-
1 być podstawą
• underlie -
2 podstawa
-wy, -wy; loc sg - wie; fbasis; GEOM basepodstawy pl — the basics pl
* * *f.1. ( fundament) base, basis, foundation; (wieży, pomnika) foundation, base; podstawa czaszki anat. the base of the skull; podstawa erozji geol. base level; postawa chmur meteor. cloud base.2. ( główne założenie) principle, basis, foundation; ( naukowa) framework; (ekonomiczna, cywilizacji) foundations; (materialne, egzystencji, rozwoju) basis; ( działania) reasons; (wykształcenia, wiedzy) basics, rudiments, essentials, elements; (systemu politycznego, filozoficznego) keystone; ( teorii) fundament; podstawa prawna legal basis; podstawy utrzymania source of income; co leży u podstaw twojego rozumowania? what's the basis for your reasoning?; analiza opiera się na mocnej podstawie the analysis is well founded; na jakiej podstawie twierdzisz, że... what makes you claim that..., on what ground do you assert that...; mieć podstawy, by coś zrobić be justified in doing sth; nie bez podstaw not without reason; podstawa bytu bread and butter; podstawa pożywienia staple diet; podstawa programowa core curriculum; mam podstawy do podejrzeń I have good reasons to be suspicious; bez podstaw unreasonably; bez żadnych podstaw groundlessly, without a leg to stand on; być pozbawionym podstaw lack substance, be unfounded; leżeć u podstaw underlie; nie ma żadnych podstaw przypuszczać... there's no reason to suppose...; znajomość podstaw grounding; u podstaw fundamentally (np. wadliwy, błędny); solidna podstawa firm footing; solid basis l. foundation; na podstawie czegoś on the basis l. ground of sth; by virtue of sth; based on sth; mający dobre podstawy well-grounded, well-founded.3. gram. podstawa słowotwórcza base (form).4. mat. radix; (trójkąta, ostrosłupa, walca) base; podstawa potęgi the base number.5. techn. footing, rest, bedplate.6. podstawa dowodzenia log. premise.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > podstawa
-
3 plan
m (G planu) 1. (program działania) plan, scheme; (rozkład zajęć) schedule; (godzinowy) timetable- plan działania/kampanii a plan of action/of campaign- plan dyżurów a duty roster- plan lekcji Szkol. a (school) timetable- plan zajęć Uniw. a timetable, a class schedule- plan ucieczki an escape plan- plan wycieczki an itinerary, a travel plan- plan wydawniczy a planned publishing list, planned publications- narodowy plan gospodarczy a national economic plan- plan krótkoterminowy/długoterminowy a short-term/a long-term plan- plan pięcioletni a five-year plan- plan sześciopunktowy a six-point plan- sporządzić plan to draw up a. work out a plan- trzymać się planu to keep to a. stick to a plan- wszystko odbyło się zgodnie z planem everything went according to plan a. as planned- zatwierdzić/wykonać plan to approve/carry out a. implement a plan2. zw. pl (zamiar) plan- zmiana planów a change of plans- zmienić plany to change one’s plans- jakie masz plany na ten weekend? what are your plans for the weekend?- mieć plany co do swoich dzieci/co do przyszłości dzieci to have plans for one’s children/for one’s children’s future- mam co do Anny poważne plany, chciałbym się z nią ożenić I’m serious about Anna, I’d like to marry her- snuć plany to devise a. make plans- robić plany na przyszłość to plan ahead, to make plans for the future- zwierzyć się komuś ze swych planów to let sb in on one’s plans- mieć coś w planie to be planning sth- mieć w planie wyjazd za granicę to be planning to go abroad- w planie jest budowa nowej autostrady there are plans to build a new highway- plan się udał a. powiódł the plan worked- plan się nie udał a. nie powiódł the plan fell through a. didn’t work a. failed- pokrzyżować komuś plany to cross a. foil a. thwart sb’s plans- zniweczyć czyjeś plany to ruin sb’s plans- wprowadzić plan w życie to put a plan into operation a. to work3. (konspekt) plan- plan wypracowania/opowiadania an essay/a story outline- plan lekcji a lesson plan4. (miasta, marszruty) plan, map; (pomieszczeń, ogrodu) layout- plan pokoju the layout of a room- plan rozmieszczenia gości przy stole a seating plan5. Archit., Budow. (projekt) plan, design; (światłokopia) blueprint- plan parteru/piętra a ground/a floor plan- narysować plan pawilonu/maszyny to draw up a plan of a pavilion/a machine6. Archit. (podstawa) plan- budowla na planie krzyża/koła a building on a cruciform/circular plan7. Szt., Kino, Teatr pierwszy/drugi plan the foreground/the background także przen.