-
1 издавна
eskiden / öteden beri; çoktan beri ( давно) -
2 лета
мн.1) ( годы) yıllarче́рез пять лет — beş yıl sonra
она́ пять лет за́мужем — kadın beş senelik evlidir
за свои́ шестьдеся́т с ли́шним лет он... — altmış şu kadar yıllık ömründe...
он о́тдал со́рок лет (свое́й жи́зни) пре́ссе — kırk yılını basına verdi
2) ( возраст) yaşско́лько тебе́ / вам лет? — yaş kaç?
ему́ пять лет — beş yaşındadır
ребёнок лет пяти́ — beş yaşlarında bir çocuk
респу́блике со́рок лет — cumhuriyet kırk yaşındadır
он ва́ших лет — sizin yaştadır
ему́ лет шестьдеся́т — altmışlık var
они́ одни́х лет — yaşları bir, onlar yaşıttır
с ма́лых лет — küçük yaştan beri / küçükkenden beri
он вы́глядит моло́же свои́х лет — yaşını göstermiyor
••войти́ в лета́ — yaşını (başını) almak
по мо́лодости лет — toy olduğundan; toyluktan
на ста́рости лет — ihtiyarlıkta; ihtiyar haliyle; bu yaşa girdikten sonra; bu yaştan sonra
пожела́ть кому-л. до́лгих лет (жи́зни) — uzun ömürler dilemek
-
3 начиная
başlayarak* * *в соч.начина́я с — başlayarak; beri
начина́я с сего́дняшнего дня — bugünden beri
начина́я с дете́й и конча́я старика́ми — çocuklardan tutun da ihtiyarlara varıncaya kadar
-
4 пора
I п`ораж1) gözenek (-ği)2) перен. hücreII пор`аглубоко́ проника́ть во все по́ры о́бщества — toplumun her hücresine derinlemesine nüfuz etmek
жпора мо́лодости — gençlik çağı
сеноко́сная пора — ot biçme vakti
в ночну́ю по́ру — gece vakti
дождли́вая пора — yağmur mevsimi
счастли́вая пора жи́зни — yaşamın mutlu dönemi
2) → сказ. zamanı geldiдавно́ пора рассмотре́ть э́тот вопро́с — bu sorunu ele almanın zamanı çoktan geldi
••с каки́х пор? — ne zamandan beri?
до неда́вних пор — yakın zamanlara kadar
я до сих по́р удивля́юсь — halâ şaşarım
покра́сь вот до сих по́р — burasına kadar boya
с да́вних пор — eski zamanlardan beri
в ту по́ру — o zamanlar, o sıralar(da)
на пе́рвых пора́х — ilkten, önceleri
до каки́х пор? — ne zamana kadar?
и с тех пор его́ бо́льше не ви́дели — o gün bugündür onu gören olmadı
с тех пор как я его́ не ви́дел... — ben onu görmeyeli...
с тех пор как постро́ен заво́д... — fabrika kurulduğundan bu yana...
-
5 вестись
yapılmak,âdet olmak* * *1) yapılmakведу́тся перегово́ры — görüşmeler yapılıyor
2) безл.так и́сстари ведётся — bu ezelden beri
-
6 давний
eski,kırk yıllık,yıllanmış* * *eski; kırk yıllık; yıllanmışда́вний друг — kırk yıllık dost
о́чень да́вняя пробле́ма — yıllanmış bir sorun
с да́вних пор — öteden / eskiden beri
-
7 давно
çoktan (beri)* * *çoktan; çoktanberiне так давно́ — az bir zaman önce
я его́ давно́ ви́дел — onu çok zaman önce gördüm
я его́ давно́ не ви́жу — hanidir onu görmüyorum
мы его́ давно́ зна́ем — onu eskiden tanırız
он давно́ не пока́зывается — çoktanberi görünmüyor
он, наве́рно, давно́ верну́лся — çoktan dönmüş olacak
он давно́ ушёл? - С час тому́ наза́д — ne kadar oldu gideli? - Oldu bir saat
-
8 детство
çocukluk çağı* * *сçocukluk (çağı / dönemi)с де́тства — çocukluktan / küçük yaştan (beri)
••впасть в де́тство — çocuklaşmak; bunamak
-
9 доисторический
tarihöncesi,prehistorik* * *tarih-öncesi; prehistorikместа́ доистори́ческих поселе́ний — prehistorik yerleşme yerleri
с доистори́ческих времён — tarih-öncesi çağlardan beri
-
10 за
1) ( на ту сторону) arkasına; ardına; ötesine; dışına ( за пределы)поста́вить что-л. за шкаф — dolabın arkasına koymak
распространи́ться за Ура́л — Uralların ötesine yayılmak
пое́хать за́ город — şehir dışına gitmek; kıra gitmek
2) ( по ту сторону) arkasında; ardında; ötesinde; dışında ( за пределами)за гора́ми — dağların ardında
реши́ть вопро́с за закры́тыми дверя́ми — sorunu kapalı kapılar ardında halletmek
за облака́ми — bulutların ötesinde
за́ городом — şehir dışında
3) (около, у) başına; başındaсиде́ть за столо́м — masa başında oturmak
сесть за пиани́но — piyano başına oturmak
4) (до какого-л. временного или пространственного предела) kala; kalırkenза день до сва́дьбы — düğüne bir gün kala
за ми́лю до по́рта — limana bir mil kala
5) ( на расстоянии) ötede; uzaktaего́ за версту́ ви́дно! — bir fersah uzaktan görülür!
