-
41 recipio
rĕcĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [re + capio] - tr. - - voir receptus. [st1]1 [-] reprendre, recouvrer, retrouver, prendre possession de, occuper. - anhelitum (spiritum, animam) recipere: reprendre son souffle, sa respiration, reprendre haleine. - libertatem recipere, Cic.: recouvrer la liberté. - animum (mentem) recipere: reprendre courage. - Calenus Delphos, Thebas et Orchomenum voluntate ipsarum civitatium recepit, Caes.: Calénus prit possession de Delphes, de Thèbes et d'Orchomène avec l'assentiment des cités elles-mêmes. - a tanto pavore recipere animos, Liv. 21, 5, 16: se remettre d'une si grande frayeur. - recipere vires corporis: retrouver ses forces. [st1]2 [-] prendre de son côté, prendre par représaille, s'emparer de; tirer de, retirer de. - ad recipiendas Asiae civitates, Just.: pour s'emparer des villes d'Asie. - recipere quaestus, Cic.: s'enrichir. - recipere pecuniam ex melle, Varr.: retirer un revenu de son miel. - poenas ab aliquo recipere, Virg.: tirer vengeance de qqn, se venger de qqn. [st1]3 [-] retirer, tirer à soi, reprendre, ramener, faire revenir. - recipere sagittam, Cels.: extraire une flèche. - recipere ensem, Virg.: retirer l'épée (du corps). - (ensem) multa morte recepit (= retraxit), Virg.: il retira (l'épée) quand il fut bien mort. - recipere aliquem ex hoste, Virg.: soustraire qqn à l'ennemi. [st1]4 [-] recevoir (qqn), accueillir; accepter, admettre, approuver; recevoir, subir (qqch); recevoir (dans le corps), enfoncer. - recipere domum ad se hospitio, Caes. B. C. 2, 20: recevoir chez soi à titre d'hôte. - recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit, Liv. 45: après avoir reçu son fils sain et sauf, le consul ressentit la joie d'une si grande victoire. - aliquem ad epulas recipere: recevoir qqn à table. - aliquem mensā recipere, Cic.: admettre qqn à sa table. - recipere in custodiam, Plaut.: prendre sous sa protection. - recipere aliquam in matrimonium: épouser une femme. - recipere in deditionem: recevoir la capitulation. - recipere in civitatem: recevoir parmi les citoyens. - in societatem eum recepit: il le reçut comme allié. - non Caesaris quemquam alium dorso recipiebat equus, Caes.: le cheval de César ne se laissait monter par personne d'autre (que lui). - recipe ferrum, Cic.: reçois le fer, laisse-toi égorger (en parl. d'un gladiateur vaincu dans l'arène). - recipere fabulas, Cic.: admettre des fables, ajouter foi à des fables. - dolia quae recipiant oleas, Col.: des tonneaux pour recevoir les olives (pour contenir les olives). - timor misericordiam non recipit, Caes. B. G. 7, 26: la crainte n'admet pas la pitié. - potio quae recipit... Col.: [breuvage qui reçoit...] = breuvage composé de... - recipit haec... Scrib.: voici ce que contient (le médicament), voici la recette (du médicament). - recipere assentationem, Cic.: admettre la flatterie, être accessible à la flatterie. - recipere emendationem, Quint.: admettre la correction, être susceptible de correction. - nec deprecor jam, si nefaria scripta Sesti recepso (= recepero), quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Cat.: et je consens désormais, si j'accueille les écrits néfastes de Sestius, que leur froideur donne le rhume et la toux, non pas à moi, mais à Sestius en personne. [st1]5 [-] se recipere. - se recipere: - [abcl]a - rentrer, revenir, se retirer, battre en retraite, se replier. - [abcl]b - avec ex + abl. - se remettre de, se ressaisir, se reprendre. - se recipere ex eo loco, Plaut. Aul. 4, 8, 10: se retirer de cet endroit, se sauver de cet endroit. - Caesar persequendum sibi Pompeium existimavit, quascumque in partes se ex fuga recepisset, Caes. BC. 3, 102: César jugea bon de devoir poursuivre Pompée quelque fût l'endroit où il se serait retiré après sa fuite. - hostes proelio superati, simul atque se ex fuga receperunt, statim ad Caesarem legatos de pace miserunt, Caes. BG. 4, 27: les ennemis vaincus, dès qu'ils se furent ressaisis après leur fuite, envoyèrent aussitôt des légats pour négocier la paix auprès de César. - se recipere e Siciliâ, Cic. Brut. 92, 318: revenir de Sicile. - se recipere ad suos, Caes. BG. 1, 46: revenir auprès des siens. - se recipere ad oppidum llerdam, Caes. BC. 1, 45: se replier vers la place forte d'Ilerda. - sui recipiendi facultas, Caes. BG. 3, 4: la possibilité de battre en retraite. - se recipere ad signa, Caes. BG. 5, 34: se rallier autour des enseignes. - se recipere ad aliquem: se réfugier près de qqn, chercher asile près de qqn. - se recipere ab undis, Virg.: se sauver du naufrage. - priusquam se hostes ex terrore ac fuga reciperent, Caes. BG. 2: avant de voir les ennemis se remettre de leur terreur et de leur fuite. - ut me recepi, Cic.: dès que j'eus repris mes esprits. - qqf. recipere = se recipere. - rursum in portum recipimus, Plaut. Bacch. 2, 3, 60: nous rentrons dans le port. - signo recipiendi dato consistere, Caes.: s'arrêter au signal de la retraite. - neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107: qu'il n'ait pas de tombeau, abri du corps, où il puisse se remettre de ses malheurs. [st1]6 [-] garder, retenir, réserver pour soi (dans un contrat, une vente). - posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit, Plaut. Trin. 1, 2, 157: il s'est gardé cette petite pièce de derrière quand il a vendu la maison. - recipere rem in venditionibus, Cic.: se réserver une chose dans une vente. - aqua domini usioni recipitur, Cato.: le maître se réserve l'eau pour son usage. - bubus binis domino pascere recipitur, Cato.: le maître garde le droit de pacage pour une paire de boeufs. [st1]7 [-] prendre sur soi, entreprendre, admettre, se charger de, s'engager à, répondre (d'une chose), garantir, promettre. - ad me recipio, faciet, Ter.: j'en réponds, il le fera. - recipere nomen: recevoir le nom d'une personne (en parl. du préteur), recevoir une accusation, déclarer une accusation recevable. [] deferre nomen: rejeter une accusation. - recipere aliquem reum (aliquem inter reos): recevoir une accusation contre qqn. - recipere nomen absentis, Cic.: déclarer recevable une plainte contre un absent. - recipere causam, Cic.: se charger d'une cause. - recipere domum custodiendam, Liv.: se charger de la garde d'une maison. - recipere alicui + prop. inf.: promettre à qqn de, promettre à qqn que.* * *rĕcĭpĭo, ĕre, cēpi, ceptum [re + capio] - tr. - - voir receptus. [st1]1 [-] reprendre, recouvrer, retrouver, prendre possession de, occuper. - anhelitum (spiritum, animam) recipere: reprendre son souffle, sa respiration, reprendre haleine. - libertatem recipere, Cic.: recouvrer la liberté. - animum (mentem) recipere: reprendre courage. - Calenus Delphos, Thebas et Orchomenum voluntate ipsarum civitatium recepit, Caes.: Calénus prit possession de Delphes, de Thèbes et d'Orchomène avec l'assentiment des cités elles-mêmes. - a tanto pavore recipere animos, Liv. 21, 5, 16: se remettre d'une si grande frayeur. - recipere vires corporis: retrouver ses forces. [st1]2 [-] prendre de son côté, prendre par représaille, s'emparer de; tirer de, retirer de. - ad recipiendas Asiae civitates, Just.: pour s'emparer des villes d'Asie. - recipere quaestus, Cic.: s'enrichir. - recipere pecuniam ex melle, Varr.: retirer un revenu de son miel. - poenas ab aliquo recipere, Virg.: tirer vengeance de qqn, se venger de qqn. [st1]3 [-] retirer, tirer à soi, reprendre, ramener, faire revenir. - recipere sagittam, Cels.: extraire une flèche. - recipere ensem, Virg.: retirer l'épée (du corps). - (ensem) multa morte recepit (= retraxit), Virg.: il retira (l'épée) quand il fut bien mort. - recipere aliquem ex hoste, Virg.: soustraire qqn à l'ennemi. [st1]4 [-] recevoir (qqn), accueillir; accepter, admettre, approuver; recevoir, subir (qqch); recevoir (dans le corps), enfoncer. - recipere domum ad se hospitio, Caes. B. C. 2, 20: recevoir chez soi à titre d'hôte. - recepto sospite filio, victoriae tantae gaudium consul sensit, Liv. 45: après avoir reçu son fils sain et sauf, le consul ressentit la joie d'une si grande victoire. - aliquem ad epulas recipere: recevoir qqn à table. - aliquem mensā recipere, Cic.: admettre qqn à sa table. - recipere in custodiam, Plaut.: prendre sous sa protection. - recipere aliquam in matrimonium: épouser une femme. - recipere in deditionem: recevoir la capitulation. - recipere in civitatem: recevoir parmi les citoyens. - in societatem eum recepit: il le reçut comme allié. - non Caesaris quemquam alium dorso recipiebat equus, Caes.: le cheval de César ne se laissait monter par personne d'autre (que lui). - recipe ferrum, Cic.: reçois le fer, laisse-toi égorger (en parl. d'un gladiateur vaincu dans l'arène). - recipere fabulas, Cic.: admettre des fables, ajouter foi à des fables. - dolia quae recipiant oleas, Col.: des tonneaux pour recevoir les olives (pour contenir les olives). - timor misericordiam non recipit, Caes. B. G. 7, 26: la crainte n'admet pas la pitié. - potio quae recipit... Col.: [breuvage qui reçoit...] = breuvage composé de... - recipit haec... Scrib.: voici ce que contient (le médicament), voici la recette (du médicament). - recipere assentationem, Cic.: admettre la flatterie, être accessible à la flatterie. - recipere emendationem, Quint.: admettre la correction, être susceptible de correction. - nec deprecor jam, si nefaria scripta Sesti recepso (= recepero), quin