-
1 basic engineering development
Военный термин: основной этап технической разработкиУниверсальный англо-русский словарь > basic engineering development
-
2 basic engineering development (phase)
BED, basic engineering development (phase)English-Russian dictionary of planing, cross-planing and slotting machines > basic engineering development (phase)
-
3 development
расчленение, развертывание; выявление; развитие; усовершенствование; улучшение; разработка; опытно-конструкторские работы; проявление ( фотоснимков) ; pl. изменение [развитие] обстановки; обстановка— logistical development -
4 engineering
1) машиностроение
2) инженерный
3) инженерский
4) инженерство
5) разработка
6) технический
7) инженерное дело
8) <engin.> техника
9) машиностроительный
10) инжиниринг
11) технология
– aeronautic engineering
– agricultural engineering
– civil engineering
– communication engineering
– development engineering
– electrical engineering
– engineering channel
– engineering cybernetics
– engineering design
– engineering development
– engineering drawing
– engineering factors
– engineering material
– engineering mock-up
– engineering plant
– engineering stage
– engineering structure
– engineering survey
– forestry engineering
– heat engineering
– heat-and-power engineering
– helicopter engineering
– highway engineering
– human engineering
– hydraulic engineering
– industrial engineering
– knowledge engineering
– lighter-than-air engineering
– manufacturing engineering
– microprocessor engineering
– nuclear engineering
– physical & engineering
– power engineering
– process engineering
– program engineering
– propulsion engineering
– radio engineering
– reverse engineering
– road engineering
– safety engineering
– sanitary engineering
– shipyard engineering
– software engineering
– solar engineering
– windpower engineering
aviation engineering club — <aeron.> клуб авиатехнический
chemical engineering plant — химико-технологическая установка
-
5 BED
1) Компьютерная техника: bit error distribution2) Медицина: binge eating disorder (компульсивное переедание)3) Американизм: Beverage Entertainment And Dining4) Спорт: Biking, Eating, And Drinking5) Военный термин: basic engineering development6) Техника: byte error detecting code7) Шутливое выражение: Big Elephant Dangly8) Метеорология: Battlefield Environment Directorate9) Сокращение: Battlefield Environment Directorate (US Army)10) Физиология: Binge Eating Disorder11) Вычислительная техника: Bookmark Exploring Dabbler (VRML)12) Деловая лексика: Better Equipment Donation, Beverages Entertainment And Dining13) Должность: Bachelor of Education14) NYSE. Bedford Property Investments, Inc.15) Базы данных: Browser Extensible Data -
6 BEd
1) Компьютерная техника: bit error distribution2) Медицина: binge eating disorder (компульсивное переедание)3) Американизм: Beverage Entertainment And Dining4) Спорт: Biking, Eating, And Drinking5) Военный термин: basic engineering development6) Техника: byte error detecting code7) Шутливое выражение: Big Elephant Dangly8) Метеорология: Battlefield Environment Directorate9) Сокращение: Battlefield Environment Directorate (US Army)10) Физиология: Binge Eating Disorder11) Вычислительная техника: Bookmark Exploring Dabbler (VRML)12) Деловая лексика: Better Equipment Donation, Beverages Entertainment And Dining13) Должность: Bachelor of Education14) NYSE. Bedford Property Investments, Inc.15) Базы данных: Browser Extensible Data -
7 Bed
1) Компьютерная техника: bit error distribution2) Медицина: binge eating disorder (компульсивное переедание)3) Американизм: Beverage Entertainment And Dining4) Спорт: Biking, Eating, And Drinking5) Военный термин: basic engineering development6) Техника: byte error detecting code7) Шутливое выражение: Big Elephant Dangly8) Метеорология: Battlefield Environment Directorate9) Сокращение: Battlefield Environment Directorate (US Army)10) Физиология: Binge Eating Disorder11) Вычислительная техника: Bookmark Exploring Dabbler (VRML)12) Деловая лексика: Better Equipment Donation, Beverages Entertainment And Dining13) Должность: Bachelor of Education14) NYSE. Bedford Property Investments, Inc.15) Базы данных: Browser Extensible Data -
8 bed
1) Компьютерная техника: bit error distribution2) Медицина: binge eating disorder (компульсивное переедание)3) Американизм: Beverage Entertainment And Dining4) Спорт: Biking, Eating, And Drinking5) Военный термин: basic engineering development6) Техника: byte error detecting code7) Шутливое выражение: Big Elephant Dangly8) Метеорология: Battlefield Environment Directorate9) Сокращение: Battlefield Environment Directorate (US Army)10) Физиология: Binge Eating Disorder11) Вычислительная техника: Bookmark Exploring Dabbler (VRML)12) Деловая лексика: Better Equipment Donation, Beverages Entertainment And Dining13) Должность: Bachelor of Education14) NYSE. Bedford Property Investments, Inc.15) Базы данных: Browser Extensible Data -
9 BED
BED, basic engineering development (phase)English-Russian dictionary of planing, cross-planing and slotting machines > BED
-
10 model
1. модель; макет; образец; эталон/ модельный/ моделировать2. модель; вариант; типactuator modelactuator disk modeladvanced development modelaerodynamic modelaeroelastic modelaeroelastically scaled modelair combat modelairplane modelairplane-like modelapproach modelarrow-wing modelatmospheric modelautopilot modelautorotation modelautothrottle modelBaldwin-Lomax modelbasic modelbeam modelbeam/lumped mass modelbiomorphic modelblowing modelbody alone modelbreadboard modelcable-mounted modelcargo load modelCFD modelcombustion modelcombustion-flow modelcommand modelcompensatory modelcomposite modelcompressibility modified modelcomputer modelcone-cylinder modelcone-finned modelconical-flow modelconsistent modelconstant amplitude fatigue modelconstitutive modelcontinuous-mass modelcontinuum modelcontroller modelcorrelation modelcounter-rotation modelcrack modelcrack growth modelcrack growth retardation modelcrossover modelcumulative damage modeldamage accumulation modeldamper modeldatabase modeldeterministic modeldevelopment-type modeldifferential-game modeldiscrete modeldistributed lift modeldisturbance modeldowndraft modeldrop modelDryden modelDugdale modeldynamically scaled modeldynamics modelenergy-conservation modelengagement modelengine modelengineering development modelerror modelfailure modelfatigue modelfilament modelfine grid modelfinite element modelfixed-base modelfixed-wing modelflow modelflutter modelflutter-suppression modelfour-input/four-output modelfractional derivative modelfracture modelfree to roll modelfree-flight modelfree-flying modelfree-spinning modelfreely flying modelfrequency-domain modelfull modelfull-order modelfull-span modelfull-span wing modelgame modelgeneric modelgeometric modelgeometrically scaled modelgravity modelgravity anomaly modelgust modelhalf-plane modelhalf-wing modelhigh-fineness-ratio modelhuman operator modelidentified modelilluminated modelinfinite-blade modelinput modelinstrumented modelinverse modelisolated wing modelk-e modelk-W modelkinematic modelkinetic modellarge-scale modellead-lag pilot modellead-only pilot modellinear modellongitudinal modellower-order modellumped parameter modellumped-mass modelMach-scaled modelmagnetically suspended modelmass-and-spring modelmass-spring modelMaxwell modelmembrane and rod modelmeteorological modelmicromechanical modelMiner-Palmgren damage modelminimum phase modelmissile modelmodal modelmomentum-conserved modelmoving modelmultiaxis modelmultidegree of freedom modelmultiloop modelmultiscale modelneuromuscular modelobservation modelover-parameterized modelparabolized Navier-Stokes modelpendulation modelperformance modelperturbation modelphenomenological modelphysical modelpilot-aircraft modelpilot-vehicle modelpiston modelpitch modelpitch-plunge modelpitch-lateral-directional modelplant modelplastic modelpneumodynamic modelpowered modelpowered-lift modelprecision modelprediction modelpreview modelproduction modelproperly parameterized modelpropfan modelpropulsion modelpure gain pilot modelquantized modelquasi-static modelR&M modelradar modelradial spring modelradio control modelradio controlled modelreal-world modelreduced order modelreference modelreflectivity modelreingestion modelreplica modelreplica-type modelrocket-propelled modelroll modelrotor-body modelrotorcraft modelscale modelscaled modelscattering modelself-consistent modelsemiempirical modelsemispan modelsemispan wing modelsensitivity modelsimulation modelsingle-axis modelsingle-body modelsingle-rotation modelspectrum fatigue modelspray modelstall modelstate modelstate space modelstatistical modelstiffness modelstochastic modelstress modelstructural modelstudy modelsupersonic cruise modeltask modelterrain modelthin-jet modelthree-degree-of-a-freedom modelthree-state modelthrust modeltire modeltransfer-function modeltransparent modeltruth modeltunnel-supported modelturbulence modeltwin-body modeltwo layer turbulence modeltwo-control modeltwo-degrees-of-freedom modeltwo-equation turbulence modelunquantized modeluntuned modelusage modelV/STOL modelvaporization modelvehicle stability modelvertical dynamic modelvestibular modelviscous/inviscid modelvisual cueing modelwake modelwake/wing modelwater tunnel modelWheeler retardation modelwind-tunnel modelwindshear modelwing-canard modelwing-rotor modelwireframe modelyaw model -
11 system
1) система || системный3) вчт операционная система; программа-супервизор5) вчт большая программа6) метод; способ; алгоритм•system halted — "система остановлена" ( экранное сообщение об остановке компьютера при наличии серьёзной ошибки)
- CPsystem- H-system- h-system- hydrogen-air/lead battery hybrid system- Ksystem- Lsystem- L*a*b* system- master/slave computer system- p-system- y-system- Δ-system -
12 center
центр; пункт; пост; узел; середина; научпо-иселсдовагсльскпй центр, НИЦ; выводить на середину; арт. корректировать; центрировать;air C3 center — центр руководства, управления и связи ВВС
general supply (commodity) center — центр [пункт] снабжения предметами общего предназначения
hard launch (operations) control center — ркт. центр [пункт] управления пуском, защищенный от (поражающих факторов) ЯВ
launch (operations) control center — ркт. пункт управления стартового комплекса [пуском ракет]
tactical fighter weapons (employment development) center — центр разработки способов боевого применения оружия истребителей ТА
— all-sources intelligence center— C center— combat control center— educational center— logistical operations center— logistics services center— operational center— secured communications center— skill development center -
13 Artificial Intelligence