6) (при указании на лицо, предмет, до которого дотрагиваются)...dan;...aвзять кого-л. за́ руку — elinden / kolundan tutmak
держа́ться за пери́ла — parmaklığa tutunmak
7) (во время чего-л.)...da, sırasındaза обе́дом — yemekte, yemek sırasında, yemek yerken
я заста́л их за игро́й в ша́шки — onları dama oynarken buldum
8) ( в течение)...da, içindeза́ год — bir yılda; bir yıl içinde
да́нные за́ два го́да — iki yılın verileri
впервы́е за пять лет — beş yıldan beri ilk kez
за коро́ткое вре́мя — kısa zamanda
за че́тверть ча́са — çeyrek saatte
реши́ть зада́чу за мину́ту — problemi bir dakikada çözmek
9) (вместо кого-л.) yerine; olarak (в качестве кого-л.)распиши́сь за него́ — onun yerine sen imzala
рабо́тать за секретаря́ — katip olarak çalışmak
есть за трои́х — üç kişinin yediğini yemek
10) (в возмещение, в обмен)...a, karşılığında; içinза де́ньги — para karşılığında
за э́ти де́ньги он рабо́тать не бу́дет — bu paraya çalışmayacak
надба́вка за сверхуро́чную рабо́ту — fazla mesai zammı
он не хоте́л рабо́тать за таку́ю зарпла́ту — bu ücretle çalışmak istemiyordu
покупа́ть нефть за до́ллары — petrolü dolar karşılığı almak
купи́ть что-л. за рубль — bir rubleye almak
продава́ть что-л. по рублю́ за килогра́мм — kilosunu bir rubleden satmak
что / ско́лько он получа́ет за свой труд? — emeği karşılığında / emeğine ne alır?
11) (ради, в пользу, во имя) için; uğruna; uğrundaборьба́ за незави́симость — bağımsızlık için / uğruna savaşım
стоя́ть / выступа́ть за мир — barıştan yana olmak
ты за каку́ю кома́нду (боле́ешь)? — hangi takımdansın?, hangi takımı tutuyorsun?
ты за кого́? — kimden yanasın?
12) (одно вслед за другим; преследуя) arkasından; ardındanоди́н за други́м — birbiri arkasından
идёт ме́сяц за ме́сяцем — aylar birbirini kovalıyor
он идёт за на́ми — arkamızdan geliyor
мы пошли́ за ним — ardına düştük
чита́ть кни́гу за кни́гой — kitap üstüne kitap okumak
13) (с целью получить, достать что-л.) için;...mayaон пошёл за хле́бом — ekmek almaya gitti
обрати́ться к кому-л. за по́мощью — yardım için birine başvurmak
сходи́ за ребёнком — gidip çocuğu getir
14) (по причине, вследствие) için,...dan dolayı / ötürü;...dığı için,...dığından (dolayı)за недоста́тком вре́мени — vakit dar olduğu için / olduğundan
за неиме́нием ну́жных материа́лов — gerekli malzeme yokluğu nedeniyle
уважа́ть кого-л. за хра́брость — cesareti için saymak
за э́то он досто́ин похвалы́ — bundan dolayı övgüye layıktır
извини́те меня за гру́бость — kabalığımı affediniz
наказа́ние за мале́йшее неповинове́ние — en küçük bir itaatsizliğin cezası
15) (свыше какого-л. предела) aşkın; fazlaему́ уже́ за со́рок — kırkını aşkın / geçkin
(вре́мя) бы́ло за́ полночь — saat geceyarısını geçmişti
16) ( указывает на направление действия) içinборо́ться за свобо́ду — özgürlük için mücadele vermek
движе́ние за мир — barış hareketi
уха́живать за больны́м — hastaya bakmak
следи́ть за игро́й — oyunu izlemek
17) ( в тостах)...a; içinза ва́ше здоро́вье! — sağlığınıza!