gravedinem et tussim non mihi, sed ipsi Sestio ferat frigus, Cat.: et je consens désormais, si j'accueille les écrits néfastes de Sestius, que leur froideur donne le rhume et la toux, non pas à moi, mais à Sestius en personne. [st1]5 [-] se recipere. - se recipere: - [abcl]a - rentrer, revenir, se retirer, battre en retraite, se replier. - [abcl]b - avec ex + abl. - se remettre de, se ressaisir, se reprendre. - se recipere ex eo loco, Plaut. Aul. 4, 8, 10: se retirer de cet endroit, se sauver de cet endroit. - Caesar persequendum sibi Pompeium existimavit, quascumque in partes se ex fuga recepisset, Caes. BC. 3, 102: César jugea bon de devoir poursuivre Pompée quelque fût l'endroit où il se serait retiré après sa fuite. - hostes proelio superati, simul atque se ex fuga receperunt, statim ad Caesarem legatos de pace miserunt, Caes. BG. 4, 27: les ennemis vaincus, dès qu'ils se furent ressaisis après leur fuite, envoyèrent aussitôt des légats pour négocier la paix auprès de César. - se recipere e Siciliâ, Cic. Brut. 92, 318: revenir de Sicile. - se recipere ad suos, Caes. BG. 1, 46: revenir auprès des siens. - se recipere ad oppidum llerdam, Caes. BC. 1, 45: se replier vers la place forte d'Ilerda. - sui recipiendi facultas, Caes. BG. 3, 4: la possibilité de battre en retraite. - se recipere ad signa, Caes. BG. 5, 34: se rallier autour des enseignes. - se recipere ad aliquem: se réfugier près de qqn, chercher asile près de qqn. - se recipere ab undis, Virg.: se sauver du naufrage. - priusquam se hostes ex terrore ac fuga reciperent, Caes. BG. 2: avant de voir les ennemis se remettre de leur terreur et de leur fuite. - ut me recepi, Cic.: dès que j'eus repris mes esprits. - qqf. recipere = se recipere. - rursum in portum recipimus, Plaut. Bacch. 2, 3, 60: nous rentrons dans le port. - signo recipiendi dato consistere, Caes.: s'arrêter au signal de la retraite. - neque sepulcrum, quo recipiat, habeat portum corporis, Enn. ap. Cic. Tusc. 1, 44, 107: qu'il n'ait pas de tombeau, abri du corps, où il puisse se remettre de ses malheurs. [st1]6 [-] garder, retenir, réserver pour soi (dans un contrat, une vente). - posticulum hoc recepit, quom aedis vendidit, Plaut. Trin. 1, 2, 157: il s'est gardé cette petite pièce de derrière quand il a vendu la maison. - recipere rem in venditionibus, Cic.: se réserver une chose dans une vente. - aqua domini usioni recipitur, Cato.: le maître se réserve l'eau pour son usage. - bubus binis domino pascere recipitur, Cato.: le maître garde le droit de pacage pour une paire de boeufs. [st1]7 [-] prendre sur soi, entreprendre, admettre, se charger de, s'engager à, répondre (d'une chose), garantir, promettre. - ad me recipio, faciet, Ter.: j'en réponds, il le fera. - recipere nomen: recevoir le nom d'une personne (en parl. du préteur), recevoir une accusation, déclarer une accusation recevable. [] deferre nomen: rejeter une accusation. - recipere aliquem reum (aliquem inter reos): recevoir une accusation contre qqn. - recipere nomen absentis, Cic.: déclarer recevable une plainte contre un absent. - recipere causam, Cic.: se charger d'une cause. - recipere domum custodiendam, Liv.: se charger de la garde d'une maison. - recipere alicui + prop. inf.: promettre à qqn de, promettre à qqn que.* * *Recipio, recipis, pen. corr. recepi, pen. prod. receptum, recipere, Ex re et capio. Plin. iunior. Reprendre.\Fraenum recepit equus. Horat. A receu le mords, et s'est laissé brider.\Animam recipere. Quintil. Reprendre son haleine.\Recipere animum vel animos a vel ex pauore. Liu. Reprendre courage.\Ossa receperunt frigus. Ouid. Ont receu.\Recipere vrbem aliquam. Cic. La recouvrer.\Poenas ab aliquo recipere. Virgil. Se venger d'aucun, Punir aucun.\Recipere se in aliquem locum. Cic. S'y retirer.\Percunctatum ibo ad portum quoad se recipiat. Terent. Quand c'est qu'il retournera, ou reviendra.\Recipere se ad aliquem fuga. Caes. S'enfuir vers aucun.\Recipe te ad me. Plaut. Viens vers moy.\Recipere se ad coenam ad aliquem. Plautus. Aller soupper chez luy.\Ad diem se recipere. Cic. Retourner au jour dict.\Recipe te ad dominum domum. Plaut. Retourne t'en, ou retire toy vers, etc.\Domum se recipere. Terent. S'en retourner, ou Se retirer en la maison.\Recipio tempore me domo. Cic. Je sors de la maison.\Gressum recipere ad limina. Virg. Retourner à la maison.\Ex loco aliquo se recipere. Cic. S'en aller d'un lieu.\Ex opere se recipere. Plaut. Retourner de la besongne.\In portum se recipere. Cicero. Se sauver au port, et se mettre en seureté.\Ad frugem se recipere. Cic. Devenir homme de bien.\Ad ingenium suum se recipere. Plaut. Retourner à sa maniere de vivre, ou à sa nature, à son naturel.\Recipere. Cic. Reprendre courage, Revenir à soy.\Recipere se in principem. Plin. iunior. Reprendre son authorité de prince.\Recipere in tutelam. Plin. iunior. Prendre en sa sauvegarde.\Recipere sinu. Cic. Mettre en son sein.\Recipere in aures. Plaut. Ouyr.\Austeritatem recipere dicuntur vina annis. Plin. Devenir aspres par succession de temps.\Non recipit cunctationem haec res. Liuius. Il ne fault point delayer ne tarder de faire ceci, Ceci ne recoit point de delay.\Detrimentum recipere. Caesar. Recevoir dommage.\Incrementum recipere. Colum. Croistre.\Sonum recipiunt aures. Cic. Recoyvent.\Recipere aliquem. Cic. Recevoir en sa maison.\Recipere aliquem mensa, lare, tecto, etc. Liu. Cic. Luy bailler à manger, et le loger, Le recevoir en son logis, et à sa table.\Recipere ciuitate. Cic. Faire bourgeois.\Recipere in sedem, et Recipere dorso dicitur equus hominem. Plin. Quand un cheval se laisse chevaucher.\In amicitiam recipere. Cic. Prendre amitié avec aucun, L'aimer, Recevoir aucun en son amitié.\In deditionem recipere. Caes. Prendre à merci.\Recipi ad deos. Liu. Estre receu par les dieux en leur nombre.\Aliquem in familiaritatem recipere. Cic. Prendre accoinctance avec aucun.\Ciuitatem in fidem recipere. Cic. Recevoir en sa sauvegarde.\In gratiam recipere. Cic. Aimer aucun, et le recevoir en sa bonne grace, Le prendre en grace.\Recipere seruum. Vlpian. Receler et recueillir.\Recipere. Plaut. Excepter et se reserver quelque chose, quand on vend quelque heritage, ou maison.\Medio ex hoste recepi. Virgil. Je l'ay sauvé et delivré du milieu des ennemis, Je l'ay rescoux des mains de ses ennemis.\In tutum recipi. Liu. Estre mis en sauveté.\Aliquem in periculo recipere. Vatinius Ciceroni. Le retirer à soy.\Nomen absentis recipere. Cic. Recevoir un accusateur à deferer et poursuyvre aucun absent et hors du pays.\Recipere corpore telum. Virgil. Tirer hors du temps.\Recipere. Cic. Promettre de faire quelque chose, S'en charger et prendre sur soy.\Recipere ad se. Plaut. Prendre sur soy quelque affaire.\- ad me recipio, Faciet. Terent. Il le fera, je le prens sur moy, Je vous promets qu'il le fera, Je le prens à ma charge.\Recipere causam capitis. Cic. Prendre à defendre quelque cas criminel, Plaider pour aucun, et le defendre en matiere criminelle.\Recipere mandatum. Cic. Se charger des affaires d'autruy à son mandement.\Receptum officium persoluere. Cic. S'aquicter de la charge qu'on a prinse.\Recipere onus aliquod. Cic. Prendre quelque charge.\Saluum fore recipio. Vlpian. Je le prens à mes perils et fortunes, Je le prens à ma charge.\Si reciperes te correcturum. Cecinna. Si tu promettois de la corriger.\Vt mihi coram recepisti. Cic. Comme tu m'as promis en ma presence.\Recipere et Respuere, contraria. Quintil. Prendre en gré, Accepter, Avoir pour aggreable.\Vsus recepit. Quintil. L'usage l'a receu et approuvé.\Cognoscere et recipere. Cic. Recevoir et approuver.\Recipi in cibum, vel in mensas, dicitur herba, vel auis, quum recipitur pro cibo. Plin. Quand on en mange.\Recipere in mores. Quintil. Recevoir une maniere de faire.\Receptum est, Impersonale. Quintil. C'est une chose approuvee et receue. -
42 sepono
sepōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] placer à l'écart, séparer, isoler. [st2]2 [-] mettre de côté, mettre à part, mettre en réserve, réserver, ménager, destiner (aux autres ou à soi-même), choisir, prélever. [st2]3 [-] exclure, écarter, reléguer, bannir, exiler. [st2]4 [-] séparer, distinguer, discerner. - postquam pugnari placitum, interesse pugnae imperatorem an seponi melius foret, dubitavere, Tac. H. 2, 33: après qu'on eut décidé de combattre, on se demanda s'il valait mieux que l'empereur y participât ou qu'il se ménageât. - de mille sagittis unam seposuit, Ov. M. 5: entre mille flèches (l'Amour) en choisit une. - seponere primitias magno Jovi, Ov. Fast. 3: réserver les prémices pour le grand Jupiter. - seponere sibi ad aliquam rem tempus, Cic. Or. 42: se ménager du temps pour qqch. - in provinciam Lusitaniam specie legationis seposuit, Tac. H. 1: il le relégua dans la province de Lusitanie sous prétexte de lui en donner le gouvernement. - quod temporis hortorum curae seponitur, Tac. An. 14: le temps qui est destiné au soin des jardins. - principatum divi Nervae senectuti seposui, Tac. H. 1: j'ai réservé pour mes vieux jours le principat du divin Nerva. - rem ab re seponere: séparer une chose d'une autre. - scimus inurbanum lepido seponere dicto, Hor. P. 273: nous savons distinguer une expression grossière d'une expression raffinée.