In my opinion, none of [these programs] does even remote justice to the complexity of human mental processes. Unlike men, "artificially intelligent" programs tend to be single minded, undistractable, and unemotional. (Neisser, 1967, p. 9)Future progress in [artificial intelligence] will depend on the development of both practical and theoretical knowledge.... As regards theoretical knowledge, some have sought a unified theory of artificial intelligence. My view is that artificial intelligence is (or soon will be) an engineering discipline since its primary goal is to build things. (Nilsson, 1971, pp. vii-viii)Most workers in AI [artificial intelligence] research and in related fields confess to a pronounced feeling of disappointment in what has been achieved in the last 25 years. Workers entered the field around 1950, and even around 1960, with high hopes that are very far from being realized in 1972. In no part of the field have the discoveries made so far produced the major impact that was then promised.... In the meantime, claims and predictions regarding the potential results of AI research had been publicized which went even farther than the expectations of the majority of workers in the field, whose embarrassments have been added to by the lamentable failure of such inflated predictions....When able and respected scientists write in letters to the present author that AI, the major goal of computing science, represents "another step in the general process of evolution"; that possibilities in the 1980s include an all-purpose intelligence on a human-scale knowledge base; that awe-inspiring possibilities suggest themselves based on machine intelligence exceeding human intelligence by the year 2000 [one has the right to be skeptical]. (Lighthill, 1972, p. 17)4) Just as Astronomy Succeeded Astrology, the Discovery of Intellectual Processes in Machines Should Lead to a Science, EventuallyJust as astronomy succeeded astrology, following Kepler's discovery of planetary regularities, the discoveries of these many principles in empirical explorations on intellectual processes in machines should lead to a science, eventually. (Minsky & Papert, 1973, p. 11)5) Problems in Machine Intelligence Arise Because Things Obvious to Any Person Are Not Represented in the ProgramMany problems arise in experiments on machine intelligence because things obvious to any person are not represented in any program. One can pull with a string, but one cannot push with one.... Simple facts like these caused serious problems when Charniak attempted to extend Bobrow's "Student" program to more realistic applications, and they have not been faced up to until now. (Minsky & Papert, 1973, p. 77)What do we mean by [a symbolic] "description"? We do not mean to suggest that our descriptions must be made of strings of ordinary language words (although they might be). The simplest kind of description is a structure in which some features of a situation are represented by single ("primitive") symbols, and relations between those features are represented by other symbols-or by other features of the way the description is put together. (Minsky & Papert, 1973, p. 11)[AI is] the use of computer programs and programming techniques to cast light on the principles of intelligence in general and human thought in particular. (Boden, 1977, p. 5)The word you look for and hardly ever see in the early AI literature is the word knowledge. They didn't believe you have to know anything, you could always rework it all.... In fact 1967 is the turning point in my mind when there was enough feeling that the old ideas of general principles had to go.... I came up with an argument for what I called the primacy of expertise, and at the time I called the other guys the generalists. (Moses, quoted in McCorduck, 1979, pp. 228-229)9) Artificial Intelligence Is Psychology in a Particularly Pure and Abstract FormThe basic idea of cognitive science is that intelligent beings are semantic engines-in other words, automatic formal systems with interpretations under which they consistently make sense. We can now see why this includes psychology and artificial intelligence on a more or less equal footing: people and intelligent computers (if and when there are any) turn out to be merely different manifestations of the same underlying phenomenon. Moreover, with universal hardware, any semantic engine can in principle be formally imitated by a computer if only the right program can be found. And that will guarantee semantic imitation as well, since (given the appropriate formal behavior) the semantics is "taking care of itself" anyway. Thus we also see why, from this perspective, artificial intelligence can be regarded as psychology in a particularly pure and abstract form. The same fundamental structures are under investigation, but in AI, all the relevant parameters are under direct experimental control (in the programming), without any messy physiology or ethics to get in the way. (Haugeland, 1981b, p. 31)There are many different kinds of reasoning one might imagine:Formal reasoning involves the syntactic manipulation of data structures to deduce new ones following prespecified rules of inference. Mathematical logic is the archetypical formal representation. Procedural reasoning uses simulation to answer questions and solve problems. When we use a program to answer What is the sum of 3 and 4? it uses, or "runs," a procedural model of arithmetic. Reasoning by analogy seems to be a very natural mode of thought for humans but, so far, difficult to accomplish in AI programs. The idea is that when you ask the question Can robins fly? the system might reason that "robins are like sparrows, and I know that sparrows can fly, so robins probably can fly."Generalization and abstraction are also natural reasoning process for humans that are difficult to pin down well enough to implement in a program. If one knows that Robins have wings, that Sparrows have wings, and that Blue jays have wings, eventually one will believe that All birds have wings. This capability may be at the core of most human learning, but it has not yet become a useful technique in AI.... Meta- level reasoning is demonstrated by the way one answers the question What is Paul Newman's telephone number? You might reason that "if I knew Paul Newman's number, I would know that I knew it, because it is a notable fact." This involves using "knowledge about what you know," in particular, about the extent of your knowledge and about the importance of certain facts. Recent research in psychology and AI indicates that meta-level reasoning may play a central role in human cognitive processing. (Barr & Feigenbaum, 1981, pp. 146-147)Suffice it to say that programs already exist that can do things-or, at the very least, appear to be beginning to do things-which ill-informed critics have asserted a priori to be impossible. Examples include: perceiving in a holistic as opposed to an atomistic way; using language creatively; translating sensibly from one language to another by way of a language-neutral semantic representation; planning acts in a broad and sketchy fashion, the details being decided only in execution; distinguishing between different species of emotional reaction according to the psychological context of the subject. (Boden, 1981, p. 33)Can the synthesis of Man and Machine ever be stable, or will the purely organic component become such a hindrance that it has to be discarded? If this eventually happens-and I have... good reasons for thinking that it must-we have nothing to regret and certainly nothing to fear. (Clarke, 1984, p. 243)The thesis of GOFAI... is not that the processes underlying intelligence can be described symbolically... but that they are symbolic. (Haugeland, 1985, p. 113)14) Artificial Intelligence Provides a Useful Approach to Psychological and Psychiatric Theory FormationIt is all very well formulating psychological and psychiatric theories verbally but, when using natural language (even technical jargon), it is difficult to recognise when a theory is complete; oversights are all too easily made, gaps too readily left. This is a point which is generally recognised to be true and it is for precisely this reason that the behavioural sciences attempt to follow the natural sciences in using "classical" mathematics as a more rigorous descriptive language. However, it is an unfortunate fact that, with a few notable exceptions, there has been a marked lack of success in this application. It is my belief that a different approach-a different mathematics-is needed, and that AI provides just this approach. (Hand, quoted in Hand, 1985, pp. 6-7)We might distinguish among four kinds of AI.Research of this kind involves building and programming computers to perform tasks which, to paraphrase Marvin Minsky, would require intelligence if they were done by us. Researchers in nonpsychological AI make no claims whatsoever about the psychological realism of their programs or the devices they build, that is, about whether or not computers perform tasks as humans do.Research here is guided by the view that the computer is a useful tool in the study of mind. In particular, we can write computer programs or build devices that simulate alleged psychological processes in humans and then test our predictions about how the alleged processes work. We can weave these programs and devices together with other programs and devices that simulate different alleged mental processes and thereby test the degree to which the AI system as a whole simulates human mentality. According to weak psychological AI, working with computer models is a way of refining and testing hypotheses about processes that are allegedly realized in human minds.... According to this view, our minds are computers and therefore can be duplicated by other computers. Sherry Turkle writes that the "real ambition is of mythic proportions, making a general purpose intelligence, a mind." (Turkle, 1984, p. 240) The authors of a major text announce that "the ultimate goal of AI research is to build a person or, more humbly, an animal." (Charniak & McDermott, 1985, p. 7)Research in this field, like strong psychological AI, takes seriously the functionalist view that mentality can be realized in many different types of physical devices. Suprapsychological AI, however, accuses strong psychological AI of being chauvinisticof being only interested in human intelligence! Suprapsychological AI claims to be interested in all the conceivable ways intelligence can be realized. (Flanagan, 1991, pp. 241-242)16) Determination of Relevance of Rules in Particular ContextsEven if the [rules] were stored in a context-free form the computer still couldn't use them. To do that the computer requires rules enabling it to draw on just those [ rules] which are relevant in each particular context. Determination of relevance will have to be based on further facts and rules, but the question will again arise as to which facts and rules are relevant for making each particular determination. One could always invoke further facts and rules to answer this question, but of course these must be only the relevant ones. And so it goes. It seems that AI workers will never be able to get started here unless they can settle the problem of relevance beforehand by cataloguing types of context and listing just those facts which are relevant in each. (Dreyfus & Dreyfus, 1986, p. 80)Perhaps the single most important idea to artificial intelligence is that there is no fundamental difference between form and content, that meaning can be captured in a set of symbols such as a semantic net. (G. Johnson, 1986, p. 250)Artificial intelligence is based on the assumption that the mind can be described as some kind of formal system manipulating symbols that stand for things in the world. Thus it doesn't matter what the brain is made of, or what it uses for tokens in the great game of thinking. Using an equivalent set of tokens and rules, we can do thinking with a digital computer, just as we can play chess using cups, salt and pepper shakers, knives, forks, and spoons. Using the right software, one system (the mind) can be mapped into the other (the computer). (G. Johnson, 1986, p. 250)19) A Statement of the Primary and Secondary Purposes of Artificial IntelligenceThe primary goal of Artificial Intelligence is to make machines smarter.The secondary goals of Artificial Intelligence are to understand what intelligence is (the Nobel laureate purpose) and to make machines more useful (the entrepreneurial purpose). (Winston, 1987, p. 1)The theoretical ideas of older branches of engineering are captured in the language of mathematics. We contend that mathematical logic provides the basis for theory in AI. Although many computer scientists already count logic as fundamental to computer science in general, we put forward an even stronger form of the logic-is-important argument....AI deals mainly with the problem of representing and using declarative (as opposed to procedural) knowledge. Declarative knowledge is the kind that is expressed as sentences, and AI needs a language in which to state these sentences. Because the languages in which this knowledge usually is originally captured (natural languages such as English) are not suitable for computer representations, some other language with the appropriate properties must be used. It turns out, we think, that the appropriate properties include at least those that have been uppermost in the minds of logicians in their development of logical