за мир и дру́жбу! — barış ve dostluk için!
••за по́дписью Ивано́ва — İvanov imzalı
за но́мером три — üç numaralı
о́чередь за ва́ми — sıra sizde
де́ло за деньга́ми — iş paraya kaldı
проводи́ть вре́мя за чте́нием — vaktini okumakla geçirmek
закры́ть за собо́й дверь — kapıyı üstüne kapatmak
об э́том он был оповещён за неде́лю — bu kendisine bir hafta öncesinden duyuruldu
о́чень рад за Вас — sizin için / hesabınıza çok sevindim
что он за челове́к? — o, nasıl adamdır?
что за гла́зки! — bunlar nasıl göz!
мы прие́дем за ва́ми — sizi gelip alacağız
кто отве́тствен за э́то? — bundan sorumlu kim?
де́сять мину́т не счита́лись за опозда́ние — on dakika rötardan sayılmazdı
быть за́мужем за... — karısı olmak
-
11 завтрашний
yarınki* * *начина́я с за́втрашнего дня — yarından beri
••за́втрашние инжене́ры — yarının mühendisleri
он уве́рен в (своём) за́втрашнем дне — yarınından emindir
-
12 извечный
изве́чные скотово́ды — ezelden beri hayvan yetiştirenler
-
13 искони
уст. -
14 испокон
в соч.испоко́н ве́ку / веко́в — ezelden beri; dünya kurulalı
-
15 как
nasıl* * *1) нареч. nasıl; neкак пройти́ на у́лицу Го́рького? — Gorki caddesine nereden gidilir?
как (чу́вствует себя́) больно́й? — hasta nasıl?
как пожива́ешь / дела́? — ne âlemdesin?
как (мне) не по́мнить! — hatırlamaz olur muyum hiç!
как тут не вспо́мнить... — gel(in) de... hatırlama(yın)
ну как тут не вспо́мнишь пре́жнего дире́ктора! — eski müdürü gel de arama!
ты рад? - как не ра́доваться?! — sevindin mi? - Sevinilmez mi?
как же по́сле э́того (мне) не зли́ться? — bundan sonra nasıl kızmam?
он поступа́ет (так), как вели́т со́весть — vicdanı ne emrediyorsa onu yapıyor
как бы мне побыстре́е зако́нчить э́ту рабо́ту — ne yapsam da şu işi bir an önce bitirsem
не зна́ю, как ты, а я... — seni bilmem ama ben...
2) нареч. ne (kadar)как стра́нно! — ne tuhaf!
как тру́дно бы́ло ждать! — ne zordu beklemek!
как мне хо́чется повида́ть его́! — onu görmeyi ne kadar isterim!
как мно́го он зна́ет! — ne çok şey biliyormuş!
а ведь как она́ его́ люби́ла! — oysa, ne severdi onu!
знал бы ты, как он волнова́лся! — ne heyecan içindeydi, bilsen!
ви́дели бы вы то́лько, как она́ испуга́лась! — ne kadar korktuğunu bir görseniz!
как я бу́ду сча́стлив, е́сли он сде́ржит своё сло́во! — sözünü tutarsa ne mutlu bana!
3) частица nasılкак! Ты ещё здесь / не уе́хал?! — nasıl? Sen hâlâ gitmedin mi?!
она́ как закричи́т! — bağırıvermesin mi?; birden bağırmasın mı?