* * *sepōno, ĕre, pŏsŭi, pŏsĭtum - tr. - [st2]1 [-] placer à l'écart, séparer, isoler. [st2]2 [-] mettre de côté, mettre à part, mettre en réserve, réserver, ménager, destiner (aux autres ou à soi-même), choisir, prélever. [st2]3 [-] exclure, écarter, reléguer, bannir, exiler. [st2]4 [-] séparer, distinguer, discerner. - postquam pugnari placitum, interesse pugnae imperatorem an seponi melius foret, dubitavere, Tac. H. 2, 33: après qu'on eut décidé de combattre, on se demanda s'il valait mieux que l'empereur y participât ou qu'il se ménageât. - de mille sagittis unam seposuit, Ov. M. 5: entre mille flèches (l'Amour) en choisit une. - seponere primitias magno Jovi, Ov. Fast. 3: réserver les prémices pour le grand Jupiter. - seponere sibi ad aliquam rem tempus, Cic. Or. 42: se ménager du temps pour qqch. - in provinciam Lusitaniam specie legationis seposuit, Tac. H. 1: il le relégua dans la province de Lusitanie sous prétexte de lui en donner le gouvernement. - quod temporis hortorum curae seponitur, Tac. An. 14: le temps qui est destiné au soin des jardins. - principatum divi Nervae senectuti seposui, Tac. H. 1: j'ai réservé pour mes vieux jours le principat du divin Nerva. - rem ab re seponere: séparer une chose d'une autre. - scimus inurbanum lepido seponere dicto, Hor. P. 273: nous savons distinguer une expression grossière d'une expression raffinée.* * *Sepono, seponis, pen. prod. seposui, sepositum, pen. corr. seponere. Mettre à part, ou à l'escart.\Graeci seposuerunt a caeteris dictionibus eam partem dicendi, quae, etc. Cic. Ils ont separé et osté d'avec, etc.\Seponere pecuniam in aedificationem. Liu. Mettre à part pour employer en edifices.\Seponere sibi tempus ad rem aliquam. Cic. Reserver, Prendre loisir pour faire quelque chose.\Onus tutum coniugii seponere. Lucan. Mettre sa femme en quelque lieu seur pour eviter les dangers de la guerre.\Scimus inurbanum lepido seponere dicto. Horat. Nous scavons separer un dict et parler rustique et inelegant arriere du civil et elegant, Nous scavons distinguer entre elegance et inelegance, Nous congnoissons bien quand on parle bien ou mal.\Fontis sepositi aquam quaerere. Propert. D'une fontaine qui est à l'escart.\Sepositus. Martial. Qui est arriere des autres, Reculé, Loingtain. -
43 aliquī
aliquī aliqua, aliquod, gen. alicūius, dat. and abl plur. aliquīs or aliquibus, pronom adj. indef. [ali- + qui], some, any: si est aliqui sensus in morte praeclarorum virorum: evadit in aliquod magnum malum, T.: significatio virtutis: aliquam fallaciam portare, T.: nomen Palamedis, any rumor of the name, V.—As subst: aliqui Oppianicum gratis condemnavit: ex eo quod aliqui fecerit. —Esp., some one, one or another: ut aliquam productem moram, T.: haec aliquā ex parte habere: ad aliquod oppidum venire: non cupiditate aliquā inductus, sed, etc.: non sine aliquā spe: ire in aliquas terras, some other countries: mercaturas facere aut aliquam ob causam navigare, for any other purpose.—Praegn., some, considerable, important: quod Italiam sine aliquo volnere cepissent, without serious loss, Cs.: manca sine aliquā accessione virtus, imperfect without some addition: aliquod nomenque decusque, i. e. no mean, V.— With numerals: tres aliqui aut quattuor, some three or four.* * *Iin some way/extentIIaliqua, aliquod/aliquid PRONsome; any; a few; a particular/certain aliqui; some other; about/like (NUM); (aliqua) -
44 Жениться
- accipere aliquam in matrimonium, aliquam conjugem; uxorem ducere; aliquam adjungere matrimonio, nuptiis; assumere uxorem;• Нерон женился на Октавии - Nero Octaviam uxorem duxit, Octaviam in matrimonium duxit;
-
45 abduco
ab-dūco, xi, ctum, 3, v. a. (ABDOVCIT =abduit, in the epitaph of Scipio, Inscr. Orell. 550; perf. abduxti, Plaut. Curc. 5, 2, 16; imper. abduce, id. Bacch. 4, 9, 108; id. Curc. 5, 3, 15; Ter. Ad. 3, 4, 36; id. Phorm. 2, 3, 63;I.but also abduc,
id. Eun. 2, 3, 86), to lead one away, to take or bring with one, to carry off, take or bring away, remove, etc.Lit.A.In gen., of personal objects; constr. aliquem, ab, ex, de; in, ad: SVBIGIT. OMNE. LOVCANAM. OPSIDESQVE. ABDOVCIT (=subigit omnem Lucanam obsidesque abducit), epitaph of Scipio, 1. 1.: hominem P. Quinctii deprehendis in publico;b.conaris abducere,
Cic. Quint. 19, 61:cohortes secum,
Caes. B. C. 1, 15 med. al.:abduce me hinc ab hac, quantum potest,
Plaut. Bacch. 4, 9, 108:abductus a mari atque ab lis copiis, quas, etc.... frumento ac commeatu abstractus,
Caes. B. C. 3, 78:tamquam eum, qui sit rhetori tradendus, abducendum protinus a grammaticis putem,
Quint. 2, 1, 12:ut Hispanos omnes procul ab nomine Scipionis ex Hispania abduceret,
Liv. 27, 20, 7: tu dux, tu comes es; tu nos abducis ab Histro. Ov. Tr. 4, 10, 119:ut collegam vi de foro abducerent,
Liv. 2, 56, 15:sine certamine inde abductae legiones,
id. 2, 22, 2:credo (illum) abductum in ganeum aliquo,
Ter. Ad. 3, 3, 5:abduxi exercitum ad infestissimam Ciliciae partem,
Cic. Fam. 2, 10, 3:ipsos in lautumias abduci imperabat,
id. Verr. 2, 5, 56 fin.; so,liberos eorum in servitutem,
Caes. B. G. 1, 11, 3:servum extra convivium,
Sen. Contr. 4, 25. — Poet. with acc. only: tollite me, Teucri;quascumque abducite terras (= in terras),
Verg. A. 3, 601. —Of animals:c.donec (avem) in diversum abducat a nidis,
Plin. 10, 33, 51 fin. —. Sometimes also of inanim. objects:B.clavem,
to take away, Plaut. Cas. 5, 2, 8:pluteos ad alia opera,
Caes. B. C. 2, 9:capita retro ab ictu,
to draw back, Verg. A. 5, 428:togam a faucibus ac summo pectore,
Quint. 11, 3, 145:aquam alicui (=deducere, defiectere),
to divert, draw off, Dig. 39, 2, 26. — Poet.:somnos,
to take away, deprive of, Ov. F. 5, 477.In partic.1.To take with one to dine:2.tum me convivam solum abducebat sibi,
Ter. Eun. 3, 1, 17:advenientem ilico abduxi ad cenam,
id. Heaut. 1, 2, 9 al.To take aside (in mal. part.):3.aliquam in cubiculum,
Plaut. Most. 3, 2, 7; so Cic. Verr. 2, 5, 13, § 33; Suet. Aug. 69; Just. 21, 2 fin. al.To carry away forcibly, to raxish, rob:4.ad quem iste deduxerat Tertiam, Isidori mimi flliam, vi abductam ab Rhodio tibicine,
Cic. Verr. 2, 3, 34; cf. id. ib. 2, 5, 31, § 81; Verg. A. 7, 362: aliquam alicui (marito, etc.), Suet. Oth. 3; Dig. 47, 10, 1 al.:aliquam gremils,
Verg. A. 10, 79. —So also of stolen cattle, to drive away:cujus (Geryonis) armenta liercules abduxerit,
Plin. 4, 22, 36 fin.; so,abducta armenta,
Ov. H. 16, 359.In jurid. lang.: auferre et abducere, to take and drive away (auferre of inanlmate things, abducere of living beings, as slaves, cattle), Cic. Quint. 27, 84; Dig. 21, 2, 57, § 1.II.Trop.A.In gen., to lead away, separate, distinguish:B.animum ad se ipsum advocamus, secum esse cogimus, maximeque a corpore abducimus,
Cic. Tusc. 1, 31; so,aciem mentis a consuetudine oculorum,
id. N. D. 2, 17:divinationem caute a conjecturis,
id. Div. 2, 5, 13.In partic.1.To seduce, alienate from fidelity or allegiance:2.legiones a Bruto,
Cic. Phil. 10, 3, 6:exercitum ab illo,
id. ib. 10, 4, 9:equitatum a consule,
id. ib. 11, 12, 27 al.From a study, pursuit, duty, etc., to withdraw, draw off, hinder (syn.:3.avoco, averto): vos a vostris abduxi negotlis,
Plaut. Rud. 1, 2, 1; cf.:a quo studio te abduci negotiis intellego,
Cic. Fam. 4, 4, 5; and:abducuntur homines nonnumquam etiam ab institutis suis magnitudine pecuniae,
id. Verr. 2, 4, 6, § 12 (followed by ab humanitate deducere); so,aliquem a meretricio quaestu,
id. Phil. 2, 18:aliquem a populorum rebus,
id. Rep. 5, 2:ab isto officio incommodo,
id. Lael. 2, 8 al.To bring down, reduce, degrade (Ciceron.):ne ars tanta...a religionis auctoritate abduceretur ad mercedem atque quaestum,
Cic. Div. 1, 41, 92; so,aliquem ad hanc hominum libidinem ac licentiam,
id. Verr. 2, 3, 90, § 210. -
46 conjunctum
con-jungo, nxi, nctum, 3, v. a., to bind together, connect, join, unite (very freq. in all perr. and species of composition); constr. with cum, inter se, the dat., or the acc. only; trop. also with ad.I.Lit.(α).With cum:(β).eam epistulam cum hac,
Cic. Fam. 7, 30, 3:animam cum animo,
Lucr. 3, 160:naturam tenuem gravi cum corpore,
id. 5, 563.—With inter se, Lucr. 3, 559; cf. id. 3, 137.—(γ).With dat.:(δ).castra muro oppidoque,
Caes. B. C. 2, 25:ita cursum regebat, ut primi conjungi ultimis possent,
Curt. 5, 13, 10:conjunguntur his (porticibus) domus ampliores,
Vitr. 6, 7, 3:dextrae dextram,
Ov. M. 8, 421:aëra terris,
Lucr. 5, 564.—With the acc. only:II.boves,
i. e. to yoke together, Cato, R. R. 138; cf.:bis binos (equos),
Lucr. 5, 1299:calamost plures ceră,
Verg. E. 2, 32:dextras,
id. A. 1, 514:nostras manus,
Tib. 1, 6, 60:oras (vulneris) suturā,
Cels. 7, 4, 3:medium intervallum ponte,
Suet. Calig. 19:supercilia conjuncta,
id. Aug. 79:verba,
Quint. 8, 3, 36.—Trop.A.In gen.(α).With cum:(β).eas cohortes cum exercitu suo,
Caes. B. C. 1, 18:quem ego cum deorum laude conjungo,
i. e. put on an equality with, Cic. Pis. 9, 20; id. Font. 10, 21; cf. Quint. 11, 1, 28:imperii dedecus cum probro privato,
Cic. Sen. 12, 42; id. Red. Sen. 2, 4; id. Red. Quir. 7, 16; id. Brut. 31, 120:judicium suum cum illius auctoritate,
Quint. 10, 3, 1:voluptatem cum laude ac dignitate,
id. 8, pr. 33; 12, 2, 8; Cat. 64, 331.—With ad (very rare), Quint. 4, 1, 16.—(γ).With dat.:(δ).noctem diei,
Caes. B. C. 3, 13:arma finitimis,
Liv. 8, 16, 2; 42, 47, 3:se alicui,
Curt. 8, 13, 4:laudem oratori,
Quint. 1, 10, 17; 5, 10, 51:sequentia prioribus,
id. 11, 2, 20.—So of writings, to add:pauca scribenda conjungendaque huic commentario statui,
Hirt. B. G. 8, 48.—With in and abl.:(ε).cum in tui familiarissimi judicio ac periculo tuum crimen conjungeretur,