languages such as the predicate calculus. Thus, we think that any language for expressing knowledge in AI systems must be at least as expressive as the first-order predicate calculus. (Genesereth & Nilsson, 1987, p. viii)21) Perceptual Structures Can Be Represented as Lists of Elementary PropositionsIn artificial intelligence studies, perceptual structures are represented as assemblages of description lists, the elementary components of which are propositions asserting that certain relations hold among elements. (Chase & Simon, 1988, p. 490)Artificial intelligence (AI) is sometimes defined as the study of how to build and/or program computers to enable them to do the sorts of things that minds can do. Some of these things are commonly regarded as requiring intelligence: offering a medical diagnosis and/or prescription, giving legal or scientific advice, proving theorems in logic or mathematics. Others are not, because they can be done by all normal adults irrespective of educational background (and sometimes by non-human animals too), and typically involve no conscious control: seeing things in sunlight and shadows, finding a path through cluttered terrain, fitting pegs into holes, speaking one's own native tongue, and using one's common sense. Because it covers AI research dealing with both these classes of mental capacity, this definition is preferable to one describing AI as making computers do "things that would require intelligence if done by people." However, it presupposes that computers could do what minds can do, that they might really diagnose, advise, infer, and understand. One could avoid this problematic assumption (and also side-step questions about whether computers do things in the same way as we do) by defining AI instead as "the development of computers whose observable performance has features which in humans we would attribute to mental processes." This bland characterization would be acceptable to some AI workers, especially amongst those focusing on the production of technological tools for commercial purposes. But many others would favour a more controversial definition, seeing AI as the science of intelligence in general-or, more accurately, as the intellectual core of cognitive science. As such, its goal is to provide a systematic theory that can explain (and perhaps enable us to replicate) both the general categories of intentionality and the diverse psychological capacities grounded in them. (Boden, 1990b, pp. 1-2)Because the ability to store data somewhat corresponds to what we call memory in human beings, and because the ability to follow logical procedures somewhat corresponds to what we call reasoning in human beings, many members of the cult have concluded that what computers do somewhat corresponds to what we call thinking. It is no great difficulty to persuade the general public of that conclusion since computers process data very fast in small spaces well below the level of visibility; they do not look like other machines when they are at work. They seem to be running along as smoothly and silently as the brain does when it remembers and reasons and thinks. On the other hand, those who design and build computers know exactly how the machines are working down in the hidden depths of their semiconductors. Computers can be taken apart, scrutinized, and put back together. Their activities can be tracked, analyzed, measured, and thus clearly understood-which is far from possible with the brain. This gives rise to the tempting assumption on the part of the builders and designers that computers can tell us something about brains, indeed, that the computer can serve as a model of the mind, which then comes to be seen as some manner of information processing machine, and possibly not as good at the job as the machine. (Roszak, 1994, pp. xiv-xv)The inner workings of the human mind are far more intricate than the most complicated systems of modern technology. Researchers in the field of artificial intelligence have been attempting to develop programs that will enable computers to display intelligent behavior. Although this field has been an active one for more than thirty-five years and has had many notable successes, AI researchers still do not know how to create a program that matches human intelligence. No existing program can recall facts, solve problems, reason, learn, and process language with human facility. This lack of success has occurred not because computers are inferior to human brains but rather because we do not yet know in sufficient detail how intelligence is organized in the brain. (Anderson, 1995, p. 2)Historical dictionary of quotations in cognitive science > Artificial Intelligence
-
14 rate
1. норма; ставка; тариф; расценка; цена; стоимость; оценка || исчислять; оценивать2. степень3. разряд; сорт; класс || классифицировать4. темп, скорость, быстрота протекания какого-нибудь процесса5. величина, расход6. производительность, номинальные рабочие данные машины7. отношение; пропорция9. определять, измерять; устанавливать, подсчитывать; фиксировать ( значение величины)rate of water injection — скорость нагнетания [подачи] воды
* * *
1. скорость; темп; интенсивность; степень2. норма3. стоимость; оценка
* * *
1. норма; скорость, темп, производительность2. размер, мера, масштаб3. цена, стоимость; тариф
* * *
быстрота; частота; скорость; интенсивность; оценка; норма
* * *
1) скорость; темп; интенсивность; степень2) норма3) стоимость; оценка•- rate of advance
- rate of aeration
- rate of angle increase
- rate of attack
- rate of crack propagation
- rate of deformation
- rate of delivery
- rate of development
- rate of deviation change
- rate of dilution
- rate of divergence
- rate of feed
- rate of flow
- rate of formation influx
- rate of grout
- rate of hole angle charge
- rate of hole deviation change
- rate of inspection
- rate of linkage
- rate of net drilling
- rate of oil recovery
- rate of penetration
- rate of percolation
- rate of piercing
- rate of pressure rise
- rate of rise
- rate of sedimentation
- rate of setting
- rate of sinking
- rate of solidification
- rate of throughput
- rate of travel
- rate of wear
- rate of yield
- abort rate
- absolute drilling rate
- accelerated failure rate
- acceptable degradation rate
- acceptable failure rate
- acceptable hazard rate
- acceptable malfunction rate
- admissible flow rate
- admissible production rate
- age-specific failure rate
- age-wear-specific failure rate
- air rate
- allowable flow rate
- allowable production rate
- anticipated failure rate
- assessed failure rate
- average daily flow rate
- average daily production rate
- average injection rate
- average monthly flow rate
- average monthly production rate
- average penetration rate
- average well monthly production rate
- basic failure rate
- bathtub hazard rate
- block rate
- blowout rate
- build rate
- burn-in hazard rate
- catalyst circulation rate
- catastrophic failure rate
- chance failure rate
- change rate
- circulation rate
- collective failure rate
- complaint rate
- component failure rate
- condensate production rate
- conditional failure rate
- constant rate
- constant failure rate
- constant production rate
- corrosion rate
- counting rate
- crack growth rate
- critical production rate
- cumulative failure rate
- current production rate
- cutting rate
- daily flow rate
- daily production rate
- damage rate
- decline rate
- decreasing failure rate
- decreasing hazard rate
- defect rate
- degradation rate
- degradation failure rate
- depletion rate
- deterioration rate
- discharge rate
- dormant failure rate
- drill penetration rate
- drilling rate
- efficient production rate
- engineering maximum efficient rate
- estimated flow rate
- estimated production rate
- failure rate
- far count rate
- fault rate
- feed rate
- feed-out rate
- field rate
- field-usage failure rate
- fieldwide rate of production
- fieldwide rate of recovery
- film-drainage rate
- filtration rate
- final flow rate
- final production rate
- flame jet cutting rate
- flat rate
- flaw rate
- flexible rates
- flooding rate
- flow rate
- flowing production rate
- fluid-flow rate
- flush production rate
- forced outage rate
- formation fluid withdrawal rate
- gas flow rate
- gas leak rate
- gas-free production rate
- general failure rate
- hazard rate
- improvement rate
- in-commission rate
- in-service failure rate
- incentive rate
- increasing failure rate
- initial rate
- initial failure rate
- initial flow rate
- initial production rate
- injection rate
- input rate
- instantaneous failure rate
- interval rate of production
- levelized rate
- limiting failure rate
- log-data rate
- long-spacing detector counting rate
- low production rate
- maintenance action rate
- maintenance downtime rate
- malfunction rate
- mass rate
- maximum efficiency rate
- maximum efficient rate
- maximum permissible rate
- maximum recovery rate
- mean failure rate
- median failure rate
- metered rate
- monotone failure rate
- near count rate
- negotiated rate
- nominal failure rate
- norm rate
- normalized failure rate
- observed defect rate
- observed failure rate
- oil flow rate
- oil production rate
- optimum failure rate
- optimum flow rate
- optimum production rate
- outage replacement rate
- pellet rate
- pipeline rate
- potential production rate
- predicted failure rate
- preventive maintenance rate
- production rate
- production decline rate
- productive rate
- pump rate
- pump stroke rate
- pumping rate
- ready rate
- receiving rate
- recovery rate
- recurrence rate
- reduced rate
- reliability rate
- reservoir voidage rate
- residential rate
- retail rate
- rig day rate
- sampling rate
- search rate
- seasonal rate
- settled production rate
- settling rate
- shear rate
- shooting rate
- short-spacing detector counting rate
- stable flow rate
- stable production rate
- standard failure rate
- steady production rate
- step rate
- storage failure rate
- straight fixed variable rate
- subsequent production rate
- system failure rate
- tanker loading rate
- target failure rate
- threshold flow rate
- total failure rate
- total production rate
- unacceptable failure rate
- unit rate of flow
- unit dimensionless production rate
- unit production rate
- unmetered rate
- unpowered failure rate
- unsteady production rate
- upper critical failure rate
- utilization rate
- variable production rate
- voidage rate
- volume flow rate
- water-free production rate
- water-influx rate
- water-injection rate
- water-intake rate
- wear-out failure rate
- welding rate
- well flow rate
- well production rate
- withdrawal rate* * *• 1) норма; 2) скорость• глубина• измерять• ставка• темп -
15 Reichenbach, Georg Friedrich von
