-
1 być podstawą
• underlie -
2 podstawa
-wy, -wy; loc sg - wie; fbasis; GEOM basepodstawy pl — the basics pl
* * *f.1. ( fundament) base, basis, foundation; (wieży, pomnika) foundation, base; podstawa czaszki anat. the base of the skull; podstawa erozji geol. base level; postawa chmur meteor. cloud base.2. ( główne założenie) principle, basis, foundation; ( naukowa) framework; (ekonomiczna, cywilizacji) foundations; (materialne, egzystencji, rozwoju) basis; ( działania) reasons; (wykształcenia, wiedzy) basics, rudiments, essentials, elements; (systemu politycznego, filozoficznego) keystone; ( teorii) fundament; podstawa prawna legal basis; podstawy utrzymania source of income; co leży u podstaw twojego rozumowania? what's the basis for your reasoning?; analiza opiera się na mocnej podstawie the analysis is well founded; na jakiej podstawie twierdzisz, że... what makes you claim that..., on what ground do you assert that...; mieć podstawy, by coś zrobić be justified in doing sth; nie bez podstaw not without reason; podstawa bytu bread and butter; podstawa pożywienia staple diet; podstawa programowa core curriculum; mam podstawy do podejrzeń I have good reasons to be suspicious; bez podstaw unreasonably; bez żadnych podstaw groundlessly, without a leg to stand on; być pozbawionym podstaw lack substance, be unfounded; leżeć u podstaw underlie; nie ma żadnych podstaw przypuszczać... there's no reason to suppose...; znajomość podstaw grounding; u podstaw fundamentally (np. wadliwy, błędny); solidna podstawa firm footing; solid basis l. foundation; na podstawie czegoś on the basis l. ground of sth; by virtue of sth; based on sth; mający dobre podstawy well-grounded, well-founded.3. gram. podstawa słowotwórcza base (form).4. mat. radix; (trójkąta, ostrosłupa, walca) base; podstawa potęgi the base number.5. techn. footing, rest, bedplate.6. podstawa dowodzenia log. premise.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > podstawa
-
3 underlie
być podstawąleżeć podstanowić fundament czegośtkwićzalegać pod czymśznajdować się pod czymś -
4 tworzyć
I. vt\tworzyć dobraną parę ein gutes Gespann sein\tworzyć zwartą kolumnę eine geschlossene Kolumne bilden5) ( być podstawą)\tworzyć przyjemną atmosferę eine angenehme Atmosphäre schaffenII. vr2) ( organizować się) parlament: sich +akk konstituieren, oddziały: sich +akk bilden -
5 noga
4) być jedną nogą w grobie mit einem Bein im Grab stehentrzymać się czegoś rękami i \nogami sich +akk mit Händen und Füßen an etw +dat festhaltennie móc ruszyć ręką ani nogą völlig erschöpft seindo góry \nogami auf dem Kopfbyć na ostatnich \nogach am Ende seiner Kräfte seinbrać nogi za pas die Beine in die Hand nehmen ( fam)być [cały dzień] na \nogach [den ganzen Tag] auf den Beinen seinpadać z nóg sich +akk nicht mehr auf den Beinen halten könnenpostawić kogoś/coś na nogi jdm/etw wieder auf die Beine helfen\noga się komuś powinęła jd erlitt einen Misserfolgprzewrócić wszystko do góry \nogami alles auf den Kopf stellenskoczyć na równe nogi plötzlich aufspringenstać na własnych \nogach auf eigenen Beinen stehenledwo [ lub z trudem] trzymać się na \nogach sich +akk nicht [ lub kaum] mehr auf den Beinen halten könnencoś zwala kogoś z nóg etw streckt jdn zu Boden, etw wirft jdn auf die Bretterdo nogi! bei Fuß!w nogi! [bloß] weg hier! ( fam) -
6 Fuß
gut zu \Fuß sein być dobrym piechuremsich jdm zu Füßen werfen rzucić się komuś do stóp [o nóg]zu \Fuß na piechotę, pieszobei \Fuß! do nogi!am \Fuß des Berges u podnóża [o stóp] górysich auf freiem \Fuß befinden być wolnymauf großem \Fuß leben żyć wystawnie [o na wysokiej stopie]mit jdm auf gutem \Fuß stehen być z kimś na dobrej stopieirgendwo \Fuß fassen zapuścić gdzieś korzenie ( przen)einer S. auf dem \Fuße folgen śledzić coś skrupulatnieetw mit Füßen treten podeptać coś ( przen) -
7 plan
