Перевод: с латинского на все языки

со всех языков на латинский

amārum

  • 21 dictum

    dictum, ī, n. (dictus, a, um), das Gesagte, Ausgesprochene, die Äußerung, das Wort, I) im allg.: dictum amarum, Amm.: dictum sapienti sat est, Ter.: nullum meum dictum, non modo factum, intercessit, quod etc., Cic.: ob dictum capite et fortunā oppugnari, Metell. in Cic. ep.: dicta cum factis componere, Sall.: dicta testium, Aussagen der Zeugen, Cic.: dicto citius, s. cito. – Plur. = verba, oratio, zB. breve aliquod dictum = ἀπόφθεγμα, Gedenkspruch, Cic.: u. so breviter et commode dicta = ἀποφθέγματα, Cic.: facete dictca = ἀποφθέγματα, Cic.: dicta tristia, Klagen, Ov.: dicta non falsa, nicht unwahre Gerüchte, Ov.: haec ubi dicta dedit, als er dies gesagt hatte, Verg. u. Liv. (s. Drak. Liv. 7, 33, 11): edidit talia dicta, ließ sich also vernehmen, Ov.: mutua dicta reddere, sich unterreden, Liv.: dictis alqm compellare, castigare, Verg.: dictis suis differre alqm, durch Schmähungen, Plaut.: iocosa dicta in adversarios iactare, Liv.: probrosis in se dictis arridere, Sen.: istaec dicta dicere, Plaut. trin. 77: multa ego possum docta dicta quamvis facunde loqui, ibid. 380 (dazu Brix): res dicta secuta est, gesagt, getan! Ov. met. 4, 549: u. so nec dicta res morata, Iustin. 2, 2, 13. – so auch dicta poet. = libri, Prop. 4, 1, 61. – II) insbes.: A) der Spruch, Ausspruch, die Sentenz, 1) übh.: dicta aurea, Lucr.: Catonis est dictum, Cic.: u. eines Orakels, dicta tri-
    ————
    stia, Verg. – 2) prägn., a) das Witzwort, der witzige Einfall, arcessitum, gesuchter Einfall, -Witz, Cic.: dicta dicere in alqm ( wie λόγον λέγειν), Cic.: dico unum ridiculum dictum de dictis melioribus, Plaut. – b) das Schimpfwort, quae sunt dicta in stulto, caudex, stipes etc., Ter. heaut. 877: dicta in alqm ingerere, Plaut. asin. 927. – B) das Wort, der Ausspruch = der Befehl, contra dictum suum, Liv.: dicto parēre, Liv.: dicto audientem esse, s. audio no. II, B, a, δ (Bd. I. s. 717): dicta peragere, Ov. – C) das gegebene Wort = die gegebene Versicherung, das Versprechen, Nep. Milt. 2, 5: confirmat dictis, Furius bei Macr. sat. 6, 1, 34. – D) das Wort = die Beredsamkeit, nec dicti studiosus quisquam erat ante hunc, Enn. ann. 216.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dictum

  • 22 dulcis

    dulcis, e, Adi. m. Compar. u. Superl. (verwandt mit γλυκύς), süß, lieblich von Geschmack (Ggstz. amarus), I) eig.: 1) im allg.: a) adi.: mel, Plaut.: vinum, merum, Hor.: aqua, Lucr. (Ggstz. salsae undae) u. Auct. b. Alex.: unda (Ggstz. unda marina), Ov.: olivum, frisches, noch nicht ranziges Öl, Hor.: res (Ggstz. amarae), Arnob.: cibi, süße, saftige (Ggstz. c. sicci), Plin.: dulcior uvā maturā, Ov.: dulcissimus panis, Plin.: sapor d., Hor. – b) subst.: α) dulce, is, n., etwas Süßes, eine Süßigkeit (Ggstz. amarum), v. Getränken, Plaut. u. Ov.: bes. süßer Wein, s. Sillig Plin. 28, 252. – β) dulcia, ium, n., Süßigkeiten (Ggstz. amara, acida), Cic. u.a. (versch. ist dulcia, Plur. v. dulcium, w.s.). – 2) prägn., piscina, in dem süßes Wasser ist (Ggstz. p. salsa), Varro: pisces d., Süßwasserfische (Ggstz. p. salsi), Varro. – II) übtr., A) süß = anziehend, angenehm, lieblich, nomen, orator, Cic.: Herodotus, Quint.: somnus, Verg. u. Apul.: sonus, Hor.: d. et alta quies, Verg.: lucrum, Ov. u. Phaedr.: nihil dulcius, Cic. – m. 2. Supin., dulce auditu (süßklingender) nomen, Liv. 24, 21, 3: dulcis visu, Stat. Ach. 1, 161. – B) insbes., liebreich, freundlich, gefällig, zärtlich, Ggstz. acerbus, Cic., Ggstz. amarus, Plaut.: d. amicus, freundlich gesinnter, liebevoller, Cic. u. Hor.: conviva, ein heiterer, Prop.: amicitia remissior esse debet et dulcior, Cic. –
    ————
    u., wie unser süß, in Anreden, dulcis amice, Hor.: dulcissime frater, Cic.: u. absol., dulcissime rerum, Hor. – Abl. Sing. gew. dulci; doch dulce bei Apic. 4, 181. Ven. Fort. 2, 2, 24 u.ö.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > dulcis