SUBJECT AREA: Mechanical, pneumatic and hydraulic engineering, Photography, film and optics, Public utilities[br]b. 24 August 1772 Durlach, Baden, Germanyd. 21 May 1826 Munich, Germany[br]German engineer.[br]While he was attending the Military School at Mannheim, Reichenbach drew attention to himself due to the mathematical instruments that he had designed. On the recommendation of Count Rumford in Munich, the Bavarian government financed a two-year stay in Britain so that Reichenbach could become acquainted with modern mechanical engineering. He returned to Mannheim in 1793, and during the Napoleonic Wars he was involved in the manufacture of arms. In Munich, where he was in the service of the Bavarian state from 1796, he started producing precision instruments in his own time. His basic invention was the design of a dividing machine for circles, produced at the end of the eighteenth century. The astronomic and geodetic instruments he produced excelled all the others for their precision. His telescopes in particular, being perfect in use and of solid construction, soon brought him an international reputation. They were manufactured at the MathematicMechanical Institute, which he had jointly founded with Joseph Utzschneider and Joseph Liebherr in 1804 and which became a renowned training establishment. The glasses and lenses were produced by Joseph Fraunhofer who joined the company in 1807.In the same year he was put in charge of the technical reorganization of the salt-works at Reichenhall. After he had finished the brine-transport line from Reichenhall to Traunstein in 1810, he started on the one from Berchtesgaden to Reichenhall which was an extremely difficult task because of the mountainous area that had to be crossed. As water was the only source of energy available he decided to use water-column engines for pumping the brine in the pipes of both lines. Such devices had been in use for pumping purposes in different mining areas since the middle of the eighteenth century. Reichenbach knew about the one constructed by Joseph Karl Hell in Slovakia, which in principle had just been a simple piston-pump driven by water which did not work satisfactorily. Instead he constructed a really effective double-action water-column engine; this was a short time after Richard Trevithick had constructed a similar machine in England. For the second line he improved the system and built a single-action pump. All the parts of it were made of metal, which made them easy to produce, and the pumps proved to be extremely reliable, working for over 100 years.At the official opening of the line in 1817 the Bavarian king rewarded him generously. He remained in the state's service, becoming head of the department for roads and waterways in 1820, and he contributed to the development of Bavarian industry as well as the public infrastructure in many ways as a result of his mechanical skill and his innovative engineering mind.[br]Further ReadingBauernfeind, "Georg von Reichenbach" Allgemeine deutsche Biographie 27:656–67 (a reliable nineteenth-century account).W.Dyck, 1912, Georg v. Reichenbach, Munich.K.Matschoss, 1941, Grosse Ingenieure, Munich and Berlin, 3rd edn. 121–32 (a concise description of his achievements in the development of optical instruments and engineering).WKBiographical history of technology > Reichenbach, Georg Friedrich von
-
16 course
курс; маршрут; трасса; линия пути; траектория; курс обучения; учебный городок; учебное поле; учебная полоса; танкодром; автодром;— career development course -
17 cost
1. n1) цена; стоимость; себестоимость2) обыкн. pl расходы, издержки, затраты3) pl судебные издержки, судебные расходы
- absorbed costs
- accident costs
- acquisition cost
- actual cost
- actual costs
- actual manufacturing cost
- added cost
- additional cost
- adjusted historical cost
- administration costs
- administrative costs
- administrative and management costs
- administrative and operational services costs
- advertising costs
- after costs
- after-shipment costs
- aggregate costs
- agreed cost
- airfreight cost
- allocable costs
- allowable costs
- alternative costs
- amortization costs
- amortized cost
- ancillary costs
- annual costs
- anticipated costs
- applied cost
- arbitration costs
- assembly costs
- assessed cost
- average cost
- average costs
- average cost per unit
- average variable costs
- avoidable costs
- back-order costs
- basic cost
- billed cost
- book cost
- borrowing cost
- breakage cost
- break-even costs
- budget costs
- budgeted cost
- budgeted costs
- budgeted operating costs
- building costs
- burden costs
- calculated costs
- capacity costs
- capital costs
- capital floatation costs
- carriage costs
- carrying cost
- carrying costs
- centrally-managed costs
- changeover costs
- cleaning costs
- clerical costs
- closing costs
- collection costs
- combined cost
- commercial cost
- commercial costs
- committed costs
- common staff costs
- comparative costs
- competitive costs
- competitive marginal costs
- complaint costs
- conditional cost
- consequential costs
- considerable costs
- constant cost
- constant costs
- construction costs
- contract cost
- contractual costs
- controllable costs
- court costs
- crane costs
- credit costs
- cumulative costs
- current cost
- current costs
- current outlay costs
- current standard cost
- cycle inventory costs
- debt-servicing costs
- declining costs
- decorating costs
- decreasing costs
- defect costs
- defence costs
- deferred costs
- deficiency costs
- degressive costs
- delivery costs
- departmental costs
- depleted cost
- depreciable cost
- depreciated cost
- depreciated replacement cost
- depreciation costs
- designing costs
- deterioration costs
- development costs
- differential costs
- direct costs
- direct labour costs
- direct operating costs
- direct payroll costs
- discretionary fixed costs
- dismantling costs
- distribution costs
- distribution marketing cost
- domestic resource costs
- double-weighted borrowing cost
- downtime costs
- economic costs
- eligible costs
- engineering costs
- entry cost
- environmental costs
- equipment capital costs
- erection costs
- escalating costs
- escapable costs
- estimated cost
- estimated costs
- evaluation cost
- excess cost
- excess costs
- excessive costs
- exhibition costs
- exploration costs
- extra costs
- extra and extraordinary costs
- extraordinary costs
- fabrication cost
- factor cost
- factor costs
- factory cost
- factory costs
- factory overhead costs
- failure costs
- farm production costs
- farmer's cost
- farming costs
- feed costs
- fertilizing costs
- final cost
- financial costs
- financing costs
- first cost
- fixed costs
- fixed capital replacement costs
- flat cost
- floatation costs
- food costs
- foreign housing costs
- formation costs
- freight costs
- fuel costs
- full cost
- full costs
- funding cost
- general costs
- general running costs
- government-controlled production costs
- guarantee costs
- harvesting costs
- haul costs
- haulage costs
- heavy costs
- hedging cost
- hidden costs
- high cost
- hiring costs
- historical cost
- hospitality costs
- hotel costs
- hourly costs
- idle capacity costs
- idle time costs
- implicit costs
- implied interest costs
- imputed costs
- incidental costs
- increasing costs
- incremental costs
- incremental cost of capital
- incremental costs of circulation
- incremental costs of service
- incurred costs
- indirect costs
- indirect labour costs
- indirect manufacturing costs
- indirect payroll costs
- indirect production costs
- individual costs
- industrial costs
- industry-average costs
- initial cost
- inland freight cost
- inspection costs
- installation costs
- insurance costs
- insured cost
- intangible costs
- integrated cost
- interest costs
- inventoriable costs
- inventory cost
- inventory costs
- inventory acquisition costs
- inventory possession costs
- investigation costs
- investment costs
- invoiced cost
- issuing cost
- joint cost
- labour costs
- landed cost
- launching cost
- launching costs
- layoff costs
- legal costs
- legitimate costs
- life cycle costs
- life repair cost
- liquidation cost
- litigation costs
- living costs
- loading costs
- loan cost
- long-run average costs
- long-run marginal costs
- low costs
- low operating costs
- lump-sum costs
- machining cost
- maintenance costs
- maintenance-and-repair costs
- management costs
- man-power cost
- man-power costs
- manufacturing cost
- manufacturing costs
- manufacturing overhead costs
- marginal costs
- marginal-factor costs
- maritime costs
- marketing costs
- material costs
- material handling costs
- merchandising costs
- miscellaneous costs
- mixed cost
- mounting costs
- net cost
- nominal cost
- nonmanufacturing costs
- obsolescence costs
- offering cost
- one-off costs
- one-off costs of acquiring land, buildings and equipment
- one-shot costs
- operating costs
- operation costs
- operational costs
- opportunity costs
- order cost
- ordering cost
- order initiation cost
- ordinary costs
- organization costs
- organizational costs
- original cost
- original cost of the assets
- original cost of capital
- out-of-pocket costs
- overall cost
- overall costs
- overhead costs
- overtime costs
- own costs
- owning costs
- packaging cost
- packing cost
- past costs
- past sunk costs
- payroll cost
- payroll costs
- penalty cost
- penalty costs
- period costs
- permissible costs
- personnel costs
- piece costs
- planned costs
- postponable costs
- predetermined costs
- prepaid costs
- preproduction costs
- prime cost
- processing costs
- procurement costs
- product cost
- production cost
- production costs
- product unit cost
- progress-generating costs
- progressive costs
- prohibitive costs
- project costs
- project development cost
- projected costs
- promotional costs
- protected costs
- publicity costs
- purchase costs
- purchasing costs
- pure costs of circulation
- quality costs
- quality-inspection costs
- real cost
- real costs
- recall costs
- reconstruction cost
- recoverable cost
- recurring costs
- reduction costs
- reimbursable cost
- relative cost
- relevant costs
- removal costs
- renewal cost
- reoperating costs
- reoperation costs
- reorder cost
- repair cost
- repair costs
- replacement cost
- replacement costs
- replacement cost at market rates
- replacement cost of borrowing
- replacement cost of capital assets
- replacement cost of equipment
- replacement depreciation cost
- replenishment cost
- reproduction cost
- reproduction costs
- research costs
- research and development costs
- reservation costs
- rework costs
- rising costs
- road maintenance costs
- running costs
- run-on costs
- salvage cost
- salvage costs
- scheduled costs
- scrap cost
- selling costs
- semi-variable costs
- service costs
- servicing costs
- setting-up costs
- set-up costs
- shadow costs
- shelter costs
- shipping costs
- shortage costs
- single cost
- social costs
- social marginal costs
- social overhead costs
- sorting costs
- special costs
- specification costs
- spoilage costs
- staff costs
- stand costs
- standard cost
- standard costs
- standard direct labour costs
- standard direct materials cost
- standard factory overhead cost
- standing costs
- start-up costs
- stepped costs
- stocking cost
- stockout costs
- storage costs
- sunk costs
- supervision costs
- supplementary costs
- supplementary costs of circulation
- tangible costs
- target cost
- target costs
- taxable cost of shares
- tentative cost
- time-related cost
- total cost
- training cost
- training costs
- transaction costs
- transfer costs
- transhipment costs
- transport costs
- transportation costs
- travel costs
- travelling costs
- trim costs
- true cost
- true costs
- trust cost
- unamortized cost
- unavoidable costs
- underwriting cost
- unexpired costs
- unit cost
- unit costs
- unloading costs
- unrecovered cost
- unscheduled costs
- upkeep costs
- upward costs
- utility's costs
- variable costs
- variable capital costs
- wage costs
- war costs
- warehouse costs
- warehousing costs
- weighted average cost
- welfare costs
- wintering costs
- working cost
- working costs
- costs for bunker
- costs for storing
- costs of administration
- cost of appraisal
- cost of arbitration
- cost of borrowing
- cost of boxing
- cost of bunker
- cost of capital
- cost of capital deeping
- cost of carriage
- cost of carry
- cost of carrying inventory
- costs of circulation
- cost of civil engineering work
- cost of construction
- cost of a contract
- cost of credit
- cost of delivery
- cost of demonstration
- cost of discounting
- cost of disposal
- cost of education
- cost of equipment
- cost of equity capital
- cost of filing
- cost of financing
- cost of fixed capital
- cost of funds
- cost of goods
- cost of haulage
- cost of hotel accommodation
- costs of housing
- costs of idleness
- cost of installation
- cost of insurance
- costs of inventory
- cost of issue
- cost of labour
- cost of a licence
- cost of living
- cost of manpower
- cost of manufacture
- cost of manufactured goods
- cost of manufacturing
- costs of material
- costs of material inputs
- cost of money
- cost of obtaining funds
- costs of operations
- cost of an order
- cost of packaging
- cost of packing
- cost of postage
- costs of production
- cost of product sold
- cost of a project
- cost of publication
- cost of putting goods into a saleable condition
- cost of reclamation
- cost of reinsurance
- costs of reliability
- cost of renting
- cost of renting a trading post
- cost of repairs
- costs of routine maintenance
- cost of sales
- costs of sales