m (G planu) 1. (program działania) plan, scheme; (rozkład zajęć) schedule; (godzinowy) timetable- plan działania/kampanii a plan of action/of campaign- plan dyżurów a duty roster- plan lekcji Szkol. a (school) timetable- plan zajęć Uniw. a timetable, a class schedule- plan ucieczki an escape plan- plan wycieczki an itinerary, a travel plan- plan wydawniczy a planned publishing list, planned publications- narodowy plan gospodarczy a national economic plan- plan krótkoterminowy/długoterminowy a short-term/a long-term plan- plan pięcioletni a five-year plan- plan sześciopunktowy a six-point plan- sporządzić plan to draw up a. work out a plan- trzymać się planu to keep to a. stick to a plan- wszystko odbyło się zgodnie z planem everything went according to plan a. as planned- zatwierdzić/wykonać plan to approve/carry out a. implement a plan2. zw. pl (zamiar) plan- zmiana planów a change of plans- zmienić plany to change one’s plans- jakie masz plany na ten weekend? what are your plans for the weekend?- mieć plany co do swoich dzieci/co do przyszłości dzieci to have plans for one’s children/for one’s children’s future- mam co do Anny poważne plany, chciałbym się z nią ożenić I’m serious about Anna, I’d like to marry her- snuć plany to devise a. make plans- robić plany na przyszłość to plan ahead, to make plans for the future- zwierzyć się komuś ze swych planów to let sb in on one’s plans- mieć coś w planie to be planning sth- mieć w planie wyjazd za granicę to be planning to go abroad- w planie jest budowa nowej autostrady there are plans to build a new highway- plan się udał a. powiódł the plan worked- plan się nie udał a. nie powiódł the plan fell through a. didn’t work a. failed- pokrzyżować komuś plany to cross a. foil a. thwart sb’s plans- zniweczyć czyjeś plany to ruin sb’s plans- wprowadzić plan w życie to put a plan into operation a. to work3. (konspekt) plan- plan wypracowania/opowiadania an essay/a story outline- plan lekcji a lesson plan4. (miasta, marszruty) plan, map; (pomieszczeń, ogrodu) layout- plan pokoju the layout of a room- plan rozmieszczenia gości przy stole a seating plan5. Archit., Budow. (projekt) plan, design; (światłokopia) blueprint- plan parteru/piętra a ground/a floor plan- narysować plan pawilonu/maszyny to draw up a plan of a pavilion/a machine6. Archit. (podstawa) plan- budowla na planie krzyża/koła a building on a cruciform/circular plan7. Szt., Kino, Teatr pierwszy/drugi plan the foreground/the background także przen.- na pierwszym/drugim planie in the foreground/background- być na pierwszym planie przen. to be of prime importance- w naszym domu muzyka była zawsze na pierwszym planie in our home music was always the first a. top priority- wysunąć się na pierwszy plan, znaleźć się na pierwszym planie przen. to come to the fore8. Kino (miejsce kręcenia filmu) (film) set; (plener) location- plan ogólny a long shot- na planie on set- na planie „Batmana” on the set of ‘Batman’- wyjść na plan/zejść z planu to go on/walk off set9 przen. level, plane- akcja powieści rozgrywa się w dwóch planach czasowych the action of the novel takes place on two different time planes- plan realistyczny/symboliczny a realistic/a symbolic level a. plane□ plan awaryjny contingency plan- plan ewakuacyjny emergency evacuation plan- plan generalny master plan- plan kasowy Fin. fiscal a. financial plan- plan operacyjny a. strategiczny operational a. strategic plan, plan of operations- plan perspektywiczny long-term plan- plan regulacyjny Archit. regulating plan- plan sytuacyjny Archit. site plan- plan zagospodarowania przestrzennego Archit. development plan* * *-nu, -ny; loc sg - nie; m( zamiar) plan; ( urlopów) schedule; ( działania) scheme; (wypracowania, wykładu) outline; ( mapa) street map; FILM set; ( plener) locationpokrzyżować ( perf) czyjeś plany — to thwart sb's plans
plan zajęć — ( godzinowy) timetable; ( tematyczny) syllabus
według planu lub zgodnie z planem — according to plan