Cic. Fam. 5, 17, 2:nefarium est... socium fallere qui se in negotio conjunxit,
id. Rosc. Com. 6, 17.—With in and acc.:(ζ).omnia vota in unum,
Petr. 86.—With acc. only:B.vocales,
to contract, Cic. Or. 44, 150; Quint. 12, 10, 30: bellum, to carry on or wage in concert, Cic. Imp. Pomp. 9, 26; Sil. 15, 52:vires,
Val. Fl. 6, 632:Galliae duae, quas hoc tempore uno imperio videmus esse conjunctas,
Cic. Prov. Cons. 2, 3:aequum est enim militum, talium praesertim, honorem conjungi,
id. Phil. 14, 11, 29:ne... tantae nationes conjungantur,
Caes. B. G. 3, 11:hunc cape consiliis socium et conjunge volentem,
Verg. A. 5, 712:res... sicut inter se cohaerent tempore, ita opere ipso conjungi,
Curt. 5, 1, 2:passus,
Ov. M. 11, 64:abstinentiam cibi,
i. e. to continue without interruption, Tac. A. 6, 26;in the same sense, consulatus,
Suet. Calig. 17; and:rerum actum,
id. Claud. 23:nox eadem necem Britannici et rogum conjunxit,
Tac. A. 13, 17. —In partic.1.To compose, form by uniting:2.quod (Epicurus) e duplici genere voluptatis conjunctus est (i. e. Epicuri summum bonum),
Cic. Fin. 2, 14, 44 Madv. ad loc.—To unite, join in marriage or love:3.me tecum,
Ov. H. 21, 247:aliquam secum matrimonio,
Curt. 6, 9, 30:aliquam sibi justo matrimonio,
Suet. Ner. 28; cf.:aliquam sibi,
id. Calig. 26:conjungi Poppaeae,
Tac. A. 14, 60; Cat. 64, 335:conubia Sabinorum (Romulus),
to bring about, accomplish, Cic. de Or. 1, 9, 37.—To connect, unite by the ties of relationship or friendship:A.se tecum affinitate,
Nep. Paus. 2, 3:tota domus conjugio et stirpe conjungitur,
Cic. Fin. 5, 23, 65:nos inter nos (res publica),
id. Fam. 5, 7, 2:me tibi (studia),
id. ib. 15, 11, 2; Caes. B. C. 3, 21:multos sibi familiari amicitiā,
Sall. J. 7, 7:Ausonios Teucris foedere,
Verg. A. 10, 105:optimum quemque hospitio et amicitiā,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:amicitiam,
id. Clu. 16, 46; cf.:societatem amicitiamque,
Sall. J. 83, 1.—Hence, conjunctus, a, um, P. a.(Acc. to I.) United, connected; hence, of places, bordering upon, near:B.loca, quae Caesaris castris erant conjuncta,
Caes. B. C. 1, 64 init.; 2, 25; 3, 112:Paphlagonia Cappadociae,
Nep. Dat. 5, 5:regio Oceano,
Hirt. B. G. 8, 46; 8, 31:ratis crepidine saxi,
Verg. A. 10, 653.—Transf., of time, connected with, following:C.quae proelio apud Arbela conjuncta sunt ordiar dicere,
Curt. 5, 1, 2.—Trop.1.In gen., connected with, pertaining to; accordant or agreeing with, conformable to, etc.; constr. with cum, the dat., or rar. the abl.:b.prudentia cum justitiā,
Cic. Off. 2, 9, 33; so,nihil cum virtute,
id. ib. 1, 2, 5:ea, quae sunt quasi conjuncta aut quae quasi pugnantia inter se,
id. Part. Or. 2, 7:verba inter se (opp. simplicia),
id. Top. 7; id. de Or. 3, 37, 149;(opp. singula),
Quint. 5, 10, 106; 7, 9, 2; 8, 1, 1:causae (opp. simplices),
id. 3, 6, 94; 3, 10, 1:justitia intellegentiae,
Cic. Off. 2, 9, 34:praecepta officii naturae,
id. ib. 1, 2, 6:talis simulatio vanitati est conjunctior quam liberalitati,
id. ib. 1, 14, 44; id. de Or. 2, 81, 331:libido scelere conjuncta,
id. Clu. 5, 12; id. Phil. 5, 7, 20: haec necesse est aut ex praeterito tempore aut ex conjuncto aut ex sequenti petere, i. e. the present, Quint. 5, 8, 5; cf. id. 5, 9, 5; 5, 10, 94; and id. 7, 2, 46:conjuncta (et conveniens) constantia inter augures,
harmonious, accordant, Cic. Div. 2, 39, 82.—conjunctum, i, n. subst.(α).In rhet., connection, Cic. de Or. 2, 40, 167; cf. id. ib. 2, 39, 166.—(β).A joint-sentence, = copulatum, sumpeplegmenon, Gell. 16, 8, 10.—(γ).In the physical lang. of Lucr., the necessary, inherent qualities of bodies (as weight, etc.), in contrast with eventum, merely external condition, Lucr. 1, 449 sq.—2.In partic.a.Connected by marriage, married:* b.digno viro,
Verg. E. 8, 32:conservae,
Varr. R. R. 1, 17, 5.—Transf., of the vine (cf. conjunx, I. 2.):c.vitis ulmo marito,
Cat. 62, 54.—Far more freq.,Connected or united by relationship or friendship, allied, kindred, intimate, friendly (freq. in Cic.).(α).With abl.:(β).cum aliquo vinculis et propinquitatis et adfinitatis,
Cic. Planc. 11, 27:cum populo Romano non solum perpetuā societate atque amicitiā, verum etiam cognatione,
id. Verr. 2, 4, 33, § 72:equites concordiā conjunctissimi,
id. Clu. 55, 152:sanguine,
Sall. J. 10, 3; cf.:Mario sanguine conjunctissimus,
Vell. 2, 41, 2:propinquitatibus adfinitatibusque,
Caes. B. G. 2, 4; cf.:propinquā cognatione, Nep. praef. § 7: homo conjunctissimus officiis, usu, consuetudine,
Cic. Sull. 20, 57; id. Cat. 1, 13, 33; id. de Or. 1, 7, 24; id. Att. 1, 16, 11; Nep. Att. 12, 1 al. —With cum, etc.:1.ubi tecum conjunctus siem,
Plaut. Aul. 2, 2, 52: so,genus cum diis,
Suet. Caes. 6.— Absol.:conjunctus an alienus,
Quint. 7, 4, 21; Nep. Att. 7, 1; Curt. 6, 11, 10.—With dat.:conjunctissimus huic ordini,
Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:civitas populo Romano,
Caes. B. G. 7, 33:conjunctior illo Nemo mihi est,
Ov. M. 15, 599; Curt. 7, 3, 25.—With inter:inter se conjunctissimos fuisse Curium, Coruncanium,
Cic. Lael. 11, 39; id. Dom. 11, 27:ut nosmet ipsi inter nos conjunctiores simus,
id. Att. 14, 13, B. 5.— conjunctē, adv. (rare; most freq. in Cic.).In connection, conjointly, at the same time:2.conjuncte cum reliquis rebus nostra contexere,
Cic. Fam. 5, 12, 2:conjuncte re verboque risus moveatur,
id. de Or. 2, 61, 248: elatum aliquid, i. e. hypothetically (opp. simpliciter, categorically), id. ib. 2, 38, 158;3, 37, 149: agere,
id. Inv. 1, 7, 9.—In a friendly, confidential manner:conjuncte vivere,
Nep. Att. 10, 3; so with vivere in the comp., Cic. Fam. 6, 9, 1; Plin. Ep. 6, 8, 4; and in sup., Cic. Lael. 1, 2. -
47 conjungo
con-jungo, nxi, nctum, 3, v. a., to bind together, connect, join, unite (very freq. in all perr. and species of composition); constr. with cum, inter se, the dat., or the acc. only; trop. also with ad.I.Lit.(α).With cum:(β).eam epistulam cum hac,
Cic. Fam. 7, 30, 3:animam cum animo,
Lucr. 3, 160:naturam tenuem gravi cum corpore,
id. 5, 563.—With inter se, Lucr. 3, 559; cf. id. 3, 137.—(γ).With dat.:(δ).castra muro oppidoque,
Caes. B. C. 2, 25:ita cursum regebat, ut primi conjungi ultimis possent,
Curt. 5, 13, 10:conjunguntur his (porticibus) domus ampliores,
Vitr. 6, 7, 3:dextrae dextram,
Ov. M. 8, 421:aëra terris,
Lucr. 5, 564.—With the acc. only:II.boves,
i. e. to yoke together, Cato, R. R. 138; cf.:bis binos (equos),
Lucr. 5, 1299:calamost plures ceră,
Verg. E. 2, 32:dextras,
id. A. 1, 514:nostras manus,
Tib. 1, 6, 60:oras (vulneris) suturā,
Cels. 7, 4, 3:medium intervallum ponte,
Suet. Calig. 19:supercilia conjuncta,
id. Aug. 79:verba,
Quint. 8, 3, 36.—Trop.A.In gen.(α).With cum:(β).eas cohortes cum exercitu suo,
Caes. B. C. 1, 18:quem ego cum deorum laude conjungo,
i. e. put on an equality with, Cic. Pis. 9, 20; id. Font. 10, 21; cf. Quint. 11, 1, 28:imperii dedecus cum probro privato,
Cic. Sen. 12, 42; id. Red. Sen. 2, 4; id. Red. Quir. 7, 16; id. Brut. 31, 120:judicium suum cum illius auctoritate,
Quint. 10, 3, 1:voluptatem cum laude ac dignitate,
id. 8, pr. 33; 12, 2, 8; Cat. 64, 331.—With ad (very rare), Quint. 4, 1, 16.—(γ).With dat.:(δ).noctem diei,
Caes. B. C. 3, 13:arma finitimis,
Liv. 8, 16, 2; 42, 47, 3:se alicui,
Curt. 8, 13, 4:laudem oratori,
Quint. 1, 10, 17; 5, 10, 51:sequentia prioribus,
id. 11, 2, 20.—So of writings, to add:pauca scribenda conjungendaque huic commentario statui,
Hirt. B. G. 8, 48.—With in and abl.:(ε).cum in tui familiarissimi judicio ac periculo tuum crimen conjungeretur,
Cic. Fam. 5, 17, 2:nefarium est... socium fallere qui se in negotio conjunxit,
id. Rosc. Com. 6, 17.—With in and acc.:(ζ).omnia vota in unum,
Petr. 86.—With acc. only:B.vocales,
to contract, Cic. Or. 44, 150; Quint. 12, 10, 30: bellum, to carry on or wage in concert, Cic. Imp. Pomp. 9, 26; Sil. 15, 52:vires,
Val. Fl. 6, 632:Galliae duae, quas hoc tempore uno imperio videmus esse conjunctas,
Cic. Prov. Cons. 2, 3:aequum est enim militum, talium praesertim, honorem conjungi,
id. Phil. 14, 11, 29:ne... tantae nationes conjungantur,
Caes. B. G. 3, 11:hunc cape consiliis socium et conjunge volentem,
Verg. A. 5, 712:res... sicut inter se cohaerent tempore, ita opere ipso conjungi,
Curt. 5, 1, 2:passus,
Ov. M. 11, 64:abstinentiam cibi,
i. e. to continue without interruption, Tac. A. 6, 26;in the same sense, consulatus,
Suet. Calig. 17; and:rerum actum,
id. Claud. 23:nox eadem necem Britannici et rogum conjunxit,
Tac. A. 13, 17. —In partic.1.To compose, form by uniting:2.quod (Epicurus) e duplici genere voluptatis conjunctus est (i. e. Epicuri summum bonum),
Cic. Fin. 2, 14, 44 Madv. ad loc.—To unite, join in marriage or love:3.me tecum,
Ov. H. 21, 247:aliquam secum matrimonio,
Curt. 6, 9, 30:aliquam sibi justo matrimonio,
Suet. Ner. 28; cf.:aliquam sibi,
id. Calig. 26:conjungi Poppaeae,
Tac. A. 14, 60; Cat. 64, 335:conubia Sabinorum (Romulus),
to bring about, accomplish, Cic. de Or. 1, 9, 37.—To connect, unite by the ties of relationship or friendship:A.se tecum affinitate,
Nep. Paus. 2, 3:tota domus conjugio et stirpe conjungitur,
Cic. Fin. 5, 23, 65:nos inter nos (res publica),
id. Fam. 5, 7, 2:me tibi (studia),
id. ib. 15, 11, 2; Caes. B. C. 3, 21:multos sibi familiari amicitiā,
Sall. J. 7, 7:Ausonios Teucris foedere,
Verg. A. 10, 105:optimum quemque hospitio et amicitiā,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 5, § 16:amicitiam,