  • 23 misceo

    mīsceo, mīscuī, mīxtum od. mīstum, ēre (μῑσγω, ahd. miskan), mischen, I) im allg., mischen, vermischen, vermengen (Dinge, die sich, wie gemischtes Getreide, wieder auseinander finden lassen, während temperare = Dinge »versetzen«, die durch die Vermischung, wie ein Arzneitrank, nicht wieder geschieden werden können), 1) eig.: dulce et amarum, Plaut.: zmaragdos virides inter caeruleum, Lucr.: vina faece Falernā, Hor.: pabula sale, Colum.: pix sulphure mixta, Sall.: balsamum non mixtum, unvermischter, Vulg.: elleborum ad amurcam, Colum.: salem in vino, Plin.: stannum et aes mixta, eine Mischung (ein Gemisch) von Bl. u. E., Plin.: vina cum Styge miscenda bibas, sarkastisch = du sollst sterben, Ov. met. 12, 321: pulvere campus miscetur, hüllt sich in St., Staub wirbelt vom Felde auf, Verg. – 2) übtr., a) vermischen, vermengen, verschmelzen, α) Lebl.: iram cum luctu, Ov.: mixta modestiā gravitas, Cic.: falsa veris, Cic. fr.: humanis divina, hereinziehen in usw., Liv.: sacra profanis, für gleich halten, Hor.: clamor oppidanorum mixtus muliebri ploratu, Liv.: gravitate mixtus lepos, Cic.: mixta metu spes, Liv.: mixtus gaudio et metu animus, Liv.: mixta dolore voluptas, Hirt. b. Alex.: esse mores eius vigore ac lenitate mixtissimos, in seinem Charakter seien Kraft u. Milde vollkommen gepaart, Vell. 2, 98, 3: nec vero finis
    ————
    bonorum, qui simplex esse debet, ex dissimillimis rebus misceri et temperari potest, gemischt u. zurechtgemacht werden, Cic.: dagegen haec ita mixta fuerunt, ut temperata nullo fuerint modo, so gemischt, daß sie auf keine Weise gehörig geordnet waren, Cic.: fors et virtus miscentur in unum, Verg.: iunxisti ac miscuisti res diversissimas, Plin. pan.: ex his causis non adducor, ut duo dissimilia et hoc ipso diversa, quod maxima, confundam misceamque, Plin. ep.; vgl. Keil de emend. Plin. epp. 2. p. 16. – β) lebl. Objj.: tres legiones in unam, Tac. ann. 1, 18: desertos ac rerum capitalium damnatos sibi, sich zugesellen, Tac. ann. 1, 21. – idem (Tiberius) inter bona malaque mixtus, ein Gemisch von Gutem u. Bösem, Tac. ann. 6, 51: u. m. griech. Akk., ioca seria mixti, ein Gemisch von Sch. u. E., Auson. parent. 7, 11. p. 45 Schenkl. – b) vermischen = vereinigen, sanguinem et genus cum alqo, sich verheiraten, Liv.: civitatem nobis, Liv.: fletum cruori, Ov.: u. mixto sonantem percutit ore lyram, mit Gesangbegleitung, Val. Flacc. 5, 99. – reflex. u. medial, se miscere viris, Verg.: u. so medial, circa regem miscentur, Verg.: undique conveniunt Teucri mixtique Sicani, Verg.: homo equo mixtus, halb Tier, halb Mensch = hippocentaurus, Hieron. – bildl., alcis animum cum suo, ut efficiat paene unum ex duobus, Cic.: curas cum alqo, teilen, Sen. – Insbes.: α) se miscere, sich einlassen, se partibus alcis,
    ————
    Vell.: se hereditati paternae, ICt. – β) corpus cum alqa, sich fleischlich vermischen, Cic.: so auch se alci, Ov. – γ) v. Kämpfenden, miscere certamina, Liv., oder proelia, Verg. u. Liv.: so auch manus, Prop.: vulnera, einander Wunden beibringen, Verg. – c) misceri alqo od. alqā re, verwandelt werden in jmd., in etwas, jmds. Gestalt annehmen, mixtus Enipeo Taenarius deus, Prop.: absol., fallit ubique mixta Venus, Stat. Vgl. Lachmann Prop. 1, 14, 21. – II) prägn.: 1) mischend zurechtmachen, a) eig.: alci mulsum, Cic.: pocula, Ov. – b) übtr., erregen, erzeugen, murmura, Verg.: incendia, Verg.: motus animorum, mala, Cic. – 2) verwirren, a) übh.: caelum terramque, Sturm erregen, Verg.: miscent se maria, Verg. – Sprichw., caelum ac terras miscere, Himmel und Erde erregen, d.i. großen Lärm machen, Liv. 4, 3, 6: ähnlich quis caelum terris non misceat et mare caelo, Iuven. 2, 25. – b) insbes., polit. u. moral. Zustände, omnia, alles durcheinander, über den Haufen werfen, Sall.: ferner, omnia armis tumultuque, Vell.: civitatem, Phaedr.: malis contionibus rem publicam, Cic.: anceps spes et metus miscebant animos, verwirrten, beunruhigten, Liv.: miscent turbant mores mali, die Schlechten werfen die Sitten ganz über den Haufen, Plaut.: ea miscet et turbat (er stiftet, macht solche Verwirrung u. Ränke), ut etc., Cic.: plura, mehr Unruhen erregen, Cic.: so auch plurima,
    ————
    Nep. – 3) erfüllen, domum gemitu, Verg.: omnia flammā ferroque, Liv. – Nbf. misco, wov. miscunt, Sulp. Sev. chron. 2, 37, 5 cod. Pal.: miscite, Augustin. specul. 35 Mai: miscitur, Gloss. IV, 365, 28.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > misceo