* * *mi1. (= zamiar) intention; ( działania) scheme; pokrzyżować czyjeś plany upset the l. sb's applecart, thwart sb's plans; mieć w planie plan; według planu l. zgodnie z planem according to the plan, as planned.2. (= rozkład zajęć, czynności) schedule, timetable; plan podróży itinerary; plan działania action plan; plan inwestycyjny investment plan; plan perspektywiczny long-term plan.3. (= zarys) blueprint, design; (wypracowania, wykładu) outline.4. (= rysunek) plan, map; plan miasta street map; na planie prostokąta of rectangular plan; plan badań naukowych research project; plan sytuacyjny l. działki site plan.5. film, telew. (= odległość od kamery, oka widza) ground; drugi plan background; pierwszy plan foreground; być na pierwszym planie be in the foreground l. forefront; wysuwać się na pierwszy plan come to the fore; zejść na drugi l. dalszy plan recede l. fade into the background l. distance.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > plan
-
8 stan
сущ.• государство• должность• заказ• клаузула• место• местоположение• объединение• орден• ордер• осанка• отношение• поза• позиция• положение• порядок• последовательность• пост• предписание• приказ• приказание• распоряжение• состояние• стан• станция• статус• страна• условие• форма• штат* * *1) (jednostka administracyjna) штат (административная единица)2) stan (państwo) государство3) stan (poziom) уровень4) stan (samopoczucie) вид5) stan (skład) состав6) stan (społeczny) сословие7) stan (sytuacja) состояние8) stan (wyjątkowy) положение (чрезвычайное)9) stan (zapas) наличиеtechn. ciągarka техн. стан (волочильный)techn. podstawa, postument, warsztat техн. стан (опора)techn. walcarka техн. стан (прокатный)techn. krosno, warsztat tracki техн. стан (ткацкий)oddziały, zastępy стан (войско)obóz стан (лагерь)muz. pięciolinia муз. стан (нотный)* * *♂, Р. \stanu 1. состояние ň; положение ň;\stan psychiczny психическое состояние; \stan kasy кассовая наличность; \stan pogłowia поголовье; \stan rzeczy положение вещей; \stan zdrowia состояние здоровья; \stan cywilny семейное положение; \stan podgorączkowy мед. субфебрильное состояние;
2. уровень;\stan produkcji уровень производства; \stan wody уровень воды;
3. состав;\stan osobowy личный состав; \stan faktyczny а) действительное положение;
б) наличный состав;4. (kibić) стан, талия ž; 5. штат (единица административного деления); 6. физ. состояние ň;\stan
ciekły (płynny) жидкое состояние; \stan lotny (gazowy) газообразное состояние; \stan stały твёрдое состояние; \stan nieważkości состояние невесомости;7. ист. сословие ň;\stan chłopski (włościański) крестьянское сословие; \stan szlachecki дворянское сословие; ● \stan poważny (odmienny, błogosławiony) интересное положение, беременность; mąż \stanu государственный деятель; racja \stanu интересы государства; zamach \stanu государственный переворот;
być w \stanie coś zrobić быть в состоянии что-л. сделать, быть способным что-л. сделать;w \stanie spoczynku в отставке
* * *м, P stanu1) состоя́ние n; положе́ние nstan psychiczny — психи́ческое состоя́ние
stan kasy — ка́ссовая нали́чность
stan pogłowia — поголо́вье
stan rzeczy — положе́ние веще́й
stan zdrowia — состоя́ние здоро́вья
stan cywilny — семе́йное положе́ние
stan podgorączkowy — мед. субфебри́льное состоя́ние
2) у́ровеньstan produkcji — у́ровень произво́дства
stan wody — у́ровень воды́
3) соста́вstan osobowy — ли́чный соста́в
stan faktyczny — 1) действи́тельное положе́ние; 2) нали́чный соста́в
4) ( kibić) стан, та́лия ż6) физ. состоя́ние nstan ciekły (płynny) — жи́дкое состоя́ние
stan lotny (gazowy) — газообра́зное состоя́ние
stan stały — твёрдое состоя́ние
stan nieważkości — состоя́ние невесо́мости
7) ист. сосло́вие nstan chłopski (włościański) — крестья́нское сосло́вие
stan szlachecki — дворя́нское сосло́вие
•- stan odmienny
- stan błogosławiony
- mąż stanu - być w stanie coś zrobić
- w stanie spoczynku -
9 od