id. Clu. 16, 46; cf.:societatem amicitiamque,
Sall. J. 83, 1.—Hence, conjunctus, a, um, P. a.(Acc. to I.) United, connected; hence, of places, bordering upon, near:B.loca, quae Caesaris castris erant conjuncta,
Caes. B. C. 1, 64 init.; 2, 25; 3, 112:Paphlagonia Cappadociae,
Nep. Dat. 5, 5:regio Oceano,
Hirt. B. G. 8, 46; 8, 31:ratis crepidine saxi,
Verg. A. 10, 653.—Transf., of time, connected with, following:C.quae proelio apud Arbela conjuncta sunt ordiar dicere,
Curt. 5, 1, 2.—Trop.1.In gen., connected with, pertaining to; accordant or agreeing with, conformable to, etc.; constr. with cum, the dat., or rar. the abl.:b.prudentia cum justitiā,
Cic. Off. 2, 9, 33; so,nihil cum virtute,
id. ib. 1, 2, 5:ea, quae sunt quasi conjuncta aut quae quasi pugnantia inter se,
id. Part. Or. 2, 7:verba inter se (opp. simplicia),
id. Top. 7; id. de Or. 3, 37, 149;(opp. singula),
Quint. 5, 10, 106; 7, 9, 2; 8, 1, 1:causae (opp. simplices),
id. 3, 6, 94; 3, 10, 1:justitia intellegentiae,
Cic. Off. 2, 9, 34:praecepta officii naturae,
id. ib. 1, 2, 6:talis simulatio vanitati est conjunctior quam liberalitati,
id. ib. 1, 14, 44; id. de Or. 2, 81, 331:libido scelere conjuncta,
id. Clu. 5, 12; id. Phil. 5, 7, 20: haec necesse est aut ex praeterito tempore aut ex conjuncto aut ex sequenti petere, i. e. the present, Quint. 5, 8, 5; cf. id. 5, 9, 5; 5, 10, 94; and id. 7, 2, 46:conjuncta (et conveniens) constantia inter augures,
harmonious, accordant, Cic. Div. 2, 39, 82.—conjunctum, i, n. subst.(α).In rhet., connection, Cic. de Or. 2, 40, 167; cf. id. ib. 2, 39, 166.—(β).A joint-sentence, = copulatum, sumpeplegmenon, Gell. 16, 8, 10.—(γ).In the physical lang. of Lucr., the necessary, inherent qualities of bodies (as weight, etc.), in contrast with eventum, merely external condition, Lucr. 1, 449 sq.—2.In partic.a.Connected by marriage, married:* b.digno viro,
Verg. E. 8, 32:conservae,
Varr. R. R. 1, 17, 5.—Transf., of the vine (cf. conjunx, I. 2.):c.vitis ulmo marito,
Cat. 62, 54.—Far more freq.,Connected or united by relationship or friendship, allied, kindred, intimate, friendly (freq. in Cic.).(α).With abl.:(β).cum aliquo vinculis et propinquitatis et adfinitatis,
Cic. Planc. 11, 27:cum populo Romano non solum perpetuā societate atque amicitiā, verum etiam cognatione,
id. Verr. 2, 4, 33, § 72:equites concordiā conjunctissimi,
id. Clu. 55, 152:sanguine,
Sall. J. 10, 3; cf.:Mario sanguine conjunctissimus,
Vell. 2, 41, 2:propinquitatibus adfinitatibusque,
Caes. B. G. 2, 4; cf.:propinquā cognatione, Nep. praef. § 7: homo conjunctissimus officiis, usu, consuetudine,
Cic. Sull. 20, 57; id. Cat. 1, 13, 33; id. de Or. 1, 7, 24; id. Att. 1, 16, 11; Nep. Att. 12, 1 al. —With cum, etc.:1.ubi tecum conjunctus siem,
Plaut. Aul. 2, 2, 52: so,genus cum diis,
Suet. Caes. 6.— Absol.:conjunctus an alienus,
Quint. 7, 4, 21; Nep. Att. 7, 1; Curt. 6, 11, 10.—With dat.:conjunctissimus huic ordini,
Cic. Prov. Cons. 16, 38; cf.:civitas populo Romano,
Caes. B. G. 7, 33:conjunctior illo Nemo mihi est,
Ov. M. 15, 599; Curt. 7, 3, 25.—With inter:inter se conjunctissimos fuisse Curium, Coruncanium,
Cic. Lael. 11, 39; id. Dom. 11, 27:ut nosmet ipsi inter nos conjunctiores simus,
id. Att. 14, 13, B. 5.— conjunctē, adv. (rare; most freq. in Cic.).In connection, conjointly, at the same time:2.conjuncte cum reliquis rebus nostra contexere,
Cic. Fam. 5, 12, 2:conjuncte re verboque risus moveatur,
id. de Or. 2, 61, 248: elatum aliquid, i. e. hypothetically (opp. simpliciter, categorically), id. ib. 2, 38, 158;3, 37, 149: agere,
id. Inv. 1, 7, 9.—In a friendly, confidential manner:conjuncte vivere,
Nep. Att. 10, 3; so with vivere in the comp., Cic. Fam. 6, 9, 1; Plin. Ep. 6, 8, 4; and in sup., Cic. Lael. 1, 2. -
48 depereo
dē-pĕrĕo, ii ( fut. deperiet for -ibit, Vulg. Eccl. 31, 7), 4, v. n., to go to ruin, perish, die; to be lost, undone.I.In gen. (class.):II.neque adaugescit quicquam neque deperit inde (sc. de materia),
Lucr. 2, 296:tempestate naves,
Caes. B. G. 5, 23:perexigua pars illius exercitus superest, magna pars deperiit,
id. B. C. 3, 87; cf. id. B. G. 7, 31, 4: si servus deperisset, had been lost (by death or flight), Cic. Top. 3, 15:ut scida ne qua depereat,
id. Att. 1, 20 fin.:qui deperiit minor uno mense vel anno,
has died, Hor. Ep. 2, 1, 40 et saep.:(auro) rerum uni nihil igne deperit,
Plin. 33, 3, 19, § 59:decor vultus ejus deperiit,
faded, Vulg. Jacob. 1, 11.—In partic., to be desperately in love with, dying with love for a person (not in Cic., neither in Verg., Hor., nor Ovid, but freq. in Plaut.).—Constr.: aliquem (amore), more rarely alicujus amore, in aliquo; and absol.:ut hic te efflictim deperit,
Plaut. Am. 1, 3, 19:aliquam (with deamare),
id. Ep. 2, 2, 35:aliquam,
id. Cas. 1, 1, 19; id. Bac. 3, 3, 66 et saep.; Ter. Heaut. 3, 2, 14;Catull. 100, 2: amore aliquam deperire,
Plaut. Cist. 1, 3, 43; cf.:illum deperit impotente amore, Catull. 35, 12: amore mulierculae,
Liv. 27, 15; cf.:amore sui,
Suet. Vesp. 22:cum laceratum corpus, in quo deperibat, intueretur,
Curt. 8, 6, 8.— Absol.:rogas? deperit,
Plaut. Ep. 1, 1, 62. -
49 fictum
fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].I.Lit.A.To touch, handle, stroke, touch gently (rare):B.mulcere alternos, et corpora fingere lingua,
Verg. A. 8, 634:saepe manus aegras manibus fingebat amicis,
Ov. F. 5, 409.—Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:C.esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,
Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:ab aliquo deo ficti esse videantur,
id. de Or. 1, 25, 115:fingere et construere nidos,
build, id. ib. 2, 6, 23:favos,
id. Off. 1, 44, 157:ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,
Gell. 17, 10, 3.—In partic.1.Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:2.quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,
Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:in ceris aut fictilibus figuris,
id. N. D. 1, 26, 71:similitudines ex argilla,
Plin. 35, 12, 43, § 151; cf., sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,
Cic. Pis. 25, 59:pocula de humo,
Ov. Tr. 2, 489:Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,
Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:fingendi ars,
of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:corpora fingendo pingendove efficere,
Quint. 5, 12, 21.—With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:3.componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,
Plaut. Stich. 5, 5, 4:cum se non finxerit ulli,
Ov. R. Am. 341:isti ficti, compositi, crispi cincinni,
Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:canas fingere comas,
Tib. 1, 2, 92:comas presso pollice,
Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:comas auro,
Stat. Th. 5, 228:crinem,
Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:vitem putando,
Verg. G. 2, 407 Forbig.—With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:II.hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,
Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:vultus quoque hominum fingit scelus,
i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.Trop.A.In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.B.the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,
Cic. de Or. 2, 54, 219:animos fingere, formare,
id. Brut. 38, 142: cf.:moderari et fingere mentem ac voluntates,
id. Leg. 3, 18, 40:ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,
id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,
id. Or. 8, 24:ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,
id. de Or. 3, 45, 177; cf.also: arbitrio fingere,
id. Brut. 79, 274:fortuna humana fingit artatque ut lubet,
Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:vitam subito flecti fingique posse,
shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,
id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:circumspexit amictus et finxit vultum,
composed, Ov. M. 4, 318:lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,
forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,
id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:carmina,
id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:versus,
id. ib. 382:poëmata,
Suet. Tit. 3:opprobria in quemvis,
Hor. Ep. 1, 15, 30.—In partic.1.With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:2.finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,
Cic. Mur. 29, 60:nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,
Verg. A. 2, 79:(illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,
Hor. C. 4, 3, 12:di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,
id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—To form by instruction, to instruct, teach, train:3.idem mire finxit filium,
i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:voce paterna Fingeris ad rectum,
Hor. A. P. 367:fingitur artibus,
id. C. 3, 6, 22:fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,
id. Ep. 1, 2, 64.—To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:(β).fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,
Cic. Mil. 29, 79; cf.:omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,
id. N. D. 3, 18, 47:fingere animo,
id. de Sen. 12, 41: cf.also: animo et cogitatione,
id. Tusc. 5, 24, 68:ex sua natura ceteros,
to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:quid magis exercitum dici aut fingi potest?