  • 24 oggero

    oggero (obgero), gessī, gestum, ere, darbringen, darbieten, osculum alci, Plaut. truc. 102: amor amarum oggerit, Plaut. cist. 70: oggeritur imperium alci resistenti, wird aufgedrungen, Aur. Vict. epit. 45, 3.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > oggero

  • 25 rumino

    rūmino, āre, u. rūminor, ārī (rumen), wiederkäuen, I) eig. (Form rumino): 1) im allg.: a) intr.: α) v. Tieren, wie v. Rinde u. Schafe, Colum. 6, 6, 1. Plin. 11, 161. Vulg. Levit. 11, 3: v. Kamel, Vulg. Levit. 11, 4: v. Hirsch, Plin. 10, 200: v. Hasen u. Igel, Vulg. Levit. 11, 5 u. 6: v. Fische scarus, Plin. 9, 62: v. der Kropfgans, in veram alvum ruminantis modo refert, Plin. 10, 131. – β) v. Menschen, servi sui recumbentes et ruminantes, Augustin. conf. 11, 2. – b) tr., v. Rinde, pallentes herbas, Verg. ecl. 6, 54: revocatas herbas, Ov. am. 3, 5, 17: reduces gutture herbas, Paul. Nol. carm. 18, 340: v. Fische scarus, epastas escas, Ov. hal. 119. – 2) prägn., essen, genießen, qui cum radicis amarum corticem ruminare cupiunt, poma spernunt, Anon. de solemn. 1 (Spicil. Solesm. tom. 1. p. 9 sq.). – bildl., quam sapida gaudia de pane tuo ruminaret, Augustin. conf. 6, 3. – II) übtr., wiederkäuen = sich od. jmdm. ins Gedächtnis zurückrufen, wiederholen (vgl. Augustin. in psalm. 46, 1 ut, quando audit, sit similis manducanti; cum autem audita in memoriam revocat, sit similis ruminanti), α) Form ruminor: Odyssian Homeri, Varro sat. Men. 60: antiquitates, ibid. 505: humanitatem, Varro logist. (Tanaquil I) p. 258 Riese: haece mulieri, Liv. Andr. tr. 8: figuras habitusque verborum nove aut insigniter dictorum in Laeviano illo carmine, Gell. 19, 7, 2. – β)
    ————
    Form rumino: dum carmina tua ruminas, Symm. epist. 3, 13: cuius edulio saturati ruminamus cotidie verba, Hieron. epist. 96, 17: ama ecclesiasticas legere litteras; legendo et rumidando omnia quae cognitione digna sunt aut certe plurima perdisces, Augustin. epist. 140, 85: qui autem est non oblitus cogitat et cogitando ruminat, ruminando delectatur, Augustin. in psalm. 36. serm. 3. no. 5.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > rumino

  • 26 subrideo

    sub-rīdeo, rīsī, rīsum, ēre, lächeln, subridet Saturius, Cic.: Axius Appio subridens... inquit, sprach lächelnd zu App., Varro: subr. mixtā irā, Verg.: limis ocellis, Ov.: modice, Mart.: amarum (bitter), Apul. u. Amm.

    Ausführliches Lateinisch-deutsches Handwörterbuch > subrideo

  • 27 amygdalum

        amygdalum ī, n, ἀμύγδαλον, an almond, almond kernel, O.
    * * *

    amygdalum amarum -- bitter almond; amygdalum dulce -- sweet almond

    Latin-English dictionary > amygdalum

  • 28 pietās

        pietās ātis, f    [pius], dutiful conduct, sense of duty, religiousness, devotion, piety: quibus decus pietas omnia quaestui sunt, S.: erga deos: deos placatos pietas efficiet: pretium pietatis amarum, scrupulousness, O.— Faithfulness to natural ties, duty, affection, love, loyalty, patriotism, gratitude: matris ferre iniurias me pietas iubet, T.: quid est pietas, nisi voluntas grata in parentes?: filii: quibus quoniam pro pietate satis fecerit, patriotism, Cs.: quattuor tribunorum (i. e. in imperatorem), L.: felix nati pietate, V.: solemnia pietatis, the last offices, Ta.: in patrem patriamque, L.: in coniuge, O.— Justice: si qua est caelo pietas, V.— Person., as a goddess, Piety, C., L.
    * * *
    responsibility, sense of duty; loyalty; tenderness, goodness; pity; piety (Bee)