4) союз gibi; kadarбе́лый как снег — kar gibi beyaz
бесшу́мно, как тень — gölge sessizliğiyle
он ну́жен нам как во́здух — ona hava kadar muhtacız
он э́того бои́тся как сме́рти — bundan, ölümden korkar gibi korkuyor
таки́е, как ты — senin gibiler
он не тако́й терпели́вый, как ты — senin kadar sabırlı değildir, sendeki sabır onda yok
то́чно так же, как и (его́) оте́ц — tıpkı babası gibi
как бы извиня́ясь — af diler gibi
ко́мната как ко́мната — alelade / bildiğimiz bir oda
де́лай / поступа́й, как я — yaptığım gibi yap / davran, ben nasıl yaptımsa sen de öyle yap / davran
в строи́тельных дела́х он разбира́лся, как хоро́ший инжене́р — yapı işlerinden iyi bir mühendis kadar anlardı
5) союз (в качестве кого-чего-л.) olarak, diyeмне его́ предста́вили как худо́жника — bana onu ressam diye tanıttılar
6) союз ( в составе вводных групп) gibiкак ста́ло изве́стно — öğrenildiğine göre; öğrenildiği gibi
мост, постро́енный, как предполага́ют, в пя́том ве́ке,... — beşinci yüzyılda kurulduğu sanılan köprü
7) союз ( когда)...dığı zaman / sırada,...dıkta; iken;...ır...maz,...dı mı ( как только);...dıktan sonra (после того, как); (her)...dıkça ( всякий раз как);...alı ( с тех пор как);...madan (önce) ( перед тем как); oysa ( между тем как)задо́лго до того́, как стемне́ло — karanlık basmadan çok önce
с того́ дня, как он прие́хал — geldiği günden beri
не прошло́ и неде́ли, как... — aradan bir hafta geçmemişti ki...
как поду́маю об э́той ава́рии,... — ben o kazayı düşündükçe...
вот уж бо́льше го́да, как... — bir yıldan fazla bir süredir...
вот уж мно́го лет, как... — yıllar var ki...
э́то не что ино́е, как... — bu...dan başka bir şey değildi
ина́че, как изме́ной, э́то не назовёшь — buna ihanetten başka isim verilemez
кому́ же им помо́чь, как не тебе́? — onlara sen yardım etmesen kim etsin?
ну кому́ ж пла́кать, как не мне! — ben ağlamayayım da kim ağlasın?
я ви́дел как он сел в авто́бус — otobüse bindiğini gördüm
••как бу́дто —...mış gibi;...mış ( кажется)
как оди́н (челове́к) — tek adammışçasına
как раз наоборо́т — tam tersine
э́ти сапоги́ мне как раз — bu çizme ayağıma tam / tastamam geliyor
не зна́ю, как вы, а я... — sizi bilmem ama ben...
что, никаки́х весте́й нет? - Как не быть, есть! — haber yok muymuş? - Var ya, olmaz olur mu?
как он ни сопротивля́лся — her ne kadar direndiyse de
как бы он ни сопротивля́лся — ne kadar direnirse dirensin
как мо́жно быстре́е — bir an önce, mümkün olduğu kadar çabuk
э́тот, как его́... — şey, neydi adı...
-
16 колыбель
-
17 малый
I1) врз küçükма́лые де́ти — küçük çocuklar
он мал ро́стом — boysuzdur
сапоги́ мне малы́ — çizme ayağıma küçük geliyor
2) → сущ., м azдово́льствоваться ма́лым — azla yetinmek
••са́мое ма́лое — en az
без ма́лого — yakın
от ма́ла до вели́ка, и стар и мал — yediden yetmişe kadar; büyük küçük herkes
с ма́лых лет — küçük yaştan / küçükkenden beri
мал мала́ ме́ньше — birbirinden küçük
II ммал клоп да воню́ч — посл. sinek küçük ama mideyi bulandırır
oğlan; çocuk (-ğu) -
18 мелочь
ufak şeyler* * *ж1) собир. ufaklar; ufak tefek şeyler / eşya; öte beri; marya ( о рыбе)из я́блок оста́лась одна́ ме́лочь — elmanın ancak ufağı kaldı
2) собир. ( мелкие деньги) ufaklık; bozuklukя сосчита́л всю ме́лочь: нет и пяти́десяти копе́ек — bozuklukları saydım, elli kapık tutmuyor
3) (ме́лочи) мн. kıvır zıvırзанима́ться ме́лоча́ми — kıvır zıvırla uğraşmak
рассчита́ть всё до ме́лоче́й — herşeyi iğneden ipliğe hesaplamak
-
19 многие
çokları* * *прил., мн.1) birçokмно́гие го́ды — yıllar yılı; yıllarca; yıllardan beri
на протяже́нии мно́гих веко́в — yüzyıllar boyunca
мно́гие поколе́ния учёных — kuşak kuşak bilginler
мно́гие лю́ди — çoğu insanlar
ци́фра со мно́гими нуля́ми — bol sıfırlı rakam
2) → сущ. birçokları; birçok kimselerо́чень мно́гие — pek çok kimseler
мно́гие из нас — birçoğumuz
-
20 начало
başlangıç* * *с1) baş; başlangıç (-cı)в нача́ле неде́ли — hafta başında
в нача́ле второ́го — saat biri geçerken
в нача́ле собра́ния — toplantı başlarken
до нача́ла собра́ния — toplantı başlamadan önce
когда́ нача́ло конце́рта? — konser kaçta başlar?