id. Mil. 2, 5:maleficium,
id. Rosc. Am. 40, 116:tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,
Prop. 3, 20 (4, 19), 5:qui utilitatum causa fingunt amicitias,
suppose, Cic. Lael. 14, 51:principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,
had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:in summo oratore fingendo,
in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:finge tamen te improbulum,
Juv. 5, 72.—With double acc.:(γ).quod si qui me astutiorem fingit,
Cic. Fam. 3, 8, 6:Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,
id. Tusc. 5, 39, 115.—With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:b.finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,
suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:finge solum natum nothum,
Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;finge a nobis,
assume, grant, Liv. 39, 37, 11:fingamus Alexandrum dari nobis,
Quint. 1, 1, 24:non omnia corpora fingunt in medium niti,
Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:qui naufragus fingitur se suspendisse,
Quint. 8, 5, 22:qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,
id. 8, 2, 20.—Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):argento comparando fingere fallaciam,
Plaut. As. 2, 1, 2; 4:fallacias,
Ter. Heaut. 3, 2, 22:fallaciam,
id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:fingit causas, ne det, sedulo,
id. Eun. 1, 2, 58:falsas causas ad discordiam,
id. Hec. 4, 4, 71:si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,
Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:ex eventis fingere,
id. Fam. 6, 6, 4:(crimina) in istum fingere,
id. Verr. 1, 5, 15:ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,
id. Lael. 5, 18:in faciem moresque meos nova crimina fingis,
Ov. H. 12, 177:fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,
Hor. S. 1, 4, 84:quaelibet in quemvis opprobria fingere,
id. Ep. 1, 15, 30:finguntur et testamenta,
Quint. 7, 4, 39:nemo dolorem fingit in hoc casu,
Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:bonois se ac liberales,
Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:ignorare fingit,
Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,
Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,
id. Caecin. 5, 14:in re ficta (opp. in vera),
id. Lael. 7, 24:falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. Rep. 2, 15:commenticii et ficti dii,
id. N. D. 2, 28, 70:fabula,
id. Off. 3, 9, 39:in rebus fictis et adumbratis,
id. Lael. 26, 97:amor,
Lucr. 4, 1192:gemitus,
Ov. M. 6, 565:cunctatio,
Tac. A. 1, 46:ficto pectore fatur,
Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,
dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,
Plin. Ep. 8, 18, 3;but: ficta pellice plorat,
imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:ficti pravique tenax,
Verg. A. 4, 188:jam consumpserat omnem Materiam ficti,
Ov. M. 9, 767.—Adverb.:fictumque in colla minatus, Crura subit,
Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:ficte et simulate quaestus causa insusurrare,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:ficte reconciliata gratia,
id. Fam. 3, 12, 4. -
50 fingo
fingo, finxi, fictum, 3, v. a. [Sanscr. dih-, dēhmi, smear; Gr. thig, thinganô, touch; whence figulus, figura, etc.; prop., to handle].I.Lit.A.To touch, handle, stroke, touch gently (rare):B.mulcere alternos, et corpora fingere lingua,
Verg. A. 8, 634:saepe manus aegras manibus fingebat amicis,
Ov. F. 5, 409.—Esp., to form, shape, fashion, frame, make (class.), whence also figulus:C.esse aliquam vim, quae finxerit, vel, ut tuo verbo utar, quae fabricata sit hominem,
Cic. Ac. 2, 27, 87; cf.:ab aliquo deo ficti esse videantur,
id. de Or. 1, 25, 115:fingere et construere nidos,
build, id. ib. 2, 6, 23:favos,
id. Off. 1, 44, 157:ut illa bestia fetum ederet informem, lambendo postgea fingeret, etc.,
Gell. 17, 10, 3.—In partic.1.Of the plastic art, to form or fashion by art (in wax, clay, stone, etc.), to mould or model, as a statuary:2.quorum alterum fingere opinor e cera solitum esse, alterum esse pictorem,
Cic. Verr. 2, 4, 13, § 30; cf.:in ceris aut fictilibus figuris,
id. N. D. 1, 26, 71:similitudines ex argilla,
Plin. 35, 12, 43, § 151; cf., sarcastically: hic homullus, ex argilla et luto fictus Epicurus,
Cic. Pis. 25, 59:pocula de humo,
Ov. Tr. 2, 489:Alexander ab Apelle potissimum pingi et a Lysippo fingi volebat... qui neque pictam neque fictam imaginem suam passus est esse, etc.,
Cic. Fam. 5, 12, 7; cf.:fingendi ars,
of making statues, statuary, id. de Or. 3, 7, 26:corpora fingendo pingendove efficere,
Quint. 5, 12, 21.—With the access. notion of arranging, adorning, etc., to set to rights, arrange; to adorn, dress, trim ( poet. syn.:3.componere, excolere, ornare): Bene cum lauta est (mulier), tersa, ornata, ficta est: infecta est tamen,
Plaut. Stich. 5, 5, 4:cum se non finxerit ulli,
Ov. R. Am. 341:isti ficti, compositi, crispi cincinni,
Plaut. Truc. 2, 2, 32; cf.:canas fingere comas,
Tib. 1, 2, 92:comas presso pollice,
Prop. 3, 10 (4, 9), 14; Ov. A. A. 1, 306; Mart. 6, 57; cf.:comas auro,
Stat. Th. 5, 228:crinem,
Verg. A. 4, 148; cf. also Phaedr. 2, 2, 9:vitem putando,
Verg. G. 2, 407 Forbig.—With the access. notion of untruth, to alter, change, for the purpose of dissembling:II.hi neque vultum fingere, neque interdum lacrimas tenere poterant,
Caes. B. G. 1, 39, 4; cf.:vultus quoque hominum fingit scelus,
i. e. makes men change countenance, Ter. Heaut. 5, 1, 14.Trop.A.In gen., to form, fashion, make: Ly. multa eveniunt homini quae [p. 751] volt, quae nevolt. Ph. Mentire, gnate, nam sapiens quidem pol ipsus fingit fortunam sibi, Plaut. Trin. 2, 2, 84; cf.B.the vv. foll.: natura fingit homines et creat imitatores et narratores facetos,
Cic. de Or. 2, 54, 219:animos fingere, formare,
id. Brut. 38, 142: cf.:moderari et fingere mentem ac voluntates,
id. Leg. 3, 18, 40:ea quae nobis non possumus fingere, vultus, facies, sonus,
id. de Or. 1, 28, 127: formam totius rei publicae velim mittas, ex qua me fingere possim, regulate myself, i. e. proceed, act, id. Att. 6, 3, 4; cf.:ad eorum (qui audiunt) arbitrium et nutum totos se fingunt et accommodant,
id. Or. 8, 24:ea (verba) nos sicut mollissimam ceram ad nostrum arbitrium formamus et fingimus,
id. de Or. 3, 45, 177; cf.also: arbitrio fingere,
id. Brut. 79, 274:fortuna humana fingit artatque ut lubet,
Plaut. Capt. 2, 2, 54; cf.:vitam subito flecti fingique posse,
shaped, directed, Cic. Sull. 28, 79; cf. id. ib. 25, 69:jure erat semper idem voltus, cum mentis, a qua is fingitur, nulla fieret mutatio,
id. Tusc. 3, 15, 31; cf.:circumspexit amictus et finxit vultum,
composed, Ov. M. 4, 318:lingua vocem immoderate profusam fingit et terminat,
forms, Cic. N. D. 2, 59, 149; cf.:Peripateticorum institutis commodius fingeretur oratio,
id. Brut. 31, 119: ego apis Matinae more modoque operosa parvus carmina fingo (like the Gr. plattô), make, compose, Hor. C. 4, 2, 32:carmina,
id. Ep. 2, 1, 227; id. A. P. 331; 240:versus,
id. ib. 382:poëmata,
Suet. Tit. 3:opprobria in quemvis,
Hor. Ep. 1, 15, 30.—In partic.1.With a double predicate, to form, make into something or in a certain manner:2.finxit te ipsa natura ad honestatem, gravitatem... ad omnes denique virtutes magnum hominem et excelsum,
Cic. Mur. 29, 60:nec, si miserum fortuna Sinonem Finxit, vanum etiam mendacemque improba finget,
Verg. A. 2, 79:(illum) spissae nemorum comae Fingent Aeolio carmine nobilem,
Hor. C. 4, 3, 12:di bene fecerunt, inopis me quodque pusilli Finxerunt animi,
id. S. 1, 4, 18: timui, mea me finxisse minora putarer Dissimulator opis propriae, to have lessened, i. e. purposely disparaged it, id. Ep. 1, 9, 8.—To form by instruction, to instruct, teach, train:3.idem mire finxit filium,
i. e. caused him to play his part, Ter. Heaut. 5, 1, 25; cf.:voce paterna Fingeris ad rectum,
Hor. A. P. 367:fingitur artibus,
id. C. 3, 6, 22:fingit equum tenera docilem cervice magister Ire viam, qua monstret eques,
id. Ep. 1, 2, 64.—To form mentally or in speech, to represent in thought, to imagine, conceive, think, suppose; to sketch out:(β).fingite animis... fingite cogitatione imaginem hujus condicionis meae, etc.,
Cic. Mil. 29, 79; cf.:omnia quae cogitatione nobismet ipsi possumus fingere,
id. N. D. 3, 18, 47:fingere animo,
id. de Sen. 12, 41: cf.also: animo et cogitatione,
id. Tusc. 5, 24, 68:ex sua natura ceteros,
to conceive of, id. Rosc. Am. 9, 26:quid magis exercitum dici aut fingi potest?
id. Mil. 2, 5:maleficium,
id. Rosc. Am. 40, 116:tu, stulta, deos, tu fingis inania vera,
Prop. 3, 20 (4, 19), 5:qui utilitatum causa fingunt amicitias,
suppose, Cic. Lael. 14, 51:principatum sibi ipse opinionis errore finxerat,
had imagined to himself, id. Off. 1, 8, 26:in summo oratore fingendo,
in representing, sketching out, id. Or. 2, 7:finge tamen te improbulum,
Juv. 5, 72.—With double acc.:(γ).quod si qui me astutiorem fingit,
Cic. Fam. 3, 8, 6:Tiresiam sapientem fingunt poetae... at vero Polyphemum Homerus immanem finxit,
id. Tusc. 5, 39, 115.—With an object-clause, and in pass., with a subject-clause:b.finge, aliquem nunc fierisapientem, nondum esse,
suppose, Cic. Ac. 2, 36, 117:finge solum natum nothum,
Quint. 3, 6, 100.—Ellipt.: interfecti aliqui sunt;finge a nobis,
assume, grant, Liv. 39, 37, 11:fingamus Alexandrum dari nobis,
Quint. 1, 1, 24:non omnia corpora fingunt in medium niti,
Lucr. 1, 1083; cf. id. 2, 175:qui naufragus fingitur se suspendisse,
Quint. 8, 5, 22:qui suos artus morsu lacerasset, fingitur in scholis supra se cubasse,
id. 8, 2, 20.—Pregn., with the access. notion of creating by thinking, to contrive, devise, invent, feign something (esp. untrue):argento comparando fingere fallaciam,
Plaut. As. 2, 1, 2; 4:fallacias,
Ter. Heaut. 3, 2, 22:fallaciam,
id. And. 1, 3, 15; cf.: nonne ad senem aliquam fabricam fingit? id. Heaut. 3, 2, 34:fingit causas, ne det, sedulo,
id. Eun. 1, 2, 58:falsas causas ad discordiam,
id. Hec. 4, 4, 71:si mihi aliquam (rem publicam), ut apud Platonem Socrates, ipse finxero,
Cic. Rep. 2, 1 fin.; cf. id. ib. 2, 11:ex eventis fingere,
id. Fam. 6, 6, 4:(crimina) in istum fingere,
id. Verr. 1, 5, 15:ea quae sunt in usu vitaque communi, non ea, quae finguntur aut optantur,
id. Lael. 5, 18:in faciem moresque meos nova crimina fingis,
Ov. H. 12, 177:fingere qui non visa potest, commissa tacere Qui nequit,
Hor. S. 1, 4, 84:quaelibet in quemvis opprobria fingere,
id. Ep. 1, 15, 30:finguntur et testamenta,
Quint. 7, 4, 39:nemo dolorem fingit in hoc casu,
Juv. 13, 132: qui sub obtentu monituum deorum scientes eos fingunt, Mos. et Rom. Leg. Coll. 15, 2, 6. —With double acc.:bonois se ac liberales,
Sen. Ben. 4, 17, 3.—With inf.:ignorare fingit,
Claud. in Eutrop. 2, 306.—Hence, fic-tus, a, um, P. a., feigned, fictitious, false:in amicitia nihil fictum est, nihil simulatum,