, ode praep. 1. (z miejsca, z kierunku) from- od zachodu/południa from the west/south- wiatr od morza the wind from the sea- wieje od drzwi there’s a draught from the door- od jeziora dochodził rechot żab the croaking of frogs could be heard from the lake- od schroniska idziemy żółtym szlakiem from the hostel we take the yellow trail- właśnie wracałam od dentysty I was just on my way back from the dentist- goście wstali od stołu the guests got up from the table- odległość od drzwi do okna the distance from the door to the window a. between the door and the window- chodzić od wsi do wsi/od sklepu do sklepu to go from village to village/from shop to shop2. (określające położenie) from- sto metrów od ratusza a hundred metres from the town hall- od wewnątrz/zewnątrz from the inside/outside- druga półka od dołu/góry the second shelf from the bottom/top, the second shelf up/down- piąty wagon od końca the fifth carriage from the end- okna od ulicy/podwórza the front/back windows- na południe od Krakowa (to the) south of Cracow3. (wskazujące na oddzielenie) from- oddzielić coś od czegoś to separate sth from sth- nie mógł oderwać się od książki he couldn’t tear himself away from the book- odejmij pięć od trzynastu subtract five from thirteen- oddziel mięso od kości bone the meat- zwolnienia od podatku tax exemptions- stronić od kogoś/czegoś to avoid a. shun sb/sth4. (określające pochodzenie) from- list od brata a letter from one’s brother- azjatyckie bydło pochodzące od tura Asian cattled descended from the aurochs- pożyczyć/kupić coś od kogoś to borrow/buy sth from sb- dostała ode mnie książkę she got a book from me- zaraził się odrą ode mnie he caught the measles from me5. (określające moment początkowy) from; (w przeszłości) since- od tej chwili from that moment on- od jutra from tomorrow, as of a. from tomorrow- od poniedziałku/marca since (last) Monday/March- od dzieciństwa a. od dziecka cierpiała na alergię she’d suffered from an allergy since childhood a. since she was a child- od jak dawna tu mieszkasz? how long have you lived a. been living here?6. (określające czas trwania) for- od roku/trzech tygodni for a year/three weeks- od dawna for a long time- od jakiegoś czasu for some time7. (określające dolną granicę) from- od drugiej do piątej po południu from two p.m. till five p.m., between two p.m. and five p.m.- od poniedziałku do środy from Monday to Wednesday- zaprosimy od 50 do 60 osób we’ll invite (from) 50 to 60 people- ceny wahają się od stu do pięciuset złotych prices range from a hundred to five hundred zlotys- od 1000 złotych w górę from 1,000 zlotys up a. upwards- można tu kupić wszystko: od śrubek po komputery you can buy everything here – from screws to computers8. (określające przyczynę) from, with- trawa mokra od rosy grass wet with a. from dew- oczy czerwone od płaczu eyes red from crying a. tears- jego twarz rozpalona od gorączki his face flushed with fever- ochrypł od krzyku he grew hoarse from a. with shouting- bolał ją kręgosłup od dźwigania walizek her back ached from carrying the suitcases- rury popękały od mrozu the pipes had burst from the cold- dom zapalił się od pioruna the house was set on fire by lightning9 (przeciwko) from- chronić coś od słońca/chłodu to protect sth from sunlight/cold- oganiać się od komarów to fight off gnats- być ubezpieczonym od pożaru/kradzieży to be insured against fire/theft- uchylać się od czegoś to shirk sth10 (określające przeznaczenie) dziurka od klucza a keyhole- guziki od marynarki jacket buttons- kluczyki od samochodu car keys- okulary od słońca sunglasses- pasek od zegarka a watch strap- tabletki od bólu głowy headache pills a. tablets- syrop od kaszlu cough mixture a. syrup- od czego jest ta śrubka? where does this screw come from?11 (określające specjalizację) pan od matematyki/angielskiego the maths/English teacher- ekspert od informatyki an expert in computer science- policja jest od tego, żeby zaprowadzić w mieście porządek it’s the job of the police to restore order in the city- nie jestem od tego, żeby was pouczać it’s not up to me to lecture you12 (niż) than- to mieszkanie jest mniejsze od waszego this flat is smaller than yours- ona jest starsza od brata o dwa lata she’s two years older than her brother- wyszedł wcześniej ode mnie he left earlier than I did13 (podstawa obliczenia) by, per- płatny od wiersza/godziny paid by the line/hour- 50 złotych od metra 50 zlotys a metre14 pot. wyzywać kogoś a. wymyślać komuś od idiotów/kanalii to call sb an idiot/a scumbag pot.