- na pierwszym/drugim planie in the foreground/background- być na pierwszym planie przen. to be of prime importance- w naszym domu muzyka była zawsze na pierwszym planie in our home music was always the first a. top priority- wysunąć się na pierwszy plan, znaleźć się na pierwszym planie przen. to come to the fore8. Kino (miejsce kręcenia filmu) (film) set; (plener) location- plan ogólny a long shot- na planie on set- na planie „Batmana” on the set of ‘Batman’- wyjść na plan/zejść z planu to go on/walk off set9 przen. level, plane- akcja powieści rozgrywa się w dwóch planach czasowych the action of the novel takes place on two different time planes- plan realistyczny/symboliczny a realistic/a symbolic level a. plane□ plan awaryjny contingency plan- plan ewakuacyjny emergency evacuation plan- plan generalny master plan- plan kasowy Fin. fiscal a. financial plan- plan operacyjny a. strategiczny operational a. strategic plan, plan of operations- plan perspektywiczny long-term plan- plan regulacyjny Archit. regulating plan- plan sytuacyjny Archit. site plan- plan zagospodarowania przestrzennego Archit. development plan* * *-nu, -ny; loc sg - nie; m( zamiar) plan; ( urlopów) schedule; ( działania) scheme; (wypracowania, wykładu) outline; ( mapa) street map; FILM set; ( plener) locationpokrzyżować ( perf) czyjeś plany — to thwart sb's plans
plan zajęć — ( godzinowy) timetable; ( tematyczny) syllabus
według planu lub zgodnie z planem — according to plan
* * *mi1. (= zamiar) intention; ( działania) scheme; pokrzyżować czyjeś plany upset the l. sb's applecart, thwart sb's plans; mieć w planie plan; według planu l. zgodnie z planem according to the plan, as planned.2. (= rozkład zajęć, czynności) schedule, timetable; plan podróży itinerary; plan działania action plan; plan inwestycyjny investment plan; plan perspektywiczny long-term plan.3. (= zarys) blueprint, design; (wypracowania, wykładu) outline.4. (= rysunek) plan, map; plan miasta street map; na planie prostokąta of rectangular plan; plan badań naukowych research project; plan sytuacyjny l. działki site plan.5. film, telew. (= odległość od kamery, oka widza) ground; drugi plan background; pierwszy plan foreground; być na pierwszym planie be in the foreground l. forefront; wysuwać się na pierwszy plan come to the fore; zejść na drugi l. dalszy plan recede l. fade into the background l. distance.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > plan
-
4 od
, ode praep. 1. (z miejsca, z kierunku) from- od zachodu/południa from the west/south- wiatr od morza the wind from the sea- wieje od drzwi there’s a draught from the door- od jeziora dochodził rechot żab the croaking of frogs could be heard from the lake- od schroniska idziemy żółtym szlakiem from the hostel we take the yellow trail- właśnie wracałam od dentysty I was just on my way back from the dentist- goście wstali od stołu the guests got up from the table- odległość od drzwi do okna the distance from the door to the window a. between the door and the window- chodzić od wsi do wsi/od sklepu do sklepu to go from village to village/from shop to shop2. (określające położenie) from- sto metrów od ratusza a hundred metres from the town hall- od wewnątrz/zewnątrz from the inside/outside- druga półka od dołu/góry the second shelf from the bottom/top, the second shelf up/down- piąty wagon od końca the fifth carriage from the end- okna od ulicy/podwórza the front/back windows- na południe od Krakowa (to the) south of Cracow3. (wskazujące na oddzielenie) from- oddzielić coś od czegoś to separate sth from sth- nie mógł oderwać się od książki he couldn’t tear himself away from the book- odejmij pięć od trzynastu subtract five from thirteen- oddziel mięso od kości bone the meat- zwolnienia od podatku tax exemptions- stronić od kogoś/czegoś to avoid a. shun sb/sth4. (określające pochodzenie) from- list od brata a letter from one’s brother- azjatyckie bydło pochodzące od tura Asian cattled descended from the aurochs- pożyczyć/kupić coś od kogoś