    Latin-English dictionary > pietās

  • 29 amygdala

    almond tree; almond

    amygdala amarum -- bitter almond; amygdala dulce -- sweet almond

    Latin-English dictionary > amygdala

  • 30 amygdale

    almond tree; almond

    amygdale amarum -- bitter almond; amygdale dulce -- sweet almond

    Latin-English dictionary > amygdale

  • 31 amygdalus

    almond tree; almond

    amygdalus amarum -- bitter almond; amygdalus dulce -- sweet almond

    Latin-English dictionary > amygdalus

  • 32 Asper

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > Asper

  • 33 asper

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > asper

  • 34 asperum

    1.
    asper, ĕra, ĕrum, adj. (aspra = aspera, Enn. ap. App. Mag. p. 299, but Vahl. ad Enn. p. 166 reads spissa instead of aspra:

    aspris = asperis,

    Verg. A. 2, 379;

    aspro = aspero,

    Pall. Insit. 67) [etym. dub.; Doed. foll. by Hinter connects it with aspairô, to struggle, to resist; Corssen, Ausspr. II. p. 593, regards asper (i. e. ab spe) as the proper opposite of prosper (i. e. pro spe); thus asper originally meant hopeless, desperate; v. also id. ib. II. p. 870; cf. the use of res asperae as the opposite of res prosperae]; as affecting the sense of touch, rough, uneven (opp. lēvis or lenis; syn.: scaber, acutus, insuavis, acerbus, amarus, mordax, durus).
    I.
    1.. Lit.:

    lingua aspera tactu,

    Lucr. 6, 1150; cf. Verg. G. 3, 508; Ov. M. 7, 556; Luc. 4, 325:

    mixta aspera levibus,

    Lucr. 2, 471:

    in locis (spectatur) plani an montuosi, leves an asperi,

    Cic. Part. Or. 10, 36: Quid judicant sensus? dulce, amarum;

    lene, asperum,

    id. Fin. 2, 12, 36:

    tumulus asperi (sc. saxibus) soli,

    Liv. 25, 36: saxa, Enn. ap. Cic. Pis. 19; Cic. Tusc. 1, 16, 37; Pac. ap. Mar. Vict. p. 2522 P.; Att. ap. Cic. Tusc. 2, 10, 23; Lucr. 4, 147; Ov. M. 6, 76; cf.

    Leucas,

    Luc. 1, 42:

    loca,

    Caes. B. C. 3, 42, and Vulg. Act. 27, 29:

    viae asperae,

    ib. Bar. 4, 26:

    vallis aspera,

    ib. Deut. 21, 4 et saep.: unda, Enn. ap. Macr. S. 6, 2:

    glacies,

    Verg. E. 10, 49:

    hiems,

    Ov. M. 11, 490; Claud. ap. Prob. Cons. 270: Phasis, i. e. frozen, ice-bound, Prob. ap. Rufin. I. 375;

    and of climate: aspera caelo Germania,

    harsh, severe, Tac. G. 2: arteria. the windpipe (v. arteria), Cic. N. D. 2, 54, 136; Cels. 4, 1.—Of raised work (i. e. bas-relief, etc., as being rough), as in Gr. trachus (cf. exaspero):

    aspera signis Pocula,

    Verg. A. 9, 263:

    Cymbiaque argento perfecta atque aspera signis,

    id. ib. 5, 267:

    signis exstantibus asper Antiquus crater,

    Ov. M. 12, 235 (cf.:

    stantem extra pocula caprum,

    Juv. 1, 76):

    Summus inaurato crater erat asper acantho,

    Ov. M. 13, 701:

    aspera pocula,

    Prop. 2, 6, 17:

    ebur,

    Sen. Hippol. 899:

    balteus,

    Val. Fl. 5, 578:

    cingula bacis,

    Claud. Laud. Stil. 2, 89; cf. Drak. ad Sil. 11, 279:

    nummus,

    not worn smooth, new, Suet. Ner. 44; cf. Sen. Ep. 19:

    mare,

    agitated by a storm, rough, tempestuous, Liv. 37, 16.—Of things that have a rough, thorny, prickly exterior:

    barba,

    Tib. 1, 8, 32:

    sentes,

    Verg. A. 2, 379:

    rubus,

    id. E. 3, 89:

    mucro,

    Luc. 7, 139 (cf. Tac. A. 15, 54: pugionem vetustate obtusum asperari saxo jussit; v. aspero).—
    2.
    Meton., of food: He. Asper meus victus sanest. Er. Sentisne essitas? He. My fare is very rough. Er. Do you feed on brambles? Plaut. Capt. 1, 2, 85; cf. id. ib. 3, 1, 37; also of a cough producing hoarseness:

    quas (fauces) aspera vexat Assidue tussis,

    Mart. 11, 86, 1.—
    3.
    Subst.: aspĕrum, i, n., an uneven, rough place:

    latens in asperis radix,

    Hor. Epod. 5, 67:

    aspera maris,

    Tac. A. 4, 6:

    propter aspera et confragosa,

    Plin. 3, 5, 9, § 53:

    per aspera et devia,

    Suet. Tib. 60:

    erunt aspera in vias planas,

    Vulg. Isa. 40, 4; ib. Luc. 3, 5.—Also in the sup. absol.:

    asperrimo hiemis Ticinum usque progressus,

    Tac. A. 3, 5.—
    II.
    Transf.
    1.
    Of taste, rough, harsh, sour, bitter, brackish, acrid, pungent:

    asperum, Pater, hoc (vinum) est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 49:

    asper sapor maris,

    Plin. 2, 100, 104, § 222: allium asperi saporis;

    quo plures nuclei fuere, hoc est asperius,

    id. 19, 6, 34, § 111:

    asperrimum piper,

    id. 12, 7, 14, § 27:

    acetum quam asperrimum,

    id. 20, 9, 39, § 97.—
    2.
    Of sound, rough, harsh, grating, etc.:

    (pronuntiationis genus) lene, asperum,

    Cic. de Or. 3, 57, 216.—Hence a poet. epithet of the letter R ( also called littera canina), Ov. F. 5, 481.—In rhetoric, rough, rugged, irregular: quidam praefractam et asperam compositionem probant;

    virilem putant et fortem, quae aurem inaequalitate percutiat,

    Sen. Ep. 114; cf. Cic. Or. 16, 53:

    duram potius atque asperam compositionem malim esse quam effeminatam et enervem,

    Quint. 9, 4, 142. And in gram., spiritus asper, the h sound, the aspirate, Prisc. p. 572 P.—
    3.
    Of smell, sharp, pungent:

    herba odoris asperi,

    Plin. 27, 8, 41, § 64.—
    III.
    Trop.
    A.
    a.. Of moral qualities, rough, harsh, hard, violent, unkind, rude (cf.: acerbus, acer, and Wagner ad Verg. A. 1, 14):

    quos naturā putes asperos atque omnibus iniquos,

    Cic. Planc. 16, 40:

    orator truculentus, asper, maledicus,

    id. Brut. 34, 129:

    aspera Juno,

    Verg. A. 1, 279:

    juvenis monitoribus asper,

    Hor. A. P. 163:

    patres vestros, asperrimos illos ad condicionem pacis,

    Liv. 22, 59; cf. id. 2, 27:

    rebus non asper egenis,

    Verg. A. 8, 365:

    cladibus asper,

    exasperated, Ov. M. 14, 485:

    asperaque est illi difficilisque Venus,

    unfriendly, Tib. 1, 9, 20; cf. id. 1, 6, 2:

    (Galatea) acrior igni, Asperior tribulis, fetā truculentior ursā,

    Ov. M. 13, 803:

    Quam aspera est nimium sapientia indoctis hominibus,

    Vulg. Eccli. 6, 21:

    asper contemptor divom Mezentius,

    Verg. A. 7, 647:

    aspera Pholoe,

    coy, Hor. C. 1, 33, 6.—Of a harsh, austere, rigid view of life, or manner of living:

    accessit istuc doctrina (sc. Stoicorum) non moderata nec mitis, sed paulo asperior et durior quam aut veritas aut natura patiatur,

    Cic. Mur. 29:

    (Stoici) horridiores evadunt, asperiores, duriores et oratione et verbis,

    id. Fin. 4, 28, 78 (v. asperitas, II. A.):

    (Cato) asperi animi et linguae acerbae et immodice liberae fuit, sed rigidae innocentiae,

    Liv. 39, 40:

    (Karthago) studiis asperrima belli,

    Verg. A. 1, 14, ubi v. Wagner:

    Camilla aspera,

    id. ib. 11, 664; cf.:

    gens laboribus et bellis asperrima,

    Just. 2, 3:

    virgo aspera,

    i. e. Diana, Sen. Med. 87.—
    b.
    Of animals, wild, savage, fierce:

    (anguis) asper siti atque exterritus aestu,

    Verg. G. 3, 434:

    bos aspera cornu, i. e. minax,

    id. ib. 3, 57; cf. Hor. Epod. 6, 11:

    ille (lupus) asper Saevit,

    Verg. A. 9, 62:

    lupus dulcedine sanguinis asper,

    Ov. M. 11, 402:

    ille (leo) asper retro redit,

    Verg. A. 9, 794:

    tigris aspera,

    Hor. C. 1, 23, 9; 3, 2, 10:

    (equus) asper frena pati,

    Sil. 3, 387.—
    B.
    Of things, rough, harsh, troublesome, adverse, calamitous, cruel, etc. (most freq. in the poets):

    in periculis et asperis temporibus,

    Cic. Balb. 9: qui labores, pericula, dubias atque asperas res facile toleraverant, Sall. C. 10, 2: mala res, spes multo asperior, ( our) circumstances are bad, ( our) prospects still worse, id. ib. 20, 13:

    venatus,

    Verg. A. 8, 318:

    bellum,

    Sall. J. 48, 1; Hor. Ep. 2, 1, 7:

    pugna,

    Verg. A. 11, 635; 12, 124:

    fata,

    id. ib. 6, 882:

    odia,

    id. ib. 2, 96.— Absol.:

    multa aspera,

    Prop. 1, 18, 13; Hor. Ep. 1, 2, 21 al.—Of discourse, severe, abusive:

    asperioribus facetiis perstringere aliquem,

    Cic. Planc. 14; Tac. A. 15, 68:

    verba,

    Tib. 4, 4, 14; Ov. P. 2, 6, 8; Vulg. Psa. 90, 3:

    vox,

    Curt. 7, 1.— Adv.
    a.
    Old form asperĭter, roughly, harshly: cubare, Naev. ap. Non. p. 513, 21; Plaut. ap. Prisc. p. 1010 P.—
    b.
    Class. form aspĕrē (in fig. signif.), roughly, harshly, severely, vehemently, etc.
    1.
    Transf.:

    loqui,

    Cic. de Or. 3, 12, 45; Quint. 6, 5, 5:

    dicere,

    id. 2, 8, 15:

    syllabae aspere coëuntes,

    id. 1, 1, 37.—
    2.
    Trop.:

    aspere accipere aliquid,

    Tac. A. 4, 31:

    aspere et acerbe accusare aliquem,

    Cic. Fam. 1, 5, 6:

    aspere agere aliquid,

    Liv. 3, 50:

    aspere et ferociter et libere dicta,

    Cic. Planc. 13, 33; Quint. 6, 3, 28:

    aspere et vehementer loqui,

    Cic. de Or. 1, 53, 227: ne quid aspere loquaris, * Vulg. Gen. 31, 24.— Comp.:

    asperius loqui aliquid,

    Cic. de Or. 1, 53, 227:

    asperius scribere de aliquo,

    id. Att. 9, 15.— Sup.:

    asperrime loqui in aliquem,

    Cic. Att. 2, 22, 5:

    asperrime pati aliquid,

    Sen. Ira, 3, 37, 1:

    asperrime saevire in aliquem,

    Vell. 2, 7.
    2.
    Asper, eri, m.
    I.
    A cognomen of L. Trebonius:

    L. Trebonius... insectandis patribus, unde Aspero etiam inditum est cognomen, tribunatum gessit,

    Liv. 3, 65, 4. —
    II.
    Asper, Aspri (Prob. p. 201 Keil), m., a Latin grammarian, two of whose treatises have come down to us; v. Teuffel, Rom. Lit. § 474, 4.

    Lewis & Short latin dictionary > asperum

  • 35 dulcis

    dulcis, e, adj. [from gulcis, by dissimilation; cf. ten-ebrae from root tam-; root in Sanscr. gul-jam, sweetness; Gr. glukus, glukeros, sweet], sweet (very freq.; cf.: suavis, venustus, jucundus, gratus, acceptus, amoenus, etc.).
    I.
    Lit., opp. amarus:

    (animal) sentit et dulcia et amara,

    Cic. N. D. 3, 13; cf. Plaut. Cist. 1, 1, 72:

    mel,

    id. Asin. 3, 3, 24; id. Truc. 2, 4, 20; cf.:

    liquor mellis,

    Lucr. 1, 938; 4, 13:

    aqua,

    id. 6, 890:

    poma,

    id. 5, 1377; Hor. S. 2, 5, 12:

    vinum,

    id. C. 3, 12, 1; cf.

    merum,

    id. ib. 3, 13, 2:

    dolium,

    id. Epod. 2, 47:

    olivum,

    id. S. 2, 4, 64:

    sapor,

    id. C. 3, 1, 19 et saep.— Comp.:

    uva,

    Ov. M. 13, 795.— Sup.:

    panis,

    Plin. 18, 10, 20, § 92 et saep.—Hence,
    B.
    Subst. and heterocl., dulcia, ōrum, n., sweet cakes, honey-cakes, sugar-cakes (late Lat.), Vop. Tac. 6; Lampr. Heliog. 26; 31; Prud. Psych. 429.—
    II.
    Trop., agreeable, delightful, pleasant, charming, soft, flattering.
    A.
    In gen.:

    dulcia atque amara apud te sum elocutus omnia,

    Plaut. Ps. 2, 4, 2; cf. id. ib. 1, 1, 61; id. Truc. 1, 2, 78:

    vita,

    Lucr. 2, 997; cf.:

    lumina vitae,

    id. 5, 989:

    solacia, vitae,

    id. 5, 21:

    orator,

    Cic. Off. 1, 1, 3; cf.

    of orators or writers,

    Quint. 10, 1, 77; 73; 12, 10, 44; cf.

    also: non quo ea (oratione) Laelii quicquam sit dulcius,

    Cic. Brut. 21, 83:

    genus dicendi,

    Quint. 2, 8, 4:

    carmen,

    id. 12, 10, 33:

    poëmata,

    Hor. A. P. 99 et saep.:

    nomen libertatis,

    Cic. Verr. 2, 5, 63; cf. id. Att. 15, 13, 3:

    auditu nomen,

    Liv. 24, 21, 3:

    amores,

    Hor. C. 1, 9, 15:

    otium,

    id. Epod. 1, 8:

    fortuna,

    id. C. 1, 37, 11:

    dulce et decorum est pro patria mori,

    Hor. C. 3, 2, 13.—With dat.:

    mensae dulcis herili canis,

    Val. Fl. 7, 130.—Prov.:

    dulce etiam fugias, fieri quod amarum potest,

    Pub. Syr. 144 Rib. — Sup.:

    epistola,

    Cic. Att. 15, 13, 4:

    quod in amicissimo quoque dulcissimum est,

    id. Lael. 23 fin. al.—
    B.
    In partic. of friends, lovers, etc., friendly, pleasant, agreeable, charming, kind, dear:

    amici (opp. acerbi inimici),

    Cic. Lael. 24 fin.; cf.:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. ib. 18 fin.:

    liberi,

    Hor. Epod. 2, 40; cf.

    nata,

    id. S. 2, 3, 199:

    alumnus,

    id. C. 3, 23, 7; id. Ep. 1, 4, 8.—Hence, in addressing a person:

    optime et dulcissime frater,

    Cic. Leg. 3, 11; cf.:

    dulcissime Attice,

    id. Att. 6, 2, 9: mi dulcissime Tiro, Cic. Fil. Fam. 16, 21, 2:

    dulcis amice,

    Hor. Ep. 1, 7, 12:

    dulce decus meum,

    id. C. 1, 1, 2.— Absol.:

    quid agis, dulcissime rerum?