Cic. Lael. 8, 26; cf. id. ib. 18, 65:ficto officio et simulata sedultiate conjunctus,
id. Caecin. 5, 14:in re ficta (opp. in vera),
id. Lael. 7, 24:falsum est id totum neque solum fictum, sed etiam imperite absurdeque fictum,
id. Rep. 2, 15:commenticii et ficti dii,
id. N. D. 2, 28, 70:fabula,
id. Off. 3, 9, 39:in rebus fictis et adumbratis,
id. Lael. 26, 97:amor,
Lucr. 4, 1192:gemitus,
Ov. M. 6, 565:cunctatio,
Tac. A. 1, 46:ficto pectore fatur,
Verg. A. 2, 107.— Poet. and in post-Aug. prose also, of persons:pro bene sano Ac non incauto fictum astutumque vocamus,
dissembling, false, Hor. S. 1, 3, 62:alii fictum (eum), ingratum, immemorem loquuntur,
Plin. Ep. 8, 18, 3;but: ficta pellice plorat,
imaginary, Juv. 6, 272.— Poet., subst.: fictum, i, n., deception, fiction:ficti pravique tenax,
Verg. A. 4, 188:jam consumpserat omnem Materiam ficti,
Ov. M. 9, 767.—Adverb.:fictumque in colla minatus, Crura subit,
Stat. Th. 6, 876.— Adv.: ficte, feignedly, fictitiously:ficte et simulate quaestus causa insusurrare,
Cic. Q. Fr. 1, 1, 4, § 13:ficte reconciliata gratia,
id. Fam. 3, 12, 4. -
51 adjungo
ad-jungo, jūnxī, jūnctum, ere2) подвязывать ( vites ulmis V)3)а) присоединять (Ciliciam ad imperium, agros civitati C); прилагать, вкладывать ( epistulam in fasciculum C)a. se alicui C etc. — присоединиться к кому-л.a. sibi auxilium alicujus C — заручиться чьей-л. поддержкойб) сочетать в себе (ad summum imperium acerbitatem naturae C)a. aliquem sibi amicum (socium) C — приобрести в ком-л. друга (союзника)a. fidem alicui (ad aliquam rem) C — верить кому-л. (чему-л.)se a. corpori alicujus AG — прижаться, прильнуть к кому-л.se a. ad causam alicujus C — стать на чью-л. сторонуadjunctum esse — граничить, примыкать ( lateri castrorum V)fundo continentia praedia atque adjuncta C — поместья, непосредственно граничащие с имением -
52 adverto
ad-verto, vertī, versum, ere1) обращать, поворачивать (classem in portum L; a. oculos QC, PJ и a. oculos alicui rei Sil); направлять ( agmen urbi V)a. lumina in aliquam rem O — обратить взоры на что-л.a. aures ad vocem O — насторожиться, заслышав голосanimum a. (см. тж. animadverto) Ter, C etc. — замечать, воспринимать, тж. узнавать (aliquem, aliquid C, Cs etc.)animum (mentem) a. — обращать внимание (ad aliquam rem или alicui rei Lcr, V etc., тж. aliquem и aliquid C)quae dicam, animis advertite vestris (abl.) V — слушайте внимательно то, что я скажуpaucis, adverte, docebo V — слушай, я расскажу тебе в немногих словахadvertebatur assentire Volcacio C — было видно, что он согласен с Волкацием2) делать замечание, упрекать T; наказыватьin aliquem more prisco a. T — подвергнуть кого-л. старинной каре3) указывать (non docet admonitio, sed advertit Sen)a. vulgum T — привлечь к себе сочувствие толпыa. odia T — навлечь ненавистьomnium animos in se a. Sen — приковать к себе всеобщее внимание -
53 ago
ēgī, āctum, ere1)а) приводить в движение, вести ( magnum agmen V); погонять, гнать (greges Sen; capellas V)a. potum V — вести на водопойб) загонять ( pisces in retia PM); уводить (captivos QC, M); угонять ( boves L); уносить (praedam Pl, Sl, L)ferre (portare) et a. L, Cs — уносить ( имущество) и угонять ( людей и скот), т. е. грабить, расхищатьa. turbinem V — запускать волчокв) приводить в волнение, волновать ( freta ventus agit O); изгонять ( membris venena V); шевелить, приводить в движение (a. carmine quercus V — об Орфее)2) возвр.se a. или pass. agi — приходить, идтиse ad auras a. V — подниматься, вырастать3) преследовать, гонять, охотиться (cervos, aprum V)aliquem in fugam a. Just — обратить кого-л. в бегствоaliquem in exsilium a. L — отправить в изгнание (сослать) кого-л.4)agi motu suo C — находиться в самопроизвольном движении, тж. пододвигать, приближать, подводить (vineas turresque ad oppidum Cs)б) направлять (carpentum per aliquid L); проводить (cloacam sub terram, v. l. sub terra L)limitem a. T — проводить границу, ноa. limitem per agmen V — проложить себе дорогу (мечом) через стан (врагов)cuniculos a. Cs, C — рыть подкопыin litus naves a. Lcr — вытащить суда на берегnaves in adversum amnem a. T — пустить суда вверх по реке5)а) метать (scintillas Lcr; hastam V); вращать, крутить ( fundam circum caput V); отбрасыватьб) испускать ( gemitus V); вбивать, вколачивать ( sublīcas Cs); вонзать ( stipitem per corpus Sen)radīces a. Vr, C, PM — пускать корниin crucem a. C etc. — пригвождать к кресту, распинатьrimas a. C etc. — давать трещиныspumas (in) ore a. C etc. — (ис)пускать ртом пенуvocem a. C — издавать голосjoca a. Sl — отпускать шутки, шутитьanimam a. C — испускать дух6) возбуждать, побуждать ( nova quaerere tecta V); доводить ( aliquem ad или in aliquam rem)a. in facinus O и ad scelus L — толкать на преступлениеa. aliquem praecipitem C etc. — толкать кого-л. в пропасть, но тж. стремительно гнать (преследовать) кого-л.aliquem transversum a. Sl, Sen etc. — сбивать с толку, совращать, тж. подстрекать кого-л. к мятежуin desperationem a. L — доводить до отчаяния7) беспокоить, тревожить, мучить, досаждать, преследовать ( stimulis V)aliquem diris a. H — проклинать кого-л.acerba fata aliquem agunt H — жестокая судьба тяготеет над кем-л.8) делать, действовать, заниматьсяomnia quae fiunt quaeque aguntur C — всё, что возникает ( в природе) и всё, что создаётся ( человеком)res egregias a. Eutr — творить великие делаquid agam? Ter etc. — что мне делать?natura agendis rebus apta Sen — характер, склонный к деятельностиrem mandatam a. C — выполнять поручениеsuum negotium( suam rem) a. C — заниматься своим деломmale secum a. PS — вредить самому себеnihil agendo homines male a. discunt впоследствии погов. Cato ap. Col — ничегонеделание учит людей дурным деламper litteras a. Nep — передать (изложить) письменноnihil (non multum) agit C — он ничего не может сделать, ничего у него не выходитnihil agis, nihil assequeris, neque tamen conari desistis C — ничего у тебя не получается, ничего ты не достигаешь, и всё же не прекращаешь попытокaliud (alias res) a. C, PS — заниматься другим делом, отвлекаться, не обращать вниманияactum est de me Pl — я пропалactam rem a. L и actum a. погов. Ter — делать сделанное (т. е. заниматься бесплодным делом)quid agitur? Pl, C — как дела?satis a. — быть озабоченным или встревоженным, беспокоиться ( de aliquā re AG и alicujus rei Ap)9) замышлять, задумывать, затевать, иметь в виду, старатьсяobservabo, quam rem agat Pl — посмотрю, что он затеваетa. de intrandā Britanniā T — намереваться вторгнуться в Британиюproditionem alicui a. T — задумать измену в пользу кого-л. (перейти на чью-л. сторону)aliud a., aliud simulare C — иметь в виду одно, а притворно утверждать другоеhoc (id) agere, ut (ne) C, L etc. — иметь в виду, чтобы (не)10) говорить, обсуждать (de aliquā re Cs, C); обращаться, беседовать ( plebejo sermone cum aliquo C); выражатьgratias (поэт. grates) a. C — выражать признательность, благодаритьalicui gratias pro aliquā re a. Pl — благодарить кого-л. за что-л.laudes a. L — прославлятьa. cum aliquo de re aliquā (aliquam rem) — договариваться (вести переговоры) с кем-л. о чём-л.Alcibiādes a. coepit se coacturum Lysandrum aut dimicare aut pacem petere Nep — Алкивиад стал утверждать, что он заставит Лисандра или сражаться, или просить мираcum populo a. C и per populum a. C, L — вносить предложение на голосование народного собрания (ср. contionem habere обращаться к народу с речью, не внося никаких законодательных предложений)de condicionibus pacis a. L — вести переговоры об условиях заключения мира11) ( реже se a. Sen) поступать, вести себя, обращаться ( familiariter cum aliquo Sl)a. inconsiderate negligenterque C — вести себя опрометчиво и нерадивоbene egissent Athenienses cum Miltiade, si... VM — афиняне хорошо поступили бы с Мильтиадом, если бы...nullo discrimine a. V — не делать разницы (обращаться одинаково)12) pass. agi обстоять, касатьсяagitur praeclare, si nosmet ipsos regere possumus C — (дело обстоит) превосходно, если мы в состоянии сами собой управлять13) осуществлять, вести; заведовать, управлятьcustodias a. L — нести охрану, охранятьforum a. C — вершить судa. honorem L — занимать служебный постbellum a. Sl, O, QC — вести войну, но тж. L описывать войнуpraefecturam a. Su — быть префектомdies festos a. — справлять праздникиtriumphum a. C — праздновать триумфmorem a. Sl — соблюдать обычайmedium a. VP — держаться серединыannonae curam a. L — иметь попечение о продовольствииfiscum a. Su — управлять казнойpacem a. Sl, L — проводить мирную политику (поддерживать мир) и жить в миреincerta pace a. L — жить в условиях непрочного мираvigilias a. C, Nep — стоять на часах (быть в карауле)silentia a. O — хранить молчание14)hiberna a. L — стоять на зимних квартирахб) pass. протекать, идти ( о годах)в) поздн. в pl.a cujus obitu nonaginta aguntur anni PM — (Вергилий), со смерти которого прошло 90 летtempus actum H — прошлоеactum de exercitu foret, ni... L — армии пришёл бы конец, если бы не...15) жить, находиться ( в том или ином состоянии), пребыватьa. prope a mari PM — жить близ моряa. sine legibus L — жить, не имея законовlaeta a. Sl — жить в весельеThracia discors agebat T — Фракия раздиралась междоусобиямиa. inter homines desinere T — не быть больше среди людей (т. е. умереть)16) преследовать в судебном порядке, обвинять, судитьa. aliquem reum L — привлекать кого-л. к судебной ответственностиa. cum aliquo alicujus rei C, Q — судиться с кем-л. из-за чего-либоacta res est Ter — суд кончен, кончено17) юр. вести на суде, защищатьcausam alicujus a. C — вести чьё-л. дело (защищать чьи-л. интересы)18) произносить или петь ( rnedicabile carmen VF); читать, декламировать ( cum dignitate ac venustate C); представлять, разыгрывать, играть (на сцене) (fabulam Pl, Ter, C, Pt)a. partes Ter, Vr, C — исполнять рольamicum a. Sen — играть роль друга19) imper. (преим. при imper. другого глагола) age, agite ну, ну же, давай(те), тж. ладно (уж), хорошо, пускай, увы, что же (intens. agedum, agesis и др.)vade age, nate V — ступай, сын мойen, age, rumpe moras V — ну, довольно медлитьmittite, agedum, legatos L — отправьте же пословage, porro, cur C — а теперь скажи, пожалуйста, почемуage, novi tuum animum Ter — да будет, знаю я тебяnunc, age, quod superest, cognosce Lcr — ну, а теперь узнай про остальноеage, sit ita factum C — ладно, пусть это было такage, veniam Ter — что ж, приду -
54 assuesco
as-suēsco, suēvī, suētum, ere1) привыкать, приучаться, осваиваться, свыкаться (aliquā re, alicui rei, ad или in aliquam rem, редко aliquam rem и alicujus rei)homines labore assiduo assueti C — люди, привыкшие к упорному трудуex more, cui assuerunt Q — следуя обычаю, к которому они привыклиa. ad homines Cs — привыкнуть к людямa. animis bella V — свыкнуться с войнамиTeucri assueti muros defendere V — тевкры, научившиеся оборонять (городские) стены2) привязываться ( amicis QC). — см. тж. assuetus -