to borrow/buy sth from sb- dostała ode mnie książkę she got a book from me- zaraził się odrą ode mnie he caught the measles from me5. (określające moment początkowy) from; (w przeszłości) since- od tej chwili from that moment on- od jutra from tomorrow, as of a. from tomorrow- od poniedziałku/marca since (last) Monday/March- od dzieciństwa a. od dziecka cierpiała na alergię she’d suffered from an allergy since childhood a. since she was a child- od jak dawna tu mieszkasz? how long have you lived a. been living here?6. (określające czas trwania) for- od roku/trzech tygodni for a year/three weeks- od dawna for a long time- od jakiegoś czasu for some time7. (określające dolną granicę) from- od drugiej do piątej po południu from two p.m. till five p.m., between two p.m. and five p.m.- od poniedziałku do środy from Monday to Wednesday- zaprosimy od 50 do 60 osób we’ll invite (from) 50 to 60 people- ceny wahają się od stu do pięciuset złotych prices range from a hundred to five hundred zlotys- od 1000 złotych w górę from 1,000 zlotys up a. upwards- można tu kupić wszystko: od śrubek po komputery you can buy everything here – from screws to computers8. (określające przyczynę) from, with- trawa mokra od rosy grass wet with a. from dew- oczy czerwone od płaczu eyes red from crying a. tears- jego twarz rozpalona od gorączki his face flushed with fever- ochrypł od krzyku he grew hoarse from a. with shouting- bolał ją kręgosłup od dźwigania walizek her back ached from carrying the suitcases- rury popękały od mrozu the pipes had burst from the cold- dom zapalił się od pioruna the house was set on fire by lightning9 (przeciwko) from- chronić coś od słońca/chłodu to protect sth from sunlight/cold- oganiać się od komarów to fight off gnats- być ubezpieczonym od pożaru/kradzieży to be insured against fire/theft- uchylać się od czegoś to shirk sth10 (określające przeznaczenie) dziurka od klucza a keyhole- guziki od marynarki jacket buttons- kluczyki od samochodu car keys- okulary od słońca sunglasses- pasek od zegarka a watch strap- tabletki od bólu głowy headache pills a. tablets- syrop od kaszlu cough mixture a. syrup- od czego jest ta śrubka? where does this screw come from?11 (określające specjalizację) pan od matematyki/angielskiego the maths/English teacher- ekspert od informatyki an expert in computer science- policja jest od tego, żeby zaprowadzić w mieście porządek it’s the job of the police to restore order in the city- nie jestem od tego, żeby was pouczać it’s not up to me to lecture you12 (niż) than- to mieszkanie jest mniejsze od waszego this flat is smaller than yours- ona jest starsza od brata o dwa lata she’s two years older than her brother- wyszedł wcześniej ode mnie he left earlier than I did13 (podstawa obliczenia) by, per- płatny od wiersza/godziny paid by the line/hour- 50 złotych od metra 50 zlotys a metre14 pot. wyzywać kogoś a. wymyślać komuś od idiotów/kanalii to call sb an idiot/a scumbag pot.* * *prep(+gen) ( kierunek) fromna zachód od Polski — west of Poland, ( czas trwania) for
od poniedziałku do piątku — Monday to Friday (BRIT), Monday through Friday (US)
od rana do nocy — from morning till night, ( odległość) (away) from
100 metrów od brzegu — a hundred meters off lub away from the shore, ( dolna granica zakresu) from
od trzech do czterech godzin dziennie — (from) three to four hours a day, ( początkowa granica skali) (starting) from
od wierszy (aż) po powieści — from poems to novels, ( przyczyna) with, from
twarz mokra od łez/potu — face damp with tears/sweat
ochrypł od krzyku — his voice grew hoarse from shouting, ( pochodzenie) from
ubezpieczenie od ognia/kradzieży — insurance against theft/fire ( specjalizacja)
fachowiec od lodówek — fridge technician, ( przy porównaniach) than