* * *prep(+gen) ( kierunek) fromna zachód od Polski — west of Poland, ( czas trwania) for
od poniedziałku do piątku — Monday to Friday (BRIT), Monday through Friday (US)
od rana do nocy — from morning till night, ( odległość) (away) from
100 metrów od brzegu — a hundred meters off lub away from the shore, ( dolna granica zakresu) from
od trzech do czterech godzin dziennie — (from) three to four hours a day, ( początkowa granica skali) (starting) from
od wierszy (aż) po powieści — from poems to novels, ( przyczyna) with, from
twarz mokra od łez/potu — face damp with tears/sweat
ochrypł od krzyku — his voice grew hoarse from shouting, ( pochodzenie) from
ubezpieczenie od ognia/kradzieży — insurance against theft/fire ( specjalizacja)
fachowiec od lodówek — fridge technician, ( przy porównaniach) than
* * *odprep.+ Gen.1. ( przy określaniu kierunku) from; od drzwi from the door; od wschodu from the east; okno od ulicy front window.3. ( przy określaniu punktu początkowego) from, since; od świtu do nocy from dawn till dusk; od a do zet from A to Z; od rana do wieczora all day long; od stóp do głów from head l. crown l. top to toe l. foot; od początku do końca from the start till the end; od dziecka since childhood; od wtorku since Tuesday; od poniedziałku do piątku Monday through Friday.5. ( przy określaniu punktu wyjściowego) (away) from; 500 kilometrów od Nowego Jorku 500 kilometers away from New York.6. ( przy określaniu dolnej granicy) from; od czterech do pięciu minut from four to five minutes; od 100 do 150 dolarów from 100 to 150 dollars.8. ( przy określaniu pochodzenia) from; list od mojej dziewczyny letter from my girlfriend; wiedzieć coś od kogoś know sth from sb.9. ( przy określaniu przeznaczenia) for; dziurka od klucza keyhole; tabletka od bólu głowy headache pill, painkiller.10. ( przy określaniu specjalizacji) nauczyciel od angielskiego English teacher, teacher of English; fachowiec od komputerów computer technician.12. ( przy wyrażaniu odejścia od czegoś) from, to; zwolnienie od opłat exemption from charges; odstępstwo od reguły exception to the rule.13. ( przy wyrażaniu czynnika) by; stawka od godziny hourly rate; cena od sztuki item l. unit price; praca płatna od godziny work paid by the hour; czegoś jest od metra pot. there's loads l. plenty of sth, there's shitloads of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > od
-
10 Grundlage
-
11 mögen
mögen ['mø:gən] <mag, mochte, gemocht>1. vt1) ( gern haben) lubić2) ( haben wollen)was möchten Sie, bitte? czego Pan sobie życzy?ich möchte [gern] eine Tasse Tee poproszę filiżankę herbaty3) ( erwarten)sie möchte, dass ich einen Bericht schreibe [ona] życzy sobie, żebym napisał sprawozdanie2. <mochte, gemocht> vi1) ( wollen) życzyć sobienicht \mögen nie życzyć sobieer möchte [gern] [on] życzy sobiesie möchte nach Hause [ona] chciałaby [pójść] do domu3) (fam: können)ich mag nicht mehr więcej nie mogę1) ( wollen)sie möchte hier bleiben [ona] chciałaby tutaj zostaćer möchte lieber heimgehen [on] wolałby pójść do domudas mag schon stimmen to by się zgadzałomag sein, dass... może być i tak, że...3) ( sollen)Sie möchten ihn bitte zurückrufen zechce go Pan zawołać z powrotem4) (geh: als Ausdruck eines Wunschs)\mögen sie miteinander glücklich werden! oby byli ze sobą szczęśliwi!5) ( geneigt sein)man möchte meinen, dass... jest podstawa, by sądzić, że...