- cost of scrap
- cost of service
- cost of servicing
- costs of shipping
- cost of storage
- cost of a suit
- costs of supervision
- cost of tare
- costs of trackage
- costs of transportation
- cost of work
- cost per inquiry
- costs per unit
- above cost
- at cost
- at the cost of
- at extra cost
- below cost
- less costs
- minus costs
- next to cost
- under cost
- with costs
- without regard to cost
- exclusive of costs
- free of cost
- cost of market, whichever is lower
- cost plus percentage of cost
- absorb costs
- allocate costs
- assess the cost
- assess costs
- assume costs
- award costs against smb.
- bear costs
- calculate costs
- charge cost
- compute the cost
- cover the cost
- cover costs
- curb costs
- curtail costs
- cut down on costs
- cut production costs
- decrease the cost
- defray the costs
- determine the cost
- disregard costs
- distort the cost
- distribute costs
- entail costs
- estimate costs
- exceed the cost
- impose costs
- increase cost
- incur costs
- inflict economic and social costs
- involve costs
- itemize costs
- keep down costs
- meet the cost
- meet costs
- offset the cost
- offset the costs
- offset high interest costs
- overestimate production costs
- pay costs
- prune away costs
- push up costs
- recompense the cost
- recoup the cost
- recover costs
- reduce costs
- refund the cost
- revise the cost
- save costs
- sell at a cost
- share the cost
- slash costs
- split up the cost
- trim costs
- write off costs
- write off costs against revenues
- write off capital costs2. v1) стоить -
18 Rankine, William John Macquorn
SUBJECT AREA: Mechanical, pneumatic and hydraulic engineering[br]b. 5 July 1820 Edinburgh, Scotlandd. 1872[br][br]Rankine was educated at Ayr Academy and Glasgow High School, although he appears to have learned much of his basic mathematics and physics through private study. He attended Edinburgh University and then assisted his father, who was acting as Superintendent of the Edinburgh and Dalkeith Railway. This introduction to engineering practice was followed in 1838 by his appointment as a pupil to Sir John MacNeill, and for the next four years he served under MacNeill on his Irish railway projects. While still in his early twenties, Rankine presented pioneering papers on metal fatigue and other subjects to the Institution of Civil Engineers, for which he won a prize, but he appears to have resigned from the Civils in 1857 after an argument because the Institution would not transfer his Associate Membership into full Membership. From 1844 to 1848 Rankine worked on various projects for the Caledonian Railway Company, but his interests were becoming increasingly theoretical and a series of distinguished papers for learned societies established his reputation as a leading scholar in the new science of thermodynamics. He was elected Fellow of the Royal Society in 1853. At the same time, he remained intimately involved with practical questions of applied science, in shipbuilding, marine engineering and electric telegraphy, becoming associated with the influential coterie of fellow Scots such as the Thomson brothers, Napier, Elder, and Lewis Gordon. Gordon was then the head of a large and successful engineering practice, but he was also Regius Professor of Engineering at the University of Glasgow, and when he retired from the Chair to pursue his business interests, Rankine, who had become his Assistant, was appointed in his place.From 1855 until his premature death in 1872, Rankine built up an impressive engineering department, providing a firm theoretical basis with a series of text books that he wrote himself and most of which remained in print for many decades. Despite his quarrel with the Institution of Civil Engineers, Rankine took a keen interest in the institutional development of the engineering profession, becoming the first President of the Institution of Engineers and Shipbuilders in Scotland, which he helped to establish in 1857. Rankine campaigned vigorously for the recognition of engineering studies as a full university degree at Glasgow, and he achieved this in 1872, the year of his death. Rankine was one of the handful of mid-nineteenth century engineers who virtually created engineering as an academic discipline.[br]Principal Honours and DistinctionsFRS 1853. First President, Institution of Engineers and Shipbuilders in Scotland, 1857.Bibliography1858, Manual of Applied Mechanics.1859, Manual of the Steam Engine and Other Prime Movers.1862, Manual of Civil Engineering.1869, Manual of Machinery and Millwork.Further ReadingJ.Small, 1957, "The institution's first president", Proceedings of the Institution of Engineers and Shipbuilders in Scotland: 687–97.H.B.Sutherland, 1972, Rankine. His Life and Times.ABBiographical history of technology > Rankine, William John Macquorn
-
19 Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
AAbort - ndërprerje e operacionit, procesit ose procedures gjatë kryerjes së tij.Accept - pranon.Access time - koha e arritjes së të dhënave.Accessories - veglat ndihmëse në Windows.Adapter - kartelë për zgjerim e cila instalohet në kompjuter.Adress register - numër hemksadecimal i cili e tregon adresën e lokacionit të caktuar të memorjes.Algorithm - zgjidhja e një problemi hap pas hapi.allocate - ndarje të resurseve të kompjuterit, si për shembull në disk, shtypës ose memorje të çdo skedari, shfrytëzuesi ose procesi.alpha numeric characters - shenja alfanu-merike. Të gjitha shenjat që i shfrytëzon kompjuteri, përfshirë këtu edhe shkronjat, shifrat, shenjat për interpunksion dhe shenjat speciale, siç janë: \$, \@ i \#ANSI (American National Standar Institute) - Instituti Nacional Amerikan për Standarde.ASCII ( American Standard Code for Information Interchange) - Kodi amerikan për këmbim të informacioneve. Renditje standarde e shtatë shifrave binare (shifra e shtatë mund të jepet për kontroll të çiftësisë) e cila aplikohet për paraqitjen e shenjave në kompjuter.Animation - animacion - Iluzion i lëvizjes me paraqitje të shpejtë të fotografive të njëpasnjëshme, e cila arrihet me përdorim të harduerit dhe softuerit përkatës. Programet më të njohura për animacion janë: 3 D Studio, Autodesk Chaos, Imagine etj.Application - program i cili është i dedikuar për shfrytëzuesit e rëndomtë, i cili është i projektuar për kryerje të ndonjë pune të caktuar. Për shembull aplikacioni për kontabilitet financiar.Application development tools - vegla për krijim të programeve aplikative.ALU ( Arithmetic-Logic Unit) - njësi aritmetiko-logjike. Është pjesë e njësisë qendrore (çip i mikroprocesorit) e cila kryen operacione kryesore aritmetike dhe logjike me të dhënat.Artificial Intelligence - intelegjencë artificiale. Emër i sistemeve të kompjuterit që duhet të shfaqin inteligjencë njerëzore, si kuptim për fjalën e thënë, si reagim ndaj ambientit të tyre fizik dhe adaptimit ndaj kushteve të tilla.Ascending order - rendi i radhitjes së elementeve sipas rendit të rritjes, prej vlerave më të vogla kah më të mëdhatë (a, b, c...)Assembler - përkthyes programor. Program i projektuar që t'i transformojë instruksionet simbolike në formë më të qëlluar për t'i kryer në kompjuter.Assign - dhënie vlerë diçkaje që është shfrytëzuar në programim.Asterisk - shenja * (yll). Përdoret si shenjë xhoker që mundëson specifikim të disa skedarëve përnjëherë.Auto CAD - program aplikativ për projektim kompjuterik dhe disenjim.BBackbone - niveli më i lartë në një rrjet kierarkik kompjuterik.Backslash - shenja \\ ( ASCII kodi 92). Përdoret në specifikimin e rrugës së diskut ku gjendet skedari i kërkuar.Backspace - zhvendosje e kursorit për një vend prapa.Backup - kopje rezerve. Bëhet kopje e përmbajtjes së diskut të kompjuterit dhe atë në mënyrë periodike, ndërsa vendoset në shirit magnetik ose në CD.Bad sector - sektori jo në rregull. Pjesë e disketës ose diskut ku nuk nuk mund dhe ku nuk është e sigurt të shkruhen informacioneBad trac table - tabelë e shtigjeve që nuk janë në rregull. Listë e pjesëve të çrregulluara fabrikisht dhe të pasigurta për shkruarje, e cila është e ngjitur në pjesën e prapme të diksut.Bandwidth - njësi matëse për sasinë e të dhënave të cilat mund të transmetohen përmes ndonjë rrjeti të komunikimit në një sekondë.Bar chart - diagram në formë të shiritave.Bar code - paraqitje e shenjave alfanu-merike me ndihmën e vijave vertikale me gjatësi të ndryshme. Përdoret si mënyrë për shifrim universal të prodhimeve.Bar code reader - lexues bar cod. Pajisje optike për lexim të shenjave bar cod.BIOS (Basic Input Output System) - grup i programeve më të vogla detyra e të cilave është të shfaqë test rutinor kur kyçet kompjuteri, si dhe ta startojë sistemin operativ të kompjuterit.BASIC - gjuhë programore e cila është e lehtë për mësim.Batch - pako. Bashkësi e elementeve ose dokumeneteve të cilat përpunohen si tërësi.Batch processing - përpunim paketor. Teknikë që përdor vetëm një inkuadrim të programit në memorjen kryesore për shkak të përpunimit të më tepër detyrave të veçanta njëra pas tjetrës.Baud - bod. Kapacitet maksimal për transmetim të informacioneve në një kanal të komunikimit, i cili është njësi matëse e numrit të ndryshimeve të niveleve në sekondë.Benchmark - krahasim. Program standard i cili shërben për përcaktimin e performansave të kompjuterëve të ndryshëm.Beta version - version prove i softuerit para daljes së tij zyrtare në treg.BIT ( Binary digiT) - shifra binare janë 0 dhe 1. Kompjuterët digjital procesojnë informacione në formë digjitale, ndërsa zbatojnë vetëm shifra të sistemit binar. Ato zakonisht paraqiten me tension prej 5 V për numrin 1, gjegjësisht 0 V për numrin O.Binary file - skedar binar i cili përbëhet prej disa bitave, por i cili nuk është skedar tekstual. Zakonisht ato janë programe me fotografi.Binary system - sistem binar. Sistem numërimi për shkruarje të numrave në kompjuter. Aty ka vetëm dy shifra 0 dhe 1.Bps (Bits per second) - bit në sekondë. Masë për shpejtësinë e transmetimit të rrjetave kompjuterikeBlank - i zbrazët, i pashkruar. Shenjë që i përdoret për paraqitjen e vendit të zbrazët ndërmjet shenjave të shtypura.Bold - shkronja me kontura më të trasha dhe më të errëtaBookmark - reference e cila na drejton kah ndonjë dokument i caktuar hipertekstual i Internetit.Boot - startimi i kompjuterit, gjatë së cilës fillon puna e sistemit operativ.Boot block - pjesë e diskut ku gjendet softueri i cili i mundëson kompjuterit ta fillojë punën.Boot disk - disk ose disketë prej së cilës startohet sistemi operativ.Break - ndërpren. Sinjal special i cili e ndërpet punën e ndonjë programi. Shpesh fitohet me shtypje të tasteve Ctrl dhe C përnjëherë.Browser - fletëkërkues. Program i cili është i dedikuar për shikimin e dokumenteve hipertekstuale të Internetit. Me ndihmën e tij shrytëzohet servisi më i dobishëm i Internetit WWW (W orld W ide W eb). Fletëkërkuesit më të njohur janë Microsoft Internet Explorer dhe Netscape Navigator.Buffer - bafer. Vend në kujtesën kryesore të kompjuterit për ruajtje të përkohshme të të dhënave.Bug - gabim, defekt. Gabim i paqëllimtë në program, për shkak të të cilit programi nuk punon si duhet. Në përkthimin më tekstual nënkupton bubë dhe mendohet se rrjedh prej ngjarjes kur mola është kapur për ndonjë relej të kompjuterëve të parë dhe e ka pamundësuar punën e tij.Bullet - shenjë për renditje e cila përdoret në programet për përpunim të tekstit.BBS (Bulletin Board System) - tabelë elektronike për shpallje. Shërbim telekomunikues përmes të të cilit konsumatorët komunikojnë, këmbejnë informata etj.Bus - mbledhëse. E lidh pllakën amë të kompjuterit me procesorin, kujtesën, diskun dhe elementet tjera kompjuterike.Byte - bajt. Tetë bita. Shpesh është numër binar tetëshifror i cili paraqet një shkronjë.CCache - kesh. Pjesë e kujtesën e rezervuar për ruajtje të të dhënave që përdoren shpesh, te të cilat procesori ka qasje shumë më të shpejtë sesa në hard disk. Kujtesën kesh mund të gjendet në memorjen RAM ose në hard disk.Cancel button - tast për shfuqizimin e funksionit të zgjedhur. Te numri më i madh i programeve tasti për shfuqizim aktivizohet me shtypjen e tastit Esc.Case sensitive - dallimi i shkronjave të mëdha dhe të