chio solvite vincla cado,

    Tib. 2, 1, 28:

    tunicarum vincla relaxat,

    Ov. F. 2, 321:

    quamvis Charta sit a vinclis non labefacta suis,

    i. e. the seal, id. P. 3, 7, 6:

    chartae sua vincula dempsi,

    id. Tr. 4, 7, 7:

    epistolae laxare,

    Nep. Paus. 4, 1:

    pennarum vincula,

    Ov. M. 8, 226:

    et Tyrrhena pedum circumdat vincula plantis,

    Verg. A. 8, 458;

    so of sandals,

    Tib. 1, 5, 66; Ov. F. 1, 410; 2, 324; 3, 823.—
    2.
    Esp. in the plur., of the fetters of prisoners, and hence sometimes to be rendered prison; and vincula publica, the state-prison:

    mitto vincla, mitto carcerem, mitto verbera, mitto secures,

    Cic. Verr. 2, 3, 24, § 59:

    aliquem aeternis tenebris vinculisque mandare,

    id. Cat. 4, 5, 10:

    de convivio in vincla atque in tenebras abripi,

    id. Verr. 2, 4, 10, § 24: in vincula conjectus, Caes. B. G, 3, 9;

    4, 27: in vincula duci,

    Liv. 3, 13, 4; 3, 49, 2; 3, 56, 4; 3, 57, 5; 5, 9, 4; 9, 34, 24; 38, 56, 9; Vell. 2, 7, 2 al.:

    in vinculis et catenis,

    Liv. 6, 16, 2;

    ex vinculis causam dicere,

    i. e. to plead in chains, Caes. B. G. 1, 4:

    publica,

    Nep. Milt. 7, 6; id. Paus. 2, 2; id. Cim. 1, 1; Paul. Sent. 5, 17, 3; 5, 26, 1.—
    II.
    Trop., a bond, fetter, tie, band:

    qui ex corporum vinculis tamquam e carcere evolaverunt,

    Cic. Rep. 6, 14, 14:

    vinculum ad astringendam fidem,

    id. Off. 3, 31, 111; cf.:

    victum ingens vinculum fidei,

    Liv. 8, 28, 8:

    vincula revellit non modo judiciorum, sed etiam utilitatis vitaeque communis,

    Cic. Caecin. 25, 70:

    vinculum ingens immodicae cupiditatis injectum est,

    Liv. 10, 13, 14: quae (beneficium et gratia) sunt vincula concordiae, Cic. Fin. 2, 35, 117:

    vinculis et propinquitatis et affinitatis conjunctus,

    id. Planc. 11, 27:

    vincla summae conjunctionis,

    id. Att. 6, 2, 1:

    accedit maximum vinculum, quod ita rem publicam geris, ut, etc.,

    id. Fam. 15, 11, 2:

    quod vinclum, quaeso, deest nostrae conjunctioni,

    id. ib. 5, 15, 2:

    ne cui me vinclo vellem jugali,

    Verg. A. 4, 16; cf. Ov. M. 9, 549:

    excusare laborem et mercenaria vincla,

    Hor. Ep. 1, 7, 67.

    Lewis & Short latin dictionary > vinculum

См. также в других словарях:

  • CHARTAe per perticas pendentes — propter grandinem, avertendam (scil. superstitio, quae prohibitur in Capitulis caroli M. A. C. 789. c. 18 …   Hofmann J. Lexicon universale

  • chartae — char·ta || tʃɑːtÉ™ n. written contract or document, pact; constitution …   English contemporary dictionary

  • chartae libertatum — The charters of liberties, the Magna Charts and the Charts de Forests. See 4 Bl Comm 423 …   Ballentine's law dictionary

  • FOSILEM (per) Chartae inhaerentem investitura — per FOSILEM Chartae inhaerentem investitura vide suo loco. Est autem Fosilis idem cum Ina qnod vide …   Hofmann J. Lexicon universale

  • secundum formam chartae — /sakandam formam kartiy/ According to the form of the charter (deed) …   Black's law dictionary

  • warrantia chartae — /wohraensh(iy)a kartiy/ In old English practice, warranty of charter. A writ which lay for one who, being enfeoffed of lands or tenements, with a clause of warranty, was afterwards impleaded in an assize or other action in which he could not… …   Black's law dictionary

  • Articuli Magnae Chartae — The preliminary forty nine articles forming the basis for the Magna Charta …   Ballentine's law dictionary

  • de warrantia chartae — A writ of warranty of charter …   Ballentine's law dictionary

  • In cujus rei testimonium huic chartae (vel scripto) nostra sigilla apposuimus — In witness whereof we have set our seals to this charter (or writing) …   Ballentine's law dictionary

  • secundum formam chartae — According to the form of the deed or charter …   Ballentine's law dictionary

  • warrantia chartae — A writ for the enforcement of a warranty contained in a deed …   Ballentine's law dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»