См. также в других словарях:
podstawa — ż IV, CMs. podstawawie; lm D. podstawaaw 1. «rzecz, na której coś stoi, opiera się, wspiera się; w architekturze i sztuce: dolna część budowli, kolumny, pomnika, rzeźby itp. (np. fundament, cokół, postument)» Podstawa kamienna, marmurowa,… … Słownik języka polskiego
punkt — 1. Coś ruszyło z martwego punktu; ruszyć z martwego punktu «coś jest realizowane po przerwie, kontynuowane, ponieważ udało się pokonać przeszkody uniemożliwiające tę realizację; podjąć realizację lub próbę dokończenia czegoś»: Sprawa budowy toru… … Słownik frazeologiczny
kamień — 1. Bodaj się tacy na kamieniu rodzili «oby takich (ludzi) było więcej» 2. Być komuś, stać się dla kogoś kamieniem (młyńskim) u szyi «być komuś ciężarem, przeszkodą, stwarzać kłopot swoją obecnością»: (...) stałem się dla Alicji kamieniem u szyi.… … Słownik frazeologiczny
kamień — m I, D. kamieńenia; lm M. kamieńenie, D. kamieńeni 1. «bryła skalna, zwykle twarda, spoista i ciężka; niewielki odłamek takiej bryły; w górnictwie: urobek skały płonnej» Kamień polny, przydrożny, narzutowy. Kamienie nadbrzeżne. Posąg wykuty w… … Słownik języka polskiego
serce — n I; lm D. serc 1. «mięśniowy narząd, którego praca warunkuje krążenie krwi w układzie naczyniowym; u człowieka, ssaków i ptaków ma kształt spłaszczonego stożka, zwróconego podstawą ku górze, i składa się z dwóch, całkowicie oddzielonych od… … Słownik języka polskiego
kowadło — n III, Ms. kowadłodle; lm D. kowadłodeł 1. «ciężka stalowa (lub żelazna), odpowiednio ukształtowana podstawa służąca do kucia ręcznego przedmiotów metalowych» Kowadło blacharskie, ślusarskie. Kowadło bezrożne, dwurożne, jednorożne. Kowadło misowe … Słownik języka polskiego
posada — ż IV, CMs. posadaadzie; lm D. posadaad 1. «stałe zajęcie, zwykle w jakiejś instytucji; urząd, stanowisko» Dobra, dobrze płatna, intratna, doskonała posada. Posada nauczyciela. Dostać, otrzymać, objąć, zmienić, stracić posadę. Wyrobić komuś posadę … Słownik języka polskiego
niski — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ib, niskiscy, niższy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mający mały wymiar pionowy, małą odległość między podstawą a wierzchołkiem, mały wzrost; o wzroście: mały : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas — m IV, D. u, Ms. czassie; lm M. y 1. zwykle blm «nieprzerwany ciąg chwil, trwania; jedna z podstawowych (obok przestrzeni) form bytu materii» Drogocenny, wolny, zajęty, stracony czas. Czas mija, płynie, upływa, leci, pędzi, ucieka. Czas leczy,… … Słownik języka polskiego
demokracja — ż I, DCMs. demokracjacji; lm D. demokracjacji (demokracjacyj) 1. «forma rządów, w której władzę sprawuje lud bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli; władza ludu; ludowładztwo» Głosić idee demokracji. 2. «forma ustroju państwa, w którym… … Słownik języka polskiego
korporacjonizm — m IV, D. u, Ms. korporacjonizmzmie, blm «kierunek społeczno ekonomiczny negujący walkę klas, oparty na solidaryzmie klasowym, głoszący, że podstawą państwa powinny być przymusowe korporacje zawodowe zrzeszające zarówno pracowników jak i… … Słownik języka polskiego