vogla. Me shpesh gjatë krahasimit të dy fjalëve apo teksteve.CRT (cathode ray tube) - gypi katodik i ekranit.CPU (C entral P rocessing U nit) - njësi qendrore e procesuimit. Zemër e kompjuterit personal. Udhëheq dhe drejton me të gjitha operacionet për përpunim të të dhënave.Centronics port - portë e kompjuterit në të cilën shpesh lidhet shtypësi.Chanel - kanal. Rrugë në të cilën transmetohet informacioni digjital në kompjuter.Character - shenjë; karakter. Cilado shkronjë, shenjë e interpunksionit, ose ndonjë nga njëqind shenjat tjera që mund të vërehen në ekran, gjegjësisht të cilat mund të shtypen.CPI (character per inch) - numër i shenjave në një inç. Njësi matëse për matjen e dendësisë së shkrimit. Shprehet me numër të shenjave në një inç.Check box - kuti katrore për dialog e cila mund të jetë e kyçur ose e çkyçur, gjegjësisht të jetë e zgjedhur ose jo, ndonjë opcion në kornizën për dialog.Checksum - shumë për kontroll. Shuma e numrave që përdoren për kontrollim të mbledhjes.Click - klik. Shtypje dhe lëshim i tastit të minakut, pa mos e lëvizur.Client - klient. Sistem i cili mund të punojë i pavarur, edhe pse në një masë edhe ky është i varur prej ndonjë sisitemi tjetër. Për kompjuterin që është i lidhur në rrjet kompjuterik shpesh thuhet se është klient.Client-server network - rrjet i tipit klient-server.Clip art - bashkësi e vizatimeve grafike dhe fotografive të shkruara në skedar të veçantë i cili është i arritshëm për përdorim të ndonjë aplikacioni, për shembull, për përpunim të tekstit ose të grafikës.Clipboard - kohësisht, skladim i fshehur për tekst ose fotografi të cilat priten ose kopjohen.Clock speed - shpejtësi e ores. Shpejtësia e punës së procesorit në kompjuter matet me megahercë (MHz) ose me gigahercë (GHz).Sa më e shpejtë është shpejtësia e procesorit, aq më tepër urdhëra mund të kryejë kompjuteri.Clone - klon. Kompjuter i cili paraqet kopje të suksesshme të kompjuterit tjetër të (standardizuar). Më shpesh kjo u dedikohet atyre kompjuterëve të cilët janë kompatibil me kompjuterët e kompanisë IBM.Cod - kod. Diçka që është shkruar me gjuhën kompjuterike, në letër ose në kompjuter.Code page - faqe e koduar. Tabelë e cila tregon se cili karakter i përgjigjet shenjës në ekran dhe me shtypjen e tasterit a përfitohet e njëjta shenjë.CGA (Color Graphics Adapter) -videokartelë e cila është më e vjetëruar.COM port - portë seriale. Më shpesh në kompjuterët ekzistojnë dy porta seriale të shënuara si C0M1 dhe COM2.Command interperter - program i cili i integron dhe i përpunon urdhërat e dhënë në kompjuter. Në sistemin operativ DOS është programi C0MAND.COM, ndërsa në WINDOWS është WIN.INICOBOL (Common Business Orientated Language) - gjuhë progamore nga gjeneratat më të vjetra të cilat përdoren për aplikacione financiare.Communication protocol - përmbledhje e programeve e cila mundëson transmetim dhe këmbim të të dhënave ndërmjet dy ose më tepër kompjuterëve.CD (Compact Disc) - kompakt disk. Medium për memorim të të dhënave digjitale dhe audio. Në kompakt disk mund të vendoset muzikë prej 72 minutave ose të dhëna prej 650 MB.CD ROM (Comapct Disc Read Only Memory) - njësi harduerike për leximin e kompakt disqeve. Me këtë njësi mund vetëm të lexojmë e jo edhe të shlyejmë ose të regjistrojmë të dhëna të reja.COMPAQ (COMPAtibility Quality) - shenjë e prodhimeve cilësore të kompjuterëve desktop dhe laptop.Compiler - kompajler; përkthyes. Program i cili i përkthen disa gjuhë të larta programesh në ndonjë gjuhë makinerike.CompuServe - njëra ndër rrjetat më të mëdha të Internetit në botë. Klientëve të tyre ju ofron këmbim të skedarëve, të të dhënave, të postës elektronike etj.CAD (Computer Aided Design) - shfrytëzim i kompjuterit për krijime të vizatimeve ose për projektime të ndonjë objekti ose sistemi. Programet më të njohura nga kjo sferë janë Auto Cad, Auto Sketch, Design CAD, Lab View etj.CAM (Computer Aided Manifacture) - prodhim me ndihmën e kompjuterit.CASE (Computer Aided Software Engineering) - vegël softuerike për programerët. Shfrytëzohen për planifikim, analizim si dhe projektim të dokumentacionit në softuerin kompjuterik.Computer analyst - analitik kompjuteristik. Person i cili i definon problemet dhe saktësisht i pëcakton hapat për zgjidhjen e tyre me anë të kompjuterit.Configuration - konfiguracion. Mënyrë e lidhshmërisë së kompjuterit me njësitë tjera periferike në një sistem të përbashkët.Controller - vegël teknike e cila i mundëson veglës tjetër të komunikojë me kompjuterin.Conversion - konverzion. Proces i transformimit të të dhënave (tekst, grafik) nga një format në tjetër.Cooki file - skedar në të cilin ruhen skedarët e shfrytëzuar (cookies). Zakonisht gjendet në emërtuesin bashk me fletëkërkuesin (shembull në emërtuesin Internet Explorer).Corel DRAW- Pako programore e dedikuar për vizatim dhe punim me fotografi.Corrupted file - skedar i dëmtuar. Dëmtimi mund të jetë për shkak të ektorëve të diskut që nuk janë në rregull, prishjes fizike ose gabimeve të shkaktuara nga programi.Crash - gjendje kur kompjuteri bie prej funksionimit të tij dhe më tutje nuk mund të përdoret. Pas kësaj kompjuteri zakonisht përseri startohet.Current drive - disk me të cilin shfrytëzuesi punon momentalisht.Cursor - kursori. Tregues i pozicionimit. Vijë vertikale e lëvizshme që dridhet dhe vezullon e që paraqitet në ekran si indikator vizuel e cila mund të dislokohet edhe vertikalisht edhe horizontalisht me anë të urdhërave prej tastierës.Cyberphobia - kiberfobia. Frikë nga kompjuteri.CRC (Cyclic Redundancy Check) - metodë e testimit për të dhënat dalëse nga disku për shkak të sigurisë prej gabimeve.DData - të dhënat. Nocion i përgjithshëm për numrat, simbolet dhe madhësitë analoge të cilat shfrytëzohen si madhësi dalëse për përpunimin e kompjuterit.Database - baza e të dhënave. Bashkësi e të dhënave të lidhura ndërmjet vete dhe të organizuara paraprakisht. Programet më të njohura për udhëheqjen e bazave të të dhënave janë: Oracle, MS SQL Server, Informix, Sybase etj.Data security - mbrojtje e të dhënave nga ndërhyrjet e qëllimta ose të rastësishme nga njerëz jo të autorizuar.Data type - tip i të dhënave. Mund të jenë: tekstuale, numerike, logjike, dhe të dhëna të datave.Dead lock - ndërprerje; bllokim. Situatë kur ndonjë program nuk mund të realizohet në kompjuter, për shkak se e pret rastin që faktikisht kurrë nuk do të ndodh.Debug - testim i programit të kompjuterit me korrigjim të gabimeve të paraqitura në te.Default value - ndonjë vlerë që nënkuptohet. Vlerë që programi automatikisht e zgjedh po qe se shfrytëzuesi nuk jep ndonjë vlerë tjetër. Për shembull ngjyrat që i jep WIND0WS-i janë default vetëm po qe se shfrytëzuesi nuk i përdor.Defragmentation - defragmentim. Proces i bashkangjitjes i të dhënave të një programi në disk, që të mund të shpejtohet puna e tij. Është e preferueshme që defragmenting të bëhet një herë në javë, për të shpejtuar punën e diskut.Density - dendësi. Njësi matëse për numrin e të dhënave të cilat mund të shkruhen në ndonjë medium (disketë, shirit magnetik etj).Decsending sort - renditje me radhitje të kundërt.Desktop - sipërfaqja aktive e ekranit gjatë punës me Windows, e cila përmban dritare dhe ikona.Desktop computer - kompjuter i cili pozicionohet horizontalisht në tavolinën punës.DTP (Desktop Publishing) - Pako e softuerit me të cilën kompjuteri mund të përdoret për disenj të dokumenteve, duke përfshirë fotografi, tekst dhe kontroll të pamjes së dokumenteve dhe shtypjen e tyre.Destination file - skedar që pranon.Device - vegël, mjet, përbërje, njësi. Nocion i përgjithshëm i cili shfrytëzohet për të identifikuar ndonjë komponentë të kompjuterit (disk, tastaturë, minak, etj).Device driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit të komunikojë me njësitë periferike.DAT (Digital Audio Tape) - shirit magnetik në të cilin memorizohen të dhënat me sasi shumë të mëdha.DVD (Digital Video Disk) - teknologji e harduerit e cila mundëson shiqimin e filmave, spoteve muzikore etj.DMA (Direct Memory Access) - proces i transmetimit të një sasie të madhe të të dhënave ndërmjet diskut dhe kujtesës punuese të kompjuterit.DirectX - varg i programeve standarde për aplikacione të Microsfti-t, i dedikuar për lojra dhe aplikacione multimediale.Disk controller - kartelë e cila e lidh kompjuterin me diskun; zakonisht gjendet në pjesën e poshtme të diskut.Disk drive - njësi fizike e cila e pranon dhe e kthen diskun magnetik dhe mundëson lexim dhe shkrim të të dhënave.DOS (Disk Operating System) - njëri ndër sistemet më të njohura operative i cili është shumë përfshirës dhe shfrytëzohet nga kompjuterët personal. I prodhuar nga kompania Microsft në vitin 1982.Domain - grup i kompjuterëve emrat e të cilëve e ndajnë të njëjtën prapashtesë. Shembull: com (firmë komerciale), org (organizatë pa përfitim), gov (qeveri), edu (institucion arsimor), net (provajder i Internetit). Njësoj ekzistojnë edhe prapashtesa të cilat i identifikojnë shtetet p.sh. mk prapashtesë për Maqedoninë.Dpi (dots per inch) - pika në inç. Njësi për matjen e rezolutës së shtypjes në shtypës. Rezoluta te shtypësit amë sillet rreth 300 dpi, ndërsa te shtypësit lezër arrin deri në 1200 dpi.Double click - klikim; shtypje e dyfishtë. Klikim i shpejtë dhe lëshim i tastit të minakut dy here pa lëvizjen e minakut ndërmjet dy klikimeve.Double precision - precizitet i dyfishtë. Teknikë me të cilën paraqiten numrat me gjatësi të dyfishuar.Download - kopjim i ndonjë programi ose skedari prej ndonjë kompjuteri kryesor në kompjuterin personal.Draft quality - kualitet i shtypit, i cili është i lexueshëm, por nuk duket aq mirë për përdorim që ai dokument të botohet në ndonjë revistë ose libër. Zakonisht shfrytëzohet për nxjerrjen e kopjeve që të shkojë në korrekturë.Drag-and-drop - tërheqje dhe lëshim i tastit të minakut.Drop-down meni - Lista e urdhërave të menysë së aktivizuar, të radhitura njëra pas tjetrës.DLL (Dynamic Link Library) - grup e funksioneve të cilat shfrytëzohen gjatë programimit në Windows.EEPROM (E lectrically P rogrammable R ead O nly M emory) - çip memorizues përmbajtja e të cilit nuk mund të ndryshohet.E-mail (electronic mail) - postë elektronike. Njëri nga shërbimet më të njohura të Internetit me të cilin porositë dërgohen prej një kompjuteri në kompjuter tjetër.Embedded object - objekt i ndërvënë.EMM386.EXE - program i cili mundëson vendosjen e drajverave dhe programeve në hapësirën e lartë të memories.Emulator - emulator. Program cili i mundëson kompjuterit të zbatojë programe të shkruara për kompjuter tjetër.Encryption - shifrim. Kodim i porosisë me çka nuk mundësohet hyrje e palejuar deri te ajo.EOF (end of file) - fund i skedarit. Shenjë për fundin e skedarit, e cila shfrytëzohet si indikator se këtu kryhen të dhënat.Ethernet - rrjet lokal kompjuterik i konstruktuar prej llojit të kabllove me mundësi të bartjes deri më 10 Mbit/sec.Event - rast; paraqitje. Moment kur paraqitet ndryshimi specifik i ndonjë gjendjeje.Exchange - këmbim i informatave ndërmjet dy lokacioneve.Exchengeable disk - disk transmetues. Tip i diskut i cili montohet në shtëpizë të posaçme dhe është i transmetueshëm.Executable file - program zbatues. Skedar i cili mund të aplikohet në kompjuter.Expression - shprehje matematikore ose logjike e shkruar në gjuhën programoreEBCDIC (Extended Binary Decimal Interchange Code) - kod i cili i përdorë tetë shifra binare të krijuara nga IBM, ndërsa i paraqet shenjat (shkronjat, numrat etj.) nga kompjuteri i cili i proceson.External modem - modem i jashtëm. Modem në kuti të veçantë, kabllo dhe mbushës i cili më së shpeshti aktivizohet në portën seriale të kompjuterit.Extranet - intranet i cili u është lënë në disponim klientëve dhe blerësve të jashtëm me qëllim që t'i shohin të dhënat. Më shpesh ata janë të siguruara me shifra që të ruhet siguria e blerësve.FFan ventilator - ventilator i cili mundëson cirkulimin e ajrit nëpërmjet pjesëve kompjuterike dhe e pamundëson nxehjen e tyre.Fatal error - gabim në programin kompjuterik i cili e ndalon funksionimin e tij.Fault tolerance - tolerim i gabimeve. Aftësi e ndonjë sisitemi që ta vazhdojë funksionimin normal edhe pse ekziston problem në harduer ose softuer.Fax modem - faks modem. Modem i aftësuar