    Hor. S. 1, 9, 4.— Hence, adv. (acc. to II.), agreeably, delightfully.
    (α).
    dulcĭter, Cic. Fin. 2, 6, 18; Quint. 1, 10, 24; 4, 2, 62; 9, 4, 14; 12, 10, 71. —
    (β).
    dulce, Cat. 51, 5; Hor. C. 1, 22, 23; 24; id. Ep. 1, 7, 27; Stat. S. 3, 4, 8; id. Th. 4, 274.—
    b.
    Comp.:

    dulcius spirare,

    Quint. 12, 10, 27; Prop. 1, 2, 14.—
    c.
    Sup.:

    dulcissime scripta,

    Cic. Brut. 19, 77.

    Lewis & Short latin dictionary > dulcis

  • 36 gustulum

    gustŭlum, i, n. dim. [gustus].
    I.
    A small dish of food, a whet, relish, App. M. 9, p. 232.—
    II.
    Transf., a kiss:

    dulcem et amarum gustulum carpis,

    App. M. 2, p. 119.

    Lewis & Short latin dictionary > gustulum

  • 37 lenis

    1.
    lēnis, e, adj. [cf. lentus], soft, smooth, mild, gentle, easy, calm.
    I.
    Lit.:

    sensus judicat dulce, amarum: lene, asperum,

    Cic. Fin. 2, 12, 36; id. N. D. 2, 58, 146:

    vehemens fricatio spissat, lenis mollit,

    Plin. 28, 4, 14, § 53:

    vinum hoc asperum est: aliud lenius, sodes, vide,

    Ter. Heaut. 3, 1, 48:

    lenibus venenis uti,

    Cic. Att. 2, 21, 1:

    lenissimus ventus,

    id. ib. 7, 2, 1:

    motus laterum,

    moderate, gentle, Quint. 11, 3, 92; 161:

    leni igni sucus coquitur,

    Plin. 21, 18, 73, § 122.—Of the Nile:

    postea lenis,

    Plin. 5, 9, 10, § 54:

    tormentum,

    Hor. C. 3, 21, 13:

    volatus,

    Ov. M. 12, 527:

    somnus,

    Hor. C. 3, 1, 21.—Of heights, gently or gradually rising:

    clivus,

    Liv. 6, 24; cf. id. 29, 33.— Comp.:

    jugum paulo leniore fastigio ab ea parte quae, etc.,

    Caes. B. C. 2, 24;

    so fastigium,

    Plin. 16, 36, 64, § 158.—
    II.
    Trop., gentle, moderate, mild, lenient, calm.
    A.
    In gen.:

    servitutem lenem reddere,

    Plaut. Capt. 2, 1, 5:

    Ecce me. Opusne (erit tibi) leni? leniorem dices quam mutumst mare,

    id. Mil. 3, 1, 70:

    homo lenis et facilis,

    Cic. Fam. 5, 2, 9:

    populus Romanus in hostes lenissimus,

    id. Rosc. Am. 53, 154:

    lenissima verba,

    id. Fam. 5, 15, 1:

    lenissimum ingenium,

    id. Brut. 56, 204: lenior sententia, Caes. B. C. 1, 2: lene consilium dare, Hor C. 3, 4, 41.—
    (β).
    With inf.:

    non lenis precibus fata recludere Mercurius,

    Hor. C. 1, 24, 17.—
    B.
    In partic.
    1.
    Of speech, mild, gentle:

    oratio placida, submissa, lenis,

    Cic. de Or. 2, 43, 183:

    lenis et fluens contextus orationis,

    Quint. 9, 4, 127:

    leniores epilogi,

    id. 6, 1, 50.—
    2.
    In gram.: spiritus, the spiritus lenis, the smooth or soft breathing (opp. the spiritus asper), Prisc. p. 572 P.— Hence, adv. in two forms.
    A.
    lēne (only poet.), softly, mildly, gently:

    sectus humum rivo, lene sonantis aquae,

    Ov. F. 2, 704:

    clivi lene jacentes,

    gently rising, Calp. Ecl. 7, 25:

    lene fluens fons,

    Nemes. Ecl. 4, 47:

    lene Notus spirat,

    Avien. Descript. Orb. 857.—
    B.
    lēnĭter (class.), softly, mildly, gently.
    1.
    Lit.:

    leniter arridens,

    Cic. Rep. 6, 12, 12:

    leniter atterens Caudam,

    Hor. C. 2, 19, 30:

    ventus leniter pluvius,

    Plin. 18, 34, 77, § 337:

    leniter ire per excubias custodum,

    Ov. Am. 1, 6, 7: collis leniter acclivis, gradually or gently rising, Caes. B. G. 7, 19; so,

    editus collis,

    Liv. 2, 50.— Comp.:

    torrens lenius decurrit,

    Ov. M. 3, 568.—
    2.
    Trop., quietly, calmly, gently, moderately, leniently.
    a.
    In gen.:

    tentem leniter an minaciter?