55 cervix
cervīx, īcis f. (преим. pl.)1) шея, преим. затылок ( equi L)cervici alicujus imponi V — сесть кому-л. на шеюdare cervices alicui C, тж. cervicem praebere, porrigere или praestare alicui Sen — (покорно) протянуть кому-л. шею (т. е. позволить умертвить себя)sextā cervice ferri J — отправиться в носилках, которые несут шесть слугcervicibus suis aliquid sustinere C — выносить что-л. на своих плечахin cervicibus esse L (stare QC) — быть за плечами (на носу), непосредственно угрожатьdare cervices alicui rei C — покориться чему-л.subire aliquam rem rigidā cervice QC — упорно сопротивляться чему-л.depellere (repellere) aliquem (aliquam rem) a cervicibus alicujus C — избавить кого-л. от кого (чего-л.)2) горлышко (amphorae M, Pt)3) колонна, столб ( cervices fornicum PM)4) перешеекc. Peloponnēsi PM — Пелопоннесский перешеек (Истм)5) поэт. верхушка, крона ( cupressi St) -
56 colloco
col-loco, āvī, ātum, āre1)а) ставить, расставлять, размещать, располагать (saxa atque materiam Q; simulacrum Victoriae ante Minervam Cs)б) расквартировывать ( exercitum in provinciam hiemandi gratiā Sl); выстраивать ( aciem triplicem bAfr); поселять ( Bojos in finibus suis Cs)c. se in Athenis C — поселиться в Афинах2) вкладывать, помещатьc. se in arborem Pl — влезть на деревоc. saxum supremo in monte H — вкатить камень на вершину горыin eā provinciā pecunias magnas collocatas habent C — (многие римские граждане) поместили в этой провинции большие капиталыc. pecunias graviore fenore Su — ссужать деньги под большие процентыin aliquā re spem c. C — возлагать надежду на что-л.c. aliquam rem in patriae salute C — пожертвовать чём-л. для блага родиныc. omne studium in re aliqua C — прилагать все старания к чему-л.c. se in re aliqua C — отдаться (посвятить себя) чему-л.causam aliquam apud aliquem c. Tert — возложить какую-л. вину на кого-л.se c. in otium Pl — предаться отдыху, уйти на покой3) ставить, воздвигать (statuam Q; moenia Vtr; tabernaculum in Campo Martio C)c. beneficium apud aliquem C — оказать кому-л. благодеяние5) пристроить, выдать замуж (filiam alicui in matrimonium C etc. и in matrimonio Pl, Dig; sorores nuptum in alias civitates Cs)6) устраивать, приводить в порядок (rem militarem C; chlamydem, ut pendeat apte, c. O)male c. horas M — плохо использовать (своё) времяaliquid in tuto c. Pl, C etc. — обеспечить что-л.7) уложить, убить ( hastā sues M)8) мед. вставлять на место, вправлять ( maxillam in sedem suam CC) -
57 condicio
1) состояние, положение, обстоятельства, участь (c. dulcis H; c. servorum C и servilis Just; homines miserrimae condicionis VP)eā (или tali) condicione propositā C, Cs — при таких обстоятельствахparem cum ceteris fortunae condicionem subire C — разделить общую участьiniqua pugnandi c. Cs — неблагоприятные условия сраженияc. vivendi H (vitae C) — образ жизниc. nascendi C, Sen etc. — обстоятельства рождения (социальное происхождение и т. д.)jam non est c. Sl — нет уже возможности (уже невозможно)2) характерejus morbi haec c. est CC — таков характер этой болезниiniquissima haec bellorum c. T — такова страшная несправедливость войн3) призваниеaliquam condicionem vitae sequi C — следовать какому-л. призванию4) условие, предложениеcondiciones pacis L, Cs etc. — условия мираvenire ad condicionem alicujus C — принять чьи-л. условияhis condicionibus C (eā condicione C, L, sub eā condicione C, PJ etc.) — при (на) этих условиях5) уговор, соглашение, договорprivata sunt nulla naturā, sed aut veteri occupatione aut condicione C — частная собственность не есть естественное установление, а (создалась она) либо в порядке старого захвата, либо в силу условия (договора)6) брачный договор, женитьба, (брачная) партияaccipere aliquam condicionem Pl — принять какое-л. брачное предложениеalicui condicionem ferre Ter (deferre Su) — сватать кому-л. (кого-л.)7) любовная связь Pl, Ter, C, Su -
58 confero
cōn-fero, tulī, collātum, ferre1) сносить (собирать) в одно место, свозить отовсюду (arma, frumentum, sarcīnas in unum locum Cs)2) вонзать ( dentes in corpore O)3) объединять ( plura in unam tabulam opera Q); резюмировать, сжато излагать ( aliquid in duos versus O)4) сложиться, устроить складчинуcollato aere Sen, Su — в складчину5) вносить, уплачивать (pecunias ad aliquid C; tributum in aliquid L)6) соединятьc. vires in unum L — сосредоточить свои силы, но тж.c. vires L (к 8.) — помериться силами, завязать бойcollatis viribus Just, PJ — общими (соединёнными) силами7) способствовать, быть полезным, содействовать (rei alicui или ad rem aliquam L etc.)plurimum ad victoriam c. Su — внести значительный вклад в дело победыmultum c. Q — быть весьма полезным8) ставить рядом, пододвигать, приближать, присоединять, соединять (castra castris Cs, C etc.; castra oppido bAl; castra cum hoste L)c. gradum (pedem) Pl, L — идти бок о бок (вместе)c. sermones cum aliquo C и inter sese Pl — беседовать с кем-л.omnes sapientes decet c. Pl — всем умным людям следует находиться во взаимном общенииconferre capita C — секретничать, перешёптыватьсяc. membra Lcr — обниматьсяc. sollicitudines inter se C — делиться друг с другом своими заботами (т. е. совместно обсуждать их)c. consilia и conferre — совещаться, переговариваться ( coram hoc conferemus C)c. signa in laevum cornu L — атаковать левый флангc. pedem cum pede или c. gradum cum aliquo L — сражаться грудь с грудью (тж. pede collato pugnare L etc. и collato gradu certare T)c. manūs C, L etc. — схватиться, вступить в рукопашный бойc. lites H — тягаться, спорить9) приводить (exemplum Pl, Ter)10) сопоставлять, сравнивать ( aliquid cum re aliqua или rei alicui)c. utriusque vitam inter se C — сравнивать жизнь обоих11) нести, переносить, направлять, отправлять (omnia sua in oppidum Cs; ninil domum suam Nep)conferre se — отправляться, уходить, уезжать (ad aliquem Nep; ad Persianas aquas Ap)12) обратить (omnes suas curas in или ad aliquam rem C, L etc.)c. se in fugam C — обратиться в бегствоc. se ad studium philosophiae C — обратиться к (предаться) изучению философииc. rem ad aliquem C etc. — поручить (предоставить) кому-л. что-л.curam restituendi Capitolii in aliquem c. T — возложить на кого-л. задачу восстановления Капитолия13) возвр.c. se — примкнуть ( ad amicitiam alicujus C)c. se ad alicujus clientelam C — стать в клиентские отношения к кому-л. (под чью-л. защиту)14) обращать, направлять ( iter aliquo C)c. orationem ad misericordiam C — построить речь так, чтобы она вызвала (в слушателях) состраданиеc. suspicionem in aliquem C — заподозрить кого-л.c. beneficia in aliquem C — оказывать кому-л. благодеяния (услуги)15) употреблять (tempus, pecuniam in или ad aliquid C etc.)praedam in urbis ornamenta c. C — использовать добычу (трофеи) для украшения города16) перелагать, взваливать, приписывать (omnia in aliquem, sua vitia in senectutem, crimen или culpam in aliquem C)17) отнести, приурочить ( aliquid in hune annum L); откладывать, отсрочить (iter in posterum diem, omnia in mensem Martium C)18) претворять ( verba ad rem Ter)19) превращать (aliquem in saxum, corpus in volucrem O) -
59 conjungo
con-jungo, jūnxī, jūnctum, ere(при)соединять, сочетать (aliquid cum aliqua re, alicui rei или ad aliquam rem)c. boves Cato — запрячь быков вместеc. dextras V и c. dextram dextrae O — протянуть друг другу руки (обменяться рукопожатием)c. orās vulneris sutura CC — соединить края раны швом (зашить рану)c. vocales C — слитно произносить гласныеc. bellum C — совместно вести войнуc. abstinentiam cibi T — продолжать воздерживаться от пищиc. aliquam secum (sibi Su) matrimonio QC — сочетаться браком, жениться на ком-л.c. amicitiam Su — завязать дружбуnoctem diei c. Cs — ночь присоединять ко дню, т. е. передвигаться круглые суткиc. castra muro Cs — расположиться лагерем у самой стеныc. suam religionem testibus C — оказывать доверие свидетелям. — см. тж. conjunctum и conjunctus -
60 demonstro
dē-mōnstro, āvī, ātum, āre1) показывать, указывать (itinera C, L; viam PM; aliquid digito C, Nep, Su)ut supra (ante, antea) demonstravimus C, Cs — как мы указали ранее2) излагать, объяснять (alicui rem aliquam Pl etc.)3) доказывать (d. aliquem esse felicissimum C)4) грам. обозначать, означать ( vocabula aliquam rem demonstrantia AG)
См. также в других словарях:
nemo aliquam partem recte intelligere potest, antequam totum iterum atque iterum perlegerit — /niymow aelakwam partam rektiy intalyariy powtast, aentakwam towtam itaram parliyjarat/ No one can properly understand any part of a thing till he has read through the whole again and again … Black's law dictionary
nemo enim aliquam partem recte intelligere possit antequam totum iterum atque iterum perlegerit — /niymow iynam aelakwam partam rektiy intaUjariy posat aentakwam towtam itaram aetkwiy itaram parliyjarat/ No one is able rightly to understand one part before he has again and again read through the whole … Black's law dictionary
nemo aliquam partem recte intelligere potest, antequam totum iterum atque iterum perlegerit — /niymow aelakwam partam rektiy intalyariy powtast, aentakwam towtam itaram parliyjarat/ No one can properly understand any part of a thing till he has read through the whole again and again … Black's law dictionary
nemo enim aliquam partem recte intelligere possit antequam totum iterum atque iterum perlegerit — /niymow iynam aelakwam partam rektiy intaUjariy posat aentakwam towtam itaram aetkwiy itaram parliyjarat/ No one is able rightly to understand one part before he has again and again read through the whole … Black's law dictionary
partem aliquam recte intelligere nemo potest, antequam totum, iterum atque iterum, perlegerit — /pardam aelakwam rektiy intalejariy niymow powtast aentakwam towtam itaram aetkwiy itaram parliyjarat/ No one can rightly understand any part until he has read the whole again and again … Black's law dictionary
Nemo aliquam partem recte intelligere potest, antequam totum iterum atque iterum perlegerit — No one can rightly understand any part before he has read over the whole again and again … Ballentine's law dictionary
Nemo enim aliquam partem recte intelligere possit antequam totum iterum atque iterum perlegerit — No one can rightly understand any part before he has read the whole over and over again … Ballentine's law dictionary
Partem aliquam recte intelligere nemo potest antequam totum iterum atque iterum perlegerit — No one can properly understand a part of anything until he has read over the whole again and again … Ballentine's law dictionary
Bolo bolo — Faux texte « Bolo bolo » redirige ici. Pour les autres significations, voir Bolo bolo … Wikipédia en Français
Bolobolo — Faux texte « Bolo bolo » redirige ici. Pour les autres significations, voir Bolo bolo … Wikipédia en Français
Faux-Texte — « Bolo bolo » redirige ici. Pour les autres significations, voir Bolo bolo … Wikipédia en Français