të pranojë dhe të dërgojë fakse. Në këtë rast fakset janë elektronike.Fiber optics - fije optike. Mundëson shpejtësi të madhe të bartjes së të dhënave në rrjetat kompjuterike.File - skedar; fajll; datotekë. Pa marrë parasysh çfarë informate, të grumbulluar dhe të inçizuar nën një emër. Skedari mund të përmban tekst, grafikon, program etj.FAT (File Allocation Table) - tabelë e cila shërben për renditjen e skedarëve e cila gjendet në fillim të diskut dhe përmban informata për ata pjesë të diskut të cilat shfrytëzohen, pjesë të diskut të cilat nuk shfrytëzohen dhe ato të cilat nuk mund të shfrytëzohen për shkak të dëmtimit të blloqeve në disk.File control system - program i cili udhëheq me bartjen e të dhënave nga ciladoqoftë pajisje deri në ndonjë pajisje tjetër.File locking - përmbyllje e skedarit. Ndalesë që më tepër se një shfrytëzues ta ndërrojë përmbajtjen e skedarit.File protection - mbrojtje e skedarit. Komandë e kompjuterit e cila e ndalon shkruarjen dhe fshirjen e të dhënave në skedar, por e lejon leximin e tyre.Firewall - sistem rrjetor për sigurim i cili ndihmon në ndërprerjen e hyrjes së paautorizuar në sistemin kompjuterik; thjesht ky është kompjuter i lidhur në Internet dhe me të cilin zhvillohet i gjith komunikimi në Internet.Floppy disk - disk i butë, disketëFooter - tekst i cili paraqitet në pjesën e poshtme në secilën faqe.FF (Form Feed) - urdhër i cili shfrytëzohet i që ta lëviz letrën në printer në faqe të re. Zakonisht në tabelën kontrolluese të printerit gjendet një tast i cili mundëson kryerjen e funksionit përkatës.FORTRAN (FORmula TRANslation) - gjuhë programore e krijuar në kompaninë IBM e cila shfrytëzohej për programimin e aplikacioneve tekniko shkencore.Freeware - programe pa pagesë, por të mbrojtura me ligj për autorizimFAQ (Frequently Asked Question) - pyetje ose lista me pyetje dhe përgjigje të cilat janë shumë të shpeshta dhe shumë shfrytëzues ballafaqohen me këto të dhëna. Këto lista janë shumë frytdhënëse për shkak të këmbimit të informatave.GGIGO (Garbage In, Garbage Out) - princip në të cilën po qe se hyjnë të dhëna jokor-rekte dhe jovalide në kompjuter, ai do të japë rezultate jokorrekte dhe të pakuptimta.GUI (graphical user interface) - interfejs grafik i shfrytëzuar për sisteme operative. Komunikimi ndërmjet shfrytëzuesit dhe programit zhviliohet me anë të shfrytëzimit të ikonave, dritareve dhe të ngjashme. Një shembull për një iterfejs të tillë që e shfrytëzojmë është Windows-i.Guru - Njeri me kapacitet të lartë i cili dëshiron t'u ndihmojë të tjerëve në zgjedhjen e problemeve të tyre.HHacker - haker. Person për të cilin kompjuteri është hobi. Sot shumë njerëz termin haker e identifikojnë me person i cili në mënyrë të paligjshme hy në kompjuter të huaj.Halt - ndalesë. Ndalje e realizimit të operacioneve të renditura në programet kompjuterike.Hand-held computer - kompjuter i vogël që mund të mbahet edhe në dorë.Hang - rri varur. Mosfunksionim i kompjuterit. Kur kompjuteri rinë varur, i ekrani duket normal, por çfarëdo pune tjetër është e pamundur të futet në funksion.Hard copy - rezultatet e shtypura në letër.Hardware - hardueri, gjërat fizike apo të prekshme të kompjuterit.Help - ndihmë. Funksion i cili është i pranishëm në shumë programe, i cili shërben si ndihmë e shfrytëzuesit për përdorimin e programit.Hertz (Hz) - herc. Cikël në sekondë me të cilin matet shpejtësia e procesorit në kompjuter.HEX (Hexadecimal) - Sisitem numëror në matematik, në të cilin si bazë e numërimit është numri 16. Për shfaqjen e numrave përdoren shifrat 0-9 dhe shkronjat A-F. Është shumë i qëlluar për përdorimin e kalkulimeve kompjuterike.Hidden file - skedar i fshehur. Skedar i cili përmban atribute të cilat nuk lejojnë që emri i skedarit të kopjohet, të fshihet ose të shfletohet.High tech - teknologji e lartëHost computer - kompjuter kryesor me të cilin lidhen kompjuterët tjerë.Hot key - tast ose kombinim i tasteve i cili zbaton instruksion të përcaktuar pa marrë parasysh se çka punon procesori në momentin e dhënë.HTML (Hyper Text Markup Language) - format hipertekstual për punë me dokumente. Shërben për krijimin e dokumenteve WEB në internet.Hub - hab. Paisje në të cilën kyçen kompjuterët të cilët janë të lidhur në rrjet.Hyphenation - ndarje e fjalëveIIllegal - jolegal. Parametra hyrëse të cilët janë të papranuara, për shkak se nuk i përmbushin specifikacionet e vendosura në programe.Image processing - përpunim i grafikonëveImaging - proces i shkrimit të grafikës në ndonjë medium, për shembull në shirit.Implementation - implementim. Instalim i sitemit kompjuterik.Infrared - teknologji e cila shfrytëzon ndriçimin për lidhjen të kompjuterëve pa kabëll.Initialization - inicializim. Operacion për formatim të diskut ose disketës, si dhe përgatitje për shkruarjen dhe përdorimin e të dhënave.Ink-jet printer - shtypës pështyes që hedh ngjyrën në letër.Input data - të dhënat hyrëse.Insert mod - rregull për futjen e të dhënave.Install - instalim, futja fillestare e ndonjë programi në kompjuter.Instruction - instruksion. Urdhër i destinuar për mikroprocesorin.Integer - numër i plotë pa presje decimaleLLine printer - shtypës i cili shtyp përnjëherë një rresht tekst.Link- lidhje; lidhshmëri.Load - mbushje, futje e programit në memorje.LAN (Local Area Network) - rrjet lokal në kuadër të një hapësire ose ndërtese. Lidhje e dy ose më tepër kompjuterëve me kabllo me qëllim të këmbimit të informatave.Local printer - shtypës i cili është i lidhur drejtpërdrejt me një stacion punues, i cili nuk është në disponim të shfrytëzuesve tjerë të rrjetit.Login - Paraqitje në kompjuter. Në këtë rast kompjuteri kërkon nga shfrytëzuesi që të identifikohet me emrin dhe shifrën.Logoff- çlajmërim. Largim nga puna me kompjuter.Loop - cikël. Renditje të instruksioneve kompjuterike të cilat praktikohen me anë të përsëritjeve, gjersa nuk përmbushet ndonjë kusht.MMachine code - kod makine. Përmbledhje e instruksioneve kompjuterike në ndonjë kompjuter të posaçëm i cili niund ta kryejë urdhërin.Macro - makro. Serial i urdhërave të cilat kryhen me shtypjen e një tasti ose me ndonjë urdhër. Në të shumtën e rasteve i shkruan vetë shfrytëzuesi për ta lehtësuar punën gjatë përsëritjeve të një morie urdhërash.Mailbox - sandëku postar.Main program - pjesë kryesore e programit e cila i kontrollon nënprogramet.Mass storage - pajisje në të cilën mund të vendoset një numër i madh i të dhënave.Medium - medium. Bartës i të dhënave, shpesh mendohet në disketë, CD-ROM dhe të ngjashme.MMU (Memory Management Unit) - pajisje e cila udhëheq kujtesën.Merge - bashkim, kombinim i dy ose më tepër skedarëve.Message - porosi nga kompjuteri e cila informon për diçka.MIDI file - skedarë me përshkrime muzikore.MIPS (Million Instruction Per Second) -milion instuksione në sekondë. Njësi matëse për shpejtësinë me të cilën procesori i kryen instruksionet. Për shembull, procesori Pentium i cili punon në 100 MHz kryen 100 milionë instruksione në sekondë, pra 100 MIPS-a.Millisecond (ms) - milisekondë. Kohë e barabartë me pjesën e njëmijtë të sekondës. Shfrytëzohet për shprehjen e shpejtësisë te hard disqet.Mode - regjim i punës; mënyrë e punës. Njëra nga gjendjet alternative të punës së kompjuterit.MODEM (MOdulator/DEModulator) - modem. Regullator i cili të dhënat e dërguara i shndërron në sinjal telefonik, të qëlluara për lidhje të drejtpërdrejtë telefonike.Motherboard - pllaka amë e kompjuterit në të cilën janë të lidhura të gjitha elementet e harduerit.Multimedia - kombinim i tekstit me fotografi dhe zë, videoanimacion.MIME (Multipurpose Internet Mail Extensions) - standard për bashkangjitjen e skedarëve në porositë elektronike.Multitasking - aftësi e sistemit operativ që njëkohësisht të ushtrojë më shumë programe.NNetwork - rrjet i kompjuterit.NetWare - sistem operativ rrjetor i shpikur nga kompania Novell.Network adapter - adapter i rrjetit. Kartelë e cila instalohet në kompjuter përmes të cilës ai lidhet në rrjet.Network administrator - njeriu i cili e mbikëqyrë punën e rrjetit kompjuterik dhe që udhëheqë me të.Network protocol - protokoll rrjetor. Bashkësi e standardeve kompjuterike në një rrjet.Node - nyje, pika ngjitëse në rrjein kompjuterikNon-interlaced - sa i përket disa monitorëve te të cilët topi elektronik pas një kohe e kalon ekranin pa mos lëshuar asnjë vijë.Notebook computer - kompjuter i vogël me format sa një faqe e letrës.Numeric keypad - tastierë numerike.OOLE (Object Linking and Embedding) -mënyrë e këmbimit të informatave ndërmjet dy skedarëve me aplikim të njëjtë ose të ndryshëm në Windows.Off-line - i çkyçurOn-line - i kyçurODBC (Open Data Base Connectivity) - standard i cili mundëson hyrje në sisteme të ndryshme të bazave të të dhënave.Operating System - sistem operativ. Softuer i cili është lidhje ndërmjet shfrytëzuesit dhe kompjuterit.Optical cable - kabëll optik për lidhje rrjetore të kompjuterëve me të cilin arihet shpejtësi e madhe në përcjelljen e të dhënave.OCR (Optical Character Recognition) - njohje e simboleve optike. Program i cili identifikon shenjat e shkruara dhe ato të shtypura dhe pastaj krijon skedar tekstual.OEM (Original Equipment Manifacturer) - prodhues i komponenteve të ndryshëm, të cilët pastaj lidhen me klientin, e emri i tij figuron në kompjuter.Overflow - tejkalim. Gjendje e cila paraqitet si rezultat i operacionit aritmetik; e tejkalon kapacitetin e kujtesës për ruajtjen e rezultatit.Overload - ngarkim i tepërt. Ngarkim më i j madh sesa pajisja; mund ta mban atë për të cilën është konstruktuar.Overstrike - nënvizim.Overtype - shkrim përmbi tekst.Overwrite - mbulim i informatës e cila më parë ka qenë në atë vend.PPage break - ndërprerje e faqes. Vend ku mbaron një faqe dhe fillon faqja tjetër.Page layout - pamje e faqesPpm (pages per minute) - faqe në minute. Njësi matëse e shpejtësisë së shtypësit gjatë shtypjes.Pagination - operacion automatik te programet për përpunimin e tekstit, i cili shërben për renditjen e tekstit nëpër faqe me numerimin e tyre.Palmtop computer - kompjuter i vogël i cili mund të mbahet në një dorë.PASCAL - Paskali. Gjuhë kompjuterike.Password - Fjalë e fshehur e cila përdoret për hyrje në sistemin kompjuterik.Patch - arnim. Ndryshim i kodit programor, i cili zakonisht bëhet pas mbarimit të softuerit me qëllim që të përmirësohen disa gabime.Path name - emri i datotekës së bashku me rrugën me të cilën arihet deti tek ajo.Pause - pauzë. Tast ose urdhër i cili përkohësisht e ndërpren punën e ndonjë programi.Peer-to-peer - rrjet lokal ku çdo kompjuter i kyçur është i barabartë. Në rrjet nuk ekziston server.Peripheral device - pajisje e harduerit e cila kyçet në kompjuter.Permanent SWAP file - skedar i përhershëm në Windows me të cilin shtresohen të dhënat dhe instruksionet programore kur nuk mund të vendosen në kujtesën RAM.PCMCIA (Personal Computer Memory Card International Association) - komitet i cili krijoj standarde për memorje me kapacitet më të madh e aplikuar te kompjuterët laptop.PIXEL (Picture Element) - Element më i vogël i monitorit kompjuterik i cili mundë të kontroliohet. Sa më i madh të jetë numri i pikselave, aq më e mirë është rezoluta.Pirate - person i cili merret me formën ilegale të kopjimit të softuerave.Plasma display - teknologji e përdorur për konstruimin e ekranit te kompjuterët laptop.Plotter - vizatues. Pajisje e cila shërben për vizatimin e rezultateve të përfituara nga kompjuteri.Plug and play - kyçe dhe puno. Pajisje të cilat kompjuteri automatikisht i detekton dhe i instalon drajverat e nevojshëm në të.Pointer - tregues. Fotografi e vogël në ekran, zakonisht në formë të shigjetës; lëvizjet e saja kontrollohen nëpërmjet minakut.Port - portë; lidhje; hyrje.Portability - përcjellshmëri. Cilësi e programave kompjuterike që të mund të adaptohen në lloj-lloj tipash të kompjuterëve.Power supply - furnizues i rrymes te kompjuteri.Print queue - pritje, rend për shtyp.Print server - zakonisht njëri prej kompjuterëve në rrjet i cili dirigjon me të gjitha kërkesat për shtyp dhe me të gjithë shtypësit që janë të lidhura në rrjet.Printer driver - softuer i cili i mundëson kompjuterit që të punojë me shtypësin.Procedure - rradhitje e instruksioneve kompjuterike të cilat bashkarisht veprojnë për një nevojë