* * *odprep.+ Gen.1. ( przy określaniu kierunku) from; od drzwi from the door; od wschodu from the east; okno od ulicy front window.3. ( przy określaniu punktu początkowego) from, since; od świtu do nocy from dawn till dusk; od a do zet from A to Z; od rana do wieczora all day long; od stóp do głów from head l. crown l. top to toe l. foot; od początku do końca from the start till the end; od dziecka since childhood; od wtorku since Tuesday; od poniedziałku do piątku Monday through Friday.5. ( przy określaniu punktu wyjściowego) (away) from; 500 kilometrów od Nowego Jorku 500 kilometers away from New York.6. ( przy określaniu dolnej granicy) from; od czterech do pięciu minut from four to five minutes; od 100 do 150 dolarów from 100 to 150 dollars.8. ( przy określaniu pochodzenia) from; list od mojej dziewczyny letter from my girlfriend; wiedzieć coś od kogoś know sth from sb.9. ( przy określaniu przeznaczenia) for; dziurka od klucza keyhole; tabletka od bólu głowy headache pill, painkiller.10. ( przy określaniu specjalizacji) nauczyciel od angielskiego English teacher, teacher of English; fachowiec od komputerów computer technician.12. ( przy wyrażaniu odejścia od czegoś) from, to; zwolnienie od opłat exemption from charges; odstępstwo od reguły exception to the rule.13. ( przy wyrażaniu czynnika) by; stawka od godziny hourly rate; cena od sztuki item l. unit price; praca płatna od godziny work paid by the hour; czegoś jest od metra pot. there's loads l. plenty of sth, there's shitloads of sth.The New English-Polish, Polish-English Kościuszko foundation dictionary > od
См. также в других словарях:
podstawa — ż IV, CMs. podstawawie; lm D. podstawaaw 1. «rzecz, na której coś stoi, opiera się, wspiera się; w architekturze i sztuce: dolna część budowli, kolumny, pomnika, rzeźby itp. (np. fundament, cokół, postument)» Podstawa kamienna, marmurowa,… … Słownik języka polskiego
punkt — 1. Coś ruszyło z martwego punktu; ruszyć z martwego punktu «coś jest realizowane po przerwie, kontynuowane, ponieważ udało się pokonać przeszkody uniemożliwiające tę realizację; podjąć realizację lub próbę dokończenia czegoś»: Sprawa budowy toru… … Słownik frazeologiczny
kamień — 1. Bodaj się tacy na kamieniu rodzili «oby takich (ludzi) było więcej» 2. Być komuś, stać się dla kogoś kamieniem (młyńskim) u szyi «być komuś ciężarem, przeszkodą, stwarzać kłopot swoją obecnością»: (...) stałem się dla Alicji kamieniem u szyi.… … Słownik frazeologiczny
kamień — m I, D. kamieńenia; lm M. kamieńenie, D. kamieńeni 1. «bryła skalna, zwykle twarda, spoista i ciężka; niewielki odłamek takiej bryły; w górnictwie: urobek skały płonnej» Kamień polny, przydrożny, narzutowy. Kamienie nadbrzeżne. Posąg wykuty w… … Słownik języka polskiego
serce — n I; lm D. serc 1. «mięśniowy narząd, którego praca warunkuje krążenie krwi w układzie naczyniowym; u człowieka, ssaków i ptaków ma kształt spłaszczonego stożka, zwróconego podstawą ku górze, i składa się z dwóch, całkowicie oddzielonych od… … Słownik języka polskiego
kowadło — n III, Ms. kowadłodle; lm D. kowadłodeł 1. «ciężka stalowa (lub żelazna), odpowiednio ukształtowana podstawa służąca do kucia ręcznego przedmiotów metalowych» Kowadło blacharskie, ślusarskie. Kowadło bezrożne, dwurożne, jednorożne. Kowadło misowe … Słownik języka polskiego
posada — ż IV, CMs. posadaadzie; lm D. posadaad 1. «stałe zajęcie, zwykle w jakiejś instytucji; urząd, stanowisko» Dobra, dobrze płatna, intratna, doskonała posada. Posada nauczyciela. Dostać, otrzymać, objąć, zmienić, stracić posadę. Wyrobić komuś posadę … Słownik języka polskiego
niski — {{/stl 13}}{{stl 8}}przym. Ib, niskiscy, niższy {{/stl 8}}{{stl 20}} {{/stl 20}}{{stl 12}}1. {{/stl 12}}{{stl 7}} mający mały wymiar pionowy, małą odległość między podstawą a wierzchołkiem, mały wzrost; o wzroście: mały : {{/stl 7}}{{stl… … Langenscheidt Polski wyjaśnień
czas — m IV, D. u, Ms. czassie; lm M. y 1. zwykle blm «nieprzerwany ciąg chwil, trwania; jedna z podstawowych (obok przestrzeni) form bytu materii» Drogocenny, wolny, zajęty, stracony czas. Czas mija, płynie, upływa, leci, pędzi, ucieka. Czas leczy,… … Słownik języka polskiego
demokracja — ż I, DCMs. demokracjacji; lm D. demokracjacji (demokracjacyj) 1. «forma rządów, w której władzę sprawuje lud bezpośrednio lub przez swoich przedstawicieli; władza ludu; ludowładztwo» Głosić idee demokracji. 2. «forma ustroju państwa, w którym… … Słownik języka polskiego
korporacjonizm — m IV, D. u, Ms. korporacjonizmzmie, blm «kierunek społeczno ekonomiczny negujący walkę klas, oparty na solidaryzmie klasowym, głoszący, że podstawą państwa powinny być przymusowe korporacje zawodowe zrzeszające zarówno pracowników jak i… … Słownik języka polskiego