    Plaut. Stich. 1, 2, 20:

    petere quippiam ab aliquo dictis bonis,

    id. Am. prol. 25:

    ferre aliquid,

    Ov. H. 5, 7:

    traducere aevum,

    Hor. Ep. 1, 18, 97:

    nimis leniter latam suam injuriam ratus,

    Liv. 29, 9 (al. leviter).— Sup.:

    lenissime sentire,

    Cic. Fam. 5, 2, 9.—
    b.
    In partic.
    (α).
    Of speech:

    multa leniter, multa aspere dicta sunt,

    Cic. Brut. 44, 164:

    agit versum Roscius quam leniter, quam remisse, quam non actuose,

    id. de Or. 3, 26, 102.— Comp.:

    qui jamdiu multo dicis remissius et lenius quam solebas,

    Cic. de Or. 1, 60, 255.—
    (β).
    Moderately, i. e. very little, not at all:

    hoc leniter laudabitis,

    Plaut. Poen. 5, 3, 40; 3, 3, 9:

    leniter qui saeviunt sapiunt magis,

    id. Bacch. 3, 3, 4.—
    (γ).
    In a bad sense, remissly, indolently:

    si cunctetur atque agat lenius,

    too slowly, Caes. B. C. 1, 1.
    2.
    lenis, is, m., a kind of vessel, Afran. and Laber. ap. Non. 544, 31.

    Lewis & Short latin dictionary > lenis

  • 38 obgero

    oggĕro ( obg-), ĕre, v. a. [ob-gero], to proffer, bring, give (Plautin.):

    (amor) amarum ad satietatem oggerit,

    Plaut. Cist. 1, 1, 72:

    osculum alicui,

    id. Truc. 1, 2, 8; id. Ps. 3, 2, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > obgero

  • 39 oggero

    oggĕro ( obg-), ĕre, v. a. [ob-gero], to proffer, bring, give (Plautin.):

    (amor) amarum ad satietatem oggerit,

    Plaut. Cist. 1, 1, 72:

    osculum alicui,

    id. Truc. 1, 2, 8; id. Ps. 3, 2, 23.

    Lewis & Short latin dictionary > oggero

  • 40 perpoto

    per-pōto, āvi, 1, v. a. and n.
    I.
    To drink or tipple without intermission, to keep up a carouse:

    postquam ejus hinc pater sit profectus peregre, tum perpotasse adsiduo,

    Plaut. Most. 4, 2, 60; id. Ps. 2, 6, 13:

    totos dies,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87; cf. id. ib. 2, 5, 38, §

    100: perpotavit ad vesperum,

    id. Phil. 2, 31, 77:

    perpotandi dulcedo,

    Curt. 6, 2, 2. —
    * II.
    To drink off:

    amarum Absinthi laticem,

    Lucr. 1, 940.

    Lewis & Short latin dictionary > perpoto

См. также в других словарях:

  • AMARUM — in coloribus, idem quod austerum, plenum, saturum, etc. Sic πικρὸν Graecis in tinctura vel colore, quod valde coloratum est. Epiphanius de Smaragdo, Καὶ ὁ μὲν Νερωνιανὸς πικρός ἐςτι τῶ εἴδει σφόδρα χλωρίζων, Et Neronianus quidem amarus, aspectu,… …   Hofmann J. Lexicon universale

  • Amarum — In the mythology of the Quechua people of Ecuador, Amarum is a spirit in the shape of a water boa …   Wikipedia

  • Amarum — Ama|rum das; s, ...ra (meist Plur.) <aus lat. amarum »das Bittere«> Bittermittel zur Steigerung der Magensaft u. Speichelabsonderung (Med.) …   Das große Fremdwörterbuch

  • Amarum (cratère) — Cratère Amarum Le cratère Amarum, ici en haut à droite de Ruach Planitia, vu par Voyager 2 le 25 août 1989.[1 …   Wikipédia en Français

  • amarum — One of a class of vegetable drugs of bitter taste, such as gentian and quassia, used as appetizers and tonics. [neut. of L. amarus, bitter] …   Medical dictionary

  • Amarum — Ama|rum 〈n.; s, Ama|ra; meist Pl.〉 Bittermittel, das die Bildung von Speichel u. Magensaft fördert [<lat. amarus „bitter“] * * * A|ma|rum [lat. amarus = bitter], das; s, …ra: pflanzliche ↑ Bitterstoffe enthaltende, die Verdauung anregende… …   Universal-Lexikon

  • Amarum — A|ma|rum 〈n.; Gen.: s, Pl.: ma|ra; meist Pl.〉 Bittermittel, das die Bildung von Speichel u. Magensaft fördert [Etym.: zu lat. amarus »bitter«] …   Lexikalische Deutsches Wörterbuch

  • Amarum — Ama̱rum [zu lat. amarus = bitter] s; s, ...ra (meist Mehrz.): Bittermittel, pflanzliche Drogen, die Bitterstoffe enthalten und anregend auf die Magensaft und Speichelsekretion wirken …   Das Wörterbuch medizinischer Fachausdrücke

  • amarum —   L. unpleasant. Foliage bitter to the taste …   Etymological dictionary of grasses

  • Cichlasoma amarum —   Cichlasoma amarum Clasificación científica Reino …   Wikipedia Español

  • Helenium amarum — Taxobox color = lightgreen name = Helenium amarum image width = 270px regnum = Plantae divisio = Magnoliophyta classis = Magnoliopsida ordo = Asterales familia = Asteraceae tribus = Helenieae genus = Helenium species = H. amarum binomial =… …   Wikipedia

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»