dhe detyrë të caktuar.Processing - përpunim i të dhënave.Programming language - gjuhë programore me të cilën programeri e shkruan programin kompjuterik.Prompt - shenjë për thirrje; shërben për shkruarjen e urdhërave.Purge - shlyerje pas së cilës të dhënat e shlyera nuk mund të kthehen më.QQuery - pyetje. Instruksion kompjuterik i cili i parashtron pyejte bazës së të dhënave.Quit - ndalje. Urdhër me të cilën para kohe ndalet ekzekutimi i programit.QWERTY - tastier në të cilën rreshti më i lartë i saj fillon me shkronjat Q, W, E, R, T, Y. Ekzistojnë edhe lloje tjera të tastierëve si per shembull QWERTZ.RRadio button - radio sustë. Mund të zgjedhim vetëm një sustë të këtij lloji në program.RAM (Random Access Memory) - kujtesa kryesore kompjuterike në të cilën janë të vendosura të dhënat të cilat përpunohen.Read-only - vetëm lexim. Të dhënat mund të lexohen, por jo edhe të ndryshohen.ROM (Read Only Memory) - kujtesa e pashlyeshme nga e cila mund të lexohen të dhënat.RTC (Real Time Clock) - Çip kompjuterik i cili ka funksion të orës që ta informojë kompjuterin për kohën e saktë, datën dhe vitin.Reboot - përsëri startim të kompjuterit, zakonisht për shkak të rënies së sistemit.Record - grup i të dhënave të cilat i takojnë një grupacioni. Për shembull, emri i ndonjërit, mbiemri, adresa dhe numri i telefonit.Recover - kthim në gjendjen normale të punës pas paraqitjes së gabimit në sistem.RAID (Redundant Array of Inexpensive Drives) - kombinim i më shumë disqeve me qëllim që të rritet siguria e të dhënave nga ndonjë humbje e paparashikuar.Refresh rate - shpejtësi për freski. Numër maksimal i fotografive që mund të shfaqen në ndonjë monitor për një sekondë. Paraqitet me herc.RDBMS (Relational Data Base Management System) - sistem për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Remote computer - kompjuter i larguar.Remote control program - program me komandim prej së largu.Repeat delay - koha e nevojshme që të shtypet një tast e që të paraqitet karakteri i cli përgatitet që të dale në ekran.Reset button - sustë për resetim. Sustë në pjesën e përparme të shtëpizës së kompjuterit e cila shërben për vënien e sistemit në gjendjen fillestare të saj.Resolution - qartësi e përshkruarjes në ekran apo në shtypës.Response time - kohë për përgjigje nga ana e kompjuterit për ndonjë kërkesë përkatëse.Restart - startim i përsëritur i kompjuterit.Retreive - gjetje dhe ndarje në veçanti e ndonjë informate të përcaktuar.Retry - orvatje e sërishme për të kryer ndonjë instruksion të programit.Ring network - rrjet unazor.RJ-45 - konektor i cili i ngjan lidhjes telefonike, por ka 8 tela në vend që të ketë 4.Root directory - direktoriumi kryesor i një disku.Router - udhërëfyes. Pajisje rrjetore e cila i dërgon të dhënat në rrjet duke e zgjedhur rrugën më të mirë.SSafe mode - gjendje në të cilën startohet Windows-i kur paraqitet ndonjë konflikt në harduer.Save - shkrim i të dhënave në disk, ku nuk mund të humben pas mbylljes së kompjuterit.Scanner - skener. Mjet i cili në mënyrë optike lexon ndonjë dokument dhe e shndërron në skedar grafiko-digjital.Screen - ekran.Scroll - lëvizje e tekstit lart-poshtë.Search engine - program për kërkimin e të dhënave. Makina më të njohura për kërkim në internet janë: Yahoo, Altavista, Google etj.Server - kompjuter në rrjet i cili disa nga resurset e veta i vë në disponim të ndonjë kompjuteri tjetër.Session - koha në të cilën një shfrytëzues e kalon në rrjet.Set up - një sistem të vihet në gjendje pune.Shared file - skedar i përbashkët.Shut down - kryerje e punës së një sistemi operativ të kompjuterit ose çkyçje e kompjuterit.SMTP (Simple Mail Transfer Protocol) - protokoll i cili shfrytëzohet për udhëheqjen e këmbimit të postës elektronike ndërmjet dy kompjuterëve.Slave - i nënshtruar. Kompjuter i cili është i kontrolluar nga një kompjuter tjetër.Software - të gjitha programet të cilat mund të shfrytëzohen në një kompjuter.Software development tool - vegla për zhvillimin e programeve.Sort - renditje e të dhënave me radhitje të re.Sound card - kartë për zërim.Storage - kujtesë.String - varg i shenjave.SQL (Structured Query Language) - pako e programeve për udhëheqjen e bazave të të dhënave.Switch - ndërprerës.System software - softuer sistemor (p.sh. MS-DOS, Windows etj).English-Albanian dictionary > Fjalor i shkurtër terminoiogjik i informatikës
-
20 Bollée, Ernest-Sylvain
[br]b. 19 July 1814 Clefmont (Haute-Marne), Franced. 11 September 1891 Le Mans, France[br]French inventor of the rotor-stator wind engine and founder of the Bollée manufacturing industry.[br]Ernest-Sylvain Bollée was the founder of an extensive dynasty of bellfounders based in Le Mans and in Orléans. He and his three sons, Amédée (1844–1917), Ernest-Sylvain fils (1846–1917) and Auguste (1847-?), were involved in work and patents on steam-and petrol-driven cars, on wind engines and on hydraulic rams. The presence of the Bollées' car industry in Le Mans was a factor in the establishment of the car races that are held there.In 1868 Ernest-Sylvain Bollée père took out a patent for a wind engine, which at that time was well established in America and in England. In both these countries, variable-shuttered as well as fixed-blade wind engines were in production and patented, but the Ernest-Sylvain Bollée patent was for a type of wind engine that had not been seen before and is more akin to the water-driven turbine of the Jonval type, with its basic principle being parallel to the "rotor" and "stator". The wind drives through a fixed ring of blades on to a rotating ring that has a slightly greater number of blades. The blades of the fixed ring are curved in the opposite direction to those on the rotating blades and thus the air is directed onto the latter, causing it to rotate at a considerable speed: this is the "rotor". For greater efficiency a cuff of sheet iron can be attached to the "stator", giving a tunnel effect and driving more air at the "rotor". The head of this wind engine is turned to the wind by means of a wind-driven vane mounted in front of the blades. The wind vane adjusts the wind angle to enable the wind engine to run at a constant speed.The fact that this wind engine was invented by the owner of a brass foundry, with all the gear trains between the wind vane and the head of the tower being of the highest-quality brass and, therefore, small in scale, lay behind its success. Also, it was of prefabricated construction, so that fixed lengths of cast-iron pillar were delivered, complete with twelve treads of cast-iron staircase fixed to the outside and wrought-iron stays. The drive from the wind engine was taken down the inside of the pillar to pumps at ground level.Whilst the wind engines were being built for wealthy owners or communes, the work of the foundry continued. The three sons joined the family firm as partners and produced several steam-driven vehicles. These vehicles were the work of Amédée père and were l'Obéissante (1873); the Autobus (1880–3), of which some were built in Berlin under licence; the tram Bollée-Dalifol (1876); and the private car La Mancelle (1878). Another important line, in parallel with the pumping mechanism required for the wind engines, was the development of hydraulic rams, following the Montgolfier patent. In accordance with French practice, the firm was split three ways when Ernest-Sylvain Bollée père died. Amédée père inherited the car side of the business, but it is due to Amédée fils (1867– 1926) that the principal developments in car manufacture came into being. He developed the petrol-driven car after the impetus given by his grandfather, his father and his uncle Ernest-Sylvain fils. In 1887 he designed a four-stroke single-cylinder engine, although he also used engines designed by others such as Peugeot. He produced two luxurious saloon cars before putting Torpilleur on the road in 1898; this car competed in the Tour de France in 1899. Whilst designing other cars, Amédée's son Léon (1870–1913) developed the Voiturette, in 1896, and then began general manufacture of small cars on factory lines. The firm ceased work after a merger with the English firm of Morris in 1926. Auguste inherited the Eolienne or wind-engine side of the business; however, attracted to the artistic life, he sold out to Ernest Lebert in 1898 and settled in the Paris of the Impressionists. Lebert developed the wind-engine business and retained the basic "stator-rotor" form with a conventional lattice tower. He remained in Le Mans, carrying on the business of the manufacture of wind engines, pumps and hydraulic machinery, describing himself as a "Civil Engineer".The hydraulic-ram business fell to Ernest-Sylvain fils and continued to thrive from a solid base of design and production. The foundry in Le Mans is still there but, more importantly, the bell foundry of Dominique Bollée in Saint-Jean-de-Braye in Orléans is still at work casting bells in the old way.[br]Further ReadingAndré Gaucheron and J.Kenneth Major, 1985, The Eolienne Bollée, The International Molinological Society.Cénomane (Le Mans), 11, 12 and 13 (1983 and 1984).KM
Страницы
См. также в других словарях:
Engineering — The Watt steam engine, a major driver in the Industrial Revolution, underscores the importance of engineering in modern history. This model is on display at the main building of the ETSIIM in Madrid, Spain. Engineering is the discipline, art,… … Wikipedia
Engineering design process — An engineering design process is a process used by engineers to help develop products. the engineering design is defined as … the process of devising a system, component or process to meet desired needs. It is a decision making process (often… … Wikipedia
Engineering tolerance — is the permissible limit or limits of variation in a physical dimension, a measured value or physical property of a material, manufactured object, system, or service, other measured values (such as temperature, humidity, etc.). in engineering and … Wikipedia
Engineering ethics — is the field of applied ethics which examines and sets standards for engineers obligations to the public, their clients, employers and the profession. This article addresses the subject for both professional engineers and other… … Wikipedia
Engineering economics — Engineering economics, previously known as engineering economy, is a subset of economics for application to engineering projects. Engineers seek solutions to problems, and the economic viability of each potential solution is normally considered… … Wikipedia
Development speed — describes how fast a programmer can program. Most of the time development speed refers to the speed that a programmer can program with a particular programming language. It s a crucial factor of productivity of a programming language.[citation… … Wikipedia
Basic Element — Die Basic Element Ltd. (oft verkürzt Basel genannt; russisch Базовый элемент) ist ein weltweit tätiger russischer Mischkonzern. Er ist zu 100 % im Besitz des russischen Oligarchen Oleg Deripaska und ist dessen Investmentgesellschaft und … Deutsch Wikipedia
Engineering support — Configuration management is for most of time dealing with the system that is large, complexed, has a long life duration (more than 10 years) and involve more people. The key issues for engineering support are to coordinate the participants and to … Wikipedia
Development of Windows Vista — This article is part of a series on Windows Vista New features Overview Technical and core system Security and safety Networking technologies I/O technologies Management and administration Removed features … Wikipedia
Engineering technician — An engineering technician is a person who has relatively practical understanding of the general theoretical principles of the specific branch of engineering in which they work. [ [http://www.bls.gov/oco/ocos112.htm US Department of Labor job… … Wikipedia
New product development — In business and engineering, new product development (NPD) is the term used to describe the complete process of bringing a new product to market. A product is a set of benefits offered for exchange and can be tangible (that is, something physical … Wikipedia