с са́мого нача́ла — ta baştan beri
испа́нское нача́ло шахм. — İspanyol açılışı
все э́то то́лько нача́ло — tüm bunlar sadece başlangıçtır
в связи́ с нача́лом зи́мнего сезо́на — kış sezonuna giriş dolayısıyla
тут ни нача́ла, ни конца́ — bunun ucu ortası yok
положи́ть нача́ло чему-л. — шахм. bir şeyi başlatmak
2) ( источник) kaynak (-ğı); kökenрека́ берёт нача́ло в... — nehir......dan doğar
3) (нача́ла) мн. ( принципы) ilkeler••под нача́лом у кого-л. — birinin emri altında
- 1
- 2
См. также в других словарях:
Beri-Beri — Saltar a navegación, búsqueda Beri Beri puede referirse a: Beriberi, enfermedad producida por falta de Tiamina (Vitamina B1). Región de Nigeria, situada a orillas del lago Chad. Etnia nigeriana que ocupa el país de Beri Beri, también llamados… … Wikipedia Español
béri-béri — ⇒BÉRI( )BÉRI, (BÉRIBÉRI, BÉRI BÉRI)subst. masc. PATHOL. Maladie répandue surtout dans les pays d Asie, due à une carence en vitamine B1 et caractérisée, suivant les cas, par des troubles sensitifs, par la paralysie, particulièrement des membres… … Encyclopédie Universelle
Beri — Ajouter une image Administration Nom cyrillique Бери Pays Montenegro !Monténégro Municipalit … Wikipédia en Français
beri-beri — /berˈi be ri/ noun A mainly tropical disease caused by lack of thiamine which results in nerve inflammation, paralysis, oedema and heart failure ORIGIN: Sinhalese beri weakness … Useful english dictionary
Beri Gonpa — bezeichnet folgende Klöster des tibetischen Buddhismus: Beri Gonpa (Gelug), der Gelug Schule Beri Gonpa (Nyingma), der Nyingma Schule Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort b … Deutsch Wikipedia
beri-beri — {{/stl 13}}{{stl 8}}rz. ż, ndm {{/stl 8}}{{stl 7}} najcięższa postać choroby wywołanej niedoborem witaminy B1, objawiająca się obrzękami, bolesnością kończyn i zaburzeniami działania układu krążenia <syngaleski> {{/stl 7}} … Langenscheidt Polski wyjaśnień
Beri — kann bezeichnen: eine Sprache in Sudan, Bari (Sprache) Business Environmental Risk Index, BERI Index Diese Seite ist eine Begriffsklärung zur Unterscheidung mehrerer mit demselben Wort bezeichneter Begriffe … Deutsch Wikipedia
Beri'ah — Beri ah, or Briyah (also known as Olam Briyah, עולם בריאה in Hebrew, literally World of Creation), is the second of four worlds in the kabbalistic Tree of Life. It is known as the world of creation. In western occultism, each of the sephirah in… … Wikipedia
Beri Thimappa — Chetti was the dubash (interpreter) and chief negotiator for Francis Day and Andrew Cogan, the agents of the British East India Company, and was instrumental in the purchase of Madras from the Nayak brothers. Thimmappa Chetti migrated in the… … Wikipedia
BERI-Index — BERI In|dex 〈m. 1 oder m.; , di|zes od. di|ces; Wirtsch.; Abk. für engl.〉 Business Environment Risk Index, Index zur Beurteilung der ökonomischen u. politischen Situation eines Staates … Universal-Lexikon
beri — be|ri |be|ri Mot Pla Nom masculí … Diccionari Català-Català